Usi Uvie Avọ 36

Odu-ikpe Ọkpokpọ na—Eme Obaro na O Kru kẹ Owhẹ?

Odu-ikpe Ọkpokpọ na Kọ Emuhọ Oge Ọkpokpọ?

Eva udeviaso ọ December 31, 1999, ikpe-udhusoi avọ 20 na o ro kuhọ.a O jọ ikpe-udhusoi nọ o ruẹ okpokpoho buobu. Rekọ o tẹ jẹ ruẹ emuhọ ọkpokpọ ọrọ eware-ikuo, ẹnyaharo ologbo evaọ abọ imu, ubu evuẹ, gbe ekiọthuọ nọ ọ be jọ akpọ-soso titi. Fikiere ahwo buobu a dede odu-ikpe ọkpokpọ na rehọ no wọhọ oka ẹruore gbe enwene. Kọ o sae jọnọ o te rọ ẹro ruẹ ekuhọ ẹmo, uvuhu, enua okegbe, gbe ẹyao?

Ere ahwo buobu a rẹro. Rekọ didi ẹruore ọ riẹ inọ odu-ikpe ọkpokpọ na ọ te wha inwene nọ e te kẹ owhẹ erere ze—inwene nọ e te wha ufuoma gbe omofọwẹ ziọ uzuazọ ra gbe uviuwou ra? Muẹrohọ epanọ umutho ebẹbẹ jọ nọ ma rẹriẹ ovao ku na e rro te.

Enua

Ekwotọ nọ i rovie aro e be “raha okegbe akpọ na soso avọ enua nọ e be raha emama uzuazọ.” Eware e tẹ nyaharo enẹ ọvo, “idhọvẹ e te jọ okegbe mai na viere.”—“Global Environment Outlook—2000,” United Nations Environment Programme.

Ẹyao

“Evaọ ukpe 2020, a rẹro nnọ eyao nọ i re vo ho e te wha iwhu ihrẹ ze evaọ udevie iwhu ikpe kpobi evaọ ekwotọ nọ i bi rovie aro ze na, nọ a tẹ rehọ ae wawọ orọ inẹnẹ nọ o rrọ abọvo.”—“The Global Burden of Disease,” Harvard University Press, 1996.

Ewena jọ a ta nọ “evaọ 2010, ahwo ima 66 a ti [whu] no evaọ erẹwho 23 nọ ẹyao [AIDS] ọ mae jọ bu na.”—“Confronting AIDS: Evidence From the Developing World,” a report of the European Commission and the World Bank.

Uvuhu

“Ahwo nọ uvuhu o rọ oma nẹnẹ a bu te ima-odu ọvo gbe abasa, yọ enwenọ ahwo ima-odu a be sae dẹ ugogo eware nọ a gwọlọ họ.”—“Human Development Report 1999,” United Nations Development Programme.

Ẹmo

“Ozighi evaọ [ekwotọ sa-sa] e te va ahwo abọ. Fiki [ẹwhọ] orua, uyẹ, gbe egagọ, . . . ozighi otiọye na ọ te jọ . . . ozighi nọ ọ mai bu evaọ ikpe 25 n’etha na . . . , nọ u ti kpe ahwo idu egba buobu k’ukpe k’ukpe.”—“New World Coming: American Security in the 21st Century,” U.S. Commission on National Security/21st Century.

A be rehọ oghọghọ gbe evawere nọ e r’otọ fiki odu-ikpe ọkpokpọ na ro ruru uzẹme na inọ enua, ẹyao, uvuhu, gbe emo i bi vihọ. Ehri ebẹbẹ enana họ uvo-uthe, ababọ evaifihọ, gbe oriobọ—eware nọ otọkiẹ-eriariẹ, ewuhrẹ eware-ikuo, hayo esuo-ohrowo e sai sino ho.

Odu-ikpe Nọ Ọ Te Ghale Ahwo-akpọ

OKERE-OBE anwae jọ o muẹrohọ evaọ okejọ nọ o vrẹ inọ: “Mẹ riẹ nọ ohwo o wo iroro obọ riẹ hẹ, ohwo o wo ogaga nọ o ro su oma obọ riẹ hẹ.” (Jerimaya 10:23) Orọnikọ ẹgba ọvo ọ kare ohwo-akpọ họ rekọ te udu nọ o re ro su otọakpọ na. Ọnọma omai, Jihova Ọghẹnẹ, ọvo họ ọnọ o wo udu na gbe ifue kẹ ebẹbẹ ohwo-akpọ.—Ahwo Rom 11:33-36; Eviavia 4:11.

Rekọ okevẹ? Oghẹrẹ vẹ? Imuẹro nọ i dhesẹ nnọ ma kẹle ekuhọ “edẹ urere” na no i re buobu. Iviena rovie Ebaibol ra, re who se 2 Timoti 3:1-5. U dhesẹ uruemu nọ ahwo a ti dhesẹ evaọ etoke “oke ẹbẹbẹ” nana vevẹ. Matiu 24:3-14 gbe Luk 21:10, 11 i dhesẹ “edẹ urere” na re. A jọ eria nana dhesẹ eware nọ e be jọ akpọ na via n’anwọ 1914 ze, wọhọ emo akpọ-soso, ẹyao, gbe okakao emu evaọ eria buobu.

Kẹle na “edẹ urere” na i ti kuhọ. Enẹ Daniẹl 2:44 o ta: “Ọghẹnẹ obọ odhiwu na ọ rẹte rehọ uvie nọ a rẹ raha ha muẹ. . . . Ọ rẹte whọlọ ivie [otọakpọ] na kpobi ọ vẹte rehọ ai ze oba, ọ vẹte jọ bẹdẹ.” Fikiere a ruẹaro riẹ no inọ Ọghẹnẹ ọ te rehọ Uvie, hayo egọmeti, ro mu re u su otọakpọ na. Wọhọ epanọ Eviavia 20:4 o ta, egọmeti nana o ti su ikpe udhusoi-akuakpe—odu-ikpe! Dai rri epanọ iyero ẹrria i ti woma te rọkẹ ahwo-akpọ kpobi evaọ Odu-Ikpe oruaro nana.

Ekọ. “A rẹ te bọ iwou a vẹ ria ae tọ, a rẹ te kọ ọgbọ-evaene a vẹ re ibi riẹ. A gbẹ te bọ iwou no re omọfa ọ ria e he, a gbẹ te kọ no re omọfa ọ re he.”—Aizaya 65:21, 22.

Omokpokpọ. “Kẹsena aro enọ itu i veti rovie, ezọ enọ i di i veti rovie; kẹsena ọmo o veti duola wọhọ uyo, ẹrọo ọnọ o dienu ọ rẹte so ole oghọghọ.” “Ohwo ọvo nọ ọ be ria eva riẹ nọ ọ rẹte ta no, ‘Mẹ be mọ’, ọ rọ họ.”—Aizaya 33:24; 35:5, 6.

Okegbe. Ọghẹnẹ ọ te “raha [enọ e be] raha akpọ na.”—Eviavia 11:18.

Ọriakugbe. “Eva ugbehru ẹri mẹ na a te [jariẹ] nwaoma hayo ekpe he, keme akpọ na ọ te vọ avọ eriariẹ ỌNOWO na.”—Aizaya 11:9.

Ima ahwo-akpọ jọ a wo ẹrọwọ fihọ eyaa Ebaibol enana, fikiere a te wo eriwo irẹro kpahe obaro na. Fikiere, a be sai thihakọ otunyẹ gbe ebẹbẹ uzuazọ. Ẹvẹ Ebaibol na ọ sae rọ jọ ẹgba ọkpọvio evaọ uzuazọ ra?

Eriariẹ Nọ I re Su kpohọ Uzuazọ!

Ẹsejọ otọkiẹ-eriariẹ gbe eware-ikuo i re gbunu! Ghele na, eriariẹ ohwo-akpọ i ri ru uzuazọ wo ufuoma jẹ wereva kẹ ahwo buobu hu. A dhesẹ eriariẹ evuọvo nọ i re ru onana gba evaọ Ebaibol na eva Jọn 17:3, onọ o ta nọ: “Onana họ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ, re a riẹ owhẹ nọ whẹ ọvo họ uvi Ọghẹnẹ, gbe Jesu kristi ọnọ who vi.”

Eva Ebaibol a rẹ jọ ruẹ eriariẹ itieye na. Dede nọ ahwo buobu a wo avro kpahe obe ẹri oyena, umutho rai ọvo a kiẹ riẹ riwi kẹ omobọ rai no. Kọ ẹvẹ kpahe owhẹ? Uzẹme, ese Ebaibol na o rẹ rehọ omodawọ gaga. Rekọ omodawọ na o rrọ uvrẹvru hu. Ebaibol na ọvo họ obe nọ “Ọghẹnẹ o gie ẹwolo [ku] . . . re e jọ erere rọ kẹ ewuhrẹ gbe ozọ-usio, avọ ọkpọvio gbe odhesẹkẹ eva ẹrẹreokie.”—2 Timoti 3:16.

Kọ oghẹrẹ vẹ whọ rẹ rọ riẹ kpahe Ebaibol na? Fikieme whọ gbẹ jẹ obufihọ Isẹri Jihova rehọ họ? A be rehọ ovuẹ kẹ ima ahwo buobu evaọ iwou obọ rai ọvọvẹ. Re u fiobọhọ k’owhẹ evaọ abọ nana, a be rehọ ebe sa-sa nọ a kere no Ebaibol ze ruiruo, wọhọ ibroshọ na Eme Ọghẹnẹ Ọ Gwọlọ Mi Omai? O kẹ iyo ekpẹkpẹe kẹ enọ buobu nọ who wo kpahe Ebaibol na, wọhọ: Ono họ Ọghẹnẹ? Eme họ ẹjiroro Ọghẹnẹ kẹ otọakpọ na? Eme họ Uvie Ọghẹnẹ? Ẹvẹ Ebaibol na ọ sai ro ru uzuazọ uviuwou ra wo ẹnyaharo?

Whọ tẹ gwọlọ nọ omọvo Isẹri Jihova jọ ọ ziọ uwou ra, ivie kere eme fihọ efọmo nọ ọ rọ obotọ na. O te were ae eva re a kẹ owhẹ evuẹ efa kpahe Esuo Odu-Ikpe oruaro Uvie Ọghẹnẹ na!

□ Mẹ gwọlọ ibroshọ na Eme Ọghẹnẹ Ọ Gwọlọ Mi Omai? Fodẹ orọ ẹvẹrẹ nọ ọ were owhẹ

□ Ivie wha bru omẹ ze kẹ uwuhrẹ Ebaibol ọvọvẹ

[Oruvẹ-obotọ]