No Ijipti Kpohọ Ẹkwotọ Eyaa Na
AHWO evaọ oria kpobi a riẹ kpahe Ọnyano Ijipti na. Rekọ eme ọ jọ obaro kẹ Mosis gbe ahwo Ọghẹnẹ evaọ okenọ a fa Abade Ọwawae na vrẹ no? Bovẹ a nya riwi, kọ ẹvẹ a ro te Ethẹ Jọdan re a ruọ eva Ẹkwotọ Eyaa na?
Ẹkwotọ Kenan na họ oria nọ a wo họ eva nọ a be nya, rekọ Mosis ọ nya edhere nọ ọ mae kpẹre na ha—ole ikilomita 400 rọ nya orọ akotọ abade nọ o vọ avọ uwẹkpẹ na—onọ o hae nwane rehọ ae ovavo kpohọ Filistia, ẹkwotọ ewegrẹ rai. Yọ ọ fa ẹkẹkẹre Etokpa ọ Saena na ha, oria nọ itho riẹ e rẹ roro gaga na. Ijo, Mosis o su ahwo na kpohọ ofẹ obọze ovatha-ọre, nya orọ otọ opraprara ohwahwa orọ abade na. Evuẹ ọsosuọ rai ọ jọ Mara, oria nọ Jihova ọ jọ ru ame ọyayare zihe ruọ ọwewere.a Nọ a no Ẹlim no, ahwo na a tẹ jẹ go kpahe emu; Ọghẹnẹ o te vi kwuel gbe mana ze. Eva Rẹfidim, ame ọ wariẹ wha ẹme ze, a fi ahwo Amalẹk nọ a wọ ohọre ze kparobọ, ọgọ Mosis ọ tẹ jẹ ta udu họ iẹe awọ re ọ gwọlọ obufihọ mi ezae nọ i te ziezi.—Ọny, uzou avọ 15-18.
Kẹsena Mosis o te su Izrẹl ri obọ igbehru na thethabọ kpohọ ofẹ obọze ovatha-ọre, a tẹ fa evuẹ họ Ugbehru ọ Saena. Etẹe a jọ kẹ ahwo Ọghẹnẹ Uzi na, bọ uwou-udhu na, je dheidhe. Evaọ ukpe avivẹ, a tẹ nya “igbrẹwọ ilogbo avọ idudu” na vrẹ kpohọ ofẹ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre, erẹ kpohọ obọ Kadẹsh (Kadẹsh-Banea) nọ o wọhọ nọ o rehọ edẹ 11. (Izie 1:1, 2, 19; 8:15) Fiki ozọ nọ ekpehre iyẹrẹ ọ izuẹ ikpe na o whẹ họ ae oma, ahwo na a te ghoro ikpe 38. (Ik 13:1–14:34) Abrona gbe Eziọngeba e jọ usu eria nọ a bọ ivuẹ họ, kẹsena a te zihe kpohọ Kadẹsh.—Ik 33:33-36.
Nọ oke nọ Izrẹl o re ro kpohọ Ẹkwotọ Eyaa na u te no, emọ Izrẹl a rehọ ovao ri ofẹ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre he. Edhere nọ a nya o su rai nya udevie otọ Edọm wariẹ họ jẹ ruọ ofẹ ẹkpẹlobọ ovatha-ọre riẹ evaọ “edhere [okpehru] ovie” na, Edhere-Ọkẹkẹe Ovie na. (Ik 21:22; Izie 2:1-8) O jọ lọlọhọ re orẹwho soso o nya edhere nana ha—avọ emọ, erao, gbe iwou-owhre. A rẹ nya idhere egẹgẹle rueva jẹ gadiẹ no ikiekpotọ ididi ze—ukiekpotọ Zẹrẹd gbe Anọn na (nọ i diwi te enwenọ irula 1,700).—Izie 2:13, 14, 24.
Ukuhọ riẹ, emọ Izrẹl a te te Ugbehru ọ Nibo. Miriam o whu no eva obọ Kadẹsh, Erọn o te whu eva obọ Ugbehru ọ Họ. Mosis o te je whu nwane kẹle ẹkwotọ nọ o jariẹ oja nọ ọ rẹ rueva na. (Izie 32:48-52; 34:1-5) Owha na u te kie fihọ Joshua uzou re o su emọ Izrẹl ruọ ẹkwotọ na, onọ u kuọ erẹ nọ a muhọ anwọ ikpe 40 na họ.—Jos 1:1-4.
[Oruvẹ-obotọ]
a Ma riẹ ugogo eria buobu nọ a fa ivuẹ rai fihọ họ.
[Ẹkpẹti nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 8]
EBE EBAIBOL NO ETOKE NANA VRẸ:
Emuhọ
Ọnyano
Iruo-Izerẹ
Ikelakele
Iziewariẹ
Job
Ilezi (abọ jọ)
[Udhesẹ-oria nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 9]
Idhere nọ emọ Izrẹl a nya no Ijipti
Edhere nọ Emọ Izrẹl E Nya
A7 IJIPTI
A5 Ramesis?
B5 Sọkọt?
C5 Itam?
C5 Pihahirọt
D6 Mara
D6 Ẹlim
E6 IGBRẸWỌ SIN
E7 Dọfka
F8 Rẹfidim
F8 Ugb. Saena (Horẹb)
F8 IGBRẸWỌ SAENA
F8 Kibrọth-ha-ta-eva
G8 Hazirọt
G6 Rimon-perẹz
G5 Risa
G3 Kedẹsh
G3 Bẹneyakan
G5 Họ-hagidgad
H5 Jọtbata
H5 Abrona
H6 Eziọngeba
G3 Kedẹsh
G3 IGBRẸWỌ ZIN
H3 Ugb. Họ
H3 Zalmona
I3 Punọn
I3 Iye-abarim
I2 MOAB
I1 Dibọn
I1 Almọn-diblatayim
H1 Jẹriko
[Eria efa nọ a nya]
A3 GOSHẸN
A4 On
A5 Mẹmfis
B3 Zoan
B3 Tapanhes
C5 Migdol
D3 SHỌ
D5 IGBRẸWỌ ITAM
F5 IGBRẸWỌ PARAN
G1 FILISTIA
G1 Ashdọd
G2 Gaza
G2 Biẹsheba
G3 Azmọn
G3 NEGẸB
H1 Jerusalẹm
H1 Hibrọn (Kiriath-aba)
H2 Arade (ọrọ Kenan)
H4 SEIA
H4 EDỌM
I7 MIDIAN
Idhere Ilogbo
Edhere nọ O Kpohọ Ẹkwotọ Ahwo Filistia
Edhere nọ O Kpohọ Shọ
Edhere Ovie
Edhere nọ Itu-Ahwo Erẹ A rẹ Nya
Edhere ọ El Haj
[Igbehru]
F8 Ugb. Saena (Horẹb)
H3 Ugb. Họ
I1 Ugb. Nibo
[Ebade]
E2 Abade Mẹditerenia (Abade Ologbo)
D7/G7 Abade Ọwawae
I1 Abade Uwhei
[Ithẹ ilogbo gbe esese]
A6 Ethẹ Naele
F3 Ukkp. Ijipti
I2 Anọn
I3 Zẹrẹd
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 8]
Itu ahwo erẹ e fa Etokpa ọ Saena vrẹ
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 8]
Izrẹl ọ fa evuẹ họ aro Ugbehru Saena
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 9]
Ame o no eyeri-ame ze eva Kadẹsh hayo kẹle etẹe
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 9]
Emọ Izrẹl kpobi a nya edhere ọwhawhaliẹ ọ ukiekpotọ Ame Anọn na