Maũndũ Aa Onthe Meonanyʼa Ata?

YESŨ KLĨSTO aisye atĩĩ: “Mũminũkĩkĩlyo wa walanyʼo ũũ wa maũndũ” ũkoonanwʼa nĩ makaũ, mayũa na itetemo sya nthĩ.—Mathayo 24:1-8, NW; Luka 21:10, 11.

Kuma mwaka wa 1914 mathayũ ma andũ aingĩ nĩmathũkĩtwʼe mũno nĩ makaũ katĩ wa nthĩ na katĩ wa ikundi sya mbaĩ sya andũ. Mũno nũndũ wa atongoi ma makanisa kulikĩlĩĩla siasa na ingʼendilĩ kũvithũkĩa andũ ĩvinda o yonthe.

O na kau kwĩ maendeeo ma saenzi andũ milioni maana maingĩ matũaa na yũa nthĩ yonthe. Kĩla mwaka andũ milioni mbingĩ nĩmakusaa nũndũ wa nzaa.

Mĩimũ (mowau ala makwatanawʼa) o nayo nĩ wonanyʼo wawetiwe nĩ Yesũ. Kaũ wa Mbee wa Nthĩ Yonthe wathela ĩkua ĩnene yookie yooaa andũ mbee wa milioni 21. Kĩvathũkanyʼo na mowau ala maĩ mbee, ĩkua yĩĩ yakwatie andũ nthĩ yonthe o na ithama sya kũasa. UKIMWI (Mũthelo) nawʼo yu ũtutĩte andũ nthĩ yonthe na mowau angĩ ta ũwau wa kĩthũi (TB) na ndetema me o vo nthĩnĩ wa nthĩ ila iendee kwĩka maendeeo.

Kwosana na livoti, kwĩthĩĩtwe na itetemo sya nthĩ ngili mbingĩ syĩna vinya. Matukũ aa kwĩ nzĩa mbingĩ sya ũthima na kũtangasa ũvoo ĩũlũ wa itetemo sya nthĩ. Ĩndĩ o na ũu wĩ o vo mĩisyo kũla andũ aingĩ mekalaa ĩtwʼĩkĩte ũvoo wa kĩla mũthenya.

Mbivilia yathanie atĩĩ: “Ĩndĩ manya ũũ, kana mĩthenyanĩ ya mũminũkĩlyo kũkeethĩwa mavinda ma mũisyo. Nũndũ andũ makeethĩwa makĩyenda ene, makyenda mbesa, makĩkathĩĩa, na kwĩtaĩa, na kũumana, matewʼaa asyai, mate mũvea, mate atheu, mate na wendo waĩle, mate na wĩwʼano, ailĩanĩli, mate na wĩtingʼo, ai, matendete ũseo, akaĩi, me na ngũlũ, me na mĩyimbyo, endi ma motanu ma nthĩ mbee wa kũmwenda Ngai; me na mũvwʼano wa kĩkĩo kwa Ngai, ĩndĩ nĩmakaĩĩte vinya wakyo: ĩvathane na asu nao.”—2 Timotheo 3:1-5.

We ndũkwĩtĩkĩla kana matukũ aa nĩ “mavinda ma mũisyo”?

We nĩwonete kana andũ nĩmaendee kwĩthĩwa makĩyenda ene, makyenda mbesa, na kwĩtaĩa mũno?

Nũũ ũtonya kũlea kana nthĩ yonthe ndyusũĩtwe nĩ andũ mena wendi mwingĩ na mate mũvea, mate na wĩwʼano, mate atheu?

We nĩwĩsĩ kũlea kwĩwʼa asyai o vamwe na kũlea kwĩthĩwa na wendo waĩle nĩkwongelekete kwa nzĩa ya ũtelemya na ti kũndũ o kũmwe ĩndĩ nthĩ yonthe?

Vate nzika nũkwona nthĩ nĩyusũĩtwe nĩ endi ma motanu ma nthĩ matendete ũseo. Ũu nĩwʼo Mbivilia ĩeleetye myelekelo ya “mĩthenyanĩ ya mũminũkĩlyo.”

Ve ũndũ ũngĩ ũkwendeka nĩ kana tũmanye ĩvinda yĩĩ twĩkalĩte nĩ yĩva? Yesũ o nake athanie kana o ĩvindanĩ yĩu ũvoo mũseo wa Ũsumbĩ wa Ngai ũkatavanwʼa nthĩ yonthe. (Mathayo 24:14) Ũu nĩ ũendee na kwĩkwa?

Mnara wa Mlinzi, (ĩkaaseti yĩeleasya maũndũ ala me Mbivilianĩ), yĩkyavĩthawʼa kwondũ wa kũtavanyʼa ũvoo mũseo wa Ũsumbĩ wa Yeova. Na nĩyo yĩkyavĩthawʼa na ithyomo mbingĩ mũno kũthonoka makaaseti ala angĩ.

Kĩla mwaka Ngũsĩ sya Yeova itũmĩaa masaa mbee wa mbilioni 1 kumĩsya andũ ũkũsĩ ĩũlũ wa Ũsumbĩ wa Ngai.

Mavuku maeleetye Mbivilia yu maandĩkawa na ithyomo vakuvĩ 400, o na ithyomo sya kũasa vyũ, na ingĩ itaneenawa nĩ andũ aingĩ. Ngũsĩ sya Yeova nitavanĩtye ũvoo mũseo nthĩ syonthe; o na no matavanĩtye ithamanĩ na isionĩ ingĩ niini mũno itesĩwe nĩ andũ aingĩ. Nthĩnĩ wa nthĩ mbingĩ Ngũsĩ sya Yeova nimanyĩasya andũ Mbivilia.

