Uwuhrẹ 4

Ẹmeọta Ọriẹriẹ

Eme o gwọlọ nọ who re ru?

Se jẹ t’ẹme evaọ edhere nọ ẹme na ọ rẹ rọ nya riẹriẹriẹ. Ẹme nọ who bi ru ọ tẹ riẹriẹ, eme e rẹ jẹhọ hayo siotọ họ yọ who re zoruẹ evaọ udevie ẹme hayo gwọlọ eme nọ whọ rẹ ta bẹ hẹ.

FIKIEME U JE WUZOU?

Nọ oruẹme ọ gbẹ be t’ẹme riẹriẹ hẹ, iroro enọ e be gaviezọ na e sai ghoro; ọ sae t’eme thọ. Ẹme nọ ọ be ta ọ sai ku iroro ahwo rẹriẹ hẹ.

WHO te bi se do via, kọ who re se eme jọ kpemu kparo? Hayo nọ who te dikihẹ aro ogbotu re whọ t’ẹme, whọ rẹ ruẹ nọ whọ rẹ gwọlọ uzedhe ẹme nọ whọ rẹ ta bẹ? O tẹ rọ ere, koyehọ who wo ẹbẹbẹ ẹme ọriẹriẹ. Ohwo nọ ọ rẹ t’ẹme riẹriẹriẹ o re se jẹ t’ẹme evaọ edhere nọ eme na e rẹ rọ romavia ọvo, ababọ ebrudhe. Orọnikọ onana u dhesẹ nọ unu riẹ o rẹ ka ha ha, inọ ọ rẹ variẹ eme, hayo inọ o re mu eme ta. Ẹmeunu riẹ ọ rẹ were oma ziezi. A re fiẹrohọ ẹmeọta ọriẹriẹ gaga evaọ Isukulu Odibọgba Esuo-Ọghẹnẹ na.

Eware buobu e sae wha ababọ ẹmeọta ọriẹriẹ ze. Kọ u fo re who muẹrohọ ejọ evaọ usu enana ziezi? (1) Okenọ who te bi se kẹ amọfa, eme jọ nọ whọ riẹ hẹ e sae lẹliẹ owhẹ hai dhizu. (2) Izudhe evaọ eria buobu o sae lẹliẹ ẹme jẹhọ. (3) Ababọ omaruẹrẹhọ o sae zọhọ fihọ ẹbẹbẹ na. (4) Whọ tẹ be jọ aro ogbotu t’ẹme, oware jọ nọ o rẹ mae wha ababọ ẹmeọta ọriẹriẹ ze họ eme na nọ a ruẹrẹ họ othotha ha. (5) Ohwo ọ gbẹ riobe tere he o sai ru ei dhizu gwọlọ eme nọ i re lele ẹme. (6) Ohwo o te fiẹgba họ eme bu hrọ, ọ sai wo ẹbẹbẹ evaọ ẹmeọta ọriẹriẹ. (7) Ababọ ẹriẹ kpahe izi ẹmeọta o sai fiba ẹbẹbẹ na.

Otẹrọnọ ẹme ra ọ be jẹhọ, orọnikọ ogbotu nọ ọ rọ Ọgwa Uvie na a te ghinẹ ruọ otafe he, rekọ iroro rai i ti ghoro. Fikiere, eme buobu nọ whọ be te ta na i ve vru.

Evaọ abọdekọ riẹ, a rẹ yọroma re ẹme nọ a gwọlọ nọ o wo ẹgba jẹ jọ riẹriẹriẹ o gbẹ jọ orọ omoya ha, hayo ru oma tu enọ e rọ ogbotu na ha. Otẹrọnọ fiki oria sa-sa nọ ahwo a no ze, a te rri ẹme ra wọhọ nọ ọ kare ona hayo ọ kare oruọzewọ, koyehọ ẹjiroro ẹme ra na o vru no. O rrọ oware nọ a re muẹrohọ inọ Pọl ukọ na, dede nọ unu riẹ u re muẹme ziezi, ọ nya bru ahwo Kọrint na “eva okuako gbe eva ozọ gbe eva enuho” re ọ siọ iroro nọ i fo ho ba esi bru oma riẹ.—1 Kọr. 2:3.

