Eria Ekiakiẹ Efa Rọkẹ Obe Ewuhrẹ Uzuazọ Oleleikristi gbe Usiuwoma Ota Mai
AZIE 4-10
EWARE AGHAE NỌ E RRỌ EBAIBOL NA | IZIKIẸL 42-45
“Egagọ Uzẹme I Zihe Ze No!”
“Fiẹrohọ” Etẹmpol Ọghẹnẹ!
3 Eruẹaruẹ ithethei na, nọ e rọ izou izii obe Izikiẹl na, o kẹ ahwo Judia nọ e rọ igbo eyaa omosasọ. A ti zihe egagọ efuafo ze! Evaọ ikpe-udhusoi no oke oyena ze, makọ rite ẹdẹ mai na, eruẹaruẹ nana e rọ ehri uduotahawọ kẹ enọ i you Jihova. Evaọ oghẹrẹvẹ? Joma kiẹ oware nọ eruẹaruẹ Izikiẹl u dhesẹ kẹ emọ Izrẹl nọ e rọ igbo. U wo abane: etẹmpol na, ọkwa ozerẹ na, iletu na, gbe otọ na.
“Fiẹrohọ” Etẹmpol Ọghẹnẹ!
10 Ẹvẹ enana kpobi e rẹ sasa idu enọ e rọ igbo na te! A kẹ uviuwou kpobi imuẹro ukuoriọ evaọ otọ na. (Wawo Maeka 4:4.) Egagọ fuafo e te jọ oria ukpehru evaọ etẹe. Je muẹrohọ evaọ eruẹaruẹ Izikiẹl inọ oletu na, wọhọ izerẹ na, a te rria otọ nọ ahwo na a zọhọ. (Izikiẹl 45:16) Fikiere evaọ ẹkwotọ nọ a zihe ze na, ahwo na a ti w’obọ evaọ iruo ahwo nọ Jihova o ro mu re a kobaro, thae uke ẹkwoma ẹmeoyo kẹ ọkpọvio rai. Evaọ oma riẹ kpobi, ẹkwotọ ọnana ọ rọ oriruo okokohọ, ẹmeoyo, gbe ufuoma.
Romatotọ Kiẹ Eware Aghae Via
it-2 467 ¶4
Odẹ
Emọ Izrẹl nọ a rọ ahwo Ọghẹnẹ nọ a sai koko izi ikiẹrẹe riẹ hẹ a wha ekela se odẹ Ọghẹnẹ. (Iz 43:8; Em 2:7) Aghẹmeeyo rai na u ru nọ Jihova ọ rọ kẹ ai uye, onana o tẹ whae ze nọ erẹwho efa a jẹ rọ poviẹ odẹ riẹ. (Wawo Ol 74:10, 18; Aiz 52:5.) Erẹwho yena a riẹ nọ obọ Ọghẹnẹ uye na u no ze te emọ Izrẹl he, ukpoye, a je roro thọ inọ fikinọ Jihova o wo ẹgba nọ ọ sae rọ thọ ahwo riẹ hẹ oye uye na u ro te ai. Re Jihova o si ekela nana no odẹ riẹ, ọ tẹ jowọ re o zihe emọ Izrẹl nọ i kiọkọ ziọ ẹkwotọ rai.—Iz 36:22-24.
it-2 140
Ẹdhoguo-Okiẹrẹe
Fikiere, enọ e gwọlọ ọjẹrehọ Jihova a re wuhrẹ kpahe idhere riẹ ziezi, a vẹ kẹnoma kẹ oghẹrẹ okienyẹ kpobi. (Aiz 1:17, 18; 10:1, 2; Jer 7:5-7; 21:12; 22:3, 4; Iz 45:9, 10; Em 5:15; Mae 3:9-12; 6:8; Zek 7:9-12)
AZIE 11-17
EWARE AGHAE NỌ E RRỌ EBAIBOL NA | IZIKIẸL 46-48
“Eghale nọ I ti Te Emọ Izrẹl nọ I No Igbo Ze”
“Fiẹrohọ” Etẹmpol Ọghẹnẹ!
11 Kọ Jihova ọ te ghale ẹkwotọ rai? Eruẹaruẹ na e rehọ udhesẹ isiuru jọ kuyo onana. Uto jọ u bi su no etẹmpol na ze, u bi su kparo na yọ o be kẹre, u te ti zihe ruọ uto ulogbo evaọ okenọ u su rueva Abade Owhuowhu na. Nọ u su te etẹe, o tẹ kpare ame nọ o whu no ziọ uzuazọ, eki iyei o te rovie fihọ unueri riẹ. Irre buobu e rọ edhedhe ethẹ riẹ nọ e rẹ mọ fa ha, nọ e rẹ kẹ omokpokpọ gbe esiwo.—Izikiẹl 47:1-12.
