Nĩnĩtanaa Kwĩthĩwa Nanyuvie Wĩa Ũla Mũseo Vyũ

Neanĩie kĩsionĩ kĩ vaasa na taoni ya Australia. Asyai makwa na asyai moo memanyĩisye ũwʼo myakanĩ ya 1950. Nambĩĩie kũtavanyʼa nĩ na myaka 6 na navatiswa nĩ na myaka 13. Na twavinga sukulu nĩnosaa ũvainia mũtetheesya. Nĩnamwendete Yeova na nendaa kũmũthũkũma tene na tene.

Yĩla navikisye myaka 15, ala matũmanyĩasya kũthaũka twĩ sukulu moonaa nĩendeee nesa mathaũnĩ. Na nũndũ wa ũu, anene ma timũ yai nguma ya rugby nĩmandavisye kana no mende ngathaũkĩaa timũ yoo. Nĩnendaa mũno kũtwʼĩka mũthaũki wĩ nguma ĩndĩ nũndũ nĩneeyumĩtye nĩmũthũkũme Yeova na ngavatiswa ũndũ ũsu ndwaĩ ũtonyeka. Tata ambĩie nambe kũvindĩĩsya kĩla namwathie Yeova ndambĩte kũtwʼa kana nĩngwenda kũtwʼĩka mũthaũki. Nĩneekie o ũndũ tata wandavisye na namanya kana ndyaĩ nĩtonya kwĩka maũndũ asu elĩ. Kwoou nĩnaleile. Ĩtina wa Myei yĩana ũna Kĩmanyĩsyo kya Mathaũ kya Australia kĩla kĩ Canberra nĩkyangũlilye ĩngĩ kana no kĩmanyĩsye nĩtwʼĩke mũthaũki wa mathaũ ma kũsemba nĩ kana ngathaũkĩe nthĩ ya Australia mathaũnĩ ma kũsemba ma Commonwealth. Ĩvindanĩ yĩu nendaa kwĩanĩsya wĩvĩto wakwa kwa Ngai ũla nĩmwendete. Kwoou nameie vaitonyeka.

Kavinda kakuvĩ ĩtina wa vau, nĩnaminie sukulu na nambĩĩa ũvainia, ũla nĩwʼo wĩa ũla neethĩĩtwe ndisũanĩa kwa ĩvinda yĩasa. O na ũũ wĩovo, mũsyĩ witũ ndwaĩ na ũkwati mwingĩ na kwoou nĩnambie kũeka ũvainia na naandĩkwa kũtwaa matinga mũũndanĩ. Ĩvinda yĩu nekalaa nĩ weka. Nambĩĩe kũmũthaitha Yeova nũndũ nĩnaĩlĩte kwĩka oou. Nĩnatũlĩkĩte ngoo na ngwatanĩo yakwa na Yeova yaendeee naĩ. Anyanya makwa manyusaa ũkĩ mũno na maĩ na mwĩkalĩle mũthũku na nĩnatatĩkaa nĩthĩwe nĩilye o tamo. Nĩnalekeleelye ngwatanĩo yakwa na Yeova na neekaa maũndũ o ala mandanĩthasya.

Nĩnatwie kwĩka moalyũku na natwʼa kũtila kĩtindo kĩu, kwoou nĩnathamĩĩie taoninĩ ĩngĩ. Nĩnaseũvisye ngwatanĩo yakwa na Yeova na nambĩĩa ũvainia ĩngĩ. Nĩnakomanie na mwĩĩtu-a-asa vainia wĩtawa Leann McSharry, na twatuma ndũũ. Nĩtwaneeneie mĩvango ĩla twaĩ nayo na ĩsu nĩ vamwe na wĩa wa ũmisonalĩ. Twatwaanie mwaka wa 1993. Nĩtwatwʼĩte kũmũthũkũma Yeova.

