‘Jọ Eva E Were Owhai Ziezi’

“Wha re ru eha kẹ ỌNOWO na . . . re eva eruẹse were owhai ziezi.”—IZIEWARIẸ 16:15.

1. (a) Eme-avro vẹ Setan ọ kpare ze? (b) Didi aro Jihova ọ ruẹ nọ Adamu avọ Ivi a ghẹmeeyo kẹe no?

NỌ Setan ọ lẹliẹ Adamu avọ Ivi họ ghẹmeeyo kẹ Ọnọ ọ ma rai, ọ kpare enọ ivẹ nọ i wuzou gaga ze. Orọ ọsosuọ, ọ wha avro ze sọ Jihova yọ Ọghẹnẹ nọ ọ rẹ ta uzẹme gbe sọ edhere esuo riẹ o kiete. Orọ avivẹ, Setan ọ rehọ etata ẹme riẹ dhesẹ nnọ fiki oriobọ ahwo-akpọ a be rọ gọ Ọghẹnẹ. O dhesẹ ẹme-avro avivẹ na via vevẹ evaọ oke Job. (Emuhọ 3:1-6; Job 1:9, 10; 2:4, 5) Rekọ, Jihova ọ j’owọ kpata kpata re ọ kpọ eware vi. Makọ okenọ Adamu avọ Ivi a gbẹ jọ ọgbọ Idẹn na, yọ Jihova ọ ruẹaro kpahe epanọ o ti ro ku ẹme-avro na họ no. Ọ ta kpahe ẹtha ‘ubi’ jọ nọ a be te rowo ithihrawọ, uwhremu na ubi na o ve ti kpe Setan.—Emuhọ 3:15.

2. Ẹvẹ Jihova o ro fi elo họ epanọ o ti ro ru eruẹaruẹ nọ e rrọ Emuhọ 3:15 na gba?

² Nọ oke o be nyaharo na, Jihova o te ru eruẹaruẹ yena vẹ viere, be rehọ ere dhesẹ nnọ e te seba erugba ha. Wọhọ oriruo, Ọghẹnẹ ọ ta kẹ Abraham inọ oma emọ riẹ ‘ubi’ na u ti no ze. (Emuhọ 22:15-18) Jekọp, ọmọ-oruọmọ Abraham, ọye ọ jọ ọsẹ ọrọ erua 12 Izrẹl. Evaọ 1513 B.C.E., eva okenọ erua na i ro zihe ruọ orẹwho, ehaa ẹgbukpe sa-sa e jọ usu izi nọ Jihova ọ kẹ rai. Pọl ukọ na ọ ta inọ ehaa yena e rrọ “uwoho eware iwoma nọ e be tha.” (Ahwo Kọlọsi 2:16, 17; Ahwo Hibru 10:1) A rẹ jọ eva ehaa na ruẹ ẹmẹvo ọrọ orugba ẹjiroro Jihova kẹ Ubi na. Eruo ehaa yena e jẹ wha oghọghọ ologbo ze evaọ Izrẹl. Ehaa na nọ ma bi ti dhunu te o te bọ ẹrọwọ mai ga kpahe evaifihọ eyaa Jihova.

Ubi na Ọ Roma Via No

3. Ono họ Ubi nọ a yeyaa riẹ na, kọ ẹvẹ a rọ rowo iẹe ithihrawọ?

³ Bu vi ikpe 4,000 nọ Jihova ọ ruẹaro ọsosuọ na no, Ubi nọ ọ yeyaa riẹ na ọ tẹ roma via. Ubi na họ Jesu. (Ahwo Galesha 3:16) Wọhọ ohwo ọgbagba, Jesu o kru ẹgbakiete riẹ rite uwhu yọ fikiere, o dhesẹ eme ọ Setan na fihọ erue. Fibae, nọ o rọnọ Jesu ọ kare uzioraha na, uwhu riẹ o jọ idheidhe nọ u wo aghare ologbo. Ẹkwoma uwhu riẹ, Jesu o siwi emọ Adamu avọ Ivi nọ i wo ẹrọwọ kpobi no uzioraha gbe uwhu. Edhere nọ a rọ ‘rowo Ubi eyaa na ithihrawọ’ họ uwhu nọ Jesu o whu evaọ ure oja na.—Ahwo Hibru 9:11-14.

