Whọ Sae Gbẹ Gọ Ọghẹnẹ nọ Eware nọ Who Rẹro Rai Hi E tẹ Via

1. Eware jọ vẹ e be lẹliẹ eva were omai evaọ ukoko Jihova nọ ma rrọ na?

UKOKO Jihova nọ ma rrọ na, a rẹ ruẹ oware nọ u woma tei hi. Dede nọ ma rrọ edẹ urere na, yọ akpọ o bi yoma kẹdẹ kẹdẹ, Jihova o ru nọ ma ro wo inievo buobu evaọ ukoko na. Yọ ma rrọ okugbe ọvo. (Ol. 133:1) O te je ru nọ ma ro you ahwo uviuwou mai. (Ẹf. 5:33–6:1) Yọ o bi wuhrẹ omai oware nọ ma re ru re udu o sai te omai otọ.

2. Eme u fo nọ ma rẹ daoma ru, kọ fikieme?

² Re ma sae gọ Jihova ziezi, ma re fi oma họ otọ họ. Fikieme? Fikinọ amọfa a gba ha wọhọ epanọ ma gba ha na. A rẹ sai ru oware nọ o rẹ da omai te ugbegbe. Yọ eware e rẹ thọ omai obọ re. O rẹ kẹ omai uye gaga nọ oware ovona o tẹ be thọ omai obọ ẹthẹthọ. Fikiere ma te jọ uzoẹme nana ta ẹme te eware esa jọ nọ u fo nọ ma re thihakọ rai. Eye họ, nọ oniọvo jọ o te ru omai thọ, nọ ọzae hayo aye mai o te ru omai oware nọ o kẹ omai uye gbe okenọ oware jọ o tẹ thọ omai obọ. Ma te jẹ ta ẹme te ahwo jọ evaọ Ebaibol nọ iku rai i ti fiobọhọ kẹ omai gbẹ gọ Ọghẹnẹ vrẹ.

GBẸ GỌ ỌGHẸNẸ NỌ ONIỌVO JỌ O TE RU OWHẸ THỌ

3. Oware vẹ o sae via nọ o rẹ kẹ idibo Jihova uye?

³ Oware jọ nọ o rẹ kẹ omai uye. Inievo jọ evaọ ukoko na a rẹ sai wo uruemu jọ nọ o rẹ dha omai eva. Yọ a re ru oware nọ o rẹ da omai ghegheghe. A rẹ sae jẹ ta ẹme nọ ọ rẹ dha omai eva te uke. Ẹsejọhọ fikinọ a roro ẹme na te he. Makọ inievo nọ a ro mu ekpako hayo enọ a kẹ iruo efa evaọ ukoko na a rẹ sai ru omai thọ re. Oyena o rẹ sai ru nọ inievo jọ a gbe ro kuomagbe inievo na gọ Jihova no “ẹkoko te ẹkoko” ho. (Zẹf. 3:9) U re te epanọ a gbe ro kpohọ ewuhrẹ dede he. Kinọ a te ru ere yọ oware areghẹ? Ma sai wuhrẹ oware jọ mi ohwo jọ evaọ Ebaibol na nọ ẹbẹbẹ otiọye o te te omai.

4. Eware vẹ e via nọ e were Pọl ho?

⁴ Oriruo ohwo jọ evaọ Ebaibol na. Pọl ukọ na ọ riẹ nọ inievo riẹ nọ a gbẹ jọ ukoko na, a rẹ sai ru thọ keme a gba ha. Okenọ o kurẹriẹ ziọ ukoko na obọ, ahwo buobu a jẹ rọ ekpehre ubiẹro rri rie. (Iruẹru 9:26) Uwhremu na, ejọ e tẹ jẹ ta eme nọ i fo ho kpahe iẹe, jẹ raha odẹ riẹ. (2 Kọr. 10:10) Pọl ọ riẹ oniọvo jọ nọ a kẹ obọdẹ iruo jọ evaọ ukoko na nọ o ru oware jọ nọ o sae jọ nọ o kẹ amọfa uye. (Gal. 2:11, 12) Yọ oniọvo ọfa jọ nọ avọ Pọl a gbẹ jẹ nya usu, nọ a re se Mak o ru oware nọ o da riẹ. (Iruẹru 15:37, 38) Pọl ọ rrọ ohwo jọ, ọ hai ti siomano inievo na no fiki oware nọ a ru rie na. Rekọ o ru ere he. Ghelọ eware yena kpobi, ọ gbẹ jẹ rọ emamọ ubiẹro rri inievo riẹ, jẹ gọ Jihova vrẹ ghele. Rekọ eme o lẹliẹ Pọl gbẹ jẹ gọ Jihova ghele?

