Uzou 13
Oware Nọ O Soriẹ Nọ Eyero Uzuazọ Ohwo Ọghẹnẹ O Jẹ Wha Evawere Ze
1. Fikieme ma jẹ sae ta nọ edhere Jihova ọ rẹ wha evawere tha?
JIHOVA yọ ‘Ọghẹnẹ evawere,’ ọ gwọlọ nọ whọ reawere uzuazọ. (1 Timoti 1:11) Evaọ ẹnya edhere riẹ, whọ rẹ sai wo erere kẹ omobọra jẹ ruẹ ududhomẹno nọ orẹ jọ okrẹkri, wọhọ ethẹ nọ o re dhe esuesu. Ẹnya evaọ edhere Ọghẹnẹ o rẹ jẹ wọ ohwo ruiruo ẹrẹreokie, “wọhọ ẹkporo abade.” Onana o rẹ wha uvi evawere tha.—Aizaya 48:17, 18.
2. Ẹvẹ Ileleikristi a jẹ sai wo evawere dede nọ a re ru ai thọ ẹsejọ?
2 Ahwo jọ a rẹ vro nọ, ‘Ẹsejọ ahwo a rẹ ruẹ uye nọ a te bi ru oware ezi.’ Uzẹme, oye họ oware nọ o via kẹ ikọ Jesu. Dede nọ a jẹ lahiẹ ai, a jẹ ghọghọ a te gbe ‘je whowho usiuwoma kpahe Kristi.’ (Iruẹru 5:40-42) Ma rẹ sai wuhrẹ oware ulogbo no onana ze. Ewuhrẹ jọ họ ẹria uzuazọ ohwo Ọghẹnẹ mai kọ u dhesẹ nọ ahwo kpobi a re ti tete omai ẹsikpobi hi. Pọl ukọ na o kere nọ: “Ere, ohwo kpobi nọ a gwọlọ uzuazọ Ọghẹnẹ uyero eva Kristi Jesu a re wo ukpokpoma.” (2 Timoti 3:12) Oware nọ o suọ onana ze họ Setan avọ akpọ riẹ a wọso ahwo nọ e be rria lele edhere Ọghẹnẹ. (Jọn 15:18, 19; 1 Pita 5:8) Rekọ uvi evawere o rehọ oma hwa eware okafe he. Ukpoye, u re no imuẹro tha inọ ma bi ru oware nọ u kiete jẹ rọ ere wo ọjẹrehọ Ọghẹnẹ.—Matiu 5:10-12; Jemis 1:2, 3; 1 Pita 4:13, 14.
3. Ẹvẹ egagọ Jihova o re kpomahọ uzuazọ ohwo?
3 Ahwo jọ a riẹ nọ a roro nọ a rẹ sai wo aruoriwo Ọghẹnẹ ẹkwoma ewoma nọ a re ru otiẹsejọ rekọ ọ vẹ thọrọ ai ẹro evaọ oke ọfa. Egagọ uzẹme Jihova Ọghẹnẹ ọ rọ ere he. U re kpomahọ uruemu ohwo evaọ edẹ uzuazọ riẹ kpobi, nẹdẹ tẹdẹ, nukpe tukpe. Fikioye jabọ nọ a je sei re nọ “Edhere Na.” (Iruẹru 19:9; Aizaya 30:21) Edhere ohwo Ọghẹnẹ ọria oye o gwọlọ nọ ma t’ẹme je ru nya lele Ẹme Ọghẹnẹ.
4. Fikieme o jẹ rọ erere re a ru inwene re a rria lele idhere Ọghẹnẹ?
4 Okenọ emọ-uwuhrẹ Ebaibol ekpokpọ a tẹ ruẹ nọ u fo re a ru inwene evaọ izuazọ rai re a ruẹse ru Jihova eva were, u re gbe ai unu nọ, ‘Kọ edhere uzuazọ ohwo Ọghẹnẹ u ghine fo ẹria?’ O rẹ sae muowhẹ ẹro nọ ere o ghinẹ rọ. Fikieme? Fikinọ “Ọghẹnẹ họ uyoyou,” yọ idhere riẹ e rẹ k’omai erere. (1 Jọn 4:8) Ọghẹnẹ o wo areghẹ ọ tẹ jẹ riẹ oware nọ o rẹ mai woma k’omai re. Nọ Jihova Ọghẹnẹ ọ rọ erumeru na, ọ rẹ sae k’omai ẹgba re ma ru isiuru mai gba kpahe eva nọ ma re ru were iẹe ẹkwoma ẹwhaha uruemu yoma. (Ahwo Filipai 4:13) Joma roro kpahe izi jọ nọ i wo abọ kpahe uzuazọ ohwo Ọghẹnẹ ọ ria re ma jẹ ruẹ epanọ efihiruo rai e jẹ wha evawere tha.
