Jihova Ọ Rẹ ‘Hwosa Kẹ Enọ E Gwọlọ E Riẹ’

“Ohwo kpobi nọ o bikẹle Ọghẹnẹ ọ rẹ rọwo nọ Ọghẹnẹ ọ rọ, jegbe ọ rẹ te hwosa kẹ e nọ e guọlọ e riẹ.”—AHWO HIBRU 11:6.

1, 2. Fikieme idibo Jihova jọ a jẹ sai muabọ kugbe iroro ọ me-fioka-ha?

BARBARA ọ ta nọ: “Mẹ rrọ Osẹri te ikpe 30 no rekọ me ri roro ẹdẹvo ho inọ me te ohwo nọ a re se osẹri Jihova.”a O fibae nọ: “Dede nọ me ru iruo ọkobaro je wo uvẹ-iruo efa buobu no, ovuovo evaọ usu enana o re sai ru omẹ roro nọ me te omọvo Isẹri Jihova ha.” Keith ọ ta ọkpọ eme evona. Ọ ta nọ: “Ẹsejọ o rẹ jọ mẹ oma inọ me te ọnọ ọ rẹ jọ omọvo Isẹri Jihova ha keme idibo Jihova a wo ẹjiroro buobu nọ a rẹ rọ wereva, rekọ me je wo evawere he.” Ọ ta haro nọ: “Mai yoma na, onana o soriẹ ze nọ me je ro wo obrukpe iroro.”

² Te oke anwae gbe ọgbọna, idibo Jihova buobu a muabọ kugbe ọkpọ iroro itieye na no. Kọ o be hae jọ ere kẹ owhẹ ẹsejọ? Ẹsejọhọ ebẹbẹ i bi te owhẹ unọjọ utọjọ, yọ o wọhọ nọ ibe Ileleikristi ra a be reawere uzuazọ nọ o kare ebẹbẹ, a te je bi wo evawere. Oyena o sae suẹe ze nọ whọ re ro roro nọ who wo ọjẹrehọ Jihova ha hayo who te ohwo nọ o re roro kpahe he. Whọ nwani ku ei họ kẹ oma ra nọ ere o rrọ họ. Ebaibol na e kẹ omai imuẹro nọ: “[Jihova] o ri ku ovao fiẹ kẹ enọ uye o rẹ bẹ vievie he; o si ovao riẹ no i hi, rekọ nọ o bo se i o yo kẹ e.” (Olezi 22:24) Eme eruẹaruẹ yena nọ i kiekpahe Mesaya na i dhesẹ inọ orọnikọ Jihova o re yo elẹ idibo riẹ nọ i wo ẹrọwọ ọvo ho rekọ ọ rẹ jẹ hwosa kẹ ae.

3. Fikieme a gbẹ rọ ko omai dhere no itunyẹ uyero akpọ nana ha?

³ A ko uvumọ ohwo dhere no itunyẹ eyero akpọ nana ha—makọ idibo Jihova dede. Ma be rria akpọ nọ ọwegrẹ ologbo Jihova, Setan Ẹdhọ na, ọ rrọ osu riẹ. (2 Ahwo Kọrint 4:4; 1 Jọn 5:19) Ẹhẹ, ukpenọ idibo Jihova a re wo ọthọwẹ igbunu, ae họ ahwo nọ Setan ọ mae rẹriẹ ovao dhe. (Job 1:7-12; Eviavia 2:10) Fikiere, bẹsenọ oke nọ Ọghẹnẹ o fihọ u re te, o gwọlọ nọ ma re “thihakọ eva uye obẹbẹ” jẹ “hẹ lẹ kẹse kẹse,” avọ udufihọ inọ Jihova ọ be daezọ mai. (Ahwo Rom 12:12) Wha joma kuvẹ kẹ iroro na ha inọ Jihova, Ọghẹnẹ mai na o you omai hi!

