‘Re A Riẹ Uyoyou Kristi’

1-3. (a) Eme ọ wọ Jesu gwọlọ jọ wọhọ Ọsẹ riẹ? (b) Abọ uyoyou Jesu vẹ ma te kiẹ riwi?

KỌ WHỌ ruẹ ọmọzae ọboba nọ ọ be daoma raro kele ọsẹ riẹ no ẹdẹjọ? Ọmọ na ọ sae raro kele oghẹrẹ nọ ọsẹ riẹ ọ rẹ nya, t’ẹme, je ru eware. Oke o be nyaharo na, ọmọ na ọ sai tube lele uruemu gbe ekwakwa abọ-ẹzi ọsẹ riẹ. Ẹhẹ, uyoyou gbe adhẹẹ nọ ọmọ o wo kẹ ọsẹ oyoyou o rẹ wọ ọmọ na gwọlọ jọ wọhọ ọsẹ riẹ.

² Kọ ẹvẹ kpahe usu nọ o rrọ udevie Jesu gbe Ọsẹ obọ odhiwu riẹ? Jesu ọ ta evaọ okejọ nọ: “Me you Ọsẹ na.” (Jọn 14:31) Uvumọ ohwo ọ sai you Jihova vi Ọmọ nana ha, ọnọ ọ jọ kugbe Ọsẹ na krẹkri taure a tẹ te ma emama efa kpobi na. Uyoyou yena o wọ Ọmọ uyoyou-omarọkẹ nana gwọlọ jọ wọhọ Ọsẹ riẹ.—Jọn 14:9.

³ Evaọ izou emuhọ obe nana, ma ta kpahe epanọ Jesu ọ rọ raro kele ogaga, uvi-ẹdhoguo, gbe areghẹ Jihova gbagba. Rekọ ẹvẹ Jesu o ro dhesẹ uyoyou Ọsẹ riẹ? Joma kiẹ abọ esa jọ ọrọ uyoyou Jesu—ẹzi omolahiẹ riẹ kẹ amọfa, ohrọ riẹ, gbe unevaze riẹ re ọ rọ vrẹ.

“Ohwo Ọvo O Wo Uyoyou nọ O Ro Vi Ona Ha”

4. Ẹvẹ Jesu o ro fi oriruo uyoyou omolahiẹ kẹ amọfa orọ ohwo-akpọ nọ o mae rro h’otọ?

⁴ Jesu ọ kẹ obọdẹ oriruo ọrọ uyoyou omolahiẹ kẹ amọfa. Omolahiẹ kẹ amọfa u dhesẹ ababọ oriobọ nọ ma re ro fi ẹgwọlọ gbe ọdawẹ amọfa haro ọmai. Ẹvẹ Jesu o ro dhesẹ uyoyou utioye na? Ọye omariẹ ọ ta nọ: “Ohwo ọvo o wo uyoyou nọ o ro vi ona ha, re ohwo o siobọno uzuazọ riẹ fihọ otọ fiki ezọ riẹ.” (Jọn 15:13) Jesu ọ rọ unevaze fi uzuazọ ogbagba riẹ h’otọ k’omai. Oye họ odhesẹvia uyoyou nọ o mae rro nọ ohwo-akpọ jọ o dhesẹ no. Rekọ Jesu o dhesẹ uyoyou omolahiẹ kẹ amọfa evaọ idhere efa re.

5. Fikieme obọ odhiwu nọ o noze o jẹ rrọ oware omolahiẹ uyoyou nọ Ọmọ ọvo Ọghẹnẹ o ru?

⁵ Taure a te ti yẹi wọhọ ohwo, Ọmọ ọvo Ọghẹnẹ na o wo uvẹ-ọghọ gbe ọkwa okpehru evaọ obọ idhiwu. O wo usu okpekpe kugbe Jihova je kugbe emama izi buobu. Ghelọ irere nana kpobi, Ọmọ ọghaghae nana “o se omariẹ gbe oware ovo ho, ọ tẹ rehọ oghẹrẹ oma odibo, a te je yẹi wọhọ ohwo.” (Ahwo Filipai 2:7) Ọ rehọ unevaze te rria kugbe ahwo-akpọ uzioraha evaọ akpọ nọ “ọ rọ obọ ogaga oyoma na.” (1 Jọn 5:19) Kọ oyena o gbẹ rrọ oware omolahiẹ uyoyou nọ Ọmọ Ọghẹnẹ o ru?

