Dhesẹ Oghẹrẹ Uruemu Kristi
“Jọ Ọghẹnẹ odiri gbe eri o ru owhai re wha jọ eva okugbe ọvo, wọhọ epa Jesu Kristi.”—AHWO ROM 15:5.
1. Ẹvẹ uruemu ohwo o sai ro kpomahọ uzuazọ riẹ?
URUEMU u re fi ẹhẹriẹ ologbo họ uzuazọ. Uruemu ehoo hayo ọrọ ajọwha, uruemu oliọliọ hayo orọ ẹkpẹlobọ, uruemu ẹwhọ hayo orọ okugbe, uruemu inoma hayo orọ uyere o rẹ sai kpomahọ edhere nọ ohwo o re ro yeri kugbe iyero gbe oghẹrẹ nọ amọfa a re ro yeri kugbei. Avọ emamọ uruemu, ohwo ọ rẹ sae wereva makọ evaọ etoke iyero ebẹbẹ. Rọkẹ ohwo nọ o wo ekpehre uruemu, uvumọ oware u re kiehọ họ o tẹ make rọ nọ uzuazọ u re ziezi.
2. Ẹvẹ ohwo o re ro wuhrẹ uruemu?
2 A rẹ sai wuhrẹ uruemu—uwoma hayo uyoma. Evaọ uzẹme, a re wuhrẹ iẹe. Nọ ọ jẹ t’ẹme kpahe ọmọfofa, Collier’s Encyclopedia o ta nọ: “O re wuhrẹ uruemu nọ ọ te jọ obaro wo kpobi, wọhọ epanọ a re wuhrẹ ẹvẹrẹ hayo ona ofa jọ na.” Ẹvẹ ma re ro wuhrẹ uruemu? Dede nọ eware buobu i re w’obọ kpahe iẹe, okegbe avọ usu i re kpomahọ iẹe gaga. Ofeme-ulogbo nọ ma jọ obehru fodẹ na o ta nọ: “Wọhọ epanọ ame ọ rẹ daruọ otọ na, ma re wuhrẹ uruemu ahwo nọ ma kẹle gaga hayo uruemu rai o rẹ sae daruọ omai oma.” Ikpe udhusoi akuakpe ẹko buobu nọ e vrẹ, Ebaibol na ọ ta ọkpọ ẹme otiọye na: “Ọnọ ọ nya lele ahwo iwareghẹ o re wo areghẹ, rekọ usu igheghẹ o rẹ nwa ohwo oma.”—Itẹ 13:20; 1 Ahwo Kọrint 15:33.
Oriruo ọrọ Emamọ Uruemu
3. Ono ọ rrọ uvi oriruo evaọ abọ uruemu riẹ, kọ ẹvẹ ma sae rọ raro kele iei?
3 Wọhọ epanọ o rọ evaọ eware edekọ kpobi, Jesu Kristi ọ kẹ oriruo obọdẹ re evaọ ẹme uruemu. Ọ ta nọ: “Mẹ kẹ owhai oriruo no, re wha ru epanọ me ru kẹ owhai na re.” (Jọn 13:15) Ma tẹ gwọlọ jọ wọhọ Jesu, ma rẹ kaki wuhrẹ kpahe iẹe.a Ma re wuhrẹ kpahe uzuazọ Jesu avọ ẹjiroro eruo oware nọ Pita ukọ na ọ tudu họ na: “Onana a se owhai ze, keme na Kristi ọ ruẹ uye kẹ owhai no re, o te fi oriruo họ-otọ kẹ owhai re wha rọ kpahe ithihi riẹ.” (1 Pita 2:21) Ute mai họ re ma raro kele Jesu te epanọ o rẹ lọhọ te. Oyena u kugbe ewo oghẹrẹ uruemu riẹ.
4, 5. Abọ vẹ oghẹrẹ uruemu Jesu a fielo họ eva Ahwo Rom 15:1-3, kọ ẹvẹ Ileleikristi a sae rọ raro kele iei?
