Epanọ Whọ Sai ro Thihakọ Uweri

“Te emezae te emetẹ [Jekọp] kpobi a tẹ nya re a sasa iẹe oma, rekọ ọ gwọlọ nọ a sasa iẹe oma ha, ọ tẹ ta nọ, ‘Ijo, me re ti kpo obọ uki bru ọmọzae mẹ, avọ uweli.’ Ere ọsẹ riẹ ọ rọ ghinẹ viẹ fiki riẹ.”—EMUHỌ 37:35.

JEKỌP nọ ọ jọ ọsẹ orua Izrẹl o weri gaga okenọ a vuẹe nọ ọmọzae riẹ o whu. Ọ tubẹ gwọlọ nọ o re weri bọ ẹdẹ uwhu. Wọhọ Jekọp, o sae jọnọ uweri uwhu ohwo nọ who you o ga te epanọ who bi ro roro nọ o sai no owhẹ oma ha. Kọ ohwo ọ tẹ rrọ uweri ogaga utioye u dhesẹ nọ o fi ẹrọwọ họ Ọghẹnẹ hẹ? Vievie!

Ebaibol na i dhesẹ Jekọp wọhọ ọzae nọ o wo ẹrọwọ. A jiri Jekọp kugbe ọsẹ riẹ Aiziki gbe ọsẹ-ode riẹ Abraham wọhọ ahwo nọ a wo ẹrọwọ ologbo. (Ahwo Hibru 11:8, 9, 13) Ẹhẹ, evaọ ẹdẹjọ dede Jekọp o lele ẹnjẹle muabọ aso hẹrioke re ọ ruẹsi wo oghale Ọghẹnẹ! (Emuhọ 32:24-30) Avro ọ riẹ hẹ, Jekọp ọ jọ ohwo nọ o mu usu okpekpe kugbe Ọghẹnẹ. Nọ o rrọ ere na, eme ma rẹ sai wuhrẹ no uweri Jekọp ze? Inọ re a weri ohwo nọ a you nọ ọ va ohwo abọ orọnikọ u dhesẹ nọ ohwo ọ kare ẹrọwọ ọgaga ha. Re a weri fiki uwhu ohwo nọ a you yọ ẹkoma ohwo-akpọ.

Eme Họ Uweri?

Idhere buobu e riẹ nọ ma sai ro dhesẹ uweri via, rekọ edada iroro họ edhere nọ uweri ahwo buobu u re ro dhesẹ oma via. Roro kpahe oware nọ o via kẹ Leonardo, ọnọ ọ jọ ikpe 14 okenọ ẹyao udu-gbe-irue o kpe ọsẹ riẹ idudhe. Ẹdẹ nọ oniọvo oni riẹ ọ rọ vuẹe inọ ọsẹ riẹ o whu no o rẹ thọrọ Leonardo ẹro bẹdẹ hẹ. Oke ọsosuọ nọ a vuẹe, u mu rie ẹro ho. Ọ ruẹ ori ọsẹ riẹ eva oke uwhori na, rekọ u mu rie ẹro ghele nọ o gine whu hu. Emerae ezeza e vrẹ, ame-oviẹ o no Leonardo aro ze he. Ẹsibuobu ọ jẹ hae gbẹ keria rẹro ọsẹ riẹ inọ o ti no iruo kpozi. U te oware ẹgbukpe ọsoso taure u te ti mu ei ẹro inọ ọsẹ riẹ o gine whu no. Nọ u ti mu ei ẹro no, ọkora ọ tẹ ruẹe oma. Eware kakao dede e tẹ jẹ hae lẹliẹe kareghẹhọ ọsẹ na—wọhọ oriruo, nọ o te no otafe ze o gbe di uvumọ ohwo họ uwou hu. O tẹ via ere, oma o vẹ lọhọ iẹe no o ve muhọ ẹviẹ. O vẹ be hae dae inọ dodokọ ọsẹ riẹ ọ gbẹ rrọ akpọ!