Iriruo Akothiho erọ Oke Anwae

4. Kẹ iriruo idibo Jihova jọ nọ i wo ẹrọwọ nọ i thihakọ iyero ebẹbẹ.

⁴ Idibo Jihova oke anwae buobu a thihakọ iyero ebẹbẹ. Wọhọ oriruo, udu Hana o “yayiẹ gaga” fikinọ o yẹ ọmọ họ—uyero nọ ọ rehọ wọhọ nọ Ọghẹnẹ ọ nya se iẹe ba no. (1 Samuẹle 1:9-11) Okenọ Jezibẹl, ovie-aye ojihẹ na o je le Elaeja, ozọ u mu rie te epanọ ọ rọ lẹ se Jihova nọ: “U te no enẹna, O Ọnowo rehọ uzuazọ mẹ; keme me woma vi esẹ mẹ hẹ.” (1 Ivie 19:4) U te je muẹro inọ ẹbẹbẹ sebaẹgba nọ o je lele muabọ o kẹ Pọl ukọ na uye gaga okenọ ọ ta nọ: ‘Okenọ mẹ gwọlọ nọ me re ru ewoma, eyoma ọ vẹ rọ oma via.’ O te je fibae nọ: “O! Ovuogho nọ omẹ rọ!”—Ahwo Rom 7:21-24.

5. (a) Ẹvẹ Hana, Elaeja, gbe Pọl a ro wo osaohwa kẹ akothiho rai? (b) Omosasọ vẹ ma rẹ sai wo no Ẹme Ọghẹnẹ ze nọ ma te bi mu abọ kugbe iroro elọhoma?

⁵ Uzẹme, ma riẹ nọ Hana, Elaeja, gbe Pọl a thihakọ evaọ egagọ rai kẹ Jihova yọ Ọ hwosa kẹ ae ruaro. (1 Samuẹle 1:20; 2:21; 1 Ivie 19:5-18; 2 Timoti 4:8) Ghele na, a muabọ kugbe edada iroro sa-sa, onọ o kẹre te elọhoma, uweri, gbe ozọ. Fikiere u re gbe omai unu hu nọ ma te wo iroro elọhoma ẹsejọ. Dede na, eme whọ rẹ sai ru nọ awa-ọruẹ akpọ ọ tẹ be lẹliẹ owhẹ roro nọ ẹsejọhọ Jihova o gine you owhẹ hẹ? Whọ rẹ sai wo omosasọ no Ẹme Ọghẹnẹ ze. Wọhọ oriruo, evaọ uzoẹme nọ u kpemu na, ma ta kpahe ẹme Jesu na inọ Jihova ọ riẹ “egẹ-eto uzou rai kpobi.” (Matiu 10:30) Eme uduotahawọ yena i dhesẹ nọ Jihova o wo isiuru gaga kpahe idibo riẹ omomọvo. Kareghẹhọ ọtadhesẹ Jesu ọrọ imuedi na re. Otẹrọnọ emevra esese yena ọvuọvo o re kie otọ ababọ ẹromuhọ Jihova ha, kemejabọ o je gbolo ovao fiẹ kẹ uye-oruẹ ra?

6. Ẹvẹ Ebaibol na e sae rọ jọ ehri omosasọ kẹ ahwo nọ a bi lele iroro elọhoma hayo iroro ọ me-fioka-ha muabọ?

⁶ Kọ ginọ uzẹme inọ mai ahwo-akpọ sebaẹgba ma rẹ sae jọ ghaghae evaọ aro Jihova Ọghẹnẹ, Ọnọma nọ o wo ogaga kpobi na? Ee! Evaọ uzẹme, eria Ebaibol buobu e riẹ nọ e kẹ omai imuẹro onana. Ẹkwoma eria Ikereakere nana nọ ma re se tudu, ma sai wariẹ eme ọso-ilezi na, ọnọ ọ ta nọ: “Okenọ iroro ibuobu e vọ omẹ eva, evaewerọ ra e tẹ sasa ẹzi mẹ.” (Olezi 94:19) Joma ta ẹme kpahe eme nana jọ nọ e rrọ Ebaibol na nọ e rẹ sasa ohwo oma na, enọ i ti fi obọ họ kẹ omai vuhumu ziezi inọ ma rrọ ghaghae evaọ aro Ọghẹnẹ gbe inọ ọ te hwosa kẹ omai nọ ma be ruabọhọ oreva riẹ uruo na.