6, 7. (a) Idhere vẹ Jesu o ro dhesẹ uyoyou omolahiẹ kẹ amọfa evaọ etoke odibọgba otọakpọ riẹ? (b) Didi oriruo urirẹ ọrọ uyoyou ababọ-oriobọ a kere fihọ Jọn 19:25-27?

⁶ Evaọ odibọgba otọakpọ riẹ kpobi, Jesu o dhesẹ uyoyou omolahiẹ kẹ amọfa evaọ idhere sa-sa. Ọ kare oriobọ. O duoma họ odibọgba riẹ te epanọ ọ rọ kpairoro vrẹ akpọriọ nọ ahwo-akpọ a rẹ gwọlọ. Ọ ta nọ: “Iruakọ i wo ighogho, erao ora i wo iwou; rekọ Ọmọ ohwo o wo oria nọ ọ rẹ rọ uzou riẹ kpaha ha.” (Matiu 8:20) Nọ ọ jọ emamọ ọwena na, Jesu ọ hae rehọ oke jọ rọ bọ emamọ uwou kẹ oma riẹ hayo ku emamọ egbara nọ ọ rẹ zẹ re o wo igho buobu. Rekọ ọ rehọ ona riẹ le ekwakwa iwo ho.

⁷ A kere oriruo urirẹ jọ ọrọ uyoyou omolahiẹ kẹ amọfa orọ Jesu fihọ Jọn 19:25-27. Dai roro eware nọ e jẹ jọ iroro gbe udu Jesu dhẹ evaọ uvo nọ o ro whu na. Nọ ọ be ruẹ-uye evaọ ehru urre na, ọ jẹ ruawa kpahe ilele riẹ, iruo usiuwoma ota na, yọ maero ekiete riẹ gbe epanọ u ti kpomahọ odẹ Ọsẹ riẹ. Ghinọ uzẹme, obaro ohwo-akpọ o jọ obọ riẹ! Ghele na, taure ọ tẹ te nwani whu, Jesu o dhesẹ ọdawẹ kẹ oni riẹ, Meri, ọnọ o wọhọ nọ ọ jọ aye-uku evaọ oke yena. Jesu ọ ta kẹ Jọn ukọ na re ọ sẹro Meri epaọ ẹsenọ ọ rrọ oni ọ Jọn, ukọ na ọ tẹ rehọ Meri kpohọ obọ uwou riẹ. Ere Jesu o ro ru ọruẹrẹfihotọ kẹ ẹruorote iwo gbe ọrọ abọ-ẹzi oni riẹ. Ẹvẹ onana o rrọ uyoyou ababọ-oriobọ te!

“Ohrọ Rai O Tẹ Riẹ E”

8. Eme họ otofa ubiẹme Griki nọ Ebaibol na o ro dhesẹ ohrọ Jesu?

⁸ Wọhọ Ọsẹ riẹ, Jesu o wo ohrọ. Ikereakere na i dhesẹ Jesu wọhọ ọnọ ọ rẹ dhogbo bru enọ e rrọ uye fikinọ ohrọ rai o re riẹ. Re a dhesẹ ohrọ Jesu, Ebaibol na ọ rehọ ubiẹme Griki nọ a fa “ohrọ . . . o tẹ riẹ e” t’ẹme. Enẹ ọwena-isukulu jọ ọ ta: “U dhesẹ . . . ọwhọ nọ ọ rẹ nyate obotọ eva ohwo. Oye họ ubiẹme Griki nọ o mae ga nọ a re ro dhesẹ ohrọ.” Roro kpahe iyero jọ nọ ohrọ o jọ wọ Jesu j’owọ.

9, 10. (a) Iyero vẹ e lẹliẹ Jesu avọ ikọ riẹ gwọlọ oria ofọfọ? (b) Okenọ ogbotu na a raha eriosehọ riẹ, didi owọ Jesu ọ jẹ, kọ fikieme?

