AWIYA TAKAYAƔ NAALƐ ÑƖŊGA
1 Ahaabɩ sɩm wayɩ lɛ, Mowaabʋ+ kʋyɩ Izrayɛɛlɩ yɔɔ.
2 Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa Okoziyaasɩ lɩnɩ ɛ-ɛsɔdaa kuduyuu ŋgʋ kɩwɛ Samaarii yɔ ki-mondoɖebɔʋ nɛ ɛtɔlɩ nɛ pʋkʋ-ɩ. Nɛ etiyi ɛyaa nɛ eheyi-wɛ se: «Iwolo nɛ ɩpɔzɩ Ekrɔɔnɩ+ tɛ ɛsɔ Baalɩ-Zebuub nɛ ɩna se mɔ-yɔɔ kaɣ cɛbʋ yaa pɩɩcɛkɩ.»+ 3 Ɛlɛ Yehowa tiyiyu heyi Tisibii tʋ Eliya*+ se: «Kʋyɩ nɛ ŋwolo nɛ ŋkatɩ mba Samaarii wiyaʋ tiyaa yɔ nɛ ŋheyi-wɛ se: “Ɛzɩ Ɛsɔ nɔɔyʋ fɛyɩnɩ Izrayɛɛlɩ taa nɛ iwoki se ɩpɔzɩ tɔm Ekrɔɔnɩ tɛ ɛsɔ Baalɩ-Zebuub yaa we?+ 4 Pʋyɔɔ lɛ, tɔm tʋnɛ Yehowa yɔɔdʋʋ: ‘Ŋŋkaɣ kʋyʋʋ kaɖʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ ŋhɩnaa yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ paa pɩɩla ɛzɩma yɔ ŋkaɣ sɩbʋ.’”» Nɛ Eliya caŋ nɛ ɛɖɛɛ.
5 Mba wiyaʋ tiyaa yɔ papɩsɩ ɛ-cɔlɔ lɛ, ɛpɔzɩ-wɛ kpaagbaa se: «Ɛbɛ yɔɔ ɩpɩsaa?» 6 Pocosi-i se: «Abalʋ nɔɔyʋ lɩwa nɛ ɛkatɩ-ɖʋ nɛ eheyi-ɖʋ se: “Iwolo, ɩpɩsɩ wiyaʋ weyi etiyi-mɩ yɔ ɛ-cɔlɔ nɛ iheyi-i se: ‘Tɔm tʋnɛ Yehowa yɔɔdʋʋ: “Ɛzɩ Ɛsɔ nɔɔyʋ fɛyɩnɩ Izrayɛɛlɩ taa nɛ ŋtiyiɣ ɛyaa se powolo nɛ pɔpɔzɩ tɔm Ekrɔɔnɩ tɛ ɛsɔ Baalɩ-Zebuub yaa we? Pʋyɔɔ lɛ, ŋŋkaɣ kʋyʋʋ kaɖʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ ŋhɩnaa yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ paa pɩɩla ɛzɩma yɔ ŋkaɣ sɩbʋ.”’”»+ 7 Peeɖe ɛpɔzɩ-wɛ se: «Abalʋ weyi ɛlɩwa nɛ ɛkatɩ-mɩ nɛ eheyi-mɩ tɔm ndʋ yɔ, ɛzɩma ɛwɛɛ?» 8 Nɛ pocosi-i se: «Abalʋ ɛnʋ esu toko ŋgʋ palabɩnɩ kpɩna hʋndʋ yɔ+ nɛ ɛta ɛ-tɩnaɣ taa tambaɖɛ nɖɩ palabɩnɩ tɔnɛ yɔ.»+ Kpaagbaa mbʋ lɛ, wiyaʋ yɔɔdɩ se: «Tisibii tʋ Eliya lɛ.»
9 Nɛ wiyaʋ tiyi ɛyaa 50 ñʋʋdʋ nɛ ɛ-ɛyaa 50 Eliya cɔlɔ. Ɛyaa 50 ñʋʋdʋ ɛnʋ ɛkpa Eliya cɔlɔ lɛ, ɛlɛ kaacaɣ pʋʋ ñʋʋ taa. Eheyi-i se: «Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ,+ wiyaʋ yɔɔdʋʋ se: “Tii.”» 10 Ɛlɛ Eliya cosi ɛyaa 50 ñʋʋdʋ ɛnʋ se: «Pɩwɛ ɖeu, ye mɛnkɛ Ɛsɔ tɛ ɛyʋ yɔ, miŋ ɩlɩɩnɩ ɛsɔdaa nɛ itii+ nɛ ɩñaɣ ña nɛ ñɛ-ɛyaa 50.» Nɛ miŋ lɩɩnɩ ɛsɔdaa nɛ itii nɛ ɩñaɣ ɛ nɛ ɛ-ɛyaa 50.
11 Peeɖe wiyaʋ tasɩ tiyuu ɛyaa 50 ñʋʋdʋ lɛlʋ nɛ ɛ-ɛyaa 50. Nɛ ɛlɛ wolo nɛ eheyi Eliya se: «Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ, tɔm tʋnɛ wiyaʋ yɔɔdʋʋ: “Tii lɛɛ lɛɛ.”» 12 Ɛlɛ Eliya cosi-wɛ se: «Ye mɛnkɛ Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ yɔ, miŋ ɩlɩɩnɩ ɛsɔdaa nɛ itii nɛ ɩñaɣ ña nɛ ñɛ-ɛyaa 50.» Nɛ Ɛsɔ tɛ miŋ lɩɩnɩ ɛsɔdaa nɛ itii nɛ ɩñaɣ ɛ nɛ ɛ-ɛyaa 50.
13 Nɛ wiyaʋ tasɩ tiyuu ɛyaa 50 ñʋʋdʋ tozo ñɩnʋ nɛ ɛ-ɛyaa 50. Ɛlɛ ɛyaa 50 ñʋʋdʋ tozo ñɩnʋ ɛnʋ ɛkpa nɛ eluŋ ɛ-nʋmbɔla yɔɔ Eliya ɛsɩndaa nɛ ɛpaɣzɩ-ɩ tenduu se ɛna ɛ-pʋtɔdɩyɛ nɛ eheyi-i se: «Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ, mentendi-ŋ, yele nɛ me-wezuu nɛ ña-lɩmɖʋyaa 50 panɛ pe-weziŋ* mʋ ñɩm ñɛ-ɛsɩndaa. 14 Miŋ tɛm lɩnʋʋ ɛsɔdaa nɛ itii nɛ ɩñaɣ ɛyaa 50 ñʋndɩnaa 2 kajalaɣ ñɩma nɛ pɛ-ɛyaa, ɛlɛ lɛɛlɛɛyɔ lɛ, yele nɛ me-wezuu* mʋ ñɩm ñɛ-ɛsɩndaa.»
15 Peeɖe Yehowa tiyiyu heyi Eliya se: «Ña nɛ ɩ itii. Taase-i sɔɔndʋ.» Nɛ Eliya kʋyɩ nɛ ɛ nɛ ɩ petii wiyaʋ cɔlɔ. 16 Nɛ Eliya heyi wiyaʋ se: «Tɔm tʋnɛ Yehowa yɔɔdʋʋ: “Ŋtiyi ɛyaa se powolo nɛ pɔpɔzɩ tɔm Ekrɔɔnɩ+ tɛ ɛsɔ Baalɩ-Zebuub. Ɛzɩ Ɛsɔ nɔɔyʋ fɛyɩnɩ Izrayɛɛlɩ taa nɛ ŋla mbʋ?+ Ɛbɛ yɔɔ ŋtɩpɔzɩ-ɩ se ŋna? Pʋyɔɔ lɛ, ŋŋkaɣ kʋyʋʋ kaɖʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ ŋhɩnaa yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ paa pɩɩla ɛzɩma yɔ ŋkaɣ sɩbʋ.”» 17 Nɛ ɛsɩ, ɛzɩ Yehowa kaatɩŋnʋʋ Eliya yɔɔ nɛ ɛyɔɔdɩ yɔ. Ɛtaawɛɛnɩ abalɩbɩɣa; pʋyɔɔ lɛ, Yehoram*+ pɩsɩ wiyaʋ e-lone taa, Yuuda wiyaʋ Yozafaatɩ pɩyalʋ Yehoram+ pɩnaɣ 2 ñɩŋga taa.
18 Piyele nɛ Okoziyaasɩ+ yɔɔ tɔm ndʋ pɩkazaa yɔ, mbʋ ɛlaba yɔ, patɩma pɩ-tɔm mbʋ pɩlakaɣ Izrayɛɛlɩ awiya alɩwaatʋ taa yɔ pɩ-takayaɣ taa yaa we?
2 Alɩwaatʋ ndʋ Yehowa caɣaɣ kpaɣʋ Eliya+ se ɛkpazɩ-ɩ ɛsɔdaa, helim sɔsɔm+ nabʋyʋ taa yɔ, Eliya nɛ Eliizee+ pakʋyɩ Gilgaalɩ+ nɛ pɛɖɛɛ. 2 Eliya heyi Eliizee se: «Mentendi-ŋ, caɣ cɩnɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yehowa tiyi-m Betɛɛlɩ.» Ɛlɛ Eliizee cosi-i se: «Yehowa ñɩtʋʋ nɛ ɛwɛɛ wezuu nɛ ña* ɖɔɖɔ ŋwɛɛ wezuu yɔ, maakaɣ-ŋ yebu.» Nɛ pɛɖɛɛ nɛ petii Betɛɛlɩ.+ 3 Nɛ nayaa pɩyalaa* mba pɛwɛ Betɛɛlɩ yɔ palɩɩ nɛ powolo Eliizee cɔlɔ nɛ pɔpɔzɩ-ɩ se: «Ŋnawa se sɔnɔ Yehowa kaɣ kpaɣʋ ña-caa nɛ ɛɛtasɩɣ kɛʋ ña-ñʋʋdʋ na?»+ Peeɖe ɛlɛ cosi-wɛ se: «Mɛntɛm-tʋ sɩm. Isu tamɩyɛ.»
4 Nɛ Eliya heyi-i se: «Eliizee, mentendi-ŋ, caɣ cɩnɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yehowa tiyi-m Yeriikoo.»+ Ɛlɛ Eliizee cosi-i se: «Yehowa ñɩtʋʋ nɛ ɛwɛɛ wezuu nɛ ña* ɖɔɖɔ ŋwɛɛ wezuu yɔ, maakaɣ-ŋ yebu.» Nɛ pɛɖɛɛ powolo Yeriikoo. 5 Nɛ nayaa pɩyalaa mba paawɛ Yeriikoo yɔ pɔñɔtɩnɩ Eliizee nɛ pɔpɔzɩ-ɩ se: «Ŋnawa se sɔnɔ Yehowa kaɣ kpaɣʋ ña-caa nɛ ɛɛtasɩɣ kɛʋ ña-ñʋʋdʋ na?» Peeɖe ɛlɛ cosi-wɛ se: «Mɛntɛm-tʋ sɩm. Isu tamɩyɛ.»
6 Nɛ Eliya heyi-i se: «Mentendi-ŋ caɣ cɩnɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yehowa tiyi-m Yɔɔrdaŋ.» Ɛlɛ Eliizee cosi-i se: «Yehowa ñɩtʋʋ nɛ ɛwɛɛ wezuu nɛ ña* ɖɔɖɔ ŋwɛɛ wezuu yɔ, maakaɣ-ŋ yebu.» Nɛ pa-naalɛ pɛɖɛɛ. 7 Nɛ nayaa pɩyalaa 50 ɖɔɖɔ wolo nɛ pasɩŋ poliŋ taa nɛ pɔcɔŋna alɩwaatʋ ndʋ pa-naalɛ pasɩŋ Yɔɔrdaŋ pɔɔ nɔɔ yɔ. 8 Nɛ Eliya kpaɣ e-toko*+ nɛ ekpiyi-kʋ nɛ ɛma lɩm yɔɔ nɛ pɩtayɩ nabʋlɛ, nɩmɩyɛ yɔɔ nɛ nɩwaŋ yɔɔ, nɛ tataa wɩlɩ waɣwaɣ nɛ pa-naalɛ pɔɖɔ nɛ pɛtɛzɩ.+
9 Patɩɩtɛzɩ pɔɔ lɛ, Eliya heyi Eliizee se: «Pɔzɩ mbʋ ŋsɔɔlaa se malabɩ-ŋ pʋcɔ nɛ pɩkpaɣ-m ñɔ-cɔlɔ nɛ pɩɖɛna yɔ.» Nɛ Eliizee cosi se: «Mentendi-ŋ, pɩha-m ñe-fezuu+ hɔɔlɩŋ 2.»+ 10 Eliya cosi-i se: «Ŋpɔzɩ mbʋ yɔ, pɩwɛ kaɖɛ. Ye ŋna-m alɩwaatʋ ndʋ pɩkpakɩɣ-m ñɔ-cɔlɔ yɔ, pʋbʋ lɛ pɩkaɣ-ŋ labʋ mbʋ; ɛlɛ ye ŋtɩna-m yɔ, pɩɩkaɣ-ŋ labʋ mbʋ.»
