“Jihova O Fiobọhọ kẹ Omẹ Okenọ Me Roro nọ Omẹ U Re No”

Enwenọ ikpe esa soso a fi ẹmo na. A jọ ẹmo na nwa ahwo buobu oma, yọ eware nọ a ru ahwo jọ e re thọrọ ae ẹro ho. Ẹmo na ọ kẹ ọsẹ mẹ uye gaga re. Dede nọ ọ rọwo nọ Ọghẹnẹ ọ rrọ, nọ ọ ruẹ nọ ilorida Katọlik a bi dhomahọ ẹmo na gaga, egagọ i te noi oma. Ọ tẹ ta nọ ọ rẹ sae kẹ omẹ avọ oniọvo mẹ uvẹ re ma jọ Katọlik họ-ame he.

Evaọ 1950, Isẹri Jihova ivẹ jọ a tẹ nyaze te ta usi uwoma kẹ omai. Ọsẹ mẹ ọ gaviezọ kẹ ae, jẹ rọwo nọ a hae nyaze ti wuhrẹ iẹe Ebaibol. Ikpe ikpegbene ọvo mẹ jọ oke yena, yọ obọro-ofa o jẹ hae were omẹ gaga. Ọsẹ mẹ ọ tẹ ta kẹ omẹ nọ jomẹ daoma se ebe nọ Isẹri Jihova a kẹ riẹ na. Rekọ o jẹ ruọ omẹ oma ha. Uvo ẹdẹ jọ nọ me no obọro-ofa ze, mẹ tẹ nọ oni mẹ nọ, “Nimẹ, ahwo nọ a re wuhrẹ Ebaibol na a je zihe ze nẹnẹ?” O te yo nọ, “Ee, a bi lele ọsẹ ra ta ẹme evaọ obọ otuwou.” Mẹ tẹ nwane dhẹ ruọ otafe!

Dede nọ ọsẹ mẹ ọ riẹ nọ uwuhrẹ nọ Isẹri Jihova a bi wuhrẹ iẹe na o were omẹ hẹ, ọ gbẹ jẹ gaviezọ kẹ ae ghele. Eware nọ a je wuhrẹ iẹe e were riẹ te epanọ o ro kurẹriẹ ruọ egagọ Isẹri Jihova, ọ tẹ họ-ame evaọ ukpe 1953. O wha riẹ ze nọ mẹ rọ gwọlọ nọ mẹ rẹ riẹ oghẹrẹ nọ egagọ Isẹri Jihova e rrọ, me te mu ọsẹ mẹ enọ buobu họ ẹnọ. Mẹ tẹ vuẹe inọ ivie jọ o ru re Ebaibol jọ o te omẹ obọ. Ọ tẹ ta kẹ Osẹri Jihova jọ nọ a re se Máximo Murcia nọ ọ gbẹ maha inọ ọ hae nyaze ti wuhrẹ omẹ Ebaibol. Nọ ma wuhrẹ te ikpe ivẹ no, mẹ tẹ họ-ame. Ikpe ikpegbizii mẹ jọ nọ mẹ họ-ame evaọ ethẹ Jarama, nọ o rrọ ofẹ ovatha-ọre Madrid.

Usi Uwoma Ota Mai Evaọ Oke Esuo Ọgbahọ Franco

Okenọ ma kurẹriẹ obọ, ma jẹ hae yọroma gaga nọ ma te bi kpohọ usi uwoma hayo ewuhrẹ. Francisco Franco ọye o je su orẹwho Spain, yọ ọ gwọlọ nọ ichọche Katọlik ahwo na kpobi a rẹ jọ. Fikiere ipolisi a jẹ hai mu Isẹri Jihova gaga. Uwou inievo jọ ma jẹ hai jo kpohọ ewuhrẹ, yọ ma jẹ hae yọroma gaga re ahwo a gbẹ riẹ nọ ma be jọ etẹe ru ewuhrẹ hẹ, keme a tẹ riẹ a ti gu kẹ ipolisi. Yọ areghẹ ma jẹ hae rọ ta usi uwoma no uwou ruọ uwou. Ma tẹ jọ iwou ivẹ hayo esa ta no, ma ve no ofẹ yena no vẹrẹ vẹrẹ kpohọ obọfa. Ahwo buobu a je yo usi uwoma, rekọ ejọ e jẹ hai le omai.