Iruemu nọ A Rẹ Whaha. Ahwo buobu a wo uruemu nọ a re ro fi eme wọhọ “ẹmm” kugbe ẹme nọ a be ta. Nọ amọfa jọ a te bi mu ẹme ọkpokpọ họ, a rẹ kake ta nọ “ẹhẹ,” hayo a vẹ rehọ eme wọhọ “ẹme na họ” hayo “whọ ruẹ,” gua kugbe ẹme nọ a be ta kpobi. Ẹsejọhọ whọ riẹ epanọ whọ be wariẹ eme itieye na kpere te he. Whọ sai ru uwuhrẹ re ohwo jọ ọ gaviezọ k’owhẹ re ọ wariẹ eme nana oke kpobi nọ whọ ta rai. O sai gb’owhẹ unu.

Ahwo jọ a te bi se hayo t’ẹme, a re kpemu kparo. Koyehọ, a te muọ uhie-ẹme họ a vẹ jọ edhere bru oma rai dhe a vẹ wariẹ ubro jọ ẹme nọ a ta no vẹre na.

Amọfa jọ a rẹ t’ẹme kpata ziezi, rekọ a re muọ ẹme jọ họ, evaọ udevie ẹme na a ve vo ruọ ọfa. Dede nọ eme na i bi hwẹ ze, owọ ẹme nọ u re nwene idudhe o rẹ raha ẹriẹriẹ ẹme na.

Epanọ A re Ro Ru Ẹnyaharo. Otẹrọnọ ẹbẹbẹ ra họ odubẹ ẹme nọ o fo oria, o gwọlọ nọ whọ rẹ daoma gaga re whọ riẹ eme bu viere. Muẹrohọ eme nọ whọ riẹ hẹ evaọ Uwou-Eroro Na, Awake! gbe ebe efa nọ who bi se. Rri enana evaọ obe-ofeme, rri oghẹrẹ nọ a re se ai gbe otofa rai, re who fi ejọ rai ba eme nọ whọ riẹ no vẹre. Who gbe wo obe-ofeme he, yare obufihọ mi ohwo nọ ọ rẹ ta ẹvẹrẹ na ziezi.

Uruemu obe nọ a re se do via ẹsikpobi u re fiba ẹnyaharo. Muẹrohọ eme egaga, re who se ai do via unuẹse buobu.

Re whọ sai se riẹriẹriẹ, u wuzou re whọ riẹ epanọ eme e rẹ rọ jẹhọ ohwohwo evaọ uhie-ẹme. A re se eme jẹhọ ohwohwo re whọ sai ru ẹjiroro eme nọ okere obe na o kere lahwe. Muẹrohọ ọguakugbe eme nana gaga. Otẹrọnọ u ti fiobọhọ k’owhẹ, kpoka họ ai. Ute ra họ, orọnikọ re whọ riẹ eme se ọvo ho, rekọ re who je ru ẹjiroro na lahwe gbagba. Whọ tẹ kiẹ uhie-ẹme jọ riwi no, kpohọ ofa bẹsenọ who re wuhrẹ edhe-ẹme na kpobi no. Riẹ kpahe epanọ ẹjiroro jọ ọ rọ jẹhọ ọfa. Who ve wuhrẹ ese do via. Se edhe-ẹme na unuẹse buobu bẹsenọ who re ro sei ababọ ezoruẹ gbe ababọ izudhe evaọ eria nọ i fo ho. Kẹsena who ve kpohọ idhe-ẹme efa.

Ofariẹ, dina se vẹrẹ viere. Who te wo ovuhumuo epanọ eme nọ e rọ uhie-ẹme e rẹ jẹhọ ohwohwo no, whọ te ruẹ vi ẹme ọvo ẹsiẹvo who ve je rẹro ẹme nọ o ti lele iei. Onana u re fiba ewoma isase ra gaga.

