Yesũ Nĩ Mũthembi Witũ Mũnene Ũtwĩwʼĩaa Tei

1-2. (a) Nĩkĩ Yeova watũmie Mwana wake oke kũũ nthĩ? (b) Twĩneenea kyaũ ĩsomonĩ yĩĩ? (Aevelania 5:​7-9)

MYAKA ta 2,000 mĩvĩtu, Yeova Ngai nĩwatũmie Mwana wake ũla ũmwendete mũno vyũ kũũ nthĩ. Eekie ũu nĩkĩ? Ũndũ ũmwe watumie eka ũu nĩ kũthasya andũ kuma ũkombonĩ wa naĩ na kĩkwʼũ na kũvetanga mathĩna ala Satani ũetae. (Yoa. 3:16; 1 Yoa. 3:8) O na ĩngĩ, Yeova nĩweesĩ kana kwĩkala ĩũlũ wa nthĩ e mũndũ nĩkwesaa kũmũtetheesya ethĩwe e Mũthembi Mũnene ũtonya kũtwĩwʼĩa tei na ĩnee. Na Yesũ amina kũvatiswa mwaka wa 29 nĩwʼo watwʼĩkie Mũthembi Mũnene.a

² Ĩsomonĩ yĩĩ, nĩtũũneenea ũndũ maũndũ ala mamũkwatie Yesũ e vaa ĩũlũ wa nthĩ mamũtetheeisye ethĩwe e Mũthembi Mũnene ũtonya kũtwĩwʼĩa tei. Nĩ ũndũ wa vata tũelewe nesanga ũndũ Yesũ watwʼĩkĩthiwʼe ‘mwĩanĩu’ kwondũ wa kĩanda kĩu kyake, nũndũ kĩu nĩkĩũtũtetheesya twonae ve laisi kũmũthengeea Yeova mboyanĩ o na yĩla tũkwĩwʼa tũkwʼĩte ngoo nũndũ wa mavĩtyo maitũ kana mawonzu maitũ.—Soma Aevelania 5:​7-9.

MWANA WA NGAI MWENDWA NĨWOOKIE KŨŨ NTHĨ

3-4. Yesũ eekie moalyũku meva manene ooka vaa ĩũlũ wa nthĩ?

³ Aingĩ maitũ nĩtwĩkĩte moalyũku mana thayũnĩ witũ, ta kũthamĩĩa kũndũ kũngĩ tũkatia nyũmba twendete, andũ ma mũsyĩ, na anyanya. Kwĩka moalyũku ta asu kũi laisi. Ĩndĩ vai mũndũ o na ũmwe waaĩka moalyũku manene ta ala Yesũ weekie. E ĩtunĩ, nĩwe waĩ wa vata vyũ kwĩ alaĩka ala angĩ onthe. Nĩwendetwe mũno nĩ Yeova na mavinda onthe nĩwatanĩaa kũthũkũma e ‘kwʼokonĩ kwake kwa aũme.’ (Sav. 16:​11, BK; Nth. 8:30) Ĩndĩ ĩandĩko ya Avilivi 2:7 yaĩtye kana “nĩwatiie kyonthe kĩla waĩ nakyo” na ngenda, na ooka kũũ ĩũlũ wa nthĩ kwĩkala na andũ me na naĩ.

⁴ O na ĩngĩ, kwasũanĩa maũndũ ala meekĩkie Yesũ atanasyawa na amina kũsyawa oou. Asyai make maĩ ngya. Twĩasya ũu nũndũ wa nthembo ila maumisye amina kũsyawa. (Ali. 12:8; Lũka 2:24) Na yĩla Mũsumbĩ Elote, ũla waĩ mũthũku mũno, wamanyie kana Yesũ aĩ anasyawa, nĩwendaa kũmũaa. Nĩ kana ndakoawe nĩ Elote, asyai make nĩmakĩĩie Misili kwa kavinda. (Mt. 2:​13, 15) Mwa maũndũ make e ĩũlũ wa nthĩ maĩ kĩvathũkanyʼo vyũ na e ĩtunĩ!

5. Nĩ maũndũ meva Yesũ weeyoneie e vaa ĩũlũ wa nthĩ, na mamũmbanisye ata kwondũ wa kĩanda kyake e Mũthembi Mũnene? (O na ĩngĩ, sisya visa.)

