Oke Gbe Ebẹdẹ Bẹdẹ Eme Ma Ghinẹ Riẹ Kpahe Ae?

“OKE o wọhọ ovo jọ evaọ usu eware nọ e mai gbunu kpobi kẹ ohwo-akpọ,” ere ofeme jọ o ta. Ẹhẹ, re a f’otọ oke vevẹ o lọhọ họ. Ma rẹ sae ta nọ oke o rẹ “vrẹ,” “nyaharo,” “dhẹ haro,” jẹ tubẹ ta nọ ma be nya “lele oke.” Rekọ ma ghinẹ riẹ otọ ẹme nọ ma be ta ha.

A f’otọ oke wọhọ “ugbo nọ o rọ udevie eware ivẹ.” Ghele na, o wọhọ nọ eware nọ ma ruẹ no e be ta k’omai nnọ oware o rẹ via tao re oke o tẹ te jọ họ; oke o be nyaharo makọ oware jọ o via hayo o via ha. Ọgbaeriariẹ jọ ọ ta nọ oke o ghinẹ rọ họ rekọ yọ oware nọ a re roro kpahe gheghe. Kọ ma rẹ sae ta nọ oware nọ eviavia mai kpobi e roma hwa na yọ oware nọ ma bi mu roro kpahe gheghe?

Eriwo Ebaibol ọrọ Oke

Ebaibol ọ f’otọ oke he, nọ u dhesẹ nọ ẹsejọhọ ohwo-akpọ ọ rẹ sai wo otoriẹ riẹ vọvọ họ. O wọhọ idedeghe mai nọ u wo oba ha na, onọ o re bẹbẹ k’omai re ma wo otoriẹ riẹ na. O wọhọ nọ oke yọ usu eware nọ Ọghẹnẹ ọvo o wo otoriẹ rai vọvọ, keme ọye ọvo ọ rọ “bẹdẹ bẹdẹ.”—Olezi 90:2.

Dede nọ Ebaibol na ọ f’otọ oke he, o ta kpahe oke wọhọ oware nọ o rọ. Orọ ọsosuọ, Ebaibol na ọ ta k’omai nnọ Ọghẹnẹ ọ ma “ilo” na—ọre, ọvẹre, gbe isi—wọhọ eware nọ i kpoka họ oke, “re e jọ eka gbe eziezi gbe edẹ gbe ikpe.” Eware buobu nọ a jọ Ebaibol na kere na e roma hwa oke. (Emuhọ 1:14; 5:3-32; 7:11, 12; 11:10-32; Ọnyano 12:40, 41) Ebaibol na ọ tẹ jẹ ta kpahe oke wọhọ oware nọ ma re ro ruiruo avọ areghẹ re ma ruẹsi wo oghale Ọghẹnẹ orọ oke ebẹdẹ bẹdẹ—irẹro ẹrria ebẹdẹ bẹdẹ.—Ahwo Ẹfẹsọs 5:15, 16.

Uzuazọ Ebẹdẹ Bẹdẹ—Kọ O Rọ Oware Iroro?

Epanọ o rọ idhọvẹ te re a ghine wo otoriẹ oke na, rọkẹ ahwo buobu ẹjiroro uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ, hayo ẹrria bẹdẹ bẹdẹ, o mae rọ idhọvẹ. Oware jọ nọ o so onana ze o sae jọ nnọ ọnyawariẹ ọ eyẹ, orro, owho, gbe uwhu họ oghẹrẹ nọ oke u bi ro kpomahọ omai ẹsikpobi. Fikiere, ma te rri odhẹ oke fihọ edhere ọ ẹkpako. Rọkẹ ibuobu, re a wo iroro nọ e hẹrioma no onana yọ orivo oke omariẹ. ‘Eme ọ rẹ lẹliẹ ahwo-akpọ hẹrioma no oware nọ emama uzuazọ efa kpobi a bi kie kẹ?’ ere a rẹ nọ.

Oware nọ a be hai rri thọ evaọ iroro itienana họ uzẹme na nnọ ahwo-akpọ a wo ohẹriẹ no emama efa kpobi evaọ idhere buobu. Wọhọ oriruo, erao e kare ẹgba areghẹ nọ ahwo-akpọ a wo. Dede nọ ahwo jọ a rẹ vro riẹ, erao i re ru oware vi onọ oma rai o rẹ wọ ae ru hu. A wo okẹ ona hayo ẹgba nọ a re ro dhesẹ uyoyou gbe ovuhumuo nọ ahwo-akpọ a wo na ha. Otẹrọnọ a rehọ ekwakwa gbe ẹgba enana nọ i re ru uzuazọ wo otofa na kẹ ahwo-akpọ, eme jabọ a gbẹ kẹ ae oke uzuazọ bu viere he?

Evaọ abọdekọ riẹ, kọ u gbe gbunu inọ irre, enọ e rẹ sai roro ho, e rẹ rria ikpe idu, kpakiyọ ahwo-akpọ areghẹ a be sae rria ikpe 70 rite 80 ọvo? Kọ o gbẹ wọhọ ọrue inọ ogbe, ọnọ o wo ẹgba ona ha, ọ rẹ sae rria ikpe 200, kpakiyọ ahwo-akpọ, enọ a rehọ ekwakwa enana ma, a be rria te ubro ikpe eyena dede he?

Dede nọ ohwo-akpọ o bi wo otoriẹ oke gbe ebẹdẹ bẹdẹ vọvọ họ, eyaa uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ o gbẹ rọ eyaa nọ o rọ kothi evaọ Ebaibol na. Evaọ eva riẹ, ẹme na “uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ” o roma via enwenọ asia 40. Rekọ otẹrọnọ ẹjiroro Ọghẹnẹ họ re ahwo-akpọ a rria bẹdẹ bẹdẹ, fikieme u gbe ti rugba no ho? Ma te t’ẹme kpahe onọ onana evaọ uzoẹme n’otha na.