Who te ru ei fihọ uruemu ekẹse kẹse re who se ẹme kpobi nọ who gbẹroku o sae jọ emamọ uwuhrẹ. Wọhọ oriruo, ababọ oma nọ whọ rẹ ruẹrẹ kpahe, se ikere okpẹdẹ na avọ ọkpahefihọ riẹ do via; ru ei ẹsikpobi. Jọ eme buobu nọ ibiaro ra e rẹ ruẹ ẹsiẹvo o reria owhẹ oma viukpenọ whọ rẹ ruẹ ubiẹme ọvo ẹsiẹvo.

Evaọ ẹmeọta-kugbe, ẹmeọta ọriẹriẹ ọ rẹ gwọlọ nọ who re roro whọ tẹ ta. Ru oyena fihọ uruemu evaọ iruẹru ekẹdẹ kẹdẹ ra. Jiroro ogha ẹme nọ whọ gwọlọ ta gbe othotha nọ whọ te rọ tae; who ve mu ẹme na họ ẹta. Whọ variẹ oma ha. Daoma ta ẹme ọsoso re ababọ eriosehọ hayo enwene iroro ẹme evaọ udevie. Whọ te ruẹ nọ u re fiobọhọ re whọ ta ihie-eme nọ e rọ kpẹkpẹe lọlọhọ.

Eme e rẹ nyaze ovavo whọ tẹ riẹ uzedhe oware nọ whọ gwọlọ ta. U du gwọlọ nọ whọ rẹ salọ ibieme nọ whọ te rọ ta ẹme na ha. Evaọ uzẹme, re o reria owhẹ obọ, u re woma re u mu owhẹ ẹro nọ ẹjiroro ẹme na o re vevẹ evaọ iroro ra, kẹsena nọ whọ be t’ẹme na haro na who ve roro kpahe eme nọ whọ rẹ rọ tae. Who te ru ere yọ otẹrọnọ who fi iroro họ ẹjiroro ẹme nọ whọ gwọlọ ta na viukpọ eme nọ whọ be rọ t’ẹme na, eme na e te lahwe lọlọhọ viere, yọ ẹjiroro ẹme ra na ọ te romavia vevẹ lọlọhọ. Rekọ whọ tẹ nwani muhọ eroro kpahe eme na viukpọ ẹjiroro ẹme na, eme ra i ve muhọ ẹjẹhọ. Ẹkwoma ewuhrẹ, whọ sae kparobọ evaọ ẹme ọriẹriẹ, okwakwa nọ o r’oja evaọ emamọ ẹmeọta gbe isase.

Okenọ a rehọ iẹe mu re ọ jọ ohwo ẹro Jihova kẹ orẹwho Izrẹl jẹ nyabru Fẹro ọrọ Ijipti, Mosis o roro nọ o te he. Fikieme? Ọ riẹ ẹme ẹta ziezi hi; o wọhọ nọ o wo uleli-utagha. (Ọny. 4:10; 6:12) Mosis o gu inoma, rekọ Ọghẹnẹ ọ jẹ ọvuọvo rai rehọ họ. Jihova o vi Erọn lele iei wọhọ ọtota, rekọ O fiobọhọ kẹ Mosis re ọ t’ẹme re. Unuẹse buobu jegbe avọ ẹgba, Mosis ọ t’ẹme orọnikọ rọkẹ umutho ahwo gbe ogbotu ọsese ọvo ho rekọ rọkẹ orẹwho soso. (Izie. 1:1-3; 5:1; 29:2; 31:1, 2, 30; 33:1) Whọ tẹ be dawo uthoma ra je bi fievahọ Jihova, whọ sae rehọ ẹmeunu ra kẹ Ọghẹnẹ orro re.

EPANỌ A RE RO LEI T’OBỌ

Who te bi se emagazini gbe ebe, kpoka họ eme ekpokpọ, gwọlọ otofa rai via, whọ vẹ rehọ ai ruiruo.

Wuhrẹ ese do via o tẹ kawo iminiti isoi rite ikpe kẹdẹ kẹdẹ.

Wuhrẹ ẹme isase ziezi. Muẹrohọ ekru-eme nọ i re ru ẹme vẹ. Riẹ kpahe oghẹrẹ nọ ẹjiroro ẹme ọ rẹ rọ jẹhọ ohwohwo.

