Uwuhrẹ 5

Emamọ Izudhe

Eme o gwọlọ nọ who re ru?

Fibo evaọ oria nọ u fo evaọ okenọ who te bi ru ẹme ra. Ẹsejọ, whọ sai dina dhizu hayo kuvẹ re uvo ra u serihọ evaọ omoke. Otẹrọnọ u ru emamọ iruo koyehọ izudhe na u kiehọ.

FIKIEME U JE WUZOU?

Emamọ izudhe yọ obọdẹ okwakwa evaọ ẹmeọta nọ a re w’otoriẹ riẹ ziezi. Izudhe o sai je ru ẹme nọ o wuzou gaga vẹ.

EVAỌ ẹmeọta, izudhe evaọ oria nọ u fo u wuzou. Onana o rọ uzẹme makọ whọ be k’ovuẹ hayo t’ẹme kugbe omọvo. Ababọ izudhe itieye na, ẹme nọ a be ta ọ rẹ wọhọ edo gheghe viukpọ ẹme iroro ovevẹ. Emamọ izudhe u re fiobọhọ ru ẹme ra vẹ. A sae jẹ rehọ iẹe ruiruo evaọ edhere nọ igogo eme ra e sai ro duobọte ahwo udu.

Ẹvẹ whọ rẹ rọ riẹ okenọ who re ro dhizu? Ẹvẹ izudhe i re theri te?

Dhizu kẹ Oka-Ukpehọ. Oka-ukpehọ u zihe ruọ abọ ologbo ọrọ ẹvẹrẹ nọ a re kere no. O rẹ sai dhesẹ ekuhọ ẹme hayo onọ. Evaọ evẹrẹ jọ a rẹ rehọ iẹe fi ẹhẹriẹ họ eme nọ a wariẹ. Oka-ukpehọ jọ i re dhesẹ usu nọ abọjọ uhie-ẹme o wo kugbe abọ ọdekọ. Ohwo nọ o bi se k’omobọ riẹ ọ rẹ sae ruẹ oka-ukpehọ na. Rekọ o te bi se do via kẹ erere amọfa, ọ rẹ daoma re uvo riẹ u dhesẹ oria nọ a kpe oka họ kpobi evaọ obe na. (Rọkẹ eme efa, rri Uwuhrẹ 1, “Isase Egbagba.”) Who gbe dhizu hu nọ oka-ukpehọ o tẹ gwọlọ ere o sai ru ei bẹbẹ re amọfa a wo otoriẹ ẹme nọ who bi se hayo o sai tube nwene otofa eme na dede.

Fiba oka-ukpehọ, oghẹrẹ nọ ẹme na o do riwi evaọ uhie-ẹme na o sai dhesẹ oria nọ a re jo dhizu. Ọso-ile jọ nọ ọ viodẹ ọ ta okejọ nọ: “Edo ekwakwa ile mẹ o wo ohẹriẹ no erọ egbile efa ha. Rekọ izudhe evaọ udevie edo na, ẹhẹ, etẹe ona na o rọ.” Epọvo na o rọ kpahe ẹmeọta. Izudhe nọ a ro ruiruo ziezi u ti fi erru gbe otofa họ ẹme nọ whọ ruẹrẹ kpahe ziezi.

Evaọ omaruẹrẹhọ re whọ jọ ẹgbede se, o rẹ sae kẹ erere nọ who te kpoka họ oria obe nọ who ti se na. Si umusi fihọ oria nọ who ti jo dhizu kpẹkpẹe. Siusi ivẹ lele ohwohwo fihọ oria nọ who ti jo dhizu thethei. Whọ tẹ ruẹ nọ eme jọ e rọ owhẹ unu kpakre kpakre yọ who bi dhizu evaọ eria nọ i fo ho, rehọ opẹsoro kpoka họ eme nọ e be bẹ owhẹ ese na kpobi. Kẹsena who ve se oria na no emuhọ te ekuhọ. Ahwo buobu nọ a wo ona ẹmeọta a re ru onana.

Izudhe evaọ ẹmeọta ekẹdẹ kẹdẹ o rẹ jọ ẹbẹbẹ hẹ keme whọ riẹ eme nọ whọ gwọlọ ta na. Rekọ, otẹrọnọ who wo uruemu nọ who re jo mu dhizu ẹsibuobu makọ oghẹrẹ nọ eme na i do riwi kpobi, ẹme ra ọ te kare ẹgba gbe evevẹ. Iroro-ejẹ kpahe ẹnyaharo e rọ Uwuhrẹ avọ 4, “Ẹmeọta Ọriẹriẹ.”

