Rovie Udu Ra Kẹ Orimuo

“Keme ỌNOWO na ọ rẹ kẹ areghẹ, evaọ unu riẹ eriariẹ gbe otoriẹ i re no tha.”—ITẸ 2:6.

1. Ẹvẹ ma sae rọ rehọ udu mai kẹ orimuo?

JIHOVA họ Owuhrẹ Ologbo mai. (Aizaya 30:20, 21) Rekọ eme ma re ru hrọ re ma ruẹse wo erere no “eriariẹ Ọghẹnẹ” ze enọ a rovie via evaọ Ẹme riẹ? Evaọ abọ jọ, ma re ‘rovie udu mai kẹ otoriẹ’—ma re wo ẹgwọlọ nọ u no udu ze re ma wo je dhesẹ okwakwa onana. Rọ kẹ onana, ma re rri bru Ọghẹnẹ hrọ, keme ọzae owareghẹ na ọ ta nọ: “Keme ỌNOWO na ọ rẹ kẹ areghẹ, evaọ unu riẹ eriariẹ gbe otoriẹ i re no tha.” (Itẹ 2:1-6) Eme họ eriariẹ, areghẹ, gbe orimuo?

2. (a) Eme họ eriariẹ? (b) Ẹvẹ who re dhesẹ areghẹ? (c) Eme họ orimuo?

² Eriariẹ họ ẹriẹ eware imuẹro nọ ohwo o re wo no oware nọ o via ze, ẹromuhotọ, hayo ewuhrẹ. Areghẹ họ ẹgba nọ a re ro fi eriariẹ họ iruo. (Matiu 11:19) Solomọn Ovie na o dhesẹ areghẹ evaọ okenọ eyae ivẹ jọ a je hrowo ọmọ ọvo, ọ tẹ rehọ eriariẹ riẹ ọrọ uyoyou nọ oni o re wo kẹ emọ riẹ ro ku avro na họ. (1 Ivie 3:16-28) Orimuo họ “ẹjẹ emamọ iroro.” O rọ “ogaga hayo ẹgba iroro nọ a rẹ rọ hẹriẹ oware jọ no ọdekọ.” (Webster’s Universal Dictionary) Otẹrọnọ ma re rovie udu mai kẹ orimuo, Jihova ọ rẹ rehọ iẹe k’omai ẹkwoma Ọmọ riẹ. (1 Timoti 2:1, 7) Rekọ ẹvẹ orimuo u re ro kpomahọ abọ sa-sa uzuazọ mai?

Orimuo gbe Ẹmeunu Mai

3. Ẹvẹ whọ rẹ sae fotọ Itẹ 11:12, 13 gbe oware nọ u dhesẹ re a jọ “ababọ areghẹ”?

³ Orimuo o re fiobọhọ k’omai vuhumu nọ u wo “oke jọ nọ a rẹ rọ fọ tou, oke jọ nọ a rẹ rọ ta ẹme.” (Ọtausiuwoma Na 3:7) Okwakwa onana u re je ru omai yọrọ oma kpahe ẹme nọ ma rẹ ta. Itẹ 11:12, 13 o ta nọ: “Ohwo nọ o re ru [ọrivẹ] riẹ kakawo yọ ọ rọ ababọ areghẹ, rekọ ohwo nọ o re vuhumuẹ ọ rẹ fọ tou. Ohwo nọ ọ rẹ zewa, ọ rẹ ta ẹme nọ odhere via, rekọ ohwo nọ o wo ẹzi eva-ifihọ o re kuẹmedhere.” Ẹhẹ, ọzae hayo aye nọ o re riwi amọfa kakao “ọ rọ ababọ areghẹ.” Wọhọ epanọ Wilhelm Gesenius ọfeme na ọ ta, oghẹrẹ ohwo otiọye na “ọ kare otoriẹ.” Ohwo na ọ kare emamọ iroro, yọ nọ a fodẹ “areghẹ” na u te dhesẹ nọ ohwo na ọ kare emamọ ekwakwa obeva jọ. Otẹrọnọ ohwo nọ o se oma riẹ Oleleikristi o re zue eme họ te epanọ ọ be rọ ta ahwo raha hayo l’eka, ekpako na a rẹ j’owọ re a whaha eyero ọthọthọ ọnana evaọ ukoko na.—Iruo-Izerẹ 19:16; Olezi 101:5; 1 Ahwo Kọrint 5:11.

