UWOU-EBE ITANẸTE Uwou-Eroro
UWOU-EBE ITANẸTE
Uwou-Eroro
Isoko
Ọ
  • Ẹ
  • ẹ
  • Ọ
  • ọ
  • EBAIBOL
  • EBE GBE EWARE EFA
  • IWUHRẸ
  • w96 4/1 ẹwẹ. 19-24
  • Jiri Ovie Ebẹdẹ Bẹdẹ Na!

Ọnana o wo ividio ho.

Eva e dha owhẹ hẹ, ividio na ọ rọwo kporo ho.

  • Jiri Ovie Ebẹdẹ Bẹdẹ Na!
  • Uwou-Eroro Na Nọ U Bi Whowho Uvie Jihova—1996
  • Izoẹme-Esese
  • Onọ O Wọhọ E Riẹ
  • “Ovie Ebẹdẹ Bẹdẹ”
  • Ẹruore Akpọ Ogbunu
  • Areghẹ Emama Jihova
  • Ekuhọ Emama Otọakpọ
  • Iruo Efa nọ E Mae Rro
  • ‘Jiri Jah, Whai Ahwo!’
    Uwou-Eroro Na Nọ U Bi Whowho Uvie Jihova—1996
  • Ẹnya Kugbe Ọghẹnẹ—Avọ Irẹro Ebẹdẹ Bẹdẹ
    Uwou-Eroro Na Nọ U Bi Whowho Uvie Jihova—1998
  • ‘O! Wha Rri Edidi Areghẹ Ọghẹnẹ!’
    Si Kẹle Jihova
  • Kọ Ọghẹnẹ o wo emuhọ?
    Uwou-Eroro Na Nọ U Bi Whowho Uvie Jihova—2010
Ruẹ Efa
Uwou-Eroro Na Nọ U Bi Whowho Uvie Jihova—1996
w96 4/1 ẹwẹ. 19-24

Jiri Ovie Ebẹdẹ Bẹdẹ Na!

“ỌNOWO na họ ovie ebẹdẹ bẹdẹ.”—OLEZI 10:16.

1. Didi enọ e roma via kpahe ebẹdẹ bẹdẹ?

EBẸDẸ bẹdẹ—eme whọ sae ta nọ o rọ? Kọ who roro nọ oke o rẹ sae ghinẹ nyaharo bẹdẹ bẹdẹ? Whaọ, avro ọ riẹ hẹ inọ oke o rriẹ kpohọ obọ emu bẹdẹ bẹdẹ. Fikiere kọ eme o gbẹ jọ bẹdẹ bẹdẹ kpohọ obaro ho? Uzẹme, Ebaibol na ọ ta kpahe Ọghẹnẹ wọhọ nọ a bi jiri iei “no ibẹdẹ ri te ebẹdẹ.” (Olezi 41:13) Eme ẹme ọnana o dhesẹ? O rẹ sai fiobọhọ k’omai wo otoriẹ ma tẹ t’ẹme kpahe ubiẹme ọfa—idedeghe.

2, 3. (a) Didi enọ i kpomahọ idedeghe, nọ i fiobọhọ k’omai wo ovuhumuo ebẹdẹ bẹdẹ? (b) Fikieme ma jẹ gwọlọ gọ Ovie ebẹdẹ bẹdẹ na?

2 Ẹvẹ idedeghe na ọ kẹre te? Kọ o wo oba? Rite ikpe 400 nọ e vrẹ, a je roro nọ otọakpọ mai na họ udevie ehrugbakpọ na. Galileo o te ru ughẹgbe nọ a re ro riwi eware ugbothabọ, nọ o soriẹ ze nọ ọ rọ ruẹ idhiwu na ruaro ziezi. Enẹna Galileo ọ sae ruẹ isi buobu je dhesẹ nọ otọakpọ na gbe akpọ efa e be dhẹ ọre na wariẹ. Milky Way ọ gbẹ rọ wowodo ho. O te zihe ruọ ẹko-isi, nọ i bu te egba ima-odu rai. Makọ bọo ẹdẹ nọ ma re whu dede, ma rẹ sai kele isi itieye na re he. Uwhremuna, ekiẹ-otọ ehrugbakpọ a tẹ kiẹ ẹko-isi ima-idu efa via. Enana i riama fihọ kpohọ idedeghe nọ i wo oba ha, te epanọ ughẹgbe nọ ọ mai ga kpobi ọ rẹ ruẹ mu. O wọhọ nọ idedeghe na o wo oba ha. Epavo na o rọ kpahe ebẹdẹ bẹdẹ re—u wo oba ha.

