Raro Kele Oriruo Jesu Re Who Dhesẹ Ọdawẹ Kẹ Iyogbere na
ENWENỌ notọ avọ otọ ze uvuhu gbe okienyẹ e rọ rrọ. Dede nọ Ọghẹnẹ o juzi kẹ emọ Izrẹl re a thọ iyogbere uke je ru ọbẹwẹ rai kpotọ, ẹsibuobu a je koko Uzi na ha. (Emọs 2:6) Izikiẹl ọruẹaro na o brukpe oghẹrẹ nọ a je ru iyogbere na. Ọ ta nọ: “Ahwo ẹwho na a te bi mi ahwo eware je bi tho uji; a kienyẹ iyogbere gbe erọ ọbẹwẹ, a bi fru erara na ria yọ a bi zihe kẹ ae he.”—Izikiẹl 22:29.
Epọvo na o jọ okenọ Jesu ọ jọ otọakpọ. Isu-egagọ na a dhesẹ ọdawẹ kẹ iyogbere na gbe ahwo nọ e jọ ọbẹwẹ vievie he. A dhesẹ isu-egagọ na wọhọ ahwo nọ a “you igho,” enọ “e rẹ re eware eyero eyaeuku,” nọ ọdawẹ rai o jọ epanọ a re ro koko iruemu anwae vi ẹruorote otu nọ e kpako no gbe enọ ọbẹwẹ ọ rrọ oma. (Luk 16:14; 20:47; Matiu 15:5, 6) Ma rẹ nwani vuhu onana mu evaọ ohare Jesu orọ emamọ ohwo Sameria na, nọ ozerẹ gbe ohwo Livae a ruẹ ohwo nọ ọ nwoma evaọ edhere a tẹ nya ofẹ ofa se iẹe ba ukpenọ a nya re a fi obọ họ kẹe.—Luk 10:30-37.
Jesu O Dhesẹ Ọdawẹ kẹ Iyogbere
Ikuigbe Jesu nọ e rrọ usiuwoma na i dhesẹ nọ ọ riẹ ebẹbẹ iyogbere na totọ je gine wo ọdawẹ kpahe ẹgwọlọ rai. Dede nọ Jesu ọ jẹ rria obọ odhiwu vẹre, o se omariẹ gbe oware ovo ho, ọ rehọ oma ohwo-akpọ, “o te zi yogbe” fiki mai. (2 Ahwo Kọrint 8:9) Nọ Jesu ọ ruẹ ogbotu na, “ohrọ rai o tẹ riẹ e, epanọ a rọ oyoya, a tẹ jẹ vaha wọhọ igodẹ nọ i wo othuru hu.” (Matiu 9:36) Ikuigbe erọ ayeuku oyegbere na u dhesẹ inọ orọnikọ epanọ okẹ edafe na u “bu te” o da Jesu ẹro fia ha, rekọ umutho okẹ ayeuku na. Oware nọ o ru na u duobọ te Jesu keme “enọ ikiọkọ [kẹ ayeuku na] eva eyero riẹ kpobi oro fihọ.”—Luk 21:4.
Orọnikọ ọdawẹ ọvo Jesu o dhesẹ kẹ iyogbere na ha rekọ o wo isiuru kpahe ẹgwọlọ rai. Ọye avọ ilele riẹ a wo ẹkpa-ugho ọvo nọ a jẹ hae rehọ ugho noze ro fi obọ họ kẹ ahwo Izrẹl nọ ọbẹwẹ ọ jọ oma. (Matiu 26:6-9; Jọn 12:5-8; 13:29) Jesu ọ ta udu họ ahwo nọ a gwọlọ jọ ilele riẹ awọ inọ jọ a wo ovuhumuo ọrọ owha-iruo rai nọ a re ro fi obọ họ kẹ ahwo nọ ọbẹwẹ ọ rrọ oma. Ọ ta kẹ ọdafe ọmoha jọ nọ ọ jọ osu inọ: “Zẹ eware nọ who wo kpobi, whọ ghale kẹ iyogbere, who re ti wo efe obọ odhiwu; whọ nyaze ti lele omẹ.” Nọ ọmoha nana ọ sae rọwo si obọ no efe riẹ hẹ na, u dhesẹ nọ uyoyou nọ o wo kẹ efe u vi onọ o wo kẹ Ọghẹnẹ gbe ọrivẹ. Fikiere, o wo uruemu-aghae nọ o gwọlọ mi ohwo nọ ọ rẹ jọ olele Jesu hu.—Luk 18:22, 23.
