Emọ gbe Eware nọ A re Vi Evaọ Itanẹte—Abọ 1: Kọ U Fo re Ọmọ Mẹ O Fi Eware Họ Itanẹte je Rri Enọ Ahwo A Fihọ?

Evaọ ekiakiẹ jọ nọ a ru, enwenọ ọmọ kpobi nọ ọ rrọ umuo ikpe ikpegbesa rite ikpe ikpegbizii, o re vi uwou evaọ itanẹte je rri enọ ahwo a vi. Kọ ọmọ ra ọ gwọlọ jọ omọvo rai? O tẹ rrọ ere, u wo eware jọ nọ u fo nọ who re roro kpahe.

Ma te ta kpahe eware nana

• Oke nọ itanẹte o te rehọ mi ọmọ ra

• Oghẹrẹ nọ ọmọ ra o rri egbẹnyusu

• Riẹ sọ o te lẹliẹ ọmọ ra jọ ọkora

• Oghẹrẹ eware nọ ọmọ ra o ti vi je rri evaọ itanẹte

• Kọ onana yọ oware nọ a rẹ sai yeri uzuazọ ababọ riẹ hẹ?

• Ẹme nọ esẹgbini a ta

Oke nọ itanẹte o te rehọ mi ọmọ ra

Oria evuẹ itanẹte nọ a re se HelpGuide o ta nọ: “A ru oria nọ a re fi eware họ evaọ itanẹte na evaọ oghẹrẹ nọ ma gbẹ sai ro si ovao noi hi, nọ ma rẹ rọ jọ itanẹte ẹsikpobi, jẹ hai rri rie kẹse kẹse sọ a fi eware efa họ iẹe no.”

“Ẹsejọ mẹ rẹ ta nọ iminiti bro ọvo mẹ te jọ oria na rri eware nọ a fihọ, rekọ me je ri rri hi na, mẹ rọ euwa buobu bi ro rovie ererovie ọvo. O rẹ jọ bẹbẹ gaga re mẹ sai fi ifonu na họ otọ, jẹ nyai ru oware ofa nọ u wuzou.”—Lynne, 20.

Nọ omara nọ: Kọ ọmọ mẹ o wo oma-onyẹ te epanọ ọ te sai ro lele izi nọ me fihọ kẹe kpahe itanẹte? Kọ ọmọ mẹ o wo areghẹ te epanọ ọ te sae rọ riẹ umuo nọ o re ru ba evaọ itanẹte?

Ohrẹ Ebaibol: “Wha fiẹrohotọ ziezi re wha ruẹ nọ oghẹrẹ nọ wha be nya o rrọ wọhọ . . . ahwo nọ a wo areghẹ, wha hae rehọ oke rai ruiruo evaọ edhere nọ ọ mai woma.”—Ahwo Ẹfisọs 5:15, 16.

Oghẹrẹ nọ ọmọ ra o rri egbẹnyusu

A ru oria nọ a re jo vi iwou evaọ itanẹte na evaọ oghẹrẹ nọ ahwo a re ro roro nọ a wo egbẹnyusu buobu. Rekọ evaọ ẹsibuobu, oyena yọ eviẹhọ gheghe.

“Me muẹrohọ nọ u wo oware jọ nọ izoge buobu a re roro thọ. A re roro nọ ahwo buobu a tẹ be hai rri eware nọ a fihọ itanẹte, yọ eware na e were rai, oyena u dhesẹ nọ ahwo nana kpobi a you rai, o tẹ make rọnọ a riẹ ahwo na ha.”—Patricia, 17.

Nọ omara nọ: Kọ ọmọ mẹ o wo areghẹ te epanọ ọ te rọ riẹ nọ, re ahwo buobu a rri eware nọ o fihọ itanẹte hayo re eware nana e were ae, u wuzou tere he? Kọ u gbe ti woma re o mu usu kugbe ahwo nọ ọ rẹ ruẹ viukpọ itanẹte?

Ohrẹ Ebaibol: “Emamọ ogbẹnyusu o re dhesẹ uyoyou ẹsikpobi ọ tẹ jẹ rrọ oniọvo nọ a yẹ fiki oke idhọvẹ.”—Itẹ 17:17.