4. Eme a ro dhesẹ idheidhe Jesu?

⁴ Jesu o whu evaọ Nisan 14, 33 C.E.a Evaọ Izrẹl, Nisan 14 yọ ẹdẹ oghọghọ ọrọ ehaa Ọnyavrẹ na. Ẹdẹ yena evaọ kukpe kukpe, iviuwou a re kokohọ re emu, onọ u kugbe omogodẹ ọboba nọ ọ kare epe. Enẹ a rẹ rọ kareghẹhọ oware nọ azẹ omogodẹ na o ru, onọ u siwi emọ-otuyẹ Izrẹl okenọ ẹnjẹle o kpe emọ-otuyẹ Ijipti evaọ Nisan 14, 1513 B.C.E. (Ọnyano 12:1-14) Omogodẹ Ọnyavrẹ na o dikihẹ kẹ Jesu, ọnọ Pọl ukọ na ọ ta kpahe nọ: “Kristi, nọ ọ rọ omogodẹ iwẹ-ọnya-vrẹ mai, ọ gọ iwẹ kẹ omai no.” (1 Ahwo Kọrint 5:7) Wọhọ azẹ omogodẹ Ọnyavrẹ na, azẹ Jesu nọ o hwẹ o wha esiwo se ahwo buobu.—Jọn 3:16, 36.

‘Ubi Ọsosuọ Enọ I Whu No’

5, 6. (a) Okevẹ a kpare Jesu no uwhu ze, kọ eme a ro dhesẹ onana evaọ Uzi na? (b) Ẹvẹ ẹkparomatha Jesu o ro ru orugba eme nọ e rrọ Emuhọ 3:15 lọhọ?

⁵ Ẹdẹ avọ esa nọ Jesu o whu no, a tẹ kpare iẹe ziọ uzuazọ re ọ sae rehọ aghare idheidhe riẹ rọ kẹ Ọsẹ riẹ. (Ahwo Hibru 9:24) A rehọ ehaa ọfa jọ ro dhesẹ ẹkparomatha riẹ. Nọ Nisan 14 ọ vrẹ no, okiokiọ riẹ o jọ emuhọ ọrọ Ehaa Ebrẹdi nọ E Kare Ẹvi. Okiokiọ riẹ, koyehọ Nisan 16, emọ Izrẹl a vẹ rehọ ekru-eka ibi ọsosuọ rai ro se ozerẹ na, o ve fou rie evaọ aro Jihova. (Iruo-Izerẹ 23:6-14) Ọ nwani fo gaga inọ evaọ Nisan 16, ukpe 33 C.E., Jihova o bru omodawọ Setan dhe, ọnọ ọ gwọlọ ro kpe “oruọzewọ gbe oseisẹri uzẹme na” no riẹriẹriẹ. Evaọ uzedhe ẹdẹ yena, Jihova ọ tẹ kpare Jesu no iwhuowhu ziọ uzuazọ ẹzi nọ o re whu hu.—Eviavia 3:14; 1 Pita 3:18.

