Ogaga Ethathọ—“Ọghẹnẹ Họ Oria Adhẹzọ . . . Mai”

1, 2. Didi ọza emọ Izrẹl na a jọ nọ a ruọ ẹkwotọ Saena evaọ 1513 B.C.E., kọ ẹvẹ Jihova ọ rọ kẹ ae imuẹro?

EMỌ IZRẸL na a jọ ọza evaọ okenọ a ruọ ẹkwotọ Saena evaọ emuhọ ukpe 1513 B.C.E. Erẹ imuozọ ọrọ onya-owotọ o jọ aro rai, erẹ nọ a te jọ fa “igbrẹwọ ilogbo avọ idudu vrẹ na, avọ erao imuomu gbe ekpakpasimagha.” (Iziewariẹ 8:15) A tẹ jẹ rẹriẹ ovao ku erẹwho ozighi nọ e te wọ ohọre bru rai. Jihova ọ rehọ ahwo riẹ ziọ uyero nana. Wọhọ Ọghẹnẹ rai, kọ ọ te sae thọ ae?

² Eme ọ Jihova enana e kẹ uduotahawọ gaga: “Wha ruẹ epanọ me ru kẹ ahwo Ijipti na, gbe epanọ mẹ rehọ ibekpe ugo ruru owhai, mẹ tẹ rehọ owhai ze omobọ mẹ.” (Ọnyano 19:4) Jihova ọ kareghẹhọ ahwo riẹ nnọ o siwi rai no obọ ahwo Ijipti, ọ rehọ ugo wọ ae kpohọ ufuoma, wọhọ odẹme. Rekọ ẹjiroro efa e riẹ nọ “ibekpe ugo” i je fo edhesẹ ethathọ Ọghẹnẹ.

3. Fikieme “ibekpe ugo” e jẹ nwani dhesẹ ethathọ Ọghẹnẹ ziezi?

³ Ugo o rẹ rehọ ibekpe ilogbo riẹ ru vi obọ ehru nọ ọ rẹ jọ rra ọvo. Evaọ oke uvo ogaga, oni ugo ọ rẹ riẹ ibekpe riẹ—enọ e rẹ kẹre te imita ivẹ—re e jọ wọhọ asasa ọthọwẹ, ro ruru emọ riẹ ro no ẹroro ọre na. Eva oke ofa, ọ rẹ rọ ibekpe riẹ variẹ emọ riẹ re ọ thọ ae no ofou ekpahe. Wọhọ epanọ ugo ọ rẹ thọ emọ riẹ na, ere Jihova o ruru jẹ thọ orẹwho oboba Izrẹl na. Enẹna evaọ igbrẹwọ na, ahwo riẹ a te gbẹ ruẹ ufuoma evaọ otọ ibekpe ilogbo riẹ thakpinọ a kru ẹrọwọ rai. (Iziewariẹ 32:9-11; Olezi 36:7) Kọ ma rẹ sai rẹro uketha Ọghẹnẹ nẹnẹ?

Eyaa Ethathọ Ọghẹnẹ

4, 5. Fikieme ma je fieva kpobi họ eyaa uketha Ọghẹnẹ?

⁴ Jihova o ghine te re ọ thọ idibo riẹ. Ọye họ “Ọghẹnẹ Erumeru”—odẹ-ova nọ u dhesẹ nọ a rẹ sae za ogaga riẹ dhe he. (Emuhọ 17:1) Wọhọ ẹvo nọ a rẹ sae zadhe he, a rẹ sae za ogaga iruo Jihova dhe he. Nọ ọ rẹ sai ru oware kpobi nọ oreva riẹ o gwọlọ na, ma rẹ sae nọ inọ, ‘Kọ o rọ oreva Jihova re ọ rehọ ogaga riẹ thọ ahwo riẹ?’

