Whọ rẹ Sai Ru Ẹgba-Ekareghẹhọ Ra Woma Viere
JIHOVA ỌGHẸNẸ ọ ma ẹvori ohwo avọ ẹgba ekareghẹhọ ogbunu. O ru ona họ iẹe re o jọ evu nọ ma rẹ jọ rehọ eme ababọ ekufiẹ eware eghaghae nọ ma fihọ iẹe. Ona nọ a ru fihọ ẹvori na o rọwo kugbe ẹjiroro Ọghẹnẹ inọ ahwo-akpọ a rẹ rria bẹdẹ bẹdẹ.—Ol. 139:14; Jọn 17:3.
Rekọ whọ rẹ sai roro nọ eware buobu nọ who bi fihọ iroro ra i bi vru. O rẹ wọhọ nọ oware nọ who fihọ iẹe o rọ etẹe he evaọ okenọ whọ tẹ gwọlọ iẹe. Eme whọ rẹ sai ru re who ru ẹgba-ekareghẹhọ ra woma viere?
Wo Isiuru
Isiuru e r’oja gaga whọ tẹ gwọlọ nyaharo evaọ ẹgba-ekareghẹhọ. Ma te ru ei fihọ uruemu re ma muẹrohotọ, re ma wo isiuru kpahe ahwo gbe eware nọ e wariẹ omai họ, u re fi ọwhọ họ iroro mai. O vẹ te lọhọ k’omai viere re ma rehọ isiuru itieye j’owọ evaọ okenọ ma te se hayo yo ẹme nọ ọ r’oja gaga.
O rọ oware aghẹruẹ hẹ re o jọ bẹbẹ kẹ ohwo re ọ kareghẹhọ edẹ ahwo. Ghele na, wọhọ Ileleikristi, ma riẹ nọ ahwo a r’oja—ibe Ileleikristi, enọ ma bi se isẹri kẹ, gbe amọfa nọ ma bi yeri kugbe nọ ma bi yeri uzuazọ na. Eme o re fiobọhọ k’omai kareghẹhọ edẹ nọ i fo nọ ma rẹ kareghẹhọ? Pọl ukọ na ọ fodẹ edẹ 26 evaọ ukoko jọ nọ o kere se. Isiuru riẹ kẹ ae i dhesẹ oma via orọnikọ evaọ edẹ rai nọ ọ riẹ ọvo ho rekọ ọ fodẹ eware jọ kpahe ibuobu rai. (Rom 16:3-16) Esẹro ọnyawariẹ ọ Isẹri Jihova ọgbọna jọ a be daoma gaga evaọ ẹkareghẹhọ edẹ, dede nọ a rẹ kua no ukoko jọ kpohọ ofa k’oka k’oka. Eme o bi fiobọhọ kẹ ae? A rẹ sai ru ei fihọ uruemu re a wariẹ odẹ ohwo jọ asia buobu evaọ oke ọsosuọ nọ a lele ohwo na t’ẹme. A rẹ daoma re a rehọ odẹ ohwo na vuhu ovao riẹ. Fibae, a rẹ raha oke kugbe ahwo sa-sa evaọ odibọgba na gbe okenọ a tẹ be re emu kugbe. Whọ tẹ nyaku ohwo, kọ whọ te kareghẹhọ odẹ ohwo na? Kake daoma re who wo emamọ ẹjiroro jọ nọ whọ rẹ rọ kareghẹhọ odẹ na; kẹsena whọ vẹ dawo ẹjiroro jọ nọ a jọ obehru kẹ na.
Ẹkareghẹhọ oware nọ who se o r’oja re. Eme o re fiobọhọ k’owhẹ nyaharo evaọ abọ nana? Isiuru gbe otoriẹ e r’oja. U fo re who se oware nọ who bi se na gboja re who fi iroro kpobi họ iẹe. Evuẹ e sae daji owhẹ uzou hu otẹrọnọ iroro ra e rọ oria ofa evaọ okenọ whọ be daoma se na. Who re w’otoriẹ viere nọ whọ tẹ rehọ ovuẹ na wawọ eware nọ whọ riẹ no hayo eriariẹ nọ who wo no vẹre. Nọ oma ra nọ: ‘Ẹvẹ gbe okevẹ mẹ rẹ sai jo fi ovuẹ nana h’iruo evaọ uzuazọ mẹ? Ẹvẹ mẹ sae rọ rehọ iẹe fiobọhọ kẹ omọfa?’ Otoriẹ o rẹ jẹ nyaharo viere otẹrọnọ who se eme buobu kugbe ẹsiẹvo viukpọ ekele ẹme ọvuọvo. Ẹme na o re vẹ owhẹ ẹro viere, iroro ẹme na e vẹ lahwe viere, o vẹ jẹ sae lọhọ viere re whọ kareghẹhọ ae.
Rehọ Oke ru Ọkiẹkpemu
Ewena evaọ eria ewuhrẹ a fiẹgbahọ aghare ọkiẹkpemu. Evaọ uwuhrẹ jọ, eprofẹsọ yunivasiti jọ o dhesẹ nnọ uminiti ovo nọ a raha rọ kiẹ kpemu u re ru eme nọ a rẹ kareghẹhọ bu akuava. Fikiere nọ whọ tẹ nwani ru isase ra re no—hayo abọ ologbo riẹ jọ—jọ iroro kiẹ igogo eme na riwi re e ta mu owhẹ iroro. Roro epanọ whọ te rọ rehọ eme obọ ra wariẹ eware ekpokpọ nọ who wuhrẹ na. Ẹkwoma ẹdawo ẹgba-ekareghẹhọ ra evaọ okenọ whọ tẹ nwani se eme jọ no, yọ who ru okenọ ẹme na ọ te jọ owhẹ uzou kri te theri viere no.
Kẹsena evaọ umutho edẹ jọ nọ i ti lele iei na, gwọlọ uvẹ nọ whọ rẹ rọ kiẹ eware nọ who se na riwi ẹkwoma ẹghale ovuẹ na kugbe omọfa. Whọ sae rehọ ohwo uviuwou ra jọ ru ei, ohwo jọ evaọ ukoko na, ibe-oruiruo, ibe-isukulu, ọrivẹ, hayo ohwo nọ whọ nyaku evaọ odibọgba na. Daoma wariẹ orọnikọ igogo eme na ọvo ho rekọ te ẹjiroro Ikereakere nọ i lele igogo eme na. Enẹ oruo o ti fiobọhọ k’owhẹ, fiobọhọ fi eware nọ e r’oja họ ẹgba-ekareghẹhọ ra; yọ o te jẹ kẹ amọfa erere re.
Roro Kpahe Eware nọ E r’Oja
Fiba ẹkiẹriwo oware nọ who se gbe ẹta kẹ amọfa kpahe iẹe, whọ te ruẹ nọ eroro kpahe eware nọ e r’oja nọ who wuhrẹ no u wo erere. Asaf gbe Devidi, ikere Ebaibol na, a ru ere. Asaf ọ ta nọ: “Mẹ rẹ kareghẹhọ iruo ỌNOWO na; e, mẹ rẹ kareghẹhọ iruo urirẹ ra okenọ ukpemu. Mẹ rẹ kareghẹhọ iruo ra kpobi, me ve je roro iruo ogaga ra.” (Ol. 77:11, 12) Epọvo na Devidi o kere re anọ: “Nọ omẹ jọ eva ehwa, me roro owhẹ aso,” yọ “mẹ tẹ kareghẹhọ oke anwae, me te roro eware no who ru no.” (Ol. 63:6; 143:5) Kọ who bi ru ere?
Iroro ididi itieye na nọ who re jo roro kpahe iruẹru Jihova, ekwakwa riẹ, gbe odhesẹvia oreva riẹ u re fiobọhọ k’owhẹ kareghẹhọ eware viere. Who te ru iroro itieye na fihọ uruemu, o te lẹliẹ eware nọ e ghinẹ r’oja daji udu ra. O te ma oghẹrẹ ohwo nọ whọ rọ evaọ obeva. Eware nọ e te jọ ẹgba-ekareghẹhọ ra i ti no iroro obeva ra ze.—Ol. 119:16.
Iruo Ẹzi Ọghẹnẹ
A vu omai wa ha nọ ma tẹ be gwọlọ kareghẹhọ uzẹme kpahe iruẹru Jihova gbe eware nọ ọ rọ ẹkwoma Jesu Kristi ta. Evaọ aso na taure o te ti whu, Jesu ọ ta kẹ ilele riẹ nọ: “Nọ mẹ avọ owhai a gbẹ rọ na, mẹ ta eware enana kẹ owhai. Rekọ Ọthuke na, Ẹzi Ẹri na, ọnọ Ọsẹ ọ rẹ te rehọ odẹ mẹ viẹ, o re ti wuhrẹ owhai eware kpobi, ọ vẹ te rehọ eware nọ mẹ ta kẹ owhai kpobi [kareghẹhọ] owhai.” (Jọn 14:25, 26) Matiu avọ Jọn a jọ usu enọ e jọ etẹe. Kọ ẹzi ọfuafo na ọ jọ ọthuke otiọye na kẹ ae? E! Oware wọhọ ikpe eree uwhremu na, Matiu o te kuọ ikere egbagba erọ ikuigbe uzuazọ Kristi họ, kugbe iku eghaghae nọ e rẹ thẹro ho na wọhọ Ovuẹ obọ Ugbehru na gbe oka ẹzino Kristi gbe ekuhọ uyerakpọ na. Ikpe udhosa gbe isoi nọ Jesu o whu no, Jọn ukọ na o te kere Usiuwoma riẹ, kugbe eme nọ Jesu ọ ta evaọ aso urere nọ ikọ na a raha kugbe Olori na taure o te ti whu. Ababọ avro, te Matiu gbe Jọn a kareghẹhọ eme nọ Jesu ọ ta gbe eware nọ o ru ziezi oke nọ a jọ kugbei, rekọ ẹzi ọfuafo na o fiobọhọ gaga re a ruẹ nọ eware nọ i wuzou nọ Jihova ọ gwọlọ nọ a kere fihọ Ẹme riẹ e thọrọ e rai ẹro ho.
Kọ ẹzi ọfuafo na ọ rọ ọthuke kẹ idibo Ọghẹnẹ nẹnẹ re? Avro ọ riẹ hẹ! Dede na, ẹzi ọfuafo na ọ rẹ kareghẹhọ omai eware nọ ma ti wuhrẹ hẹ hẹ, rekọ o re fiobọhọ kareghẹhọ omai eware nọ i wuzou nọ ma wuhrẹ vrẹ no. (Luk 11:13; 1 Jọn 5:14) Kẹsena, nọ ẹgwọlọ na ọ tẹ roma via, ẹgba iroro mai ọ vẹ jaja vi re ma wo “ekareghẹhọ eware nọ eruẹaro ẹri na e ta eme kpahe, jẹ rọ fiki ikọ rai wo ekareghẹhọ ujaje Ọnowo gbe Osiwi na.”—2 Pita 3:1, 2.