11 Pɛwɛɛ nɛ pɔɖɔŋ nɛ pɛkɛdɩɣ lɛ, miŋ kɛɛkɛɛ nakʋyʋ nɛ miŋ kpaŋnaŋ+ tayɩ pɛ-hɛkʋ taa tuda, nɛ Eliya kpa ɛsɔdaa, helim sɔsɔm taa.+ 12 Eliizee wɛɛ nɛ ɛcɔŋna lɛ, ɛmakɩ kubusi se: «Man-caa, man-caa! Izrayɛɛlɩ kɛɛkɛɛ nɛ ɛ-kpaŋnaŋ yɔɔ caɣyaa!»+ Pɩkɔma nɛ ɛɛtasɩɣ-ɩ naʋ lɛ, ɛɖɔkɩ ɛ-maɣmaɣ e-tokonaa nɛ ɛcɩyɩ-wɛ hɔɔlasɩ 2.+ 13 Pʋwayɩ lɛ, ɛkpaɣ Eliya toko*+ ŋgʋ kɩɩlɩnɩ ɛlɛ yɔɔ nɛ kɩtɔlɩ yɔ nɛ ɛpɩsɩ nɛ ɛsɩŋ Yɔɔrdaŋ pɔɔ kidiiliŋ yɔɔ. 14 Nɛ ɛkpaɣ Eliya toko* ŋgʋ kɩɩlɩnɩ ɛ-yɔɔ nɛ kɩtɔlɩ yɔ nɛ ɛma lɩm yɔɔ nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Le Eliya tɛ Ɛsɔ Yehowa wɛɛ?» Eliizee mabɩ lɩm yɔɔ lɛ, pɩtayɩ nabʋlɛ nɩmɩyɛ yɔɔ nɛ nɩwaŋ yɔɔ, nɛ ɛtɛzɩ.+
15 Nayaa pɩyalaa mba pɛwɛ Yeriikoo yɔ pana-ɩ poliŋ taa lɛ, pɔyɔɔdɩ se: «Eliya fezuu tiba nɛ kɩcaɣ Eliizee yɔɔ.»+ Nɛ powolo pakatɩ-ɩ nɛ poluŋ tataa nɛ papa pɛ-ɛsa nɛ tɛtʋ ɛ-ɛsɩndaa. 16 Peheyi-i se: «Abalaa ɖoŋ tɩnaa 50 wɛ ña-lɩmɖʋyaa cɔlɔ cɩnɛ. Ðitendi-ŋ, yele nɛ powolo nɛ pañɩnɩ ña-caa. Pɩtɩla yɔ Yehowa fezuu* kpazɩ-ɩ ɛsɔdaa nɛ kɩlɔ-ɩ pʋʋ nakʋyʋ yɔɔ yaa fɛɛʋ nakʋyʋ taa.»+ Ɛlɛ ecosi-wɛ se: «Itaatiyi-wɛ.» 17 Ɛlɛ pɛwɛɛ nɛ pɛcɛyɩɣ-ɩ nɛ tɔm ndʋ nɛ pɩkɔɔ pɩkɩlɩ-ɩ nɛ eheyi-wɛ se: «Itiyi-wɛ.» Nɛ petiyi abalaa 50 mba, nɛ pɛwɛɛ Eliya ñɩnʋʋ yɔɔ kɩyakɩŋ 3 ɛlɛ patɩna-ɩ. 18 Papɩsɩ ɛ-cɔlɔ lɛ, ɛɛwɛ Yeriikoo+ tɛtʋ taa. Nɛ eheyi-wɛ se: «Mantaaheyi-mɩ se itaawolo?»
19 Pʋwayɩ lɛ, tɛtʋ taa ɛyaa heyi Eliizee se: «Ða-caa, ɛzɩ ña-maɣmaɣ ŋnaʋ yɔ, tɛtʋ wɛ lone kɩbanɖɛ taa;+ ɛlɛ lɩm fɛyɩ ɖeu, nɛ nabʋyʋ ɛɛlʋlʋʋ ɛjaɖɛ taa.»* 20 Peeɖe eheyi-wɛ se: «Ɩkɔnɩ-m ñanaɣ kɩfalaɣ cikpelaɣ nakɛyɛ nɛ ɩɖʋ ka-taa ɖɔm.» Nɛ pɔkɔnɩ-ɩ kɛ. 21 Nɛ ɛlɩɩ ewolo lɩm mbʋ pi-hiɖe cɔlɔ nɛ ɛlɔ ɖɔm ɖɩ-taa+ nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Tɔm tʋnɛ Yehowa yɔɔdʋʋ: “Mawa lɩm pʋnɛ. Pɩɩkaɣ tasʋʋ kɔnʋʋ sɩm yaa pɩɩkaɣ tasʋʋ yebu se nabʋyʋ ɛtaalʋlɩ.”»* 22 Mbʋ pawa lɩm mbʋ nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ sɔnɔ kɩyakʋ kʋnɛ, ɛzɩ Eliizee kaayɔɔdʋʋ yɔ.
23 Ɛlɩɩnɩ peeɖe nɛ ɛkpaɣ Betɛɛlɩ nʋmɔʋ. Ɛwɛ nʋmɔʋ taa nɛ ɛɖɛɣ lɛ, abalɩbiya nasɩyɩ lɩɩnɩ tɛtʋ taa nɛ sɩpaɣzɩ-ɩ woŋuu,+ nɛ sɩwɛɛ nɛ sɩyɔɔdʋʋ se: «Kpa, ñʋʋ melem tʋ ña! Kpa, ñʋʋ melem tʋ ña!» 24 Pɩkɛdaa lɛ, ɛkɛzɩ ɛ-tɩ nɛ ɛcɔnɩ-sɩ nɛ ɛlɔ sɩ-yɔɔ nɔɔ kɩdɛkɛdaɣ Yehowa hɩɖɛ taa. Nɛ kpemtɔɔyɩsɩ+ halɩñɩnzɩ 2 lɩɩnɩ laʋ tɛɛ nɛ sɩcɩyɩ piya nzɩ sɩ-taa 42 hɔɔlasɩ hɔɔlasɩ.+ 25 Ɛkʋyɩnɩ peeɖe lɛ, ɛɖɛɛ Karmɛɛlɩ Pʋʋ+ taa, nɛ ɛlɩɩnɩ peeɖe nɛ ɛpɩsɩ Samaarii.
3 Ahaabɩ pɩyalʋ Yehoram+ pɩsɩ wiyaʋ Izrayɛɛlɩ yɔɔ Samaarii taa, Yuuda wiyaʋ Yozafaatɩ pɩnaɣ 18 ñɩŋga taa, nɛ ɛtɔɔ kewiyitu pɩnzɩ 12. 2 Ɛlakaɣ mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu Yehowa ɛsɩndaa yɔ, ɛlɛ pɩtɩtalɩ ɛzɩ ɛ-caa nɛ e-ɖoo paalabʋ yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛyɔkɩ Baalɩ tilimiye kiɖeɖeye nɖɩ ɛ-caa kaalaba yɔ.+ 3 Paa mbʋ yɔ, ɛñɔnɩ kɩwɛɛkɩm mbʋ Nebatɩ pɩyalʋ Yerobowam kaayeba nɛ Izrayɛɛlɩ la yɔ.+ Etiyele pɩ-labʋ.
4 Nɛ Mowaabʋ wiyaʋ Mesa kaakɛ heŋ ɖɔyʋ, nɛ ɛkpakaɣ heɣsi 100 000 nɛ ɛyaŋ weyi patɩkɔ ɩ-hʋndʋ yɔ 100 000 nɛ ɛhɛyɩɣnɩ lambuu Izrayɛɛlɩ wiyaʋ. 5 Ahaabɩ tɩɩsɩba lɛ,+ Mowaabʋ wiyaʋ kʋyɩ nɛ ɛkaɖɩnɩ Izrayɛɛlɩ wiyaʋ.+ 6 Nɛ Wiyaʋ Yehoram lɩɩ Samaarii kɩyakʋ ŋgʋ ki-wiye nɛ ekpeɣli Izrayɛɛlɩ you laɖaa tɩŋa. 7 Etiyi ɖɔɖɔ se peheyi Yuuda wiyaʋ Yozafaatɩ se: «Mowaabʋ wiyaʋ kʋyaa nɛ ɛkaɖɩnɩ-m. Ŋkaɣ-m tɩŋʋʋ nɛ ɖiwolo ɖiyooni Mowaabʋ?» Peeɖe ecosi-i se: «Mankaɣ wobu.+ Ma nɛ ŋ ɖɩkɛ ɛyʋ kʋɖʋm. Man-samaɣ kɛ ña-samaɣ. Man-kpaŋnaŋ kɛ ɖɔɖɔ ña-kpaŋnaŋ.»+ 8 Nɛ ɛpɔzɩ-ɩ se: «Nʋmɔʋ ŋgʋ ɖɩkaɣ tɩŋnʋʋ nɛ ɖɩkpa?» Yehoram cosi-i se: «Edom kañɩmbusuu taa nʋmɔʋ.»
9 Nɛ Izrayɛɛlɩ wiyaʋ nɛ Yuuda wiyaʋ nɛ Edom wiyaʋ+ pakpaɣ nʋmɔʋ nɛ pɛɖɛɛ. Pɔɖɔm nʋmɔʋ kotaaa ñɩŋgʋ kɩyakɩŋ 7 lɛ, lɩm fɛyɩ se sɔɔjanaa nɛ ɖɩɣa kpɩna wena paakpɛndɩnaa yɔ pɔñɔɔ. 10 Izrayɛɛlɩ wiyaʋ yɔɔdɩ se: «Pɩtɔɔ-ɖʋ kpem! Yehowa ya awiya anɛ a-naadozo se ɛɖʋzɩ-yɛ Mowaabʋ nesi tɛɛ!» 11 Peeɖe Yozafaatɩ pɔzaa se: «Yehowa tɛ nayʋ nɔɔyʋ fɛyɩ cɩnɛ se ɖɩtɩŋnɩ ɛ-yɔɔ nɛ ɖɩpɔzɩ Yehowa lɩmaɣza yaa we?»+ Nɛ Izrayɛɛlɩ wiyaʋ lɩmɖʋyaa taa nɔɔyʋ cosi se: «Safaatɩ pɩyalʋ Eliizee+ wɛɛ, ɛnʋ pɩyaɣnɩ lɩm Eliya nesi yɔɔ.»*+ 12 Ðɩnɛ ɛlɛ Yozafaatɩ yɔɔdɩ se: «Yehowa tɔm wɛ ɛ-cɔlɔ.» Peeɖe Izrayɛɛlɩ wiyaʋ nɛ Yozafaatɩ nɛ Edom wiyaʋ pɛɖɛwa nɛ petii ɛ-cɔlɔ.
13 Eliizee heyi Izrayɛɛlɩ wiyaʋ se: «Ma nɛ ŋ suwe?+ Wolo ña-caa nayaa nɛ ño-ɖoo nayaa cɔlɔ.»+ Ɛlɛ Izrayɛɛlɩ wiyaʋ heyi-i se: «Aayɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yehowa yanɩ awiya anɛ a-naadozo se ɛɖʋzɩ-yɛ Mowaabʋ nesi tɛɛ.» 14 Peeɖe Eliizee yɔɔdaa se: «Yoyaa tɛ Yehowa weyi mɛnsɛɣ-ɩ yɔ,* ɛñɩtʋʋ nɛ ɛwɛɛ wezuu yɔ, ye mantaañaŋ Yuuda wiyaʋ Yozafaatɩ+ yɔ, mantaacɔnɩ-ŋ nɛ mantaakemni-ŋ.+ 15 Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, ɩkɔnɩ-m cɩmʋʋ maɖʋ* nɔɔyʋ.»+ Cɩmʋʋ maɖʋ tɩɩpaɣzɩ cɩmʋʋ mabʋ lɛ, Yehowa nesi tii Eliizee yɔɔ.+ 16 Ɛyɔɔdɩ se: «Tɔm tʋnɛ Yehowa yɔɔdʋʋ: “Ɩhɛɛ lɔɔŋ sakɩyɛ fɛɛʋ* kʋnɛ kɩ-taa, 17 mbʋ pʋyɔɔ yɔ tɔm tʋnɛ Yehowa yɔɔdʋʋ: ‘Ɩɩkaɣ naʋ helim, nɛ ɩɩkaɣ naʋ tɛʋ; paa mbʋ yɔ lɩm kaɣ suu fɛɛʋ* kʋnɛ kɩ-taa,+ nɛ ɩkaɣ ñɔʋ kɩ-taa lɩm, mɩ, mɩ-ɖɩɣa kpɩna nɛ mɩ-kpɩna lɛɛna.’” 18 Ɛlɛ pʋnɛ pɩkɛ pʋyʋ cikpem Yehowa ɛsɩndaa,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛkaɣ Mowaabʋ ɖʋzʋʋ ɖɔɖɔ mi-nesi tɛɛ.+ 19 Pɩwɛɛ se ɩyɔkɩ paa tɛtʋ ɖoŋ ñɩndʋ ndʋ+ nɛ paa tɛtʋ kɩbandʋ ndʋ, pɩpɔzʋʋ se ɩsɛtɩ tɩŋ kɩbaŋ tɩŋa, pɩpɔzʋʋ se ɩɖɩɣ lɩm hila tɩŋa, nɛ pɩpɔzʋʋ ɖɔɖɔ se ɩlɔ pɛɛ hayɩm kɩbam tɩŋa taa nɛ ɩwɛɛkɩ-pʋ.»+
20 Nɛ tanaŋ tɛɛ, alɩwaatʋ ndʋ palaɣ tanaŋ tɛɛ tɔɔnaɣ pee kɩlaʋ yɔ,+ lɩm lɩɩnɩ Edom hɔɔlʋʋ taa tuda nɛ pɩkɔŋ, nɛ lɩm su tɛtʋ taa ɖo.
21 Mowaabʋ mba tɩŋa nɩɩ se awiya kpawa se ayooni-wɛ; nɛ pekpeɣli ɛyaa mba payɩ papɩzaɣ se pala you yɔ,* nɛ pasɩŋ kamaɣ yɔɔ. 22 Pakʋyɩ tanaŋ tɛɛ cu lɛ, wɩsɩ ñɩlɩsaɣ lɩm yɔɔ. Nɛ Mowaabʋ ñɩma mba, paawɛ hɔɔlʋʋ lɛɛkʋ yɔɔ nɛ panaɣ lɩm mbʋ lɛ, pɩsɛ ɛzɩ calɩm yɔ. 23 Pɔyɔɔdɩ se: «Pɩkɛ calɩm! Pɩtʋʋ fɛyɩ se awiya kʋ ɖama nɛ laɣɖɛ. Nɛ pʋyɔɔ lɛ, Oo Mowaabʋ, wolo nɛ ŋkuu pa-ñɩm!»+ 24 Mowaabʋ mba sʋ Izrayɛɛlɩ ɖigbeɣliye* taa lɛ, Izrayɛɛlɩ mba kʋyɩ nɛ papaɣzɩ-wɛ kʋʋ, nɛ Mowaabʋ mba se.+ Izrayɛɛlɩ mba wolo pasʋʋ Mowaabʋ taa, nɛ pɛwɛɛ pakʋʋ Mowaabʋ mba wobu yɔɔ. 25 Pɔyɔkɩ tɛtʋ ndɩ ndɩ; nɛ paa weyi lɛ, ɛlɔ pɩyɛ hayɩm kɩbam tɩŋa taa, nɛ peyele nɛ pɛɛ su pɩ-taa; paɖɩɣ lɩm hila tɩŋa,+ pɛsɛtɩ tɩŋ kɩbaŋ tɩŋa.+ Nɛ Kiir-Haresɛɛtɩ+ pɛɛ kolonzi ɖeke pɩɩkazaa se sɩsɩŋaa; nɛ pʋtɔɖɛ tɔyaa cɔɔ tɛtʋ ndʋ nɛ pata nɛ pɔyɔkɩ-tʋ.