⁶ Jesu o te zihe ruọ ‘ubi ọsosuọ enọ i whu no.’ (1 Ahwo Kọrint 15:20) Wo ohẹriẹ no enọ a jọ Ebaibol kere kpahe nọ a kpare no uwhu ze, Jesu ọ wariẹ whu hu. Ukpoye, ọ kparoma kpobọ odhiwu kpohọ obọze Jihova, oria nọ ọ jọ hẹrẹ bẹsenọ a rẹ rehọ iẹe mu wọhọ Ovie ọrọ Uvie Jihova nọ ọ rrọ obọ odhiwu. (Olezi 110:1; Iruẹru 2:32, 33; Ahwo Hibru 10:12, 13) Anwẹnọ a rọ rehọ iẹe mu Ovie no, Jesu ọ rẹ sai kpe Setan, ọwegrẹ ologbo na, ọ vẹ jẹ raha ubi riẹ no.—Eviavia 11:15, 18; 20:1-3, 10.

Amọfa erọ Ubi Abraham

7. Eme họ Ehaa Ẹkpoka na?

⁷ Jesu họ Ubi nọ a yeyaa riẹ evaọ Idẹn na gbe ọnọ Jihova ọ te rọ “raha iruo ukumuomu na.” (1 Jọn 3:8) Rekọ, okenọ Jihova ọ t’ẹme kẹ Abraham, o dhesẹ inọ orọnikọ omọvo ọvo ‘ubi” Abraham ọ te jọ họ. Ibi riẹ e te jọ “wọhọ isi obọ ehru gbe uwẹkpẹ akotọ abade.” (Emuhọ 22:17) A rehọ ehaa oghọghọ ọfa jọ ro dhesẹ ẹrọvia amọfa erọ ‘ubi’ na. Edẹ 50 muhọ no Nisan 16 vrẹ, Izrẹl o ve ru Ehaa Ẹkpoka. Uzi nọ a kẹ kpahe onana o ta nọ: “Kele udhẹdẹ-uvẹ gbikpe no okiokiọ ẹdijala avihrẹ vrẹ; wha vẹ rehọ idhe-eka ekpokpọ dhe kẹ ỌNOWO na. Wha vẹ te rehọ ikulu ebrẹdi ivẹ no oria nọ wha be ria ze rọ bọwọ, nọ a rehọ abava abakpe ukuru ro ru; e rẹ jọ emamọ eka iwuho, a vẹ rehọ ẹvi there ai, wọhọ ibi ọsosuọ rọkẹ ỌNOWO na.”b—Iruo-Izerẹ 23:16, 17, 20.

8. Okpoware vẹ o via eva Pẹntikọst 33 C.E.?

⁸ Okenọ Jesu ọ jọ otọakpọ, a je se Ehaa Ẹkpoka na Pẹntikọst, (no ubiẹme Griki ze nọ otofa riẹ o rrọ “ọrọ avọ udhuvẹ gbe ikpe”). Eva Pẹntikọst 33 C.E., Ozerẹ Ologbo nọ ọ mae rro na, Jesu Kristi nọ ọ kparoma ze no na, o ku ẹzi ọfuafo ku ẹko ọsese ọrọ ilele 120 nọ i kokohọ evaọ Jerusalẹm. Ilele nana a te zihe ruọ emọ Ọghẹnẹ nọ a wholo gbe inievo Jesu Kristi. (Ahwo Rom 8:15-17) A te zihe ruọ orẹwho ọkpokpọ, ‘Izrẹl Ọghẹnẹ.’ (Ahwo Galesha 6:16) Uwhremu na umutho ahwo yena a ve ti bu te 144,000.—Eviavia 7:1-4.

9, 10. Eme a ro dhesẹ ukoko Ileleikristi nọ a wholo na evaọ ẹdẹ Pẹntikọst na?

⁹ A rehọ ebrẹdi ivẹ nọ i wo ẹvi nọ a re fou evaọ aro Jihova evaọ ẹdẹ Pẹntikọst kpobi na ro dhesẹ ukoko Ileleikristi nọ a wholo na. Ebrẹdi nọ o wo ẹvi na o dhesẹ nọ Ileleikristi nọ a wholo a ti gbe wo uzioraha nọ a riuku riẹ. Rekọ, a rẹ sae kpẹwẹ Jihova fiki idhe ẹtanigbo Jesu. (Ahwo Rom 5:1, 2) Fikieme e jẹ rrọ ebrẹdi ivẹ? Ẹsejọhọ fikinọ ẹko ahwo ivẹ a rehọ emọ Ọghẹnẹ nọ a wholo na no ze—orọ ọsosuọ no emotọ ahwo Ju ze, uwhremu na no orẹwho Egedhọ ze.—Ahwo Galesha 3:26-29; Ahwo Ẹfẹsọs 2:13-18.