Wọhọ epanọ oware nọ o via kẹ Leonardo u dhesẹ na, uweri o rẹ sae jọ gaga. Rekọ o rrọ oware omosasọ inọ uweri yọ oware nọ a rẹ sai thihakọ riẹ. Dede na o rẹ sae rehọ oke krẹkri. Wọhọ epanọ ola ulogbo o rẹ rehọ oke re u te kpo na, ere ọvona uweri ohwo nọ o whu ku ohwo o rrọ re. O rẹ sae rehọ emera, ikpe, hayo tube viere dede re uweri u te no ohwo oma. Rekọ edada nọ who wo evaọ oke ọsosuọ na e rẹ sai he kpotọ nọ oke o be nya haro na, yọ iroro nọ who wo vẹre inọ uzuazọ u gbe fo ẹrria ha na i ve ti muhọ enwene ẹmẹrera.

Bẹsenọ ebẹbẹ ohwo-akpọ i ti notọ riẹriẹriẹ, a dhesẹ uweri wọhọ ugogo oware jọ nọ u re fi obọ họ ru edada iroro kpotọ, je fi obọ họ kẹ ohwo nwene lele uyero okpokpọ. Oria nọ ohwo ọ jọ vẹre evaọ uwou u re zihe ruọ ofofe no. O gwọlọ nọ ma re wuhrẹ epanọ ma re ro yeri uzuazọ ababọ ohwo na. Uweri o rẹ sai fi obọ họ kẹ ohwo dhesẹ edada iroro riẹ via. Uzẹme, ahwo kpobi a re dhesẹ uweri rai via evaọ oghẹrẹ ovona ha. Dede na, uzẹme riẹ họ: Nọ ohwo ọ tẹ be gba uweri yawo udu, o rẹ sae wha enwoma iroro gbe ugboma ze. Nọ o rrọ ere na, kọ oghẹrẹ vẹ uweri ra o sae rọ jọ owowa? Ebaibol i wo emamọ ohrẹ kẹ omai evaọ abọ nana.a

Epanọ A Sai ro Thihakọ Uweri

Ahwo buobu nọ a sai thihakọ uweri no a ruẹ inọ edada nọ a rẹ ta via kẹ amọfa u re fi obọ họ ru udu te ohwo otọ. Wọhọ oriruo, muẹrohọ eme ọ Job, nọ iku riẹ e rrọ Ebaibol na, ọnọ emọ ikpe riẹ i whu ẹsiẹvo, nọ ọ rioja idabolo efa re. Ọ ta nọ: “Uzuazọ mẹ o bẹ omẹ nọ; mẹ rẹ ta eware nọ e be dha omẹ eva via; mẹ rẹ ta evaọ evedha mẹ.” (Job 1:2, 18, 19; 10:1) Muẹrohọ inọ Job ọ gba evedha riẹ yawo udu hu. Ukpoye, anọ “mẹ rẹ ta” eware nọ e be dha omẹ eva via.

Ọzae jọ nọ a re se Paulo, ọnọ oni riẹ o whu, ọ ta nọ: “Oware jọ nọ u fi obọ họ kẹ omẹ họ, mẹ jẹ hae ta ẹme kpahe oni mẹ.” Whọ tẹ be hae ta edada ra kẹ ogbẹnyusu nọ who fi eva họ, o rẹ sae kẹ owhẹ omosasọ. (Itẹ 17:17) Nọ oni riẹ o whu, Yone ọ tẹ ta kẹ inievo Ileleikristi riẹ inọ a hai weze bru ei ze ẹsikpobi. Ọ ta nọ: “Ẹme nọ me je lele amọfa ta u fi obọ họ ru edada mẹ kpotọ.” Ẹsejọhọ whọ te ruẹ re inọ edada ra nọ whọ rẹ ta via kẹ uvi ogbẹnyusu nọ o wo ọdawẹ u ti fi obọ họ kẹ owhẹ sai thihakọ edada na.

Edada ra nọ who re kere fihotọ o sai fi obọ họ re. Ahwo jọ nọ o rrọ bẹbẹ kẹ re a ta edada rai via, a sae ruẹ nọ o rẹ mae lọhọ re a kere edada rai fihotọ. Nọ Sọl avọ Jonatan a whu, Devidi ọzae nọ o wo ẹrọwọ na o kere ole uweri jọ nọ ọ rọ ta edada riẹ via. Ole uweri yena u zihe ruọ abọjọ obe Avivẹ Samuẹle ọrọ Ebaibol na.—2 Samuẹle 1:17-27.