Ilele Kristi a Wo Ọdawẹ kẹ Iyogbere
Nọ Jesu o whu no, ikọ na gbe ilele Kristi efa a ruabọhọ je dhesẹ ọdawẹ kẹ iyogbere nọ e jọ udevie rai. Evaọ oware wọhọ 49 C.E., Pọl ukọ na ọ ruẹ Jemis, Pita, gbe Jọn o te gbiku kẹ ai kpahe iruo usiuwoma ota nọ Olori na Jesu Kristi ọ kẹ riẹ. A tẹ ta nọ jọ Pọl avọ Banabas a nya bru “ahwo Egedhọ,” re a tẹrovi ahwo erẹwho na nọ e riẹ Ọghẹnẹ hẹ. Dede na, Jemis avọ ikọ edekọ a ta udu họ Pọl avọ Banabas awọ nọ a “kareghẹghọ iruori na.” Yọ oyena họ oware nọ Pọl o ‘wo oriori riẹ inọ o re ruẹ.’—Ahwo Galesha 2:7-10.
Eva etoke esuo Claudius Ovie-Ologbo na, ohọo ogaga u je mu eva abọ sasa ọrọ Uvie-Ulogbo Rom. Nọ a yo kpahe onana, Ileleikristi nọ e jọ obọ Antiọk “duohwo duepanọ omomọvo ọ rẹ sai ruẹ, a te roro nọ, a re kpeze uko obufihọ se imoni nọ e rọ obọ Judia ria; a tẹ ghinẹ ruẹrẹ ai kpahe, a jẹ rehọ ai kẹ Banabas avọ Sọl re a rehọ ai se ai.”—Iruẹru 11:28-30.
Ileleikristi uzẹme nẹnẹ a wo ovuhumuo re inọ o gba ilele Jesu họ nọ a re dhesẹ ọdawẹ kẹ iyogbere gbe ahwo nọ ọbẹwẹ ọ rrọ oma, maero kọ evaọ udevie ibe Ileleikristi. (Ahwo Galesha 6:10) Fikiere, a re dhesẹ uvi ọdawẹ kpahe ẹgwọlọ abọ-iwo orọ ahwo nọ ọbẹwẹ ọ rrọ oma. Wọhọ oriruo, evaọ 1998, ivo-egaga e raha eware evaọ ofẹ nọ o mae rro eva obọze ẹkpẹlobọ ovatha-ọre Brazil. Ivo na i kpe isikapa, egwa, gbe eka nọ a kọ, onọ u ru nọ ohọo ogaga u je ro mu—onọ a re ruẹ obọ riẹ hẹ anwọ ikpe 15 nọ i kpemu. Eva eria jọ, o jọ bẹbẹ re a ruẹ ame nọ a rẹ da dede. Isẹri Jihova nọ e rrọ abọfa orẹwho yena a tẹ rehọ egbẹgwae ogbo-ọdhẹ ro mu ababọ oke oraha, u kri hi, a te koko emu buobu fihọ jẹ hwosa ugho-ofa nọ a sae rọ whaliẹ ai te inievo nọ ọbẹwẹ ọ rrọ oma na.
Inievo nọ e zọhọ eware nọ a rọ dhogbo na ze a kere nọ: “Eva e were omai gaga nọ ma sai ro fi obọ họ kẹ inievo mai, maero nọ ma riẹ inọ oware nọ ma ru na u ru udu Jihova ghọghọ. Eme nọ e rrọ Jemis 2:15, 16 e thọrọ omai ẹro vievie he.” Awọ Ebaibol yena e ta nọ: “Otẹrọnọ omoni-ọmọzae hayo omoni-ọmọtẹ ọrọ inwhrehọ zuo, o gbeje wo emu nọ ọ rẹ ria okpokpẹdẹ hẹ, ohwo jọ udevie rai ọ vẹ ta kẹ ae nọ, ‘Wha kpo tou, wha sasa oma jẹ re eva vọ,’ yọ wha kẹ rae eware nọ a guọlọ kẹ oma rai hi, kọ didi erere o norie ze?”