⁵ Uyo okpẹkpẹe riẹ họ E! Jihova ọ k’omai imuẹro nnọ ọ rẹ thọ ahwo riẹ. “Ọghẹnẹ họ oria adhẹzọ gbe ogaga mai, ọ rrọ obọufihọ mai evaọ oke uye mai kpobi,” ere Olezi 46:1 o ta. Nọ o rọnọ Ọghẹnẹ “ọ rẹ ya-erue he” na, ma rẹ sai fieva kpobi họ eyaa uketha riẹ. (Taitọs 1:2) Joma roro kpahe eme ivevẹ jọ nọ Jihova o ro dhesẹ ẹruọsa uketha riẹ.

6, 7. (a) Didi oghẹrẹ uketha othuru-igodẹ etoke Ebaibol ọ rẹ kẹ igodẹ riẹ? (b) Ẹvẹ Ebaibol na o ro dhesẹ isiuru unevaze Jihova re ọ thọ jẹ sẹro igodẹ riẹ?

⁶ Jihova yọ Othuru-Igodẹ, yọ “mai họ ahwo riẹ, igodẹ nọ ọ rẹ kuọ.” (Olezi 23:1; 100:3) Erao nọ e yẹlẹ te igodẹ i bu hu. Othuru-igodẹ ọrọ etoke Ebaibol ọ rẹ wharo re ọ sae thọ igodẹ riẹ no obọ ikpohrokpo, edaka, gbe ekajẹ, je no obọ iji. (1 Samuẹle 17:34, 35; Jọn 10:12, 13) Rekọ okejọ o riẹ nọ ẹthọ igodẹ na o rẹ gwọlọ etete. Ogodẹ jọ o te yẹ thabọ no uwou rai, othuru-igodẹ ẹruọsa na o re rowu oni na nọ oma riẹ o re ga tere he na ọ vẹ jẹ wọ ọmọ ọboba riẹ na kpohọ uwou igodẹ na.

⁷ Ẹkwoma oma riẹ nọ o ro dhesẹ othuru-igodẹ, Jihova ọ k’omai imuẹro kpahe isiuru riẹ re ọ thọ omai. (Izikiẹl 34:11-16) Kareghẹhọ epanọ a dhesẹ Jihova evaọ Aizaya 40:11, onọ ma t’ẹme te evaọ Uzou avọ 2 orọ obe nana: “Ọ rẹ te kuọ uthuru riẹ wọhọ othuru-igodẹ, o re ti koko imigodẹ na họ obọ riẹ, ọ vẹ te wọ ae họ igbama riẹ.” Ẹvẹ omogodẹ na o re ro te “igbama” othuru-igodẹ na? Omogodẹ na ọ rẹ nya kẹle othuru-igodẹ na, tubẹ r’oma rẹrẹ owọ riẹ. Rekọ, othuru-igodẹ na họ ọnọ o re ruwẹ, wọ omogodẹ na, ọ vẹ nabe wọe họ igbama riẹ. Ẹvẹ onana u dhesẹ unevaze Othuru-Igodẹ Ologbo mai te re ọ sẹro jẹ thọ omai!

8. (a) Amono Ọghẹnẹ ọ rẹ rehọ eyaa uketha riẹ kẹ, kọ ẹvẹ a dhesẹ onana eva Itẹ 18:10? (b) Eme u kugbe re a ruẹ adhẹzọ evaọ odẹ Ọghẹnẹ?

