Yọrọ Oma kẹ Ise-Ẹkoko!

Nẹnẹ, eruẹaruẹ e vọ, yọ akiruo aruọruẹ na o bi titi. The Daily Telegraph ọrọ London u muẹrohọ nọ: “Nọ ukpe 2000 u bi sikẹle na, oware aghẹruẹ jọ rekọ onọ o nwane gbunu ga hrọ họ o be via. Idu ahwo evaọ akpọ na soso a be ruẹ eruẹaruẹ igbunu avọ imuozọ kpahe obaro na.” Rọkẹ iriughe buobu, isiuru nana kpahe obaro e rọ ẹwariẹ inwene nọ a rẹro rai vẹre nọ i rugba ha.

NỌ IBRO-IWOU nọ anyenya o re si dhẹ i bi viharo evaọ ikpe-udhusoi avọ 19 na, ọzae jọ ọ ruẹaro inọ kẹle na isọ anyenya e te vọ ikpewho Europe. Rekọ, aruọruẹ riẹ o rugba ha. Fikiere, nọ o jẹ ta kpahe edhere nọ eruẹaruẹ i bi ro dhe ekiekie, The Times ọrọ London o tẹ ta nọ: “Isọ anyenya ọvo e vọ obaro.”

Amọfa a be rehọ enọ e ruẹ enwoma evaọ obaro se ẹkoko. Wọhọ oriruo, owuhrẹ ologbo akiruo jọ eva yunivasiti United States o lele ahwo nọ a be vẹvẹ unu kpahe ọraha okegbe na y’obọ sọ okegbe na o ti ghine yoma viere. Wọhọ epanọ a n’iyẹrẹ na evaọ emagazini New Scientist, ọ ta nọ “eyero uzuazọ mai o bi woma viere yọ o ti gbe woma viere ọvo.”

Evaọ udevie ozighi ọ atakpenẹ atakpenẹ na, ibuobu e rọwo nọ eware i ti nwene he. Avọ ẹkoko nọ a bi se ẹjiroro na nnọ Ọghẹnẹ o ti dhomahọ iruẹru ahwo-akpọ, a te bi dhesẹ oghẹrẹ uruemu ise-ẹkoko ikpe-udhusoi ọsosuọ C.E. na.

Kọ Eware Kpobi E gbẹ Rọ Epọvona?

Ileta avivẹ Pita ukọ Oleleikristi na, nọ o kere ole 64 C.E., o vẹvẹ unu nọ: “Eva edẹ uwremu iseẹkoko e rẹ te tha avọ ẹkoko-ose, bi lele urusio iwo obọ rai.”—2 Pita 3:3.

Ise-ẹkoko na a rẹ gwọlọ kp’omovuọ họ ohwo nọ a bi se ẹkoko na. Ohwo nọ o kie kẹ ẹkoko-ose o re kie ruọ agbefẹ oriobọ keme ose-ẹkoko na ọ gwọlọ nnọ enọ e be gaviezọ kẹe na a ruọ abọ riẹ. Ẹsejọhọ ere ise-ẹkoko jọ nọ Pita ọ vẹvẹ unu kpahe na a jọ, “bi lele urusio iwo obọ rai.” Evaọ ozọ nọ o siọ isisase riẹ, ukọ na ọ t’ẹme ẹgba. Ọ vẹvẹ unu kpahe ẹtha ‘ise-ẹkoko avọ ẹkoko ose rai.’

Ise-ẹkoko ikpe-udhusoi ọsosuọ eyena a jẹ vro uzẹme “eya ẹtha” Kristi na, ta nọ: “Bovẹ eya ẹtha riẹ na e rọ? Keme anhwọ okenọ esẹ na i kieruọ owezẹ na, eware kpobi e gbẹ rọ wọhọ epanọ e rọ nọ emuhọ ẹma akpọ na ze.” (2 Pita 3:4) Ere o rọ kẹ ai. Ghele na, kpemu evaọ ukpe 33 C.E., Jesu ọ ruẹaro okpẹtu kẹ okpẹwho Jerusalẹm. O whowho nọ: “Keme edẹ jọ ete tha, nọ ewegrẹ ra e rẹ te tọ ewala wariẹ owhẹ, a vẹ te keria [wariẹ] owhẹ, a re ti je owhẹ nya via eva kabọ kabọ họ. A rẹ te raha owhẹ muotọ jegbọ emọ ra; a rẹ te siọ utho ovo ba ehru o jọ eva ra ha.” Ẹvẹ o jọ ọthobọ te kẹ enọ i je se unuovẹvẹ oyena ẹkoko! Evaọ 70 C.E., egbaẹmo Rom a te ko Jerusalẹm họ a tẹ raha okpẹwho na, avọ ahwo buobu riẹ nọ i whu. Fikieme ibuobu ahwo okpẹwho onana a gbẹ rọ ruẹrẹ oma kpahe kẹ okpẹtu ọnana ha? Keme a ti vuhumu nnọ Ọghẹnẹ ọ rehọ ẹkwoma Ọmọ riẹ, Jesu, kiẹ ae riwi hi.—Luk 19:43, 44.

Pita ukọ na ọ t’ẹme kpahe owọ nọ Ọghẹnẹ Erumeru na ọ te jẹ evaọ obaro. Pita ọ vẹvẹ unu nọ: “Ẹdẹ Ọnowo ọ rẹ te tha wọhọ oji.” (2 Pita 3:10) Eva okioye na Ọghẹnẹ o ti si irumuomu na no otọakpọ na ọ vẹ te thọ enọ a bruoziẹ kẹ nnọ a kiẹrẹe. Wọhọ epanọ emagazini nana o re dhe ẹtẹta na, ‘ọzino’ Kristi Jesu o muhọ evaọ 1914. Rekọ owọ nọ ọ te jẹ wọhọ Okpikpakpe Ọghẹnẹ re o si emuemu no o gbẹ rọ obaro. Fikiere, unuovẹvẹ ukọ na inọ ma yọrọ oma kpahe ise-ẹkoko o mae w’iruo obọnana.

Ẹsejọhọ whọ hẹrẹ kri gaga no re Ọghẹnẹ o dhomahọ iruẹru ahwo. Eme o ti fiobọhọ k’owhẹ gbe wo odiri ababọ ekie kẹ ise-ẹkoko? Gbe se haro.

[Blurb on page 4]

“Edẹ jọ ete tha, nọ ewegrẹ ra e rẹ te . . . [wariẹ] owhẹ, a re ti je owhẹ nya via eva kabọ kabọ họ. . . . A rẹ te siọ utho ovo ba ehru o jọ eva ra ha.” Oyena o rọ unuovẹvẹ nọ a re ro se ẹkoko ho. Egbaẹmo Rom a raha Jerusalẹm, avọ ahwo buobu nọ i whu.