5. Fikieme Pọl o gbe je ro mu ofu kẹ inievo na ha nọ a maki ru ei thọ? (Ahwo Kọlọsi 3:13, 14) (Rri uwoho na re.)

⁵ Pọl o you inievo na gaga. Fikiere ọ jẹ tẹrovi eware nọ a je ru thọ họ. Emamọ uruemu rai gbe eware iwoma nọ a je ru ọ jẹ mai muẹrohọ. O tẹ whae ze nọ Pọl o ro ru oware nọ o kere se inievo na nọ a ru. (Se Ahwo Kọlọsi 3:13, 14.) Kọ ẹvẹ Pọl o ro ru oware nọ o kere se inievo na? Dede nọ Mak ọ nyase iẹe ba evaọ okenọ a kpohọ erẹ usi uwoma ota ọsosuọ rai, o mu ofu kẹ Mak rifihọ họ. Nọ u te oke jọ no, Pọl ọ ta emamọ ẹme kpahe Mak okenọ o je kere se ukoko obọ Kọlọsi. O jiri rie gaga inọ Mak yọ emamọ oniọvo nọ o lele i rie ru iruo. Anọ Mak o ru nọ o ro wo “omosasọ ulogbo.” (Kọl. 4: 10, 11) Yọ okenọ Pọl ọ jọ uwou-odi evaọ obọ Rom, ọ ta nọ a rọ Mak ro sei keme o re fiobọhọ kẹe gaga. (2 Tim. 4:11) Onana u dhesẹ nọ Pọl ọ jẹ kẹnoma kẹ inievo na ha fiki oware nọ a ru rie. Kọ ẹvẹ ma sae rọ rehọ aro kele Pọl nẹnẹ?

6-7. Fikieme ma re ro thihakọ kẹ ohwohwo jẹ rọvrẹ inievo mai? (1 Jọn 4:7)

⁶ Oware nọ ma jọ iku na wuhrẹ. Jihova ọ gwọlọ nọ ma daoma ru eware nọ i dhesẹ nọ ma you inievo mai dede nọ a ru omai thọ. (Se 1 Jọn 4:7.) U fo re ma rri inievo mai nọ, a gwọlọ ru oware nọ Ebaibol ọ ta. O tẹ make rọnọ oniọvo jọ ọ ta ẹme jọ nọ o woma ha, hayo o ru oware nọ u fo nọ Oleleikristi o re ru hu, ma sae rehọ iẹe nọ o roro ẹme na hayo oware nọ o ru na te he. (Itẹ 12:18) Ọghẹnẹ o gbe you idibo riẹ kpobi dede nọ eware e rẹ thọ ae obọ. Ọ rẹ nwani gbolo omai kufiẹ hẹ. Yọ o re mu ofu kẹ omai ribri hi. (Ol. 103:9) Kọ u gbe woma re ma rọvrẹ inievo mai wọhọ epanọ Jihova o bi ru kẹ omai na?—Ẹf. 4:32–5:1.