4 Eme o gwọlọ re a wo oghẹrẹ uruemu Kristi Jesu? Uzou avọ 15 ọrọ ileta Pọl se ahwo Rom u fiobọhọ k’omai kuyo na. Evaọ awọ ọsosuọ uzou nana, Pọl ọ ta kpahe okwakwa obọdẹ Jesu jọ nọ ọ ta nọ: “Mai nọ erẹ gaga ma re [weri] kẹ ekie otunọ egatehe, orọnọ oma u re mu [omai] hi. Wha jo mai kohwo kohwo o ru ọrivẹ riẹ evawere kẹ ewoma riẹ re o ru ei ro. Keme Kristi ọ rọ awere kẹ omaobọ riẹ hẹ; rekọ epanọ a kere nọ, ‘Eme ẹsọ otu nọ e poviẹ owhẹ, ite omẹ.’ ”—Ahwo Rom 15:1-3.
5 Evaọ aruorokele uruemu Jesu, a tuduhọ Ileleikristi awọ nọ a rẹ ruẹrẹ oma kpahe re a rọ omarokpotọ ruiruo kẹ ẹgwọlọ amọfa viukpenọ a rẹ gwọlọ ru omobọ rai eva were. Evaọ uzẹme, omarokpotọ unevaze otiọye na re a ruiruo kẹ amọfa yọ oka enọ “erẹ gaga.” Jesu, ọnọ ọ jọ edikihẹ abọ-ẹzi ga vi ohwo-akpọ kpobi nọ ọ rria no, ọ ta kpahe oma riẹ nọ: “Ọmọ ohwo ọ ze re a gba odibo kẹ e he, rekọ ọ rẹ gba odibo, ọ vẹ rọ uzuazọ riẹ ta ibuobu.” (Matiu 20:28) Wọhọ Ileleikristi, ma rẹ gwọlọ fialoma gbodibo kẹ amọfa re, kugbe ‘otu nọ e ga ha.’
6. Edhere vẹ ma sae rọ raro kele owojẹ Jesu kpahe ọwọsuọ gbe ekela?
6 Uruemu ezi ọfa nọ Jesu o dhesẹ họ iroro gbe owojẹ nọ e rẹ jọ liọliọ ẹsikpobi. Ọ kuvẹ vievie he re uruemu othọthọ amọfa u kpomahọ uvi uruemu riẹ kpahe ẹgọ Ọghẹnẹ; yọ ma rẹ kuvẹ otiọye na gbe he. Okenọ a lae eka je kpokpo iei fikinọ ọ be rọ ẹrọwọ gọ Ọghẹnẹ, Jesu ọ rọ odiri thihakọ ababọ unoma-uguo. Ọ riẹ nọ enọ e be daoma ru ọrivẹ rai eva were “kẹ ewoma riẹ re o ru ei ro” a re rẹro ọwọsuọ no obọ akpọ na nọ ọ rọwo ho nọ ọ kare otoriẹ na ze.
7. Ẹvẹ Jesu o ro dhesẹ odiri, kọ fikieme ma je ru epọvo na?
7 Jesu o dhesẹ uvi uruemu evaọ idhere efa. Ọ vare Jihova oma ha rekọ ọ rehọ odiri hẹrẹ erugba ẹjiroro Riẹ. (Olezi 110:1; Matiu 24:36; Iruẹru 2:32-36; Ahwo Hibru 10:12, 13) Ofariẹ, Jesu ọ vare ilele riẹ oma ha. Ọ ta kẹ ae nọ: “Wha wuhrẹ omẹ”; nọ ọ rọ “wowolẹ” na, uthubro riẹ o jọ avọ ọbọga gbe omosasọ. Yọ fikinọ o wo “eva i ro kpotọ” na, ọ jẹ rọ eme fae ovao hayo fu uke he. (Matiu 11:29) Pọl ọ tuduhọ omai awọ nọ ma raro kele abọ uruemu Jesu enana nọ ọ ta nọ: “Wha jọ ẹjiroro nana ọjọ eva rai, ọnọ wha wo eva Kristi Jesu, ọnọ avọ Ọghẹnẹ a gbẹjọ ẹruọvo, dede na o kele i rie gbe odẹ-oro nọ avọ Ọghẹnẹ a rẹ jọ ẹrẹe he, rekọ o se omariẹ gbe oware ovo ho, ọ tẹ rehọ oghẹrẹ oma odibo, a te je yẹi wọhọ ohwo.”—Ahwo Filipai 2:5-7.
8, 9. (a) Fikieme ma je ruiruo re ma wo uruemu ababọ-oriobọ? (b) Fikieme udu u gbe n’omai awọ họ otẹrọnọ ma sai lele oriruo nọ Jesu ọ nya seba gbagba ha, kọ ẹvẹ Pọl ọ rọ jọ emamọ oriruo evaọ abọ ọnana?