¹⁰ Ibi ọsosuọ eka nọ a kọrọ na a re ro ru ibrẹdi ivẹ nọ a re ro dheidhe eva ẹdẹ Pẹntikọst na. Nwani fo, a se Ileleikristi nọ a rọ ẹzi wholo na “ibi ọsosuọ emama riẹ.” (Jemis 1:18) Ae họ ahwo ọsosuọ enọ i wo erọvrẹ izieraha rai fiki azẹ Jesu nọ o hwẹ, oyena u te ru ei lọhọ kẹ ae re a kẹ ai uzuazọ sebaewhuo evaọ obọ odhiwu, obonọ a ti jo lele Jesu su evaọ Uvie riẹ. (1 Ahwo Kọrint 15:53; Ahwo Filipai 3:20, 21; Eviavia 20:6) Ẹdẹ jọ kẹle na, nọ a te kpohọ odhiwu no, a ti “su erẹwho akpọ na kpobi” jẹ te ruẹ epanọ a te rọ “thahe Setan fihọ otọawọ rai.” (Eviavia 2:26, 27; Ahwo Rom 16:20) Jọn ukọ na ọ ta nọ: “Enana họ enọ eyae i zue oma ha; epanọ a rọ enọ efo gbunu re. Enana họ enọ i je lele Omogodẹ na nya kpohọ koria koria kpobi; enana a ta no udevie ezae na ze, a jẹ rọ ibi ọsosuọ kẹ Ọghẹnẹ avọ Omogodẹ na.”—Eviavia 14:4.

Ẹdẹ nọ A Ro Dhesẹ Esiwo

11, 12. (a) Eme ọ rẹ via evaọ Ẹdẹ Omavoro na? (b) Didi erere Izrẹl o re wo no idheidhe ọmọ erue avọ ewe na ze?

¹¹ Evaọ ẹdẹ avọ ikpe ọrọ Etanim (onọ a ti se uwhremu na nọ Tishri),c a jẹ jọ Izrẹl ru ehaa nọ o dikihẹ kẹ epanọ a ti ro fi erere idhe ẹtanigbo Jesu họ iruo. Evaọ ẹdẹ yena, orẹwho na kpobi o re kokohọ kẹ Ẹdẹ Omavoro na re a dheidhe rọkẹ erọvrẹ izieraha rai.—Iruo-Izerẹ 16:29, 30.

¹² Evaọ Ẹdẹ Omavoro na, ozerẹ okpehru na o re kpe ọmọ eruẹ, yọ evaọ Ọrẹri Erẹri na, ọ vẹ frẹ azẹ riẹ isiahrẹ evaọ aro Okọ-Ọvọ na, onọ u dhesẹ nọ ọ rehọ azẹ na dheidhe kẹ Jihova no. Idheidhe yena o rrọ rọkẹ izieraha ozerẹ okpehru na avọ “uwou riẹ,” ethabọ-izerẹ na gbe ahwo Livai na. Ozerẹ okpehru na ọ vẹ rehọ ewe ivẹ. O ve kpe ọjọ wọhọ idhe uzioraha “rọ kẹ ahwo na.” Ọ rẹ jẹ frẹ azẹ ẹwe nana evaọ aro ururu Okọ-Ọvọ nọ ọ rrọ Ọrẹri Erẹri na. Kẹsena, ozerẹ okpehru na ọ vẹ rrọ abọ kpahe uzou ẹwe avivẹ na, ọ vẹ fa izieraha emọ Izrẹl fihọ iẹe uzou. Ọ vẹ rọ ẹwe ọkpokpọ na kẹ ohwo nọ o re su ei kpohọ udhude na, evaọ edhere ẹwoho ẹwe na ọ vẹ wha izieraha orẹwho na vrẹ.—Iruo-Izerẹ 16:3-16, 21, 22.

