Wha Jọ Iruiruo Ivuẹvu Oghọghọ!

“Ivuẹvu na i ghine bu, rekọ iruiruo e rẹ kakao. Fikiere wha lẹ Olori ivuẹvu na re o vi iruiruo kpobọ ivuẹvu riẹ.”—MATIU 9:37, 38.

1. Eme o re fiobọhọ k’omai nyaharo evaọ oreva Ọghẹnẹ uruo?

OKENỌ ma tẹ kareghẹhọ ẹdẹ ame-ọhọ mai wọhọ omọvo idibo Jihova, makọ o roma via imikpe jọ nọ e vrẹ hayo u kri no, o rẹ wọhọ nọ odẹnukpo o via. Ejiri Jihova o te zihe ruọ oware ulogbo evaọ uzuazọ omarọkẹ mai. Nọ ma jẹ dẹ oke uvẹ ro fiobọhọ kẹ amọfa re a yo, ẹsejọhọ jẹ jẹ ovuẹ Uvie na rehọ na, iruẹru oghọghọ kẹ Jihova o jọ ọdawẹ ologbo mai. (Ahwo Ẹfẹsọs 5:15, 16) Rite inẹnẹ na, ma rẹ ruẹ nọ edẹ e rẹ dhẹ vẹrẹ vẹrẹ nọ ma te bi ruiruo buobu, nọ ma tẹ rọ “owhreze iruo Ọnowo na.” (1 Ahwo Kọrint 15:58) Dede nọ ma rẹ nyaku ebẹbẹ, oghọghọ mai evaọ eruo oreva Jihova o be wọ omai haro.—Nehemaya 8:10.

2. Eme o bi fiba oghọghọ nọ ma bi wo evaọ iruo ivuẹvu ẹwoho na?

² Wọhọ Ileleikristi, ma rọ iruo ivuẹvu ẹwoho. Jesu Kristi ọ rehọ ekokohọ ahwo kẹ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ rọ wawo ivuẹvu. (Jọn 4:35-38) Nọ orọnọ ma bi w’obọ evaọ iruo ivuẹvu itieye na, o te jọ uduotahawọ re ma kiẹ oghọghọ iruiruo ivuẹvu Ileleikristi ọsosuọ na riwi. Ma te t’ẹme kpahe eware esa nọ i bi fiba oghọghọ nọ ma bi wo evaọ iruo ivuẹvu inẹnẹ na. Enana họ (1) ovuẹ ẹruore mai, (2) obokparọ egwọlagwọlọ mai, gbe (3) uruemu udhedhẹ mai wọhọ iruiruo ivuẹvu.

A Vi Rai Vrẹ Wọhọ Iruiruo Ivuẹvu

3. Evaọ edhere vẹ ilele ọsosuọ Jesu a rọ ruẹ oghọghọ?

³ Ẹvẹ izuazọ iruiruo ivuẹvu ọsosuọ na—maero ikọ 11 ẹrọwọ Jesu na—i nwene te evaọ ẹdẹ nọ a kpohọ ugbehru jọ evaọ Galili evaọ 33 C.E. nyai zere Kristi nọ ọ kparoma no na! (Matiu 28:16) Ahwo nọ a jariẹ evaọ ẹdẹ ọyena “a bu vi ahwo egba-isoi.” (1 Ahwo Kọrint 15:6) Uwou nọ Jesu o vi rai o jẹ jọ ezọ rai kporo ẹgogo. Ọ ta kẹ ai nọ: “Wha wuhrẹ ahwo erẹwho kpobi, wha họ ae ame evaọ odẹ Ọsẹ, gbe Ọmọ gbe Ẹzi Ẹri, wha wuhrẹ ai, re a ru eware kpobi nọ mẹ vuẹ owhai.” (Matiu 28:19, 20) Ghelọ ukpokpoma ogaga, a ruẹ oghọghọ buobu evaọ iruo ivuẹvu na nọ a be ruẹ ikoko ilele Kristi nọ a bi ro mu evaọ eria sa-sa na. U kri hi, ‘a jẹ vuẹ emamọ usi na kẹ emama kpobi evaọ otọ odhiwu.’—Ahwo Kọlọsi 1:23; Iruẹru 1:8; 16:5.