12 Rọ kẹ enọ e rọ igbo na, eyaa nana o wariẹ jẹ kẹ imuẹro eruẹaruẹ ezihetha nọ a kake yeya riẹ no vẹre nọ a rri ghaghae. Bu vi ẹsiẹvo, eruẹaro nọ Jihova ọ kẹ ẹgba a rehọ eme aparadase dhesẹ Izrẹl nọ a zihe ze, nọ a wariẹ yẹ vọ no. Ekwotọ ifofe nọ i zihe ruọ uzuazọ e rọ uzoẹme eruẹaruẹ ẹsibuobu. (Aizaya 35:1, 6, 7; 51:3; Izikiẹl 36:35; 37:1-14) Fikiere ahwo na a sai rẹro nọ eghale Jihova nọ e rẹ kẹ uzuazọ i ti su via wọhọ ethẹ no etẹmpol nọ a zihe ze na tha. Fikiere, orẹwho nọ u whu no evaọ abọ-ẹzi na o te zọ. A te rehọ uvi ezae abọ-ẹzi rọ ghale ahwo na—ezae nọ i kiẹrẹe jẹ rọ gaga wọhọ irre nọ e rọ akotọ ethẹ eruẹaruẹ na, ezae nọ e te kobaro evaọ ọwariẹbọ ẹkwotọ nọ ọ raha na. Aizaya omariẹ o kere no vẹre kpahe “ire-ọkaa ẹrẹreokie” enọ e “te wariẹ bọ eria anwae nọ e raha na.”—Aizaya 61:3, 4.
“Fiẹrohọ” Etẹmpol Ọghẹnẹ!
10 Ẹvẹ enana kpobi e rẹ sasa idu enọ e rọ igbo na te! A kẹ uviuwou kpobi imuẹro ukuoriọ evaọ otọ na. (Wawo Maeka 4:4.) Egagọ fuafo e te jọ oria ukpehru evaọ etẹe. Je muẹrohọ evaọ eruẹaruẹ Izikiẹl inọ oletu na, wọhọ izerẹ na, a te rria otọ nọ ahwo na a zọhọ. (Izikiẹl 45:16) Fikiere evaọ ẹkwotọ nọ a zihe ze na, ahwo na a ti w’obọ evaọ iruo ahwo nọ Jihova o ro mu re a kobaro, thae uke ẹkwoma ẹmeoyo kẹ ọkpọvio rai. Evaọ oma riẹ kpobi, ẹkwotọ ọnana ọ rọ oriruo okokohọ, ẹmeoyo, gbe ufuoma.
Romatotọ Kiẹ Eware Aghae Via
“Fiẹrohọ” Etẹmpol Ọghẹnẹ!
14 Kọ eware enana ọvo họ orugba eruẹaruẹ Izikiẹl na? Ijo; o riobọhọ oware ofa nọ o mae rro. Roro: A rẹ sae bọ etẹmpol na evaọ oghẹrẹ nọ Izikiẹl o dhesẹ na ha. Uzẹme, ahwo Ju na a se eruẹaruẹ na gboja je tube fi abọ riẹ jọ h’iruo. Rekọ, etẹmpol eruẹaruẹ na o rro vi epanọ o sae rọ gba Ugbehru Moraya na, oria nọ a bọ etẹmpol ọsosuọ na fihọ. Fibae, etẹmpol Izikiẹl o jọ okpẹwho na ha rekọ u dina thabọ noi omojọ, rekọ a bọ etẹmpol avivẹ na fihọ oria nọ ọrọ ọsosuọ na ọ jọ vẹre, evaọ okpẹwho Jerusalẹm. (Ẹzra 1:1, 2) Ofariẹ, ethẹ gheghe ọvuọvo o su no etẹmpol Jerusalẹm ze ẹdọvo ho. Fikiere Izrẹl anwae ọ ruẹ orugba ọsese gheghe ọrọ eruẹaruẹ Izikiẹl. Onana u te dhesẹ nọ orugba ologbo ọ be tha, orugba abọ-ẹzi ọrọ eruẹaruẹ nana.
“Fiẹrohọ” Etẹmpol Ọghẹnẹ!