⁸ Eware jọ e riẹ nọ a re ru re a tẹ ruẹ eyaa uketha Ọghẹnẹ—ahwo nọ a si kẹle iẹe ọvo a rẹ ruẹ ethathọ riẹ. Itẹ 18:10 o ta nọ: “Odẹ ỌNOWO na họ uwou ukpehru; ohwo okiẹrẹe ọ tẹ dhẹ ruẹ ẹe ọ vẹ zọ.” Evaọ etoke Ebaibol, a jẹ hae bọ iwou ikpehru fihọ igbrẹwọ wọhọ eria adhẹzọ. Rekọ o jọ owha-iruo ọnọ ọ rrọ okpẹtu na re ọ dhẹ kpohọ oria adhẹzọ otiọye na kẹ ufuoma. Epọvo na o rrọ kpahe ẹruẹ ufuoma evaọ odẹ Ọghẹnẹ re. Onana o gwọlọ vi ẹwariẹ odẹ Ọghẹnẹ ọvo; odẹ Ọghẹnẹ o rrọ emajiki hi. Ukpoye, u fo re ma riẹ je fievahọ Ọnọ o wo odẹ na jẹ rria lele itee ikiẹrẹe riẹ. Ẹvẹ o rrọ oware ẹwo te inọ Jihova ọ k’omai imuẹro inọ ma tẹ nyabru ei avọ ẹrọwọ, ọ te jọ uwou ukpehru orọ uketha k’omai!

“Ọghẹnẹ . . . Ọ rẹ Sae Siwi Omai”

9. Ẹvẹ Jihova o ro ru vi eyaa uketha no?

⁹ Jihova o ru vi eyaa uketha ọvo no. Evaọ etoke Ebaibol, ọ rehọ idhere igbunu dhesẹ nọ ọ rẹ sae thọ ahwo riẹ. Evaọ etoke ikuigbe Izrẹl, “obọ” ogaga Jihova u le ewegrẹ ilogbo thabọ. (Ọnyano 7:4) Dede na, Jihova ọ rẹ jẹ rehọ ogaga uketha riẹ ruiruo kẹ omomọvo.

10, 11. Didiọ iriruo Ebaibol i dhesẹ epanọ Jihova ọ rọ rehọ ogaga uketha riẹ ruiruo kẹ ahwo jọ?

¹⁰ Okenọ emoha Hibru esa—Shedrak, Mishak, avọ Abẹdnigo—a se nọ a re ruwẹ kẹ ẹmema igoru Nebukadneza Ovie na ha, ovie nọ ofu o te udu no na o te gbolo ai fihọ ebruerae nọ a ru roro thesiwa. Nebukadneza, osu nọ ọ mae ga evaọ otọakpọ na, o s’ofu họ igbabọ nọ: “Ono họ ẹdhọ [ọyena] nọ o re ti siwi owhai no obọ mẹ?” (Daniẹl 3:15) Emoha esa na i fieva kpobi họ ogaga Ọghẹnẹ rai nọ ọ rẹ rọ thọ ae, rekọ a roro nọ o ti ru ere he. Fikiere, a kuyo nọ: “Otẹrọ ere, Ọghẹnẹ no ma be gọ na ọ rẹ sae siwi omai.” (Daniẹl 3:17) Evaọ uzẹme, ebruerae ọroro na, nọ a maki ru ei roro asiahrẹ vrẹ oghẹrẹ nọ o rẹ roro te vẹre na, o jọ ẹbẹbẹ kẹ Ọghẹnẹ ọgaga rai hi. Ọ ghinẹ thọ ae, o tẹ gba ovie na họ rọwo nọ: “Ẹdhọ ọfa nọ ọ rẹ sae siwi enẹ ọ rọ họ.”—Daniẹl 3:29.