ORUỌZEWỌ O RẸ WHA EVAWERE ZE
5. Eme Ebaibol na e ta kpahe erueta gbe ujitho?
5 Jihova họ ‘Ọghẹnẹ uzẹme na.’ (Olezi 31:5) Ababọ avro, whọ gwọlọ lele oriruo riẹ re a jẹ riẹ owhẹ wọhọ ohwo nọ ọ rẹ ta uzẹme. Oruọzewọ u re su kpohọ adhẹẹ omobọ ohwo jegbe iroro omosasọ. Fikinọ ababọ oruọzewọ o rọ odode gaga evaọ akpọ omuemu ọnana, Ileleikristi a gwọlọ ekareghẹhọ nana: “Jọ kohwo kohwo ọ ta uzẹme kẹ ọrivẹ riẹ . . . Jọ ọnọ o re tho uji na o gbe tho ofa ha, rekọ ikpoye a jọ oru iruo . . . ọ vẹ jọ etẹe kẹ ahwo nọ o kare.” (Ahwo Ẹfẹsọs 4:25, 28) Oleleikristi nọ a rehọ iruo ọ rẹ rehọ udu riẹ kpobi ruiruo. Ajokpanọ ọnọ ọ rehọ e rai iruo na ọ k’uvẹ riẹ, a rẹ tọlọ eware riẹ hẹ. Jọ obọ iruo, isukulu, hayo evaọ obọ uwou, ọnọ ọ be gọ Jihova ọ rẹ jọ ‘oruọzewọ evaọ eware kpobi.’ (Ahwo Hibru 13:18) Ohwo kpobi nọ o ru rie fihọ uruemu re ọ tọrue je thuji ọ rẹ sai wo aruoriwo Ọghẹnẹ hẹ.—Iziewariẹ 5:19; Eviavia 21:8.
6. Ẹvẹ oruọzewọ ohwo Ọghẹnẹ o rẹ rọ wha ujiro se Jihova?
6 Re a jọ oruọzewọ o rẹ wha eghale buobu ze. Selina yọ ayeuku oyogbere jọ eva obọ Africa nọ o you Jihova Ọghẹnẹ gbe izi ikiẹrẹe riẹ. Ẹdẹjọ, ọ tẹ ruẹ ẹkpa jọ nọ obe ebanke gbe igho buobu e rọ eva. Nọ ọ tọlọ obe nọ a re kere oria ifonu ahwo fihọ, ọ tẹ sae kiẹ ohwo nọ o wo ẹkpa na via—ohwo nọ o wo uwou eki nọ ẹji a tho. Akpọ u te gbe ọzae na unu evaọ okenọ Selina, dede nọ oma o ga riẹ tere he, o weze bru ei ọ tẹ rehọ eware nọ e jọ ẹkpa na kpobi zihe kẹe. Ọ tẹ ta nọ: “Uruemu oruọzewọ otiọye o rẹ nya ababọ họ,” ọ tẹ kẹe igho. Maero, ọzae nana o te jiri egagọ Selina. Ẹhẹ, iruo oruọzewọ e rẹ whẹ erru họ iwuhrẹ Ebaibol na, e rẹ kẹ Jihova Ọghẹnẹ oruaro, jẹ wha evawere se eriẹ nọ e be gọe avọ oruọzewọ.—Taitọs 2:10; 1 Pita 2:12.
ỌGHỌRUO O RẸ WHA EVAWERE ZE
7. Eme o jọ edhọifio thọ?
7 Evawere o rọ evaọ ọghọruo, rekọ ahwo uvouthei a “rẹ sae reuku uvie Ọghẹnẹ hẹ.” (1 Ahwo Kọrint 6:10) Oghẹrẹ uvouthei odode jọ họ edhọ-ifio, nọ ohwo o re jo wo igho nọ u te kiekpe amọfa. Jihova ọ rẹ jẹ ahwo nọ i re “theuvo erere” rehọ họ. (1 Timoti 3:8) Makọ oria nọ edhọ-ifio o jẹ rọ emamọ oware hayo ohwo o bi fi rọ zaharo gheghe, o rẹ sae reriae obọ ọ vẹ jẹ be wha uruemu nọ o raha izuazọ ahwo buobu no haro. Edhọ-ifio o rẹ wha ọbẹwẹ se uviuwou ohwo nọ o bi fiedhọ na, enọ umugho kakao ọvo u re kiọkọ obọ nọ a rẹ rọ dẹ eware nọ e rọ oja wọhọ emuore gbe emuẹgọ.—1 Timoti 6:10.