26 Mowaabʋ wiyaʋ nawa se pawabɩ-ɩ lɛ, ɛkpaɣ ɛyaa 700 mba pɔɖɔkɩ laɣla yɔ se payazɩnɩ Edom wiyaʋ+ hɔɔlʋʋ yɔɔ nɛ pese; ɛlɛ patɩpɩzɩ. 27 Peeɖe ɛkpaɣ ɛ-pɩyalʋ kajalaɣ ñɩnʋ, weyi ɛkɔŋaɣ tɔɔʋ kewiyitu e-lone taa yɔ nɛ ɛlaa-ɩ kɩlaʋ kɩñaɣzʋʋ+ koloŋa yɔɔ. Nɛ ɛyaa hɔyɛ taa wɩɩnɩ Izrayɛɛlɩ siŋŋ, nɛ peyele Mowaabʋ wiyaʋ yonuu nɛ papɩsɩ pɛ-ɛjaɖɛ taa.
4 Nɛ nayaa pɩyalaa+ halaa taa nɔɔyʋ ma kubuka nɛ eheyi Eliizee se: «Ma-walʋ weyi ɛɛkɛ ña-lɩmɖʋyʋ yɔ, ɛsɩba; nɛ ña-maɣmaɣ ŋsɩm mbʋ se ña-lɩmɖʋyʋ ñaŋaɣ Yehowa paa ɛzɩmtaa.+ Ɛɛkɩndɩ nɔɔyʋ cɔlɔ liidiye nɛ lɛɛlɛɛyɔ ɛlɛ kɔɔ se ɛkpaɣ piya 2 nzɩ mɛwɛna yɔ nɛ ɛpɩsɩ-sɩ e-yomaa.» 2 Peeɖe Eliizee pɔzɩ-ɩ se: «Ɛbɛ manpɩzɩɣ nɛ malabɩ-ŋ? Heyi-m, ɛbɛ ŋwɛnɩ ɖɩɣa taa?» Halʋ cosi-i se: «Ña-lɩmɖʋyʋ fɛyɩnɩ nabʋyʋ ɖɩɣa taa nɛ pɩtasɩnɩ num peeɣa.»*+ 3 Nɛ Eliizee heyi-i se: «Lɩɩ nɛ ŋpɔzɩ ñɔ-cɔlɔ ñɩma tɩŋa se paha-ŋ peeɣsi, peeɣsi nzɩ sɩ-taa nabʋyʋ fɛyɩ yɔ. Pɔzɩ-sɩ nɛ sɩɖɔɔ. 4 Pʋwayɩ lɛ, ŋsʋʋ kuduyuu tɛɛ nɛ ŋɖɩɣ nɔnɔɔ ña nɛ ña-pɩyalaa mɩ-yɔɔ. Suu num peeɣsi nzɩ sɩ-tɩŋa sɩ-taa nɛ pisu, nɛ ŋkɛzɩ nzɩ sisuwa yɔ hɔɔlʋʋ.» 5 Nɛ halʋ kʋyɩ ɛ-cɔlɔ nɛ ɛɖɛɛ.
Ɛtalɩ ɛ-tɛ nɛ ɛɖɩɣ nɔnɔɔ ɛ nɛ ɛ-pɩyalaa pɔ-yɔɔ lɛ, ɛ-pɩyalaa cɛlɩɣ-ɩ peeɣsi, nɛ ɛwɛɛ esuu num sɩ-taa.+ 6 Num su peeɣsi taa lɛ, eheyi ɛ-pɩyalʋ lɛlʋ se: «Cɛlɩ-m peeɣa lɛɛka.»+ Ɛlɛ ɛ-pɩyalʋ ɛnʋ eheyi-i se: «Pɩtɩkazɩ peeɣa nakɛyɛ.» Peeɖe num sɩŋaa.+ 7 Nɛ halʋ wolo nɛ eheyi-tʋ Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ, nɛ ɛlɛ heyi-i se: «Wolo, pɛdɩ num mbʋ nɛ ŋhɛyɩ ña-kɩma; nɛ pɩkazɩ mbʋ yɔ, pɩɩsɩnɩ ña nɛ ña-pɩyalaa nɛ ɩwɛɛ wezuu.»
8 Kɩyakʋ nakʋyʋ lɛ, Eliizee wolo Sunɛm,+ halʋ nɔɔyʋ kaawɛ peeɖe nɛ ɛ-hɩɖɛ kaasɛwa siŋŋ; nɛ halʋ ɛnʋ etendi-i se ɛtɔɔ tɔɔnaɣ ɛ-tɛ.+ Paa ɛzɩmtaa Eliizee kaaɖɛɣ lɛ, ɛsɩŋɩɣ peeɖe nɛ ɛtɔkɩ tɔɔnaɣ. 9 Nɛ halʋ heyi ɛ-walʋ se: «Manawa se abalʋ weyi ɛtɩŋɩɣnɩ nʋmɔʋ kʋnɛ ɖoŋ ɖoŋ yɔ ɛkɛ Ɛsɔ tɛ ɛyʋ kiɖeɖeu. 10 Mentendi-ŋ, yele nɛ ɖɩma ɖaŋ cikpeluu nakʋyʋ kuduyuu ñʋʋ taa+ nɛ ɖɩsɩɩ kɩ-taa kaɖʋ, taabɩlɩ, kpelaɣ nɛ kanɖʋnaa ɖɩzɩyɛ. Nɛ ɛkɔŋ ɖɔ-cɔlɔ lɛ, ɛpɩzɩ nɛ ɛsʋʋ peeɖe.»+
11 Kɩyakʋ nakʋyʋ lɛ, ɛkɔɔ peeɖe, nɛ ɛkpa kuduyuu ñʋʋ taa ɖaŋ ŋgʋ kɩ-taa se ɛhɩnɩ. 12 Nɛ eheyi ɛ-lɩmɖʋyʋ Gehaazi+ se: «Yaa Sunɛm+ halʋ ɛnʋ.» Peeɖe ɛya halʋ ɛnʋ, nɛ ɛlɛ kɔɔ nɛ ɛsɩŋ Eliizee ɛsɩndaa. 13 Nɛ Eliizee heyi Gehaazi se: «Mentendi-ŋ, heyi-i se: “Ŋwɛɛ nɛ ŋkʋʋ ña-tɩ ɖɔ-yɔɔ.+ Ɛbɛ papɩzɩɣ nɛ palabɩ-ŋ?+ Meheyi ñɔ-tɔm wiyaʋ+ yaa sɔɔjanaa ñʋʋdʋ na?”» Ɛlɛ halʋ cosi se: «Mɛwɛ ma-maɣmaɣ man-samaɣ hɛkʋ taa.» 14 Peeɖe Eliizee yɔɔdaa se: «Ye mbʋ, ɛbɛ papɩzɩɣ nɛ palabɩ-ɩ?» Nɛ Gehaazi yɔɔdɩ se: «Tɔ! Ɛfɛyɩnɩ abalɩbɩɣa,+ nɛ ɛ-walʋ kpadɩyaa.» 15 Kpaagbaa mbʋ lɛ, Eliizee heyi-i se: «Yaa halʋ ɛnʋ.» Peeɖe Gehaazi ya-ɩ, nɛ ɛlɛ kɔɔ nɛ ɛsɩŋ nɔnɔɔ taa. 16 Nɛ Eliizee heyi-i se: «Pɩnaɣ ŋga kɔkɔŋ yɔ, alɩwaatʋ tʋnɛ tɩ-yɔɔ, ŋkaɣ nʋʋʋ* abalɩbɩɣa.»+ Ɛlɛ halʋ yɔɔdɩ se: «Aayɩ, man-kɩbaɣlʋ, Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ! Taacɛtɩ ña-lɩmɖʋyʋ.»
17 Ɛlɛ halʋ haɣ hoɣa, nɛ pɩtalɩ pɩnaɣ lɛɛka alɩwaatʋ ndʋ tɩ-yɔɔ ɖeyi ɖeyi lɛ ɛlʋlɩ abalɩbɩɣa, ɛzɩ Eliizee kaaheyuu-i yɔ. 18 Pɩɣa ŋga kapaɣlɩ, nɛ kɩyakʋ nakʋyʋ kalɩɩ nɛ kowolo ka-caa cɔlɔ, ɛlɛ ñaawɛ tɔɔnaɣ kʋnɖaa cɔlɔ. 19 Nɛ kɛwɛɛ nɛ keheyiɣ ka-caa se: «Ma-ñʋʋ, hayɩ ma-ñʋʋ!» Nɛ ka-caa heyi lɩmɖʋyʋ se: «Kpaɣ-kɛ nɛ ŋwoni ko-ɖoo.» 20 Nɛ ɛkpaɣ-kɛ nɛ ɛpɩsɩnɩ-kɛ ko-ɖoo, nɛ kacaɣ ko-ɖoo tala yɔɔ nɛ wɩsɩ kɔɔ nɛ sisiɣ, nɛ pʋwayɩ lɛ kasɩ.+ 21 Nɛ ko-ɖoo kpanɩ-kɛ nɛ ɛhɩzɩ-kɛ Ɛsɔ toovenim tʋ ɛyʋ+ tɛ kaɖʋ yɔɔ, nɛ ɛɖɩɣ nɔnɔɔ nɛ ɛɖɛɛ. 22 Pʋwayɩ lɛ, ɛyaa ɛ-walʋ nɛ eheyi-i se: «Mentendi-ŋ, tiyini-m lɩmɖʋyaa taa kʋɖʋm nɛ kpaŋasɩ taa kʋɖʋmaɣ, nɛ mowolo lɛɛ lɛɛ Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ cɔlɔ nɛ mɔnkɔɔ.» 23 Ɛlɛ ɛ-walʋ pɔzɩ-ɩ se: «Ɛbɛ yɔɔ ŋwoki se ŋna-ɩ sɔnɔ? Pɩtɩkɛ fenaɣ kɩfalaɣ+ yaa sabaatɩ kɩyakʋ yɔ.» Ɛlɛ halʋ heyi-i se: «Taanɩɣzɩ, pɩtɩŋa pɩɖɔŋ camɩyɛ.» 24 Nɛ halʋ ñɔɔzɩ kpaŋaɣ nɛ eheyi ɛ-lɩmɖʋyʋ se: «Wolo lɛɛ lɛɛ. Taaɖɔ hɛɛɛ mɔ-yɔɔ yɔɔ; ye meheyi-ŋ se ŋɖɔ hɛɛɛ lɛ, kalɩpiyeke.»
25 Mbʋ ewobi Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ cɔlɔ Karmɛɛlɩ Pʋʋ yɔɔ. Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ tɩɩna halʋ ɛnʋ poliŋ taa lɛ, eheyi ɛ-lɩmɖʋyʋ Gehaazi se: «Na! Sunɛm halʋ lɛ peeɖe yɔ! 26 Mentendi-ŋ, se nɛ ŋkatɩ-ɩ nɛ ŋpɔzɩ-ɩ se: “Pɩɖɔŋ camɩyɛ na? Ña-walʋ yɔ? Ña-pɩɣa yɔ?”» Peeɖe halʋ cosi-i se: «Pɩtɩŋa pɩɖɔŋ camɩyɛ.» 27 Halʋ talɩ Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ cɔlɔ pʋʋ yɔɔ lɛ, ɛcaŋ ɛɖɔkɩ ɛlɛ nɩŋgbanzɩ.+ Peeɖe Gehaazi ñɔtɩnɩ-ɩ se etuzi-i, ɛlɛ Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ heyi-i se: «Yele halʋ ɖiɣ ɖiɣ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛwɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa siŋŋ,* nɛ Yehowa mɛsɩ-m tʋ nɛ etiheyi-m.» 28 Nɛ halʋ pɔzɩ-ɩ se: «Maapɔzɩ man-kɩbaɣlʋ se ɛha-m abalɩbɩɣa yaa we? Mantaaheyi-i se: “Pɩtɩpɔzɩ se ŋha-m cɛtɩm lidaʋ” na?»+
29 Kpaagbaa mbʋ lɛ eheyi Gehaazi se: «Ta ño-tokonaa ña-tɩnaɣ taa+ nɛ ŋkpaɣ man-ɖaʋ ñe-nesi tɛɛ nɛ ŋwolo. Ye ŋkatɩ nɔɔyʋ yɔ, taasɛɛ-ɩ; nɛ ye nɔɔyʋ ɛsɛ-ŋ yɔ, taacosi-i. Wolo nɛ ŋtɩnɩ man-ɖaʋ abalɩbɩɣa ŋga kɛ-ɛsɩndaa.» 30 Peeɖe abalɩbɩɣa ŋga ko-ɖoo heyi-i se: «Yehowa ñɩtʋʋ nɛ ɛwɛɛ wezuu nɛ ña-maɣmaɣ ŋwɛɛ* wezuu yɔ, maakaɣ-ŋ yebu.»+ Nɛ Eliizee kʋyɩ nɛ ɛ nɛ ɩ powolo. 31 Gehaazi ɖɛɛ-wɛ nɔɔ nɛ ewolo ɛtɩnɩ ɖaʋ abalɩbɩɣa ŋga kɛ-ɛsɩndaa, ɛlɛ ɛtɩnɩɩ nɔɔ nakɛyɛ taŋ yaa ɛtɩna wezuu yʋsaɣ nakɛyɛ.+ Ɛpɩsɩ nɛ ɛkatɩ Eliizee nɛ eheyi-i se: «Abalɩbɩɣa tife.»
32 Eliizee sʋ ɖɩɣa taa lɛ, pahɩzɩ pɩɣa ɛ-kaɖʋ yɔɔ, kasɩba.+ 33 Ɛsʋʋ ɖaŋ taa nɛ ɛɖɩɣ nɔnɔɔ ɛ nɛ pɩɣa pɔ-yɔɔ nɛ ɛpaɣzɩ tɩmnʋʋ Yehowa.+ 34 Nɛ ɛkpa kaɖʋ yɔɔ nɛ ɛhɩnɩ pɩɣa yɔɔ nɛ ɛpa ɛ-nɔɔ abalɩbɩɣa nɔɔ yɔɔ, ɛ-ɛsa kɛ-ɛsa yɔɔ, ɛ-nandasɩ ka-nandasɩ yɔɔ nɛ ɛpabɩ kɔ-yɔɔ mbʋ, nɛ pɩɣa tomnaɣ paɣzɩ soŋuu.+ 35 Nɛ ɛɖɔŋ ɖɩɣa taa nɛ etiki nɛ ɛkpaɣ, nɛ ɛkpa kaɖʋ yɔɔ nɛ ɛɖaɣnɩ pabʋʋ kɔ-yɔɔ. Abalɩbɩɣa ŋga kecimisi tam 7; pʋwayɩ lɛ, kokuli kɛ-ɛsa.+ 36 Nɛ Eliizee yaa Gehaazi nɛ eheyi-i se: «Yaa Sunɛm halʋ.» Nɛ ɛyaa-ɩ nɛ ɛlɛ sʋʋ Eliizee cɔlɔ. Nɛ Eliizee heyi halʋ se: «Kpaɣ ña-pɩyalʋ.»+ 37 Nɛ ɛsʋʋ nɛ eluŋ ɛ-nɩŋgbanzɩ tɛɛ nɛ ɛpa ɛ-ɛsa nɛ tɛtʋ; pʋwayɩ lɛ, ɛkpaɣ ɛ-pɩyalʋ nɛ ɛɖɛɛ nɛ ɛlɩɩ.