13 Kọ oma o vo enọ i zihe no igbo ze na? Vievie! Okiọkotọ jọ a zihe kpohọ otọ-ẹwho oyoyou rai evaọ 537 B.C.E. U kri hi, evaọ otọ ọkpọvio “ire-ọkaa ẹrẹreokie” enana—wọhọ okere-obe na Ẹzra, eruẹaro na Hagai avọ Zakaraya, gbe Ozerẹ Okpehru na, Joshua—a tẹ wariẹ bọ eria anwae nọ e raha na. Iletu, wọhọ Nehemaya avọ Zẹrubabẹl, a su ẹkwotọ na wowoma. A zihe etẹmpol Jihova ze, avọ eruẹrẹfihotọ riẹ kẹ uzuazọ—eghale ẹrria lele ọvọ riẹ na—e tẹ wariẹ su lahwe. (Iziewariẹ 30:19; Aizaya 48:17-20) Oghale jọ họ eriariẹ. A zihe ọkwa-ozerẹ na ziọ iruo, izerẹ na a te wuhrẹ ahwo na Uzi na. (Malakae 2:7) Fikiere, ahwo na a tẹ wariẹ dhidhi aro vi evaọ abọ-ẹzi a tẹ wariẹ mu iruo họ wọhọ idibo Jihova, onọ a rehọ Abade Owhuowhu nọ ọ ziọ uzuazọ je zihe ruọ oria eki iyei dhesẹ na.
AZIE 18-24
EWARE AGHAE NỌ E RRỌ EBAIBOL NA | DANIẸL 1-3
“Oghale U re te Ohwo nọ Ọ Talamu Jihova”
Romatotọ Kiẹ Eware Aghae Via
it-2 382
Mishak
O sae jọnọ ẹjiroro esa nana o lẹliẹ e rai rri emu ovie na inọ o ti “zue” ai oma: (1) Ahwo Babilọn a jẹ hai re erao nọ Uzi Mosis o ta nọ e fo ho; (2) a jẹ hae kẹ erao uvẹ re i hwẹ azẹ ziezi hi, ejọ dede yọ enọ e fia whu; (3) enọ e jẹ gọ edhọ dede a jẹ hae kake rọ erao na dhidhe kẹ edhọ tao, yọ a rri ẹriọ erao itieye na wọhọ abọjọ egagọ rai.—Da 1:8; wawo 1Kọ 10:18-20, 28.
AZIE 25–AKPE 1
EWARE AGHAE NỌ E RRỌ EBAIBOL NA | DANIẸL 4-6
“Kọ Whọ te Siọ Ọghẹnẹ Ba Ẹgọ?”
Izoge—Wha Jọ Ẹme Ọghẹnẹ Ọ Kpọ Owhai
16 Fikieme u ro fo re who yoẹme kẹ Jihova makọ okenọ whẹ ọvo whọ rrọ oria? Kareghẹhọ onana: Whọ rẹ sai ru Jihova eva dha hayo ru udu riẹ ghọghọ. (Emu. 6:5, 6; Itẹ 27:11) Uruemu ra u re kpomahọ Jihova keme “ọye ọ be sẹro ra.” (1 Pita 5:7) Ọ gwọlọ nọ who yoẹme kẹe re who wo erere. (Aiz. 48:17, 18) O kẹ Jihova uye nọ emọ Izrẹl jọ evaọ oke anwae a ghẹmeeyo kẹe. (Ol. 78:40, 41) Evaọ abọdekọ riẹ, Jihova o you Daniẹl gaga, oyejabọ nọ ẹnjẹle jọ o ro sei “ohwo nọ a you gaga.” (Dan. 10:11) Fikieme? Daniẹl o je yoẹme kẹ Jihova orọnikọ evaọ iraro ahwo ọvo ho rekọ te okenọ ọye ọvo ọ jọ oria.—Se Daniẹl 6:10.
Kọ Who Wo Eriwo Jihova Kpahe Eware Nọ E Rrọ Ọrẹri?
12 U gbunu hu inọ eware buobu nọ i wo obọ kpahe uzuazọ otu nọ a wholo evaọ ukoko Ileleikristi na avọ egbẹnya rai e rrọ ọrẹri. Usu mai kugbe Jihova o rrọ oware ọrẹri. (1 Iruẹru-Ivie 28:9; Olezi 36:7) O ghare omai obọ te epanọ ma rẹ rọ kẹ uvumọ oware hayo uvumọ ohwo uvẹ hẹ re ọ raha usu mai kugbe Ọghẹnẹ mai, Jihova. (2 Iruẹru-Ivie 15:2; Jemis 4:7, 8) Olẹ u wo abọ ologbo evaọ ẹyọrọ usu okpekpe kugbe Jihova. Olẹ o ghare Daniẹl ọruẹaro na obọ te epanọ ọ rọ ruabọhọ olẹ se Jihova dede nọ onana u fi uzuazọ riẹ họ ọza. (Daniẹl 6:7-11) A rehọ “elẹ erezi na,” hayo Ileleikristi nọ a wholo na, ro dhesẹ insẹnse nọ a jẹ hae mahe rọ gọ Ọghẹnẹ evaọ etẹmpol na. (Eviavia 5:8; 8:3, 4; Iruo-Izerẹ 16:12, 13) Oghẹrẹ nọ a jọ etenẹ dhesẹ olẹ na u ru rie fihọ oware ọrẹri. Ẹvẹ ọghọ riẹ ọ rro te re ma sae ta ẹme se Osu ehrugbakpọ na! Agbẹta nọ olẹ o rẹ jọ oware ọrẹri evaọ uzuazọ mai na!