8. Ẹvẹ Jesu o ro fi emamọ oriruo ọghọruo h’otọ, kọ ẹvẹ ma sai ro ru ọghọ?
8 Fiki ọghọruo uyoyou rai, eva e rẹ were Ileleikristi fiobọhọ kẹ amọfa, maero kọ ibe enọ a gbẹ rọ ẹrọwọ nọ i wo ho. (Jemis 2:15, 16) Taure Jesu ọ tẹ te ziọ otọakpọ, o muẹrohọ ọghọruo Ọghẹnẹ kẹ ahwo-akpọ. (Iruẹru 14:16, 17) Jesu omariẹ ọ rehọ oke riẹ kẹ, ekẹ riẹ, makọ uzuazọ riẹ dede rọ kẹ ahwo-akpọ. Fikiere, o ghine te re ọ ta nọ: “Ẹkẹ oghale o mae rọ vi emio.” (Iruẹru 20:35) Jesu o te je jiri ayeuku oyogbere na ọnọ o fi anini esese ivẹ họ etehe unevaze etẹmpol na, keme ọ kẹ “eyero riẹ” kpobi. (Mak 12:41-44) Emọ-Izrẹl anwae gbe Ileleikristi ikpe udhusoi ọsosuọ na a fi oriruo ọghọ evawere uketha eware iwo rọkẹ ukoko na gbe iruo Uvie na h’otọ. (1 Iruẹru-Ivie 29:9; 2 Ahwo Kọrint 9:11-14) Je fiba unevaze eware iwo oruo fiki ẹjiroro nana, Ileleikristi oke nana a be rọ evawere kẹ Ọghẹnẹ ujiro jẹ be rehọ izuazọ rai ruiruo evaọ iruo riẹ. (Ahwo Rom 12:1; Ahwo Hibru 13:15) Jihova ọ be ghale ai fikinọ a be rehọ oke rai, ẹgba rai, efe rai, gbe igho rai, rọ tha egagọ uzẹme uke jẹ be wha iruo usiuwoma ota Uvie na evaọ akpọ na soso haro.—Itẹ 3:9, 10.
EWARE EFA NỌ E RẸ WHA EVAWERE ZE
9. Eme o jọ idi egaga edavrẹ oma thọ?
9 Re a ruẹse wereva, Ileleikristi a rẹ jẹ sẹro ‘ẹgba iroro rai.’ (Itẹ 5:1, 2) Onana o tẹ gwọlọ nọ a re se je roro kpahe Ẹme Ọghẹnẹ jegbe ebe ọbọga nọ i no Ebaibol ze. Rekọ eware jọ e riẹ nọ a rẹ whaha. Wọhọ oriruo, idi egaga eda vrẹ oma o rẹ lẹliẹ ohwo kuọ iroro riẹ fiẹ. Evaọ oma iroro itiọye na, ahwo buobu a te dhomahọ uruemu ọfariẹ-ogbe, ru ozighi, jẹ wha asidẹnte uwhu ze. Agbẹta nọ Ebaibol na e jẹ ta nọ egbidi e rẹ sae reuku Uvie Ọghẹnẹ hẹ! (1 Ahwo Kọrint 6:10) Fikinọ orọ ọtamuo rai re a wo ‘emamọ iroro,’ Ileleikristi uzẹme a rẹ whaha idieda-thomawa, yọ onana u re fiobọhọ wha evawere haro evaọ udevie rai.—Taitọs 2:2-6.
10. (a) Fikieme Ileleikristi a gbe se itaba ha? (b) Didi irere i re no obusino uruemu nọ o reria ohwo obọ no ze?
10 Ugboma ofuafo u re fiba evawere. Ghele na, eware enwoma buobu nọ a re se fihọ oma e reria ahwo jọ buobu oma no. Wọhọ oriruo, dai roro utaba nọ a re se. Ukoko Omokpokpọ Akpọ o niyẹrẹ nọ ivovavovo u bi “kpe ima ahwo esa kukpe kukpe.” Re ohwo o sioma no uruemu utaba o rẹ sai jọ gaga fiki oghẹrẹ nọ oma u ti ru ei nọ ọ tẹ be siẹe ba. Evaọ abọfa riẹ, ahwo jọ nọ i je vovo vẹre a ruẹ nọ omokpokpọ rai u woma viere no a te je bi wo igho buobu rọkẹ ẹgwọlọ uviuwou. Ẹhẹ, re a siomano uruemu utaba u se hayo eware enwoma efa nọ e rẹ reria ohwo oma u re fiba ẹfuọ ugboma na, iroro ivevẹ, gbe uvi evawere.—2 Ahwo Kọrint 7:1.