⁷ Joma kareghẹhọ nọ oke nọ Ọghẹnẹ ọ te rọ raha akpọ omuomu nana o bi te no. Enẹna u fo nọ ma kẹle inievo mai. Ma riẹ nọ a ti kpokpo omai vi epanọ a bi kpokpo omai na. Ẹsejọhọ a ti fi omai ahwo jọ họ uwou-odi dede fikinọ ma be gọ Ọghẹnẹ. Oke yena ma te gwọlọ nọ inievo mai a fiobọhọ kẹ omai gaga. (Itẹ 17:17) U wo oniọvo jọ nọ ọ rrọ ọkpako ukoko nọ a re se Josepa evaọ obọ Spain. A fi rie avọ inievo efa họ uwou-odi oke jọ fikinọ a ta nọ a re wobọ kugbe isuẹsu hayo ẹmo ho. Ọ ta nọ: “Okenọ ma jọ uwou-odi na, ma jẹ ruẹ iruthọ inievo na gaga keme oria ọvona ma jọ. Fikiere ma je thihakọ kẹ ohwohwo, jẹ daoma rọvrẹ no eva ze. Onana o tẹ whae ze nọ ma gbe je mu ofu kẹ ohwohwo ho. Ma tẹ jẹ rria dhedhẹ. Amọfa nọ a jẹ gọ Jihova ha a jariẹ re. U wo ẹdẹ jọ nọ me ro wiri obọ, a tẹ rọ oware gba obọ na. Mẹ jẹ sai ru eware buobu hu. Inievo na họ ahwo nọ a jẹ fọrọ iwu mẹ. Mẹ ruẹ nọ a gine you omẹ. Oware nọ mẹ gwọlọ evaọ oke yena kpobi oye.” Kọ whọ gbẹ ruẹ nọ u fo re ma daoma ku ẹwhọ nọ ma wo kpobi họ, jẹ daoma you inievo mai?

THIHAKỌ KẸ ỌZAE HAYO AYE RA NỌ O TE RU OWARE NỌ O DA OWHẸ

8. Ebẹbẹ vẹ ezae-avọ-eyae jọ a wo?

⁸ Oware jọ nọ o rẹ kẹ omai uye. Orọo ọvo nọ ẹbẹbẹ ọ rrọ họ, ọ riẹ hẹ. Ebaibol ọ vuẹ omai vevẹ nọ ahwo nọ a rọo no “a re wo uye evaọ oma rai.” (1 Kọr. 7:28) Fikieme? Keme imava nọ e rọo na a gba ha. Ọvuọ uruemu riẹ a wo, oware nọ o rẹ were ọjọ o rẹ were ọjọ họ. Yọ ẹsejọhọ ọvuọ ẹwho riẹ a no ze. Fikiere nọ a mu uwou ọvona họ ẹria no na, ẹsejọhọ a ve ti muẹrohọ uruemu jọ evaọ oma ohwohwo nọ a muẹrohọ anwẹdẹ hẹ. Eware nana kpobi e sai fou ẹme ze ẹsejọ. Nọ eware e gbẹ be riẹ nya kẹ ọzae-avọ-aye he, a rẹ kareghẹhọ nọ orọnikọ nwanọ ọzae na ọvo hayo aye na ọvo o bi ru thọ họ. Rekọ ukpenọ ezae-avọ-eyae jọ a kareghẹhọ ere, a ve mu omoma rai họ ẹfo. U re tube te epanọ a re ro roro nọ, nọ a tẹ hẹriẹ hayo fa orọo na o mai woma. Kọ oyena o sai gine ku ẹbẹbẹ na họ?b Joma ta ẹme kpahe aye jọ nọ ẹbẹbẹ ologbo ọ jọ orọo riẹ.

9. Ẹbẹbẹ vẹ o te Abigẹle?

⁹ Oriruo ohwo jọ evaọ Ebaibol na. Abigẹle họ aye Nebale. Ebaibol ọ ta nọ Nebale ọ jẹ hae dhuaro, o te je wo ekpehre uruemu. (1 Sam. 25:3) Ma riẹ nọ Abigẹle o thihakọ oma ye evaọ orọo na. Kọ uvẹ jọ u rovie nọ Abigẹle ọ hai ro no orọo na? Uvẹ u rovie nọ ọ hai ro no orọo na no okenọ Devidi avọ ahwo riẹ a rọ gwọlọ nọ a re kpe Nebale gbe ezae nọ e rrọ uwou riẹ kpobi no. (1 Sam. 25:9-13) Abigẹle ọ hae te dhẹ no re Devidi o te ti kpe ahwo uwou na. Rekọ o ru ere he. Ukpoye ọ dhẹ nyae lẹ Devidi re ọ rọvrẹ ọzae riẹ. (1 Sam. 25:23-27) Kọ eme o lẹliẹ e riẹ ru ere?