⁵ Yĩla Yesũ waĩ ĩũlũ wa nthĩ, nĩwoonaa andũ aingĩ maithĩna. Na vate nzika, we mwene nĩweewie kyeva kya kũkwʼĩĩwa. Kwa ngelekanyʼo, ve andũ kauta weesĩ makwie e vaa ĩũlũ wa nthĩ, na ũmwe nũtonya kwĩthĩwa aĩ ĩthe wake, Yosevu. Eka ũu, ĩvinda ya ũtavanyʼa wake, nĩwakomanie na andũ mawaĩte mangũ, maĩ ilalinda, maĩ onzu mamutha, na asyai makwʼĩĩwe nĩ syana syoo. Na onthe nĩwamewʼĩie tei mũno. (Mt. 9:​2, 6; 15:30; 20:34; Mlko. 1:​40, 41; Lũka 7:13) Nĩ wʼo kana Yesũ nĩwoonaa andũ maithĩna e ĩtunĩ. Ĩndĩ e vaa ĩũlũ wa nthĩ nĩwaeleiwe nesanga ũndũ andũ mewʼaa yĩla meũthĩna. (Isa. 53:4) Kwĩkala vaa ĩũlũ wa nthĩ nĩkwamũtetheeisye amanya ũndũ andũ mewʼaa yĩla makwatwa nĩ maũndũ me kĩvathũkanyʼo na ũndũ maũmĩaa mũno wĩana makwatwa nĩ maũndũ asu. O na ĩngĩ, we mwene nĩwakwatiwe nĩ maũndũ me kĩvathũkanyʼo mailye o ala makwataa andũ, ta kwĩwʼa woo mwingĩ ngoonĩ, kũnoa, na kyeva.

YESŨ NĨWEEWʼĨAA ANDŨ ALA ANGĨ TEI

6. Ndeto ila syĩ wathaninĩ wa Ĩsaĩa syĩtũmanyĩsya kyaũ ĩũlũ wa tei na ĩnee ya Yesũ? (Isaia 42:3)

⁶ Ĩvinda yonthe ya ũthũkũmi wa Yesũ e ĩũlũ wa nthĩ, nĩweewʼĩaa tei mũno andũ ala moonekaa me onzu na ala makuawa naĩ nĩ ala angĩ. Kwĩka ũu nĩkwatumie eanĩsya maũndũ ala mathanĩtwe ĩũlũ wake. Maandĩkonĩ ma Kĩevelania, andũ ala maendeee nesa na me vinya mavinda amwe maelekanawʼa na mũũnda mũngʼithye nesa wĩ na mũthanga mũnou kana mĩtĩ mĩnene na mĩlũmu. (Sav. 92:12; Isa. 61:3; Yel. 31:12) Ĩndĩ andũ ala ngya na ala makuawa naĩ maelekanawʼa na mũangi mũkanyange na ũtambi wa taa ũũtoa syũki, na isu nĩ syĩndũ syĩthĩawa itatethya mũndũ mũno. (Soma Isaia 42:3.) Mwathani Ĩsaĩa aveveeiwe kũtũmĩa ngelekanyʼo isu kũelesya ũndũ Yesũ ũkethĩwa endete na ũkewʼĩa ĩnee andũ ma kĩlasi kya nthĩ ala monekaa mate ma vata nĩ ala angĩ.

7-8. Yesũ eanĩisye ata wathani wa Ĩsaĩa?

⁷ Mũandĩki wa ĩvuku ya ũvoo mũseo, Mathayo, awetie ndeto ii sya mwathani Ĩsaĩa aineena ĩũlũ wa Yesũ: “Ndakatumbanga mũangi mũkonze, na vaiĩ kaũtambi keũtoa ũkavosya.” (Mt. 12:20) Syama imwe Yesũ weekie syatethisye andũ makuawa naĩ, ala meewʼaa ta mũangi mũkonze kana mataĩ na wĩkwatyo ta ũtambi ũũtoa syũki ũkilyĩ kũvoa. Ũmwe katĩ woo aĩ mũndũũme ũmwe wausũĩte mangũ mwĩĩ wʼonthe. We ndaĩ na wĩkwatyo o na ũmwe wa kũvoa na aitanĩa kwĩkalanyʼa na andũ make ma mũsyĩ na anyanyae. (Lũka 5:​12, 13) Ũngĩ aĩ mũndũũme waĩ mwau matũ na ũtaĩ atonya kũneena nesa. Kwasũanĩa ũndũ mũndũũme ũsu ũtonya kwĩthĩwa eewʼaa oona andũ ala angĩ maiea ngewa ĩndĩ ũyĩthĩa ndatonya kũelewa kĩla meũweta. (Mlko. 7:​32, 33) Ĩndĩ Yesũ ndaatethya o andũ asu me oka.