3 Iroro ebẹdẹ bẹdẹ o wọhọ nọ u kpehru viọ otoriẹ ẹvori ọkuako ohwo-akpọ mai. Rekọ, Ohwo jọ ọ riẹ nọ o wo otoriẹ riẹ vọvọ. Ọ rẹ sai kele, ẹhẹ, tube se edẹ isi imaima-idu na evaọ eko-isi ima-idu rai! Ohwo ọnana ọ ta nọ: “Wha kpare aro rai kpo ehru re wha ri: ono ọ ma enana kpobi? Ono ọ rehọ enana kpobi ọvuọvo ze, o je mu edẹ kẹ ai kpobi; fiki ẹgba ologbo riẹ, ọvuọvo o vo rie ei ẹro ho. Kọ wha te riẹ? Kọ wha ti yo? ỌNOWO na họ Ọghẹnẹ bẹdẹ bẹdẹ, ọnọ ọ ma akpọ na no oka rite oka. O re serihọ họ, oma o rẹ rọe gbehe. Ohwo ọvo ọ riẹ eriariẹ riẹ hẹ.” (Aizaya 40:26, 28) Ẹvẹ Ọghẹnẹ na o gbunu te! Uzẹme, ọye họ Ọghẹnẹ nọ ma rẹ gwọlọ gọ!

“Ovie Ebẹdẹ Bẹdẹ”

4. (a) Ẹvẹ Devidi o ro dhesẹ ovuhumuo kẹ Ovie ebẹdẹ bẹdẹ na? (b) Eme ọkiotọ-eriariẹ ologbo jọ evaọ ikuigbe ọ ta kpahe emuhọ ehrugbakpọ na?

4 Eva Olezi 10:16, Devidi ọ ta kpahe Ọghẹnẹ Ọnọma ọnana nọ: “ỌNOWO na họ ovie ebẹdẹ bẹdẹ.” Yọ eva Olezi 29:10, ọ wariẹ ta nọ: “ỌNOWO ọ keria wọhọ ovie ebẹdẹ bẹdẹ.” Ẹhẹ, Jihova họ Ovie ebẹdẹ bẹdẹ! Ofariẹ, Devidi o se isẹi nọ Ovie ologbo ọnana họ Ọwena gbe Ọnọ-Oru eware nọ ma be ruẹ kpobi na evaọ idedeghe, nọ ọ rọ ta eva Olezi 19:1 nọ: “Ihru e ta oruaro Ọghẹnẹ via; ivu ihru i dhesẹ iruo abọ riẹ.” Oware wọhọ ikpe 2,700 nọ i lele i rie, ọkiotọ-eriariẹ nọ ọ viodẹ, Sir Isaac Newton, ọ tẹ rọwo kugbe Devidi, kere nọ: “Eyero ogbunu ọre na, akpọ gbe emama obọ ehru e rẹ sae roma via ọvo no ẹjiroro gbe esuo ọnọ o wo eriariẹ gbe oruaro erumeru.”