8 O rẹ lọlọhọ re ma ta nọ ma gwọlọ ga amọfa jẹ gwọlọ fi ẹgwọlọ rai họ aro emai. Rekọ ma tẹ roma totọ kiẹ oghẹrẹ uruemu mai riwi ziezi u re dhesẹ via nọ idu mai e rẹ wọ omai kpohọ ere oruo vọvọ họ. Eme jabọ? Orọ ọsosuọ, fikinọ ma reuku oriobọ no obọ Adamu avọ Ivi ze; orọ avivẹ, fikinọ ma be rria akpọ nọ ọ be wha oriobọ haro. (Ahwo Ẹfẹsọs 4:17, 18) Re ma wo uruemu ababọ-oriobọ u re dhesẹ nọ ma rẹ bọ oghẹrẹ iroro nọ e hẹrioma no oma sebaẹgba nọ a ro yẹ omai. Oyena o rẹ gwọlọ ọtamuo gbe omodawọ.
9 Sebaẹgba mai, nọ o hẹrioma gaga no oriruo ọgbagba nọ Jesu o fihọ k’omai na, o sae lẹliẹ udu n’omai awọ ẹsejọ. Ma sae vro nọ ewo oghẹrẹ uruemu nọ Jesu o wo na o lọhọ. Rekọ muẹrohọ eme uduotahawọ Pọl: “Mẹ riẹ onọ orọ eva mẹ, oyena nọ orọ eva uwo mẹ, oware uwoma ovo o riẹe he; iroro oware uruo o rọ evaọ [eva mẹ], rekọ udu nọ a rẹ sai ro ru ei me wo riei hi. Keme uwoma nọ omẹ jẹ iroro nọ me re ruẹ me ru hu, rekọ eyoma nọ o rọ eva mẹ hẹ oyeọvo me ru. [Me] wo evawere kẹ uzi Ọghẹnẹ no obọ eva mẹ kpobi ze: rekọ mẹ jọ ekuakua oma mẹ ruerẹ uzi ofa, nọ u bi kpokpo uzi eva mẹ, nọ o be rehọ omẹ ze igbo uzi umuomu, onọ o rọ eva oma mẹ.” (Ahwo Rom 7:18, 19, 22, 23) Uzẹme, sebaẹgba Pọl o whaha e riẹ ẹwhaharo oreva Ọghẹnẹ wọhọ epanọ ọ hae gwọlọ ru, rekọ uruemu riẹ—oghẹrẹ nọ Jihova avọ uzi Riẹ e jariẹ oma—e jọ liọliọ. Omai o sae jọ epọvo na re.
Ẹkpọvi Iruemu Ethọthọ
10. Didi oghẹrẹ uruemu Pọl ọ tuduhọ ahwo Filipai awọ nọ a wo?
10 Kọ o lọhọ re otujọ a kpọ uruemu othọthọ vi? E. Onana o jọ uzẹme kẹ Ileleikristi jọ evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ na. Evaọ ileta riẹ se ahwo Filipai, Pọl ọ t’ẹme te ewo uvi uruemu. O kere nọ: “Orọnọ me wo onana vẹrino ho [uzuazọ obọ odhiwu ẹkwoma ẹkparomatha ọsosuọ na], hayo kọ mẹ gbunu vẹrino gbe he; rekọ mẹ be ya re me ru ei omẹ, keme Kristi Jesu o ru omẹ ọriẹ no. Imoni, me ri roro ie nọ me ru rie omẹ no ho; rekọ oware ovo no me re ruẹ, eware obọ emu e rẹ thọrọ omẹ ẹro, mẹ vẹ rẹriẹ ovao ku enọ erọ obaro. Me bi tunye haro ri obọ oba fiki owhae ulogbo enọ Ọghẹnẹ o se eva Kristi Jesu. Wha jọ otu mai nọ e whẹzẹ no a wo ẹjiroro nana.”—Ahwo Filipai 3:12-15, ẹjẹlẹ ibiẹme na ọmai.
11, 12. Evaọ idhere vẹ Jihova o bi ro dhesẹ uvi uruemu k’omai?