38 Eliizee pɩsɩ Gilgaalɩ lɛ, ñɔɔsɩ kaawɛ ɛjaɖɛ taa.+ Nayaa pɩyalaa+ kaacaɣ ɛ-ɛsɩndaa, nɛ eheyi ɛ-lɩmɖʋyʋ+ se: «Sɩɩ ɖeɣa sɔsɔɔ miŋ yɔɔ nɛ ŋla nayaa pɩyalaa tɔɔnaɣ* nakɛyɛ.» 39 Nɛ pa-taa kʋɖʋm lɩɩ nɛ ɛɖɛɛ hayɩm taa se ɛcaa ñɩtʋ natʋyʋ, nɛ ɛna tɛyɛ viiñi nakʋyʋ nɛ ekoyi ki-pee* nɛ ɛɖʋ e-toko taa nɛ pisu. Nɛ ɛpɩsɩ nɛ ɛfaɣ-yɛ nɛ ɛɖʋ ɖeɣa ŋga ka-taa, ɛlɛ ɛtaatɩlɩ mbʋ akɛnaa yɔ. 40 Pʋwayɩ lɛ, paɖʋ ɛyaa se pɔtɔɔ, ɛlɛ patɩɩɖɩŋ tɔɔnaɣ ŋga lɛ, pama kubusi se: «Sɩm wɛ ɖeɣa taa, Oo Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ.» Nɛ patɩpɩzɩ nɛ pɔtɔɔ-kɛ. 41 Nɛ Eliizee yɔɔdɩ se: «Ɩkɔnɩ-m mʋlʋm pazɩ.» Ɛɖʋ-pʋ ɖeɣa ŋga ka-taa lɛ ɛtɔ se: «Ɩɖʋ ɛyaa nɛ pɔtɔɔ.» Nɛ nabʋyʋ tɩtasɩ wɛʋ ɖeɣa taa se pɩkɔŋnɩ ɛyʋ kaɖɛ.+
42 Abalʋ nɔɔyʋ lɩɩnɩ Baalɩ-Salisa+ nɛ ɛkɔɔ, nɛ ɛkɔnɩ Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ kpɔnɔnaa+ 20, palabɩ-wɛ nɛ orjɩ pee kajalaɣ ñɩna. Ɛkɔnɩ-ɩ ɖɔɖɔ tɔɔnaɣ pee kɩfana huyuu nakʋyʋ taa.+ Nɛ Eliizee tɔ se: «Cɛlɩ samaɣ nɛ kɔtɔɔ.» 43 Ɛlɛ ɛ-lɩmɖʋyʋ pɔzɩ-ɩ se: «Ɛzɩma manpɩzɩɣ nɛ mansɩɩ pʋnɛ ɛyaa 100 ɛsɩndaa?»+ Peeɖe ecosi-i se: «Cɛlɩ samaɣ nɛ kɔtɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ tɔm tʋnɛ Yehowa yɔɔdʋʋ: “Kakaɣ tɔɔʋ nɛ pɩkazɩ.”»+ 44 Ðɩnɛ ɛlɛ, ɛsɩɩ tɔɔnaɣ ŋga pɛ-tɛɛ nɛ pɔtɔɔ nɛ pɩkazɩ,+ ɛzɩ Yehowa kaayɔɔdʋʋ yɔ.
5 Siirii wiyaʋ sɔɔjanaa ñʋʋdʋ Namaanɩ kaakɛ abalʋ weyi pañaŋaɣ-ɩ yɔ nɛ ɛ-kɩbaɣlʋ kaasɔɔlɩ ɛ-tɔm siŋŋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yehowa kaatɩŋnɩ ɛ-yɔɔ nɛ ɛha Siirii wabɩtʋ.* Ɛɛkɛ you laɖʋ ɖoŋ tʋ, ɛlɛ ɛɛkɛ canaɣ.* 2 Siirii mba kaawobi you kɩyakʋ nakʋyʋ lɛ, pakpa halɩbɩɣa cikpelaɣ nakɛyɛ Izrayɛɛlɩ taa nɛ kapɩsɩ Namaanɩ halʋ lɩmɖʋyʋ. 3 Keheyi ka-tʋ halʋ se: «Ye man-kɩbaɣlʋ kaawoba nɛ ɛna nayʋ+ Samaarii taa yɔ, ɛlɛ kaawa ɛ-canatʋ kʋdɔŋ.»+ 4 Nɛ ewolo* eheyi ɛ-kɩbaɣlʋ nɛ ɛkɛdɩ-ɩ tɔm ndʋ Izrayɛɛlɩ halɩbɩɣa ŋga kaayɔɔdaa yɔ.
5 Nɛ Siirii wiyaʋ heyi Namaanɩ se: «Ðɛɛ lɛɛlɛɛyɔ! Nɛ mankaɣ tiyinuu takayaɣ Izrayɛɛlɩ wiyaʋ.» Peeɖe ɛlɛ ɖɛwa, ɛkpɛndɩnɩ liidiye talaŋwaa* 10, sika hɔɔlasɩ 6 000 nɛ wondu kususutu kɩlɛɣzɩtʋ 10. 6 Ewoni takayaɣ ŋga nɛ ɛcɛlɩ Izrayɛɛlɩ wiyaʋ; pama ka-taa se: «Pɩtasɩnɩ takayaɣ kanɛ, ŋga mentiyini-ŋ yɔ lɛ, mentiyiɣni-ŋ ɖɔɖɔ ma-lɩmɖʋyʋ Namaanɩ se ŋwaa ɛ-canatʋ kʋdɔŋ.» 7 Izrayɛɛlɩ wiyaʋ tɩɩkalɩ takayaɣ ŋga lɛ, ɛcɩyɩ e-tokonaa nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Mɛnkɛ Ɛsɔ, se mankʋ nɛ maha wezuu na?+ Mbʋ pʋyɔɔ yɔ etiyini-m abalʋ ɛnɛ nɛ eheyiɣ-m se mawaa ɛ-canatʋ kʋdɔŋ! Mɩ-maɣmaɣ ɩna, tɔm ɛwɛɛ nɛ ɛcaɣ-m mbʋ yɔ.»
8 Ɛlɛ Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ Eliizee nɩwa se Izrayɛɛlɩ wiyaʋ cɩyɩ e-tokonaa lɛ, ɛcaŋ etiyi se peheyi wiyaʋ se: «Ɛbɛ yɔɔ ŋcɩyɩ ño-tokonaa? Mentendi-ŋ, yele nɛ ɛkɔɔ mɔn-cɔlɔ nɛ pɩsa nɛ ɛtɩlɩ se nayʋ nɔɔyʋ wɛ Izrayɛɛlɩ taa.»+ 9 Nɛ Namaanɩ nɛ ɛ-kpaŋnaŋ nɛ e-you kɛɛkɛɛnaa powolo nɛ pasɩŋ Eliizee ɖɩɣa nɔnɔɔ taa. 10 Ɛlɛ Eliizee tiyi nɔɔyʋ se eheyi-i se: «Wolo nɛ ŋsɔ lɩm tam 7+ Yɔɔrdaŋ pɔɔ taa,+ nɛ ñɔ-tɔnʋʋ kaɣ pɩsʋʋ ɛzɩ kɩɩwɛʋ yɔ, nɛ ŋkaɣ wɛʋ kele kele.» 11 Peeɖe pɩwɩzɩ Namaanɩ nɛ ɛpaɣzɩ ɖɛʋ, nɛ ɛtɔŋ se: «Na, mamaɣzaɣ se: “Ɛkaɣ lɩʋ nɛ ɛkɔɔ mɔn-cɔlɔ nɛ ɛsɩŋ cɩnɛ nɛ ɛyaa ɛ-Ɛsɔ Yehowa hɩɖɛ, nɛ ɛkpazɩ e-nesi man-canatʋ yɔɔ nɛ ewokini-sɩ ɛsɩndaa nɛ ɛpɩsɩɣna nɛ ɛwaa-tʋ.” 12 Ɛzɩ Damaasɩ+ pɔsɩ Abanaa nɛ Farɩpaarɩ tɩkɩlɩ ɖeu Izrayɛɛlɩ pɔsɩ tɩŋa na? Maapɩzɩɣ nɛ mɔnsɔ lɩm sɩ-taa nɛ piyele nɛ mɛwɛɛ kele kele yaa we?» Peeɖe ɛkɛzɩ ɛ-tɩ nɛ ɛɖɛɛnɩ pana.
13 Nɛ ɛ-lɩmɖʋyaa ñɔtɩnɩ-ɩ nɛ peheyi-i se: «Ða-caa, ye nayʋ kaaheyi-ŋ se ŋla mbʋ pɩwɛ kaɖɛ yɔ, ŋtaalabɩ-pʋ yaa we? Nɛ pɩcandɩnɩ se eheyi-ŋ yem se: “Sɔ lɩm nɛ ŋwɛɛ kele kele”?» 14 Peeɖe etiba nɛ ɛsʋʋ lɩm tɛɛ nɛ ɛlɩɣ* Yɔɔrdaŋ pɔɔ taa tam 7, ɛzɩ Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ kaayɔɔdʋʋ yɔ.+ Nɛ ɛ-tɔnʋʋ pɩsɩ kɩwɛɛ ɛzɩ abalɩbɩɣa cikpelaɣ tɔnʋʋ yɔ,+ nɛ piyele nɛ ɛwɛɛ kele kele.+
15 Pʋwayɩ lɛ, ɛpɩsɩ Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ cɔlɔ,+ ɛ nɛ mba payɩ paasɩ-ɩ yɔ,* nɛ ɛsɩŋ ɛ-ɛsɩndaa nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Lɛɛlɛɛyɔ manawa se Ɛsɔ nɔɔyʋ fɛyɩ ɖoli tɛtʋ kpeekpe yɔɔ nɛ pɩtasɩnɩ Izrayɛɛlɩ taa.+ Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, mentendi-ŋ, tisi nɛ ŋmʋ kʋjɔʋ* ña-lɩmɖʋyʋ cɔlɔ.» 16 Ɛlɛ Eliizee cosi-i se: «Yehowa weyi mɛnsɛɣ-ɩ yɔ* ɛñɩtʋʋ nɛ ɛwɛɛ wezuu yɔ, maakaɣ tisuu nɛ mamʋ-kʋ.»+ Namaanɩ tendi-i se etisi, ɛlɛ ɛwɛɛ kizuu yɔɔ. 17 Nɛ Namaanɩ tɛzɩ yɔɔdʋʋ se: «Ye ŋkizaa yɔ, mentendi-ŋ, yele nɛ pocozi ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa tɛtʋ nɛ pɩmaɣnɩ kpaŋasɩ 2 sɩɣlʋʋ nɛ paha ma ña-lɩmɖʋyʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ña-lɩmɖʋyʋ ɛɛkaɣ tasʋʋ laʋ kɩlaʋ kɩñaɣzʋʋ yaa kɩlaʋ nakʋyʋ ɛsɔnaa nabɛyɛ nɛ pɩtasɩnɩ Yehowa. 18 Ɛlɛ Yehowa ekpeɣ ma ña-lɩmɖʋyʋ pʋyʋ kʋɖʋm pʋnɛ pʋyɔɔ: Alɩwaatʋ ndʋ man-kɩbaɣlʋ sʋʋ Rimɔɔnɩ ɖɩɣa* taa se eluŋ peeɖe yɔ, ɛñɩkɩɣ ma-nɩŋgbɛɛŋa yɔɔ, pʋyɔɔ lɛ pɩwɛɛ se moluŋ Rimɔɔnɩ ɖɩɣa taa. Alɩwaatʋ ndʋ moluŋuu Rimɔɔnɩ ɖɩɣa taa yɔ, mentendi-ŋ, Yehowa ekpeɣ ma ña-lɩmɖʋyʋ pʋyɔɔ.» 19 Peeɖe Eliizee heyi-i se: «Wobini laŋhɛzɩyɛ.» Ɛtɛm ɖɛʋ ɛ-cɔlɔ nɛ ɛɖɔ nʋmɔʋ camm lɛ, 20 Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ+ Eliizee lɩmɖʋyʋ Gehaazi+ maɣzɩ ɛ-taa se: «Man-caa yebi Siirii tʋ Namaanɩ+ ɛnɛ nɛ ɛtɩmʋ ɛ-cɔlɔ mbʋ ɛkɔnaa yɔ. Yehowa ñɩtʋʋ nɛ ɛwɛɛ wezuu yɔ, menseɣ ɛ-wayɩ nɛ mamʋ nabʋyʋ ɛ-cɔlɔ.» 21 Nɛ Gehaazi ɖʋ Namaanɩ wayɩ. Namaanɩ nawa se nɔɔyʋ wɛɛ nɛ eseɣ ɛ-wayɩ lɛ, ɛlɩɩnɩ kɛɛkɛɛ taa nɛ etii nɛ ɛkatɩ-ɩ nɛ ɛpɔzɩ-ɩ se: «Pɩtɩŋa pɩɖɔŋ camɩyɛ na?» 22 Peeɖe Gehaazi cosi-i se: «Pɩtɩŋa pɩɖɔŋ camɩyɛ. Man-caa tiyi-m nɛ ɛyɔɔdɩ se: “Na! Lɛɛlɛɛyɔ lɛɛlɛɛyɔ evebiya 2 lɩnɩ Efrayim pʋŋ egeetiye taa nɛ pɔkɔɔ mɔn-cɔlɔ; pɛkɛ nayaa pɩyalaa taa mba. Mentendi-ŋ, ha-m liidiye talaŋ kʋɖʋmʋʋ nɛ wondu kususutu kɩlɛɣzɩtʋ 2.”»+ 23 Namaanɩ tɔ se: «Pɩkɩlɩɣ ɖeu se ŋmʋ talaŋwaa 2.» Namaanɩ wɛɛ nɛ ɛñɩkɩɣ ɛ-yɔɔ,+ nɛ ɛhɔkɩ liidiye talaŋwaa 2 huyiŋ 2 taa, pɩ nɛ wondu kususutu kɩlɛɣzɩtʋ 2, nɛ ɛcɛlɩ-tʋ ɛ-lɩmɖʋyaa taa 2, nɛ paba kpaɣ-tʋ nɛ pɛɖɛɛ Gehaazi nɔɔ.