¹¹ Jihova ọ tẹ jẹ rehọ edhere igbunu dhesẹ ogaga uketha riẹ via evaọ okenọ o kpeze uzuazọ Ọmọ ọvo riẹ kpohọ edhede Meri, ọmọtẹ-kọkọ Ju na. Ẹnjẹle jọ ọ ta kẹ Meri nọ o “re ti dihọ eva edhede [riẹ, o] re ti yẹ ọmọzae.” Ẹnjẹle na o ru riẹ vẹ nọ: “Ẹzi Ẹri na o re ti bru owhẹ tha, ogaga Oride na ọ rẹ te rehọ uwoho ruru owhẹ.” (Luk 1:31, 35) O wọhọ nọ Ọmọ Ọghẹnẹ ọ re jọ oghẹrẹ uyero ọza otiọna ẹdọvo ho. Kọ uzioraha gbe sebaẹgba ọ oni ohwo-akpọ na u ti fi epe họ ọmọ na? Kọ Setan ọ sae te nwa Ọmọ na oma hayo kpei re a te ti yẹi? Vievie! O wọhọ ẹsenọ Jihova o diogba wariẹ Meri họ re uvumọ oware—sebaẹgba, oware omonwa, ojihẹ ohwo-akpọ jọ, hayo idhivẹri jọ—o siọ ọmọ nọ ọ be rro evaọ obọ eva na ba ẹraha, no oke udihọ na vrẹ. Jihova ọ gbẹ jẹ thọ Jesu evaọ etoke uzoge riẹ. (Matiu 2:1-15) Taure oke nọ Ọghẹnẹ o ve fihọ u te zi te, a sai ru Ọmọ ọghaghae riẹ oware ovo ho.

12. Fikieme Jihova ọ jẹ rọ edhere igbunu thọ ahwo jọ evaọ etoke Ebaibol?

¹² Fikieme Jihova ọ rọ thọ ahwo jọ evaọ edhere ogbunu otiọye na? Evaọ eria buobu Jihova ọ thọ ahwo jọ re ọ ruẹse thọ oware jọ nọ u wuzou gaga: orugba ẹjiroro riẹ. Wọhọ oriruo, azọ ọmọfofa na Jesu o wuzou kẹ orugba ẹjiroro Ọghẹnẹ, onọ o te jọ erere kẹ ahwo-akpọ kpobi. Okerefihotọ ọrọ odhesẹvia ogaga uketha yọ abọjọ Ikereakere ẹri na, enọ ‘a kere re e kẹ omai ohrẹ, re ma rehọ fiki odiri gbe eri ikereakere na, wo ẹruore.’ (Ahwo Rom 15:4) Ẹhẹ, iriruo enana e rẹ bọ ẹrọwọ mai ga kpahe Ọghẹnẹ nọ o wo ogaga kpobi na. Rekọ didi uketha ma rẹ sai rẹro riẹ mi Ọghẹnẹ nẹnẹ?

Oware nọ Uketha Ọghẹnẹ U Dhesẹ Hẹ

13. Kọ o gba Jihova họ re o ruiruo igbunu k’omai? Ru ẹme na vẹ.

¹³ Eyaa uketha Ọghẹnẹ orọnikọ u dhesẹ nọ o gba Jihova họ re o ruiruo igbunu k’omai hi. Ijo, Ọghẹnẹ mai ọ yeyaa uzuazọ nọ o kare ẹbẹbẹ k’omai evaọ uyero anwae onana ha. Idibo ẹrọwọ Jihova buobu e rẹriẹ ovao ku okpẹtu buobu, kugbe uvuhu, ẹmo, ẹyao, gbe uwhu. Jesu ọ ta kẹ ilele riẹ vevẹ nnọ wọhọ omomọvo a sai ti kpe ai fiki ẹrọwọ rai. Oye jabọ nọ Jesu o ro fiẹgba họ ẹgwọlọ rọkẹ ithihakọ rite urere na. (Matiu 24:9, 13) Otẹrọnọ Jihova ọ rẹ rọ ogaga riẹ kẹ usiwo igbunu ẹsikpobi, yọ Setan ọ ruẹ oria nọ ọ rẹ jọ wọviẹ Jihova jẹ kpare avro kpahe uvi omarọkẹ Ọghẹnẹ mai no.—Job 1:9, 10.