10. Eme o wọhọ nọ o lẹliẹ Abigẹle je thihakọ ebẹbẹ nọ e jọ orọo riẹ?

¹⁰ Abigẹle o you Jihova gaga, yọ ọ gwọlọ nọ o re lele ọzae riẹ yeri oghẹrẹ nọ Jihova ọ gwọlọ nọ ahwo nọ a rọo no a re yeri. Ẹsejọhọ ọ riẹ oghẹrẹ nọ Ọghẹnẹ ọ ta nọ ọzae-avọ-aye a rẹ jọ, okenọ ọ ma Adamu avọ Ivi. (Emu. 2:24) Abigẹle ọ riẹ nọ Jihova ọ gwọlọ nọ ma rri orọo jeve jeve he. Yọ ọ gwọlọ ru oware nọ o rẹ were Ọghẹnẹ. Oyejabọ ọ rọ daoma ru oware nọ o rẹ sai siwi uviuwou riẹ soso. Ọ jowọ vẹrẹ vẹrẹ re a gbe kpe ọzae riẹ hayo ohwo ọvo evaọ uwou na ha. Fikiere o wounu kẹ Devidi, dede nọ ọye o ru oware na ha. Ma riẹ nọ Jihova o you aye na gaga fiki omaurokpotọ riẹ gbe epanọ ọ daoma te re o siwi ahwo uwou riẹ. Kọ eme ezae-avọ-eyae a rẹ sai wuhrẹ mi Abigẹle nẹnẹ?

11. (a) Ẹvẹ Jihova ọ gwọlọ nọ ọzae-avọ-aye a yerikugbe ohwohwo? (Ahwo Ẹfisọs 5:33) (b) Eme who wuhrẹ no iku Carmen na ze? (Rri uwoho na re.)

¹¹ Oware nọ ma jọ iku na wuhrẹ. Jihova ọ gwọlọ nọ ahwo nọ a rọo no a daoma daji orọo rai. Ọ gwọlọ nọ a you ohwohwo, o tẹ make rọnọ uruemu ọjọ evaọ usu rai aimava na o woma tere he. Eva e rẹ were Ọghẹnẹ gaga nọ ọ tẹ ruẹ ọzae-avọ-aye nọ a you ohwohwo, jẹ be daoma ku ẹbẹbẹ rai họ, dede nọ o lọhọ họ. (Se Ahwo Ẹfisọs 5:33.) Joma ta kpahe oniọvo jọ nọ a re se Carmen. Nọ ọ rọo te enwenọ ikpe ezeza no, Isẹri Jihova a te mu ei Ebaibol họ ewuhrẹ. Ọ tẹ te họ-ame. Ọ ta nọ: “Oware na o dha ọzae mẹ eva gaga. Eva e jẹ were iẹe he inọ mẹ be gọ Jihova. Ọ jẹ hae la omẹ eka, je seha kẹ omẹ inọ o ti no uwou na kẹ omẹ.” O make jọ ere ghele na, Carmen o thihakọ ebẹbẹ nana kpobi. Ikpe udhuvẹ-gbikpe soso o thihakọ, yọ ọ jẹ daoma kẹ ọzae na adhẹẹ. O je ru eware nọ i dhesẹ nọ o you ọzae na. Ọ ta nọ: “Nọ oke o be nya na, me te ti wuhrẹ oghẹrẹ nọ mẹ rẹ rọ ta ẹme kẹ ọzae mẹ gbe epanọ a re roro oware te re a te ti ru ei. Mẹ tẹ be daoma rọ unu kpotọ ta ẹme kẹ ọzae mẹ keme mẹ riẹ nọ Jihova ọ gwọlọ nọ ma mu fa orọo họ. Mẹ daoma gaga re orọo na o seba ẹfa. Mẹ nwane dhẹ no orọo na ha, fikinọ me you Jihova.”c Nọ ebẹbẹ e tẹ rrọ orọo ra, fievahọ Jihova inọ o ti fiobọhọ kẹ owhẹ, jẹ kẹ owhẹ ẹgba nọ whọ sai ro thihakọ.