⁸ Ĩvinda yĩla Yesũ waĩ vaa ĩũlũ wa nthĩ, andũ aingĩ maĩkĩĩaa kana ethĩwa mũndũ aĩ mũwau kana aĩ mwonzu mamutha, eethĩawa aikanwʼa nũndũ wa naĩ syake mwene kana naĩ sya asyai make. (Yoa. 9:2) Na nũndũ wa woni ũsu ũtaaĩle, andũ ta asu meewʼaa mate ma vata. Ĩndĩ Yesũ nĩweanĩisye wathani wa Ĩsaĩa kwa kũmavosya na amatetheesya mamanye kana Ngai nũmathĩnĩkĩaa. Ũndũ ũsu wĩtũĩkĩĩthya kyaũ?

9. Ĩandĩko ya Aevelania 4:​15, 16 yonanĩtye ata ũndũ Mũthembi witũ Mũnene wĩwʼĩaa tei andũ ala me na naĩ?

⁹ Soma Aevelania 4:​15, 16. No twĩthĩwe tũte na nzika kana mavinda onthe Yesũ akatwĩwʼĩaa tei. Kĩu kĩonanyʼa ata? Mũndũ wĩwʼĩaa ala angĩ tei nĩ ũla wendaa kũmatetheesya oona maithĩna kana makwʼĩte ngoo. Ndeto ya Kĩkiliki ĩla ĩalyũlĩtwe “kwĩwʼĩa tei” yonanasya kũtata kũelewa maũndũ ala makwatĩte mũndũ ũla ũngĩ na ũndũ ũkwĩwʼa. (O na ĩngĩ, sisya Aevelania 10:​34, vala Vaũlo ũtũmĩĩte ndeto o ĩsu ya Kĩkiliki.) Ngewa ila ieleetye syama ila Yesũ weekie nĩsyonanĩtye ũndũ we wathĩnĩkaa mũno wĩana oona andũ ala angĩ maithĩna. We ndamavoasya aĩ no kana aumanwʼe namo. Ĩndĩ amavoasya nũndũ nĩwamathĩnĩkĩaa kuma ngoonĩ na nĩwendaa kũmatetheesya. Kwa ngelekanyʼo, yĩla wavoasya ũla mũndũũme waĩ mũwau mangũ, aĩ o atonya kũmũvosya e vaasa. Ĩndĩ nĩwamũthengeeie na amũkiita, na noĩthwa yĩu noyo yaĩ ĩvinda ya mbee wakiitiwe nĩ mũndũ ĩtina wa myaka mingĩ! Na yĩla wavoasya ũla mũndũũme waĩ mwau matũ, nĩwamũtwaie ũtee, vaasa na ĩkomano. Eka ũu, yĩla Mũvalisi ũmwe wavũthisye ũla mũndũ mũka wathambisye maaũ ma Yesũ na methoi make na amanyasya na nzwʼĩĩ syake, Yesũ nĩwamũteteie. (Mt. 8:3; Mlko. 7:33; Lũka 7:44) We ndaavũthĩĩsya kana akevathana na ala maĩ na mawonzu ma mwĩĩ kana ala meekĩte naĩ ngito. Kĩvathũkanyʼo na ũu, nĩwamathokasya vala ũĩ na akamonyʼa kana nũkũmewʼĩa tei. Kwoou no twĩthĩwe tũte na nzika kana akatwĩwʼĩaa tei.