Kwĩanĩsya Mĩvango Yitũ

Mwakanĩ o ũsu nĩnatwʼĩkie vainia. Nũndũ tũyendaa kwĩthĩwa na syĩndũ mbingĩ sya kĩ-mwĩĩ, nĩtwathooie ngalĩ ngũũ, na nĩvo twekalaa. Kwa ĩvinda ya myaka thanthatũ, twaendaa kwʼonthe kũla ũseũvyo watwĩaĩaa tũthi, na twatethasya wĩa o na wĩva nĩ kana twĩanĩsye mavata maitũ. Twatavanasya na ikundi nini ila syaĩ kĩsionĩ kĩ vaasa na taoni kĩtawa Queensland. Kaingĩ twaendaa isio syĩ vaasa na twoombanĩaa kĩthekanĩ kana nyũmbanĩ ya kũmbanĩa ya kĩsio kĩu. O na kau twaĩ atanu! Tweekũlasya-ĩ, ‘No twĩke maũndũ maingangĩ kwondũ wa Yeova?ʼ Ĩtina wa ĩvinda nĩtwakwatie ũsũngĩo wa ĩkũlyo yĩu.

Nĩtwakwatie kĩanda kya kũtwĩka amisonalĩ nthĩ ĩngĩ. Ĩndĩ nĩtwakĩaa na tweewʼaa tũtavota kwĩanĩsya kĩanda kĩu nũndũ tũyaendete Sukulu ya Ngileati. Nĩtwendete wĩa wa kũtavanyʼa ĩndĩ tweewʼaa tũte alimũ aseo nũndũ tũyaĩ na amanyĩwʼa aingĩ ma Mbivilia kĩsionĩ kĩla twaĩ.

Nĩtwaneeneie ũndũ ũsu na mwana-a-asa Max Lloyd, ũla waĩ Kamitiinĩ ya Ovisi wa Ũvongea. Atũĩkĩĩthisye kana tweeka kyonthe kĩla tũtonya Yeova akatũtetheeasya twĩanĩsye kĩla ũkwenda twĩke. Ĩtina wa kũtũnenga ũtao ũsu, nĩtweetĩkĩlile kĩanda kĩla twaĩ tũnakwata nthĩ ya Sri Lanka.

Kĩanda Kyetu

Mwakanĩ wa 1999, nĩtwavikie Colombo, ĩla nĩyo taoni nene Sri Lanka. Kũu kwaĩ kĩvathũkanyʼo vyũ na Australia kũla twamanyĩĩte. Twĩasya ũu nũndũ nthĩ ĩsu yaĩ na kaũ wa ene kwa ene, andũ ngya, yaĩ na andũ aingĩ, angĩ mavoyaa syĩndũ, na ithyomo sya kũu syaĩ vinya mũno. Ĩndĩ ve maũndũ ma kwendeesya twatanĩaa ta ngwatanĩo nzeo na ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ, o vamwe na andũ aingĩ ala maĩ na ngoo nzeo na matambĩte kũmũmanya Yeova.

Twatũmiwe taoninĩ ya Kandy, ĩla yakĩtwe vandũ vatũlu vanake vathyũlũlũkĩtwe nĩ mĩũnda ya maianĩ na itheka syĩ na mĩtĩ mĩthungu. Taoni ĩsu nini yeesĩkĩe mũno nũndũ yaĩ na makalũ maingĩ ma ndĩni ya Buddha. Nĩ andũ avũthũ kĩsionĩ kĩu meesĩ kaũndũ kana ĩũlũ wa mũmbi woo. Kĩkundi kitũ kyaĩ na ana-a-asa na eĩtu-a-asa maneenaa kĩthyomo kya Sinhala na Tamil, na twatũmĩaa ithyomo isu syelĩ maũmbanonĩ maitũ. Kwĩmanyĩsya kĩthyomo kya Sinhala kwaĩ vinya mũno, ĩndĩ ana-a-asa na eĩtu-a-asa kĩkundinĩ kitũ o vamwe na amanyĩwʼa ma Mbivilia nĩmatũkathaa nũndũ wa kĩthito kĩla tweekĩaa twĩmanyĩsye kĩthyomo kĩu. Ona kau nĩmatũthekeeaa mavinda kwa mavinda yĩla twavĩtya.

Ĩndĩ ona vailye ũu, kwĩmanyĩsya ithyomo isu tiwʼo waĩ thĩna ũla mũnene kwitũ. Ĩvinda ya mbee vyũ thayũnĩ witũ, nĩtwoonie andũ maitũvĩnga me athatu mũno. Ĩvinda yĩmwe nĩtwathyũlũlũkilwe nĩ andũ maĩ athatu mũno. Amwe nĩmavĩvisye mavuku maitũ namo ala angĩ nĩmatũtheelangile na mambũa nĩ na mwana-a-asa ũngĩ. Maũndũ asu maendeee nĩtwamũvoyie Yeova mũno nĩ kana atũtetheesye kwĩkala tũuĩtye, na twamwĩsũva etũlilikana twakwʼa. Twatanie mũno yĩla andũ asu maendie. Twaumie vau twĩ na wia mwingĩ mũno na nĩtwamũtũngĩie Yeova mũvea.