5. Eme Aizaya gbe Pọl a kere kpahe Ehri areghẹ?

5 Ẹvẹ u re ru omai romakpotọ te re ma riẹ nọ Olori Osu na Jihova, ọnọ “odhiwu gbe odhiwu . . . rẹ gba” ha na, ọ be rria bẹdẹ bẹdẹ! (1 Ivie 8:27) Jihova, nọ a jọ Aizaya 45:18 dhesẹ wọhọ “ọnọ ọ ma ihru . . . ọnọ o ru akpọ na,” ọye họ Ehri areghẹ nọ ọ rro vi onọ ẹvori ohwo aruro dede ọ sae riẹ hẹ. Jihova ọ ta, wọhọ epanọ a dhesẹ via eva 1 Ahwo Kọrint 1:19 anọ: “Mẹ rẹ te raha areghẹ e nọ i wo areghẹ, mẹ vẹte za eriariẹ e nọ e riẹ dhe.” Pọl ukọ na o te fibae evaọ owọ avọ 20 anọ: “Kọ ohwo nọ o wo areghẹ na ọ rọ? Kọ okere-obe na ọ rọ? Kọ ono họ ọ gbavro eva oge nana? Ogbẹrọ nọ Ọghẹnẹ o ru igheghẹ re a jọ i woareghẹ akpọ nana?” Ẹhẹ, wọhọ epanọ Pọl ọ gbẹ ta evaọ obaro, evaọ uzou 3, owọ 19 na, “keme areghẹ akpọ ọnana ugheghẹ obọ Ọghẹnẹ.”

6. Eme Okokahwohọ 3:11 o dhesẹ kpahe ‘ebẹdẹ bẹdẹ’?

6 Emama obọ idedeghe e rọ abọ emama nọ Solomọn Ovie na ọ t’ẹme kpahe: “[Ọghẹnẹ] o ru eware kpobi woma re evaọ ezi rai; o te fi uzuazọ ibẹdẹ họ eva ohwo, dede na ọ sae riẹ otọ oware nọ Ọghẹnẹ o ru no emuhọ te urere he.” (Okokahwohọ 3:11) Uzẹme, o rọ udu ohwo re ọ daoma gwọlọ otofa “ribri” koyehọ bẹdẹ bẹdẹ. Rekọ ọ sae wo eriariẹ itieye na?

Ẹruore Akpọ Ogbunu

7, 8. (a) Didi ẹruore uzuazọ ogbunu ọ rọ obaro kẹ ohwo-akpọ, kọ ẹvẹ a sai ro woi? (b) Fikieme ma jẹ ghọghọ inọ ewuhrẹ Ọghẹnẹ ọ te gbẹ nyaharo bẹdẹ bẹdẹ?

7 Jesu Kristi ọ ta evaọ olẹ riẹ se Jihova nọ: “Onana họ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ, re a riẹ owhẹ nọ whẹ ọvo họ uvi Ọghẹnẹ, gbe Jesu Kristi ọnọ who vi.” (Jọn 17:3) Ẹvẹ ma sai ro wo eriariẹ itieye na? U fo re ma wuhrẹ Ẹme Ọghẹnẹ, Ebaibol Ẹri na. Ere oruo ma sai ro wo eriariẹ egbagba ẹjiroro ologbo Ọghẹnẹ, kugbe ọruẹrẹfihotọ nọ o ru ẹkwoma Ọmọ riẹ rọ kẹ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ otọakpọ aparadase. Oyena o rẹ te jọ “uvi uzuazọ” nọ a fodẹ evaọ 1 Timoti 6:19 na. O rẹ te rọwo kugbe oware nọ Ahwo Ẹfẹsọs 3:11 o dhesẹ wọhọ “ẹjiroro ebẹdẹ bẹdẹ nọ [Ọghẹnẹ] o roro eva Kristi Jesu Ọnowo mai.”

8 Ẹhẹ, mai ahwo-akpọ erahizi a rẹ sai wo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ ẹkwoma ewuhrẹ Ọghẹnẹ gbe ẹrọwọ o fihọ idhe ẹtanigbo Jesu. Ẹvẹ ewuhrẹ ọnana o re ti kri te? O rẹ te jọ bẹdẹ bẹdẹ nọ a bi wuhrẹ ahwo-akpọ ẹrera kpahe areghẹ Ọnọma omai na. Areghẹ Jihova o wo umuo ho. Evuhumuo onana, Pọl ukọ na ọ tẹ ta nọ: “O! Wha rri edidi efe, gbe areghẹ, gbe ẹriẹ Ọghẹnẹ! Epanọ iziẹibro riẹ idhere te, gbe epanọ a sae riẹ idhere riẹ hẹ!” (Ahwo Rom 11:33) U te ghine fo inọ 1 Timoti 1:17 o se Jihova ‘Ovie ebẹdẹ bẹdẹ’!