Riẹ sọ o te lẹliẹ ọmọ ra jọ ọkora

Ahwo nọ a rẹ kiẹ kpahe eware a ta nọ ahwo nọ a re no itanẹte he ae a rẹ mae jọ goli, ruawa, hayo tubẹ jọ ọkora dede.

“Whọ tẹ be hae ruẹ ifoto egbẹnyusu ra jọ avọ egbẹnyusu ra efa nọ a be reakpọ kuoma yọ who kuomagbe ai hi, o rẹ k’uye gaga.”—Serena, 19.

Nọ omara nọ: Kọ ọmọ mẹ o wo areghẹ te epanọ ọ rẹ rọ whaha oma-udhesẹ, oma-uhrowo, hayo ru re eware nọ amọfa a bi ru evaọ itanẹte e gbẹ rọ lẹliẹ iẹe jọ ọkora ha?

Ohrẹ Ebaibol: “Wha joma wo omorro ho, ma wha oma-uhrowo fihọ udevie mai hi, ma re ohwohwo ihri gbe he.”—Ahwo Galesha 5:26.

Oghẹrẹ eware nọ ọmọ ra o ti vi je rri evaọ itanẹte

Eware iyoma jọ nọ ahwo a re ru evaọ itanẹte họ, ẹme ọgwọlọ, eware ọfariẹ-ogbe nọ a rẹ rọ ifonu vi, gbe ifoto ẹbẹba iriwo. O tẹ make rọnọ ọmọ ra ọ gwọlọ ru eware iyoma nana ha, ọ sae ruẹ e rai.

“Whọ tẹ be maki ru oware uwoma evaọ itanẹte, o sai nwene kpohọ uyoma idudhe. Eme etọtọ gbe ikpehre ile e da itanẹte fia.”—Linda, 23.

Nọ omara nọ: Kọ ọmọ mẹ o wo areghẹ te epanọ ọ te sae rọ yọroma evaọ itanẹte? Kọ ọmọ mẹ o wo oma-onyẹ te epanọ o ti ro siomano eware iyoma nọ ọ nyaku evaọ itanẹte?

Ohrẹ Ebaibol: “Jọ a tubẹ fodẹ ọfariẹ-ogbe gbe oghẹrẹ egbegbe ọvuọvo hayo uvou-uthei evaọ udevie rai hi, . . . hayo uruemu omovuọ hayo eme igheghẹ eta hayo eme oworu nọ a rẹ ta rọ hwehwẹ hẹ.”—Ahwo Ẹfisọs 5:3, 4.

Kọ onana yọ oware nọ a rẹ sai yeri uzuazọ ababọ riẹ hẹ?

Re a vi iwou hayo rri eware nọ ahwo a vi evaọ itanẹte o rrọ oware nọ a rẹ sai yeri uzuazọ ababọ riẹ hẹ hẹ. O tubẹ rrọ oware nọ o rẹ kẹ ohwo evawere hayo lẹliẹ ohwo yeri emamọ uzuazọ họ. Izoge buobu e riẹ nọ i re vi eware hayo rri enọ ahwo a vi evaọ itanẹte vievie he. Ejọ e riẹ nọ i je tube rri vẹre rekọ a seba no.

“Nọ mẹ ruẹ uye nọ oniọvo mẹ ọmọtẹ ọ ruẹ fiki itanẹte, mẹ tẹ ta kẹ omamẹ nọ me re gbe vi iwou evaọ itanẹte hayo rri enọ ahwo a vi vievie he. Anwọ oke yena ze, mẹ tẹ ruẹ nọ enẹna eva e be mae were omẹ, yọ enẹna mẹ be mai yere emamọ uzuazọ.”—Nathan, 17.

Ẹme na họ: Taure whọ tẹ te kẹ ọmọ ra uvẹ re ọ hai vi iwou je rri enọ ahwo a vi evaọ itanẹte, daoma riẹ sọ ọmọ ra o wo areghẹ te epanọ ọ gbẹ rọ raha oke fihọ iẹe ga hrọ họ, mu emamọ egbẹnyusu, jẹ kẹnoma kẹ eware nọ i fo ho.

Ohrẹ Ebaibol: “Ọnọ o wo orimuo o re rri otọ mu re ọ tẹ te jowọ.”—Itẹ 14:15.