ERIA EBAIBOL NỌ A RU VẸ
Jerimaya 11:11—“Mẹ be Rehọ Uye . . . Bru Ai Tha”
“Fikiere enẹ Jihova ọ ta, ‘Rri, mẹ be rehọ okpẹtu nọ a te sae dhẹ vabọ họ ze ro te ai. Nọ a ti bo se omẹ kẹ obufihọ, mẹ te gaviezọ kẹ ae he.’”—Jerimaya 11:11, Efafa Akpọ Ọkpokpọ.
“Fikiere, enẹ ỌNOWO na ọ ta, Ri, mẹ be rehọ uye nọ a rẹ sae vabọ họ bru ai tha; dede nọ a bo se omẹ, mẹ te kezọ rai hi.”—Jerimaya 11:11, Ebaibol Ẹri Na.
Otofa Eme nọ E Rrọ Jerimaya 11:11
Ọghẹnẹ ọ jẹ ta ẹme kẹ ahwo Ju evaọ oke Jerimaya ọruẹaro na. Fikinọ ahwo na a je rri izi Jihovaa vo yọ a je ru oware nọ eruẹaro riẹ a ta kẹ ae he, ọ ta nọ ọ te thọ ae he. Ọ te kẹ ae uvẹ re a ruẹ uye eware iyoma nọ a bi ru.—Itẹ 1:24-32.
“Fikiere enẹ Jihova ọ ta.” Nọ orọnọ “fikiere” o ro mu ẹme na họ na, onana u dhesẹ nọ ẹme na ọ jẹhọ ẹme nọ ọ ta no vẹre gbe ọnọ ọ be te ta. Evaọ obe Jerimaya 11:1-10, Jihova ọ ta kẹ ahwo riẹ nọ a koko ọvọ riẹ hẹ, onọ ọ re kugbe esẹ-esẹ rai. (Ọnyano 24:7) Ukpenọ ahwo Ju na a rẹ gọ Ọnọma rai, kọ emedhọ a jẹ gọ. Yọ fiki uruemu nana, a je ru eware iyoma gaga, a jẹ tubẹ rehọ emọ rai dheidhe kẹ emedhọ!—Jerimaya 7:31.
“Mẹ be rehọ okpẹtu nọ a te sae dhẹ vabọ họ ze ro te ai.” Ẹsibuobu a rẹ jọ Ebaibol na ta nọ Ọghẹnẹ o ru oware dede nọ ọ kuvẹ riẹ ọvo. Ẹvẹ o rọ jọ ere kẹ ahwo Ju na? Fikinọ a jẹ gọ emedhọ yọ a je koko izi Jihova ha, ahwo na a ru eware iyoma buobu nọ e wha uye se ai. Ọghẹnẹ ọ gbẹ jẹ thọ ae he. Onana o wha riẹ ze nọ ovie Babilọn nọ ọ jọ ọwegrẹ rai, o ro fi Jerusalẹm kparobọ, o te mu ahwo Ju na kpohọ igbo. Eghẹnẹ erue nọ ahwo na a fievahọ nọ a jẹ gọ na, e sai siwi ai hi.—Jerimaya 11:12; 25:8, 9.
Fikinọ Ọghẹnẹ ọ kuvẹ re eware iyoma e via kẹ ahwo riẹ, orọnikọ onana u dhesẹ nọ ọye ọ wha uye se ai hi. Obe Jemis 1:13 ọ ta nọ: “A sae rọ eware imuomu rọ dawo Ọghẹnẹ hẹ, yọ ọyomariẹ ọ rẹ rehọ eware itieye dawo ohwo ọvo ho.” Ebaibol Ẹri Na ọ ta nọ Ọghẹnẹ ọ te “rehọ uye nọ a rẹ sae vabọ họ bru [ahwo Ju na].” Ẹmeb nọ a fa “uye” evaọ obe Jerimaya 11:11 na yọ ẹme nọ a sae jẹ fa “okpẹtu.” Ẹme nana ọ nwani fo uye nọ u te ahwo Ju na.
“Nọ a ti bo se omẹ kẹ obufihọ, mẹ te gaviezọ kẹ ae he.” Jihova ọ rẹ gaviezọ kẹ elẹ ahwo nọ “azẹ ọ vọ abọ rai” hi, hayo ahwo nọ a re fievahọ eghẹnẹ erue rọkẹ esiwo. (Aizaya 1:15; 42:17) Rekọ ọ rẹ gaviezọ kẹ elẹ ahwo nọ a kurẹriẹ no eva ze, enọ i siobọno eware iyoma nọ a je ru, a tẹ rọ eva rai kpobi zihe bru ei.—Aizaya 1:16-19; 55:6, 7.
Eme nọ E Wariẹ Jerimaya 11:11 Họ
Evaọ 647 B.C.E., Jihova ọ rọ Jerimaya mu ọruẹaro. Evaọ ikpe udhuvẹ soso, Jerimaya ọ vẹvẹ ahwo Juda unu kpahe oware nọ Ọghẹnẹ ọ ta nọ o ti ru fikinọ a bi yoẹme kẹe he. Rekọ a gaviezọ họ. Evaọ etoke yena o ro kere eme nọ e rrọ Jerimaya 11:11 na. Uwhremu na evaọ 607 B.C.E., eware nọ ọ vẹvẹ e rai unu kpahe na i te rugba nọ ahwo Babilọn a raha Jerusalẹm.—Jerimaya 6:6-8; 39:1, 2, 8, 9.
Eware nọ e rrọ obe Jerimaya i dhesẹ nọ ahwo Ju na a wo ẹruore. Jihova ọ ta nọ: “Nọ wha tẹ rria Babilọn ikpe udhosa-gbikpe gba no, . . . mẹ vẹ te rehọ owhai zihe ziọ oria nana [ẹkwotọ ahwo Ju].” (Jerimaya 29:10) Jihova o ru eyaa nana gba evaọ 537 B.C.E., okenọ ahwo Midia gbe Pasia a raha Babilọn. Jihova o ru nọ ahwo riẹ nọ e jẹ rria ekwotọ Babilọn a rọ wariẹ zihe ziọ ẹwho rai re a wariẹ mu ei họ ẹgọ evaọ edhere uzẹme.—2 Iruẹru-Ivie 36:22, 23; Jerimaya 29:14.
Rri ividio ọkpẹkpẹe nana re whọ ruẹ eware nọ e rrọ obe Jerimaya.
a Jihova họ odẹ Ọghẹnẹ. A fa riẹ no ibieme ene Hibru ze. Re whọ riẹ oware nọ a rọ fa odẹ na “Olori” evaọ efafa Ebaibol buobu, se uzoẹme na “Ono Họ Jihova?”
b Ẹvẹrẹ Hibru avọ Aramaik a kaki ro kere Ikereakere Hibru nọ a re se Ọvọ Anwae na.