Mẹ kareghẹhọ ẹdẹ jọ nọ mẹ nyaku ozerẹ Katọlik jọ. Nọ mẹ vuẹe nọ ma nyaze te ta usi uwoma kẹe, ọ tẹ nọ omẹ nọ: “Ono ọ kẹ owhai udu nọ wha be rọ ta usi uwoma? Wha riẹ nọ mẹ sai gu owhai kẹ ipolisi?” Mẹ tẹ ta kẹe nọ, ma riẹ ere anwẹdẹ. Mẹ tẹ nọe nọ: “Otẹrọnọ ewegrẹ Jesu a jẹ gwọlọ epanọ a re ro mu ei, kọ ogbẹrọnọ epọvo na a ti ru ilele riẹ re?” Ẹme na ọ dha riẹ eva gaga. Ọ tẹ ruọ uwou riẹ, ọ tẹ rọ ifonu se ipolisi. Nọ mẹ nwane ruẹ oware nọ o be via, me te no etẹe no vẹrẹ vẹrẹ.

Dede nọ a je kpokpo omai oke yena, mai umutho Isẹri Jihova nọ e jọ Spain ma riẹ nọ ma tẹ ruabọhọ iruo usi uwoma na, ahwo buobu a ti kurẹriẹ. Evaọ Ava 1956 a tẹ rọ omẹ mu ọkobaro obọdẹ.a Ikpe ikpegbizii ọvo mẹ jọ oke yena. Mai izoge na ma mae jọ ekobaro evaọ oke yena, yọ ma nwane riẹ iruo na tere he. Rekọ imishọnare nọ ukoko u vi ze a je wuhrẹ omai oghẹrẹ nọ a re ru eware, yọ a jẹ tuduhọ omai awọ. A vi omẹ avọ oniọvo ọmaha ọfa nọ ọ jọ ọkobaro kpohọ okpẹwho jọ nọ a re se Alicante. Isẹri Jihova a re ta usi uwoma te ẹwho na ha. O raha oke he, ma tẹ kẹ ahwo ebe buobu je mu ahwo buobu Ebaibol họ ewuhrẹ.

U kri re ahwo a tẹ te riẹ nọ ma be jọ ẹwho na ta usi uwoma ha. Nọ emerae jọ e vrẹ no, ipolisi i te mu omai je mi omai Ebaibol mai. Nọ ma rria ega edẹ ọgbagbesa no, a tẹ wọ omai kpobọ Madrid. Kọ obei a jo siobọno omai. Oke yena me je roro nọ ma ruẹ uye gaga no, kpakiyọ ma re ruẹ oware ovo ho.

Ukpokpoma nọ O Mae Ga

Nọ mẹ jọ ikpe udhegbọvo, a tẹ rọ obe se omẹ inọ mẹ nyaze ti ru iruo isoja. Fikiere me te kpohọ ogba isoja nọ o rrọ Nador evaọ ofẹ Morocco nọ egọmeti Spain o je su. Mẹ tẹ vuẹ ọnọ o wuzou isoja na avọ omaurokpotọ inọ me re ru iruo isoja ha, yọ me re ku iwu isoja họ họ. Ipolisi rai o te su omẹ kpohọ uwou-odi jọ nọ o rrọ Rostrogordo evaọ Melilla re mẹ jọ etẹe bẹsenọ a re guẹdhọ mẹ no.