14. Didi iriruo i dhesẹ nọ Jihova ọ rẹ thọ idibo riẹ kpobi evaọ edhere ọvona ha?

¹⁴ Makọ evaọ etoke Ebaibol dede, Jihova ọ rehọ ogaga uketha riẹ rọ thọ idibo riẹ kpobi no uwhu idudhe he. Wọhọ oriruo, Herọd o kpe Jemis ukọ na evaọ oware wọhọ 44 C.E.; ghele na, u kri hi nọ oyena o vrẹ no, a thọ Pita “no obọ Herọd.” (Iruẹru 12:1-11) Yọ Jọn, oniọvo Jemis, ọ rria kri vrẹ Pita gbe Jemis. U re vevẹ, ma re du rẹro nnọ Ọghẹnẹ mai ọ rẹ thọ idibo riẹ kpobi evaọ edhere ọvona ha. U te no ere no, ‘oke gbe eware idudhe’ e rẹ via k’omai kpobi. (Ọtausiwoma Na 9:11) Kọ ẹvẹ Jihova ọ be rọ th’omai nẹnẹ?

Jihova Ọ rẹ Kẹ Uketha Ugboma

15, 16. (a) Didi imuẹro i dhesẹ inọ Jihova ọ rehọ uketha ugboma kẹ ahwo riẹ no wọhọ utu? (b) Fikieme ma je wo udu inọ Jihova ọ te thọ idibo riẹ enẹna gbe evaọ etoke ‘uye ulogbo na’?

¹⁵ Kaki roro kpahe uketha ugboma. Wọhọ egegagọ Jihova, ma rẹ sai rẹro uketha utioye na wọhọ utu. Ogbẹrọ ere he, Setan ọ rẹ nwane vabọtu omai lọlọhọ. Roro kpahe onana: Oware nọ o rẹ were Setan, “ọgba akpọ na,” vi egagọ uzẹme nọ ọ rẹ raha riẹriẹriẹ o riẹ hẹ. (Jọn 12:31; Eviavia 12:17) Egọmeti jọ nọ e mai wo ogaga evaọ otọakpọ na a whaha iruo usiuwoma ota mai no jẹ daoma si omai n’otọ no riẹriẹriẹ. Ghele na, ahwo Jihova a kru edikihẹ rai no yọ a ruabọhọ usiuwoma ota no ababọ eriosehọ! Eme jabọ nọ erẹwho ilogbo e gbẹ be sae whaha iruo utu Ileleikristi ekakao enana nọ a rri fihọ eyẹlẹ na ha? Keme Jihova ọ rehọ ibekpe ilogbo riẹ ruru omai no!—Olezi 17:7, 8.

¹⁶ Kọ ẹvẹ kpahe uketha ugboma evaọ ‘uye ulogbo’ nọ o be tha na? Ma re du dhozọ ẹdhoguo obrukpe Ọghẹnẹ hẹ. Whaọ, ‘Ọnowo na ọ riẹ epanọ o re ro siwẹ ahwo-Ọghẹnẹ no edawọ, ọ vẹ rawo enọ i kiẹrẹe he bọo ẹdẹ ẹdhoguo kẹ ọraha.’ (Eviavia 7:14; 2 Pita 2:9) Bọo oke oyena, eware ivẹ jọ e riẹ nọ i re mu omai ẹro ẹsikpobi. Orọ ọsosuọ, Jihova ọ te k’uvẹ hẹ re a kpe idibo omarokpotọ riẹ no otọakpọ na riẹriẹriẹ. Orọ avivẹ, ọ te rehọ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ akpọ okiẹrẹe ọkpokpọ riẹ hwosa kẹ enọ i kru ẹgbakiete rai—o tẹ ga kẹhẹ ẹkwoma ẹkparomatha. Rọ kẹ enọ i whu, oria nọ o mai wo ufuoma nọ a rẹ jọ kpobi họ ekareghẹhọ Ọghẹnẹ.—Jọn 5:28, 29.

17. Ẹvẹ Jihova ọ be rọ thọ omai ẹkwoma Ẹme riẹ?