EVAWERE EVAỌ ORỌO
11. Eme o gwọlọ re a wo uvi orọo nọ o re wo adhẹẹ okrẹkri?
11 Ahwo nọ a be rria kugbe wọhọ ọzae avọ aye u re mu ai ẹro nọ a kere obe orọo kugbe erọ udu-esuo na. (Mak 12:17) A re je riwi orọo wọhọ oware ulogbo re. Uzẹme, o rẹ sai fo nọ a hẹriẹ nọ ọjọ o te bi keke aro fihọ siọ obufihọ ba ẹrọkẹ evaọ uwou na, ekpokpo nọ ọvrẹta, hayo nọ edikihẹ ẹzi ọjọ ọ tẹ rọ enwoma. (1 Timoti 5:8; Ahwo Galesha 5:19-21) Rekọ eme Pọl ukọ na evaọ 1 Ahwo Kọrint 7:10-17 e tudu họ ahwo nọ e rọo no awọ nọ a jọ kugbe. Eva uzẹme, rọ kẹ uvi evawere, a re fievahọ ohwohwo. Pọl o kere nọ: “Wha jọ orọo o jọ oware adhẹwẹ eva udevie rai kpobi, wha zue ehwa orọo rai hi; keme Ọghẹnẹ o re ti guẹdhọ ibruẹnwae gbe igberedia.” (Ahwo Hibru 13:4) Ẹme na “ehwa orọo” u dhesẹ owezẹ evaọ usu ọzae avọ aye nọ e rọo no. Usu owezẹ ovuovo, wọhọ a rehọ bu viọ aye ọvo, nọ a re dhesẹ nọ “adhẹwẹ eva udevie rai kpobi” o riẹ hẹ. Ofariẹ, Ebaibol na e ghọ owezẹ ahwo nọ a te rọo ho hayo uruemu eza-du-ezae.—Ahwo Rom 1:26, 27; 1 Ahwo Kọrint 6:18.
12. Eme họ ibi yoma ẹnwae-obro jọ?
12 Ẹnwa-obro ọ rẹ sae wha omawere ubroke ze, rekọ o rẹ wha uvi evawere tha ha. O rẹ dha Ọghẹnẹ eva jẹ sae raha iroro ohwo no. (1 Ahwo Tẹsalọnika 4:3-5) Iyẹrẹ iyoma ọfariẹ-ogbe ọ sae jọ AIDS jegbe eyao igberẹ efa nọ i re vo. “A dhesẹ i rie inọ bu viọ ahwo ima 250 evaọ akpọ na soso aye ẹyao ugbere u bi kru kukpe kukpe, bu viọ ahwo ima 50 e be mọ ẹyao igberẹ-ibro efa,” ere oria imu jọ o niyẹrẹ. Ẹbẹbẹ udihọ nọ a gwọlọ họ o tẹ jẹ riẹ re. Ukoko Oma Eyewọ Akpọ soso o niyẹrẹ nọ, evaọ akpọ na kpobi, bu viọ emetẹ ima 15 evaọ udevie ikpe 15 gbe 19 a bi dihọ kukpe kukpe, yọ abasa rai eye e kpare eva na no. Ewuhrẹ jọ o dhesẹ nọ evaọ orẹwho Africa jọ, ẹbẹbẹ eva-ekparọ e wha iwhu abọ 72 evaọ udhusoi ze evaọ usu emetẹ nọ e rọ ikpe udhu rai. Ibrẹnwae jọ e rẹ sae dhẹ vabọ no eyao nọ i re vo gbe udihọ rekọ a sae dhẹ vabọ no ẹraha iroro ho. Ibuobu a re ku adhẹẹ rai fiẹ je tube mukpahe omobọ rai dede.