Nọ mẹ jẹ hẹrẹ ẹdhọ na, ọnọ o wuzou isoja na ọ tẹ ta nọ jọ a kpe omẹ ukpe ẹsọ, ẹsejọhọ me ti wo areghẹ. A la omẹ eka, a fa omẹ iminiti udhe soso, a te je thihi omẹ bẹsenọ ibiaro i ro bi omẹ me te kie fihọ otọ. U te kẹ ae ghele he, isoja jọ ọ tẹ jẹ rehọ eviẹ riẹ thihi omẹ uzou. Nọ ọ ruẹ nọ azẹ o mu uzou mẹ họ ehwẹ no ze no, ọ tẹ siọ omẹ ba. Ọ tẹ rehọ omẹ kpobọ ọfisi riẹ. Ọ tẹ be vuẹ omẹ nọ: “Who du roro nọ u re no ha. Enenẹ ọvo ma ti ru owhẹ kẹdẹ kẹdẹ. O te ga vi enẹ dede!” Ọ tẹ ta kẹ elakpa rai nọ jọ a fi omẹ họ uwou-odi nọ a ru fihọ obotọ ekpẹ na. O jọ biebi jẹ jọ vuavo. Me roro nọ etẹe me ti whu ku.

Nọ me kiẹzẹ otọ uwou-odi na, mẹ tẹ jẹ kareghẹhọ okenọ me kie fihọ otọ, nọ uzou mẹ o je hwẹ azẹ na. Oware ovo o jọ uwou-odi na ha, u te no ohọ nọ a kẹ omẹ inọ me ro wowo gbe edhokpa nọ e jẹ dhẹ kpenẹ kpenẹ no. Mẹ tẹ lẹ se Jihova nọ jọ ọ kẹ omẹ ẹgba nọ me re ro thihakọ. Ẹlẹlẹ ọvo mẹ jẹ lẹ evaọ uwou-odi yena nọ o jọ biebi na, yọ ekpahe i je kpe omẹ gaga.b

Okiokiọ riẹ isoja ọfa o te je mu omẹ họ ekpe, yọ ọnọ o wuzou rai o bi rri omẹ bẹsenọ a re kpe omẹ te epanọ ofu riẹ o re ro kie. Re a ta uzẹme, ukpe na u te epanọ me je ro roro nọ mẹ te gbẹ sai thihakọ họ. Rekọ mẹ lẹ se Jihova aso ẹdẹ yena inọ o fiobọhọ kẹ omẹ.

Ẹdẹ avọ esa a tẹ jẹ rehọ omẹ kpobọ ọfisi ọnọ o wuzou isoja na. Me roro nọ a bi ti ru omẹ oware ofa nọ o ga vi enọ a ru no na. Nọ me bi kpobọ ọfisi na yọ mẹ be jọ obọ udu mẹ lẹ se Jihova. Ọzae jọ nọ a re se Don Estebanc nọ o re kere ẹdhọ nọ a gu fihotọ ọ jọ ọfisi na jẹ hẹrẹ omẹ. Yọ ọye họ ohwo nọ a fihọ inọ ọ rehọ omẹ guẹdhọ na.

Nọ Don Esteban ọ ruẹ omẹ, ọ tẹ be nọ omẹ oware nọ o soriẹ nọ a rọ bandeji uzou mẹ. Ozọ o jẹ kake jọ omẹ ta ha, keme me roro nọ mẹ tẹ ta, a ti je kpe omẹ. Rekọ mẹ vuẹ riẹ ghele. Nọ Don Esteban o yo oware nọ o via na, ọ tẹ ta kẹ omẹ nọ: “Mẹ te sae ta nọ jọ a kpairoro vrẹ ẹdhọ na ha. Rekọ jọ udu u bru owhẹ hẹ, no umuo inẹnẹ vrẹ, ohwo ọvo ọ te gbẹ rọ obọ te owhẹ hẹ.”