¹⁷ Makọ enẹna, Jihova ọ be thọ omai ẹkwoma “ẹme” riẹ nọ ọ rrọ uzuazọ, onọ u wo ogaga ọwhọ nọ o re ro siwi idu je nwene izuazọ. (Ahwo Hibru 4:12) Ẹkwoma efihiruo ehri-izi riẹ, o rẹ sae thọ omai no enwoma ugboma evaọ abọjọ. “Mẹ họ ỌNOWO na . . . ọnọ o wuhrẹ owhẹ wo erere,” ere Aizaya 48:17 o ta. Ababọ onọ, ẹria lele Ẹme Ọghẹnẹ o rẹ lẹliẹ omai wo omakpokpọ je ru uzuazọ mai theri. Wọhọ oriruo, fikinọ ma bi fi ohrẹ Ebaibol na h’iruo re ma siomano ọfariẹ-ogbe je ru oma mai fo no egbegbe, ma be whaha iruemu etọtọ gbe iruemu enwoma nọ e be raha izuazọ ibuobu nọ e riẹ Ọghẹnẹ hẹ. (Iruẹru 15:29; 2 Ahwo Kọrint 7:1) Ẹvẹ ma rẹ kẹ uyere te fiki uketha Ẹme Ọghẹnẹ!

Jihova Ọ Be Thọ Omai Evaọ Abọ-Ẹzi

18. Didi uketha abọ-ẹzi Jihova ọ be k’omai?

¹⁸ Mai wuzou, Jihova ọ be kẹ uketha abọ-ẹzi. Ọghẹnẹ oyoyou mai ọ be thọ omai no enwoma abọ-ẹzi ẹkwoma eware nọ ma gwọlọ nọ ọ be rọ thọ omai kpahe re ma sai thihakọ edawọ jẹ yọrọ usu mai kugbei. Fikiere Jihova ọ be sẹro uzuazọ mai, orọnikọ rọ kẹ umutho ikpe jọ ọvo ho rekọ bẹdẹ bẹdẹ. Roro kpahe eruẹrẹfihotọ Ọghẹnẹ jọ nọ e rẹ thọ omai evaọ abọ-ẹzi.

19. Ẹvẹ ẹzi Jihova ọ sai ro ru omai dikihẹ kẹ ẹdawọ kpobi nọ ma rẹriẹ ovao ku?

¹⁹ Jihova họ “ọnọ o re yo elẹ!” (Olezi 65:2) O tẹ wọhọ nọ itunyẹ uzuazọ i sinẹ omai, eva mai nọ ma rẹ ta kẹe o sae k’omai ufuoma gaga. (Ahwo Filipai 4:6, 7) Ọ sae nwane rọ edhere igbunu si edawọ mai no ho, rekọ evaọ uyo kẹ elẹ nọ i n’udu mai ze, ọ sae k’omai areghẹ nọ ma re ro yeri kugbe edawọ na. (Jemis 1:5, 6) U te no ere no, Jihova ọ rẹ rọ ẹzi ọfuafo kẹ enọ e yare riẹ. (Luk 11:13) Ẹzi ọgaga ọyena ọ sai fiobọhọ k’omai dikihẹ kẹ ẹdawọ hayo ẹbẹbẹ kpobi nọ ma rẹriẹ ovao ku. Ọ sae k’omai “ogaga ulogbo nọ othesiwa” re ma thihakọ bẹsenọ Jihova o ti ro si ebẹbẹ edada kpobi no evaọ akpọ ọkpokpọ nọ ọ kẹle gaga no na.—2 Ahwo Kọrint 4:7.

20. Ẹvẹ ogaga uketha Jihova o sai ro dhesẹ oma via ẹkwoma ibe egegagọ mai?