‘Ahwo Aghae’ kẹ Jihova

7. Eruẹaruẹ uduotahawọ vẹ Jihova ọ rehọ ẹkwoma Malakae ruẹ kpahe orẹwho ogbekuo na?

⁷ Ahwo Ju a je zue evaọ eyoma-oruo evaọ etoke ikpe-udhusoi avọ isoi taure Kristi ọ tẹ jọ. Izerẹ na i je mi erao nọ i fo ho jẹ rehọ ae dhe-idhe eva aruẹri Jihova. Iguẹdhọ a je dhesẹ ọriẹwẹ evaọ ẹdhoguo rai. Ẹvagba, erueta, iwhayo-ifio gbe ẹnwae-obro e da otọ fia eva oke yena. (Malakae 1:8; 2:9; 3:5) Malakae ọ ruẹaro igbunu jọ kpahe orẹwho nana nọ u keke aro fihọ je zue evaọ eyoma-oruo na. Evaọ obaro, Jihova o ve ti zihe ahwo riẹ ze otọ ọjẹrehọ riẹ. Ma se nọ: “A rẹ te jọ emẹ, ere ỌNOWO ogbaẹmo na ọ tae, a rẹ te jọ eghaghae mẹ evaọ ẹdẹ nọ mẹ rẹ te tha, mẹ rẹ te thọ ae wọhọ epanọ ohwo ọ rẹ thọ ọmọ riẹ nọ ọ be gba odibo kẹe.”—Malakae 3:17.

8. Fikieme ma sae rọ ta nọ eruẹaruẹ nọ e rrọ Malakae 3:17 na i kie kpahe otu obuobu na re?

⁸ Eruẹaruẹ Malakae i wo orugba evaọ edẹ mai na kpahe Ileleikristi nọ a rehọ ẹzi wholo na, enọ i ru orẹwho abọ-ẹzi orọ ahwo 144,000. Uzẹme, orẹwho yena o ginẹ rrọ ‘ahwo aghae,’ hayo “ahwo obọ Ọghẹnẹ.” (1 Pita 2:9) Eruẹaruẹ Malakae na e rẹ sae jọ uduotahawọ kẹ “otu obuobu” na re, enọ “i dikihẹ aro akaba uvie jegbe aro Omogodẹ na, nọ e whẹ iwu efuafo họ.” (Eviavia 7:4, 9) Enana e ziọ uthuru ovo kugbe enọ a wholo na, eva otọ Othuru-Igodẹ ọvo, Jesu Kristi.—Jọn 10:16.

9. Fikieme idibo Jihova a rọ rrọ ‘ahwo aghae’ kẹe?

⁹ Ẹvẹ Jihova o rri ahwo nọ a salọ nọ a rẹ gọe? Wọhọ epanọ ma muẹrohọ eva Malakae 3:17 na, a rrọ ghaghae kẹe wọhọ epanọ ọmọ ọ rẹ jọ kẹ ọsẹ oyoyou na. Muẹrohọ eme omosasọ nọ o ro dhesẹ idibo riẹ na—“eghaghae mẹ.” Eva efafa efa, etenẹ ikere na o se nọ “ahwo obọ mẹ,” “ekwakwa agheghọ mẹ,” gbe “ighele mẹ.” Fikieme Jihova o ro rri ahwo nọ a be gọe ghare te ere? Ẹjiroro jọ họ, ọ rrọ Ọghẹnẹ nọ o wo edẹro gaga. (Ahwo Hibru 6:10) O re si kẹle je rri ahwo nọ a be rehọ eva efuafo gọe ghaghae.