Oviẹ o sai fi obọ họ ru edada kpotọ re. Ebaibol na e ta nọ: “Koware koware kpobi . . . ọvuọ oke riẹ: Oke jọ nọ a [rẹ] rọ viẹ.” (Ọtausiuwoma Na 3:1, 4) Uzẹme riẹ họ, oke nọ ohwo o te whu ku ohwo, yọ ‘oke nọ a rẹ rọ viẹ.’ Oviẹ nọ a rẹ viẹ evaọ oke uweri yọ oware nọ a rẹ dhomovuọ riẹ hẹ. Ebaibol e ta kpahe ezae gbe eyae buobu nọ i wo ẹrọwọ nọ a jọ ẹgbede viẹ evaọ etoke uweri. (Emuhọ 23:2; 2 Samuẹle 1:11, 12) Jesu Kristi ọ “viẹ” okenọ o te oria nọ a ki Lazarọs ogbẹnyusu riẹ nọ o whu fihọ.—Jọn 11:33, 35.

Re a thihakọ uweri o gwọlọ odiri, keme ẹsibuobu nọ ohwo o te bi roro inọ o kru udu ga no, ẹsiẹvo na uweri gbe ọkora na e vẹ jẹ whẹ ze. Kareghẹhọ inọ oviẹ yọ oware nọ a rẹ dhomovuọ riẹ hẹ evaọ oghẹrẹ oke utiona. Ahwo buobu nọ a wo ẹrọwọ ọgaga dede a vuhumu no inọ oviẹ yọ abọjọ uweri, o tẹ jẹ rrọ ugogo oware jọ nọ u re fi obọ họ kẹ ohwo fi edada kparobọ.

Si Kẹle Ọghẹnẹ

Ebaibol e vuẹ omai nọ: “Bigba Ọghẹnẹ o re ti bigba owhẹ.” (Jemis 4:8) Olẹ yọ ugogo edhere jọ nọ ma re ro bigba Ọghẹnẹ. Who rri oware nọ olẹ o rẹ sai ru vo ho! Ma rẹ jọ Ebaibol ruẹ eyaa omosasọ nana: “ỌNOWO ọ kẹle enọ i wo eva owhrori, o je siwi enọ a nwẹ eva ẹzi.” (Olezi 34:18) O tẹ jẹ kẹ omai imuẹro inọ: “Gbolo owha ra kẹ ỌNOWO na, o re ti fiobọhọ kẹ owhẹ.” (Olezi 55:22) Dai roro kpahe onana. Wọhọ epanọ ma ta no vẹre na, ahwo buobu a ruẹ nọ u fi obọ họ kẹ ae nọ a ta edada rai kẹ uvi ogbẹnyusu. Kọ omosasọ riẹ o gbẹ rro viere nọ ohwo o te horie eva riẹ kẹ Ọghẹnẹ nọ ọ yeyaa inọ ọ te sasọ omai udu na?—2 Ahwo Tẹsalonika 2:16, 17.

Paulo nọ ma ta ẹme te no vẹre na, ọ ta nọ: “Nọ uweri na o tẹ da omẹ oma fia, nọ me te roro inọ mẹ sai gbe thihakọ riẹ hẹ, me ve kigwẹ totọ lẹ se Ọghẹnẹ. Mẹ vẹ be lẹe inọ o fi obọ họ kẹ omẹ.” U mu Paulo ẹro inọ olẹ u gine fi obọ họ kẹe gaga. Whọ te ruẹ re inọ “Ọghẹnẹ omosasọ kpobi” na ọ te kuyo elẹ ra ẹkwoma udu gbe ẹgba nọ ọ te kẹ owhẹ ro thihakọ.—2 Ahwo Kọrint 1:3, 4; Ahwo Rom 12:12.