13. Didi ebẹbẹ efa ẹnwae-obro ọ rẹ wha ze, kọ eme o rọ obaro kẹ ahwo nọ e be ruabọhọ igberedia gbe ẹnwae-obro?
13 Dede nọ a rẹ sae rọ vrẹ ohwo nọ o bruẹnwae, yọ ehri Ikereakere nọ a sae rọ fa orọo evaọ obọ ohwo oruọzewọ na. (Matiu 5:32; wawo Hosia 3:1-5.) Okenọ ọfariẹ-ogbe otiọye na ọ tẹ wha orọo ofa ze, onana o rẹ sae nyasiọ oka iroro edada ba ọnọ ọ rọ oruọzewọ na gbe emọ na. Rọkẹ ewoma uviuwou ohwo-akpọ, Ẹme Ọghẹnẹ o riobọhọ nọ ẹdhoguo obrukpe riẹ o re ti te igberedia gbe ibruẹnwae nọ i kurẹriẹ hẹ. Ofariẹ, a dhesẹ i rie vevẹ nọ ahwo nọ i bi gbe ọfariẹ a rẹ “reuku uvie Ọghẹnẹ hẹ.”—Ahwo Galesha 5:19, 21.
“A RỌ E RỌ AKPỌ NA HA”
14. (a) Eme họ oghẹrẹ edhọgọ jọ nọ ohwo Ọghẹnẹ ọ rẹ whaha? (b) Didi ọkpọvio a kẹ evaọ Jọn 17:14 gbe Aizaya 2:4?
14 Ahwo nọ a gwọlọ ru Jihova eva were jẹ gwọlọ reawere eghale Uvie na a rẹ whaha oghẹrẹ edhọgọ kpobi. Ebaibol na i dhesẹ nọ o thọ re a ma hayo gọ emema, kugbe emema Kristi, hayo ọrọ Meri, oni Jesu. (Ọnyano 20:4, 5; 1 Jọn 5:21) Fikiere, Ileleikristi uzẹme a rẹ gọ ẹmema erezi nọ a kare, uruwhere, gbe emema ha. A rẹ jẹ whaha eghẹrẹ edhọgọ ẹghẹ efa, wọhọ uruemu egagọ nọ a rẹ kẹ eflage jegbe ile nọ a rẹ so jiri erẹwho. Okenọ a gba rai họ re a ru uruemu otiọye na, a rẹ kareghẹhọ eme Jesu rọ kẹ Setan nọ: “Whọ rẹ gọ ỌNOWO na Ọghẹnẹ ra, iruo riẹ eye evo who re ruẹ.” (Matiu 4:8-10) Jesu ọ ta nọ ilele riẹ “a rọ e rọ akpọ na ha.” (Jọn 17:14) Onana u te dhesẹ nọ a re wo abọ evaọ iruẹru esuo ho a vẹ jẹ rria dhedhẹ nya lele Aizaya 2:4, nọ o ta nọ: “[Jihova Ọghẹnẹ] o re ti bruoziẹ erẹwho na, a vẹ jẹ ta họ ahwo buobu obọ; a ve ti duwu egbọdọ rai zihe ruọ etọẹkpẹ gbe izuẹ rai zihe ruọ ubru-ebe; orẹwho o gbẹ te wọ ẹmo bru orẹwho ho, hayo wuhrẹ kpahọ ẹmo-ofio ofa ha.”
15. Eme họ Babilọn Ologbo na, kọ eme emọ iwuhrẹ Ebaibol ekpokpọ buobu a ru re a ruẹse nya siẹe ba?
15 Re a siọ “e rọ akpọ na” ba ẹjọ u kugbe usu kpobi nọ ma rẹ hẹriẹ no “Babilọn Ologbo na” re, isuẹsu akpọ egagọ erue. Egagọ igbegbe e vaha no Babilọn anwae ze bẹsenọ o ti ro muọ ahwo akpọ na soso họ esuo evaọ ọraha ẹzi. “Babilọn Ologbo na” u kugbe egagọ kpobi nọ iwuhrẹ gbe uruemu rai e rọwo kugbe eriariẹ Ọghẹnẹ hẹ. (Eviavia 17:1, 5, 15) Ohwo ọvo nọ ọ be rọ uzẹme gọ Jihova nọ o re wo oma ọgwakugbe-ẹrọwọ ẹkwoma abọ nọ o re wo kugbe egagọ sasa hayo wo usu ẹzi kugbe abọ Babilọn Ologbo na jọ ọ rẹ jọ họ. (Ikeleakele 25:1-9; 2 Ahwo Kọrint 6:14) Fikiere, emọ iwuhrẹ Ebaibol ekpokpọ buobu a re vi ileta mẹgbẹrọ họ se ikoko egagọ nọ a jọ vẹre. Onana u si rai kẹle Ọghẹnẹ uzẹme na viere no, wọhọ epanọ a yaa nọ: “‘Fikiere wha nya no udevie rai no, re wha jẹ hẹriẹ oma no ai no, ere ỌNOWO ọ tai, wha rọ obọ te oware u gbegbe ovo ho, kẹsena me ve ti dede owhai rehọ.’” (2 Ahwo Kọrint 6:17; Eviavia 18:4, 5) Kọ ogbẹrọnọ ọjẹrehọ otiọye na no obọ Ọsẹ obọ odhiwu mai ze whọ ghinẹ gwọlọ?