4. Eme Ileleikristi orimuo gbe erọ ẹrọwọ a re ru kpahe ovuẹ idhere?

⁴ Wo ohẹriẹ no ahwo nọ a “rọ ababọ areghẹ,” omomọvo enọ i wo ‘ovuhumuo’ a re fibo nọ u te fo nọ a ru erei. A rẹ zewa ha. (Itẹ 20:19) Nọ a riẹ nọ ẹmeunu nọ a kpọ họ o rẹ wha enwoma ze, ahwo orimuo a re “wo ẹzi eva-ifihọ.” A rẹ t’uzẹme kẹ ibe enọ e rọwo yọ a re rovie eme nọ i re fi ai họ enwoma ha. Otẹrọnọ eme idhere jọ kpobi i te Ileleikristi ovuhumuo obọ kpahe ukoko na, a rẹ ko ẹe dhere bẹsenọ ukoko Jihova ọ rẹ rueriẹ nọ u fo re a ru ei vevẹ evaọ ebe riẹ.

Orimuo gbe Uruemu Mai

5. Ẹvẹ ‘ahwo igheghẹ’ a re rri uruemu ọfariẹ, kọ fikieme?

⁵ Itẹ Ebaibol i re fiobọhọ k’omai fi orimuo h’iruo jẹ whaha ekpehre uruemu. Wọhọ oriruo, Itẹ 10:23 o ta nọ: “O wọhọ aruọzaha kẹ ohwo ogheghẹ nọ o bi ru uyoma, rekọ uruemu ohwo nọ o wo areghẹ o rọ evawere rọ kẹ ohwo nọ o vuhu oware mu.” Ahwo nọ uruemu ọfariẹ o “wọhọ aruọzaha” kẹ a tuaro kpahe enwoma uruemu rai a te je gbolo aro kẹ Ọghẹnẹ wọhọ ọnọ ahwo kpobi a ti guọvunu kẹ. (Ahwo Rom 14:12) Ahwo “igheghẹ” itieye na a rẹriẹ no evaọ iroro rai te epanọ a re ro roro nọ Ọghẹnẹ ọ be ruẹ eyoma-oruo rai hi. Ẹkwoma owojẹ rai, a be ta nọ: “Ọghẹnẹ ọ rọ họ.” (Olezi 14:1-3; Aizaya 29:15, 16) Fikinọ izi Ọghẹnẹ o be kpọ ai hi, a kare orimuo yọ a rẹ sae jẹ emamọ iroro ho.—Itẹ 28:5.

6. Fikieme uruemu ọfariẹ o jẹ rọ gheghẹ, kọ ẹvẹ ma re rri rie otẹrọnọ ma wo orimuo?

⁶ “Ohwo nọ o wo areghẹ” o re vuhumu nọ uruemu ọfariẹ o rọ “aruọzaha” ha. Ọ rẹ riẹ nọ o rẹ dha Ọghẹnẹ eva jẹ raha usu mai kugbei. Uruemu otiọye na o rọ gheghẹ keme u re mi ohwo adhẹẹ riẹ no, raha erọo, fi enwoma họ iroro gbe ugboma, je su kpohọ ekufiẹ edikihẹ ẹzi. Fikiere joma fi udu mai họ orimuo re ma whaha uruemu ọfariẹ hayo ẹzi ọfariẹ-ogbe kpobi.—Itẹ 5:1-23.