²⁰ Ẹsejọ, ma rẹ sae ruẹ ogaga uketha Jihova n’obọ ibe egegagọ ze. Jihova ọ rehọ ahwo riẹ ziọ ‘okugbe inievo’ akpọ-soso no. (1 Pita 2:17; Jọn 6:44) Evaọ omofọwẹ ọ okugbe-inievo oyena, ma be ruẹ imuẹro ọrọ ogaga ẹzi ọfuafo Ọghẹnẹ nọ ọ rẹ kpọ ahwo wowoma. Ẹzi ọyena ọ be jọ oma mai mọ ibi—ekwakwa eghaghae isiuru wọhọ uyoyou, ẹwo, gbe ewoma. (Ahwo Galesha 5:22, 23) Fikiere, okenọ ma tẹ rrọ uye nọ oma o jẹ wọ ibe ọnọ ọ rọwo re ọ kẹ uthubro obufihọ hayo eme uduotahawọ, ma rẹ sai yere Jihova kẹ odhesẹvia ẹruọsa uketha riẹ oyena.

21. (a) Didi emuore abọ-ẹzi ẹruoke Jihova ọ be kẹ ẹkwoma ‘ọrigbo nọ o wo ẹrọwọ avọ areghẹ na’? (b) Ẹvẹ whẹ oma ra o ro wo erere no eruẹrẹfihotọ nọ Jihova ọ be kẹ re e thọ omai evaọ abọ-ẹzi na ze no?

²¹ Jihova ọ kẹ oware ofa nọ o rẹ thọ omai: emuore abọ-ẹzi ẹruoke. Re o fiobọhọ k’omai wo ogaga no Ẹme riẹ ze, Jihova o vi ‘ọrigbo nọ o wo ẹrọwọ avọ areghẹ na’ uwou re a kẹ emuore abọ-ẹzi. Utu ọrigbo ẹrọwọ ọyena ọ be rọ ẹkwoma ebe nọ a kporo, kugbe emagazini Uwou-Eroro Na gbe Awake!, jegbe iwuhrẹ gbe ikokohọ rọ k’omai ‘emuore evaọ ẹruoke’—oware nọ ma gwọlọ, evaọ okenọ ma gwọlọ e riẹ. (Matiu 24:45) Kọ who yo oware jọ no evaọ ewuhrẹ Ileleikristi—evaọ uyo nọ a kẹ, ovuẹ nọ a kẹ, hayo makọ evaọ olẹ—onọ o nwane k’owhẹ ogaga gbe uduotahawọ nọ whọ gwọlọ? Kọ uzoẹme jọ nọ a jọ emagazini mai kporo u duobọte uzuazọ ra no? Kareghẹhọ, Jihova ọ be rọ eruẹrẹfihotọ eyena kpobi kẹ re e thọ omai evaọ abọ-ẹzi.

22. Edhere vẹ Jihova ọ rẹ rọ rehọ ogaga riẹ ro ruiruo ẹsikpobi, kọ fikieme ere oruo o jẹ rọ rọkẹ ewoma mai?

²² Jihova ghinọ “ojese rọ kẹ ahwo kpobi nọ a fi eva họ iẹ.” (Olezi 18:30) Ma riẹ inọ ọ rẹ rehọ ogaga riẹ thọ omai no idabolo kpobi obọnana ha. Rekọ ẹsikpobi ọ rẹ rehọ ogaga uketha riẹ ruiruo rọ ruẹ nọ ẹjiroro riẹ o rugba. Ukuhọ riẹ, ere oruo o rọ rọkẹ ewoma ahwo riẹ. Ma te si kẹle iẹe jẹ daji uyoyou riẹ, Jihova ọ te k’omai uzuazọ ogbagba ebẹdẹ bẹdẹ. Nọ ma te wo irẹro eyena họ iroro, ma rẹ sai ghine rri uye-oruẹ kpobi evaọ uyero onana wọhọ “orọ omoke krẹ.”—2 Ahwo Kọrint 4:17.