13. Ẹvẹ eware nọ e via evaọ Ẹdẹ Omavoro na i ro dikihẹ kẹ uwhu Jesu?

¹³ Wọhọ oware nọ idheidhe yena i dikihẹ kẹ, Ozerẹ Okpehru ologbo na, Jesu, ọ rehọ aghare azẹ riẹ rọ ta ahwo no igbo izieraha. Orọ ọsosuọ, aghare azẹ riẹ u kie kpahe “uwou ẹzi” na, Ileleikristi nọ a wholo, ahwo 144,000, onọ o soriẹ nọ a ro whowho ai inọ a kiẹrẹe je wo edikihẹ ọfuafo evaọ aro Jihova. (1 Pita 2:5; 1 Ahwo Kọrint 6:11) Idhe ọmọ eruẹ na o dikihẹ kẹ onana. Fikiere edhere o rovie fihọ kẹ ai no re a wo osohwa obọ odhiwu rai. Orọ avivẹ, ima ahwo efa nọ i fi ẹrọwọ họ Kristi a te je wo erere no azẹ Jesu ze, wọhọ epanọ idhe ẹwe na o dhesẹ na. A te rehọ ukuoriọ nọ Adamu avọ Ivi a kufiẹ na, koyehọ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ evaọ otọakpọ, rọ ghale ahwo nana. (Olezi 37:10, 11) Fiki azẹ riẹ nọ o hwẹ, Jesu ọ wha izieraha ahwo-akpọ vrẹ, wọhọ epanọ ẹwe ọkpokpọ na ọ jẹ rehọ edhere ẹwoho wha izieraha Izrẹl kpohọ obọ udhude na.—Aizaya 53:4, 5.

Wha Ghọghọ kẹ Jihova

14, 15. Eme ọ rẹ via evaọ Ehaa Uwou-Owhre na, kọ eme onana o kareghẹhọ emọ Izrẹl na?

¹⁴ Nọ Ẹdẹ Omavoro na ọ tẹ vrẹ no, emọ Izrẹl a ve ru Ehaa Uwou-Owhre, ehaa nọ ahwo Ju a rẹ mae jọ wereva. (Iruo-Izerẹ 23:34-43) A re ru ehaa yena no ẹdẹ avọ 15 rite ẹdẹ avọ 21 ọrọ amara Etanim, e vẹ rehọ ukokohọ urirẹ kuhọ evaọ ẹdẹ avọ 22 amara na. Ehaa nana u re kpoka họ ekuhọ oke ivuẹvu na, o tẹ jẹ rrọ oke nọ a re ro yere Ọghẹnẹ fiki ewoma riẹ. Fiki onana, Jihova o j’uzi kẹ enọ i bi ru ehaa na nọ: “ỌNOWO na Ọghẹnẹ rai ọ rẹ te ghale owhai eva eware rai kpobi je gbe iruo abọ rai kpobi, re eva eruẹse were owhai ziezi.” (Iziewariẹ 16:15) A re gbiku evawere nọ e rẹ jọ oke yena ha.

¹⁵ Evaọ oke ehaa yena, emọ Izrẹl a rẹ rria iwou-owhre edẹ ihrẹ. Onana o be kareghẹhọ ae inọ okejọ o jariẹ nọ a jẹ rria iwou-owhre evaọ udhude na. Ehaa na o kẹ rai uvẹ lelele nọ a re ro roro kpahe uvi ẹruọsa Jihova. (Iziewariẹ 8:15, 16) Yọ nọ o rọnọ aikpobi, te edafe te iyogbere, a be rria iwou-owhre nọ i tho ohwohwo na, onana o rẹ kareghẹhọ emọ Izrẹl na inọ kpahe ehaa na, aikpobi a rrọ ẹrẹrẹ.—Nehemaya 8:14-16.