⁹ Oma o wọ riẹ j’owọ kẹ ẹgwọlọ abọ-ẹzi. Iku nọ e rrọ Mak 6:30-34 i dhesẹ oware nọ o wọ Jesu riohrọ. Roro oware nọ o via na. Oma u je mu ikọ na, keme a no erẹ usiuwoma ota ologbo jọ ze obọ. A zihe bru Jesu ze jẹ rọ ọwhọ niyẹrẹ eware nọ a ruẹ je yo. Rekọ ogbotu ologbo o te kokohọ, a kẹ Jesu gbe ikọ riẹ uvẹ nọ a rẹ tubẹ rọ re-emu hu. Fikinọ o re muẹro h’otọ ziezi, Jesu ọ tẹ ruẹ nọ oma o lọhọ ikọ na no. Ọ tẹ ta kẹ ae nọ: “Whai oma rai wha nyaze ma kpo oria nọ ohwo ọ rọ họ ma je serihọ omojọ.” Nọ a ruọ okọ, a te bi akakọ ofẹ ẹkpẹlobọ-ọre Abade Galili kpohọ oria ofọfọ jọ. Rekọ ogbotu na ọ rue rai nọ a je bi vrẹ. Amọfa a te je yo kpahe iẹe. Enana kpobi e tẹ dhẹ orokpa a tẹ kare rehọ okọ na te ofẹ odekọ ethẹ na!

¹⁰ Kọ eva e dha Jesu inọ a nyaze ti kpokpo iei? Vievie! Ohrọ ogbotu na nọ a bu te idu buobu be hẹriẹ iẹe na o re riẹ. Mak o kere nọ: “Ọ tẹ ruẹ otu obuobu, ohrọ rai o tẹ riẹ e, epanọ a wọhọ igodẹ nọ i wo othuru hu; o te mu ai eware ibuobu họ ewuhrẹ.” Jesu ọ ruẹ ahwo nana wọhọ enọ i wo ẹgwọlọ abọ-ẹzi. A wọhọ igodẹ nọ i bi ghoro, enọ i wo othuru-igodẹ nọ ọ rẹ kpọ hayo sẹro rai hi. Jesu ọ riẹ nọ isu egagọ egeva na, enọ u fo nọ a hae jọ ithuru-igodẹ ẹruọsa, a gbabọ kẹ iwhrori na no. (Jọn 7:47-49) Ohrọ ahwo na o re riẹ, fikiere o te mu ai họ ewuhrẹ kpahe “uvie Ọghẹnẹ.” (Luk 9:11) Muẹrohọ nọ ohrọ ahwo na o re Jesu taure ọ tẹ te tubẹ ruẹ owọ nọ a jẹ kẹ oware nọ o wuhrẹ na. Ẹme na họ, Jesu o wo ohrọ ogbotu na họ iroro, orọnikọ ọ riohrọ rai fiki owojẹ rai kẹ ewuhrẹ riẹ hẹ.

11, 12. (a) Ẹvẹ a je rri emoti evaọ oke Ebaibol, rekọ eme Jesu o ru okenọ ọzae jọ nọ “oti ọ vọ oma” o bru ei ze? (b) Ẹvẹ obọ nọ Jesu o ro te ọmoti na u kpomahọ iẹe, kọ ẹvẹ oware nọ ọbo jọ ọ rọ ẹro ruẹ u ro dhesẹ onana?

¹¹ Oma o wọ riẹ si uye-oruẹ rai no. Ahwo nọ a wo eyao buobu a ruẹ nnọ Jesu o wo ohrọ, fikiere a te bi gbae. Onana o mai dhesẹ oma via okenọ ọzae jọ nọ “oti ọ vọ oma” ọ nya bru Jesu ze, avọ ogbotu na nọ o je lele iei. (Luk 5:12) Evaọ oke Ebaibol, a jẹ hẹriẹ emoti n’oma re a siọ ẹyao na ba ẹwhẹhọ amọfa. (Ikelakele 5:1-4) Rekọ uwhremu na, otu-iwuhrẹ rai nọ i je su ai na a te wo eriwo evega kpahe oti a te fi izi okienyẹ obọ rai họ.a Rekọ muẹrohọ ẹme nọ Jesu ọ kpahe kẹ ọmoti na: “Ọmoti jọ o te bru ei ze, o te digwẹ be lẹe nọ, ‘O tẹ ruọ owhẹ, whọ rẹ sai ru omẹ fua.’ Nọ ohrọ riẹ o riẹe, ọ tẹ ta kẹe nọ, ‘O ruọ omẹ, a ru owhẹ fo.’ Oti na ọ tẹ nwane kpo noi.” (Mak 1:40-42) Jesu ọ riẹ nọ o thọ re ọmoti na ọ tubẹ jọ etẹe. Ghele na, ukpenọ o re lei n’oma, ohrọ o re Jesu te epanọ o ro ru oware nọ whọ sai rẹro riẹ hẹ. Jesu ọ r’obọ tei!