Evaọ ukoko jọ orọ Isẹri Jihova nọ o rrọ ẹwho São Paulo, Osẹri jọ ọ rrọ nọ o wo omurokpotọ gbe ajọwha, dede na yọ oyegbere nọ ọ be rọ akọ kpena re ọ tẹ re eva vọ. Osẹri nana ọ ta nọ: “Dede nọ uvuhu u bi kpe omẹ, ovuẹ Ebaibol na o lẹliẹ uzuazọ mẹ wo otofa no. Mẹ riẹ oware nọ o hae te via kẹ omẹ hẹ, o gbẹ rrọ obọ nọ ibe Ileleikristi a fihọ kẹ omẹ hẹ.” Oke jọ nọ u kpemu, aye Oleleikristi nana nọ obọ riẹ u re no iruo ho na o kie ẹyao jọ nọ o gwọlọ obẹrọ rekọ o wo ugho nọ ọ sae rọ hwaosa ẹsipito ho. Inievo Ileleikristi nọ e rrọ ukoko na a te fi obọ họ kẹe hwaosa ugho obẹrọ na. Ileleikristi wariẹ akpọ na soso họ a bi fi obọ họ kẹ ibe Ileleikristi rai nọ ọbẹwẹ ọ rrọ oma.
Dede na, oghẹrẹ nọ iruẹru obufihọ itieye na e rẹ kẹ omawere te kẹhẹ, o rrọ vevẹ inọ emamọ omodawọ itieye na o sai si uvuhu notọ họ. Dede nọ egọmeti omariẹ gbe ikoko ogbo-ọdhẹ erọ akpọ soso a wo obokparọ jọ no, a re sai si ẹbẹbẹ uvuhu nọ o kri otọ na no ho. Fikiere a sae nọ inọ, Eme o ti ku uvuhu gbe ebẹbẹ efa nọ i bi te ahwo-akpọ na họ?
Uwuhrẹ Ebaibol O kẹ Ifue Ebẹdẹ Bẹdẹ
Ikuigbe Usiuwoma na e ta nọ ẹsikpobi Jesu Kristi ọ jẹ hae ru ewoma kẹ ahwo nọ uvuhu u bi kpe hayo enọ i wo oghẹrẹ ẹgwọlọ efa. (Matiu 14:14-21) Ghele na, oghẹrẹ iruẹru vẹ o fi họ oria ọsosuọ? Evaọ okejọ nọ Jesu ọ raha oke kugbe iruori na no, ọ tẹ ta kẹ ilele riẹ nọ: ‘Wha nyaze, ma kpo ewho ekẹloma edekọ, kpere mẹ jọ etẹe vuẹ ovuẹ re.’ Eme ọ lẹliẹ Jesu seri obọ nọ o je fihọ kẹ ahwo nọ a be mọ gbe enọ ọbẹwẹ ọ rrọ oma họ re ọ ruẹsi mu iruo usiuwoma ota riẹ họ? Ọ ta vevẹ nọ: “Fiki onana [koyehọ, usiuwoma ota] mẹ jẹ ze.” (Mak 1:38, 39; Luk 4:43) Dede nọ u wuzou kẹ Jesu re o ru ewoma kẹ ahwo nọ ọbẹwẹ ọ rrọ oma, usiuwoma ota kpahe Uvie Ọghẹnẹ họ iruo nọ ọ rọ karo.—Mak 1:14.
Nọ Ebaibol e ta udu họ Ileleikristi awọ inọ a “rọ kpahe ithihi [Jesu]” kpekpekpe na, Ileleikristi a wo emamọ ọkpọvio nẹnẹ kpahe eware nọ u fo nọ a rẹ rọ karo nọ a tẹ be daoma fi obọ họ kẹ amọfa. (1 Pita 2:21) Wọhọ Jesu, a re fi obọ họ kẹ ahwo nọ ọbẹwẹ ọ rrọ oma. Dede na, a rẹ jẹ rehọ iruo ahwo owuhrẹ gbe ewhowho ovuẹ usiuwoma Uvie Ọghẹnẹ nọ u no Ebaibol ze na karo evaọ uzuazọ rai. (Matiu 5:14-16; 24:14; 28:19, 20) Eme jabọ u ro fo re a rehọ ovuẹ usiuwoma nọ o rrọ Ebaibol na karo vi oghẹrẹ ofa kpobi nọ a sai ro fi obọ họ kẹ amọfa?