11 Eme ọ Pọl na i dhesẹ nọ ohwo kpobi nọ o zihe ruọ Oleleikristi nọ o gbe wo ọwhọ nọ o re ro ru ẹnyaharo ho yọ o wo uruemu othọthọ. Ohwo ọyena ọ be raro kele oghẹrẹ uruemu Kristi hi. (Ahwo Hibru 4:11; 2 Pita 1:10; 3:14) Kọ uyero ohwo ọyena o raha kpobi no? Vievie. Ọghẹnẹ ọ sai fiobọhọ k’omai nwene uruemu mai ma tẹ ghinẹ gwọlọ ru ere. Pọl ọ tẹ gbẹ ta haro nọ: “Otẹrọnọ oware jọ orọ nọ wha wo iroro sa kpahe, Ọghẹnẹ o re ti dhesẹ iẹe via kẹ owhai re.”—Ahwo Filipai 3:15.
12 Ghele na, ma tẹ gwọlọ re Jihova o dhesẹ uvi uruemu k’omai, ma re ru ẹkabọ mai. Oma-olẹ nọ a re ro wuhrẹ Ẹme Ọghẹnẹ avọ obufihọ ebe Ileleikristi enọ ‘ọrigbo nọ o wo ẹrọwọ avọ areghẹ’ na a kporo e te ‘kpọ iroro mai vi’ re ma wo emamọ uruemu. (Matiu 24:45) Ekpako Ileleikristi, enọ ẹzi ọfuafo o ro mu re a ‘kuọ ukoko Ọghẹnẹ,’ a te wereva re a fiobọhọ. (Iruẹru 20:28) Ẹvẹ ma vọ avọ uyere te inọ Jihova ọ riẹ kpahe sebaẹgba mai ọ tẹ jẹ be rehọ uyoyou fiobọhọ k’omai! Joma dede obufihọ na rehọ.
Ewuhrẹ mi Amọfa
13. Eme ma wuhrẹ kpahe uvi uruemu no ikuigbe Ebaibol Job ze?
13 Evaọ Ahwo Rom uzou avọ 15, Pọl o dhesẹ nọ eroro kpahe iriruo anwae e rẹ sai fiobọhọ k’omai kpọ uruemu mai vi. O kere nọ: “Eware kpobi nọ a kere oke anwae, a kere ai rọ kẹ omai ohrẹ, re ma rehọ fiki odiri gbe eri ikereakere na, wo ẹruore.” (Ahwo Rom 15:4) U fo re idibo ẹrọwọ Jihova jọ evaọ oke anwae a kpọ abọjọ uruemu rai vi. Wọhọ oriruo, Job o wo emamọ uruemu. Ọ fodẹ eyoma kpahe Jihova ha, yọ ọ kuvẹ vievie he re uye-oruẹ u whrehe eva nọ o fihọ Ọghẹnẹ. (Job 1:8, 21, 22) Ghele na, ọ jẹ gwọlọ ta oma riẹ woma. Jihova ọ kpọ Elaihu re o fiobọhọ kẹ Job kpọ iroro riẹ vi. Ukpenọ ọ ta nọ igbamẹ, Job ọ rọ omarokpotọ jẹ ẹgwọlọ nọ o re ro nwene uruemu riẹ rehọ ọ tẹ jẹ gbẹ edhere nọ o re ro ru ere.—Job 42:1-6.
14. Ẹvẹ ma sae rọ jọ wọhọ Job otẹrọnọ a hrẹ omai kpahe uruemu mai?
14 Kọ ma te jẹ oghẹrẹ owọ nọ Job ọ jẹ na otẹrọnọ ibe Oleleikristi jọ ọ ta k’omai nọ ma bi dhesẹ uruemu othọthọ? Wọhọ Job, a joma “fuọ Ọghẹnẹ nọ o ru thọ họ.” (Job 1:22) Uye o tẹ be b’omai gheghe, joma gu unoma hayo fo Jihova nọ ọye ọ be wha ebẹbẹ mai ze he. Joma whaha ujiro nọ ma re jiri oma mai, jẹ kareghẹhọ nnọ makọ uvẹ-ọghọ nọ ma wo evaọ iruo Jihova, ma gbẹ rọ “idibo nọ ifiokaha.”—Luk 17:10.
15. (a) Didi ekpehre uruemu ilele Jesu jọ a dhesẹ? (b) Ẹvẹ Pita o ro dhesẹ emamọ uruemu?