10. Ẹvẹ Jihova ọ rẹ rọ thọ idibo riẹ?

¹⁰ Kọ who wo obọdẹ okwakwa jọ nọ o rrọ ghaghae gaga kẹ owhẹ? Kọ whọ gbẹ be hae roma totọ sẹro riẹ? Epọvo na Jihova ọ be sẹro ‘ahwo aghae’ riẹ. Uzẹme, ọ be ko idibo riẹ dhere no ebẹbẹ gbe okpẹtu kpobi nọ e rẹ sai te ohwo eva uzuazọ họ. (Ọtausiwoma Na 9:11) Rekọ evaọ abọ-ẹzi, Jihova ọ rẹ sae thọ yọ ọ te thọ idibo riẹ nọ i wo ẹrọwọ. Ọ rẹ kẹ ai ẹgba nọ o gwọlọ nọ a re ro thihakọ odawọ kpobi. (1 Ahwo Kọrint 10:13) Oyejabọ nọ Mosis ọ rọ ta kẹ idibo Ọghẹnẹ oke anwae, emọ Izrẹl, inọ: “Wha wo ogaga avọ emamọ aruọwha, wha dhozọ họ . . . Ọnowo na Ọghẹnẹ rai ọ rẹ te jọ kugbe owhai; o re ti ru owhai kie he hayo ọ rẹ sia owhai gbe he.” (Iziewariẹ 31:6) Jihova ọ rẹ rẹro te idibo riẹ ziezi. A rrọ ‘ghaghae’ kẹe.

Jihova—Ọnọ ‘Ọ rẹ Hwosa kẹ Idibo Riẹ’

11, 12. Ẹvẹ ovuhumuo nọ ma re wo kpahe Jihova wọhọ Ọnọ ọ rẹ hwosa kẹ omai o sai ro fi obọ họ kẹ omai mugba kẹ iroro avro?

¹¹ Imuẹro efa nọ i dhesẹ nọ Jihova o rri idibo riẹ ghaghae họ, ọ rẹ ghale ae hayo hwa ai osa. Ọ ta kẹ emọ Izrẹl nọ: “Dawo omẹ, sọ me gbe ti rovie ethẹ-ufuro obọ odhiwu kẹ owhai je vi oghale se owhai hi.” (Malakae 3:10) Evaọ ukuhọ riẹ kpobi, Jihova ọ te rehọ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ hwa idibo riẹ osa. (Jọn 5:24; Eviavia 21:4) Osaohwa nana nọ u wo ibe he na u dhesẹ oghẹrẹ nọ uyoyou Jihova gbe ọghoruo riẹ o kẹre te. U te je dhesẹ re nọ ọ ginẹ rehọ ahwo nọ a salọ nọ a rẹ gọe ghaghae. Ma te wuhrẹ epanọ ma re ro rri Jihova wọhọ Ọnọ o re rovie abava hwosa kẹ idibo riẹ, o rẹ sai fi obọ họ kẹ omai mugba kẹ avro kpobi nọ ọ rẹ sae ze omai udu kpahe edikihẹ mai kugbe Ọghẹnẹ. Evaọ uzẹme, Jihova ọ ta udu họ omai awọ nọ ma rri rie wọhọ Ọnọ ọ rẹ hwosa kẹ idibo riẹ! Pọl o kere nọ: “Ohwo kpobi nọ o bikẹle Ọghẹnẹ ọ rẹ rọwo nọ Ọghẹnẹ ọ rọ, jegbe ọ rẹ te hwosa kẹ e nọ e guọlọ e riẹ.”—Ahwo Hibru 11:6.