A gbe gine kpe omẹ viere he. Mẹ riẹ oware nọ obruoziẹ na ọ rọ jiroro nọ ẹdẹ yena a rẹ rọ rehọ omẹ sei hi. Rekọ oware nọ o via na u dhesẹ vevẹ nọ Jihova o yo olẹ mẹ. Jihova ọ ruẹ nọ oma o lọhọ omẹ kpobi no, mẹ te sai gbe thihakọ ukpokpoma na ha. Fikiere ọ gbẹ kẹ ae uvẹ re a gbe kpe omẹ hẹ. (1 Ahwo Kọrint 10:13) Nọ a jẹ rọ omẹ guẹdhọ na, mẹ rẹroso Jihova inọ oghẹrẹ kpobi nọ ẹdhọ na ọ nya o ti fiobọhọ kẹ omẹ.

Oziẹ nọ a bru họ, a rẹ kare omẹ ikpe ikpegbizii. A te fi omẹ họ uwou-odi. Uwhremu na a te je fi ikpe esa bae inọ me bi yoẹme he. Nọ mẹ jọ uwou-odi te emerae ikpegbisoi no evaọ obọ Morocco, a tẹ rehọ omẹ kpohọ uwou-odi nọ a re se Ocaña Penitentiary nọ ọ kẹle Madrid. Me yere Jihova nọ a rọ rehọ omẹ kpohọ obei. Mẹ sae ta nọ uwou-odi nana yọ aparadase nọ a tẹ rehọ iẹe wawo orọ obọ Rostrogordo nọ mẹ kake jọ. Ehwa avọ ifomu, te ehọ ehwa kpobi e jariẹ. Nọ mẹ rria etẹe te oria jọ no, a tẹ rehọ omẹ mu ọnọ o re kere eware nọ a be rọ igho ru evaọ uwou-odi na fihotọ. Rekọ nọ ohwo ọ tẹ rria uwou-odi kri no, yọ ohwo ọvo ọ rrọ etẹe nọ o re lele iei ta ẹme he, o rẹ kẹ uye gaga. O jẹ kẹ omẹ uye gaga inọ mẹ gbẹ be sai kuomagbe inievo na ha.

Ọsẹgboni mẹ a jẹ hae nyabru omẹ ze ẹsejọ te tuduhọ omẹ awọ. Rekọ mẹ gwọlọ nọ a rẹ tuduhọ omẹ awọ ẹsikpobi. Ọsẹgboni mẹ a ta kẹ omẹ nọ inievo efa e riẹ nọ a rọwo nọ a rẹ jọ isoja ha dede nọ a be gwọlọ gba ae họ. Fikiere mẹ tẹ jẹ lẹ se Jihova gaga inọ jọ a rehọ ọjọ evaọ usu inievo nọ a bi fihọ uwou-odi na ziọ uwou-odi mẹ na re ma gbẹ jọ etẹe. Jihova o yo olẹ nana re, yọ orọnọ omọvo a rehọ ze he, rekọ imasa soso. Brọda Alberto Contijoch, Brọda Francisco Díaz, gbe Antonio Sánchez. Oke yena yọ mẹ rria uwou-odi na te ikpe ene no. Mai imane ma tẹ jẹ hai tuduhọ ohwohwo awọ. Ma jẹ hai ru ewuhrẹ, yọ ma jẹ hae ta usi uwoma kẹ amọfa nọ a jọ uwou-odi na.

Okenọ A ro Siobọno Omẹ

Evaọ 1964, a tẹ ta nọ a re siobọno omẹ otẹrọnọ mẹ rọwo nọ mẹ rẹ romakpotọ. Mẹ gbẹ rria uwou-odi na te ikpe udhegbivẹ nọ a ta na ha, rekọ ikpe ezeza gbe ubro ọvo. Ẹdẹdẹ nọ a ro siobọno omẹ na, me kpohọ ewuhrẹ. Dede nọ ugho nọ me koko kpobi mẹ krọkrọ rọ jẹ ofa kpobọ Madrid, mẹ daezọ họ. Eva e were omẹ inọ me te obei re ewuhrẹ na o te ti muhọ. A re gbiku eva nọ e were omẹ hẹ nọ mẹ ruẹ inievo ukoko na! Rekọ orọnọ ewuhrẹ ọvo mẹ gwọlọ muhọ họ, mẹ gwọlọ wariẹ mu ọkobaro họ ababọ oke oraha. Dede nọ ipolisi i je kpokpo inievo na gaga, ahwo a je yo usi uwoma gaga, yọ ibuobu rai a gwọlọ ohwo nọ o re wuhrẹ ai Ebaibol.