¹² Kọ whọ sai roro epanọ obọ nọ Jesu o ro tei na u duobọte udu ọmoti na? Re a dhesẹ iẹe, roro kpahe oware jọ nọ o via. Dr. Paul Brand, ọbo nọ o re siwi emoti, ọ ta kpahe ọmoti jọ nọ o siwi evaọ obọ India. Nọ o je no oma ọzae na riwi, ọbo na ọ tẹ rọ obọ kpahe ẹkoko ọmoti na ọ tẹ be rọ ẹkwoma ohwo nọ ọ rẹ f’otọ eme dhesẹ kẹe oghẹrẹ nọ a ti ro siwi ei. Idudhe na, ọmoti na o te muhọ ẹviẹ. Ọbo na ọ tẹ nọ inọ: “Kọ mẹ ta ẹme oyoma jọ?” Ohwo nọ ọ be f’otọ eme riẹ na ọ tẹ nọ ọmoha na evaọ ẹvẹrẹ riẹ, o te yo nọ: “Ijo, ọbo. Anọ ọ be viẹ fikinọ whọ r’obọ kpahe ẹkoko riẹ. Taure ọ tẹ te ze etenẹ na, uvumọ ohwo ọ re kaobọ tei hi evaọ ikpe buobu na.” Rọkẹ ọmoti nọ ọ nya bru Jesu ze na, obọ nọ o ro tei na o rro viere dede. Fiki obọ yena nọ o ro tei na, ẹyao nọ o ru rie fihọ ohwo nọ a leri anwẹdẹ na o te kpo!

13, 14. (a) Ogbotu vẹ Jesu o zere nọ ọ kẹle okpẹwho Nein no, kọ eme onana o jẹ jọ uyero ọkora? (b) Didi owọ ohrọ Jesu o wọ riẹ jẹ rọkẹ aye-uku Nein na?

¹³ Oma o wọ riẹ si uweri no. Uweri amọfa u duobọte Jesu gaga. Wọhọ oriruo, roro kpahe iku nọ e rrọ Luk 7:11-15. O roma via okenọ Jesu ọ nya kẹle ughe okpẹwho Nein ọrọ Galili nọ o ru iruo odibọgba riẹ te enwenọ ubro no. Nọ Jesu ọ kẹle unuẹthẹ okpẹwho na no, o te zere usu ọ ahwo nọ a be nyai ki ori. Oware nọ o via na u re fi ọkora họ ohwo oma. Ọmoha nọ ọ rrọ ọmọ ọvuọvo nọ oni riẹ o yẹ o whu, yọ oni na aye-uku. Evaọ okejọ nọ u kpemu, ọ jọ ọkora ukio utiona—orọ ọzae riẹ. Orọ obọnana kọ orọ ọmọ riẹ, ẹsejọhọ ọmọ na ọvo họ ọthuke nọ o wo. Ẹsejọhọ ogbotu nọ o bi lele iei na yọ enọ i bi weri bi bruenu gbe eso-ile nọ e be so ile uweri. (Jerimaya 9:17, 18; Matiu 9:23) Rekọ Jesu ọ tẹ tẹrovi oni nọ uweri o doma fia na, ọnọ ọ be nya evaọ akotọ etehe ọmọ riẹ.

¹⁴ “Ohrọ” oni nọ ọ rrọ uweri na ‘o tẹ re’ Jesu. Evaọ uvo omosasọ, ọ tẹ ta kẹe nọ: “Whọ viẹ hẹ.” Ababọ ezizie, ọ tẹ nya te etẹe ọ tẹ kaobọ te etehe na. Enọ e wọ etehe na—ẹsejọhọ kugbe ogbotu na kpobi—a te dikihẹ. Avọ urru ọ ohwo nọ a kẹ udu, Jesu ọ tẹ ta kẹ ori na nọ: “Ẹghele mẹ ta kẹ owhẹ nọ, Kparoma.” Eme ọ via? “Ọ nọ o whu na ọ tẹ keria, o te mu ẹme họ ẹta” epaọ ẹsenọ a rrọo e riẹ no owezẹ udidi ze! Eme urirẹ jọ i te lele iei: “[Jesu] ọ tẹ rehọ iẹ kẹ oni riẹ.”