¹² Uzẹme, ma be gọ Jihova fikinọ ma you rie—orọnikọ fikinọ ọ ya eyaa nọ ọ te hwosa kẹ omai hi. Ghele na, o rrọ oware othọthọ hayo oriobọ họ re ma rẹro osaohwa mi Ọghẹnẹ. (Ahwo Kọlọsi 3:23, 24) Fiki uyoyou nọ o wo kẹ ai gbe epanọ o rri rai ghare te, Jihova ọ rehọ udu obọriẹ jowọ jẹ be hwosa kẹ ahwo nọ e be roma totọ gwọlọ iẹe.

13. Fikieme ọruẹrẹfihotọ ẹtanigbo o rọ rrọ imuẹro nọ e mae rro inọ Jihova o gine you omai?

¹³ Oware nọ o mai dhesẹ nọ ahwo-akpọ a re ghaghae evaọ aro Jihova họ ọruẹrẹfihotọ ẹtanigbo na. Jọn ukọ na o kere nọ: “Ọghẹnẹ o you akpọ na hrọ, ọ jẹ rehọ Ọmọvo riẹ kẹ, re kohwo kohwo nọ ọ rọwo riẹ o gbe vrẹ hẹ rekọ o re wo uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ.” (Jọn 3:16) Ọruẹrẹfihotọ idhe ẹtanigbo Jesu Kristi na u dhesẹ nọ ma rrọ ghaghae evaọ aro Jihova, wo ohẹriẹ no eriwo na inọ ma fioka ha, hayo inọ Jihova o you omai hi. Evaọ uzẹme, otẹrọnọ Jihova o si obọ no oware ulogbo utioye kẹ omai—nọ ọ rọ kuvẹ re Ọmọ ọvo riẹ o whu fiki mai—kiyọ o gine you omai gaga.

14. Eme o dhesẹ oghẹrẹ nọ Pọl o rri ọruẹrẹfihotọ ẹtanigbo na?

¹⁴ Fikiere nọ iroro ọ me-fioka-ha e tẹ ruọ owhẹ udu, roro didi kpahe ọruẹrẹfihotọ ẹtanigbo na. Ẹhẹ, rri okẹ nana wọhọ ọruẹrẹfihotọ nọ Jihova o ru kẹ owhẹ. Ere Pọl ukọ na o rri rie. Kareghẹhọ nọ ọ ta inọ: “O! Ovuogho nọ omẹ rọ!” Rekọ o te fibae nọ: ‘Me yere Ọghẹnẹ fiki Jesu Kristi Ọnowo mai,’ ọ tẹ jẹ ta re inọ, ‘ọnọ o you omẹ, ọ jẹ rehọ oma riẹ kẹ fiki mẹ.’ (Ahwo Rom 7:24, 25; Ahwo Galesha 2:20) Orọnikọ Pọl ọ jẹ rehọ eme riẹ nana dhesẹ oma ha. Rekọ u dhesẹ nọ o wo udufihọ inọ Jihova o rri rie ghaghae. Wọhọ Pọl, u fo re whẹ omara who wuhrẹ epanọ who re ro rri ẹtanigbo na wọhọ okẹ nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ owhẹ dẹẹ. Orọnikọ Osiwi ologbo ọvo Jihova ọ rrọ họ rekọ Ọsẹ oyoyou nọ ọ rẹ hwosa kẹ idibo riẹ.

Yọrọ Oma kẹ ‘Eghẹ’ Setan

15-17. (a) Ẹvẹ Ẹdhọ ọ be rọ rehọ iroro me-fioka-ha ru iruo? (b) Uduotahawọ vẹ ma rẹ sai wo no oware nọ o via kẹ Job na ze?

¹⁵ Dede na, o sae gbẹ jọ bẹbẹ kẹ owhẹ re whọ rọwo nọ eme uduotahawọ nọ a rehọ ẹgba ẹzi kere fihọ Ebaibol na i gine kie kpahe owhẹ. Whọ sai roro nọ osohwa uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ akpọ ọkpokpọ Ọghẹnẹ yọ oware nọ o rẹ sai te amọfa obọ, rekọ who te ohwo nọ ọ rẹ sai woi hi. Otẹrọnọ enẹ who roro, eme whọ rẹ sai ru?