ŨNDŨ TŨATĨĨAA NGELEKANYʼO YA MŨTHEMBI WITŨ MŨNENE

10. Nĩ syĩndũ syĩva tũtonya kũtũmĩa nĩ kana tũtetheesye ala au matũ na ala matonaa? (O na ĩngĩ, sisya visa.)

¹⁰ Nũndũ twĩ aatĩĩi aĩkĩĩku ma Yesũ, nĩtũtataa vyũ kũatĩĩa ngelekanyʼo yake kwa kwonyʼa ala angĩ kana nĩtũmendete, nĩtũmathĩnĩkĩaa, na nĩtũmewʼĩaa tei. (1 Vet. 2:21; 3:8) O na kau tũitonya kũvosya ala au matũ na ilalinda, no tũmatetheesye makethĩwa na ngwatanĩo nzeo na Yeova. Kwa ngelekanyʼo, nĩtumĩthasya mavuku maeleetye Mbivilia na ithyomo mbee wa 100 sya ala matewʼaa. Na mavuku ma mũandĩko wa ala matonaa nĩmakwatĩkanaa na ithyomo mbee wa 60 kwondũ wa ala matonaa na ala monaa o vanini. Eka ũu, vitio syĩ na maelesyo no ikwatĩkane na ithyomo mbee wa 100. Syĩndũ isu syonthe iseũvĩtwʼe nĩ kana itetheesye ala matonaa na ala matewʼaa mamũthengeee Yeova na Mwana wake.

11. Ũseũvyo wa Yeova wonanĩtye ata kana, o ta Yesũ, nũthĩnĩkĩaa andũ ma kuma kĩla vandũ? (Meko ma Atũmwa 2:​5-7, 33) (O na ĩngĩ, sisya visa.)

¹¹ Ũseũvyo wa Yeova nũtataa kũtetheesya andũ onthe o na methĩwe maumĩte va. Lilikana kana ĩtina wa Yesũ kũthayũũkwʼa, nĩwatulũĩle amanyĩwʼa make veva mũtheu nĩ kana onthe ala moombanĩte kwondũ wa mboka ya Vendekosito mewʼe ũvoo mũseo, na kĩla ũmwe awĩwie na “kĩthyomo ĩ kyake.” (Soma Meko ma Atũmwa 2:​5-7, 33.) O na ũmũnthĩ, Yeova nũtongoesye ũseũvyo wake ũkaumĩthya mavuku maeleetye Mbivilia na ithyomo mbee wa 1,000, na isu nĩ vamwe na ithyomo ila ineenawa no andũ avũthũ. Kwa ngelekanyʼo, ve ithyomo imwe sya nzyawa sya Amelika itaneenawa nĩ andũ aingĩ na ala maineenaa mekalaa ngalĩko ya ĩũlũ na ya ĩtheo ya Amelika. Ĩndĩ o na vailye ũu, ũseũvyo nũĩkĩĩthĩtye kana mavuku maitũ no makwatĩkane na ithyomo mbee wa 160 katĩ wa isu nĩ kana andũ aingĩ ũndũ vatonyeka makwate mwanya wa kwĩwʼa ũvoo mũseo. O na ĩngĩ, mavuku maitũ nĩmakwatĩkanaa na ithyomo syĩ kĩvathũkanyʼo mbee wa 20 ila ineenawa nĩ andũ metawa Roma. Andũ aingĩ ala maneenaa ithyomo isu nĩmetĩkĩlĩte ũwʼo.

12. Nĩ wĩa ũngĩ wĩva wa kũtetheesya andũ ũseũvyo wa Yeova ũtethasya?

¹² Eka o kũtavanyʼa ũvoo mũseo, ũseũvyo wa Yeova nũnengae ũtethyo ala makwatwa nĩ mĩisyo, ta ithingitho sya nthĩ. Ana-a-asa na eĩtu-a-asa ngili mbingĩ nĩmeyumasya matetheesye athaithi ala angĩ yĩla makwatwa nĩ mĩisyo. O na ĩngĩ, ũseũvyo nũĩkĩĩthasya kana twĩ na kũndũ kũseo kwa kũthaithĩa, kũla andũ matonya kũmbanĩa nĩ kana memanyĩsye ũndũ Ngai ũmendete.

MŨTHEMBI WITŨ MŨNENE NO AŨTETHEESYE

13. Yesũ atũtetheeasya ata?

¹³ Nũndũ Yesũ nĩ mũĩthi witũ mũseo, nũĩkĩĩthasya kana kĩla ũmwe witũ nĩweanĩĩwʼa mavata make ma kĩ-veva. (Yoa. 10:14; Avs. 4:7) Mavinda amwe, maũndũ ala matũkwatĩte no matume twĩwʼa ta mũangi mũkanyange kana ta ũtambi ũũtoa syũki. No tũtũlĩke ngoo mũno nũndũ twĩ awau mũno, twĩ na wonzu mũna, kana nĩtũemanĩtwe na Mũklĩsto ũngĩ. Na kĩu no kĩtume twĩwʼa ve vinya kũsũanĩa ĩũlũ wa ĩvinda ĩseo yĩla tweteele. Ĩndĩ lilikana kana Yesũ nĩwonaa maũndũ ala maũkwatĩte na nũeleawa ũndũ ũkwĩwʼa ngoonĩ. Na nũndũ e tei mwingĩ, nĩwĩthĩawa eyumbanĩtye kũũtetheesya. Kwa ngelekanyʼo, no atũmie veva mũtheu kũkwĩkĩa vinya yĩla ũkwĩwʼa ũkwʼĩte ngoo. (Yoa. 16:7; Tito 3:6) Kwongela ũu, Yesũ no atũmĩe ‘aũme [ala] methĩawa mĩthĩnzĩo’ kĩkundinĩ makwĩkie vinya, maũtwʼĩĩke, na maikũtetheesya. O na no atũmĩe ala angĩ kĩkundinĩ.—Avs. 4:8.