Areghẹ Emama Jihova

9, 10. (a) Didi iruo igbunu Jihova o ru evaọ ẹruẹrẹ otọakpọ na wọhọ okẹ riẹ rọ kẹ ohwo-akpọ? (b) Ẹvẹ areghẹ igbunu Jihova nọ i wo ibe he i ro dhesẹ oma via evaọ emama riẹ? (Rri ẹkpẹti.)

9 Dai roro kpahe ukuoriọ nọ Ovie ebẹdẹ bẹdẹ na ọ k’omai ahwo-akpọ. Olezi 115:16 ọ ta k’omai nọ: “Ihru na e rọ ỌNOWO, rekọ akpọ na ọ rehọ iẹ kẹ emọ ahwo.” Kọ who gbe roro nọ yọ oware ulogbo nọ a muhọ ohwo obọ? Ẹhẹ! Yọ ẹvẹ ma wo ovuhumuo kẹ areghẹ ogbunu Ọnọma omai te nọ ọ rọ ruẹrẹ otọakpọ na wọhọ uwou mai!—Olezi 107:8.

10 Inwene igbunu e roma via evaọ otọakpọ eva etoke “edẹ” ezeza emama ọ Emuhọ uzou 1 na, nọ ẹdẹ ọvuọvo o kri te idu ikpe. Eva ukuhọ riẹ emama Ọghẹnẹ enana e te rọ ẹbe ọrọrọ ruru otọakpọ na, nọ ọ rehọ owhawho avọ idodo ekọlọ oghoghẹrẹ ro zuo. Ọ te vọ avọ emama abade gbidigbidi, evra ibekpe iwoma oghoghẹrẹ, avọ erao ẹwho buobu gbe erọ ẹwọ, nọ i bi yẹ “ọvuọ oghẹrẹ riẹ.” Nya lele edhesẹ ẹma ọzae gbe aye, Emuhọ 1:31 ọ ta nọ: “Ọghẹnẹ ọ tẹ ruẹ nọ eware kpobi nọ ọ ma na i re wowoma.” Ẹvẹ okegbe nọ ọ wariẹ ahwo ọsosuọ eyena o gbunu te! Kọ ma gbẹ be jọ eware otọakpọ na kpobi ruẹ areghẹ, eriariẹ-ididi, gbe ẹruọsa Ọnọma oyoyou na?—Aizaya 45:11, 12, 18.

11. Ẹvẹ Solomọn o ro ru areghẹ emama Jihova kpehru?

11 Ohwo jọ nọ areghẹ Ovie ebẹdẹ bẹdẹ na o gbunu họ Solomọn. Kẹse kẹse o si iroro kpohọ areghẹ Ọnọma na. (Itẹ 1:1, 2; 2:1, 6; 3:13-18) Solomọn ọ k’omai imuẹro nọ “otọ na o rẹ jọ bẹdẹ.” O wo ovuhumuo igbunu emama, kugbe abọ nọ oso o wo evaọ akpọ mai na o ru jaja. Fikiere, o te kere nọ: “Iko kpobi i re suẹ kpohọ obọ abade, rekọ abade ọ rẹ vọ họ. Iko na i re dhe esuesuo kpohọ abade.” (Okokahwohọ 1:4, 7) Fikiere nọ oso gbe ithẹ na i te ru otọakpọ na sasa no, ame rai ọ vẹ wariẹ kurẹriẹ evaọ ebade na zihe kpohọ ẹgho. Ẹvẹ otọakpọ na o rẹ jọ wọhọ, yọ diẹse ma rẹ jọ, ogbẹrọ erufuọ gbe ọwariẹ dhẹ wariẹ ame ọnana ha?