4. Evaọ otọ iyero vẹ a jo vi ilele Kristi vrẹ?

⁴ Evaọ etoke emuhọ odibọgba riẹ evaọ Galili, Jesu o zizie ikọ 12 na o te vi ai re maero a whowho nọ: “Uvie odhiwu o kẹle ino.” (Matiu 10:1-7) Ọye omariẹ ọ “nya ewho gbe iwhre [Galili] kpobi wariẹ, je wuhrẹ eva iwou-egagọ rai jẹ vuẹ ovuẹ usiuwoma uvie na, je siwi eghẹrẹ eyao gbe oghẹrẹ emo kpobi.” Jesu ọ riohrọ ogbotu na “epanọ a rọ oyoya, a tẹ jẹ vaha wọhọ igodẹ nọ i wo othuru hu.” (Matiu 9:35, 36) Nọ u duobọ tei gaga, ọ tẹ ta kẹ ilele riẹ nọ: “Ivuẹvu na i ghine bu, rekọ iruiruo e rẹ kakao. Fikiere wha lẹ Olori ivuẹvu na re o vi iruiruo kpobọ ivuẹvu riẹ.” (Matiu 9:37, 38) Epanọ Jesu ọ ruẹ ẹgwọlọ kẹ iruiruo ivuẹvu na ere ọvona o jọ evaọ Judia nọ emerae ezeza ọvo i kiọkọ kẹ odibọgba otọakpọ riẹ. (Luk 10:2) Evaọ etoke ivẹ na, o vi ilele riẹ vrẹ wọhọ iruiruo ivuẹvu.—Matiu 10:5; Luk 10:3.

Ovuẹ Ẹruore Mai

5. Didi oghẹrẹ ovuẹ ma bi whowho?

⁵ Wọhọ idibo Jihova ọgbọna, ma be rọ oghọghọ kuyo kẹ use kẹ iruiruo ivuẹvu na. Oware jọ nọ u bi fiba oghọghọ mai gaga họ ma be rehọ ovuẹ ẹruore bru enọ e rọ ọkora. Wọhọ ilele Jesu erọ ikpe-udhusoi ọsosuọ, ẹvẹ uvẹ-ọghọ nọ ma wo o rro te re ma whowho emamọ usi na—uvi ovuẹ ẹruore—rọkẹ enọ e “rọ oyoya, a tẹ jẹ vaha wọhọ igodẹ nọ i wo othuru hu”!

6. Didi iruo ikọ na a jo w’obọ evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ na?

⁶ Evaọ udevie ikpe-udhusoi ọsosuọ na, Pọl ukọ na o je ruiruo gaga je whowho emamọ usi na. Yọ iruo ivuẹvu riẹ i ghine wo ẹgba, keme nọ o je kere se Ileleikristi nọ e rọ Kọrint evaọ oware wọhọ 55 C.E., ọ ta nọ: “Imoni, mẹ be jọ enẹna kareghẹ họ usiuwoma nọ mẹ ta kẹ owhai, onọ wha rehọ na, onọ wha dikihẹ evaọ eva riẹ na.” (1 Ahwo Kọrint 15:1) Ikọ na gbe Ileleikristi ọsosuọ efa a jọ gaga wọhọ iruiruo ivuẹvu. Dede nọ Ebaibol na ọ ta k’omai unu ikọ nọ e zọ vrẹ ikpeware nọ e via nọ i su kpohọ ọraha Jerusalẹm evaọ 70 C.E. na ha, ma riẹ nọ Jọn ukọ na ọ gbẹ jẹ ta usiuwoma ikpe 25 nọ ọraha na ọ vrẹ no.—Eviavia 1:9.