Ẹruore Ẹkparomatha Na

Jesu ọ ta nọ: “Mẹ họ ẹkparomatha gbe uzuazọ: ọ nọ ọ rọwo omẹ makọ o whu no, ọ rẹ te zọ.” (Jọn 11:25) Ebaibol e ta nọ enọ i whu no e te wariẹ kparoma ziọ uzuazọ.b Nọ Jesu ọ jọ otọakpọ o dhesẹ via inọ ọ rẹ sae kpare enọ i whu no ziọ uzuazọ. Evaọ oke jọ ọ kpare ọmọtẹ ikpe ikpegbivẹ jọ. Ẹvẹ onana o jọ ọsẹgboni ọmọ na oma? ‘U gbe rai unu gaga’ avọ oghọghọ ulogbo. (Mak 5:42) Evaọ otọ esuo Uvie riẹ, Jesu Kristi Ovie nọ o ti su no obọ odhiwu ze na ọ te kpare ima ahwo buobu ziọ uzuazọ evaọ otọakpọ na—yọ oke yena udhedhẹ gbe ẹrẹreokie e te da akpọ na fia. (Iruẹru Ikọ Na 24:15; 2 Pita 3:13) Dai roro epanọ oghọghọ riẹ o te rro te nọ ahwo buobu nọ i whu no e tẹ wariẹ ziọ uzuazọ ti kuomagbe imoni rai!

Claudete nọ ọmọzae riẹ o whu evaọ arupre nọ o wo asidẹte na, ọ ta ifoto Renato ọmọzae riẹ na mu ifriji riẹ. O re rri ifoto na ẹsikpobi ọ vẹ be ta kẹ omariẹ nọ, “Ma te wariẹ kuomagbe evaọ oke ẹkparomatha na.” Leonardo ọ rẹ jọ iroro riẹ roro epanọ ọsẹ riẹ ọ be te rọ kparoma ze evaọ akpọ ọkpokpọ nọ Ọghẹnẹ ọ yeyaa riẹ na. Ẹhẹ, ẹkparomatha na yọ uvi ẹruore omosasọ kẹ ae gbe ima ahwo buobu efa nọ iyoyou rai i whu no. Ẹruore nana ọ rẹ sae kẹ owhẹ omosasọ re!

[Oruvẹ-obotọ]

[Etehe/Uwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 7]

“Ọghẹnẹ Omosasọ Kpobi”

“Arọ ujiro kẹ Ọghẹnẹ jegbe Ọsẹ Ọnowo mai Jesu Kristi, Ọsẹ ohrọ kpobi jegbe Ọghẹnẹ omosasọ kpobi.”—2 Ahwo Kọrint 1:3.

Owọ Ebaibol nana u dhesẹ nọ Ọghẹnẹ ọ rẹ sai fi obọ họ kẹ idibo riẹ thihakọ ẹbẹbẹ hayo use-abọ kpobi nọ a rẹriẹ ovao dhe. Edhere jọ nọ Jihova ọ sae rọ kẹ omosasọ họ, ẹkwoma ogbẹnyusu hayo ohwo uviuwou mai nọ ma gbe wo ẹrọwọ ọvona.

Leonardo nọ ọsẹ riẹ o whu nọ ma ta ẹme te evaọ uzoẹme nọ u kpemu na, ọ kareghẹhọ oware jọ nọ o kẹ riẹ ẹgba gbe omosasọ. Ẹdẹjọ nọ o te uwou, jẹ kareghẹhọ nọ uvumọ ohwo ọ gbẹ rrọ uwou na ha, o te kuenu oviẹ. O te kpohọ ogege-eriosehọ jọ nọ o kẹle etẹe, keria akpala jẹ ruabọhọ oviẹ. Evaọ udevie oviẹ na, ọ tẹ be lẹ se Ọghẹnẹ kẹ obufihọ. Ẹsiẹvo na, omoto jọ o te breki kẹle etẹe, Leonardo ọ kpare ovao ọ tẹ ruẹ nọ oniọvo Ileleikristi riẹ jọ ọ dhẹ omoto na. Oniọvo na ọ jẹ dhẹ eware se ehreki riẹ rekọ ọ tẹ dhẹ edhere thọ nọ o wọ riẹ kpohọ etẹe. Oniọvo nana nọ o bru rie ze ọvo dede na o jọ omosasọ kẹ Leonardo.

