Jihova Yọ Ọghẹnẹ Nọ O Wo Edẹro
“Ọghẹnẹ ọ kare ọ rọ ẹrẹreokie he nọ iruo rai i re vẹro ho gbe uyoyou nọ owha be rehọ fiki riẹ ruẹ.”—AHWO HIBRU 6:10.
1. Ẹvẹ Jihova o ro dhesẹ edẹro riẹ kẹ Rut ohwo Moab na?
OMODAWỌ enọ e be ginẹ gwọlọ ru oreva Jihova o be dae ẹro fia, yọ ọ rẹ ghale ae vọvọ. (Ahwo Hibru 11:6) Boaz ọzae nọ o wo ẹrọwọ na ọ riẹ kpahe obọdẹ okwakwa Ọghẹnẹ nana, keme ọ ta kẹ Rut ohwo Moab na, ọnọ ọ rẹrote oniọrọo riẹ ziezi inọ: “ỌNOWO na ọ hwosa kẹ owhẹ fiki iruo no who ru na, ỌNOWO na ọ jẹ rọ vọ kẹ owhẹ!” (Rut 2:12) Kọ Ọghẹnẹ ọ ghale Rut? Ee! Iku riẹ e rrọ Ebaibol na dede! Ofariẹ, Boaz ọ rehọ e riẹ wọhọ aye o te zihe ruọ oniode Devidi Ovie na gbe Jesu Kristi. (Rut 4:13, 17; Matiu 1:5, 6, 16) Yọ oriruo ọvo jọ evaọ usu ibuobu enọ e rrọ Ebaibol nọ i dhesẹ edẹro nọ Jihova o wo kẹ idibo riẹ.
2, 3. (a) Eme o lẹliẹ edẹro nọ Jihova o bi dhesẹ gbunu? (b) Eme o wha riẹ ze nọ Jihova ọ sai ro dhesẹ uvi edẹro? Kẹ oriruo.
2 Jihova ọ rẹ rehọ iẹe wọhọ uzioraha otẹrọnọ o gbe dhesẹ edẹro ho. Ahwo Hibru 6:10 o ta nọ: “Ọghẹnẹ ọ kare ọ rọ ẹrẹreokie he nọ iruo rai i re vẹro ho gbe uyoyou nọ owha be rehọ fiki riẹ ruẹ gbe epanọ wha be ga erezi na, wọhọ epa o nọ wha ruẹabọhọ na.” Oware nọ o lẹliẹ eme nana mai gbunu họ, Ọghẹnẹ o re dhesẹ edẹro kẹ ahwo nọ e rehọ oma kẹ egagọ riẹ dede nnọ a rrọ erahaizi a gbe je te kẹ oruaro riẹ hẹ.—Ahwo Rom 3:23.
3 Fiki sebaẹgba mai, ma sai roro nnọ iruo nọ ma be jọ egagọ Ọghẹnẹ ru i tulo ho gbe nnọ i te enọ Ọghẹnẹ ọ rẹ ghale he. Rekọ Jihova ọ riẹ ẹjiroro gbe iyero mai ziezi, yọ iruo nọ ma rehọ udu mai kpobi ru e rẹ dae ẹro. (Matiu 22:37) Re a dhesẹ iẹe: Ma rehọ iẹe nnọ oni jọ ọ jọ ehru emẹjẹ riẹ ruẹ ufiare ukuẹku jọ nọ a dẹ ro ru ei ọghọ. Ọ sai rri rie evevere, u te jei ọ sai gbolo ei kufiẹ dede. Rekọ, obe nọ a kere leliei o dhesẹ nnọ ọmọtẹ ọsese riẹ ọye ọ kpalọ igho nọ a kẹ riẹ kpobi rọ dẹ ufiare na kẹe. Obọnana o ve ti mu ufiare na họ eri ghaghae. Ẹsejọhọ avọ irui nọ i bi su noi aro ze, ọ vẹ wọ ọmọ na, o ve yere ei ziezi.
4, 5. Ẹvẹ Jesu ọ rọ raro kele Jihova evaọ edhesẹ edẹro?