7, 8. Didi ovuẹ ẹruore idibo Jihova a bi whowho vẹrẹ vẹrẹ enẹna vi epaọ anwẹdẹ?

⁷ Kẹsena u te ti te etoke ikpe-udhusoi buobu nọ isu-egagọ Kristẹndọm, ukọ-ọrue “ohwo uzioraha” na a rọ dadawọ muotọ kothi. (2 Ahwo Tẹsalonika 2:3) Rekọ evaọ ubrobọ ekuhọ ikpe-udhusoi avọ 19 na, ahwo nọ a gwọlọ rria lele iwuhrẹ Ileleikristi ọsosuọ na a tẹ jẹ ovuẹ ẹruore na rehọ, je whowho Uvie na. Evaọ uzẹme, anwọ ukere ọsosuọ riẹ ze (July 1879), a fi eme nana ba uzoẹme emagazini nana no “Ewhowho Ẹzino Kristi,” “Ewhowho Uvie Kristi,” hayo “Nọ U Bi Whowho Uvie Jihova.”

⁸ A rehọ Uvie obọ odhiwu Ọghẹnẹ mu evaọ otọ Jesu Kristi evaọ 1914, yọ enẹna ma bi whowho ovuẹ ẹruore na avọ ẹgba vi epaọ ọsosuọ. Fikieme? Keme evaọ usu eghale esuo Uvie na họ ekuhọ uyerakpọ omuomu na nọ o kẹle gaga no na. (Daniẹl 2:44) Ovuẹ ofa vẹ u re woma vi onana? Kọ oghọghọ ulogbo ofa vẹ ma re wo onọ o rro vi abowo evaọ ewhowho Uvie na taure ‘uye ulogbo’ na u te ti du lahwe?—Matiu 24:21; Mak 13:10.

Egwọlagwọlọ Obokparọ

9. Didi ohrẹ Jesu ọ kẹ ilele riẹ, kọ didi owọ ahwo a jẹ kpahe ovuẹ Uvie na?

⁹ Oware ofa nọ u bi fiba oghọghọ mai wọhọ iruiruo ivuẹvu họ obokparọ ẹgwọlagwọlọ mai ọrọ enọ i ti zihe ro ilele je kuomagbe omai evaọ iruo ivuẹvu na. Evaọ 31-32 C.E., Jesu ọ hrẹ ilele riẹ nọ: “Kẹwho kẹwho hayo kiwhre kiwhre nọ wha rẹ te rua, wha guọlọ ohwo eva riẹ nọ o te i.” (Matiu 10:11) Orọnikọ ahwo kpobi a te he, wọhọ epanọ owojẹ rai kẹ ovuẹ Uvie na u dhesẹ via. Ghele na, ilele Jesu a rọ ọwhọ whowho emamọ usi na evaọ oria kpobi nọ a rẹ jọ ruẹ ahwo.

10. Ẹvẹ Pọl ọ rọ wha iruo ẹgwọlagwọlọ enọ i te haro?

¹⁰ Nọ Jesu o whu jẹ kparoma no, ẹgwọlọ enọ i te na ọ gbẹ jẹ nyaharo avọ ẹgba. Pọl o lele ahwo Ju evaọ uwou-egagọ rai jiroro gbe ahwo nọ ọ jọ eria eki ruẹ evaọ Athẹns. Okenọ o se isẹri evaọ Arẹopagọs evaọ okpẹwho Griki ọyena, “otu rai jọ a tẹ yẹ lele ie, a jẹ rọwo, udevie eyena Diọnisiọs ohwo Arẹopagọs na, gbe aye jọ nọ a re se Damaris, gbe efa jọ a jariẹ.” Evaọ oria kpobi nọ Pọl o kpohọ, ọ jọ emamọ oriruo re evaọ usiuwoma ota “evaọ aro ahwo kpobi, jehe no uwou ruọ uwou.”—Iruẹru 17:17, 34; 20:20.