Oke yena mẹ rọ ruẹ oniọvo-ọmọtẹ jọ nọ a re se Mercedes nọ o wo ajọwha gaga. Ọ jọ ọkobaro obọdẹ. Mercedes o wo omaurokpotọ, yọ ọ rẹ gwọlọ ta usi uwoma kẹ ohwo kpobi nọ ọ ruẹ. Ọ rrọ wowou, yọ o re ru ọghọ gaga. Enana kpobi e wha riẹ ze nọ ọ rọ were omẹ gaga. Me kiehọ iẹe oma gaga re. O vrẹ ukpe ọvo ma tẹ te rọo ho. O bi fiobọhọ kẹ omẹ gaga anwẹnọ ma rọ rọo na.

Nọ ma rọo te emerae jọ no, a te fi omẹ họ ọsẹro ọnyawariẹ. Koka koka ma re no ukoko ruọ ukoko. Eva e rẹ were omai gaga nọ ma te bi lele inievo na kpohọ ewuhrẹ je kpohọ usi uwoma evaọ ukoko kpobi nọ ma bi rri. Oke yena a jẹ rehọ ikoko ekpokpọ buobu mu evaọ Spain, yọ u fo re a tuduhọ inievo na awọ fiki ukpokpoma gbe ebẹbẹ nọ a wo. Emamọ iruo efa e jariẹ nọ me je ru kugbe iruo ọsẹro ọnyawariẹ na. Mẹ jẹ hae rọ edẹ jọ ru iruo uwou ogha nọ a jẹ lẹlẹ ru evaọ Barcelona oke yena.

Evaọ 1967, nọ egọmeti Spain o jie uzi inọ ohwo kpobi ọ sae jọ egagọ kpobi nọ u jie rie no, ma gbẹ jẹ lẹlẹ ru iruo na ha. O jọ etẹe kuhọ họ, evaọ 1970, egọmeti ọ tẹ kẹ Isẹri Jihova udu nọ a re ro ru eware egagọ rai. Whaọ uvẹ nọ ma rẹ rọ bọ Egwa Uvie je kpohọ ewuhrẹ gbe ikokohọ ababọ ozọ u rovie no. Yọ ma rẹ sai wo uwou ogha nọ ahwo kpobi a rẹ ruẹ.

Iruo Efa nọ Ọghẹnẹ Ọ Kẹ Omai

Evaọ 1971, a te zizie omẹ avọ aye mẹ inọ ma nyaze te rria uwou ogha okpokpọ nọ a bọ fihọ Barcelona. Nọ ma jọ obei ru iruo te ukpe ọvo no, aye mẹ o te dihọ. O te yẹ ọmọtẹ. Ọmọ na o wo erru gaga. Odẹ nọ ma mu kẹe họ Abigail. Ere ma ro no Ebẹtẹle re ma yọrọ ọmọ nana nọ Ọghẹnẹ ọ rọ ghale omai na. Nọ obọdẹ iruo ọfa nọ Ọghẹnẹ ọ kẹ omai.