Eware nọ e via kẹ ahwo no evaọ kabọ kabọ akpọ na u dhesẹ inọ okenọ ahwo a te wo otoriẹ Ebaibol jẹ nya lele ithubro riẹ a jẹ mai yerikugbe ebẹbẹ ikẹdẹ kẹdẹ uzuazọ, onọ o kẹre te uvuhu. Ofariẹ, ovuẹ Uvie Ọghẹnẹ nọ o rrọ Ebaibol na nọ Isẹri Jihova a bi whowho nẹnẹ na o rẹ kẹ ahwo ẹruore kpahe obaro na—ẹruore nọ o rẹ lẹliẹ ohwo reawere uzuazọ, makọ eva otọ iyero ebẹbẹ. (1 Timoti 4:8) Ẹruore vẹ ye?
Ẹme Ọghẹnẹ ọ ta udu họ omai awọ kpahe obaro na nọ: “Ma [be] hẹrẹ ihru ekpokpọ avọ akpọ ọkpokpọ enọ ẹrẹreokie ọ be ria.” (2 Pita 3:13) Nọ Ebaibol na e tẹ ta ẹme kpahe “akpọ,” ẹsejọ yọ o bi dhesẹ ahwo nọ e be rria otọakpọ na. (Emuhọ 11:1) Fikiere “akpọ ọkpokpọ” nọ a ya eyaa riẹ nọ ọ be tha na o dikihẹ kẹ ahwo-akpọ nọ a wo ọjẹrehọ Ọghẹnẹ. Ẹme Ọghẹnẹ ọ ya eyaa re inọ eva otọ esuo Kristi na, ahwo nọ Ọghẹnẹ ọ jẹrehọ a ti wo okẹ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ, a vẹ te jẹ rria uzuazọ evevọwẹ evaọ aparadase otọakpọ. (Mak 10:30) Obaro akpọ evawere yena ọ rrọ kẹ ahwo-akpọ kpobi, te iyogbere na. Ẹbẹbẹ uvuhu u ti no otọ riẹriẹriẹ evaọ “akpọ ọkpokpọ” yena.
[Ẹkpẹti/Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 6]
ẸVẸ JESU O TI RO ‘SIWI IRUORI NA’?—Olezi 72:12
UVI-ẸDHOGUO: ‘Jọ ọ te thọ iyogbere eva evie ahwo na, re o ti siwi iruori, o ve ti kpe otu okienyẹ ehehẹhẹ!’ (Olezi 72:4) Nọ Kristi o ti su akpọ na, uvi-ẹdhoguo o te jọ kẹ ahwo kpobi. A gbẹ te rẹro ruẹ ofruriọ họ, ekpehre ẹzi nọ o bi zihe erẹwho buobu nọ e hae ti fe ruọ erẹwho nọ i yogbe na.
UDHEDHẸ: ‘Ẹrẹreokie o ti vihọ eva ẹdẹ riẹ, udhedhẹ u ti dhe ebuebu bẹsenọ ọvẹre ọ gbẹ te jọ họ.’ (Olezi 72:7) Ozighi gbe ẹmo-ofio họ eware nọ e be mae wha uvuhu se erẹwho buobu evaọ akpọ inẹnẹ. Kristi ọ te rehọ udhedhẹ ziọ otọakpọ, ọ vẹ te rehọ ere si eware nọ e be wha uvuhu ze na notọ.
OHRỌORIỌ: ‘Ọ te re ohrọ eyẹlẹ gbe iruori, o ve ti siwi uzuazọ iruori. O ti siwi uzuazọ rai no okienyẹ avọ ozighi; azẹ rai ọ rẹ te jọ ghaghae eva aro riẹ.’ (Olezi 72:12-14) Iruori, iyogbere, gbe enọ a kienyẹ a te jọ abọjọ uviuwou evawere, uviuwou nọ o te jọ okugbe ọvo evaọ otọ esuo Jesu Kristi Ovie na.
ỌRUẸRIỌ: ‘Ibi i ti vihọ eva otọ na.’ (Olezi 72:16) Eva etoke esuo Kristi, eware e te jọ ahwo oma lọlọhọ yọ emuore ọ te vọ. Ahwo-akpọ a gbẹ te ruẹ uye orọ emu nọ ọ kare gbe ohọo ogaga nọ u bi mu hu—ebẹbẹ nọ e be mae wha ọbẹwẹ ze nẹnẹ na.