12, 13. Ẹvẹ ma re ro dhesẹ ovuhumuo kẹ emama Ọghẹnẹ?

12 Ma rẹ rehọ uruemu mai dhesẹ ovuhumuo kẹ ọruẹrẹfihotọ emama, wọhọ epanọ Solomọn Ovie na o muẹrohọ evaọ eme ekuhọ Okokahwohọ na: “Ukuhọ eme na ona; a yo rai kpobi no. Dhẹozọ Ọghẹnẹ, who koko izi riẹ; keme onana họ iruo kpobi nọ i te ohwo e ruo. Keme Ọghẹnẹ ọ rẹte rehọ iruo enana kpobi ze ẹdhoguo, gbe eware nọ a sino kpobi, te iwoma te iyoma.” (Okokahwohọ 12:13, 14) Ma rẹ dhozọ eruo oware nọ o rẹ dha Ọghẹnẹ eva kpobi. Ukpoye, ma rẹ gwọlọ re ma yoẹme kẹe avọ uvi idudu.

13 Ẹhẹ, u fo re ma jiri Ovie ebẹdẹ bẹdẹ na rọ kẹ iruo emama igbunu riẹ! Olezi 104:24 o whowho nọ: “O ỌNOWO, ẹvẹ iruo ra i gbunu te! Areghẹ who ro ru ai kpobi, akpọ na ọ vọ avọ emama ra.” Avọ oghọghọ, joma rọwo kugbe owọ urere olezi ọnana ẹkwoma ẹta kẹ oma mai gbe amọfa nọ: “Jiri ỌNOWO, O whẹ ẹzi mẹ! Jiri ỌNOWO.”

Ekuhọ Emama Otọakpọ

14. Evaọ idhere evẹ emama ohwo-akpọ Ọghẹnẹ u ro kpehru vi orọ erao?

14 Emama Jihova kpobi i woma re. Rekọ omama otọakpọ nọ ọ mai gbunu họ omai—ohwo-akpọ. Adamu gbe Ivi họ eware nọ a ma whremu evaọ ekuhọ ẹdẹ avọ ezeza emama Jihova—omama nọ u kpehru gaga vi iyei, evra, gbe erao! Dede nọ ibuobu enana i wo areghẹ nọ a ma fihọ ae, a kẹ ohwo-akpọ ogaga iroro, iroro nọ e rẹ sae hẹriẹ ewoma no eyoma, ẹgba nọ a rẹ rọ jiroro kpahe obaro, gbe ẹgwọlọ omobọ rai kẹ egagọ. Ẹvẹ enana kpobi e rọ roma via? Ukpenọ i hrerẹ no erao nọ i wo iroro ho, a ma ohwo evaọ uwoho Ọghẹnẹ. Fikiere, ohwo ọvo ọ rẹ sai dhesẹ ekwakwa Ọnọma omai, ọnọ o dhesẹ oma riẹ wọhọ, “[Jihova, Jihova, NW ], Ọghẹnẹ nọ ọ vọ avọ ohrọ gbe aruoriwo, ọ rẹ kaki muofu hu, o wo uyoyou nọ o rẹ rẹriẹ hẹ gbe ọtẹruo.”—Ọnyano 34:6.