Evaọ ẹmeọta-kugbe ekẹdẹ kẹdẹ ra, wuhrẹ epanọ a rẹ rọ kaki roro tao kẹsena whọ vẹ ta uhie-ẹme ababọ ebrudhe.

ORIA IRUO: Roma totọ kiẹ Ibruoziẹ 7:1-25 riwi, wuhrẹ edhe-ẹme ọvo ẹsiẹvo. Jọ u mu owhẹ ẹro nọ whọ riotọ eme nọ o be ta na. Ẹkwoma obe-ofeme, gwọlọ eme nọ whọ riẹ vẹre he. Se odẹ kpobi do via. Kẹsena who ve se edhe-ẹme na do via; fiẹrohotọ ziezi re who sei gba. Edhe-ẹme na o te mu owhẹ unu ziezi no, kpohọ ọfa, erere ọvo. Kẹsena who ve se uzou na kpobi. Wariẹ sei, rekọ dina vẹrẹ viere. Wariẹ sei ofa, tube se vẹrẹ viere evaọ eria nọ i fo—rekọ o vẹrẹ te epanọ whọ rẹ rọ jẹhọ họ.

[Ẹkpẹti nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 95]

Eyerikugbe Ekọkọ

Eware buobu e sae wha ekọkọ ze. Eware nọ i re fiobọhọ kẹ ahwo jọ e sai fiobọhọ kẹ ejọ họ. Rekọ re ohwo ọ ruẹ oghọghọ obokparọ, u wuzou re ọ hae daoma.

Kọ iroro uyo nọ a rẹ jọ ewuhrẹ kẹ e rẹ wha ozodhẹ ze, tubọ iguegue dede? Lẹ se Jihova kẹ obufihọ riẹ. (Fil. 4:6, 7) Tọ iroro ra vi orro orọkẹ Jihova gbe obufihọ kẹ amọfa. Who rẹro nọ ẹbẹbẹ na ọ te rayẹ no kpobi hi, rekọ muẹrohọ epanọ a bi ro fiobọhọ k’owhẹ yeri kugbei. Nọ whọ be ruẹ oghale Jihova gbe uduotahawọ inievo ra na, whọ te gwọlọ ru viere.

Isukulu Odibọgba Esuo-Ọghẹnẹ na o rẹ k’owhẹ uvẹ nọ who re ro wo eriariẹ evaọ ẹmeọta kẹ ogbotu. U ti gb’owhẹ unu epanọ whọ be daoma te evaọ aro utu osese nọ o be th’owhẹ uke jẹ gwọlọ nọ whọ kparobọ. Onana u ti fiobọhọ k’owhẹ wo udu nọ whọ rẹ rọ t’ẹme evaọ otọ iyero efa.

Otẹrọnọ whọ be te k’ovuẹ jọ, ruẹrẹ oma kpahe ziezi. Fi oma kpobi họ ẹme ra na. Rọ oghẹrẹ oma nọ u fo t’ẹme na. Who te mu ekọkọ họ ebru nọ who bi ru ẹme na, daoma kpobi re who dh’oma mu jẹ rọ udu t’otọ. Who si iriẹ agba ra ha. Ta uhie-eme ekpẹkpẹe. Whaha eme wọhọ “ẹmm.”

Nọ a te vuhu eme nọ e kẹ rae ẹbẹbẹ evaọ oke nọ u kpemu no, ahwo jọ nọ a bi yerikugbe ekọkọ a rẹ whaha eme nana, ukpoye, a vẹ ta eme efa nọ i wo otofa ovona. Amọfa jọ a rẹ daoma vuhu edo ẹme nọ ọ rẹ kẹ ae ẹbẹbẹ a ve wuhrẹ enana unuẹse buobu.

Who te bi bru ekọkọ evaọ okenọ whọ be t’ẹme, whọ jọ omodawọ ẹmeọta kugbe amọfa o bẹ owhẹ hẹ. Whọ sae tuduhọ ohwo ọdekọ na re ọ hae t’ẹme bẹsenọ whọ rẹ sai muhọ ẹta. O tẹ lọhọ, kere obe rọ ta kẹ ohwo na hayo dhesẹ oware jọ kẹ ohwo na no obe ze.