Obrukpe Evaọ Oria Ukpotọ Oziẹobro Na

“[Ru] re erẹwho na . . . a nyaze obọ ukpotọ Jehoshafat; keme na etẹe mẹ rẹ te keria ti guẹdhọ erẹwho [na] . . . kpobi.”—JOẸL 3:12.

1. Fikieme Joẹl ọ jẹ ruẹ ogbotu nọ i kokohọ “ukpotọ oziẹobro” na?

“OGBOTU, ogbotu, nọ erọ evaọ ukpotọ oziẹobro [na]!” Ma se eme ejaja eyena eva Joẹl 3:14. Fikieme ogbotu nana o je kokohọ? Joẹl ọ kuyo nọ: “Ẹdẹ ỌNOWO na ọ kẹle ino.” Onana yọ ẹdẹ ologbo ọrọ obokparọ Jihova—ẹdẹ nọ o ti ro brukpe ogbotu ahwo nọ a se Uvie Ọghẹnẹ nọ o ro mu no evaọ otọ Kristi Jesu. “Ikọ-odhiwu ene” erọ Eviavia uzou 7 na a ti siobọno “ifou ene akpọ na” nọ a kru daji na, nọ o te wha ‘uye ulogbo ze, utionọ o te jọ no emuhọ akpọ na ze ri te enẹ hẹ, ijo, o gbẹ te jọ ofa ha.’—Eviavia 7:1; Matiu 24:21.

2. (a) Fikieme a je se oria oziẹ obrukpe Jihova gbagba nọ “ukpotọ Jehoshafat”? (b) Emamọ owọ vẹ Jehoshafat ọ jẹ okenọ a wọ ohọre bru ei ze?

² Eva Joẹl 3:12, a se oria oziẹ obrukpe ọnana “ukpotọ Jehoshafat.” Nwani fo, evaọ etoke ẹdawọ ikuigbe Juda, Jihova ọ jọ etẹe bruoziẹ kpe ahwo kẹ Jehoshafat Ovie owoma na, ọnọ otofa odẹ riẹ o rọ “Jihova Họ Oguẹdhọ.” Eroro oware nọ o via evaọ okioye na u re fiobọhọ k’omai wo ovuhumuo viere kpahe oware nọ o te via kẹle na evaọ oke mai na. Ikere na e rọ 2 Iruẹru-Ivie uzou 20. Evaọ owọ 1 ọrọ uzou oyena, ma se nọ “ahwo Moab gbe Ammọn gbe Meun jọ, a tẹ wọ ẹmo bru Jehoshafat ze.” Eme Jehoshafat o ru? O ru oware nọ idibo ẹrọwọ Jihova a re ru ẹsikpobi evaọ etoke ozighi. Ọ nyabru Jihova kẹ ọkpọvio, be lẹ gaga nọ: “O Ọghẹnẹ mai, whọ gbẹ rehọ ae gu ẹdhọ? Keme ma wo ogaga nọ ma rẹ sai ti ro lele ogbotu nana nọ ọ be wọ ẹmo bru omai tha na te họre he. Ma riẹ onọ ma re ruẹ hẹ, rekọ ma rẹro kpahe owhẹ.”—2 Iruẹru-Ivie 20:12.

Jihova Ọ Kuyo Olẹ

3. Didi ohrẹ Jihova ọ rọ kẹ Juda okenọ a rẹriẹ ova ku ohọre erẹwho ekẹloma?

³ Nọ “ezae Juda kpobi a . . . dikihẹ obaro ỌNOWO na, avọ emesese rai, gbe eyae rai gbe emọ rai,” Jihova ọ tẹ kuyo riẹ. (2 Iruẹru-Ivie 20:13) Wọhọ epanọ ọ be rehọ ‘ọrigbo ẹrọwọ avọ areghẹ’ ruiruo nẹnẹ na, ere Oyolẹ ologbo na ọ rehọ ẹgba kẹ ọruẹaro Livai na Jahaziẹl re ọ rehọ uyo Riẹ kẹ ogbotu ahwo nọ a kuku na. (Matiu 24:45) Ma se nọ: “Enẹ ỌNOWO na ọ ta kẹ owhai nọ, ‘Udu u bru owhai fiki ogbotu nana ha; keme ẹmo na ọ rai hi rekọ ọ rọ Ọghẹnẹ. . . . wha re ti du họre eva ẹmo nana ha; dikihẹ ẹta ra, wha mudhe oria ovo re wha te ruẹ obokparọ ỌNOWO na fiki rai. O . . . udu u bru owhai hi, odẹ wha nyae họ re ae, ỌNOWO na ọ te jọ kugbe owhai.’ ”—2 Iruẹru-Ivie 20:15-17

4. Evaọ edhere vẹ Jihova ọ gwọlọ nọ ahwo riẹ a rọ jaja aro vi, orọnikọ a rẹ r’abọ muoma ha, okenọ a tẹ rẹriẹ ova ku use-abọ ewegrẹ?