24 Gehaazi talɩ Ofɛɛlɩ* lɛ, ɛmʋ wondu ndʋ pe-nesi tɛɛ nɛ ɛsɩɩ-tʋ ɖɩɣa taa nɛ eyebi-wɛ nɛ pɛɖɛɛ. Pɛtɛm ɖɛʋ lɛ, 25 ɛsʋʋ nɛ ɛsɩŋ ɛ-caa Eliizee cɔlɔ. Nɛ Eliizee pɔzɩ-ɩ se: «Gehaazi, le ŋlɩnaa?» Ɛlɛ Gehaazi cosi se: «Ña-lɩmɖʋyʋ tiwolo ɖoli.»+ 26 Eliizee heyi-i se: «Ɛzɩ ma-laŋɩyɛ taawɛɛ ñɔ-cɔlɔ peeɖe alɩwaatʋ ndʋ abalʋ ɛnʋ ɛlɩnɩ ɛ-kɛɛkɛɛ taa nɛ etii nɛ ɛkatɩ-ŋ yɔ? Ɛzɩ alɩwaatʋ tʋnɛ pɩwɛɛ se ŋtisi nɛ ŋmʋ liidiye yaa wondu kususutu yaa oliivi hayɩm yaa viiñi hayɩm yaa heŋ yaa naŋ yaa lɩmɖʋyaa abalɩñɩma yaa halɩñɩma na?+ 27 Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, Namaanɩ canatʋ+ kaɣ ñɔnʋʋ ña nɛ ña-lʋlʋʋ taa mba tam.» Kpaagbaa mbʋ lɛ, Gehaazi kʋyɩ ɛ-ɛsɩndaa nɛ ɛlɩɩ, ɛpɩsɩ canaɣ, ɛhʋlʋmɩ ɛzɩ ɖɔmbɛɛ yɔ.+
6 Nayaa pɩyalaa+ heyi Eliizee se: «Na! Lone nɖɩ ɖɩ-taa ɖa nɛ ŋ ɖɩwɛɛ yɔ, ɖɩkɩlɩ-ɖʋ ññɩɩ. 2 Ðitendi-ŋ, yele nɛ ɖiwolo Yɔɔrdaŋ. Yele nɛ ɖa-taa paa weyi sɛtɩ tɩŋ peeɖe nɛ ɖɩma ɖɩzʋyɛ naɖɩyɛ peeɖe nɛ ɖɩcaɣ ɖɩ-taa.» Ecosi-wɛ se: «Iwolo.» 3 Pa-taa nɔɔyʋ pɔzɩ-ɩ se: «Mentendi-ŋ, ŋkaɣ tɩŋʋʋ ña-lɩmɖʋyaa nɛ ña nɛ wɛ iwolo?» Peeɖe ecosaa se: «Ɛɛɛ, mowoki.» 4 Nɛ ɛ nɛ wɛ pɛɖɛɛ, nɛ patalɩ Yɔɔrdaŋ nɛ papaɣzɩ tɩŋ sɛtʋʋ. 5 Pa-taa nɔɔyʋ wɛɛ nɛ ekeɖiɣ tɩʋ lɛ, ɛ-laɖɩyɛ kpɛɛ nɛ ɖɩtɔlɩ lɩm taa, nɛ ɛma kubuka se: «Hayɩ, man-kɩbaɣlʋ, mankɩndɩ-ɖɩ kɩkɩndʋ!» 6 Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ pɔzɩ-ɩ se: «Le ɖɩtɔlaa?» Nɛ ɛwɩlɩ-ɩ lone nɖɩ ɖɩ-taa ɖɩtɔlaa yɔ. Nɛ Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ sɛtɩ ɖeɣa nakɛyɛ nɛ ɛlɔ peeɖe nɛ ɛla nɛ laɖɩyɛ kpa lɩm yɔɔ. 7 Ɛyɔɔdɩ se: «Lɩzɩ-ɖɩ.» Nɛ ɛlɛ sezi e-nesi nɛ ɛkpaɣ-ɖɩ.
8 Nɛ Siirii wiyaʋ wolo se ɛlakɩ you nɛ Izrayɛɛlɩ.+ Ekpeɣli ɛ-lɩmɖʋyaa nɛ ɛ nɛ wɛ pɔyɔɔdɩ nɛ eheyi-wɛ se: «Ma nɛ mɩ ɖɩkaɣ kpeɣluu lone nɖɩ yɔ nɛ nɖɩ yɔ ɖɩ-taa.» 9 Peeɖe lɛ, Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ+ tiyi se peheyi Izrayɛɛlɩ wiyaʋ se: «Kpa ña-tɩ, taatɩŋ lone ɖɩnɛ ɖɩ-taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ peeɖe Siirii mba ɖiɣni tibu.» 10 Nɛ Izrayɛɛlɩ wiyaʋ tiyi se peheyi tɔm ɛyaa mba pɛwɛ lone nɖɩ ɖɩ-taa Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ kaaheyi-i se etaawolo yɔ. Eliizee wɛɛ nɛ ɛpakɩ-ɩ, nɛ ɛlɛ posi ɛ-tɩ nɛ lona ana tam sakɩyɛ.*+
11 Piyeba nɛ Siirii wiyaʋ* kɔ pana siŋŋ, nɛ ekpeɣli ɛ-lɩmɖʋyaa nɛ ɛpɔzɩ-wɛ se: «Iheyi-m nɛ manɩɩ! Ða-taa anɩ wɛ Izrayɛɛlɩ wiyaʋ hɔɔlʋʋ yɔɔ?» 12 Peeɖe ɛ-lɩmɖʋyaa taa nɔɔyʋ cosi-i se: «Pɩtɩkɛ ɖa-taa nɔɔyʋ, man-kɩbaɣlʋ wiyaʋ! Eliizee, nayʋ weyi ɛwɛ Izrayɛɛlɩ taa yɔ, ɛnʋ heyiɣni Izrayɛɛlɩ wiyaʋ tɔm ndʋ ŋyɔɔdʋʋ ña-maɣmaɣ ño-kuduyuu ŋgʋ kɩ-tɛɛ ŋhɩnɩɣ yɔ.»+ 13 Nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Iwolo nɛ ɩñɩnɩ nɛ ɩna ɖenɖe ɛwɛɛ yɔ, nɛ pɩsa nɛ mentiyi ɛyaa nɛ pakpa-ɩ.» Pʋwayɩ lɛ, powolo peheyi-i se: «Ɛwɛ Dotaanɩ.»+ 14 Kpaagbaa mbʋ lɛ, etiyi kpaŋnaŋ nɛ you kɛɛkɛɛnaa peeɖe, pɩkpɛndɩnɩ sɔɔjanaa sakɩyɛ; patalɩ ɖoo taa nɛ pɔcɔɔ tɛtʋ nɛ pata.
15 Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ lɩmɖʋyʋ kʋyɩ tanaŋ tɛɛ lɔŋ nɛ ɛlɩɩ awayɩ lɛ, ɛna sɔɔjanaa nɛ kpaŋnaŋ nɛ you kɛɛkɛɛnaa pɔcɔ tɛtʋ nɛ pata. Kpaagbaa mbʋ lɛ, lɩmɖʋyʋ heyi-i se: «Hayɩ, man-kɩbaɣlʋ! Ɛzɩma ɖɩlakɩ?» 16 Ɛlɛ eheyi-i se: «Sɔɔndʋ ɛtaakpa-ŋ!+ Mbʋ pʋyɔɔ yɔ mba pɛwɛ ɖɔ-cɔlɔ yɔ, pɔɖɔwa nɛ pɩkpaɖɩ mba pɛwɛ pɔ-cɔlɔ yɔ.»+ 17 Nɛ Eliizee paɣzɩ tɩmʋʋ nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Hayɩ Yehowa, mentendi-ŋ, kuli ɛ-ɛsa nɛ ɛpɩzɩ ɛna.»+ Kpaagbaa mbʋ lɛ, Yehowa kuli lɩmɖʋyʋ ɛsa nɛ ɛlɛ cɔnaa lɛ ɛna kpaŋnaŋ nɛ you kɛɛkɛɛnaa miŋ ñɩma,+ pawadɩ pʋŋ egeetiye tɩŋa yɔɔ nɛ pɩcɔɔ Eliizee nɛ pɩta.+
18 Siirii mba tibi Eliizee cɔlɔ lɛ, ɛlɛ tɩmnɩ Yehowa nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Mentendi-ŋ, yele nɛ ɛyaa panɛ payʋlʋmɩ.»+ Nɛ eyele nɛ payʋlʋmɩ, ɛzɩ Eliizee pɔzʋʋ yɔ. 19 Nɛ Eliizee heyi-wɛ se: «Pɩtɩkɛ nʋmɔʋ yɔ, nɛ pɩtɩkɛ tɛtʋ ndʋ yɔ. Ɩtɩŋɩ-m, nɛ mowoni-mɩ abalʋ weyi ɩñɩnɩɣ yɔ ɛ-cɔlɔ.» Ɛlɛ ewoni-wɛ Samaarii.+
20 Patalɩ Samaarii lɛ, Eliizee yɔɔdɩ se: «Hayɩ Yehowa, kuli pɛ-ɛsa nɛ papɩzɩ nɛ pana.» Nɛ Yehowa kuli pɛ-ɛsa, nɛ pana se pɛwɛ Samaarii hɛkʋ taa. 21 Izrayɛɛlɩ wiyaʋ na-wɛ lɛ, ɛpɔzɩ Eliizee se: «Man-caa, pɩwɛɛ se mankʋ-wɛ? Pɩwɛɛ se mankʋ-wɛ yaa we?» 22 Ɛlɛ Eliizee cosi se: «Pɩtɩpɔzɩ se ŋkʋ-wɛ. Ŋkʋʋ mba ŋtɩŋnɩ ña-laɣɖɛ nɛ ñɔ-tɔʋ yɔɔ nɛ ŋpɩsɩ-wɛ yomaa yɔ? Ha-wɛ tɔɔnaɣ nɛ pɔtɔɔ nɛ ŋha-wɛ lɩm nɛ pɔñɔɔ+ nɛ papɩsɩ pa-kɩbaɣlʋ cɔlɔ.» 23 Nɛ ɛlabɩ-wɛ kazandʋ sɔsɔtʋ, nɛ pɔtɔɔ nɛ pɔñɔɔ; pʋwayɩ lɛ, eyebi-wɛ nɛ papɩsɩ pa-kɩbaɣlʋ cɔlɔ. Nɛ Siirii mba+ ɛtɛlɛmwaa tɩtasɩ wobu Izrayɛɛlɩ tɛtʋ taa paa tam kʋɖʋm.
24 Pʋwayɩ lɛ, Siirii wiyaʋ Bɛɛnɩ-Hadaadɩ kpeɣli ɛ-sɔɔjanaa tɩŋa nɛ ɛkpa nɛ ɛñɛyɩ Samaarii.+ 25 Pʋyɔɔ lɛ, ñɔɔsɩ sɔsɔsɩ+ nasɩyɩ lɩɩ Samaarii. Siirii mba ñɛyɩ-kʋ nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ pɛpɛdɩ kpaŋaɣ ñʋʋ+ liidiye pɔɔyɩsɩ 80, nɛ pɛpɛdɩ ahoo pɩndʋ kab* hɔɔlʋʋ 4 ñɩŋgʋ liidiye pɔɔyɩsɩ 5 yɔ. 26 Izrayɛɛlɩ wiyaʋ ɖɔŋaɣ koloŋa yɔɔ lɛ, halʋ nɔɔyʋ koo nɛ eheyi-i se: «Hayɩ man-kɩbaɣlʋ wiyaʋ, sɩnɩ-ɖʋ!» 27 Peeɖe ɛlɛ cosaa se: «Ye Yehowa ɛtɩsɩnɩ-ŋ, le manpɩzɩɣ nɛ mehiɣ mbʋ pɩwɛɛ se mankpaɣ nɛ mansɩnɩ-ŋ yɔ? Tɔɔnaɣ ɖɩmaɖɛ taa? Yaa vɛɛ ɖɩlaɖɛ taa yaa num ɖɩlaɖɛ taa?» 28 Wiyaʋ pɔzɩ-ɩ se: «Ɛbɛ cɛyɩɣ-ŋ?» Halʋ cosi-i se: «Halʋ ɛnɛ eheyi-m se: “Cɛlɩ ña-pɩyalʋ nɛ ɖɩtɔɔ-ɩ sɔnɔ, nɛ cee lɛ ɖɩɩtɔɔ man-pɩyalʋ.”+ 29 Peeɖe ɖɩkpaɣ man-pɩyalʋ nɛ ɖɩtɩzɩ nɛ ɖɩtɔɔ.+ Tɛʋ fema lɛ, meheyi-i se: “Cɛlɩ ña-pɩyalʋ nɛ ɖɩtɔɔ-ɩ.” Ɛlɛ ɛmɛsɩ ɛ-pɩyalʋ.»
30 Wiyaʋ tɩɩnɩ halʋ ɛnʋ ɛ-tɔm ndʋ lɛ, ɛcɩyɩ e-tokonaa.+ Ɛɖɔŋaɣ koloŋa yɔɔ lɛ, ɛyaa na se esu fɔlɔtɔ e-tokonaa tɛɛ.* 31 Nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Ɛsɔ ɛhɔ ma-nɩŋgbaŋʋʋ siŋŋ* ye Safaatɩ pɩyalʋ Eliizee ñʋʋ ɛwɛ ɛ-yɔɔ sɔnɔ yɔ!»+
32 Eliizee kaacaɣ ɛ-ɖɩɣa taa, nɛ ɛzʋtʋyaa caɣ ɛ-cɔlɔ. Wiyaʋ tiyi abalʋ nɔɔyʋ se ɛɖɛɛ-ɩ nɔɔ; ɛlɛ pʋcɔ nɛ weyi petiyaa yɔ ɛtalɩ lɛ, Eliizee heyi ɛzʋtʋyaa se: «Ɩna ɛzɩma ɛyaa kʋyʋ pɩyalʋ+ ɛnɛ etiyaa se pɛsɛtɩ ma-ñʋʋ yɔ? Ɩcɔnɩ camɩyɛ nɛ alɩwaatʋ ndʋ weyi petiyaa yɔ ɛtalɩɣ yɔ, ɩɖɩɣ nɔnɔɔ; nɛ ɩñɩɣ-kɛ ɖoŋ se ɛtaapɩzɩ nɛ ɛsʋʋ. Ɩɩnɩɣ ɛ-kɩbaɣlʋ nɩŋgbanzɩ taŋ ɛ-wayɩ?» 33 Eɖiɣni-wɛ yɔɔdɩnʋʋ lɛ, weyi petiyaa yɔ ɛtalɩ ɛ-cɔlɔ, nɛ wiyaʋ yɔɔdɩ se: «Asɛyʋʋ kʋnɛ, Yehowa cɔlɔ kɩlɩnaa. Ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɛ se mantasɩ Yehowa ɖaŋʋʋ?»