GBẸ DAOMA GỌ JIHOVA NỌ OWARE O TẸ MAKE THỌ OWHẸ OBỌ

12. Nọ ma tẹ raha uzi ulogbo jọ, eme ma rẹ sai roro?

¹² Oware jọ nọ o rẹ kẹ omai uye. Nọ ma tẹ raha uzi ulogbo jọ, ẹsejọ ma re roro nọ ma te gbẹ sae gọ Jihova ha. Ebaibol ọ ta nọ, nọ ma tẹ raha uzi, udu mai o rẹ vọ avọ “ọkora gbe uweri.” (Ol. 51:17) Oniọvo nọ a re se Robert ọ daoma ikpe buobu re o te ohwo nọ a re ro mu odibo oruiruo. A tẹ te rehọ iẹe mu. Rekọ nọ ọ raha uzi ulogbo jọ, o da riẹ gaga inọ o ru oware nọ o kẹ Jihova uye. Ọ ta nọ: “Udu u je brukpe omẹ gaga. O wọhọ ẹsenọ a wọ eblọko buobu fihọ omẹ udu. Oware nọ me ru na o kẹ omẹ uye te epanọ mẹ rọ viẹ jẹ lẹ se Jihova. Me je roro nọ Ọghẹnẹ ọ te gbẹ gaviezọ kẹ olẹ mẹ hẹ.” Nọ ma tẹ raha uzi, ẹsejọ ma re roro nọ omai u re no. Ma re roro nọ ma te gbẹ sae gọ Jihova ha. (Ol. 38:4) Ma vẹ nwane nyasiọ eware nọ ma je ru evaọ ukoko na ba. Otẹrọnọ ere who bi roro, oriruo ohwo jọ ọ rrọ Ebaibol na nọ o ti fiobọhọ kẹ owhẹ. Ohwo nana ọ gbẹ jẹ gọ Jihova dede nọ ọ raha uzi ulogbo jọ.

13. Uzi ulogbo vẹ Pita ukọ na ọ raha, kọ eware vẹ o ru thọ no re ọ tẹ te raha uzi yena?

¹³ Oriruo ohwo jọ evaọ Ebaibol na. Aso urere nọ Jesu ọ rọ jọ kugbe ilele riẹ, taure a te ti mu ei na, Pita ukọ na o ru eware nọ e kẹ riẹ uye gaga. Orọ ọsosuọ, Pita o je seha nọ ọ rẹ dhẹ siọ Jesu ba ha, o tẹ make rọnọ ahwo ọdekọ na a dhẹ se iẹe ba. (Mak 14:27-29) Nọ a je te oria nọ a re se Gẹtsemane, Pita o te je muhọ ẹwezẹ dede nọ Jesu ọ vuẹ riẹ nọ ọ ruabọhọ erou. Unuẹse buobu owezẹ u su rie vrẹ. (Mak 14:32, 37-41) Nọ okenọ a re ro mu Jesu u je te no, ọ tẹ jẹ dhẹ se iẹe ba. (Mak 14:50) Oye ọvo u te he, okenọ a jẹ rọ Jesu guẹdhọ, ọ tẹ jẹ vro Jesu isiasa soso. O tube duwu iyei inọ ọ riẹ riẹ hẹ. (Mak 14:66-71) Kinọ ibiaro riẹ i totọ no, nọ ọ jẹ riẹ nọ ọ raha uzi ulogbo no, eme o ru? O te muhọ ẹviẹ whrowhrowhro. Ma riẹ nọ udu riẹ u je brukpei. (Mak 14:72) Dai roro epanọ o da Pita te uwhremu na nọ a kpe Jesu ogbẹnyusu ezi riẹ na no. Ẹsejọhọ o ti roro nọ oriẹ o nwai re no!

14. Eme o soriẹ ze nọ Pita ọ gbẹ jẹ rọ gọ Jihova vrẹ dede nọ ọ raha uzi? (Rri uwoho nọ o rrọ Uwou-Eroro na.)

¹⁴ U wo eware buobu nọ i fiobọhọ kẹ Pita nọ ọ gbẹ jẹ rọ gọ Jihova dede nọ o ru thọ. Pita o siomano ilele nọ i kiọkọ họ. O gbe je kuomagbe ae, yọ ẹsejọhọ a jẹ hae sasa iẹe oma. (Luk 24:33) Nọ a kpare Jesu ze no, ọ tẹ romavia kẹ Pita, ẹsejọhọ re ọ tuduhọ iẹe awọ. (Luk 24:34; 1 Kọr. 15:5) Jesu ọ whọku Pita fiki eware nọ o ru thọ na ha. Rekọ ọ kẹ riẹ iruo efa nọ e rro vi enọ o je ru vẹre. (Jọn 21:15-17) Pita ọ riẹ nọ uzi nọ ọ raha na o rrọ ruaro, rekọ ọ rọ ere siọ Ọghẹnẹ ba ẹgọ họ. Ọ riẹ nọ Olori riẹ Jesu ọ kpairoro vrẹ riẹ hẹ. Yọ inievo riẹ, koyehọ ilele nọ i kiọkọ, a jẹ tuduhọ iẹe awọ. Kọ eme ma sai wuhrẹ no iku Pita na ze?