Ĩtina wa ĩvinda Sri Lanka kwatwĩkie mũsyĩ. O na kau nthĩ ĩsu yaĩ na mũaanĩko nũndũ wa kaũ, nĩtwatanaa mũno kwona ũndũ Yeova watetheeasya ala me na nzaa ya kĩ-veva makatwĩka andũ ma mũsyĩ wake. Nĩtwatanĩie maũndũ maingĩ kĩthamanĩ kĩu kyanake. Ĩndĩ ona vailye ũu ĩtina wa myaka ĩlĩ, ndĩni nĩsyalikĩlĩĩile ala me na ũkũmũ, na nũndũ wa ũu amisonalĩ aingĩ nĩmalasimĩkie kuma nthĩ ĩsu.

Syumwa ila syaatĩĩe, tũyeesĩ nesa kĩla tũkwĩka na nĩtwalasimĩkaa kũkĩĩa kũndũ kũngĩ. Yu twesaa kũthi va? Twatũmiwe Papua New Guinea. Twavikie taoninĩ ĩla nene yĩtawa, Port Moresby Mwei wa 9, 2001.

Papua New Guinea—Nthĩ yĩ Maũndũ Maingĩ ma Kwendeesya

Ona kau nthĩ ya Papua New Guinea yĩ vakuvĩ vyũ na Australia, maũndũ kũu mekawa kĩvathũkanyʼo vyũ na kĩthĩo kya kwʼo kĩ kĩvathũkanyʼo vyũ. O ta isionĩ ila ingĩ twaendaa yaĩ no nginya twĩke moalyũku. Nĩtweemanyĩisye kĩthyomo kya Tok Pisin, kĩla kĩneenawa mũno nthĩ ĩsu ĩneenawa ithyomo mbee wa 800.

Ĩtina wa kũtavanyʼa taoninĩ ya Popondetta kwa myaka ĩtatũ, nĩtwaambĩĩe wĩa wa kũthyũlũlũka. Tũyaĩ twaasũanĩa kana Yeova no atũtũmĩe kĩandanĩ ta kĩu. Nĩnatanĩaa kwona ũndũ asyaĩĩsya ma mũthyũlũlũko matũtongoeasya nesa, meethĩawa me aimu kĩ-veva, na mamanyĩasya nesa, ĩndĩ nyie ndyoonaa nĩvota kwĩanĩsya kĩanda kĩu. Naĩ na mũvango wa kũtwʼĩka misonalĩ. Ndyaĩ naasũanĩa kana no nĩtwʼĩke mũsyaĩĩsya wa mũthyũlũlũko! O na kũvika ũmũnthĩ ndiĩkĩĩaa kana Yeova nĩwanengie kĩanda kĩu.

Nyũmba taoninĩ ila twaendaa syeethĩawa na kĩwʼũ na sitima. Ĩndĩ isionĩ ila syaĩ vaasa na taoni syĩndũ ta isu syaĩ mũo mũno. Twakomaa tũsũmbanĩ tũnini twa tũsũkũũ, twauĩaa nza na ngũ, na twathambĩaa ũsĩnĩ. Ĩndĩ yĩla ũsĩnĩ ve ingʼangʼi, twautaa kĩwʼũ na ndoo na tũithi kũthambĩa tũsũmbanĩ tũu.