WAWO EHA ẸGBUKPE
16. Fikieme Ileleikristi uzẹme a gbe ru eha Ikresimesi hi?
16 Uzuazọ ohwo Ọghẹnẹ o rẹ k’omai ufuoma no eha uye edẹ-eriosehọ akpọ na. Wọhọ oriruo, Ebaibol na ọ fere uzedhe ẹdẹ nọ a ro yẹ Jesu via ha. Ahwo jọ a rẹ ta nọ, ‘Me roro nọ edẹ 25 Akpegbivẹ a yẹ Jesu!’ Onana o lọhọ họ keme o whu evaọ oke ẹvo ọ ukpe 33 C.E. evaọ ikpe 33 1/2. Ofariẹ, evaọ oke eyẹ riẹ, ithuru-igodẹ e “rọ abọ yena nọ e keria obọ ẹwọ, bi roro ithuru rai evaọ aso.” (Luk 2:8) Evaọ ẹkuotọ Izrẹl, urere Akpegbivẹ yọ oke ekpahe, etoke iso nọ a re siethẹ gbe igodẹ hẹrioke re a thọ ai no ekpahe uriri na. Uzẹme, ahwo Rom a salọ ẹdẹ 25 Akpegbivẹ na wọhọ ẹdeyẹ ọghẹnẹ ọre rai. Ikpe buobu nọ Jesu o no akpọ no, Ileleikristi erue a te kru ẹdẹ ọnana rọ kẹ eha ẹdeyẹ Kristi. Fikiere, Ileleikristi uzẹme a re ru eha Ikresimesi hayo eha ẹdẹ eriosehọ ọfa nọ i no orọwọ egagọ erue ze he. Fikinọ a rẹ rọ egagọ rai kpobi kẹ Jihova, a re koko edẹ eriosehọ nọ a rẹ rọ gọ erahizi hayo erẹwho jọ họ.
17. Fikieme ahwo Ọghẹnẹ a gbe ru eha ẹdeyẹ hẹ, kọ fikieme eva e jẹ be were emọ Ileleikristi ghele?
17 Ebaibol na e fodẹ eha ẹdeyẹ ivẹ ọvo nọ a ru, enọ ahwo nọ e jẹ gọ Ọghẹnẹ hẹ a ru. (Emuhọ 40:20-22; Matiu 14:6-11) Nọ Ikereakere na e fodẹ ẹdeyẹ Jesu Kristi hi na ọzae ọgbagba na, fikieme ma je se ẹdeyẹ ahwo nọ e gba ha gboja? (Okokahwohọ 7:1) Whaọ, esẹ gbe ini nọ e be gọ Ọghẹnẹ a rẹ hẹrẹ ẹdẹ jọ re a te dhesẹ uyoyou rai kẹ emọ rai hi. Ọmọtẹ Oleleikristi ikpe 13 jọ ọ ta nọ: “Mẹ avọ uviuwou mẹ ma rẹ zaharo gaga. . . . Mẹ kẹle ọsẹ gbe oni mẹ gaga, yọ okenọ emaha efa a tẹ nọ oware nọ o soriẹ nọ me gbe koko edẹ eriosehọ ha, mẹ rẹ ta kẹ ai nọ kẹdẹ kẹdẹ me re ru eha mẹ.” Enẹ uzoge Oleleikristi ikpe 17 jọ ọ ta: “Evaọ uwou mai, ọghọ o ruo yọ oware nọ ma re ru kẹse kẹse.” Evawere o rẹ mae jariẹ nọ a tẹ k’okẹ nevaze.