15. Fikieme ma jẹ romakpotọ kẹ Jihova ujiro?

15 Joma jiri je yere Jihova rọ kẹ ona nọ o ru họ ugboma mai na. Edhadhẹ azẹ mai, nọ i wuzou kẹ uzuazọ, o rẹ dhẹ oma na wariẹ evaọ emaharo 60 kpobi. Wọhọ epanọ Iziewariẹ 12:23 ọ ta, “azẹ na họ uzuazọ”—uzuazọ mai—ọ rọ ghaghae evaọ aro Ọghẹnẹ. Igbegbe egaga, iriẹ elọlọhọ, avọ ọruẹrẹhọ-ifioma na nọ i re serihọ họ, ẹvori nọ ọ rro viọ ẹvori arao kpobi ọ be kpọ ai gbe ọnọ kọmputa nọ ọ rro te egediege dede ọ rẹ gba ha. Kọ onana u gbe ru owhẹ romakpotọ? Ere o rẹ jọ. (Itẹ 22:4) Je roro kpahe onana re: Irue mai, edhuru, ẹrọo, ibiakọ, gbe unu i re ruiruo kugbe re ohwo ọ ruẹse t’ẹme evaọ usu evẹrẹ idu buobu nọ ma wo. Devidi ọ so ile nọ i fo kẹ Jihova, ta nọ: “Me re jiri owhẹ keme evaọ edhere idudu a rọ ma omẹ. Iruo ra i gbunu, wọhọ epanọ mẹ riẹ vuhumu.” (Olezi 139:14, NW ) Joma kuomagbe Devidi evaọ ujiro ro yere Jihova, Ọwena gbe Ọghẹnẹ ogbunu mai!

16. Didi ile ọso-ile jọ nọ ọ viodẹ ọ so evaọ ujiro kẹ Jihova, kọ uzizie ojaja ovẹ ma rẹ kuyo kẹ?

16 Ile nọ Joseph Haydn o kporo evaọ ikpe-udhusoi avọ 18 ọ ta evaọ ujiro kẹ Jihova nọ: “Kẹ Ẹe uyere, whai iruo Riẹ kpobi nọ i gbunu! Wha so ọghọ Riẹ, so oruaro Riẹ, ghale je ru Odẹ Riẹ rro! Ujiro Jihova o rẹ jọ bẹdẹ, Ami, Ami!” Jẹ mai tube wo erru họ eme Ilezi nọ a rọ ẹgba kere nọ a re dhe ẹwẹwariẹ na, wọhọ ọrọ uzizie nọ a kpeze se omai asia ane evaọ Olezi avọ 107 na: “Jọ a yere ỌNOWO fiki uyoyou ulogbo riẹ, epa iruo urirẹ riẹ rọ kẹ emọ ahwo!” Kọ who kuomagbe ujiro oyena? Ufo re who ru ere, keme oware nọ o ghinẹ rọ wowoma kpobi u wo Jihova wọhọ ehri riẹ, Ovie ebẹdẹ bẹdẹ na.

Iruo Efa nọ E Mae Rro

17. Ẹvẹ ‘ole Mosis jegbe ole Omogodẹ na’ ọ jẹ kẹ Jihova ọghọ?

17 Evaọ etoke ikpe idu ezeza nọ e vrẹ no na, Ovie ebẹdẹ bẹdẹ na o te je mu eware ilogbo efa họ eruo. Evaọ obe urere Ebaibol na, eva Eviavia 15:3, 4, ma se kpahe enọ e rọ obọ odhiwu nọ i fi ewegrẹ idhivẹri kparobọ no: “A tẹ be sua ole Mosis odibo Ọghẹnẹ je gbe ole Omogodẹ na, inọ, ‘Oruaro gbe igbunu eye họ iruo ra, O ỌNOWO Ọghẹnẹ Erumeru! Ẹrẹreokie avọ uzẹme họ idhere ra, O Ovie ebẹdẹ bẹdẹ! Ono ozọ u re ti muẹ re o jiri odẹ ra ha, O ỌNOWO? Keme whẹ ọvo họ ọrẹri. Erẹwho kpobi e rẹ te gọ owhẹ, keme a dhesẹ oziẹobro ra via no.” Fikieme a je se onana ‘ole Mosis jegbe ole Omogodẹ na’? Joma ruẹ.

18. Didi iruo ilogbo a rọ ole nọ ọ rọ Ọnyano uzou 15 kareghẹhọ?

18 Ole ikpe 3,500 nọ i kpemu, okenọ egbaẹmo ilogbo Fẹro a whu evaọ Abade Ọwawae na, emọ Izrẹl avọ uyere a te jiri Jihova evaọ ole. Ma se evaọ Ọnyano 15:1, 18 inọ: “Kẹsena Mosis avọ ahwo Izrẹl a tẹ suole ọnana kẹ ỌNOWO na, anọ, ‘Mẹ rẹ suole kẹ ỌNOWO na fiki oruaro obokparọ riẹ; te esi na gbe ọnọ ọ be dhẹ ẹe o gele irai fihọ evaọ abade. ỌNOWO na o re ti suẹ bẹdẹ bẹdẹ.’ ” Oziẹobro okiẹrẹe Ovie ebẹdẹ bẹdẹ ọnana i dhesẹ oma via evaọ ẹdhoguo gbe ikpakpe ewegrẹ nọ e jẹ esuo riẹ fiẹ.