15. Eme Jihova ọ gwọlọ nọ ma riẹ? (Olezi 86:5; Ahwo Rom 8:38, 39) (Rri uwoho na re.)

¹⁵ Oware nọ ma jọ iku na wuhrẹ. Jihova ọ gwọlọ nọ ma riẹ nọ o you omai yọ ọ rẹ rọvrẹ omai nọ ma te ru thọ. (Se Olezi 86:5; Ahwo Rom 8:38, 39.) Ma tẹ raha uzi, udu u re brukpe omai. Ere o rẹ jọ, yọ u gine woma ere. Rekọ u fo re ma roro nọ Jihova o gbe you omai hi hi hayo inọ ọ sae gbẹ rọvrẹ omai hi. Ukpenọ ma roro ere, joma daoma vẹrẹ vẹrẹ re ma lẹ sei jẹ nyabru ekpako na re a fiobọhọ kẹ omai. Robert nọ ma fodẹ ẹsejọ na ọ ta nọ: “Oware nọ o lẹliẹ omẹ kieruọ uzioraha na họ, me fievahọ omamẹ ga hrọ. Me je roro nọ epanọ me kruga te na, mẹ sai kie kẹ odawọ họ.” Rekọ nọ ọ raha uzi no, ọ tẹ ruẹ nọ u fo re ọ nyae ta kẹ ekpako na. Ọ ta nọ: “Nọ mẹ nwane vuẹ ekpako na no, Jihova ọ tẹ rehọ ae fiobọhọ kẹ omẹ je dhesẹ nọ o you omẹ. Ekpako na omarai a dhesẹ nọ a you omẹ. A jẹ tuduhọ omẹ awọ inọ me du roro nọ Jihova ọ nyase omẹ ba no ho.” Ma tẹ raha uzi, joma lẹ se Jihova re ọ rọvrẹ omai. Ma vẹ jẹ nyae ta kẹ ekpako ukoko na. Oye ovo ho, ma rẹ daoma re ma gbẹ wariẹ ru oware na ha. Ma te ru ere no, joma rọwo nọ Jihova ọ rọvrẹ omai no, yọ o gbe you omai. (1 Jọn 1:8, 9) Ma tẹ rọwo ere, o te whae ze nọ ma te gbẹ rọ siọ Jihova ba ẹgọ họ fiki uzi nọ ma raha.

16. Fikieme whọ rọ gwọlọ nọ whọ rẹ gbẹ gọ Jihova dede nọ o lọhọ tere he?

¹⁶ Eva e be were Jihova gaga inọ ma be gọe dede nọ eware e lọhọ kẹ omai hi evaọ edẹ urere nana. Jihova o ti gbe fiobọhọ kẹ omai re ma sae gbẹ gọe nọ eware nọ ma rẹro rai hi e tẹ make via. Joma daoma hai gbe ru eware nọ i dhesẹ nọ ma you inievo mai jẹ hae rọvrẹ rai nọ a te ru omai thọ. Yọ ma te bi ru epanọ ma re ro ku ẹwhọ nọ ọ rrọ orọo mai họ re orọo na o gbẹ fa ha, yọ ma bi dhesẹ nọ ma you Ọghẹnẹ gaga je bi ru oware nọ ọ ta. Ma tẹ raha uzi jọ, joma ru eware nọ e rẹ lẹliẹ Jihova rọvrẹ omai. Yọ ma te ru ere no, joma rọwo nọ ọ rọvrẹ omai no, o te je you omai. Joma gbẹ hae gọ Jihova vrẹ. Oghẹrẹ kpobi nọ eware e rrọ kẹhẹ, “jọ oware uwoma uruo o bẹ omai no ho,” keme ma riẹ nọ Jihova ọ te ghale omai gaga “otẹrọnọ oma o gbẹ rrọ omai no ho.”—Gal. 6:9.