UZOẸME UKE NA: OKE VẸ OMUKPAHE AHWO UYẸ OFA O TI RO NO AKPỌ NA

Omukpahe Ahwo Uyẹ Ofa Yọ Ẹbẹbẹ Akpọ-Soso

NO EMAHA ze, a mukpahe Jonathan nọ ọ rrọ ohwo Korea, nọ ọ be rria obọ America nọ a jo yẹi. Nọ ọ be kpako na, ọ tẹ be gwọlọ oria nọ ahwo a ti jo mukpahe iẹe he fiki ovao riẹ hayo orẹwho nọ o no ze. O te ti kpohọ isukulu je zihe ruọ edọkita evaọ ẹwho Alaska, evaọ obọ America, yọ ahwo Korea buobu a jẹ hae nya ze kẹ usiwo evaọ esipito nọ o bi jo ru iruo na. O roro nọ ẹbẹbẹ na o ti kpotọ evaọ obonọ o kpohọ na vi oria nọ a jo mukpahe iẹe na.

Rekọ o via ere kẹe he, keme ọ ruẹ oware nọ u gbe rie unu gaga nọ o siwi ọmọtẹ ikpe 25 jọ no. Nọ ọmọtẹ na o jojo no owezẹ udidi ze fiki ẹyao na, jẹ ruẹ nọ Jonathan yọ ohwo Korea, o te dhei ozẹro jẹ be lae eka, keme o mukpahe ahwo Korea no emaha ze. Oware nana o da Jonathan gaga, keme omodawọ kpobi nọ o ru nọ ọ rọ kwa no ẹwho nọ a kaki jo mukpahe iẹe ze ufofe.

Oware nọ o via kẹ Jonathan na u dhesẹ oware jọ via, inọ omohẹriẹ o rrọ oria kpobi evaọ akpọ na. Oria kpobi nọ ahwo a rrọ, omohẹriẹ o rẹ jariẹ.

Dede nọ ahwo buobu a rẹ ta nọ omohẹriẹ u woma ha, o da oria kpobi fia. Onana u gbunu kẹhẹ. Ẹvẹ oware nọ o rẹ were ahwo ho o sae rọ vọ oria kpobi? O wọhọ nọ ahwo buobu a tubẹ riẹ nọ uruemu omohẹriẹ o rrọ ae oma dede he. Kọ oghẹrẹ ohwo otiọye whọ rrọ? Ẹvẹ whọ rẹ kuyo onọ nana?

OWARE NỌ O RRỌ OHWO UDU

Te ma rọwo te ma rọwo ho, o rrọ bẹbẹ re ma riẹ nọ ma mukpahe ahwo uyẹ ofa evaọ udu mai. Ebaibol na ọ ta kpahe oware nọ o rọ rrọ ere, inọ: “Udu na u wo ẹghẹ vi eware na kpobi.” (Jerimaya 17:9) Fikiere ma rẹ sae viẹ omamai họ inọ ma you ahwo kpobi rekiyọ o rrọ ere he. Hayo ma rẹ sai gu unoma nọ u wo oware nọ o soriẹ ze nọ ma ro mukpahe ahwo uyẹ jọ.

Didi iroro who re wo nọ whọ tẹ ruẹ ahwo otiọna nọ a be nya kẹle owhẹ?

Re ma ta kpahe epanọ ma sae rọ riẹ sọ ma mukpahe ahwo uyẹ jọ, roro kpahe onana: Ma rehọ iẹe nọ whẹ ọvo whọ rrọ edhere be nyavrẹ evaọ aso ẹdẹjọ. Ezae ivẹ jọ nọ whọ riẹ hẹ a tẹ be nyabru owhẹ ze. A rrọ goba, yọ o wọhọ nọ ọvo jọ o kru oware jọ họ obọ.

Kọ ozọ u ti mu owhẹ nọ a te nwa owhẹ oma? Ẹsejọhọ oware jọ nọ o via kẹ owhẹ vrẹ no, o te lẹliẹ owhẹ yọroma gaga, ghele na, kọ oyena o rẹ nwane lẹliẹ owhẹ ku ei họ nọ ezae ivẹ nana a gwọlọ nwa owhẹ oma? Onọ ofa jọ họ, kọ uyẹ vẹ who ti roro nọ ezae ivẹ nana a no ze? Uyo nọ whọ te kẹ u ti dhesẹ oware nọ o rrọ owhẹ udu. U ti dhesẹ sọ who mukpahe ahwo uyẹ ofa.

Uzẹme riẹ họ, mai kpobi ma mukpahe ahwo uyẹ ofa jọ. Makọ Ebaibol na o dhesẹ oghẹrẹ omukpahe jọ nọ ohwo kpobi o wo, nọ ọ ta nọ: “Eru oma ọye ohwo o re riwẹ.” (1 Samuẹle 16:7) Nọ o rọnọ ma rẹ rọ oghẹrẹ nọ ohwo ọ rrọ gu ei ẹdhọ na, kọ omukpahe o ti n’otọ ẹdẹjọ? Kọ oke jọ o te jariẹ nọ omukpahe ahwo uyẹ ofa o ti ro no akpọ na?

OMUKPAHE AHWO UYẸ OFA YỌ OWARE NỌ O BE VIA EVAỌ ORIA KPOBI

Canada: “Dede nọ a fi izi buobu họ re e thọ ahwo erẹwho sa-sa nọ a be rria [orẹwho na], omukpahe ahwo uyẹ ofa o gbẹ rrọ ẹbẹbẹ ghele.”—Ere obe na Amnesty International o n’iyẹrẹ kpahe Canada evaọ ukpe 2012.

Europe: Evaọ oria nọ ahwo Europe udhusoi a rrọ, [udhuvẹ gbe eree] rai a ta nọ egọmeti o bi ru oware ovo kpahe omukpahe ahwo uyẹ ofa evaọ orẹwho rai hi.”—Ere obe na Intolerance, Prejudice and Discrimination: A European Report, o ta evaọ ukpe 2011.

Africa: “Eyae a be rẹriẹ ovao dhe ozighi gbe omukpahọ evaọ erẹwho buobu.”—Ere obe na Amnesty International Report 2012 o n’iyẹrẹ.

Nepal: “Ahwo nọ a bi kienyẹ a be ruẹ omukpahe ọgaga, maero evaọ abọ eki-ọthuọ, omaukugbe amọfa, gbe uruemu ẹwho.”—Iyẹrẹ nọ Human Rights Watch World Report, o nẹ evaọ ukpe 2012.

Eastern Europe: “Ẹko ahwo nọ a be hai se Roma evaọ Europe yọ ahwo nọ a mukpahe gaga, makọ evaọ orẹwho obọrai gbe orẹwho ofa nọ a kpohọ, yọ onana o ga te epanọ isu egọmeti a gbẹ gwọlọ dhomahọ ẹme na ha.”—Ere emagazini na, The Economist, September 4, 2010, o niyẹrẹ.