19, 20. (a) Fikieme Jihova ọ jẹ rehọ orẹwho Izrẹl mu? (b) Ẹvẹ Omogodẹ na gbe amọfa a rọ kuyo kẹ avro Setan no?

19 Fikieme onana o jẹ r’oja? Evaọ ogba Idẹn Araomuomu eviẹhọ na o je su ọsẹ gbe oni ọsosuọ mai ruọ uzioraha. Onana o tẹ wha emuemu sebaẹgba ze rọ kẹ ahwo-akpọ kpobi. Ghele na, Ovie ebẹdẹ bẹdẹ na ọ tẹ jowọ vẹrẹ vẹrẹ nya lele ẹjiroro ọsosuọ riẹ, onọ u re ti su kpohọ ewegrẹ riẹ kpobi nọ o ti si no otọakpọ na je zihe eyero aparadase tha. Ovie ebẹdẹ bẹdẹ na ọ rọ orẹwho Izrẹl na ro mu jẹ kẹ Uzi riẹ ro dhesẹ epanọ o ti ro ru onana.—Ahwo Galesha 3:24.

20 Ukuhọ riẹ, Izrẹl omariẹ o te zue ruọ uruemu nọ okare ẹrọwọ, yọ eyero oja onana u te zi te oba nọ isu riẹ a rọ Ọmọ ọvo Ọghẹnẹ rọ kẹ ahwo Rom re a lahiẹe je kpei. (Iruẹru 10:39; Ahwo Filipai 2:8) Ghele na, ẹgbakiete Jesu rite uwhu, wọhọ “Omogodẹ Ọghẹnẹ” nọ a ro dhidhe, ọ tẹ rehọ edhere ologbo kuyo avro nọ Ọwegrẹ anwae Ọghẹnẹ, Setan, ọ wha ze—inọ ohwo ọvuọvo evaọ otọakpọ ọ rẹ sai fi ẹrọwọ họ Ọghẹnẹ evaọ otọ odawọ ogaga ha. (Jọn 1:29, 36; Job 1:9-12; 27:5) Dede nọ a reuku sebaẹgba no obọ Adamu ze, ima ahwo-akpọ nọ e be dhozọ Ọghẹnẹ a lele ithihi-awọ Jesu no ẹkwoma ekru ẹgbakiete evaọ aro ọwọsuọ Setan.—1 Pita 1:18, 19; 2:19, 21.

21. Nya lele Iruẹru 17:29-31, eme ma te t’ẹme kpahe evaọ obaro?

21 Enẹna ẹdẹ u te no kẹ Jihova re ọ hwosa kẹ erọ ẹrọwọ riẹ je bruoziẹ ewegrẹ uzẹme gbe ẹrẹreokie kpobi. (Iruẹru 17:29-31) Ẹvẹ onana o te rọ via? Uzoẹme obaro mai o te kẹ uyo na.

Ẹkpẹti Ọkiẹkpemu

◻ Fikieme a je se Jihova gbagba nọ “Ovie ebẹdẹ bẹdẹ na”?

◻ Ẹvẹ areghẹ Jihova u dhesẹ oma via evaọ emama riẹ?

◻ Evaọ idhere evẹ ohwo-akpọ ọ jẹ rọ ona emama obọdẹ?

◻ Didi iruo e soriẹ nọ a jẹ so ‘ole Mosisi jegbe ọrọ Omogodẹ na’?