¹⁶ Ababọ avro, whọ riẹ ohrẹ nọ Pọl ọ kẹ ahwo obọ Ẹfẹsọs na inọ: “Wha fi ẹgọ-ẹmo Ọghẹnẹ ọsoso họ oma, re wha sai dikihẹ kẹ ereghẹ ukumuomu.” (Ahwo Ẹfẹsọs 6:11) Nọ a tẹ ta ẹme kpahe eghẹ Setan, eware nọ e rẹ kake ziọ omai iroro họ efe-ole gbe ọfariẹ-ogbe, yọ u gine fo re ma roro ere. Idibo Ọghẹnẹ buobu evaọ oke anwae gbe oke mai na a kie ruọ agbefẹ edawọ nana no. Dede na, ma re du rri ẹghẹ Setan ọfa jọ vo ho—oma nọ ọ be dawo rọ viẹ ahwo họ inọ Jihova Ọghẹnẹ o you rai hi.

¹⁷ Ẹdhọ o wo ona gaga nọ ọ be rọ rehọ iroro itieye na ru iruo rọ daoma ru ahwo kiuke ku Ọghẹnẹ. Kareghẹhọ eme nọ Bildad ọ ta kẹ Job: “Ẹvẹ ohwo o re kiẹrẹe obaro Ọghẹnẹ re? Ẹvẹ ohwo nọ aye o ye ọ rẹ jọ fuafo re? Riri, makọ ọvẹre dede ọ fo te he, jegbe isi dede e fo te evaọ aro riẹ hẹ: Kabikọ ohwo, nọ ọ rọ ohori gheghe, gbe ọmọ ohwo nọ ọ rọ adha!” (Job 25:4-6; Jọn 8:44) Faki rri epanọ eme enana e rẹ sai whrehe Job udu te! Whọ kuvẹ re Setan o whrehe owhẹ udu vievie he. Ukpoye, vuhu eghẹ Setan mu re whọ ruẹsi wo uduowha nọ who re ro mugba họre kẹ eruo oware nọ u kiehọ. (2 Ahwo Kọrint 2:11) Rọkẹ Job, dedenọ u te epanọ a rọ kpọ eriwo riẹ vi, Jihova ọ hwa riẹ osa fiki akothiho riẹ ẹkwoma eware riẹ kpobi nọ i vru nọ ọ wariẹ rọ ghale iẹe akuava.—Job 42:10.

Jihova ‘Ọ Rro Vi Udu Mai’

18, 19. Oghẹrẹ vẹ Ọghẹnẹ ọ rọ “ro vi eva [hayo, udu] mai,” kọ edhere vẹ ọ rọ “riẹ oware kpobi”?

¹⁸ Uzẹme o rrọ, nọ iroro elọhoma e tẹ da ohwo udu fia o rẹ jọ bẹbẹ re ma sai si ai no. Ghele na, ẹzi Jihova ọ rẹ sai fi obọ họ kẹ owhẹ rọ ẹmẹrera wo obokparọ vi ‘iroro ethọthọ nọ e gae . . . nọ e wọso eriariẹ Ọghẹnẹ.’ (2 Ahwo Kọrint 10:4, 5) Nọ iroro ethọthọ e tẹ be gwọlọ da owhẹ udu fia, roro didi kpahe eme Jọn ukọ na: “Fiki onana ma te rọ riẹ nọ ma rọ erọ uzẹme na, u je ti mu eva mai ẹro evaọ aro riẹ. Oke kpobi nọ eva mai i brukpe omai; Ọghẹnẹ ọ ro vi eva mai, ọ tẹ jẹ riẹ oware kpobi.”—1 Jọn 3:19, 20.