Orimuo gbe Ẹzi Mai

7. Eme họ eware jọ nọ ofu ọ rẹ lẹliẹ wha te ugboma na?

⁷ Udu fihọ orimuo u re je fiobọhọ k’omai kpọ ẹzi mai. Itẹ 14:29 o ta nọ: “Ọnọ ọ rẹ kake muofu hu o re riwi oware muẹ gaga, rekọ ọnọ o re muofu ọkpakpata o re ru eware [igheghẹ].” Ẹjiroro jọ nọ ohwo orimuo ọ jẹ whaha ofu ọkpoo họ o rọ enwoma kẹ ugboma na. O rẹ lẹliẹ azẹ dhẹ kpata kpata jẹ wha ẹyao eva ze. Edọkita a fodẹ evedha gbe ofu no wọhọ eware nọ e rẹ lẹliẹ ohwo gbe okpakpa hayo nọ o rẹ wha ẹyao wọhọ ofe, emezẹ, ẹyao eva, gbe emela eva ze.

8. Ababọ odiri o re su kpohọ eme, rekọ ẹvẹ orimuo ọ sai ro fiobọhọ k’omai evaọ abọ ọnana?

⁸ Orọnikọ re ma gwọlọ whaha ẹyao ọvo ma jẹ gwọlọ fi orimuo h’iruo jẹ ‘whaha ofu hu.’ Ababọ odiri u re su kpohọ owojẹ ugheghẹ nọ o rẹ da omai evaọ obaro. Orimuo o rẹ lẹliẹ omai roro kpahe oware nọ u re no eme izuehọ ze hayo uruemu ofu je siomai kpemu no ‘eware igheghẹ’ ẹkwoma eruo oware nọ u fo ho. Orimuo o rẹ mai fiobọhọ k’omai vuhumu nọ ofu ọ rẹ sae rẹriẹ iroro mai, nọ ma gbẹ sae jẹ emamọ iroro ho. Onana o rẹ whaha ẹgba mai nọ ma re ro ru oreva Ọghẹnẹ jẹ rria lele ehri-izi ikiẹrẹe Ọghẹnẹ. Ẹhẹ, omarọkẹ ofu ọkpoo o rẹ raha ẹzi. Evaọ uzẹme, a kele “ofuomuo” kugbe “iruo uwo” etọtọ nọ o rẹ whaha omai ẹria Uvie Ọghẹnẹ. (Ahwo Galesha 5:19-21) Fikiere, wọhọ Ileleikristi orimuo, joma “he yo vẹrẹ, [ma] vẹ rọ ẹrera ruọ ẹme-ọta, je muofu ẹrera.”—Jemis 1:19.

9. Ẹvẹ orimuo gbe uyoyou inievo i re ro fiobọhọ k’omai ku ebẹbẹ họ?

⁹ Otẹrọnọ ofu o mu omai, orimuo o rẹ gwọlọ nọ ma fibo re ma ruẹse whaha eruo oware nọ u yoma viere. Itẹ 17:27 o ta nọ: “Ohwo nọ ọ rẹ ma eme riẹ te o wo eriariẹ, ohwo nọ o wo ẹzi udhedhẹ ọ rẹ riẹ otọ oware.” Orimuo gbe uyoyou inievo i re fiobọhọ k’omai ruẹ ẹgwọlọ nọ ma gbe ro du eme iyoma họ họ. Otẹrọnọ ofu o mu omai no, uyoyou gbe omarokpotọ o rẹ wọ omai re ma wounu jẹ kpọ ẹme na vi. Rekọ ẹvẹ otẹrọnọ ohwo jọ o ru omai evadha. Koyehọ ma rẹ t’ẹme kugbei evaọ edhere owowolẹ avọ omarokpotọ avọ ẹjiroro ẹyọrọ udhedhẹ.—Matiu 5:23, 24; 18:15-17.