4 Fikinọ ọ riẹ iroro gbe ọnyaba mai, o rẹ da Jihova ẹro nọ ma te ru utho ẹgba mai kẹe, o make kao hayo o rro. Evaọ ẹme nana, Jesu ọ raro kele Ọsẹ riẹ gbagba. Kareghẹhọ oria Ebaibol nọ o ta kpahe aye-uku oyegbere na. “Nọ [Jesu] ọ kpare ovao ọ tẹ ruẹ edafe nọ i bi fi igho họ eva emetehe-okẹ na. Ọ tẹ ruẹ ayeuku oyogbere jọ [nọ] o bi fi anini ivẹ họ eva riẹ. Ọ tẹ ta nọ, ‘Uzẹme mẹ ta kẹ owhai, ayeuku oyogbere ọnana [o] fihọ vi ai kpobi; keme enana kpobi epanọ a wo bu te a bi ro fihọ, rekọ ọye enọ ikiọkọ kẹe eva eyero riẹ kpobi oro fihọ.’ ”—Luk 21:1-4.
5 Ẹhẹ, fikinọ ọ riẹ uyero aye na—inọ aye-uku ọ rrọ ọ tẹ jẹ rrọ oyegbere—Jesu o rri okẹ riẹ ghaghae, o tẹ jẹ dae ẹro fia. Ere ọvona Jihova ọ rrọ. (Jọn 14:9) Kọ o gbẹ rrọ uduotahawọ re ma riẹ nnọ oghẹrẹ uyero nọ ma rrọ kẹhẹ, ma rẹ sai wo aruoriwo evaọ aro Ọghẹnẹ mai nọ o wo edẹro na gbe evaọ aro Ọmọ riẹ?
Jihova Ọ Ghale Ohwo Ẹtiopia nọ O Wo Ozodhẹ Kẹe
6, 7. Fikieme gbe oghẹrẹ vẹ Jihova o ro dhesẹ edẹro kẹ Ẹbẹdmẹlẹk?
6 Ma jọ Ikereakere na wo iriruo buobu nọ i dhesẹ nnọ Jihova ọ rẹ ghale enọ i ru oreva riẹ. Roro kpahe oware nọ o ru kẹ Ẹbẹdmẹlẹk, ohwo Ẹtiopia nọ o wo ozodhẹ Ọghẹnẹ, ọnọ ọ jẹ rria evaọ etoke Jerimaya. Ẹbẹdmẹlẹk ọ jọ ọgbodibo evaọ uviuwou Zẹdikaya, ekpehre ovie ọrọ Juda. U do te Ẹbẹdmẹlẹk oma inọ emọ-ivie Juda a gba eku họ Jerimaya uzou inọ ọ be ta ẹme wọso ovie na, a te gbolo ei fihọ ozae, re ohọo o jọ etẹe kpei whu. (Jerimaya 38:1-7) Fikinọ ọ riẹ inọ a mukpahe Jerimaya gaga fiki ovuẹ nọ o bi whowho, Ẹbẹdmẹlẹk o te fi uzuazọ riẹ họ ọza, wha ẹme na bru ovie na. Avọ aruọwha, ohwo Ẹtiopia na ọ ta nọ: “Ovie, olori mẹ, umuomu ahwo ọnana a ru eva eware nọ a ru Jerimaya ọruẹaro na, nọ a ro fi ei họ eva ozae na, keme ohọwo u reti kpe ei whuẹ eva etẹe.” Avọ udu nọ ovie na ọ kẹ riẹ, Ẹbẹdmẹlẹk ọ tẹ rehọ ezae 30 a te si Jerimaya no evaọ ozae na ze.—Jerimaya 38:8-13.
7 Jihova ọ ruẹ nnọ Ẹbẹdmẹlẹk o wo ẹrọwọ, onọ u fi obọ họ kẹe kpairoro vrẹ ozọ nọ o hai mu ei. Fikiere, Jihova o te dhesẹ nọ oware nọ o ru na o da riẹ ẹro fia, ọ tẹ rrọ ẹkwoma Jerimaya ta kẹ Ẹbẹdmẹlẹk nọ: “Ri, me re ti ru eme mẹ gba eva okpẹwho nana kpahọ eyoma o rọ nọ fiki ewoma ha . . . Eva ẹdẹ ọyena mẹ rẹte thọ owhẹ . . . a rẹte rehọ owhẹ họ obọ ahwo nọ whọ be dhẹ ozọ rai hi. Uzẹme nọ mẹ rẹte thọ owhẹ . . . who reti wo uzuazọ ra wọhọ ọnọ ọ vabọ eva ẹmo, keme whọ rehọ ẹro suọ omẹ.” (Jerimaya 39:16-18) Ẹhẹ, Jihova ọ thọ Ẹbẹdmẹlẹk avọ Jerimaya no obọ emọ-ivie egeva Juda, uwhremu na ọ tẹ jẹ thọ ae no obọ ahwo Babilọn enọ e raha Jerusalẹm muotọ. Olezi 97:10 o ta nọ: ‘ỌNOWO na ọ be sẹro uzuazọ erezi na; ọye o bi siwi ai no obọ ahwo omuomu.’