Fikieme Ma Je Dhe Ẹlẹlẹ?
2 Ẹvẹ Jihova o rri Daniẹl? Okenọ Gebriẹl ẹnjẹle na ọ nyaze te kuyo ayare Daniẹl jọ, o dhesẹ ọruẹaro na wọhọ ‘ohwo nọ a you gaga.’ (Daniẹl 9:20-23) Evaọ eruẹaruẹ Izikiẹl, Jihova ọ ta kpahe Daniẹl wọhọ ọzae okiẹrẹe. (Izikiẹl 14:14, 20) Eva ikpe uzuazọ riẹ, elẹ Daniẹl i ghine fi obọ họ kẹe bọ usu okpekpe kugbe Ọghẹnẹ riẹ, oware nọ Dariọs o tube vuhumu.—Daniẹl 6:16.
“Ẹzi Na Avọ Ọva Na A Tẹ Ta Nọ,‘Nyaze’”
15 Nọ Daniẹl ọ jọ ọgọdọ ikpohrokpo na aso hẹrioke no, ovie na ọ tẹ nya je bo nọ: “O Daniẹl, odibo Ọghẹnẹ uzuazọ na, kọ Ọghẹnẹ ra, ọnọ whọ be gọ kẹse kẹse na, ọ sae thọ owhẹ no ikpohrokpo na?” Daniẹl ọ tẹ nwane kuyo nọ: “O Ovie, uzuazọ o bọ owhẹ bẹdẹ! Ọghẹnẹ mẹ o vi injẹle riẹ, a te wuhu enu ikpohrokpo na, e gbẹ nwa omẹ oma ha, keme ọ jọ obọ mẹ ruẹ [afuẹwẹ] hẹ; ere je to owhẹ re, O ovie, me ru oware ovo thọ họ.” Jihova ọ ghale Daniẹl fikinọ ọ gọ riẹ “kẹse kẹse.”—Dan. 6:19-22.
Romatotọ Kiẹ Eware Aghae Via
Oruvẹ no Obe Daniẹl Ze
4:10, 11, 20-22—Eme ure nọ u kpehru thesiwa evaọ ewezẹ Nebukadneza na u dikihẹ kẹ? Evaọ otofa ọsosuọ riẹ, ure na u dikihẹ kẹ Nebukadneza wọhọ ovie nọ o je su akpọ-soso. Dede na, nọ o rọnọ esuo na o te “oka akpọ na kpobi” na, koyehọ ure na u wo otofa ulogbo ofa jọ. Daniẹl 4:17 o rehọ ewezẹ na jẹhọ esuo “Ọnọ ọ mai kpehru kpobi” nọ o bi su ahwo-akpọ. Onana u dhesẹ inọ ure na u dikihẹ kẹ esuo ehrugbakpọ Jihova re, maero evaọ abọ esuo otọakpọ na. Fikiere, ewezẹ na u wo orugba ivẹ—orugba kpahe esuo Nebukadneza gbe esuo-okpehru Jihova.
Eme Ene nọ I Nwene Akpọ Na
22 Kọ enẹ a rọ f’otọ oze na. Babilọn ologbo na o bi ti kie kẹ egbaẹmo Midia avọ Pasia. Dede nọ ọkora ọ ro riẹ oma no fiki owhowhovia okpẹtu ọnana, Bẹlsheza o ru ẹme riẹ gba. O ru re idibo riẹ a rehọ ẹgọ ogorurẹ gọ Daniẹl, a tẹ whẹ ufiare igoru họ iẹe, a tẹ rehọ iẹe dhẹ wariẹ wọhọ osu avesa evaọ uvie na. (Daniẹl 5:29) Daniẹl ọ se orro nana ha, bi vuhumu nọ ọ rọ ọghọ nọ a rẹ rọ kẹ Jihova. Rekọ, ẹsejọhọ Bẹlsheza ọ gwọlọ ru ẹdhoguo Jihova lọhọ ẹkwoma ọghọ nọ o ru ọruẹaro Riẹ. Otẹrọ ere, ame okọ o vrẹ eghilowọ no.