Orimuo gbe Uviuwou Mai

10. Abọ vẹ areghẹ gbe orimuo o wo evaọ uzuazọ uviuwou?

¹⁰ U fo re ahwo uviuwou a dhesẹ areghẹ gbe orimuo, keme ekwakwa enana e rẹ bọ uviuwou ga. Enẹ Itẹ 24:3, 4 ọ ta: “Areghẹ a rẹ rehọ bọ uwou, eriariẹ a rẹ rehọ tọ e họ, eriariẹ a rẹ rọ kua eware eghaghae, gbe emamọ efe kpobi vọ ibro-iwou na.” Areghẹ gbe orimuo e wọhọ emamọ eblọko nọ a rẹ rọ bọ uzuazọ uviuwou obokparọ. Orimuo o re fiobọhọ kẹ esẹ gbe ini Ileleikristi re a gwọlọ riẹ iroro gbe ọdawẹ emọ rai. Ohwo orimuo ọ rẹ sae t’ẹme kugbe, jẹ gaviezọ kẹ jẹ riẹ iroro gbe eva ọrivẹ-orọo riẹ.—Itẹ 20:5.

11. Ẹvẹ aye uwou-orọo orimuo ọ rẹ rọ ‘bọ uviuwou riẹ ga’?

¹¹ Ababọ avro, areghẹ gbe orimuo e r’oja kẹ uzuazọ uviuwou evawere. Wọhọ oriruo, Itẹ 14:1 o ta nọ: “Areghẹ ọ bọ uwou riẹ no, rekọ [owewe na ọ] tẹ rehọ abọ riẹ kporo iei họ otọ.” Aye uwou-orọo nọ o wo areghẹ gbe orimuo nọ ọ be ghinẹ roma kpotọ kẹ ọzae riẹ o re ruiruo gaga kẹ ewoma uviuwou riẹ ọ vẹ rọ ere fiobọhọ bọ uwou riẹ ga. Oware jọ nọ o rẹ rọ ‘bọ uwou riẹ ga’ họ ọ rẹ ta ewoma ọzae riẹ ẹsikpobi ọ vẹ rọ ere ru adhẹẹ nọ amọfa a rẹ kẹ ọzae riẹ rro viere. Yọ aye nọ o te, ọnọ o wo ovuhumuo nọ o wo emamọ ozodhẹ Jihova o re wo ajiri kẹ omobọ riẹ.—Itẹ 12:4; 31:28, 30.

Orimuo gbe Edhere Uzuazọ Mai

12. Ẹvẹ ohwo “ababọ areghẹ” o re riwi ugheghẹ, kọ fikieme?

¹² Orimuo o re fiobọhọ k’omai riẹ uzuazọ yeri. A dhesẹ onana eva Itẹ 15:21, onọ o ta nọ: “Ururu yọ oghọghọ kẹ ohwo nọ o wo areghẹ hẹ, rekọ ohwo nọ ọ riẹ otọ oware ọ rẹ nya kpọviẹ.” Ẹvẹ ma re wo otoriẹ itẹ ọnana? Edhere ogheghẹ, hayo owewe, e rẹ wha oghọghọ se ezae, eyae, gbe emoha nọ e rọ gheghẹ. A rọ “ababọ areghẹ,” kare emamọ iroro, yọ a ghẹ te epanọ ugheghẹ o rẹ rọ were ai.

13. Eme Solomọn o muẹrohọ kpahe ehwẹ gbe ababọ-osegboja?

¹³ Ovie orimuo Izrẹl Solomọn o wuhrẹ nọ uruemu ababọ-osegboja o rẹ wha ewoma ze he. Ọ ta nọ: “Mẹ tẹ ta kẹ oma mẹ nọ, ‘Nyaze enẹna mẹ rẹ dawo enuawere ri, re akpọ kuoma.’ Rekọ onana dede ufofe. Mẹ tẹ ta eme kpahe ọhwohwẹ nọ, ‘Ọ rọ oruẹ.’ Gbe oriakpọkuoma nọ, ‘Eme oyena u fi?’ ” (Ọtausiuwoma Na 2:1, 2) Wọhọ ohwo orimuo, Solomọn ọ ruẹ nọ oghọghọ gbe ehwẹ ọvo i te he, keme e rẹ wha emamọ evawere nọ u re kri ze he. Ehwẹ e rẹ sai fiobọhọ k’omai kpae iroro vrẹ ebẹbẹ mai evaọ ubroke, rekọ ebẹbẹ na e rẹ jẹ roma via e vẹ jẹ rro viere. Fikiere Solomọn ọ tẹ riẹ ehwẹ fodẹ wọhọ “oruẹ.” Fikieme? Keme ehwẹ nọ a re mu hwẹ u re bru emamọ iroro dhe. O rẹ sai ru omai rehọ ikpeware zaharo. Oghẹrẹ oghọghọ nọ u re no eme gbe owọjẹ ohwo aruọzaha ze a rẹ sae kele ai kugbe eware nọ i fo ho. Orimuo eware nọ Solomọn ọ ruẹ kugbe ehwẹ gbe oghọghọ i re fiobọhọ k’omai whaha ẹjọ ‘enọ i you enu-awere viukpọ enọ i you Ọghẹnẹ.’—2 Timoti 3:1, 4.

14. Ẹvẹ ohwo orimuo ọ rẹ rọ “nya kpọviẹ”?

¹⁴ Ẹvẹ o jẹ rọ nọ ohwo orimuo ọ rẹ “nya kpọviẹ”? Orimuo ẹzi gbe efihiruo ehri-izi Ọghẹnẹ i re su ahwo kpohọ edhere nọ o kiẹrẹe, onọ o kpọvi. Efafa Byington ọ ta riẹ gbiae nọ: “Ugheghẹ o rẹ wha evawere se ohwo otutukẹ, rekọ ohwo owareghẹ ọ rẹ nya liọliọ.” “Ohwo nọ ọ riẹ otọ oware” ọ rẹ nya kpọvi o ve je fi ẹhẹriẹ họ udevie ewoma gbe eyoma fikinọ o bi fi Ẹme Ọghẹnẹ họ iruo evaọ uzuazọ.—Ahwo Hibru 5:14; 12:12, 13.

Rri Bru Jihova kẹ Orimuo Ẹsikpobi

15. Eme ma wuhrẹ no Itẹ 2:6-9 ze?

¹⁵ Re a lele edhere nọ o kpọvi evaọ uzuazọ, u fo re mai kpobi ma rọwo sebaẹgba mai ma ve je rri bru Jihova kẹ orimuo ẹzi. Enẹ Itẹ 2:6-9 o ta: “Keme ỌNOWO na ọ rẹ kẹ areghẹ, evaọ unu riẹ eriariẹ gbe otoriẹ i re no tha. O re koko emamọ areghẹ kẹ okiẹrẹe, oye họ ojese rọ kẹ enọ e be nya evaọ ẹrẹreokie, jẹ be sẹro idhere oziẹ-uzẹme, jẹ yọrọ edhere erezi riẹ. Kẹsena whọ [vẹ] te riẹ otọ ẹrẹreokie gbe oziẹ-uzẹme, gbe oruọzewọ avọ emamọ edhere.”—Wawo Jemis 4:6.

16. Fikieme areghẹ, orimuo, gbe ohrẹ e gbẹ riẹ hẹ nọ e tẹ wọso Jihova?

¹⁶ Evaọ evuhumuo omarọhwa Jihova mai, joma roma kpotọ gwọlọ riẹ oreva riẹ ẹkwoma ẹtọ kodo kpohọ Ẹme riẹ. O wo areghẹ nọ o mai kodo kpobi, yọ ohrẹ riẹ o rẹ kẹ erere ẹsikpobi. (Aizaya 40:13; Ahwo Rom 11:34) Evaọ uzẹme, ohrẹ nọ o wọso ẹme riẹ kpobi u fioka ha. Itẹ 21:30 o ta nọ: “Areghẹ ọvuọvo, hayo orimuo ọvuọvo, hayo ohrẹ, nọ u re vi e rọ ỌNOWO na e rọ họ.” (Wawo Itẹ 19:21.) Ajokpanọ orimuo ẹzi, onọ a re wo ẹkwoma ewuhrẹ Ẹme Ọghẹnẹ avọ obufihọ ebe ọ ‘ọrigbo nọ o wo ẹrọwọ avọ areghẹ’ na ọvo, ma je wo obọfihọ le edhere areghẹ. (Matiu 24:45-47) Fikiere joma kpọ edhere uzuazọ mai nya lele ohrẹ Jihova, nọ ma riẹ nọ makọ oghẹrẹ nọ ohrẹ ọfa jọ kpobi o rẹ jọ ẹro mai woma te, o rẹ sai lele Ẹme riẹ sioma ha.

17. Eme ọ rẹ sae via otẹrọnọ a kẹ ohrẹ othọthọ?

¹⁷ Ileleikristi orimuo nọ e be kẹ ohrẹ a re vuhumu nọ u re wo ehri no Ẹme Ọghẹnẹ ze jegbe nọ re a tẹ kuyo, o gwọlọ ewuhrẹ Ebaibol gbe eroro. (Itẹ 15:28) Otẹrọnọ a kuyo kpahe onọ ẹme ologbo jọ thọ, o rẹ sae wha enwoma ilogbo ze. Fikiere, ekpako Ileleikristi a gwọlọ orimuo ẹzi a vẹ jẹ lẹ kẹ ọkpọvio Jihova nọ a tẹ be gwọlọ fiobọhọ kẹ ibe enọ e rọwo evaọ ẹzi.

Vọ avọ Orimuo Ẹzi

18. Otẹrọnọ ẹbẹbẹ ọ roma via evaọ ukoko na, ẹvẹ orimuo o re ro fiobọhọ k’omai yọrọ owowa ẹzi?

¹⁸ Re a ru Jihova eva were, ma gwọlọ “otoriẹ eware kpobi.” (2 Timoti 2:7) Emamọ ewuhrẹ Ebaibol gbe ẹmeoyo kẹ ọkpọvio ẹzi Ọghẹnẹ gbe ukoko riẹ o re fiobọhọ k’omai riẹ oware nọ ma re ru nọ ma tẹ rẹriẹ ova ku eyero nọ ọ rẹ sai su omai kpohọ owojẹ othọthọ. Wọhọ oriruo, rehọ iẹe nọ oware jọ evaọ ukoko na o be nya oghẹrẹ nọ ma roro nọ o hae nya ha. Orimuo ẹzi o re fiobọhọ k’omai ruẹ nọ onana o rọ ẹjiroro nọ ma je si usu no ahwo Jihova hayo siọ Ọghẹnẹ ba ẹgọ họ. Roro kpahe uvẹ mai nọ ma be rọ gọ Jihova, kpahe ufuoma ẹzi nọ ma be reawere riẹ, kpahe oghọghọ nọ ma rẹ sai wo no iruo mai wọhọ iwhowho Uvie ze. Orimuo ẹzi o re ru omai riwi liọliọ je vuhumu nọ Ọghẹnẹ ma rehọ oma mudhe kẹ ma ve je riwi usu mai kugbei ghaghae, ghelọ oware nọ amọfa a re ru kpobi. Otẹrọnọ oware ovo o riẹ nọ ma rẹ sae jọ ukoko na ru rọ kpọ ẹbẹbẹ na vi hi, u re fo re ma hẹrẹ Jihova avọ odiri re ọ kpọ eyero na họ. Ukpenọ ma re siuke kpemu hayo re ma jọ ọkora, joma ‘hẹrẹ Ọghẹnẹ.’—Olezi 42:5, 11.

19. (a) Eme họ otofa olẹ Pọl na kẹ ahwo Filipai? (b) Ẹvẹ orimuo ọ sai ro fiobọhọ k’omai otẹrọnọ oware jọ u vẹ omai ẹro ziezi hi?

¹⁹ Orimuo ẹzi o re fiobọhọ k’omai jọ uzẹme kẹ Ọghẹnẹ gbe ahwo riẹ. Pọl ọ ta kẹ Ileleikristi obọ Filipai nọ: “Mẹ lẹ kẹ owhai re, uyoyou rai u hedhe ẹruẹruọ, eva ẹriẹ gbe areghẹ kpobi. Re wha ruẹse dhesẹ oware nọ uwoma via, re wha ruẹse jọ fuafo karọ afuẹwẹ bọo ẹdẹ Kristi.” (Ahwo Filipai 1:9, 10) Re ma riẹ iroro jẹ, ma gwọlọ “ẹriẹ gbe areghẹ kpobi.” Ubiẹme Grik nọ a jọ etenẹ fa “areghẹ” na u dhesẹ “ẹriẹ uruemu.” Nọ ma te wuhrẹ oware, ma rẹ gwọlọ riẹ usu nọ u wo kugbe Ọghẹnẹ gbe Kristi ma ve je roro kpahe epanọ o ro ru ekwakwa gbe ọruẹrẹfihotọ Jihova rro. Onana u re ru orimuo mai rro gbe ovuhumuo mai kẹ oware nọ Jihova Ọghẹnẹ gbe Jesu Kristi a ru k’omai no. Otẹrọnọ oware jọ u vẹ omai ẹro ziezi hi, orimuo o re fiobọhọ k’omai vuhumu nọ ma re gbabọ kẹ ẹrọwọ mai hi evaọ emamọ eware nọ ma wuhrẹ no kpobi kpahe Ọghẹnẹ, Kristi, gbe oreva Ọghẹnẹ.

20. Ẹvẹ orimuo ẹzi ọ rẹ rọ vọ omai oma?

²⁰ Orimuo ẹzi o rẹ vọ omai oma, otẹrọnọ ma rẹ rehọ iroro gbe owojẹ mai rọwo kugbe Ẹme Ọghẹnẹ ẹsikpobi. (2 Ahwo Kọrint 13:5) Onana uruo evaọ edhere ọliọliọ u re fiobọhọ k’omai wo omarokpotọ, ma gbẹ talamu ẹjiroro obọ mai hayo poviẹ amọfa ha. Orimuo o re fiobọhọ k’omai wo erere no ọkpọvio ze je muẹrohọ eware nọ e mai wuzou. (Itẹ 3:7) Avọ isiuru re ma ru Jihova eva were, joma gwọlọ epanọ eriariẹ egbagba Ẹme riẹ e rẹ rọ vọ omai oma. Onana u re fiobọhọ k’omai hẹriẹ uwoma no uyoma, vuhu oware nọ u ghine wuzou mu, jẹ romakpotọ talamu usu ọghaghae mai kugbe Jihova. Enana kpobi e rọ lọlọhọ otẹrọnọ ma fi udu mai họ orimuo. Ghele, o gwọlọ oware ofa jọ. Ma rẹ kuvẹ re orimuo ọ sẹro mai.

Didi Uyo Whọ Te Kẹ?

◻ Fikieme ma je fi udu mai họ orimuo?

◻ Ẹvẹ orimuo ọ sai ro kpomahọ ẹmeunu gbe uruemu mai?

◻ Ẹvẹ orimuo ọ sai ro kpomahọ ẹzi mai?

◻ Fikieme ma je rri bru Jihova ẹsikpobi kẹ orimuo?

[Picture on page 5]

Orimuo o re fiobọhọ k’omai kpọ ẹzi mai

[Picture on page 7]

Solomọn Ovie orimuo na o vuhumu nọ ababọ-osegboja o rẹ wha ewoma ze he