¹⁹ Eme họ otofa ẹme na “Ọghẹnẹ ọ ro vi eva [hayo, udu] mai”? Ẹsejọ eva hayo udu mai o rẹ sai brukpe omai, maero nọ ma te roro kpahe oma sebaẹgba avọ iruthọ mai. Hayo o sae jọnọ fiki uzuazọ nọ ma yeri notọ ze, ma be hai wo iroro ethọthọ kpahe oma mai wọhọ ẹsenọ ma rẹ sai ru oware ovuovo nọ o rẹ were Jihova ha. Eme Jọn ukọ na e ta udu họ omai awọ nọ iroro Jihova e rro vi ere! O re rri vrẹ ethobọ mai jẹ ruẹ abọ nọ ma be jọ ginẹ daoma. Ọ riẹ iroro gbe owojẹ mai re. Devidi o kere nọ: “Ọ riẹ epanọ a rọ ma omai; ọ be kareghẹhọ nọ mai ẹkpẹ gheghe.” (Olezi 103:14) Uzẹme, Jihova ọ riẹ omai vi epanọ ma riẹ oma mai!

‘Etu-Uvie Erru’

20. Eme eruẹaruẹ ezihetha nọ a rehọ ẹkwoma Aizaya whowho na u dhesẹ kpahe oghẹrẹ nọ Jihova o rri idibo riẹ?

²⁰ Jihova ọ rehọ ẹkwoma Aizaya ọruẹaro na whowho ẹruore ezihetha kẹ idibo riẹ oke anwae. Ovuẹ osasa avọ irẹro nana họ oware nọ ahwo nana nọ a kare ẹruore nọ a rẹ te jọ igbo obọ Babilọn na a ginẹ gwọlọ! Bi rri kpohọ okenọ a ti ro zihe ae ziọ ẹwho obọrai, Jihova ọ ta nọ: ‘Wha rẹ te jọ etu-uvie erru evaọ obọ ỌNOWO na, gbe etu-uvie evaọ obọ Ọghẹnẹ rai.’ (Aizaya 62:3) Jihova ọ rọ ẹkwoma eme enana bru orro gbe ọghọ họ idibo riẹ oma. Epọvo na o ru no kẹ orẹwho riẹ orọ Izrẹl abọ-ẹzi nẹnẹ. O wọhọ ẹsenọ ọ wọ ai kpehru re a ruẹse si ahwo kpobi urru.

21. Ẹvẹ whọ sai ro wo udufihọ inọ Jihova ọ te hwosa kẹ owhẹ fiki akothiho ra?

²¹ Dede nọ otu nọ a wholo na eruẹaruẹ na e mai kie kpahe, i dhesẹ ọghọ nọ Jihova o bi bru họ ahwo kpobi nọ a be gọe oma. Fikiere, nọ iroro avro hayo elọhoma e tẹ ziọ owhẹ udu, kareghẹhọ inọ dede nọ whọ gba ha, whọ rẹ sae jọ ghaghae evaọ aro Jihova wọhọ ‘etu-uvie erru.’ Fikiere daoma hai ru oreva riẹ ẹsikpobi re whọ rọ ere ru eva were iẹe. (Itẹ 27:11) Ẹkwoma ere oruo, whọ sai wo udufihọ inọ Jihova ọ te hwosa kẹ owhẹ fiki akothiho ra!

[Oruvẹ-obotọ]

Kọ Whọ Kareghẹhọ?

• Ẹvẹ ma rọ rrọ ‘ahwo aghae’ kẹ Jihova?

• Fikieme u ro wuzou re ma rri Jihova wọhọ Ọnọ ọ rẹ hwosa kẹ idibo riẹ?

• ‘Eghẹ’ Setan vẹ o gwọlọ nọ ma rẹ yọrọ oma kẹ?

• Oghẹrẹ vẹ Ọghẹnẹ ọ rọ “ro vi eva [hayo, udu] mai”?

[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 22]

Pọl

Elaeja

Hana

[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 24]

Eme uduotahawọ buobu e rrọ Ebaibol na