7 Nɛ Eliizee yɔɔdɩ se: «Iwelisi tɔm ndʋ Yehowa yɔɔdʋʋ yɔ. Tɔm tʋnɛ Yehowa yɔɔdʋʋ: “Cee alɩwaatʋ tʋnɛ tɩ-yɔɔ mbʋ yɔ, Samaarii nɔnɔɔ* taa lɛ, mʋlʋm mbʋ pɩkpɩzɩ camɩyɛ yɔ seeya* kʋɖʋmʋʋ kaɣ kɛʋ sikli* kʋɖʋmʋʋ, nɛ orjɩ* seeyawaa 2 kaɣ kɛʋ sikli kʋɖʋmʋʋ.”»+ 2 Peeɖe sɔɔja sɔsɔ weyi wiyaʋ taɣ-ɩ liu yɔ, ɛpɔzɩ Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ se: «Paa Yehowa ɛtʋlɩ ɛsɔdaa lɩm nɔnɔsɩ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩla mbʋ yaa we?»*+ Ðɩnɛ ɛlɛ Eliizee cosi-i se: «Ŋkaɣ-pʋ naʋ nɛ ñɛ-ɛsa,+ ɛlɛ ŋŋkaɣ-pʋ tɔɔʋ.»+
3 Canasɩ 4 kaawɛ tɛtʋ nɔnɔɔ taa,+ nɛ sɩpɔzɩ ɖama se: «Ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩcaɣ cɩnɛ nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ ɖa-sɩm? 4 Ye ɖɩtɔm se: “Ðɩsʋʋ tɛtʋ taa” yɔ, ɖɩkaɣ sɩbʋ peeɖe, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ñɔɔsɩ wɛ tɩ-taa.+ Nɛ ye ɖɩcaɣ cɩnɛ yɔ, ɖɩkaɣ sɩbʋ ɖɔɖɔ. Ye mbʋ lɛɛlɛɛyɔ lɛ, ɖiwolo Siirii mba ɖigbeɣliye* taa. Ye patɩkʋ-ɖʋ yɔ, ɖɩkaɣ wɛʋ wezuu, ɛlɛ ye pakʋ-ɖʋ yɔ, ɖɩnɛ ɛlɛ ɖɩkaɣ sɩbʋ.» 5 Peeɖe pakʋyɩ ɖanaɣ hadɛ lɛdʋʋ, nɛ pasʋʋ Siirii mba ɖigbeɣliye* taa. Patalɩ Siirii mba ɖigbeɣliye kpɛnzɩ yɔɔ lɛ, nɔɔyʋ fɛyɩ peeɖe.
6 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yehowa kaayeba nɛ Siirii ɖigbeɣliye* taa mba nɩɩ you kɛɛkɛɛnaa nɛ kpaŋnaŋ taŋ, sɔɔjanaa sakɩyɛ taŋ.+ Nɛ peheyi ɖama se: «Ɩna! Izrayɛɛlɩ wiyaʋ tɛɣ Hɛɛtɩ mba awiya nɛ Ejipiti awiya se pɔkɔɔ ɖa-wayɩ!» 7 Pacaŋ pakʋyɩ nɛ pese ɖanaɣ hadɛ lɛdʋʋ, nɛ peyele pe-kizinzikiŋ, pa-kpaŋnaŋ, pa-kpaŋasɩ, nɛ ɖigbeɣliye* tɩŋa ɛzɩ ɖɩɩwɛʋ yɔ, nɛ pese se paya pe-weziŋ* ñʋʋ.
8 Canasɩ nzɩ sɩtalɩ ɖigbeɣliye* kpɛnzɩ yɔɔ lɛ, sɩsʋʋ kizinziku nakʋyʋ tɛɛ nɛ sɩpaɣzɩ tɔɔʋ nɛ sɩñɔʋ. Sɩkpaɣ peeɖe liidiye ñɩɣtʋ, sika, wondu kususutu nɛ siwona nɛ sɩmɛsɩ. Pʋwayɩ lɛ, sɩpɩsɩ nɛ sɩsʋʋ kizinziku lɛɛkʋ tɛɛ nɛ sɩkpaɣ wondu peeɖe nɛ siwona nɛ sɩmɛsɩ.
9 Pɩkɛdaa lɛ, siheyi ɖama se: «Mbʋ ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩlakɩ yɔ pɩtɩtʋʋzɩ. Kɩyakʋ kʋnɛ kɩkɛ tɔm kɩbandʋ kɩyakʋ! Ye ɖɩtɩla lɛɛ lɛɛ nɛ ɖiyele nɛ tɛʋ kɔɔ nɛ kife yɔ, ɖɩkaɣ mʋnaʋ se pɔhɔ ɖa-nɩŋgbaaŋ. Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, ɖiwolo nɛ ɖɩkɛdɩ tɔm ndʋ wiyaʋ ɖɩɣa taa.» 10 Peeɖe powoba nɛ payaa tɛtʋ nɔnɔɔ yɔɔ ɖaŋɩyaa nɛ pɛkɛdɩ-wɛ se: «Ðɩsʋ Siirii mba ɖigbeɣliye* taa, ɛlɛ nɔɔyʋ fɛyɩ peeɖe, ɖɩtɩnɩɩ nɔɔyʋ taŋ paa ññɩɩ. Kpaŋnaŋ nɛ kpaŋasɩ ɖeke paɖɩ peeɖe nɛ kizinzikiŋ ñɛwɛɛ ɛzɩ ɩɩwɛʋ yɔ.» 11 Kpaagbaa mbʋ lɛ, nɔnɔɔ yɔɔ ɖaŋɩyaa ma kubusi nɛ peheyi tɔm ndʋ wiyaʋ ɖɩɣa taa.
12 Wiyaʋ caŋ ɛkʋyɩ ɖoo ana nɛ eheyi ɛ-lɩmɖʋyaa se: «Mentendi-mɩ, iyele nɛ meheyi-mɩ mbʋ Siirii mba caɣ-ɖʋ labʋ yɔ. Panawa se ɖɩsɩkɩ ñɔɔsɩ,+ pʋyɔɔ pakʋyɩ ɖigbeɣliye* taa nɛ pɛmɛlɩ ñɩtʋ taa nɛ pɔtɔŋ se: “Pakaɣ lɩʋ tɛtʋ taa, nɛ ɖɩkaɣ-wɛ kpaʋ nɛ pɛ-ɛsa nɛ ɖɩsʋʋ tɛtʋ taa.”»+ 13 Nɛ ɛ-lɩmɖʋyaa taa kʋɖʋm yɔɔdɩ se: «Mentendi-ŋ, yele nɛ abalaa nabɛyɛ kpaɣ kpaŋnaŋ weyi ɩkazɩ tɛtʋ taa yɔ ɩ-taa 5. Na! Mbʋ pɩkaɣ tɛmnʋʋ Izrayɛɛlɩ samaɣ taa ñɩma tɩŋa mba pakazɩ cɩnɛ yɔ, mbʋ ɖɔɖɔ pɩkaɣ-wɛ tɛmnʋʋ. Na! Mbʋ pɩtɛmnɩ Izrayɛɛlɩ samaɣ taa ñɩma tɩŋa mba pasɩba yɔ, mbʋ ɖɔɖɔ pɩkaɣ-wɛ tɛmnʋʋ. Pʋyɔɔ lɛ, ɖitiyi-wɛ nɛ powolo nɛ pana.» 14 Peeɖe pakpaɣ kɛɛkɛɛnaa 2 nɛ kpaŋnaŋ, nɛ wiyaʋ tiyi-wɛ Siirii mba ɖigbeɣliye* taa nɛ ɛtɔ se: «Iwolo nɛ ɩna.» 15 Patɩŋ pa-wayɩ nɛ pɔkɔɔ patalɩ ɖooo Yɔɔrdaŋ. Nɛ tokonaa nɛ wondu ndʋ Siirii mba lɔ alɩwaatʋ ndʋ sɔɔndʋ kaakpa-wɛ nɛ peseɣ yɔ, tɩɩpɛɛtɩnɩ nʋmɔʋ kpeekpe. Mba petiyaa yɔ papɩsɩ nɛ pɛkɛdɩ-tʋ wiyaʋ.
16 Nɛ samaɣ lɩɩ nɛ kalazɩ wondu Siirii mba ɖigbeɣliye* taa, nɛ piyele nɛ mʋlʋm mbʋ pɩkpɩzɩ camɩyɛ yɔ seeya kʋɖʋmʋʋ kɛ sikli kʋɖʋmʋʋ, nɛ orjɩ seeyawaa 2 kɛ sikli kʋɖʋmʋʋ, ɛzɩ Yehowa kaayɔɔdʋʋ yɔ.+ 17 Wiyaʋ kaalɩzɩ sɔɔja sɔsɔ weyi ɛtaɣ-ɩ liu yɔ se ɛkɛ nɔnɔɔ yɔɔ cɔnɩyʋ, ɛlɛ samaɣ fɛyɩ-ɩ nɔnɔɔ taa nɛ ɛsɩ, ɛzɩ Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ kaaheyuu wiyaʋ alɩwaatʋ ndʋ ɛlɛ kaatibi ɛ-cɔlɔ yɔ. 18 Pɩlabɩ ɖeyi ɖeyi ɛzɩ Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ kaaheyuu wiyaʋ yɔ se: «Orjɩ seeyawaa 2 kaɣ kɛʋ sikli kʋɖʋmʋʋ, nɛ mʋlʋm mbʋ pɩkpɩzɩ camɩyɛ yɔ seeya kʋɖʋmʋʋ kaɣ kɛʋ sikli kʋɖʋmʋʋ, cee alɩwaatʋ tʋnɛ tɩ-yɔɔ Samaarii nɔnɔɔ taa.»+ 19 Ɛlɛ sɔɔja sɔsɔ kaapɔzɩ Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ se: «Paa Yehowa ɛtʋlɩ ɛsɔdaa lɩm nɔnɔsɩ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩla mbʋ yaa we?»* Ðɩnɛ ɛlɛ Eliizee kaacosi-i se: «Ŋkaɣ-pʋ naʋ nɛ ñɛ-ɛsa, ɛlɛ ŋŋkaɣ-pʋ tɔɔʋ.» 20 Mbʋ talɩnɩ-ɩ ɖeyi ɖeyi, mbʋ pʋyɔɔ yɔ samaɣ fɛyɩ-ɩ nɔnɔɔ taa nɛ ɛsɩ.
8 Eliizee heyi halʋ weyi ɛ-pɩyalʋ eefezaa* yɔ se:+ «Ña nɛ ña-ɖɩɣa taa ñɩma ɩkʋyɩ nɛ ɩɖɛɛ, nɛ ɩcaɣ ɛgɔndʋ ɖenɖe ɩpɩzɩɣ nɛ ɩcaɣ ɛgɔndʋ yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yehowa yɔɔdaa se ñɔɔsɩ kaɣ lɩʋ,+ nɛ sɩkaɣ wɛʋ ɛjaɖɛ taa pɩnzɩ 7.» 2 Nɛ halʋ ɛnʋ ɛkʋyɩ nɛ ɛɖɔ tɔm ndʋ Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ heyi-i yɔ tɩ-yɔɔ. Ɛ nɛ ɛ-ɖɩɣa taa ñɩma powolo nɛ pacaɣ Filistii mba ɛjaɖɛ taa+ pɩnzɩ 7.
3 Pɩnzɩ 7 tɛma lɛ, halʋ ɛnʋ ɛlɩɩnɩ Filistii mba ɛjaɖɛ taa nɛ ɛpɩsɩ nɛ ewolo se etendi wiyaʋ nɛ papɩsɩnɩ-ɩ ɛ-ɖɩɣa nɛ ɛ-hayɩm. 4 Alɩwaatʋ ndʋ lɛ wiyaʋ kaawɛɛ nɛ ɛyɔɔdʋʋnɩ Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ lɩmɖʋyʋ Gehaazi nɛ eheyi-i se: «Mentendi-ŋ, kɛdɩ-m tʋma sɔsɔna wena payɩ Eliizee laba yɔ.»+ 5 Gehaazi kaawɛɛ nɛ ɛkɛdɩɣ wiyaʋ ɛzɩma Eliizee kaafezi sɩɖʋ nɔɔyʋ yɔ lɛ,+ halʋ weyi ɛ-pɩyalʋ eefezaa yɔ ɛtalɩ wiyaʋ cɔlɔ, nɛ etendiɣ wiyaʋ se papɩsɩnɩ-ɩ ɛ-ɖɩɣa nɛ ɛ-hayɩm.+ Kpaagbaa mbʋ lɛ Gehaazi yɔɔdɩ se: «Man-kɩbaɣlʋ wiyaʋ, halʋ ɛnʋ yɔ; nɛ ɛ-pɩyalʋ weyi Eliizee kaafezaa yɔ ɛnʋ yɔ.» 6 Peeɖe wiyaʋ pɔzɩ halʋ ɛnʋ tɔm, nɛ ɛlɛ kɛdɩ-ɩ tɔm ndʋ. Nɛ wiyaʋ ɖʋzɩ halʋ ɛnʋ kaɖɩka nakɛyɛ nesi tɛɛ nɛ eheyi-kɛ se: «Pɩsɩnɩ-ɩ mbʋ payɩ pɩkɛ ɛ-pʋyʋ yɔ nɛ mbʋ payɩ ɛ-hayɩm lʋlaa kpaɣnɩ kɩyakʋ ŋgʋ ɛkʋyɩ ɛjaɖɛ taa nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ sɔnɔ yɔ.»