Kĩandanĩ kĩĩ yaĩ no nginya tũmĩĩsye maũndũ ala matũkwataa. Ĩndĩ tũyaĩ na nzika kana ‘twathi na vinya ũla twaĩ nawʼo’ Yeova akatũtetheeasya kwaĩla. (Asili 6:14) Ikundi mbingĩ na tũkundi tũla twaĩ natwʼo tũyaĩ laisi kũvikĩka, nũndũ twesĩlaa ithekanĩ syaĩ nthungu mũno, isoonĩ syaĩ vakuvĩ na ũkanga, na iĩma syaĩ na ivaũũko nene. Twaendaa na ngalĩ, masiwa, ndeke, na mavinda maingĩ na maaũ tũimantha ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ.b

Nĩ kana tũthokee kĩkundi kyaĩ vakuvĩ na mũvaka wa Indonesia twaendie na ngalĩ twĩsĩle lelũnĩ nthũku mũendo wa kĩlomita mbee wa 350 (maili 200). Nĩtwakĩlile mbũsĩ syaĩ na iao sya kũtala mavinda mbee wa 200. Myakanĩ ĩsu yonthe twatũmĩaa masaa maingĩ tũyĩnzĩa na kũsukuma ngalĩ malelũnĩ maĩ na ndaka mbingĩ, ĩtina wa syalo isu itethĩawa syĩ laisi tweethĩaa ana-a-asa na eĩtu-a-asa me atanu na matũuĩe lĩu.

Twaendaa isionĩ ila syĩ iĩmanĩ ĩũlũ tũtũmĩĩte ndeke nini na yaĩ na ingyini ĩmwe. Kaingĩ yaĩ no nginya mũtwai wa ndeke ambe kũũngama ku matunĩ nĩ kana amanye evũĩla va. Na ĩndĩ nĩwathengeaa nthĩ asisye kana nũkwona syana kana nyamũ. Na ĩndĩ mavinda amwe twavũĩlaa ndakanĩ kana kũndũ kũte kwĩananu iĩmanĩ syĩ na ũtũlu wa mita mbee wa 2,100 (vuti 7,000). Mavinda amwe weethĩaa nĩ kana tume isionĩ isu syaĩ vaasa mũno yaĩ no nginya ndeke ĩũlũke ĩsembele kasĩlanĩ kathelele mũniinĩonĩ wa kĩĩma.c

Mavinda amwe, twatembeaa na maaũ, nginya iĩmanĩ syaĩ ndũlu mũno kana isoonĩ syaĩ vakuvĩ na ũkanga na tweethĩawa tũkuĩte mĩvuko ya mũongo yusĩe mavuku na syĩndũ sya lasima. Nũndũ tweethĩawa na ana-a-asa na eĩtu-a-aasa maitũ, syalo isu ndaasa syeethĩawa syĩ myanya mĩseo ya kwĩkĩana vinya na kũthangaanyʼa.

Tweewʼaa o ũndũ mũtũmwa Vaũlo weewʼaa aiandĩka ndeto ila syĩ 1 Athesalonika 2:8: “Nũndũ nĩtwamwendete mũno, nĩtwatwʼĩte vyũ .   . Kwĩnengane kwondũ wenyu, nũndũ nĩmwatwʼĩkie endwa maitũ”. Tweemanyĩisye kana ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ nĩmatwʼĩte kwĩka maũndũ ta asu ona nĩmeeyũmbanĩtye kũkwʼa kwondũ witũ ona twavithũkĩwa nĩ ingʼendilĩ syĩ na mĩio ya kaũ. Ĩvinda yĩmwe Leann nĩwavithũkĩiwe nĩ mũndũũme wakwete ũvanga. Ndyaĩ ndonya kũmũtetheesya nũndũ naĩ ngalĩko ĩngĩ. Mwana-a-asa ũmwe nĩwaũngamie katĩkatĩ wa Leann na mũndũũme ũsu. Mwana-a-asa ũsu aũmĩie o vanini, namo ana-a-asa ala angĩ masemba makwata mũndũũme ũsu. Ona kau nthĩ ĩsu ndyaĩ na mũuo, Yeova nĩwaĩkĩĩthisye mũthenya kũthi ũla ũngĩ nĩtwekala twĩ asũvĩĩku nĩ kana mavata ma kĩ-veva ma ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ meanĩwʼe

Nũndũ nthĩ ya Papua New Guinea ĩyaĩ na sivitalĩ mbingĩ, ũyaĩ ũndũ wĩ laisi kũsũvĩa ũima witũ wa mwĩĩ. Mwakanĩ wa 2010, Leann akwatiwe nĩ ũwau mũthũku mũno nginya akilye kũkwʼa. Kwoou twaendie na ndeke nginya Australia nĩ kana akaiitwe. Yeova nĩwatũtetheeisye twaendeea kwĩkala tũuĩtye. Ĩtina wa ĩvinda ndakĩtalĩ nĩsyakwatie ndawa syaĩ itonya kũmũtetheesya. Ndakĩtalĩ ũmwe aisye, “Mwĩthĩĩtwe mũimũthũkũma Ngai. Eka yu amũthũkũme.” Ĩtina wa myei mingĩ nĩtwasyokie kĩandanĩ kitũ.