⁴ Jihova ọ jọ obọ Jehoshafat Ovie na gbe ahwo riẹ gwọlọ vi abọ nọ a re ro muoma ọvo, re a hẹrẹ esiwo ogbunu. A rẹ j’owọ r’ova dhe ọwọsuọ ewegrẹ na. Ovie na gbe ‘ahwo Juda kpobi, makọ emọ esese rai, eyae rai gbe emọ rai,’ a dhesẹ ẹrọwọ ọgaga nọ a rehọ ẹmeoyo kparoma evaọ irioke a te dhuhie họ bi thihi bru ewegrẹ na. Evaọ edhere, ovie na ọ tẹ gbẹ jẹ kẹ ahwo na ohrẹ gbe uduotahawọ Ọghẹnẹ, be kpakpa ai nọ: “Rẹroso [Jihova, NW ] Ọghẹnẹ rai, wha reti dikihẹ, rẹroso eruẹaro riẹ wha rẹ te kpae obọ.” (2 Iruẹru-Ivie 20:20) Ẹrọwọ fihọ Jihova! Ẹrọwọ fihọ eruẹaro riẹ! Oye họ ifue na. Epọvo na nẹnẹ re, nọ ma gbe bi ruiruo buobu evaọ iruo Jihova na, jọ ma vro ho inọ o ti ru ẹrọwọ mai kparobọ!

5. Ẹvẹ Isẹri Jihova nẹnẹ a rọ rọ jajaja nọ a bi jiri Jihova na?

⁵ Wọhọ ahwo Juda evaọ edẹ Jehoshafat, ma rẹ “rehọ uyere kẹ ỌNOWO na, keme uyoyou owhawha riẹ o rẹ jọ bẹdẹ bẹdẹ.” Kọ ẹvẹ ma rẹ rọ kẹ uyere onana? Ẹkwoma usiuwoma ota Uvie na avọ ọwhọ! Wọhọ epanọ ahwo Juda eyena a jẹ ‘rehọ oghọghọ suile bi jiri na,’ ere ma re fi iruo ba ẹrọwọ mai. (2 Iruẹru-Ivie 20:21, 22) Ẹhẹ, joma dhesẹ obọdẹ ẹrọwọ otiọye na nọ Jihova ọ be ruẹrẹ oma kpahe re o ti kpe ewegrẹ riẹ na! Dede nọ o rẹ wọhọ nọ edhere na o rọ thethei, jọ o jọ ọtamuo mai re ma thihakọ, jọ jajaja evaọ ẹrọwọ, tubọ wọhọ epanọ inievo obokparọ mai a bi ru evaọ abọ akpọ na nọ ẹvohẹ ọ rọ nẹnẹ na. Evaọ ekwotọ nọ e be ruẹ uye ukpokpoma, ozighi, ohọwo, gbe uvuhu, idibo ẹrọwọ Ọghẹnẹ a be ruẹ ẹvi ologbo, wọhọ epanọ 1997 Yearbook of Jehovah’s Witnesses o niyẹrẹ na.

Jihova O Siwi Ahwo Riẹ

6. Ẹvẹ ẹrọwọ ọgaga o re ro fiobọhọ k’omai roma kpotọ nẹnẹ?

⁶ Erẹwho egedhọ nọ e wariẹ Juda họ a jẹ gwọlọ kienyẹ ahwo Ọghẹnẹ, rekọ avọ uvi ẹrọwọ idibo Jihova e tẹ kuyo ẹkwoma ẹsuọ ujiro riẹ. Ma rẹ sai dhesẹ oghẹrẹ ẹrọwọ ọvo na nẹnẹ. Ẹkwoma iruo ujiro Jihova nọ ma rẹ rọ vọ izuazọ mai, ma re ru ẹgọ ẹmo abọ-ẹzi mai ga viere, uvẹ o gbẹ jariẹ kẹ ẹghẹ Setan re o rueva ha. (Ahwo Ẹfẹsọs 6:11) Ẹrọwọ ọgaga o re bru ozighi nọ aruọzaha ọtọtọ ọ rẹ wha ze dhe, efe-ole, gbe ababọ osegboja nọ o vọ akpọ owhuowhu ọnana nọ ọ wariẹ omai họ na. Ẹrọwọ obokparọ ọnana o re ru omai gọ avọ omarokpotọ kugbe ‘ọrigbo ẹrọwọ avọ areghẹ’ na nọ ma be re emu abọ-ẹzi evaọ “ẹruoke” na.—Matiu 24:45.