16. Eme Ehaa Uwou-Owhre na o dikihẹ kẹ?

¹⁶ Ehaa Uwou-Owhre na yọ ehaa ivuẹvu, ehaa oghọghọ ọrọ ekokohọ ekakọ rai, yọ u dikihẹ kẹ ekokohọ evawere ọrọ enọ i fi ẹrọwọ họ Jesu Kristi. Ekokohọ nana u muhọ eva Pẹntikọst 33 C.E., okenọ a rrọ ẹzi wholo ilele 120 erọ Jesu re a jọ abọ “ọkwa ozerẹ ọrẹri.” Wọhọ epanọ emọ Izrẹl a rria iwou-owhre evaọ edẹ jọ na, enọ a wholo na a riẹ inọ a rrọ “erara” gheghe evaọ akpọ omuomu nana. Obọ odhiwu ẹruore rai ọ rrọ. (1 Pita 2:5, 11) Ekokohọ Ileleikristi nọ a wholo na u ti te ekuhọ riẹ evaọ “edẹ urere” nana, nọ a te koko erọ urere ọ 144,000 na họ no.—2 Timoti 3:1.

17, 18. (a) Eme u dhesẹ nọ u te no Ileleikristi nọ a wholo na no, amọfa a ti wo erere no idhe Jesu ze? (b) Amono nẹnẹ a bi wo erere no Ehaa Uwou-Owhre ẹwoho na ze, kọ okevẹ ehaa oghọghọ nana o ti ro kuhọ?

¹⁷ O rrọ oware isiuru inọ evaọ etoke Ehaa Uwou-Owhre na, a jẹ hae rehọ iruẹ 70 ro dheidhe. (Ikelakele 29:12-34) Inọmba na 70 họ 7 eko 10, yọ 7 avọ 10 e jọ Ebaibol na dikihẹ kẹ ẹgbagba obọ odhiwu gbe ọrọ otọakpọ. Fikiere, idhe Jesu na o te wha erere se enọ i wo ẹrọwọ kpobi nọ i no erua 70 ahwo-akpọ nọ i no oma Noa ze. (Emuhọ 10:1-29) Rọwokugbe onana, evaọ oke mai na ekokohọ na ọ kẹre haro no ti kugbe ahwo nọ i no erẹwho kpobi ze enọ i fi ẹrọwọ họ Jesu je wo ẹruore ọrọ ẹrria otọakpọ aparadase.

¹⁸ Jọn ukọ na ọ ruẹ ekokohọ nana nọ ọ be via evaọ oke mai na evaọ eruẹaruẹ. Orọ ọsosuọ, o yo kpahe ewhowho oka nọ a be kahọ erọ urere 144,000 na. Kẹsena, ọ tẹ ruẹ “otu obuobu jọ, nọ ohwo ọvo ọ sai kele he,” nọ i dikihẹ aro Jihova gbe Jesu, avọ “eyao iriẹ [nọ] e rọ abọ rai.” Enana ‘i no uye ulogbo na ze’ te ruọ akpọ ọkpokpọ na. Ahwo nana yọ erara re evaọ uyerakpọ anwae nana, yọ a be rehọ ududu rẹro oke nọ ‘Omogodẹ na o ti ro su ai kpohọ oria eyeri ame uzuazọ.’ Eva oke yena, “Ọghẹnẹ o ve ti ririe irui rai no.” (Eviavia 7:1-10, 14-17) Ehaa Uwou-Owhre ẹwoho na o ti te ekuhọ riẹ nọ Esuo Odu Ikpe Kristi na i te kuhọ no nọ a tẹ kẹ otu obuobu na, avọ enọ e kparoma ze na, uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ.—Eviavia 20:5.