15 Evaọ etoke ikpe-udhusoi ọsosuọ na, ejọ nọ e kezọ kẹ Jesu a dhesẹ uruemu othọthọ. Evaọ okejọ, Jesu ọ ta ẹme jọ nọ ọ jọ didi. Evaọ uyo, “ibuobu ilele riẹ, a yo onana, a tẹ ta nọ, ‘Onana ẹme ọgaga; ono o re yoi?’ ” Ahwo nọ a t’ẹme ọnana a wo uruemu othọthọ. Yọ uruemu othọthọ rai o wọ rai nọ a rọ siọ ẹme ba eyo kẹ Jesu. Ikere na e ta nọ: “Onana o vrẹ no ibuobu ilele riẹ jọ a te si oma họ emu, a gbe je lele ie nya ofa ha.” Kọ aikpobi a wo uruemu othọthọ? Ijo. Ikere na e ta haro nọ: “Jesu ọ tẹ ta kẹ ikpogbivẹ na nọ, ‘Wha rẹ te nya vrẹ re?’ Saimọn Pita o te yo kẹ e nọ; ‘Olori, ono ma rẹ nya brẹ?’ ” Pita ọvo ọ tẹ kuyo onọ riẹ: “Who wo ẹme uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ.” (Jọn 6:60, 66-68) Ẹvẹ uruemu nana u woma te! Nọ ma tẹ rẹriẹ ovao ku otofa hayo oruvẹ ọrọ otoriẹ Ikereakere nọ ọ dina rọ omai aro gede gede, kọ u gbe woma re ma dhesẹ uruemu nọ Pita o dhesẹ na? Ẹvẹ u re ghẹ te re ma siọ Jihova ba ẹgọ hayo re ma t’eme nọ e wọso “eme oma ojaja” fikinọ eware jọ e bẹ omai ẹriẹ evaọ oke ọsosuọ!—2 Timoti 1:13.
16. Didi uruemu otọtọ isu egagọ ahwo Ju evaọ edẹ Jesu a dhesẹ?
16 Isu egagọ ahwo Ju erọ ikpe-udhusoi ọsosuọ na a dhesẹ oghẹrẹ uruemu nọ Jesu o wo ho. Ọtamuo rai inọ a rẹ kezọ kẹ Jesu hu u dhesẹ oma via okenọ ọ kpare Lazarọs no uwhu ze. Rọkẹ ohwo nọ o wo uvi uruemu kpobi, oware igbunu oyena o rẹ jọ emamọ imuẹro inọ obọ Ọghẹnẹ Jesu o no ze. Rekọ, ma se nọ: “Fikiere ilori izerẹ gbe otu Farisi a te koko ẹgwae, a tẹ ta nọ, ‘Eme ma re ruo na? Keme ohwo ọnana o bi ruẹ eware-igbenu gaga. Ma tẹ se iẹe ba ere, ahwo kpobi a rẹte rọwo iẹe, ahwo Rom a vẹ te nyaze te raha oria [ọghọ] mai gbe orẹwho mai.’ ” Eme họ ifue rai? “No umuo ẹdẹ ọyena vrẹ a tẹ jẹ gba ẹguae re a ti kpe i.” U te no ẹgwae nọ a re ro kpe Jesu no, a tẹ gbẹgwae epanọ a rẹ rọ raha imuẹro nọ i dhesẹ nọ o bi ru eware igbunu na no. “Rekọ ilori izerẹ e tẹ gba ẹguae re a ti kpe Lazarọs re.” (Jọn 11:47, 48, 53; 12:9-11) Ẹvẹ o rẹ tọtọ te otẹrọnọ ma wo oghẹrẹ uruemu ovo oyena re ma dheva kpahe eware nọ i fo nọ ma rẹ ghọghọ kẹ! Ẹhẹ, yọ ẹvẹ o te jọ enwoma te!
Aruorokele Uruemu Oliọliọ Kristi
17. (a) Otọ iyero vẹ Daniẹl o jo dhesẹ uruemu aruọwha? (b) Ẹvẹ Jesu o ro dhesẹ aruọwha?