“Ọsẹ Ra nọ Ọ rẹ Ruẹ Edidi Ọ te Hwaosa kẹ Owhẹ”
8, 9. Wọhọ epanọ Jesu o dhesẹ, oghẹrẹ elẹ vẹ e rẹ were Jihova?
8 Oware nọ Ebaibol e ta kpahe olẹ yọ imuẹro ọfa inọ oma nọ ma dawo evaọ egagọ Jihova e rẹ dae ẹro. Ọzae owareghẹ na ọ ta nọ: ‘Olẹ uviohwo o rẹ were Ọghẹnẹ.’ (Itẹ 15:8) Evaọ edẹ Jesu, isu egagọ buobu a jẹ hae lẹ evaọ ẹgbede, orọnikọ fikinọ a kru egagọ Ọghẹnẹ gaga ha, rekọ fikinọ a gwọlọ dhesẹ oma kẹ ahwo. Jesu ọ ta nnọ: “A wo osaohwa rai no.” Jesu ọ hrẹ ilele riẹ nọ: “Rekọ nọ whọ te [lẹ], who kpo eva ukpẹ ra, no who wuhu ẹthẹ ra no, lẹ kẹ Ọsẹ ra nọ ọ rọ edidi; Ọsẹ ra nọ ọ rẹ ruẹ edidi ọ te hwaosa kẹ owhẹ.”—Matiu 6:5, 6.
9 Orọnikọ a rẹ jọ ẹgbede lẹ ha Jesu ọ be ta na ha, keme ọye omariẹ ọ jọ ẹgbede lẹ evaọ unuẹse jọ. (Luk 9:16) O rẹ were Jihova otẹrọnọ ma rẹ rehọ eva efuafo lẹ sei, ababọ ahwo nọ ma rẹ gwọlọ dhesẹ oma kẹ. Evaọ uzẹme, elẹ nọ ma rẹ jọ uwou mai lẹ i re dhesẹ epanọ ma you Ọghẹnẹ je fi eva họ iẹe te. Fikiere, u gbunu hu inọ Jesu ọ jẹ hai kpohọ eria nọ i si oma no e lẹ. Okejọ, ọ lẹ evaọ “irioke ilogbo.” Eva oke ọfa, ọ “nya kpo ehru ugbehru e lẹ, ọ ye ọvo.” Yọ taure ọ tẹ te salọ ikọ 12 riẹ, Jesu ọ lẹ asohẹrioke.—Mak 1:35; Matiu 14:23; Luk 6:12, 13.
10. Nọ ma tẹ rehọ oruọzewọ gbe eva mai kpobi lẹ, eme o rẹ sai mu omai ẹro?
10 Dai roro epanọ Jihova ọ gaviezọ te kẹ eme nọ Ọmọ riẹ ọ jẹ ta no udu ze! Evaọ uzẹme, ẹsejọ Jesu ọ rehọ ‘uru ohwahwa avọ oviẹ jẹ lẹ, a te yo kẹe fiki ozodhẹ Ọghẹnẹ nọ o wo.’ (Ahwo Hibru 5:7; Luk 22:41-44) Ma tẹ rehọ oruọzewọ gbe eva mai kpobi lẹ, o rẹ sai mu omai ẹro inọ Ọsẹ obọ odhiwu mai ọ rẹ gaviezọ ziezi. Ẹhẹ, “ỌNOWO na ọ kẹle enọ i bo se ei kpobi evaọ uzẹme.”—Olezi 145:18.
11. Ẹvẹ Jihova o re rri oware nọ ma bi ru evaọ idhere?