15. (a) Eme ikuigbe Ebaibol na kpahe epanọ ohrọ o rọ wọ Jesu u dhesẹ kpahe ohrọ gbe owojẹ? (b) Ẹvẹ ma sae rọ raro kele Jesu evaọ abọ nana?

¹⁵ Eme ma wuhrẹ no ikere nana ze? Evaọ iriruo na kpobi, rri epanọ ohrọ gbe owojẹ e kẹle ohwohwo te. Jesu ọ rẹ ruẹ uye nọ amọfa a be ruẹ ababọ ohrọ nọ o rẹ re iẹe he, yọ ọ rẹ riohrọ utioye ababọ owọ nọ ọ rẹ jẹ hẹ. Ẹvẹ ma sai ro lele oriruo riẹ? Wọhọ Ileleikristi, ma wo owha-iruo nọ ma rẹ rọ ta emamọ usi na je ru ilele. Uyoyou kẹ Ọghẹnẹ họ oware nọ o be mae w’omai. Rekọ ma rẹ jẹ kareghẹhọ nnọ onana yọ iruo ohrọ. Ma tẹ be riohrọ ahwo wọhọ epanọ Jesu o ru na, udu mai o te w’omai ru uthoma mai re ma ghale emamọ usi na kugbe ae. (Matiu 22:37-39) Kọ ẹvẹ kpahe edhesẹ ohrọ kẹ ibe enọ e rọwo enọ e be ruẹ-uye hayo bi weri? Ma rẹ sai siwi ẹyao hayo kpare iwhuowhu hu. Ghele na, ma rẹ sai dhesẹ ohrọ ẹkwoma owọ nọ ma rẹ kake jẹ re ma dhesẹ ọdawẹ mai hayo kẹ obufihọ abọ iwo nọ obọ mai u te.—Ahwo Ẹfẹsọs 4:32.

“Ọsẹ, Rehọ Vrẹ Ae”

16. Ẹvẹ unevaze Jesu re ọ rọ vrẹ u ro dhesẹ oma via makọ okenọ ọ jọ urre oja na?

¹⁶ Jesu ọ raro kele uyoyou Ọsẹ riẹ gbagba evaọ edhere obọdẹ ofa jọ—o wo “erọvrẹ.” (Olezi 86:5) Unevaze nana u dhesẹ oma via makọ okenọ ọ jọ urre oja na. Avọ uwhu omovuọ, avọ itu nọ a tehe fihọ abọ gbe awọ riẹ, eme Jesu ọ ta kpahe? Kọ o bo se Jihova re ọ kpa erae ku enọ e kare riẹ na? Ukpoye, usu eme urere Jesu họ: “Ọsẹ, rehọ vrẹ ae; keme a riẹ epanọ a re ruo ho.”—Luk 23:34.b

17-19. Evaọ idhere vẹ Jesu o ro dhesẹ nọ ọ rọ vrẹ Pita ukọ na evaọ ẹvro nọ ọ vro Riẹ isiasa na?

¹⁷ Ẹsejọhọ oriruo erọvrẹ Jesu nọ o mai mu urirẹ họ oghẹrẹ nọ o yeri kugbe Pita ukọ na. Avro ọ riẹ hẹ inọ Pita o you Jesu gaga. Evaọ Nisan 14, aso urere ọ uzuazọ Jesu, Pita ọ ta kẹe nọ: “Olori, ogbomẹ-abọ no nọ mẹ avọ owhẹ a gbe kpo uwou-odi makọ uwhu.” Ghele na, euwa jọ e ruọ emu no, Pita ọ tẹ vro isiasa inọ ọ tubẹ riẹ Jesu dede he! Ebaibol na ọ ta oware nọ o via nọ Pita ọ jẹ vro orọ avọ isiasa na: “Ọnowo na, o te kuomarẹriẹ ri Pita.” Avọ edada egbẹgbẹdẹ uzioraha riẹ, Pita “ọ tẹ nyawa ọ jẹ viẹ gaga.” Nọ Jesu o whu no evaọ ẹdẹ yena, ẹsejọhọ ukọ na o je roro nọ, ‘Kọ Olori mẹ ọ rọ vrẹ omẹ?’—Luk 22:33, 61, 62.