Ẹdẹjọ ọzae jọ nọ aye o whu ku ọ jọ uweri gbe ọkora ọgaga. Ovioviẹ ọvo ọ jẹ hae viẹ keme o wọhọ nọ u gbe wo ẹjiroro ọvuọvo nọ ọ gbẹ rọ rrọ uzuazọ họ. Ọ tẹ lẹ se Ọghẹnẹ kẹ obufihọ. Evaọ udevie olẹ na, ifonu riẹ i te do. Ọmọ-uruọmọ riẹ o se ze na. Ọzae na ọ ta nọ: “Umutho ẹme kpẹkpẹe nọ ma ta na o kẹ omẹ uduotahawọ. U mu omẹ ẹro inọ use riẹ na o jọ uyo nọ Ọghẹnẹ ọ kpahe fihọ olẹ mẹ kẹ obufihọ.”

[Etehe nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 9]

Sasọ Amọfa Oma

“[Ọghẹnẹ o bi] ru omai wo omosasọ eva uye mai, re ma ruẹse sasa enọ erọ eva uye kpobi oma, fiki omosasọ nọ mai oma mai a jọ obọ Ọghẹnẹ wo.”—2 Ahwo Kọrint 1:4.

Eme yena e jọ oma Ileleikristi uzẹme buobu rugba no. Fikinọ a wo erere no omosasọ nọ a kẹ rai evaọ okenọ ohwo o whu ku ai ze, ae omarai a be sae tuduhọ jẹ sasa amọfa oma re.

Roro kpahe oriruo Claudete, ọnọ ọ be hai weze bru amọfa ẹsikpobi nyae vuẹ ae oware nọ Ebaibol e ta. Taure ọmọ riẹ o te whu, Claudete ọ jẹ hae nyabru aye jọ nọ ọta evaọ azẹ o kpe ọmọ riẹ. Iweze riẹ e jẹ hae sasa aye na oma, rekọ ọ jẹ hae jọ udu riẹ roro inọ Claudete ọ riẹ epanọ uwhu ọmọ riẹ o be dae te he. Rekọ nọ ọmọ Claudete o whu, aye nana ọ tẹ nyae rue riẹ jẹ ta kẹe inọ ọ nyaze te ruẹ sọ Claudete ọ be sai kru ẹrọwọ riẹ ghele ọmọ nọ o whu ku ei na. Nọ ọ ruẹ epanọ ẹrọwọ Claudete ọ ga te ghele, aye na ọ tẹ rọwo nọ Claudete o wuhrẹ Ebaibol kugbei, yọ o bi wo omosasọ ziezi no Ẹme Ọghẹnẹ ze enẹna.

Nọ ọsẹ riẹ o whu no, Leonardo ọ tẹ jiroro nọ o re wuhrẹ ẹvẹrẹ obọ rọ t’ẹme re ọ sae rehọ ovuẹ omosasọ Ebaibol na bru ahwo nọ a diezọ. Ọ ruẹ nọ obọ nọ o bi fi họ kẹ ahwo nọ a diezọ na o be kẹe erere gaga. Ọ ta nọ: “Ugogo oware jọ nọ u fi obọ họ kẹ omẹ thihakọ uweri no họ, obọ nọ me bi fihọ kẹ enọ i diezọ wuhrẹ kpahe Ọghẹnẹ. Mẹ be rehọ oke gbe ẹgba mẹ fi obọ họ kẹ ae. Uweri mẹ u zihe kpohọ oghọghọ nọ mẹ ruẹ ọmọ-uwuhrẹ Ebaibol ọsosuọ mẹ nọ ọ họ-ame! Evaọ uzẹme, oyena họ orọ ọsosuọ nọ mẹ rọ ruẹ nọ me gine wo evawere anwẹnọ ọsẹ mẹ o ro whu na.”—Iruẹru Ikọ Na 20:35.

[Uwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 5]

Whọ tẹ be ta edada ra via, o rẹ sae kẹ owhẹ omosasọ

[Uwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 6]

Edada ra nọ who re kere fihotọ o sai fi obọ họ ru ai kpotọ re

[Uwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 6]

Ẹruore ẹkparomatha na nọ who re se kpahe o sae kẹ owhẹ omosasọ

[Uwoho nọ e rrọ ẹwẹ-obe avọ 8, 9]

Jesu ọ yeyaa inọ ọ te kpare ahwo nọ a fi ẹrọwọ họ iẹe no uwhu ze