14. Tũtonya kwĩka ata yĩla tũkwĩwʼa tũkwʼĩte ngoo?

¹⁴ Yĩla ũkwĩwʼa ũkwʼĩte ngoo, nũseo ũkavindĩĩasya kĩanda kya Yesũ e Mũthembi witũ Mũnene. Lilikana kana Yeova ndaamũtũma oke kũũ ĩũlũ wa nthĩ aumye thayũ wake ta nthembo ya wovosyo tũ, ĩndĩ nĩweendaa aelewe nesanga mathĩna ala andũ me na naĩ methĩawa namo. Yĩla tũkwʼĩte ngoo nũndũ wa naĩ sitũ kana mawonzu maitũ, Yesũ nĩwĩthĩawa eyumbanĩtye kũtũtetheesya “ĩvinda yĩla yaĩle.”—Evl. 4:​15, 16.

15. Nengane ngelekanyʼo ĩkwonanyʼa ũndũ mũndũ wumĩte ĩĩthyanĩ ya Yeova ũtonya kũtetheewʼa asyoke.

¹⁵ O na ĩngĩ, Yesũ nũtongoeasya andũ make nĩ kana mamanthe na maitetheesya ala melelũkĩte makauma ĩĩthyanĩ ya Yeova. (Mt. 18:​12, 13) Kwoona ngelekanyʼo ya mwana-a-asa wĩtawa Stefano.b Ĩtina wa kwĩthĩwa e mũvete kĩkundinĩ kwa ĩvinda ya myaka 12, nĩwatwie kũthi ũmbanonĩ. Aĩtye: “Ũsu waĩ ũndũ wĩ nthoni mũno, ĩndĩ nĩnendaa kũmũsyokea Yeova. Atumĩa ala nakomanie namo nĩmanthokisye na matuma nĩwʼa ta nĩ mũsyĩ. Mavinda amwe, neewʼaa nde wa vata na nĩnendaa kwĩyĩtũka. Ĩndĩ ana-a-asa asu nĩmandilikanilye kana Yeova na Yesũ mayendaa nĩke ũu. Yĩla natũngiwe, ala angĩ kĩkundinĩ nĩmanthokisye nesa nĩ na mũsyĩ wakwa. Ĩtina wa ĩvinda, kĩveti kyakwa nĩkyeetĩkĩlile kwĩmanyĩsya Mbivilia na ũmũnthĩ tũmũthũkũmaa Yeova twĩ vamwe.” Mwa no nginya Mũthembi witũ Mũnene ũla ũtwendete ethĩwe atanaa mũno oona eki ma naĩ maitetheewʼa kũsyoka kĩkundinĩ!

16. Nĩkĩ ũtũngaa mũvea nũndũ wa kwĩthĩwa na Mũthembi Mũnene wĩ tei?

¹⁶ Yĩla Yesũ waĩ vaa ĩũlũ wa nthĩ, nĩwatetheeisye andũ aingĩ ĩvinda yĩla yaaĩle. Na o naitũ no twĩthĩwe tũte na nzika kana akatũtetheeasya yĩla tũkwenda ũtethyo. Na o mĩtũkĩ, yĩla Ngai ũkũtwʼĩkĩthya maũndũ meũ ĩtunĩ na nthĩ, nũkũtetheesya andũ ala ewi kwa kũmavetangĩa naĩ na maũndũ ala mamakwataa nũndũ wa kwĩthĩwa me ene naĩ. Mwa twĩmũtũngĩa mũvea Ngai witũ, Yeova, nũndũ wendo wake mwingĩ na tei wake nĩwatumie atũnenga Mwana wake ethĩwe Mũthembi witũ Mũnene ũtwĩwʼĩaa tei!