Dhizu kẹ Enwene Iroro. Who te bi nwene no ogha ẹme jọ kpohọ ọfa, izudhe o sae kẹ ogbotu ra uvẹ nọ a re ro roro, jẹ kpọ oma vi, re a muẹrohọ enwene ogha ẹme ra na, re a je wo otoriẹ uvevẹ orọ iroro efa nọ whọ gwọlọ rọ ze na. U wuzou re who dhizu okenọ who te bi nwene no ogha ẹme jọ kpohọ ọfa wọhọ epanọ u wuzou re whọ dhẹ ẹmẹrera okenọ who te bi kurẹriẹ no iyẹrẹ jọ ruọ ọfa na.

Oware jọ nọ o rẹ lẹliẹ iruẹme jọ variẹ no owọ ẹme jọ ruọ ọfa ababọ izudhe họ fikinọ eme nọ a gwọlọ ta kpahe i bu hrọ. Rọkẹ ejọ, uruemu na o rọ ẹkoma ẹmeọta ekẹdẹ kẹdẹ rai. Ẹsejọhọ ere ahwo nọ a wariẹ e rai họ kpobi a rẹ ta. Rekọ oyena o rẹ wha emamọ ewuhrẹ ze he. Who te wo ẹme jọ nọ whọ gwọlọ ta nọ u fo onọ a re yo jẹ kareghẹhọ, rehọ oke ziezi ro ru ẹme na vẹ. Vuhumu nọ izudhe e r’oja kẹ ẹme nọ o re vẹro.

Otẹrọnọ who bi ti ru ẹme no omaa-ẹmeọta ze, whọ rẹ ruẹrẹ ẹme ra họ re oria nọ who ti jo dhizu o jọ vevẹ. Ẹme ra ọ tẹ rọ onọ a re se ọvo, kpoka họ oria nọ ugogo iroro na u jo nwene no ojọ kpohọ ofa.

Izudhe kẹ enwene iroro i re theri vi izudhe evaọ oria ọ oka-ukpehọ—ghele na, i re theri te epanọ e jẹ lẹliẹ ẹme na siotọ họ. I te theri hrọ, i re dhesẹ kẹ ahwo nnọ whọ ruẹrẹ oma kpahe ziezi hi gbe nọ who bi roro ẹme ọfa nọ whọ rẹ ta.

Dhizu kẹ Ẹgba-Ofihọ. Izudhe kẹ ẹgba-ofihọ họ onọ o rẹ k’emu hayo karo kẹ ẹme hayo onọ nọ who bi fiẹgba họ. Izudhe otiọye na o rẹ kẹ ogbotu na uvẹ nọ a re ro roro kpahe ẹme nọ whọ nwane ta no na, hayo kpare irẹro kẹ ẹme nọ o bi ti lele iei. Enana e rọ epọvo ho. Jiroro onọ u fo nọ whọ rẹ rọ t’ẹme ra. Rekọ kareghẹhọ nọ izudhe kẹ ẹgba-ofihọ e rẹ jọ kẹ igogo eme nọ i wuzou ọvo. Ogbẹrọ ere he, erere ẹme na o re vru no.

Okenọ Jesu o se do via no Ikereakere na ze evaọ uwou-egagọ na evaọ Nazarẹt, ọ rehọ izudhe ruiruo ziezi. Ọ kaki se kpahe uwou nọ a vi rie rono uko-obe Aizaya ọruẹaro na ze. Rekọ, taure o te ti dhesẹ efihiruo riẹ, o kpiri uko na, rehọ iẹe kẹ odibo na, ọ tẹ keria. Avọ ibiaro ahwo kpobi nọ e jọ uwou-egagọ na nọ e tọvi ei, ọ tẹ ta nọ: “Nẹnẹna ekere na ọgba eva ezọ rai.”—Luk 4:16-21.

Dhizu Evaọ Okenọ Uyero O Gwọlọ e Riẹ. Obrudhe o sae jẹ gwọlọ nọ whọ dina dhizu evaọ ẹme ra. Edo imoto nọ e be dhẹ vrẹ hayo oviẹ ọmọ o sae gwọlọ izudhe evaọ ẹme ra kugbe ohwo nọ o wo uwou nọ whọ jọ usiuwoma ota nya ku. Otẹrọnọ edo na ọ gbẹ ga hrọ họ eva oria ekokohọ, whọ sae kpare uvo ra kpehru jẹ ruabọhọ ẹme ra. Rekọ edo na ọ tẹ rọ gaga jẹ rọ krẹkri, u fo nọ who re dhizu hrọ. Whaọ ogbotu ra ọ gbẹ te gaviezọ dede he. Fikiere rehọ izudhe ruiruo ziezi, avọ irẹro obufihọ kẹ ogbotu ra re a wo erere no emamọ eware nọ whọ gwọlọ ta kẹ ae na ze vọvọ.