11. Ona vẹ a jẹ rọ wha ovuẹ na haro ikpe buobu nọ i kpemu?

¹¹ Evaọ ikpe urere erọ ikpe-udhusoi avọ 19 na, Ileleikristi nọ a wholo a rọ aruọwha duomahọ ẹgwọlọ enọ i te. Evaọ uzoẹme jọ nọ o ta nọ “Enọ A Wholo re A Ta Usiuwoma,” Zion’s Watch Tower ọrọ July/August 1881 o ta nọ: “Ewhowho emamọ usi na . . . o be nyate ‘otu omarokpotọ na’—enọ u nevaze jẹ gwọlọ yo, re a jọ usu rai wo ugboma Kristi na, ibe ereuku na.” Iruiruo ivuẹvu Ọghẹnẹ a jẹ nyabru ahwo evaọ okenọ a bi no ichọche rai ze a vẹ kẹ ae ebe-evẹvẹ nọ i wo ovuẹ Ikereakere gbe enọ a ruẹrẹ họ re e kpare isiuru enọ i te. Nọ a roro ziezi kpahe ona usiuwoma ota nana no, Uwou-Eroro ọ May 15 1903 (ọrọ Oyibo), o tẹ tuduhọ iruiruo ivuẹvu awọ re a ghale ebe-evẹvẹ rai “no uwou ruọ uwou, evaọ abọ ohiohiẹ Ẹdoka.”

12. Ẹvẹ ma rọ nyaharo no evaọ ona iruo usiuwoma ota mai? Dhesẹ iẹe.

¹² Evaọ ikpe jọ kẹle na, ma ru odibọgba mai kẹre no ẹkwoma ẹnya bru ahwo orọnikọ evaọ iwou rai ọvo ho. Onana u w’iruo gaga no evaọ ekwotọ nọ iyero okọ gbe ilale omawere e rẹ jọ rehọ ahwo no iwou rai evaọ etoke nọ ma rẹ rọ nya. Nọ Osẹri jọ evaọ England avọ ọrivẹ riẹ a muẹrohọ nọ erara e rẹ ruọ ebọso sa-sa dhẹ vrẹ ẹsikpobi nọ a tẹ reawere ẹdẹ jọ evaọ unueri na no, a tẹ gbaudu nọ a re no ebọso jọ ruọ ọdekọ re a rọ Uwou-Eroro Na gbe Awake! kẹ enọ e rọ imoto na. Evaọ amara ọvo a ghale emagazini 229. A niyẹrẹ nọ: “Ozọ u bi mu omai hi re ma jọ unueri abade se isẹri, hayo evaọ ẹkwotọ ekiọthuọ, hayo use-abọ kpobi nọ ma rẹ sae nyaku keme ma riẹ nọ Jihova ọ rọ gb’omai.” A wo ejẹ emagazini, mu uwuhrẹ Ebaibol họ, yọ aimava na a w’obọ no evaọ iruo ọkobaro obufihọ na.

13. Didi enwene evaọ odibọgba mai ma gwọlọ evaọ eria jọ?

¹³ Nọ iruo ẹgwọlọvia enọ i te e be nyaharo na, o rẹ sai woma re ma wariẹ kiẹ odibọgba mai riwi evaọ eria jọ. Dede nọ o rọ uruemu Isẹri buobu re a kpohọ usiuwoma ota n’uwou ruọ uwou evaọ ohiohiẹ Ẹdoka kpobi, evaọ eria jọ a rẹ ruẹ nọ re who kpohọ iwou ahwo evaọ ohiohiẹ u bi w’iruo ho keme o sae jọ nọ ahwo na a rrọ owezẹ. Ẹkwoma enwene omaa rai, enẹna Isẹri buobu i bi kpohọ iruo egwọlagwọlọ na evaọ akọ uvo, ẹsejọ nọ iwuhrẹ Ileleikristi e tẹ nwane fa no. Yọ egwọlagwọlọ nana i ghine wo obokparọ no. Ukpe n’ukpo unu iwhowho Uvie evaọ akpọ-soso u wo ẹvi ọ 2.3 evaọ udhusoi. Onana o rọ orro kẹ Olori ivuẹvu na jẹ be wha oghọghọ se idu mai.