18. Eha ọvo ẹgbukpe vẹ Jesu o je kẹ ilele riẹ nọ a koko, kọ eme o rẹ kareghẹhọ omai?
18 Rekọ ahwo nọ i bi le uzuazọ ohwo Ọghẹnẹ, ẹdẹ jọ ọ riẹ evaọ ẹgbukpe nọ a re koko. Ẹdẹ na họ Emu Owọwọ Olori na, nọ a re se Ekareghẹhọ uwhu Kristi. Rọ kpahe iẹe, Jesu o je kẹ ilele riẹ nọ: “Wha ru onana roro omẹ.” (Luk 22:19, 20; 1 Ahwo Kọrint 11:23-25) Okenọ Jesu ọ rehọ eha nana mu evaọ aso Nisan 14, 33 C.E., ebrẹdi nọ ọ kare ẹvi gbe udi ọwawae o ro ru ei, nọ i dhesẹ ugboma ohwo ọgbagba riẹ gbe azẹ ọgbagba riẹ. (Matiu 26:26-29) Ahwo nọ e rẹ re eware oka nana họ Ileleikristi nọ a rọ ẹzi ọfuafo Ọghẹnẹ wholo no. A rehọ e rai ziọ ọvọ ọkpokpọ na no jegbe ọvọ kẹ Uvie na, yọ a wo ẹruore obọ odhiwu. (Luk 12:32; 22:20, 28-30; Ahwo Rom 8:16, 17; Eviavia 14:1-5) Ghele na, ahwo nọ a nyaze evaọ owọwọ nọ o kie fihọ Nisan 14 eva ukeledẹ anwae ahwo Ju na kpobi a re wo erere buobu. A rẹ kareghẹhọ ai uyoyou nọ Jihova Ọghẹnẹ gbe Jesu Kristi a dhesẹ evaọ idhe ẹtanigbo nọ u ru uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ lọhọ kẹ ahwo kpobi nọ i wo aruoriwo Ọghẹnẹ.—Matiu 20:28; Jọn 3:16.
IRUO GBE ARUỌZAHA EGHAGHỌ
19. Didi ẹbẹbẹ Ileleikristi a rẹriẹ ova ku evaọ iruo nọ a rẹ ruẹ ru?
19 Orọ owha-iruo Ileleikristi uzẹme re a ruiruo gaga re a nyate ẹgwọlọ rai. Erugba onana o rẹ wha iroro evevọwẹ te enọ i wuzou uviuwou. (1 Ahwo Tẹsalọnika 4:11, 12) Eva uzẹme, otẹrọnọ iruo Oleleikristi o rọwo kugbe Ebaibol na ha, onana u re mi ei evawere. Ghele na, o rẹ jọ bẹbẹ ẹsejọ rọ kẹ Oleleikristi re ọ ruẹ iruo nọ o rọwo kugbe ute Ebaibol. Wọhọ oriruo, ọnọ o wo iruo na ọ rẹ gwọlọ ahwo nọ i bi ruiruo kẹe na re e wha ehreki riẹ re. Evaọ abọfa riẹ, ahwo buobu nọ e be rehọ ahwo iruo a rẹ rọwo re oruiruo oruọzewọ o ru onọ u je rie, ọ rẹ gbẹ gwọlọ siobọno oruiruo evafihọ otiọye he. Epanọ o rẹ jọ kpobi, u re muowhẹ ẹro nọ Ọghẹnẹ ọ rẹ te ghale omodawọ ra re whọ ruẹ iruo nọ o rẹ lẹliẹ owhẹ wo iroro efuafo.—2 Ahwo Kọrint 4:2.
20. Fikieme ma jẹ salọ aruọzaha eghaghọ nọ ma re riwi?
20 Nọ Ọghẹnẹ ọ gwọlọ nọ idibo riẹ a rẹ wereva na, u fo nọ ma te ruiruo egaga omojọ ma ve wo oke aruọzaha je serihọ. (Mak 6:31; Okokahwohọ 3:12, 13) Akpọ Setan ọ be wha aruọzaha nọ i mu kpahe Ọghẹnẹ haro. Rekọ re ma te ru Ọghẹnẹ eva were, ma rẹ sa oghẹrẹ ebe nọ ma re se, eme iredio gbe ikporakporo nọ ma rẹ gaviezọ kẹ, gbe ile igbe, ughe, arozaha, ighe etẹlivisiọne, gbe ighe ividio nọ ma re riwi. Otẹrọnọ eware nọ ma jẹ hai riwi vẹre e rọwo kugbe unuovẹvẹ ikereakere wọhọ Iziewariẹ 18:10-12, Olezi 11:5, gbe Ahwo Ẹfẹsọs 5:3-5 ho, ma re ti ru Jihova eva were jẹ mai wo evawere ma te ru inwene.
ADHẸẸ RỌ KẸ UZUAZỌ GBE AZẸ
21. Ẹvẹ adhẹẹ rọ kẹ uzuazọ u re kpomahọ eriwo mai kpahe eva ekparọ, jegbe uruemu mai?