‘O Thọrọ Owhai Ẹro Ho’
Jihova ọ vẹvẹ Izrẹl unu ẹsibuobu nọ: ‘O thọrọ owhai ẹro ho.’ Orọnikọ o rẹro nọ a rẹ kareghẹhọ eware kpobi gbagba ha. Rekọ u fo re a kuvẹ hẹ re ilale omobọ rai e dhẹ ruọ ai uzou te epanọ a je gele ekareghẹhọ iruẹru Jihova fihọ akotọ. A re ru ẹgba-ekareghẹhọ kpokpọ kpahe esiwo nọ Jihova ọ kẹ rae okenọ ẹnjẹle riẹ o kpe emọ ọtuyẹ Ijipti kpobi gbe okenọ Jihova o rovie Abade Ọwawae na je ruru ei, nọ o lẹliẹ Fẹro avọ egbaẹmo riẹ d’ame whu. Emọ Izrẹl na a rẹ kareghẹhọ nnọ Ọghẹnẹ ọ kẹ rae Uzi riẹ eva Ugbehru Saena gbe nnọ o su rai nya igbrẹwọ na vrẹ jẹ ruọ Ẹkwotọ Eyaa na. O rẹ thọrọ ae ẹro ho evaọ edhere na nnọ ẹkareghẹhọ eware enana u re gbe kpomahọ izuazọ ekẹdẹ kẹdẹ rai.—Izie. 4:9, 10; 8:10-18; Ọny. 12:24-27; Ol. 136:15.
Ma rẹ yọrọ oma re ma siọ ethẹro ba re. Nọ ma bi thihakọ otunyẹ uzuazọ na, u fo re ma kareghẹhọ Jihova, kareghẹhọ oghẹrẹ Ọghẹnẹ nọ ọ rrọ gbe uyoyou nọ ọ rehọ okẹ Ọmọ riẹ dhesẹ, ọnọ ọ ta omai no igbo izieraha mai re ma sai wo uzuazọ ogbagba bẹdẹ bẹdẹ. (Ol. 103:2, 8; 106:7, 13; Jọn 3:16; Rom 6:23) Isase Ebaibol ẹsikpobi gbe abọ-owo ziezi evaọ iwuhrẹ ukoko gbe odibọgba na e te lẹliẹ izẹme eghaghae enana jọ kpokpọ kpokpọ evaọ eva mai.
Whọ tẹ rẹriẹ ovao ku iroro-ejẹ, ilogbo hayo esese, kareghẹhọ izẹme eghaghae enana je ru re e kpọ iroro ra. E thọrọ owhẹ ẹro ho. Rẹroso Jihova kẹ ọkpọvio. Ukpenọ ma rẹ rehọ edhere iwo rri eware hayo fievahọ ekpakpọ udu nọ o gba ha, nọ oma ra nọ, ‘Didi ohrẹ hayo ehri-uzi no Ẹme Ọghẹnẹ ze u w’obọ kpahe ẹjiroro mẹ na?’ (Itẹ 3:5-7; 28:26) Whọ rẹ sae kareghẹhọ eme nọ who rri se hayo yo ho ho. Rekọ nọ whọ be rro evaọ eriariẹ egbagba gbe uyoyou kẹ Jihova na, evu eriariẹ nọ ẹzi Ọghẹnẹ ọ sai fiobọhọ k’owhẹ kareghẹhọ o te rro viere, yọ uyoyou ulogbo ra kẹ Jihova o te wọ owhẹ j’owọ lele iei.
[Ẹkpẹti nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 17]
EPANỌ WHỌ SAE RỌ KAREGHẸHỌ EWARE NỌ WHO SE VIERE
• Nọ who te se abọjọ ẹme na no, nọ oma ra nọ, ‘Eme họ ugogo ẹme nọ me se na?’ Otẹrọnọ whọ sae kareghẹhọ ugogo ẹme na ha, wariẹ rri kpemu re whọ jọ obe na gwọlọ iẹe.
• Who te se uzoẹme kpobi no, wariẹ kiẹ oma ra riwi. Kere igogo eme na kpobi fihọ otọ. Whọ gbẹ kareghẹhọ ae lọlọhọ họ, rri kpemu re whọ kiẹ eware nọ who se na riwi.