Yọrọ Udhedhẹ Evaọ Iruo Ivuẹvu Na

14. Oghẹrẹ uruemu vẹ ma be rọ ghale ovuẹ mai, kọ fikieme?

¹⁴ Ẹjiroro ọfa jọ kẹ oghọghọ mai họ uruemu udhedhẹ nọ ma bi dhesẹ evaọ iruo ivuẹvu na. Jesu ọ ta nọ: “Nọ wha te ruọ evaọ uwou, wha yere iei. Uwou na u te te, wha ru re udhedhẹ rai o ziẹ e.” (Matiu 10:12, 13) Otofa uyere ahwo Hibru na gbe orọ Griki nọ u no Ebaibol ze na họ ‘Jọ u woma k’owhẹ.’ Uruemu nana o rẹ kpọ omai okenọ ma tẹ be nyabru ahwo evaọ usiuwoma ota na. Ẹruore mai họ a te j’owọ ziezi kẹ ovuẹ Uvie mai na. Rọkẹ enọ e j’owọ, a wo ẹruore ẹruẹrẹhọ kugbe Ọghẹnẹ nọ a bi kurẹriẹ no izieraha rai, ru inwene, je ru oreva riẹ na. Kẹsena, udhedhẹ kugbe Ọghẹnẹ u ve su kpohọ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ.—Jọn 17:3; Iruẹru 3:19; 13:38, 48; 2 Ahwo Kọrint 5:18-20.

15. Ẹvẹ ma sae rọ yọrọ uruemu udhedhẹ evaọ okenọ ma tẹ nyaku uruemu ababọ isiuru evaọ iruo usiuwoma ota mai?

¹⁵ Ẹvẹ ma sae rọ yọrọ udhedhẹ mai evaọ okenọ ahwo a gbe dede omai rehọ họ? Jesu ọ ta nọ: “[Uwou na] u gbe te he, wha ru re udhedhẹ rai u zihe bru owhai.” (Matiu 10:13) Ikere Luk kpahe uwou nọ a vi ilele 70 na u kugbe eme Jesu na: “Otẹrọnọ ọmọ udhedhẹ ọ rọ etẹe, udhedhẹ rai u ve te i; rekọ ọ gbẹ riẹ hẹ u ve zihe bru owhai.” (Luk 10:6) Nọ ma tẹ be rọ emamọ usi na bru ahwo, ma rẹ rọ omosasa ru ei avọ edhere udhedhẹ. Ababọ-isiuru, unoma, hayo eme iyoma ọnọ o wo uwou na o rẹ lẹliẹ ovuẹ udhedhẹ mai “zihe bru” omai ze. Rekọ enana ọvuọvo i re mi omai udhedhẹ hẹ, ubi ẹzi ọfuafo Jihova.—Ahwo Galesha 5:22, 23.

Emamọ Ute kẹ Iruiruo Ivuẹvu

16, 17. (a) Didi ute ma re wo evaọ okenọ ma te bi ru izihebro? (b) Ẹvẹ ma sai ro fiobọhọ kẹ enọ i wo enọ Ebaibol?

¹⁶ Wọhọ iruiruo ivuẹvu ma be ghọghọ fikinọ ma wo obọ evaọ ekokohọ ahwo kẹ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ. Yọ dai roro oghọghọ nọ ma rẹ ruẹ okenọ ohwo nọ ma ta usiuwoma kẹ ọ tẹ jẹ emamọ owọ, gwọlọ wuhrẹ viere, o te je zihe ruọ “ọmọ udhedhẹ”! Ẹsejọhọ o wo enọ Ebaibol buobu yọ ma ruẹ nọ o lọhọ họ re ma jọ iweze ọvuọvo k’iyo na kpobi. Nọ o rọnọ ẹkeria okrẹkri evaọ iweze ọsosuọ na u re woma ha na, eme ma rẹ sai ru? Ma rẹ sai wo ute jọ wọhọ onọ a jiroro riẹ enwenọ ikpe 60 nọ e vrẹ.

¹⁷ “Isẹri Jihova kpobi a rẹ ruẹrẹ oma kpahe re a ru uvi iwuhrẹ kugbe ahwo no Ebaibol na ze.” Ẹme ọyena ọ roma via evaọ ukere avesa ọrọ omobe uthubro na Model Study, onọ a kporo no 1937 rite 1941. O ta haro nọ: “Iwhowho-uvie kpobi a rẹ daoma re a rọ edhere kpobi nọ ọ lọhọ ro fiobọhọ kẹ ahwo evezi enọ i dhesẹ isiuru kẹ ovuẹ Uvie na. A re ru izihebro bru ahwo enana, k’iyo enọ sa-sa . . . , a ve je mu uvi uwuhrẹ họ . . . nọ oke na o tẹ nwani rovie fihọ.” Ẹhẹ, ute mai evaọ ozihebro họ re ma muọ uwuhrẹ Ebaibol họ re ma je ru ei ẹsikpobi.a Uruemu owhẹwhẹtiẹ gbe ọdawẹ uyoyou kẹ ahwo nọ i wo isiuru o rẹ w’omai ruẹrẹ oma kpahe ziezi je ru ewuhrẹ na ziezi.

18. Ẹvẹ ma sai ro fiobọhọ kẹ ahwo ekpokpọ zihe ruọ ilele Jesu Kristi?

¹⁸ Avọ obufihọ obe na Eriariẹ Nọ I Re Su Kpohọ Uzuazọ Ebẹdẹ Bẹdẹ gbe ibroshọ wọhọ Eme Ọghẹnẹ Ọ Gwọlọ Mi Omai?, ma rẹ sai ru emamọ iwuhrẹ Ebaibol ma vẹ sae rọ ere fiobọhọ kẹ ahwo ekpokpọ nọ i wo isiuru zihe ro ilele. Nọ ma be daoma raro kele Owuhrẹ Ologbo na, Jesu Kristi, ẹsejọhọ emọ-iwuhrẹ Ebaibol itieye na a re je wuhrẹ no uruemu udhedhẹ orọ oghọghọ mai, oruọzewọ mai, gbe adhẹẹ mai kẹ itee gbe ekpọvio Jihova ze. Nọ ma te bi fiobọhọ kẹ ahwo ekpokpọ k’iyo enọ rai, joma dao utho ẹgba mai kpobi re ma wuhrẹ ai epanọ a rẹ rọ k’uyo kẹ ahwo nọ e nọ rai enọ. (2 Timoti 2:1, 2; 1 Pita 2:21) Wọhọ iruiruo ivuẹvu ẹwoho, ma rẹ sae ghọghọ inọ ma jọ akpọ na soso ru iwuhrẹ Ebaibol 4,766,631 evaọ ukpe iruo nọ o vrẹ na. Ma rẹ ghọghọ viere otẹrọnọ ma rọ usu iruiruo ivuẹvu nọ i w’obọ evaọ iruo uwuhrẹ Ebaibol na.