21 Re ma sai wo uvi evawere, u fo re ma riwi uzuazọ ohwo ghaghae, wọhọ epanọ Jihova o rri rie na. Ẹme riẹ ọ ghọ nọ ma kpe ohwo. (Matiu 19:16-18) Eva uzẹme, Uzi Ọghẹnẹ kẹ Izrẹl u dhesẹ nọ o riwi ọmọ nọ ọ rọ eva wọhọ uzuazọ oghaghae—orọnikọ oware jọ nọ a rẹ raha ha. (Ọnyano 21:22, 23) Fikiere, ma rẹ rehọ uzuazọ wọhọ oware ugbotọ họ ẹkwoma itaba ise, imu gbe idi nọ ma rẹ rọ raha oma mai no, hayo jowọ enwoma. Hayo kọ ma re dhomahọ ilale jọ nọ i re fi uzuazọ họ awa ha hayo kọ ma re gbabọ kẹ ozọ-usio oma oyọrọ họ, onọ o rẹ sae wha azẹ ọhaha okpe tha.—Iziewariẹ 22:8.
22. (a) Eme họ eriwo ohwo Ọghẹnẹ kpahe efihiruo azẹ? (b) Azẹ ono ọvo ọ rẹ ghinẹ kẹ uzuazọ?
22 Jihova ọ ta kẹ Noa avọ uviuwou riẹ nọ azẹ o dikihẹ kẹ ẹwẹ, hayo uzuazọ. Fikiere, Ọghẹnẹ ọ ghọ nọ a rẹ re oghẹrẹ azẹ kpobi. (Emuhọ 9:3, 4) Nọ ma rọ emọ rai na, uzi yena u kpoma họ omai kpobi. Jihova ọ ta kẹ Emọ-Izrẹl inọ a re ku azẹ fihọ otọ orọnikọ ohwo ọ rẹ rehọ iẹe ruiruo kẹ ẹgwọlọ riẹ hẹ. (Iziewariẹ 12:15, 16) Yọ a wariẹ uzi Ọghẹnẹ kpahe azẹ evaọ okenọ a hrẹ Ileleikristi ikpe udhusoi ọsosuọ na nọ: “Wha si oma no . . . azẹ.” (Iruẹru 15:28, 29) Fiki adhẹẹ rọkẹ ẹfuọ azẹ, ahwo Ọghẹnẹ a re se azẹ fihọ oma ha, makinọ ahwo a si ikẹ nọ a rẹ rọ ere siwi uzuazọ. Eghẹrẹ imu efa nọ Isẹri Jihova a jẹ rehọ i bi ruiruo gaga nọ i re rovie ohwo fihọ kẹ okpẹtu nọ azẹ osefihọ oma ọ rẹ wha ze he. Ileleikristi a riẹ nọ azẹ Jesu nọ o hwẹ ọvo o re ghine siwi uzuazọ. Ẹrọwọ nọ a re wo fihọ iẹe o rẹ wha erọvrẹ ze jegbe ẹruore uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ.—Ahwo Ẹfẹsọs 1:7.
23. Eme họ osohwa edhere uzuazọ ohwo Ọghẹnẹ jọ?
23 U re vevẹ, ẹria evaọ edhere Ọghẹnẹ o gwọlọ omodawọ. O rẹ sae wha ẹkoko o se no obọ ahwo uviuwou ra hayo egbẹnyusu ra ze. (Matiu 10:32-39; 1 Pita 4:4) Rekọ osohwa ẹria uzuazọ utiọye na o rro viọ odawọ kpobi. O rẹ wha iroro efuafo ze jẹ wha usu uwoma kugbe ibe enọ e be gọ Jihova. (Matiu 19:27, 29) Whaọ, dai roro kpahe ẹria ebẹdẹ bẹdẹ evaọ akpọ ọkpokpọ okiẹrẹe Ọghẹnẹ. (Aizaya 65:17, 18) Kọ didi oghọghọ o riẹ evaọ ẹmeoyo kẹ ehrẹ Ebaibol jẹ rọ ere wha oghọghọ te udu Jihova! (Itẹ 27:11) Agbẹta nọ ẹria uzuazọ ohwo Ọghẹnẹ o jẹ wha evawere ze na!—Olezi 128:1, 2.
DAWO ERIARIẸ RA
Eware jọ vẹ e soriẹ ze nọ ẹria uzuazọ ohwo Ọghẹnẹ o jẹ wha evawere ze?
Didi inwene ẹria uzuazọ ohwo Ọghẹnẹ o rẹ gwọlọ?
Fikieme whọ jẹ gwọlọ rria uzuazọ ohwo Ọghẹnẹ?
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 124, 125]
Iruo ẹzi nọ a re ru owowa kugbe oke eriosehọ i re fiba evawere ahwo nọ e be rria uzuazọ ahwo Ọghẹnẹ