7. Ẹvẹ Isẹri Jihova a k’uyo kẹ ọwọsuọ sa-sa nọ o te rai no?

⁷ Ẹrọwọ mai nọ o wo ehri no Ebaibol ze ọ rẹ thọ omai no eme ọ omukpahe nọ ahwo nọ a bi dhesẹ ẹzi “odibo omuomu” ọ Matiu 24:48-51 na a be wha ze. Bi ru eruẹaruẹ nana gba evaọ edhere ologbo, ikọ-erue a bi gu erue fihọ omai uzou avọ egua iyoma evaọ ekwotọ buobu nẹnẹ, tubẹ gba ẹgwae emu kugbe ahwo ọkwa esuo jọ evaọ erẹwho na. Evaọ eria nọ u je fo, Isẹri Jihova a kuyo no, wọhọ epanọ a dhesẹ eva Ahwo Filipai 1:7, ‘be thọ usiuwoma na uke jẹ rehọ iẹe mu.’ Wọhọ oriruo, evaọ September 26, 1996, evaọ ẹdhọ jọ nọ a gu evaọ obọ Grisi, iguẹdhọ izii Okọto Ẹkẹ-Uvẹ Ohwo Europe, eva Strasbourg, a rọ unu ovo broziẹ nọ “Isẹri Jihova e rọ usu ‘egagọ nọ a riẹ odẹ,’ ” enọ i wo udu nọ a rẹ rọ reawere ufuoma iroro, ẹgba-iroro, gbe orọwọ, gbe udu nọ a rẹ rọ ta ẹrọwọ rai via. Rọ kẹ ikọ-erue, oziẹobro Ọghẹnẹ o ta nọ: “Epanọ uzẹme itẹ na orọ ere o via kẹ ae no, nnọ, Arakọ na o zihe bru eware obọ riẹ nọ ọ kpa no jegbe esi nọ a họ fuafo uno ọ tẹ be rọ oma thoviẹ oluhu.”—2 Pita 2:22.

8. Evaọ edẹ Jehoshafat, ẹvẹ Jihova o ro brukpe ewegrẹ ahwo Riẹ?

⁸ Kpemu kpohọ edẹ Jehoshafat, Jihova o bruoziẹ kpe ahwo nọ e gwọlọ nwa ahwo Riẹ oma. Ma se nọ: “ỌNOWO na o te bru ebe họ enu hẹrẹ ahwo Amọn, Moab, gbe ugbehru Seia, enọ e wọ ẹmo bru Juda ze, fikiere a tẹ whọlọ ae. Keme ahwo Ammọn gbe Moab a te wọ ẹmo bru ahwo ugbehru Seia, a te kpe ai re [riẹriẹriẹ], nọ a je kpe ahwo Seia re no, ae ọvo a te fiobọhọ raha oma-obọ rai.” (2 Iruẹru-Ivie 20:22, 23) Ahwo Juda a te se oria na Oria Ukiekpotọ Beraka, Beraka nọ otofa riẹ o rọ “Oghale.” Evaọ oke nana re, oziẹobro obrukpe Jihova mukpahe ewegrẹ riẹ o te wha eghale ilogbo te ahwo riẹ.

9, 10. Amono a dhesẹ oma rai no nọ a fo obrukpe Jihova?

⁹ Ma rẹ sae nọ inọ, Amono Jihova o ti bruoziẹ kpe evaọ oke nana? Re ma wo uyo onọ oyena, ma re zihe kpohọ eruẹaruẹ Joẹl. Joẹl 3:3 o t’ẹme te ewegrẹ ahwo riẹ nọ e “rehọ ọmọzae kẹ ogberẹ-obro, jẹ zẹ ọmọtẹ ha udi.” Ẹhẹ, a rri idibo Ọghẹnẹ kuẹku, emọ rai wọhọ oware nọ o ghare vi unuigho ogberẹ hayo egho udi hi. A te kuyo kẹ oyena.