17 Idibo Jihova a wo uruemu oliọliọ n’otọ ze. Okenọ ewegrẹ Daniẹl a gbẹgwae re a fi uzi họ nọ o rẹ ghọ olẹ nọ a rẹ lẹ se ọghẹnẹ jọ hayo ohwo jọ u te no ovie na no evaọ edẹ 30, Daniẹl ọ riẹ nọ onana u duobọte usu riẹ kugbe Jihova Ọghẹnẹ. Kọ ọ rẹ siọ Ọghẹnẹ ba ẹlẹ se evaọ edẹ 30? Ijo, ọ rọ aruọwha ruabọhọ ẹlẹ se Jihova isiasa okpẹdẹ, wọhọ epanọ o rọ uruemu riẹ. (Daniẹl 6:6-17) Jesu omariẹ ọ dhozọ ewegrẹ riẹ hẹ. Evaọ Ẹdijala jọ, ọ nyaku ọzae nọ obọ riẹ o ko. Jesu ọ riẹ nọ eva e te dha ahwo Ju buobu nọ e rọ etẹe o te siwi ohwo evaọ Ẹdijala. Ọ nọ rai gbiae re a ta orọ eva rai kpahe ẹme na. Nọ a fibo, Jesu o te siwi ọzae na. (Mak 3:1-6) Jesu ọ siọ oware nọ ọ riẹ nọ u woma ba eruo ho.
18. Fikieme ejọ e jẹ be wọso omai, rekọ didi owọ ma rẹ jẹ kẹ uruemu othọthọ rai?
18 Isẹri Jihova nẹnẹ a vuhumu nnọ a rẹ dhozọ họ fiki uruemu ẹkpẹlobọ otu ọwọsuọ. Ogbẹrọ ere he, koyehọ a bi dhesẹ oghẹrẹ uruemu Jesu hu. Ahwo buobu a be wọso Isẹri Jihova, ejọ fikinọ a rọ ogbori uzẹme na yọ amọfa fikinọ a mukpahe Isẹri na hayo ovuẹ rai. Rekọ ma rẹ kuvẹ vievie he re uruemu omukpahọ rai u kpomahọ uruemu oliọliọ mai. Ma rẹ k’amọfa uvẹ hẹ re a dhesẹ edhere nọ ma rẹ rọ gọ k’omai.
19. Ẹvẹ ma re ro dhesẹ oghẹrẹ uruemu wọhọ ọkpọ ọrọ Jesu Kristi?
19 Jesu o wo uruemu oliọliọ ẹsikpobi kpahe ilele riẹ jẹ kpahe ọruẹrẹfihotọ Ọghẹnẹ, makọ epanọ o ga te kẹhẹ. (Matiu 23:2, 3) Ma rẹ raro kele oriruo riẹ. Uzẹme, inievo mai a gba ha, rekọ ere ma rrọ re. Yọ diẹse ma sai jo duku emamọ egbẹnyusu gbe egbẹnyusu omarokpotọ vi okugbe-inievo akpọ-soso mai na? Jihova ọ te k’omai otoriẹ ogbagba Ẹme riẹ nọ a kere he, rekọ ẹko egagọ vẹ ọ riẹ vienẹ? Joma wo oghẹrẹ uruemu nọ u kiehọ ẹsikpobi, oghẹrẹ uruemu nọ Jesu Kristi o wo. Onana u kugbe ẹriẹ epanọ ma rẹ rọ hẹrẹ Jihova, wọhọ epanọ ma te t’ẹme te evaọ uzoẹme n’otha na.
Kọ Whọ Sae k’Iyo Nana Vevẹ?
• Ẹvẹ uruemu mai u re ro kpomahọ izuazọ mai?
• Dhesẹ oghẹrẹ uruemu Jesu Kristi.
• Eme ma rẹ sai wuhrẹ no uruemu Job ze?
• Eme họ uvi uruemu nọ ma re wo evaọ oke ọwọsuọ?
[Oruvẹ-obotọ]
a Obe na Ọzae nọ Ọ Mae Rro nọ Ọ Rria No, onọ Watchtower Bible and Tract Society of New York, Inc. a kporo, o ta kpahe uzuazọ gbe odibọgba Jesu.
[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 17]
Oleleikristi nọ o wo uvi uruemu ọ rẹ fialoma fiobọhọ kẹ amọfa
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 19]
Oma olẹ nọ ma re ro wuhrẹ Ẹme Ọghẹnẹ u re fiobọhọ k’omai wo oghẹrẹ uruemu Kristi