11 Otẹrọnọ o rẹ were Jihova nọ ma tẹ lẹ sei evaọ idhere, dai rri epanọ o rẹ were iẹe te okenọ ma te yo ẹme kẹe evaọ idhere! Ẹhẹ, Jihova ọ riẹ oware nọ ma bi ru evaọ idhere. (1 Pita 3:12) Ma te bi yo ẹme kẹ Jihova nọ mai ọvo ọ tẹ rrọ oria u re dhesẹ nọ ma be ginẹ rehọ ‘udu kpobi gọ’ Jihova, udu nọ ọ rrọ fuafo nọ o rẹ tọvi oware nọ u kiete. (1 Iruẹru-Ivie 28:9) Uruemu utioye na u re ru Jihova eva were gaga.—Itẹ 27:11; 1 Jọn 3:22.
12, 13. Ẹvẹ ma rẹ rọ sẹro iroro gbe udu mai re ma jọ wọhọ Nataniẹl, olele nọ o wo ẹrọwọ na?
12 Fikiere, uvi Ileleikristi a rẹ yọroma kpahe izieraha idhere nọ i re gbe iroro gbe udu ku, wọhọ eriwo ifoto ẹbẹba gbe erọ ozighi. Dede nọ ma rẹ sae ko izieraha jọ dhere no ahwo-akpọ, ma riẹ inọ “eware na kpobi e ba rovie fihọ gbaladhẹ eva aro ọ nọ ma re lele.” (Ahwo Hibru 4:13; Luk 8:17) Ma tẹ be daoma whaha eware nọ e rẹ dha Jihova eva, ma ti wo iroro efuafo ma ve je wo evawere nọ ma rẹ rọ riẹ inọ ma wo ọjẹrehọ Ọghẹnẹ. Ẹhẹ, avro ọ riẹ hẹ inọ ohwo nọ ọ rẹ were Jihova họ “ọnọ o re yere uzuazọ ugbogbo ho, o je ru oware nọ ukiete, ọ ta uzẹme no obọ eva riẹ ze.”—Olezi 15:1, 2.
13 Rekọ ẹvẹ ma sae rọ kpọ iroro gbe udu mai evaọ akpọ nọ eyoma ọ da fia? (Itẹ 4:23; Ahwo Ẹfẹsọs 2:2) U te no efihiruo eware nọ Jihova ọ kẹ omai nọ e rẹ bọ ẹrọwọ mai ga no, ma rẹ daoma whaha oware nọ u yoma je ru onọ u woma, j’owọ vẹrẹ vẹrẹ re isiuru iyoma e seba edihọ evaọ eva mai, jẹ siọ umuomu ba eyẹ. (Jemis 1:14, 15) Dai roro epanọ eva e rẹ were owhẹ te otẹrọnọ Jesu ọ ta kpahe owhẹ wọhọ epanọ ọ ta kpahe Nataniẹl inọ: ‘Ri, ohwo nọ eviaviẹ e rọ eva riẹ hẹ!’ (Jọn 1:47) Uwhremu na, Nataniẹl, ọnọ a re je se Batolomi, o te ti wo ọghọ nọ o ro zihe ruọ omọvo ikọ 12 Jesu.—Mak 3:16-19.
‘Ozerẹ Ologbo nọ Ọ Gbakiete avọ Ohrọ’
14. Ẹvẹ oghẹrẹ nọ Jesu o rri oware nọ Meri o ru u ro wo ohẹriẹ no oghẹrẹ nọ amọfa a rri rie?
14 Fikinọ Jesu “ọ rọ uwoho Ọghẹnẹ nọ a rẹ ruẹ hẹ na,” ọ raro kele Ọsẹ riẹ gbagba evaọ ewo edẹro kẹ enọ e be rehọ udu ofuafo gọ Ọghẹnẹ. (Ahwo Kọlọsi 1:15) Wọhọ oriruo, edẹ isoi taure ọ tẹ te rehọ uzuazọ riẹ dheidhe, Saimọn ohwo Bẹtani na o zizie Jesu avọ ilele riẹ jọ kpohọ uwou riẹ. Evaọ owọwọ yena, Meri, oniọvo Lazarọs avọ Mata, ọ tẹ “rehọ udẹ nad oghaghae jọ nọ ure gbo ore awere gaga” (onọ a rẹ sae rehọ ugho okọ ẹgbukpe soso rọ dẹ), o te ku ei fihọ uzou gbe awọ Jesu. (Jọn 12:3) Ahwo jọ a tẹ ta nọ: “Ẹraha nana ọrọ eme?” Rekọ ere Jesu o rri oware nọ Meri o ru na ha. O rri rie wọhọ ọghoruo ologbo o te je rri rie ghare gaga fiki uwhu gbe ukio riẹ nọ o kẹlino na. Fikiere, ukpenọ ọ rẹ whọku Meri, Jesu ọ dorro họ iẹe oma. Ọ ta nọ: “Koria koria nọ a jẹ te vuẹ usiuwoma onana eva akpọ na ọsoso, onọ aye ọnana o ru na a rẹ ta e re a kareghẹ hiẹ e.”—Matiu 26:6-13.