Kwa wʼo, ũvoo mũseo wa Ũsumbĩ wa Ngai nũendeee na kũtavanwʼa nthĩ yonthe, wĩthĩwe ũkũsĩ ĩndĩ ti kwoondũ wa kũalyũla andũ. Andũ kĩla vandũ maendee kũnengwa ĩvinda monanyʼe kana nĩmesĩ nũũ ũla woombie matu na nthĩ. Na kana nĩmonanyʼa kĩkĩo kwa mĩao yake; na mayonanyʼa kwa meko wendo kwa andũ ala angĩ.—Luka 10:25-27; Ũvuanʼyo 4:11.

O mĩtũkĩ Ũsumbĩ wa Ngai ũkamina ũthũku wʼonthe kũũ nthĩ na ũimĩtwʼĩkĩthya valatiso.—Luka 23:43.

[Ĩsandũkũ ĩthangũnĩ ya 6]

Mĩthenya ya Mũminũkĩlyo wa Kyaũ?

Ti mĩthenya ya mũminũkĩlyo wa andũ. Nũndũ ala mekaa wendi wa Ngai, Mbivilia yonanasya me na wĩkwatyo wa kwĩkala tene na tene.—Yoana 3:16, 36; 1 Yoana 2:17.

Ti mũminũkĩlyo wa nthĩ. Nũndũ Ndeto ya Ngai ĩtwĩaa nthĩ nĩtũaa tene na tene.—Savulĩ 37:29; 104:5; Isaia 45:18.

Ĩndĩ, ĩno nĩ mĩthenya ya mũminũkĩlyo wa walanyʼo ũũ wa maũndũ wĩ ũngʼendu na ũte wendo, na andũ ala mekwatanasya na nzĩa sya wʼo.—Nthimo 2:21, 22.

[Ĩsandũkũ/Visa ĩthangũnĩ ya 7]

Kwa Wʼo Mbivilia Nĩ Ndeto ya Ngai?

Nthĩnĩ wa Mbivilia mavinda maingĩ athani maandĩkie atĩĩ: “Ũũ nĩwʼo Yeova ũnũkwasya.” (Isaia 43:14; Yelemia 2:2) O na Yesũ Klĩsto, Mwana wa Ngai, akindĩlĩĩile kana ‘ndaaneena kuma kwake mwene.’ (Yoana 14:10) Mbivilia nĩwetete kana: “Kĩla Ũandĩko nĩwaveveewe nĩ Ngai.”—2 Timotheo 3:16.

Vaiĩ ĩvuku yĩngĩ yĩandĩkĩtwe na ithyomo mbingĩ kũvĩtũka Mbivilia. Kwĩanana na ũndũ Ngwatanĩo ya aandĩki ma Mbivilia ĩwetete. Mbivilia ĩandĩkĩtwe na ithyomo—mbee wa 2,200. Vaiĩ ĩvuku yĩngĩ yĩnyaĩĩkĩtwʼe ũu—yu vakuvĩ Mbivilia mbilioni inya ninyaĩkĩtwʼe. Ũu tyowʼo ũvoo kuma kwa Ngai waĩle ũnyaĩĩkwʼa?

Nĩ kana ũkwate maelesyo maingĩ makwonanyʼa kana Mbivilia nĩyaveveeiwe nĩ Ngai soma ĩvuku yĩtawa Biblia—Neno la Mungu au la Binadamu?, yĩkyavĩthĩtwe nĩ Ngũsĩ sya Yeova.

Wasoma Mbivilia wĩsĩ nesa ki kana nĩ Ndeto ya Ngai ũkatetheka mũno.

[Ĩsandũkũ/Visa ĩthangũnĩ ya 8]

Ũsumbĩ wa Ngai Nĩ Kyaũ?

Nĩ silikalĩ yĩ ĩtũnĩ ĩla yĩũngamĩtwʼe nĩ Yeova, Ngai wa wʼo, Mũmbi wa ĩtu na nthĩ.—Yelemia 10:10, 12.

Mbivilia yonanasya Yesũ Klĩsto nĩwe ũnengetwe ũkũmũ wa kũsumbĩka nĩ Ngai. (Ũvuanʼyo 11:15) Ĩla waĩ ĩũlũ wa nthĩ, Yesũ nĩwoonanisye kana aĩ na ũkũmũ mũnene kuma kwa Ngai ĩũlũ wa kĩseve na ũkanga, kũvosya mowau ma mĩthemba yonthe o na kũthayũũkya ala akwʼũ. (Mathayo 9:2-8; Maliko 4:37-41; Yoana 11:11-44) Wathani mũvevee wa Mbivilia waneenie mbee kana Ngai akamũnenga “ũsumbĩko, na ndaĩa, na ũsumbĩ, nĩ kana ngo syonthe sya andũ, na mbaĩ, na ithyomo imũthũkũmae.” (Ndanieli 7:13, 14) Silikalĩ ĩsu yĩtawa Ũsũmbĩ wa ĩtu; ũmũnthĩ Yesũ Klĩsto asumbĩkĩte kuma ĩtunĩ.

[Visa ĩthangũnĩ ya 7]

Ũtavanyʼa wa ũvoo mũseo nthĩ yonthe