¹⁰ Je fo kẹ oziẹobro họ enọ i bi bru igberẹ abọ-ẹzi. (Eviavia 17:3-6) Mae tubẹ reabe họ enọ i bi tunye isu na re a kpokpo Isẹri Jihova re a jẹ whaha iruo rai, wọhọ epanọ isu egagọ ozighi jọ a bi ru enẹna evaọ abọ Ovatha-Ọre Europe. Jihova o dhesẹ ọtamuo riẹ re ọ j’owọ mukpahe iruiruo enwoma itieye na.—Joẹl 3:4-8.

“Ruẹrẹ Oma Ẹmo Kpahe”!

11. Ẹvẹ Jihova o ro se ewegrẹ riẹ abọ kẹ ẹmo?

¹¹ Ofa riẹ, Jihova o bo se ahwo riẹ re a whowho use-abọ onana evaọ udevie erẹwho na: “Wha ruẹrẹ oma ẹmo kpahe, ta udu họ egba na awọ! Ru re egba ẹmo na a kokohọ, re a nyaze!” (Joẹl 3:9) Onana yọ ewhowho ẹmo-ofio oghẹrẹsa—ẹmo-ofio okiẹrẹe. Isẹri omarokpotọ Jihova a rẹro so ekwakwa-ẹmo abọ-ẹzi nọ a be kuyo kẹ erue nọ a be ta mukpahe ai, be rehọ uzẹme họre erue. (2 Ahwo Kọrint 10:4; Ahwo Ẹfẹsọs 6:17) Kẹle na, Ọghẹnẹ o ti ru “ẹmo ologbo Ọghẹnẹ Erumeru na” fuafo. O ti si ahwo nọ a be wọso esuo Ọghẹnẹ kpobi no. Ahwo riẹ evaọ otọakpọ a ti wo abọ ọvuọvo evaọ ẹmo na ha. Evaọ aruakpọ gbe edhere ẹwoho, a “duwu egbọdọ rai zihe ruọ etọẹkpẹ gbe izuẹ rai zihe ruọ ubru-ebe.” (Aizaya 2:4) Wo ohẹriẹ, Jihova o seha kẹ erẹwho na nọ a ru abọdekọ riẹ: “Wha duwu ewhẹ rai zihe ruọ egbọdọ jegbe epia rai nọ a re ro bru ire zihe ruọ izuẹ.” (Joẹl 3:10) O zizie i rai re a tọlọ okwakwa ẹmo nọ a wo kpobi kpohọ ẹmo na. Rekọ a sae te kparobọ họ, keme te ẹmo te obokparọ na erọ Jihova!

12, 13. (a) Dede nọ Ẹmo Imimẹ na o kuhọ no, ẹvẹ erẹwho buobu a ro dhesẹ no nọ a gbẹ gwọlọ ẹmo? (b) Eme erẹwho na a te ruẹrẹ oma họ kẹ hẹ?

¹² Evaọ emuhọ etoke 1990, erẹwho na i whowho nọ Ẹmo Imimẹ na o kuhọ no. Fiki oyena, kọ ẹjiroro ọsosuọ Okugbe Erẹwho na ọrọ udhedhẹ gbe omofọwẹ na o t’obọ no? Dazigbe! Eme eware nọ e via evaọ Burundi, Democratic Republic of Congo, Iraq, Liberia, Rwanda, Somalia, gbe Yugoslavia vẹre e ta k’omai? Evaọ eme ọ Jerimaya 6:14, a be ta nọ, “ ‘Udhedhẹ, Udhedhẹ’, yọ udhedhẹ o riẹ e he.”

¹³ Dede nọ ẹmo ova-dhova o serihọ no evaọ eria jọ, erẹwho nọ i ru Okugbe Erẹwho na via a gbe bi hroma evaọ ekuo ekwakwa ẹmo nọ i yoma viere. Ejọ i gbe bi koko ekwakwa ẹmo họ. Efa i bi ku ekwakwa-ẹmo ame enua gbe erọ emerae esese nọ i re kpe ahwo gbidi gbidi. Nọ erẹwho eyena a bi koko oma họ ziọ oria ẹwoho nọ a re se Amagẹdọn na, o se rai abọ nọ: “Wha jọ ọyẹlẹ, ọ ta nọ, ‘Mẹ ọgba.’ Ovẹrẹ re wha nyaze, whai erẹwho nọ e wariẹ kpobi, re wha koko họ etẹe.” Joẹl omariẹ o te fi olẹ obọ riẹ họ iẹe: ‘Rehọ iletu ẹmo ra ze, O Ọnowo.’—Joẹl 3:10, 11.