15, 16. Erere vẹ o te omai fikinọ Jesu ọ rria jẹ gọ Ọghẹnẹ wọhọ ohwo-akpọ?
15 U woma kẹhẹ inọ Jesu, ọnọ o wo edẹro tere na họ Osu mai! Evaọ uzẹme, uzuazọ nọ Jesu o yeri wọhọ ohwo-akpọ o ruẹrẹ e riẹ kpahe kẹ iruo nọ Jihova ọ ruẹrẹ fihọ kẹe—nọ ọ te rọ jọ wọhọ Ozerẹ Okpehru gbe Ovie, orọ ọsosuọ rọkẹ ukoko enọ a wholo na, uwhremu na rọkẹ akpọ na.—Ahwo Kọlọsi 1:13; Ahwo Hibru 7:26; Eviavia 11:15.
16 Taure Jesu ọ tẹ te ziọ otọakpọ, o wo isiuru odidi gbe uvi uyoyou kẹ ahwo-akpọ. (Itẹ 8:31) Fikinọ ọ rria otọakpọ wọhọ ohwo, o te ti wo otoriẹ edawọ nọ ma bi thihakọ rai na vọvọ nọ ma be gọ Ọghẹnẹ na. Pọl ukọ na o kere nọ: ‘Jesu ọ jọ wọhọ epanọ imoni riẹ a jọ eva kabọ kabọ, re ọ ruẹse te jọ ozerẹ ologbo avọ ohrọ . . . Keme na ọ ye oma riẹ ọ ruẹ uye na no a tẹ jẹ dayẹe, fikiere o wo ogaga nọ ọ rẹ sai ro fiobọhọ kẹ e nọ e rọ eva odawọ.’ Jesu ọ sai ti ‘weri kẹ oyẹlẹ mai’ keme a dawo e riẹ “eva ikabọ kabọ wọhọ omai re, rekọ ovo o thọ riẹ obọ họ.”—Ahwo Hibru 2:17, 18; 4:15, 16.
17, 18. (a) Didi oware ovuẹ Jesu se ikoko ihrẹ obọ Esia Minor na i dhesẹ kpahe epanọ o wo edẹro te? (b) Eme a jẹ ruẹrẹ Ileleikristi nọ a wholo na họ kẹ?
17 Jesu o dhesẹ vi epaọ ọsosuọ inọ ọ riẹ uye nọ u bi te ilele riẹ oma evaọ okenọ ọ kparoma no. Roro kpahe ileta riẹ se ikoko ihrẹ nọ e jọ obọ Esia Minor, enọ Jọn ukọ na o kere na. Jesu ọ ta kẹ ukoko nọ ọ jọ obọ Smaena nọ: “Mẹ riẹ ukpokpoma ra gbe uvuhu ra.” Ẹme nọ Jesu ọ be jọ etenẹ ta na họ, ‘Mẹ riẹ ebẹbẹ rai; mẹ ginẹ riẹ uye nọ o be b’owhai.’ Kẹsena, fikinọ ọye omariẹ ọ ruẹ uye rite uwhu, avọ ohrọ gbe imuẹro egaga o te fibae nọ: “Fi eva họ ri bọwo ẹdẹ uwhu, mẹ rẹte kẹ owhai etu uvie uzuazọ.”—Eviavia 2:8-10.
18 Ileta nọ a kere se ikoko ihrẹ na i dhesẹ inọ Jesu ọ riẹ ebẹbẹ nọ idibo riẹ a be rẹriẹ ovao ku gbe nnọ uzuazọ ẹgbakiete nọ a bi yeri o be were iẹe. (Eviavia 2:1–3:22) Kareghẹhọ inọ enọ Jesu o kere ileta yena se yọ Ileleikristi nọ a wholo enọ i wo ẹruore inọ a ti lele ei su evaọ obọ odhiwu. Wọhọ Olori rai, a be ruẹrẹ ae họ kẹ iruo ilogbo rai onọ a te rọ rehọ ohrọ kpeze erere idhe ẹtanigbo Kristi ro fi obọ họ kẹ ahwo-akpọ erahaizi.—Eviavia 5:9, 10; 22:1-5.