Twaĩ Na Maũndũ Maingĩ Ma Kwĩka Australia

Mwaka ũmwe na kĩndũ ũla waatĩĩe yaĩ no nginya tũsyoke Australia nĩ kana Leann aendeee kũiitwa. Twĩ mwakanĩ wa 2012, nĩtweeiwe tũendeee kwĩkala kũu nĩ kana tũsũvĩe ũima witũ wa mwĩĩ. Ĩtina wa myaka mingĩ isionĩ ingĩ, ũndũ ũla waĩ vinya kwitũ waĩ kũmanyĩa ĩngĩ kwĩkala kũu. Twaũmĩie mũno ngoonĩ nũndũ wa kũtia kĩanda kitũ na ana-a-asa maitũ ala twamendete mũno. Tweewʼaa twĩ vathei na tũyonaa Yeova ta wĩsa kũtũtũmĩa ĩngĩ. Na nũndũ tweethĩĩtwe isionĩ ingĩ kwa ĩvinda yĩasa tweewʼaa Australia ta kũte mũsyĩ. Twendaa mũno kũtetheewʼa nĩ ana-a-asa na eĩtu-a-asa maitũ.

Leann avoa twatwʼĩkie mavainia taoninĩ ya Wollongong ĩla yĩ ngalĩko ya ĩtheo ya Sydney, New South Wales. Ĩtina wa ĩvinda ya ta mwaka ũmwe, nĩtwatanie mũno yĩla twathokiwʼe Sukulu ya Mbivilia ya Aklĩsto Matwaanĩte (yu yĩtawa Sukulu ya Atavanyʼa ma Ũsumbĩ). Na ĩndĩ ovisi wa ũvonge wa Australasia nĩwatũnengie wĩa wa kũthyũlũlũka. Kwa myaka kauta, twĩthĩĩtwe tũithokea ikundi na tũkundi twĩ taoninĩ syĩthĩawa na andũ aingĩ, taoni syĩ kũndũ kũmũ, na motũinĩ me vakuvĩ na mbũsĩ. Kĩandanĩ kĩla tũĩ yu kĩ kĩsionĩ kĩ ngalĩko ya ĩũlũ ya ũthũĩlonĩ wa sua ya Australia na kĩsio kyonthe kya Timor-Leste.

Nĩnĩtanĩaa mũno kũthũkũma na kĩveti kyakwa kĩla kĩthĩĩtwe kĩindwʼĩĩka na kũndetheesya nĩendeee kũmũthũkũma Yeova. Nĩkyo mũthĩnzĩo ũla mũseo vyũ naakwata. Vai kĩanda o na kĩmwe Leann waalea o na yĩla maũndũ meethĩawa me vinya. Akũlwʼa nĩ kyaũ kĩmũtetheeasya mavindanĩ ta asu aĩtye, “Nĩmũtavasya Yeova kĩla kĩndũ.” Ĩtina wa ũu, nũsomaa ndeto ya Ngai, na ayĩeka Yeova amũtongoesye amanye ũndũ waĩle kũthĩnĩkĩa maũndũ mana na ayĩthĩwa na woni ũla waĩle ĩũlũ wamo.

Ndyaaĩlila sua o na ũmwe nũndũ wa kũekana na mathaũ na kwĩtĩkĩla Yeova andongoesye. Nĩnĩyoneete kana Yeova no atũmanyĩsye twĩanĩsye kĩanda o na kĩva kĩla ũtũnengete. Nĩnĩmanyĩĩtye vata wa kũvoyaa ngwate veva mũtheu na ũĩ yĩla nakwatwa nĩ mawetu na ngwenda kwĩka motwi. Ĩthe witũ ũtwendete Yeova, nũtũtetheesye kwĩanĩsya maũndũ maingĩ mũno, na nĩtweteele kwona maũndũ angĩ maingĩ ala ũkũendeea kũtũtetheesya kwĩanĩsya o na kau twĩ “mĩio ya yũmba”.—2 Akolintho 4:7.