Jihova Ọ Thọ Erọ Obọ Riẹ

14. Amono họ iletu Jihova?

¹⁴ Amono họ iletu Jihova? A jọ evaọ Ebaibol na se Ọghẹnẹ uzẹme na “Jihova ogbaẹmo” unuẹse 280. (2 Ivie 3:14, NW ) Egbaẹmo enana họ iletu enjẹle odhiwu nọ e ruẹrẹ oma họ kẹ eruo oreva Jihova. Okenọ ahwo Siria a gwọlọ nọ a re mu Elaesha, Jihova o te rovie aro odibo Elaesha re ọ ruẹ oware nọ a te rọ kparobọ họ: “Ri ugbehru na soso o tẹ vọ avọ enyenya gbe ekẹkẹ erae nọ e wariẹ Elaesha họ.” (2 Ivie 6:17) Jesu ọ ta nọ ọ hẹ sai bo se Ọsẹ riẹ re o vi ‘ikọ odhiwu gbidi gbidi’ sei. (Matiu 26:53) Nọ o je dhesẹ ohọre nọ Jesu ọ te wọ ze evaọ Amagẹdọn, Eviavia o ta nọ: “Ogbotu-ẹmo nọ e dhẹ enyenya efuafo nọ e jọ obọ odhiwu i te lele iei, yọ a gọ ẹgọ iwu elọlọhọ nọ e rọ fuafo nwranwranwra. Ọgbọdọ ọdada ologbo jọ o te hiolo nọ unu riẹ ze re ọ rehiẹ kpe erẹwho na, ọ vẹ te rehọ ọkpọ utehru su ai; o te mi udi ofu ọgaga Ọghẹnẹ Erumeru.” (Eviavia 19:14, 15) A dhesẹ oria udi-uthere na vevẹ wọhọ “oria udi-uthere ofu Ọghẹnẹ.”—Eviavia 14:17-20.

15. Ẹvẹ Joẹl o dhesẹ ẹmo-ofio Jihova mukpahe erẹwho na?

¹⁵ Kọ ẹvẹ Jihova ọ rọ kuyo olẹ Joẹl inọ ọ rehọ egba obọ Ọghẹnẹ ze? Evaọ eme ivevẹ enana: “Re erẹwho na kpobi a kru oma ga, re a nyaze obọ ukpotọ Jehoshafat; keme na etẹe mẹ rẹ te keria ti guẹdhọ erẹwho nọ ewariẹ kpobi. Wha [duwu ojale na họ], keme oke ivuẹvu u te no. Wha ruọ eva, re wha thihi, keme oria nọ a je mi udi ovọ no. Keme oria nọ a jẹ rare udi [ovọ kpọhọ-hwẹ no], keme umuomu rai o ro hrọ. Ogbotu, ogbotu, . . . erọ evaọ ukpotọ oziẹobro! Keme na ẹdẹ ỌNOWO na ọ kẹle ino evaọ Ukpotọ Oziẹobro. Ọre gbe ọvẹe a zihe ruọ ebi, isi i gbe bi lo ho. ỌNOWO na o bi do nọ obọ Zayọn tha, uru riẹ u bi do nọ obọ Jerusalem tha; ihru gbe akpọ i te re nyuho.”—Joẹl 3:12-16.

16. Amono a ti kugbe usu enọ Jihova o ti brukpe?

¹⁶ Nwane wọhọ epanọ otofa odẹ Jehoshafat o rọ “Jihova Họ Oguẹdhọ” na, ere Ọghẹnẹ, Jihova, ọ te kpare esuo riẹ kpehru evaọ ẹdhoguo obrukpe na. Eruẹaruẹ na i dhesẹ ahwo nọ a brukpe wọhọ ‘ogbotu, ogbotu nọ e rọ ukpotọ oziẹobro na.’ Ahwo nọ e be wha egagọ erue haro nọ i kiọkọ a rẹ te jọ udevie ogbotu nana. Enọ i ti je kugbe ai họ enọ a dhesẹ evaọ Olezi avivẹ na—erẹwho na, ẹko ahwo, ivie akpọ na, gbe iletu na—enọ e salọ eyero-akpọ ogbogbo ọnana siọ ‘ẹgọ Jihova avọ ozodhẹ’ ba na. Enana e se nọ a rẹ ‘viọlọ ọmọ na unu.’ (Olezi 2:1, 2, 11, 12) A vuhu Jesu mu wọhọ ibe Ovie Jihova ha. Ofariẹ, ogbotu nọ a ti kpoka họ kẹ ọraha i ti kugbe ahwo nọ Ovie oruaro na o ti bruoziẹ kpe wọhọ “ewe.” (Matiu 25:33, 41) Nọ u te te oke Jihova no re o do enu no Jerusalẹm obọ odhiwu ze, Ovie ivie riẹ ọ vẹ te dhẹ lahwe re o bruoziẹ obrukpe. Uzẹme na họ te odhiwu te otọakpọ i re ti nuhu! Ghele na, a k’omai imuẹro nọ: ‘ỌNOWO na ọ rẹ te jọ oria adhẹzọ ahwo riẹ, jegbe oria adhẹzọ kẹ Izrẹl.’—Joẹl 3:16.