19. Didi erere ma wo no ẹmeọta kpahe ehaa nọ a je ru evaọ Izrẹl na ze?

¹⁹ ‘Eva e rẹ sae were’ omai re nọ ma bi roro kpahe otofa ehaa anwae ọrọ ahwo Ju na. O rrọ oware evawere re ma ruẹ nnọ Jihova ọ kẹ omai ẹmẹvo ọrọ epanọ aro nọ ọ ruẹ evaọ Idẹn anwẹdẹ o ti ro rugba, yọ o rrọ isiuru re ma ruẹ epanọ o bi gine ro rugba ẹmẹrera. Nẹnẹ, ma riẹ no inọ Ubi na ọ nyaze no gbe nnọ a rro riẹ ithihrawọ no. Obọnana ọ rrọ Ovie obọ odhiwu. Ofariẹ, ibuobu ọ 144,000 na a kru ẹrọwọ rai rite uwhu no. Eme o kiọkọ enẹna? Ẹvẹ u ti gbe kri te re eruẹaruẹ na kpobi i rugba vọvọ? Ma te ta kpahe onana evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na.

[Oruvẹ-obotọ]

Kọ Whọ Sae k’Iyo Nana Vevẹ?

• Eme Omogodẹ Ọnyavrẹ na o dikihẹ kẹ?

• Ekokohọ vẹ Ehaa Pẹntikọst na i dikihẹ kẹ?

• Didi oware evaọ Ẹdẹ Omavoro na u dikihẹ kẹ edhere nọ a ro fi idhe ẹtanigbo Jesu na họ iruo?

• Edhere vẹ Ehaa Uwou-Owhre na o ro dikihẹ kẹ ekokohọ Ileleikristi?

[Omaa Iyẹrẹ-iruo nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 24, 25]

Oware nọ a re ru: Oware nọ i dikihẹ kẹ:

Ọnyavrẹ Nisan 14 Ekpe omogodẹ Idhe Jesu Ọnyavrẹ na

Ehaa Ebrẹdi Nisan 15 Ẹdijala nọ E Kare Ẹvi (Nisan Nisan 16 Eka nọ a ro dheidhe Jesu ọ kparoma no 15-21)

↑

Edẹ 50

↓

Ehaa Sivan 6 Ikulu ebrẹdi ivẹ Jesu ọ rehọ inievo Ẹkpoka nọ a ro dheidhe riẹ nọ a wholo kẹ (“Pẹntikọst”) Jihova

Ẹdẹ Tishri 10 Eruẹ gbe ewe ivẹ Jesu ọ rehọ azẹ Omavoro nọ a ro dheidhe ọghaghae riẹ dheidhe kẹ ahwo-akpọ kpobi

Ehaa Tishri Emọ Izrẹl a rrọ Ekokohọ enọ a wholo Uwou-Owhre 15-21 evawere rria na gbe “otu obuobu” (Ekokohọ, iwou-owhre, ghọghọ na Uwou-Udhu) evaọ ivuẹvu na, rehọ iruẹ 70 dheidhe

[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 23]

Wọhọ azẹ omogodẹ Ọnyavrẹ na, azẹ Jesu nọ o hwẹ o kẹ ahwo buobu esiwo

[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 24]

Ibi ọsosuọ nọ a je ro dheidhe evaọ Nisan 16 na u dikihẹ kẹ ẹkparomatha Jesu

[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 25]

Ikulu ebrẹdi ivẹ nọ a je ro dheidhe eva Pẹntikọst na i dikihẹ kẹ ukoko Ileleikristi nọ a wholo

[Iwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 26]

Ehaa Uwou-Owhre na i dikihẹ kẹ ekokohọ oghọghọ ọrọ enọ a wholo na gbe “otu obuobu” nọ i no erẹwho kpobi ze na