7 Eliizee wolo Damaasɩ+ alɩwaatʋ ndʋ pɩwɩɣaɣ Siirii wiyaʋ Bɛɛnɩ-Hadaadɩ+ yɔ. Nɛ peheyi-i se: «Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ+ kɔm cɩnɛ.» 8 Peeɖe wiyaʋ heyi Azayɛɛlɩ+ se: «Kpɛndɩnɩ kʋjɔʋ nakʋyʋ nɛ ŋwolo nɛ ŋkatɩ Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ.+ Tɩŋnɩ ɛ-yɔɔ nɛ ŋpɔzɩ Yehowa se: “Man-kʋdɔŋ kʋnɛ kɩkaɣ cɛbʋ na?”» 9 Azayɛɛlɩ wolo se ɛkatɩ-ɩ, ɛkpɛndɩnɩ kʋjɔʋ nakʋyʋ, Damaasɩ wondu kɩbandʋ ndɩ ndɩ, wondu ndʋ aɖaaɖaanaa 40 sɩɣlɩɣ yɔ. Ɛtalɩ nɛ ɛsɩŋ Eliizee ɛsɩndaa nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Ña-pɩyalʋ, Siirii wiyaʋ Bɛɛnɩ-Hadaadɩ, tiyi-m ñɔ-cɔlɔ se mɔnpɔzɩ-ŋ se: “Man-kʋdɔŋ kʋnɛ kɩkaɣ cɛbʋ na?”» 10 Eliizee cosi-i se: «Wolo nɛ ŋheyi-i se: “Pɩtʋʋ fɛyɩ se ñɔ-yɔɔ kaɣ cɛbʋ,” ɛlɛ Yehowa wɩlɩ-m se pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛkaɣ sɩbʋ.»+ 11 Nɛ ɛwɛɛ ɛcɔŋnɩ Azayɛɛlɩ cuɖuɖu nɛ pɩkɔɔ pɩcɛyɩ ɛlɛ. Nɛ Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ paɣzɩ wiluu. 12 Azayɛɛlɩ pɔzɩ-ɩ se: «Ɛbɛ yɔɔ man-kɩbaɣlʋ wiliɣ?» Ecosi se: «Mbʋ pʋyɔɔ yɔ mansɩm kɩdɛkɛdɩm mbʋ ŋkaɣ labʋ Izrayɛɛlɩ samaɣ yɔ.+ Ŋkaɣ ñaɣzʋʋ miŋ po-lona ɖoŋ ñɩna, ŋkaɣ kʋʋ pɛ-ɛyaa ɖoŋ tɩnaa nɛ laɣɖɛ, ŋkaɣ tɔyɩtʋʋ pe-piya caɣ caɣ, nɛ ŋkaɣ yasʋʋ pa-halaa hosi tɩnaa.»+ 13 Azayɛɛlɩ yɔɔdɩ se: «Ɛzɩma ña-lɩmɖʋyʋ, weyi ɛkɛ haɣ yem yɔ, ɛpɩzɩɣ nɛ ɛla lakasɩ nzɩ?» Eliizee cosi-i se: «Yehowa wɩlɩ-m se ŋkaɣ kɛʋ Siirii wiyaʋ.»+
14 Nɛ ɛkʋyɩ Eliizee cɔlɔ nɛ ɛpɩsɩ ɛ-kɩbaɣlʋ cɔlɔ, nɛ ɛlɛ pɔzɩ-ɩ se: «Suwe Eliizee heyi-ŋ?» Ecosi-i se: «Eheyi-m se pɩtʋʋ fɛyɩ se ñɔ-yɔɔ kaɣ cɛbʋ.»+ 15 Ɛlɛ tɛʋ kifemuu lɛ, Azayɛɛlɩ kpaɣ kuntu nakʋyʋ nɛ elii-kʋ lɩm taa nɛ ɛñɩɣ-kʋ* wiyaʋ ɛsɩndaa nɛ pɩkɔɔ pɩsɩɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ ɛlɛ sɩba yɔ.+ Nɛ Azayɛɛlɩ pɩsɩ wiyaʋ e-lone taa.+
16 Izrayɛɛlɩ wiyaʋ Ahaabɩ pɩyalʋ Yehoram+ kewiyitu pɩnaɣ 5 ñɩŋga taa, alɩwaatʋ ndʋ Yozafaatɩ kaakɛ Yuuda wiyaʋ yɔ, Yuuda wiyaʋ Yozafaatɩ pɩyalʋ Yehoram+ pɩsɩ wiyaʋ. 17 Ɛɛwɛnɩ pɩnzɩ 32 alɩwaatʋ ndʋ ɛpɩsɩ wiyaʋ yɔ, nɛ ɛtɔɔ kewiyitu pɩnzɩ 8 Yeruzalɛm. 18 Ɛɖɔm Izrayɛɛlɩ awiya nʋmɔʋ taa+ ɛzɩ Ahaabɩ ɖɩɣa taa ñɩma kaalabʋ yɔ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛɛkpaɣ Ahaabɩ pɛlɛ nɛ ɛpɩsɩ-ɩ ɛ-halʋ;+ nɛ ewolo pɩ-yɔɔ nɛ ɛlakɩ mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu Yehowa ɛsɩndaa yɔ.+ 19 Ɛlɛ Yehowa taasɔɔlɩ se ɛɖɩzɩ Yuuda, ɛ-lɩmɖʋyʋ Daviid yɔɔ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ eeheyi-i lidaʋ tɔm se ɛkaɣ haʋ kanɖʋ+ ɛ nɛ ɛ-pɩyalaa tam.
20 Yehoram alɩwaatʋ taa, Edom kʋyaa nɛ kɩkaɖɩnɩ Yuuda+ nɛ kɩsɩɩ kɩ-maɣmaɣ ki-wiyaʋ.+ 21 Peeɖe Yehoram tɛzaa nɛ ewolo Zayirɩ, ɛ nɛ ɛ-kɛɛkɛɛnaa tɩŋa, nɛ ɛkʋyɩnɩ ɖoo nɛ eyooni Edom ñɩma mba paacɔ ɛ nɛ kɛɛkɛɛnaa ñʋndɩnaa nɛ pata yɔ nɛ ɛwabɩ-wɛ; nɛ sɔɔjanaa se nɛ pasʋʋ pe-kizinzikiŋ tɛɛ. 22 Ɛlɛ Edom wɛɛ nɛ kɩkaɖɩɣnɩ Yuuda halɩ nɛ sɔnɔ. Libna+ ɖɔɖɔ kʋyaa nɛ kɩkaɖɩnɩ Yuuda alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa.
23 Nɛ Yehoram yɔɔ tɔm ndʋ pɩkazaa yɔ, mbʋ payɩ ɛlaba yɔ, patɩma pɩ-tɔm mbʋ pɩlakaɣ Yuuda awiya alɩwaatʋ taa yɔ pɩ-takayaɣ taa yaa we? 24 Pʋwayɩ lɛ Yehoram sɩ,* nɛ pepimi-i ɛ-cɔzɔnaa cɔlɔ Daviid Tɛtʋ taa.+ Nɛ ɛ-pɩyalʋ Okoziyaasɩ+ pɩsɩ wiyaʋ e-lone taa.
25 Izrayɛɛlɩ wiyaʋ Ahaabɩ pɩyalʋ Yehoram kewiyitu pɩnaɣ 12 ñɩŋga taa, Yuuda wiyaʋ Yehoram pɩyalʋ Okoziyaasɩ pɩsɩ wiyaʋ.+ 26 Okoziyaasɩ kaawɛnɩ pɩnzɩ 22 alɩwaatʋ ndʋ ɛpɩsɩ wiyaʋ yɔ, nɛ ɛtɔɔ kewiyitu pɩnaɣ kʋɖʋmaɣ Yeruzalɛm. Payaɣaɣ e-ɖoo se Ataali,+ Izrayɛɛlɩ wiyaʋ Omirii+ sayɩ.* 27 Ɛɖɔm Ahaabɩ ɖɩɣa nʋmɔʋ taa+ nɛ ewolo pɩ-yɔɔ nɛ ɛlakɩ mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu Yehowa ɛsɩndaa yɔ, ɛzɩ Ahaabɩ ɖɩɣa yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩtɩŋnɩ nesi ɖɔkʋʋ yɔɔ lɛ, taabalɩyɛ kaawɛ ɛ nɛ Ahaabɩ ɖɩɣa pɛ-hɛkʋ taa.+ 28 Nɛ ɛ nɛ Ahaabɩ pɩyalʋ Yehoram powolo se poyooni Siirii wiyaʋ Azayɛɛlɩ Ramɔɔtɩ-Galaadɩ+ taa, ɛlɛ Siirii mba ɖʋ Yehoram heŋ.+ 29 Peeɖe Wiyaʋ Yehoram pɩsɩ Yizreyɛɛlɩ+ se ɛwaa heŋ weyi Siirii mba kaaɖʋ-ɩ Ramaa alɩwaatʋ ndʋ eyowaɣni Siirii wiyaʋ Azayɛɛlɩ yɔ.+ Okoziyaasɩ, Yehoram pɩyalʋ, Yuuda wiyaʋ tii Yizreyɛɛlɩ se ɛna Ahaabɩ pɩyalʋ Yehoram, mbʋ pʋyɔɔ yɔ paaɖʋ-ɩ heŋ.*
9 Nɛ nayʋ Eliizee yaa nayaa pɩyalaa taa nɔɔyʋ nɛ eheyi-i se: «Ta ño-tokonaa ña-tɩnaɣ taa, nɛ ŋkpaɣ lɛɛ lɛɛ num fiɣa kanɛ nɛ ŋwolo Ramɔɔtɩ-Galaadɩ.+ 2 Ŋtalɩɣ peeɖe lɛ, ŋñɩnɩ Nimisii pɩyalʋ Yozafaatɩ pɩyalʋ Yehu;+ sʋʋ nɛ ŋkʋsɩ-ɩ e-koobiya hɛkʋ taa nɛ ŋsʋnɩ-ɩ ɖooo pɩ-taa kuduyuu taa. 3 Pʋwayɩ lɛ, ŋkpaɣ num fiɣa nɛ ŋpɩyɩ num ɛ-ñʋʋ taa nɛ ŋyɔɔdɩ se: “Tɔm tʋnɛ Yehowa yɔɔdʋʋ: ‘Mantaɣ-ŋ num nɛ ŋkɛ wiyaʋ Izrayɛɛlɩ yɔɔ.’”+ Pʋwayɩ lɛ, ŋtʋlɩ nɔnɔɔ nɛ ŋse, taalesi alɩwaatʋ.»
4 Peeɖe nayʋ lɩmɖʋyʋ ɛnʋ ɛkpaɣ nʋmɔʋ nɛ ewolo Ramɔɔtɩ-Galaadɩ. 5 Ɛtalaa lɛ, sɔɔjanaa ñʋndɩnaa kaacaɣ peeɖe. Ɛyɔɔdɩ se: «Mɛwɛnɩ tɔm natʋyʋ se meheyiɣ-ŋ, Oo ñʋʋdʋ.» Yehu pɔzɩ se: «Ða-taa anɩ?» Ecosi se: «Ña, Oo ñʋʋdʋ.» 6 Nɛ Yehu kʋyɩ nɛ ɛsʋʋ ɖɩɣa taa; nɛ lɩmɖʋyʋ ɛnʋ ɛpɩyɩ num ɛ-ñʋʋ taa nɛ eheyi-i se: «Tɔm tʋnɛ Izrayɛɛlɩ tɛ Ɛsɔ Yehowa yɔɔdʋʋ: “Mantaɣ-ŋ num nɛ ŋkɛ wiyaʋ Yehowa samaɣ yɔɔ, Izrayɛɛlɩ yɔɔ.+ 7 Pɩwɛɛ se ŋɖɩzɩ ña-kɩbaɣlʋ Ahaabɩ ɖɩɣa, nɛ mankaɣ kpaʋ kɩmɩyɛ ma-lɩmɖʋyaa nayaa nɛ Yehowa sɛyaa mba pasɩbɩ Yezaabɛɛlɩ nesi tɛɛ yɔ pa-tɩŋa pa-calɩm yɔɔ.+ 8 Nɛ Ahaabɩ ɖɩɣa kpeekpe kaɣ ɖɩm; nɛ mankaɣ ɖɩzʋʋ Ahaabɩ hɔʋ taa abalaa* tɩŋa, pɩkpɛndɩnɩ pɩlabɩmwaa nɛ ajamaa Izrayɛɛlɩ taa.+ 9 Nɛ mankaɣ yebu nɛ Ahaabɩ ɖɩɣa wɛɛ ɛzɩ Nebatɩ pɩyalʋ Yerobowam ɖɩɣa+ nɛ Ahiya pɩyalʋ Baasa ɖɩɣa+ yɔ. 10 Piyele nɛ Yezaabɛɛlɩ lɛ, hasɩ kaɣ-ɩ tɔɔʋ caɣ caɣ Yizreyɛɛlɩ kotoŋa taa,+ nɛ nɔɔyʋ ɛɛkaɣ-ɩ pim.”» Ɛyɔɔdɩ mbʋ lɛ, ɛtʋlɩ nɔnɔɔ nɛ ɛlɩɩ ese.+
11 Yehu pɩsɩ ɛ-kɩbaɣlʋ lɩmɖʋyaa cɔlɔ lɛ, paba pɔzɩ-ɩ se: «Pɩtɩŋa pɩɖɔŋ camɩyɛ na? Ɛbɛ yɔɔ abalʋ kpaanzɩyʋ ɛnʋ yɔ ɛkɔm ñɔ-cɔlɔ?» Ecosi-wɛ se: «Ɩsɩm ɛyʋ weyi ɛkɛnaa yɔ, nɛ tɔm ndʋ ɛyɔɔdʋʋ yɔ.» 12 Ɛlɛ pocosi-i se: «Pɩtɩkɛ toovenim! Ðitendi-ŋ, heyi-ɖʋ tɔm ndʋ ɛyɔɔdaa yɔ.» Peeɖe ɛyɔɔdaa se: «Tɔm tʋnɛ eheyi-m, nɛ ɛtasɩ yɔɔdʋʋ se: “Tɔm tʋnɛ Yehowa yɔɔdʋʋ: ‘Mantaɣ-ŋ num nɛ ŋkɛ wiyaʋ Izrayɛɛlɩ yɔɔ.’”»+ 13 Kpaagbaa mbʋ lɛ, pa-taa paa weyi kpaɣ e-toko lɛɛ lɛɛ nɛ ɛpɔ Yehu tɛɛ tendemee yɔɔ,+ nɛ pahʋlɩ nɔndɔʋ nɛ pɔyɔɔdɩ se: «Yehu pɩsɩ wiyaʋ!»+ 14 Nɛ Nimisii pɩyalʋ Yozafaatɩ pɩyalʋ Yehu+ lɩɩ Yehoram wayɩ.
Yehoram nɛ Izrayɛɛlɩ sɔɔjanaa kpeekpe paawɛ Ramɔɔtɩ-Galaadɩ+ nɛ pakandɩyɩɣ Izrayɛɛlɩ yɔɔ se Siirii wiyaʋ Azayɛɛlɩ+ etaayooni-kʋ. 15 Pʋwayɩ lɛ, Wiyaʋ Yehoram pɩsɩ Yizreyɛɛlɩ+ se pawaa-ɩ heŋ weyi Siirii mba kaaɖʋ-ɩ alɩwaatʋ ndʋ eyowaɣni Siirii wiyaʋ Azayɛɛlɩ yɔ.+
Peeɖe Yehu yɔɔdaa se: «Ye itisiɣ yɔ,* itaayele nɛ nɔɔyʋ lɩɩ tɛtʋ taa nɛ ewolo ɛkɛdɩ tɔm tʋnɛ Yizreyɛɛlɩ taa.» 16 Nɛ Yehu kpa ɛ-kɛɛkɛɛ yɔɔ nɛ ɛɖɛɛ Yizreyɛɛlɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yehoram kaamʋ heŋ nɛ ɛhɩnɩ peeɖe, nɛ Yuuda wiyaʋ Okoziyaasɩ kaaɖɛwa nɛ etii se ɛna Yehoram. 17 Feŋiyu kaasɩŋ Yizreyɛɛlɩ tilimiye yɔɔ lɛ, ɛna Yehu ɛyaa tindimiye wɛɛ nɛ ɖɩñɔtʋʋnɩ tɛtʋ. Kpaagbaa mbʋ lɛ, ɛyɔɔdɩ se: «Manaɣ ɛyaa tindimiye naɖɩyɛ.» Yehoram yɔɔdɩ se: «Lɩzɩ kpaŋnʋ yɔɔ caɣyʋ nɔɔyʋ nɛ ŋtiyi-i se ɛkatɩ-wɛ, nɛ ɛpɔzɩ-wɛ se: “Laŋhɛzɩyɛ ɩkɔŋna?”» 18 Nɛ kpaŋnʋ yɔɔ caɣyʋ nɔɔyʋ wolo nɛ ɛkatɩ-ɩ nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Tɔm tʋnɛ wiyaʋ yɔɔdʋʋ: “Laŋhɛzɩyɛ ɩkɔŋna?”» Ɛlɛ Yehu cosi-i se: «Ña nɛ laŋhɛzɩyɛ tɔm suwe? Kɛɛnɩ ma-wayɩ!»
Nɛ feŋiyu yɔɔdɩ se: «Weyi petiyaa yɔ ɛtalɩ pɔ-cɔlɔ, ɛlɛ ɛtɩpɩsɩ.» 19 Nɛ etiyi kpaŋnʋ yɔɔ caɣyʋ 2 ñɩnʋ, nɛ ɛlɛ talɩ pɔ-cɔlɔ lɛ, ɛyɔɔdɩ se: «Tɔm tʋnɛ wiyaʋ yɔɔdʋʋ: “Laŋhɛzɩyɛ ɩkɔŋna?”» Ɛlɛ Yehu cosi-i se: «Ña nɛ laŋhɛzɩyɛ tɔm suwe? Kɛɛnɩ ma-wayɩ!»
20 Nɛ feŋiyu yɔɔdɩ se: «Ɛtalɩ pɔ-cɔlɔ, ɛlɛ ɛtɩpɩsɩ, nɛ pa-ñʋʋdʋ saɣ kɛɛkɛɛ saʋ mbʋ yɔ pɩwɛ ɛzɩ Nimisii sayɩ* Yehu yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛsaɣ ɛzɩ kpaanzɩyʋ yɔ.» 21 Yehoram yɔɔdɩ se: «Ɩñɔɔzɩ kɛɛkɛɛ!» Nɛ pɔñɔɔzɩ e-you kɛɛkɛɛ nɛ Izrayɛɛlɩ wiyaʋ Yehoram nɛ Yuuda wiyaʋ Okoziyaasɩ,+ paa weyi ɛkpa e-you kɛɛkɛɛ taa se powolo pakatɩ Yehu. Pakatɩ-ɩ Yizreyɛɛlɩ tʋ Naabɔɔtɩ kotoŋa taa.+
22 Yehoram tɩɩna Yehu lɛ, ɛpɔzɩ-ɩ se: «Laŋhɛzɩyɛ ŋkɔŋna, Yehu?» Ɛlɛ Yehu cosi-i se: «Ɛzɩma laŋhɛzɩyɛ pɩzɩɣ nɛ ɖɩwɛɛ alɩwaatʋ ndʋ ño-ɖoo Yezaabɛɛlɩ wɛ ɛ-hayitu lakasɩ yɔɔ+ nɛ e-efeletu lakasɩ sakɩyɛ yɔɔ+ yɔ?» 23 Kpaagbaa mbʋ lɛ, Yehoram kɛzɩ ɛ-kɛɛkɛɛ se ese, nɛ eheyi Okoziyaasɩ se: «Okoziyaasɩ, pepeɣzi-ɖʋ!»* 24 Yehu kpaɣ ɛ-tɔʋ nɛ ɛyaɣ Yehoram ɛ-handala taa, nɛ ñɩmɩyɛ lɩɩnɩ ɛ-laŋɩyɛ taa, nɛ etii ɛɖa e-you kɛɛkɛɛ taa. 25 Nɛ eheyi ɛ-sɔɔja sɔsɔ Bitikaarɩ se: «Kpaɣ-ɩ nɛ ŋpɛɖɩ Yizreyɛɛlɩ tʋ Naabɔɔtɩ hayɩm taa.+ Tɔzɩ se ma nɛ ŋ ɖɩsaɣaɣ kɛɛkɛɛnaa ɛ-caa Ahaabɩ wayɩ alɩwaatʋ ndʋ Yehowa maɣmaɣ yɔɔdɩ ɛ-yɔɔ tɔm tʋnɛ yɔ:+ 26 “‘Ɛzɩ ɖeɖe maanaʋ Naabɔɔtɩ calɩm+ nɛ ɛ-pɩyalaa calɩm yɔ,’ Yehowa yɔɔdʋʋna, ‘paa pɩɩkpawa nɛ pitii yɔ, mankaɣ-ŋ hɛyʋʋ pi-lone taa+ lone ɖɩnɛ ɖɩ-taa ɖeyi ɖeyi,’ Yehowa yɔɔdʋʋna.” Pʋyɔɔ lɛɛlɛɛyɔ lɛ, kpaɣ-ɩ nɛ ŋpɛɖɩ-ɩ kotoŋa taa, ɛzɩ Yehowa kaayɔɔdʋʋ yɔ.»+
27 Yuuda wiyaʋ Okoziyaasɩ+ na mbʋ piɖiɣni labʋ yɔ lɛ, ɛtɩŋnɩ ɖɩɣa kaɖaɣ taa nɛ ese. (Pʋwayɩ lɛ, Yehu tamɩ-ɩ nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Ɩkʋ-ɩ ɖɔɖɔ!» Nɛ paɖʋ-ɩ heŋ kɛɛkɛɛ taa alɩwaatʋ ndʋ ɛkpaɣ nʋmɔʋ nɛ ɛkpaɣ Guurɩ, ŋgʋ kɩwɛ Ibleyam+ cɔlɔ yɔ kɩ-taa yɔ. Ɛlɛ ɛwɛɛ seu yɔɔ nɛ ɛkɔɔ ɛtalɩ Megido nɛ ɛsɩ peeɖe. 28 Nɛ ɛ-lɩmɖʋyaa kpaɣ-ɩ kɛɛkɛɛ taa nɛ powoni-i Yeruzalɛm, nɛ pepimi-i ɛ-pɩlaʋ taa ɛ-cɔzɔnaa cɔlɔ Daviid Tɛtʋ taa.+ 29 Ahaabɩ pɩyalʋ Yehoram pɩnaɣ 11 ñɩŋga taa Okoziyaasɩ+ kaapɩsɩ Yuuda wiyaʋ.)
30 Yehu talɩ Yizreyɛɛlɩ+ lɛ, Yezaabɛɛlɩ+ nɩɩ-tʋ. Nɛ ɛɖʋ ɛ-ɛsa ciyaʋ kɩkpɛdʋʋ nɛ ɛcanɩ ɛ-ñʋʋ nɛ ɛcɔŋnɩnɩ mondoɖebɔʋ. 31 Yehu tɩŋnɩ nɔnɔɔ nɛ ɛsʋʋ lɛ, Yezaabɛɛlɩ yɔɔdɩ se: «Pɩɖɔmnɩ camɩyɛ Zimirii, weyi ɛkʋ ɛ-ñʋʋdʋ yɔ?»+ 32 Yehu kpazɩ ɛ-ɛsa nɛ ɛcɔnɩ mondoɖebɔʋ lɛ, ɛyɔɔdɩ se: «Awɛ mɔ-hɔɔlʋʋ yɔɔ? Anɩ?»+ Kpaagbaa mbʋ lɛ, wiyaʋ ɖɩɣa taa kaɖɩsɩ 2 yaa 3 losi nɛ sɩcɔnɩ-ɩ. 33 Ɛyɔɔdɩ se: «Ɩpɛɖɩ-ɩ!» Nɛ pɛpɛɖɩ-ɩ, nɛ ɛ-calɩm hɔɔlʋʋ nakʋyʋ mɩsɩ koloŋa yɔɔ nɛ kpaŋnaŋ yɔɔ, nɛ ɛ-kpaŋnaŋ fɛyɩ-ɩ. 34 Pʋwayɩ lɛ, ɛsʋʋ nɛ ɛtɔɔ nɛ ɛñɔɔ. Nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Mentendi-mɩ, ɩcɔnɩ halʋ ɛnʋ e-ɖeɖe, ɛnʋ weyi pɔlɔ ɛ-yɔɔ nɔɔ kɩdɛkɛdaɣ yɔ nɛ ipimi-i. Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛkɛ wiyaʋ pɛlɛ.»+ 35 Ɛlɛ powoba se pepimi-i lɛ, patɩna nabʋyʋ nɛ pɩtasɩnɩ ɛ-ñʋmbɔɔyaɣ nɛ ɛ-naataŋ nɛ ɛ-nandasɩ.+ 36 Papɩsaa nɛ peheyi Yehu lɛ, ɛyɔɔdɩ se: «Tɔm ndʋ Yehowa tɩŋnɩ ɛ-lɩmɖʋyʋ Tisibii tʋ Eliya yɔɔ nɛ ɛyɔɔdɩ yɔ ndʋ labɩna.+ Ɛyɔɔdaa se: “Hasɩ kaɣ tɔɔʋ Yezaabɛɛlɩ nandʋ Yizreyɛɛlɩ kotoŋa taa.+ 37 Nɛ Yezaabɛɛlɩ tomnaɣ kaɣ pɩsʋʋ huɖe hayɩm mbʋ pɩwɛ Yizreyɛɛlɩ kotoŋa taa yɔ pɩ-taa, nɛ paakaɣ tɔm se: ‘Yezaabɛɛlɩ yɔ.’”»
10 Ahaabɩ+ kaawɛnɩ pɩyalaa 70 Samaarii taa. Peeɖe Yehu ma takayɩsɩ nɛ etiyini-sɩ Samaarii, Yizreyɛɛlɩ awumbiya, ɛzʋtʋyaa,+ nɛ Ahaabɩ piya yɔɔ cɔnɩyaa* nɛ ɛtɔ se: 2 «Mɩ-kɩbaɣlʋ pɩyalaa wɛ mɩ-cɔlɔ, pɩkpɛndɩnɩ you kɛɛkɛɛnaa, kpaŋnaŋ, tɛtʋ ɖoŋ ñɩndʋ, nɛ you wondu. Nɛ ɩmʋʋ takayaɣ kanɛ lɛ, 3 ɩlɩzɩ mɩ-kɩbaɣlʋ pɩyalaa taa weyi ɛkɩlɩ ɖeu nɛ ɛmʋna nɛ pɩkpaɖɩ* yɔ nɛ ɩsɩɩ-ɩ ɛ-caa kewiyaɣ kpelaɣ yɔɔ. Pʋwayɩ lɛ, ɩlʋ mɩ-kɩbaɣlʋ ɖɩɣa yɔɔ.»
4 Ɛlɛ sɔɔndʋ kpa-wɛ pɩdɩɩfɛyɩ nɛ pɔyɔɔdɩ se: «Ɩna! Ye awiya 2 ɩtɩpɩzɩ nɛ asɩŋ ɛ-ɛsɩndaa,+ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩsɩŋ ɛ-ɛsɩndaa?» 5 Pʋyɔɔ wiyaʋ ɖɩɣa yɔɔ cɔnɩyʋ, tɛtʋ ñʋʋdʋ, ɛzʋtʋyaa nɛ piya yɔɔ cɔnɩyaa petiyaa se peheyi Yehu se: «Ðɩkɛ ña-lɩmɖʋyaa, nɛ ɖɩkaɣ labʋ mbʋ payɩ ŋpɔzʋʋ-ɖʋ yɔ. Ðɩɩkaɣ sɩʋ nɔɔyʋ wiyaʋ. La mbʋ payɩ pɩwɛ ɖeu ñɛ-ɛsɩndaa yɔ.»
6 Peeɖe ɛma-wɛ takayaɣ 2 ñɩŋga nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Ye ɩkɛ mɛ-ɛyaa nɛ ɩsɔɔlɩ se ɩñamɩ-m yɔ, ɩkpɛndɩnɩ mɩ-kɩbaɣlʋ pɩyalaa ñʋŋ nɛ ɩkɔɔ mɔn-cɔlɔ Yizreyɛɛlɩ cee alɩwaatʋ tʋnɛ tɩ-yɔɔ.»
Wiyaʋ pɩyalaa 70 kaawɛ tɛtʋ taa abalaa mba pa-hɩla sɛwa yɔ pɔ-cɔlɔ nɛ paba cɔŋnɩ pɔ-yɔɔ. 7 Takayaɣ tɩɩtalɩ-wɛ lɛ, pakpa wiyaʋ pɩyalaa nɛ pakʋ-wɛ, pɛkpɛndɩ abalaa 70,+ nɛ paɖʋ pa-ñʋŋ ɖɔkɩŋ taa nɛ petiyini Yehu, Yizreyɛɛlɩ taa. 8 Weyi petiyaa yɔ ewolo nɛ eheyi-i se: «Pɔkɔnɩ wiyaʋ pɩyalaa ñʋŋ.» Peeɖe ɛyɔɔdaa se: «Ɩkaa-ɩ huwa 2 tɛtʋ nɔnɔɔ taa nɛ tɛʋ kɔɔ nɛ kife.» 9 Tɛʋ fem tanaŋ tɛɛ nɛ ɛlɩɩ lɛ, ɛsɩŋ samaɣ kpeekpe ