Okenọ Okpẹtu Emama O Te Du Lahwe
Accra, Ghana, July 4, 1995: Oso ologbo nọ ọ mae rro anwọ ikpe 60 ọ wha ẹvo ologbo ze. Ahwo 200,000 i ku eware rai kpobi fiẹ, ahwo 500,000 e sae ruẹ edhere kpohọ iwou rai hi, yọ ahwo 22 e d’ame whu.
San Angelo, Texas, U.S.A., May 28, 1995: Okpofou gbe oso-itho ọ raha okpẹwho ọyena nọ ahwo 90,000 a be rria, nọ o raha eware nọ i te unuigho ima $120 (U.S.).
Ehru: Information Services Department, Ghana; obọze: San Angelo Standard-Times
Kobe, Japan, January 17, 1995: Otọ nọ u nuhu evaọ emaharo 20 ọvo u kpe ahwo idu, idu buobu e nwoma, yọ egba idu buobu e jọ ababọ iwou.
MA BE rria oke nọ a rẹ sai se etoke okpẹtu. Iyẹrẹ Okugbe Erẹwho jọ u dhesẹ nọ evaọ etoke ikpe 30 no 1963 rite 1992, unu ahwo nọ i whu, nwoma, hayo nọ okpẹtu o le no iwou e be rọ ẹko 6 evaọ udhusoi dhe ebuebuo kukpe kukpe. Eyero oja na o lẹliẹ Okugbe Erẹwho na se ikpe 1990 na wọhọ “Ukpe Akpọ-Soso kẹ Eru Kawo Ọraha Emama.”
Dede, ogaga emama—wọhọ ofou, ẹsazue otọ na, hayo otọ-nuhu—ẹsikpobi e rẹ wha okpẹtu ze he. Udhusoi enana buobu e rẹ via kukpe kukpe ababọ enwoma kẹ ahwo-akpọ. Rekọ otẹrọnọ o wha ọraha ziọ uzuazọ gbe ekwakwa, a sai ghine sei okpẹtu.
O wọhọ nọ a rẹ sae whaha eviharo okpẹtu nọ u re mu via ha. Obe na Natural Disasters—Acts of God or Acts of Man? o muẹrohọ nọ: “Ahwo a bi nwene oria ẹria rai evaọ edhere nọ o be rọ bẹbẹ okpẹtu tha, yọ a te je wo uruemu nọ a bi ro kpe oma rai fihọ kẹ idabolo eyena.” Obe na ọ tẹ kẹ oriruo jọ: “Otọ nọ o dina nuhu evaọ ẹwho ọwhọwhọhọ nọ iwou ekpẹ e rọ nọ a bọ fihọ akotọ ukiekpotọ o rẹ wha enwoma uwhu gbe uye-oruẹ ze. Rekọ a sae ghinẹ tae nọ otọ-nuhu na oye o wha enwoma na ze hayo fikinọ ahwo na a be rria oghẹrẹ iwou imuozọ nọ a bọ fihọ oria imuozọ otiọye na?”
Rọ kẹ emọ-iwuhrẹ Ebaibol, oware ofa jọ o riẹ nọ evihọ okpẹtu emama o gbẹ rọ igbunu hu. Inwenọ ikpe 2,000 nọ e vrẹ, Jesu Kristi ọ ruẹaro inọ usu eware nọ i ti kpoka họ ‘urere eyero eware na’ họ ‘ohọo nọ u ti muẹ gbe otọ nọ u ti nuhẹ eva egheghẹrẹ eria.’ (Matiu 24:3, 6-8) Ebaibol na ọ tẹ jẹ ruẹaro inọ evaọ “edẹ urere na,” ahwo a re ti you omobọ rai, you igho, ababọ ọriẹruo, ababọ uyoyou ewoma.a (2 Timoti 3:1-5) Iruemu enana i re ru ahwo raha okegbe rai, nọ o rẹ bae fihọ kẹ ogaga emama. Okpẹtu nọ ohwo ọ be wha ze i te je wo ehri no okegbe omukpahe nọ ibuobu mai e be rria ze.
Epanọ a gbe bi yẹ akpọ ọnana vọ te na, epanọ uruemu ohwo-akpọ u bi fi ahwo họ awae bu te na, gbe epanọ a be raha otọakpọ na ga te na, okpẹtu o ti gbe kpokpo ohwo. Re a rehọ ufuoma ze o rọ use-abọ, wọhọ epanọ uzoẹme n’otha na u ti dhesẹ.
[Footnotes]
a Rọ kẹ evuẹ efa kpahe oka edẹ urere na, rri obe na Eriariẹ Nọ I Re Su Kpohọ Uzuazọ Ebẹdẹ Bẹdẹ, ewẹ-obe 98-107, nọ Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc., a kporo.