Nọ Abigail ọ rro ze no, ukoko o tẹ nọ omai sọ ma sae wariẹ mu iruo ọsẹro ọnyawariẹ họ. Nọ ma lẹ kpahe ẹme na no, ma tẹ ta ẹme na kẹ inievo jọ nọ i kruga evaọ ukoko na. Ọjọ nọ ọ rrọ ọkpako ukoko ọ ta kẹ omẹ nọ: “Brọda Jesús, a tẹ be nọ owhẹ sọ o te were owhẹ re whọ wariẹ mu iruo ọsẹro ọnyawariẹ họ, ta nọ Ee.” Ere ma ro je mu iruo na họ, yọ e jẹ were omai oma. Ikoko nọ e kẹle uwou mai ma jẹ kaki rri re ma sae rẹrote ọmọtẹ mai. Nọ ọ rro te ohwo nọ ọ rẹ jọ orọ obọriẹ no, ma te wo uvẹ nọ ma sai ro kpohọ oria kpobi nọ a gwọlọ vi omai nya.

Mẹ avọ aye mẹ ma ru iruo ọsẹro ọnyawariẹ na ikpe udhegbesa. Iruo na e were omẹ gaga keme mẹ jẹ hae rehọ eware nọ e via kẹ omẹ no tuduhọ izoge na awọ. Oke jọ a rehọ omẹ mu ọnọ o re wuhrẹ ekpako ukoko gbe inievo nọ e rrọ iruo odibọgba oke-kpobi. Ebẹtẹle nọ ọ rrọ Madrid ma jẹ hae jọ okenọ me je ro wuhrẹ inievo na. Oke yena mẹ jẹ hae kareghẹhọ okenọ mẹ rọ họ-ame gaga keme ethẹ Jarama nọ mẹ jọ họ-ame evaọ 1955 o kẹle etẹe. Kọ ono ọ riẹ nọ me ti zihe ze oria nana ti wuhrẹ izoge na epanọ a rẹ sai ro duomahọ iruo Jihova ziezi?

Evaọ ukpe 2013, a te fi omai họ ekobaro obọdẹ. O jẹ da omai inọ ma bi no iruo ọsẹro okogho. Rekọ uwhremu na ma ruẹ nọ emamọ oware ukoko u ru kẹ omai na. Anwọ oke jọ ze na, oma mẹ o gbẹ rrọ epaọ ẹdẹ hẹ. Ẹmẹmọ ọvo mẹ be mọ. A tubẹ bẹre omẹ kẹle na fiki ẹyao udu, yọ obẹrọ na o jọ gaga. Rekọ mẹ rẹroso Jihova, yọ o bi gine fiobọhọ kẹ omẹ. Ọ re se omẹ ba ẹdẹvo ho. Anwọ ikpe udhuvẹ gbe ikpegbezeza ena nọ mẹ avọ aye mẹ ma rọ rrọ orọo na. Yọ anwọ ikpe nana kpobi na o bi fiobọhọ kẹ omẹ. O dikihẹ gba omẹ evaọ iruo kpobi nọ ukoko na o kẹ omẹ.

Ẹsikpobi mẹ rẹ kareghẹhọ okenọ mẹ jẹ hai wuhrẹ ahwo evaọ isukulu ukoko na. Mẹ gbẹ be kareghẹhọ oghẹrẹ nọ eva e jẹ hae were izoge na te gbe ọwhọ nọ ọ jarai oma. Yọ ajọwha rai o jẹ hae lẹliẹ omẹ kareghẹhọ ọwhọ nọ ọ jọ omẹ oma okenọ mẹ jọ uzoge re. Dede nọ uye o bẹ omẹ gaga oke jọ, me ru eware buobu nọ e were omẹ oma evaọ ukoko na. Ebẹbẹ nọ i te omẹ na dede, mẹ jarai wuhrẹ emamọ eware jọ. Ojọ rai họ u fo vievie he re me roro nọ ẹbẹbẹ jọ ọ riẹ nọ mẹ rẹ sai thihakọ riẹ hẹ. Jihova o fiobọhọ kẹ omẹ thihakọ ebẹbẹ na kpobi. Ọ kẹ omẹ ẹgba nọ mẹ sai ro thihakọ makọ evaọ okenọ me je roro nọ omẹ u re no.—Ahwo Filipai 4:13.