¹⁸ Pita o du hẹrẹ uyo bẹ hẹ. A kpare Jesu evaọ ohiohiẹ Nisan 16, yọ o wọhọ nọ evaọ ẹdẹ ọvo ọyena, o te weze bru Pita. (Luk 24:34; 1 Ahwo Kọrint 15:4-8) Fikieme Jesu ọ rọ tẹrovi ukọ nọ ọ se Riẹ thahethahe na tere? Ẹsejọhọ Jesu ọ gwọlọ kẹ Pita nọ o kurẹriẹ no na imuẹro inọ Olori riẹ o gbe you rie jegbe nnọ ọ rrọ ghaghae. Rekọ Jesu o ru viere rọ kẹ Pita imuẹro.

¹⁹ Oke jọ evaọ uwhremu na, Jesu ọ roma via kẹ ilele na eva Abade Galili. Evaọ oke nana, isiasa Jesu ọ nọ Pita (ọnọ ọ vro Olori riẹ isiasa na) sọ Pita o you rie. Nọ ọ n’onọ na orọ avọ isiasa no, Pita ọ tẹ kuyo nọ: “Olori, [whọ] riẹ eware kpobi; whọ riẹ nọ me you owhẹ.” Ẹhẹ, Jesu, ọnọ ọ rẹ sae riẹ oware nọ o rrọ udu na, ọ riẹ ziezi kpahe uyoyou nọ Pita o wo kẹe. Ghele na, Jesu ọ kẹ Pita uvẹ re ọ r’unu riẹ kẹ imuẹro uyoyou riẹ. U te no ere no, Jesu o vi Pita uwou re o “thuru” jẹ “kuọ” “imigodẹ” Riẹ. (Jọn 21:15-17) Vẹre, a vi Pita uwou re ọ ta usiuwoma. (Luk 5:10) Rekọ enẹna, evaọ odhesẹvia igbunu ọ evaifihọ, Jesu ọ kẹ riẹ owha-iruo ogbẹgbẹdẹ ofa—re ọ sẹro enọ i bi ti zihe ro ilele Kristi. U kri hi, Jesu ọ tẹ kẹ Pita oria ulogbo evaọ iruẹru ilele na. (Iruẹru 2:1-41) Udu u kie Pita vi kẹhẹ nọ ọ riẹ nọ Jesu ọ rọ vrẹ riẹ je fievahọ iẹe!

Kọ Whọ “Riẹ Uyoyou Kristi”?

20, 21. Ẹvẹ ma rẹ sae rọ “riẹ uyoyou Kristi” na vọvọ?

²⁰ Evaọ uzẹme, Ẹme Jihova o dhesẹ uyoyou Kristi wowoma. Rekọ didi owọ ma rẹ jẹ kẹ uyoyou Jesu? Ebaibol na ọ tuduhọ omai awọ re ma “riẹ uyoyou Kristi, o nọ u vi eriariẹ kpobi.” (Ahwo Ẹfẹsọs 3:19) Wọhọ epanọ ma ruẹ no na, ikuigbe ebe Usiuwoma na kpahe Jesu gbe odibọgba riẹ i wuhrẹ omai eware buobu kpahe uyoyou Kristi. Ghele na, re a te “riẹ uyoyou Kristi” na vọvọ o gwọlọ vi ewuhrẹ oware nọ Ebaibol ọ ta kpahe iẹe ọvo.

²¹ Ubiẹme Griki nọ a fa “riẹ” na u dhesẹ re a riẹ “oware fiotọ, ẹkwoma usu nọ a wo kugbei.” Ma te dhesẹ uyoyou wọhọ epanọ Jesu o ru—rehọ oma mai ruiruo kẹ amọfa ababọ oriobọ, rọ ohrọ j’owọ kẹ ẹgwọlọ rai, rọ vrẹ rai no idu rai ze—ẹsiẹ ma re ro wo uvi ovuhumuo iroro riẹ. Evaọ edhere nana, ẹkwoma eware nọ whọ ruẹ whọ rẹ rọ “riẹ uyoyou Kristi, o nọ u vi eriariẹ kpobi.” Yọ ajọ o thọrọ omai ẹro ho inọ epanọ ma raro kele Kristi te, ere ma re si kẹle ọnọ Jesu ọ raro kele gbagba te, Ọghẹnẹ oyoyou mai, Jihova.