Dhizu rọ Kuvẹ kẹ Uyo. Dede nọ whọ be kẹ ovuẹ nọ u wo ọruẹrẹfihotọ kẹ ọkpahefihọ ogbotu na ha, u wuzou re whọ kẹ ogbotu na uvẹ k’uyo, orọnikọ do via ha rekọ evaọ iroro rai. Whọ tẹ n’enọ nọ e rẹ lẹliẹ ogbotu ra roro rekọ who gbe dhizu ziezi hi, abọ buobu erere enọ ra na o re vru no.

Dede na, u wuzou re a dhizu orọnikọ okenọ ohwo ọ be t’ẹme no platfọmo ze ọvo ho rekọ te okenọ o te bi se isẹri kẹ amọfa. O wọhọ nọ ahwo jọ a rẹ sai dhizu vievie he. Oyena o tẹ rọ ẹbẹbẹ ra, daoma gaga re whọ nyate okwakwa ẹmeọta nana. Whọ te jọ ẹmeọta ra kugbe amọfa gbe ona odibọgba ra evaọ usiuwoma ota na nyaharo. Izudhe yọ oke unusehọ, yọ a ghinẹ tae no nọ unusehọ u re kpoka họ ẹme, u re fiẹgba họ ẹme, u re ru ahwo gaviezọ, yọ o rẹ jaja ezọ na.

Ẹmeọta-kugbe ekẹdẹ kẹdẹ o gwọlọ ekpeze iroro evaọ udevie imava hayo bu vi ere. Oma o rẹ wọ amọfa re a gaviezọ k’owhẹ otẹrọnọ whọ rẹ gaviezọ kẹ ae je dhesẹ isiuru kẹ ẹme nọ a be ta. Onana o gwọlọ nọ who re dhizu kri te epanọ whọ rẹ rọ kẹ ai uvẹ nọ a rẹ rọ ta ẹkẹ unu rai.

Evaọ usiuwoma ota, isẹri-ise mai i re woma viere otẹrọnọ ma ru rie evaọ edhere ẹmeọta-kugbe. A te yere ohwohwo no, o rẹ were Isẹri buobu re a fodẹ uzoẹme rai a vẹ nọ onọ jọ fihọ otọ. A ve dhizu re a kẹ ohwo ọdekọ na uvẹ nọ ọ rẹ rọ k’uyo, a vẹ kpahe fihọ ẹme nọ ọnọ o wo uwou na ọ ta. Evaọ etoke ẹmeọta na, a rẹ kẹ ọnọ o wo uwou na uvẹ buobu nọ ọ rẹ rọ kpahe ẹme. A riẹ nọ a rẹ sai fiobọhọ kẹ ohwo na viere otẹrọnọ a riẹ eriwo riẹ kpahe ẹme nọ a be ta na.—Itẹ 20:5.

Dede na, orọnikọ ahwo kpobi a rẹ kpahe fihọ onọ evaọ edhere nọ o kiehọ họ. Rekọ oyena o whaha Jesu hu re o fibo krẹkri re ọ kẹ makọ otu ọwọsuọ riẹ uvẹ t’ẹme. (Mak 3:1-5) Uvẹ nọ a rẹ kẹ ohwo ọdekọ na re ọ t’ẹme o rẹ tuduhọ iẹe awọ roro, yọ ọ sae rọ fiki ere dhesẹ oware nọ o rọ udu riẹ via. Ẹjiroro jọ ọrọ odibọgba mai họ re ma lẹliẹ ahwo jẹ emamọ owọ ẹkwoma edhesẹ kẹ ahwo eme obọdẹ erọ Ẹme Ọghẹnẹ nọ o gwọlọ nọ a rẹ jọ jiroro hrọ.—Hib. 4:12.

Emamọ izudhe evaọ odibọgba na ghinọ ona. A te dhizu ziezi, eme na i re vẹ ahwo ẹro viere, a vẹ jẹ kareghẹhọ ae viere.

EPANỌ A RE RO RU EI

Muẹrohọ oka-ukpehọ ziezi evaọ okenọ who te bi se do via.

Gaviezọ ziezi kẹ enọ e rẹ riẹ ẹme ta ziezi je muẹrohọ oria nọ a bi jo dhizu gbe epanọ a dhizu kri te.

Whọ tẹ ta ẹme nọ whọ gwọlọ nọ amọfa a kareghẹhọ no, dhizu rọ kẹe uvẹ daruọ oma.

Evaọ ẹmeọta-kugbe, zizie amọfa re a ta iroro rai, whọ vẹ jẹ gaviezọ kẹ uyo rai. Kẹ ai uvẹ re a ta serihọ. Who bru ẹme na dhe ai unu hu.

ORIA IRUO: Se Mak 9:1-13 do via, dhizu ziezi evaọ eria nọ a kpe oka họ na. Who ru re isase na e jọ kpẹlẹkpẹlẹ hẹ. Who te wuhrẹ iẹe no, ta kẹ ohwo jọ re ọ gaviezọ k’owhẹ re ọ jẹ kẹ iroro-ejẹ rọkẹ ẹnyaharo evaọ izudhe ra.