[Box on page 21]

Areghẹ Ologbo Jihova

Areghẹ Ovie ebẹdẹ bẹdẹ na u dhesẹ oma via evaọ idhere buobu evaọ emama otọakpọ riẹ. Muẹrohọ eme ọ Agọ: “Eme Ọghẹnẹ kpobi i dhesẹ uzẹme; Ọ rọ ojese rọ kẹ enọ e dhẹruọ otọ riẹ.” (Itẹ 30:5) Agọ ọ tẹ t’ẹme te emama Ọghẹnẹ buobu nọ e be rria, te ilogbo te esese. Wọhọ oriruo, evaọ owọ 24 rite 28, o dhesẹ “eware ene e rọ akpọ nọ e rẹ kakawo, rekọ yọ a wo areghẹ thesiwa.” Eware enana họ ehẹhẹ, ebaja, ebaka, gbe ọhọruwou.

“A wo areghẹ thesiwa”—ẹhẹ, ere a ma erao na. A re roro eware re a te ru wọhọ epanọ ahwo-akpọ a re ru hu, rekọ a rẹro suọ areghẹ nọ a ma fihọ ai. Kọ onana u gb’owhẹ unu no ẹdẹjọ? Ẹvẹ e rọ kpatiẹ te! Wọhọ oriruo, ehẹhẹ a ruẹre rai fihọ ẹkuẹko, nọ u kugbe aye-ovie, iruiruo, gbe ezae. Evaọ oghẹrẹ emera jọ, ehẹhẹ iruiruo na i re su ọnọ oma o ga ha kpohọ oria nọ a bọ. Evaọ etẹe a rẹ jọ ko enọ e be mọ na yọ emera isoja na a bi le ewegrẹ thabọ. A kẹ uthubro na evaọ Itẹ 6:6: “O Ọyẹlẹ nya i ri ehẹhẹ, re who wuhrẹ uruemu rai, re who wo areghẹ.” Kọ iriruo itieye na e gbẹ w’omai ahwo-akpọ re ma “jọ owhreze iruo Ọnowo na”?—1 Ahwo Kọrint 15:58.

Ohwo ọ bọ irupre ilogbo no. Rekọ ẹvẹ evra nọ e mai wo areghẹ ora, kugbe arata, nọ ọ rọ vovori gheghe! Arupre nọ a re se Boeing 747 ọ rẹ gwọlọ ilita epẹtiro 180,000, ẹko ahwo nọ a wuhrẹ kpahe ona ora, jẹ nya lele ona izi riẹ taure ọ tẹ ra fa abade vrẹ. Rekọ, arata ọ rẹro suọ ame kakao gheghe re ọ wọe ra no North America, fa Ẹtẹre Mexico vrẹ, je kpohọ South America. Owha ogbẹgbẹdẹ epẹtiro ọvuọvo o riẹ hẹ, a wuhrẹ ohwo re ọ dhẹe he, ebe nọ a re riwi tao gbe kọmputa e riẹ hẹ! Kọ ẹgba nana o mu nyaze ẹkwoma eghrorotha? Vievie! Ọvra ọkakao ọnana o wo areghẹ thesiwa, Ọnọma riẹ, Jihova Ọghẹnẹ, ọ ruẹrẹ e riẹ fihọ ere.

[Picture on page 19]

Oghoghẹrẹ emama “Ovie ebẹdẹ bẹdẹ na” e be kẹe orro

[Picture on page 24]

Wọhọ epanọ Mosis avọ Izrẹl soso a ru ehaa obokparọ Jihova evaọ Abade Ọwawae na, oghọghọ ulogbo o rẹ te jariẹ nọ Amagidọn ọ tẹ vrẹ no

    Ebe Isoko Kpobi (1992-2025)
    Noi No
    Rueva
    • Isoko
    • Vi Ei Se Omọfa
    • Ru Ei Fihọ Oghẹrẹ nọ O Were Owhẹ
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Izi Kpahe Eroruiruo Evuẹ Na
    • Izi Oria Evuẹ Omobọ Ra
    • Esẹtini Oria Evuẹ Omobọ Ra
    • JW.ORG
    • Rueva
    Vi Ei Se Omọfa