19, 20. Ẹvẹ “otu obuobu” na a bi ro dhesẹ ovuhumuo rai kẹ Jihova gbe Jesu?
19 Uyoyou nọ Jesu o wo kẹ ilele riẹ nọ a wholo na u te “igodẹ efa” nọ i wo omarokpotọ re, enọ i bu te ima buobu enẹna nọ i ti ru “otu obuobu . . . nọ i no erẹwho kpobi ze” via, enọ e te zọ vrẹ ‘uye ulogbo’ nọ o be tha na. (Jọn 10:16; Eviavia 7:9, 14) Ahwo nana a bi zurie kpohọ abọ Jesu fiki ovuhumuo nọ a wo kẹ idhe ẹtanigbo na avọ ẹruore rai ọrọ uzuazọ ebẹdẹ bẹdẹ. Ẹvẹ a bi ro dhesẹ ovuhumuo rai via? A bi ru ere ẹkwoma ẹgọ nọ a be ‘gọ Ọghẹnẹ taso tuvo.’—Eviavia 7:15-17.
20 Iyẹrẹ akpọ-soso ọrọ ukpe iruo 2006 na, onọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 27 rite 30 na, o kẹ imuẹro ivevẹ inọ uvi egbodibo nana a be ginẹ gọ Jihova “taso tuvo.” Evaọ uzẹme, evaọ ukpe ovo yena, te ai te umutho Ileleikristi nọ a wholo nọ i kiọkọ otọakpọ na, a raha euwa 1,333,966,199 rọ ta usiuwoma—a tẹ rehọ oghẹrẹ ofa kele iei koyehọ o vrẹ ikpe 150,000!
Gbẹ Hai Dhesẹ Edẹro!
21, 22. (a) Fikieme Ileleikristi a mai ro muẹrohọ otọ nẹnẹ, maero evaọ ẹme ọ edhesẹ edẹro? (b) Eme ma te ta kpahe evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na?
21 Jihova avọ Ọmọ riẹ a dhesẹ edẹro eva edhere igbunu no evaọ oghẹrẹ nọ a bi ro yeri kugbe ahwo-akpọ nọ e gba ha. Rekọ u yoma gaga inọ ahwo-akpọ buobu a se Ọghẹnẹ gb’ohwo ho, isiuru obọ rai ọvo a bi roro kpahe. Bi dhesẹ ahwo nọ e be rria evaọ “edẹ urere” nana, Pọl o kere nọ: “Ahwo a re ti you oma-obọrai, je you igho . . . A rẹ te jọ ababọ uyere-ọghọ.” (2 Timoti 3:1-5) Ahwo yena a wo ohẹriẹ gaga no uvi Ileleikristi, enọ e be rehọ olẹ nọ o no udu ze, ẹmeoyo nọ u no eva ze, gbe egagọ udu kpobi ro dhesẹ edẹro rai rọ kẹ eware kpobi nọ Ọghẹnẹ o ru kẹ ai no.—Olezi 62:8; Mak 12:30; 1 Jọn 5:3.
22 Evaọ uzoẹme nọ o rrọ aro na, ma te kiẹ eruẹrẹfihotọ abọ-ẹzi buobu nọ Jihova ọ rehọ uyoyou kẹ omai no riwi. Nọ ma bi roro kpahe ‘ekẹ iwoma’ nana, ajọ edẹro mai o rro vi epaọ ọsosuọ.—Jemis 1:17.
Ẹvẹ Whọ te k’Uyo?
• Ẹvẹ Jihova o ro dhesẹ no nnọ ọ rrọ Ọghẹnẹ edẹro?
• Nọ mai ọvo ma tẹ rrọ oria, ẹvẹ ma sai ro ru Jihova eva were?
• Idhere vẹ Jesu o ro dhesẹ edẹro?
• Ẹvẹ otọakpọ nọ ọ rria u ro fi obọ họ kẹ Jesu rrọ osu ohrọ gbe ọrọ edẹro?
[Uwoho nọ o rrọ ẹwẹ-obe avọ 17]
Wọhọ epanọ umutho oware nọ ọmọ o ru o rẹ da ọsẹgboni ẹro na, ere o rẹ were Jihova nọ ma tẹ rehọ onọ ẹgba mai o te kpobi rọ kẹe