Gbẹ Hae Ghọghọ Evaọ Ivuẹvu Na

19. Fikieme emamọ ẹjiroro kẹ oghọghọ ọ rọ jariẹ evaọ ivuẹvu na evaọ etoke odibọgba Jesu gbe oke ikọ na?

¹⁹ Emamọ ẹjiroro nọ a rẹ rọ ghọghọ ọ jariẹ evaọ etoke odibọgba Jesu gbe oke ikọ na. Ibuobu evaọ okeoye a j’owọ kpahe emamọ usi na ziezi. Oghọghọ na o rro gaga eva Pẹntikọst 33 C.E., keme ahwo 3,000 a jẹ ọkpọvio Pita rehọ, wo ẹzi ọfuafo Jihova, a te zihe ro abọ orẹwho Ọghẹnẹ ọrọ Izrẹl abọ-ẹzi. Evaọ uzẹme, unu rai u je dhe ebuebu, yọ oghọghọ o dafia nọ “Ọnowo o je ku otu nọ a reti siwẹ kugbe ai.”—Iruẹru 2:37-41, 46, 47; Ahwo Galesha 6:16; 1 Pita 2:9.

20. Eme ọ be wha oghọghọ ulogbo s’omai evaọ iruo ivuẹvu mai?

²⁰ Eva oke oyena, eruẹaruẹ Aizaya na i je rugba: “[Jihova] whọ tua oghọghọ rai, whọ tẹ jẹ kẹ ae evawere ilogbo; a ghọghọ eva aro ra epanọ ahwo a rẹ ghọghọ eva oke ivuẹvu, hayo wọhọ epanọ ahwo a rẹ ghọghọ nọ a be ghale egbo-ẹmo.” (Aizaya 9:3) Dede nọ enẹna ma ruẹ nọ ‘orẹwho ulogbo’ orọ enọ a wholo na o joma vọ no, oghọghọ mai o rẹ ruaro nọ ma be ruẹ unu iruiruo ivuẹvu efa nọ i bi vihọ k’ukpe k’ukpe na.—Olezi 4:7; Zekaraya 8:23; Jọn 10:16.

21. Eme ma te t’ẹme kpahe evaọ uzoẹme n’otha?

²¹ Ma ghine wo uvi ẹjiroro nọ ma rẹ rọ ghọghọ evaọ iruo ivuẹvu na. Ovuẹ ẹruore mai, ẹgwọlọ enọ i te, gbe uruemu udhedhẹ mai—enana kpobi e be wha oghọghọ s’omai wọhọ iruiruo ivuẹvu. Dede na, o be lẹliẹ ahwo buobu mukpahe omai. Onana o via kẹ Jọn ukọ na. A mu rie kpohọ ukoliko Patmọs “fiki ẹme Ọghẹnẹ gbe isẹri Jesu.” (Eviavia 1:9) Kọ ẹvẹ ma sae rọ yọrọ oghọghọ mai okenọ ma tẹ nyaku ukpokpoma gbe ọwọsuọ? Eme o ti fiobọhọ k’omai thihakọ uruemu evega ibuobu nọ ma be ta usiuwoma kẹ na? Uzoẹme mai n’otha o te kẹ obufihọ Ikereakere evaọ ẹza enọ nana.

[Oruvẹ-obotọ]

Ẹvẹ Whọ te k’Uyo?

• Eme họ iruo ivuẹvu ẹwoho na?

• Didi oghẹrẹ ovuẹ ma bi whowho?

• Fikieme iruo ẹgwọlọvia ilele nọ ma bi ru na o jẹ be kparobọ?

• Ẹvẹ ma rẹ rọ yọrọ udhedhẹ evaọ iruo ivuẹvu na?

• Fikieme ma jẹ gbẹ ghọghọ evaọ ivuẹvu na?

[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 10, 11]

Usiuwoma ota evaọ ikpe-udhusoi ọsosuọ gbe orọ avọ 20 na

[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 11]

Wọhọ Pọl, iruiruo ivuẹvu ọgbọna a be daoma nyate ahwo oma evaọ oria kpobi

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 11]

Rọ omosasa whowho emamọ usi na