17, 18. Amono a vuhu wọhọ enọ e te zọ no uye ulogbo na, kọ iyero vẹ a te reawere rai?

¹⁷ Eviavia 7:9-17 o fodẹ enọ e zọ no uye ulogbo na wọhọ “otu obuobu” evaọ enọ i fi ẹrọwọ họ ogaga ẹtanigbo azẹ Jesu. Enana e te ruẹ ukeotha evaọ ẹdẹ Jihova, rekọ ogbotu buobu ọ eruẹaruẹ Joẹl a te ruẹ ẹdhoguo obrukpe. Joẹl ọ ta kpahe enọ e te zọ nọ: “Re wha ruẹse riẹ nọ mẹ ỌNOWO na họ Ọghẹnẹ rai, nọ ọ be ria evaọ Zayọn, Ugbehru ẹri mẹ na,” oria ẹria odhiwu Jihova.—Joẹl 3:17a.

¹⁸ Eruẹaruẹ na e tẹ vuẹ omai nọ oria esuo Uvie odhiwu Ọghẹnẹ, “ọ [rẹ] te jọ ọrẹri, erara e gbẹte nyae vrẹ ofa ha.” (Joẹl 3:17b) Evaọ ofẹ odhiwu gbe otọakpọ Uvie obọ odhiwu oyena, erara e rẹ te jariẹ hẹ, keme ahwo na kpobi a ti kuomagbe evaọ egagọ efuafo.

19. Ẹvẹ Joẹl o dhesẹ uyero evawere aparadase ahwo Ọghẹnẹ nẹnẹ?

¹⁹ Makọ nẹnẹ, udhedhẹ buobu o rọ udevie ahwo Jihova evaọ obọ otọakpọ obonẹ. Avọ okugbe, a bi whowho ẹdhoguo riẹ evaọ ekwotọ nọ i bu vi 230 gbe evaọ evẹrẹ sa-sa nọ i bu vi 300 sa-sa. Joẹl o dhesẹ efe rai wowoma: “Evaọ ẹdẹ ọyena udi omemere u reti su nọ igbehruitho tha, ame-ivie o re ti su no ikpehru tha, iko Juda kpobi e rẹte vọ avọ ame.” (Joẹl 3:18) Ẹhẹ, Jihova o ti gbe ku eghale oghọghọ gbe efe avọ uzẹme oghaghae buobu ku enọ i bi jiri ei evaọ otọakpọ. Enẹ a te rọ kpare esuo Jihova kpehru vọvọ evaọ ukpotọ oziẹobro na, yọ oghọghọ o vẹ te jọ oria kpobi nọ ọ te rria bẹdẹ bẹdẹ evaọ udevie ahwo riẹ nọ ọ ta no na.—Eviavia 21:3, 4.

Kọ Whọ Kareghẹhọ?

◻ Ẹvẹ Jihova o ro siwi ahwo riẹ evaọ edẹ Jehoshafat?

◻ Amono Jihova o bruoziẹ ọraha kpe evaọ “ukpotọ oziẹobro” na?

◻ Amono họ iletu Ọghẹnẹ kọ abọ vẹ a ti wo evaọ ohọre urere na?

◻ Didi evawere egegagọ ẹrọwọ a be reawere riẹ?

[Picture on page 27]

A ta kẹ Juda nọ: ‘Udu u bru owhai hi keme ẹmo na ọ rai hi rekọ ọ rọ Ọghẹnẹ’

[Picture on page 29]

Jihova o se ewegrẹ riẹ abọ re a “duwu ewhẹ rai zihe ruọ egbọdọ”

[Picture on page 30]

Ebaibol na o vuhu ogbotu obuobu nọ e te zọ no uye ulogbo na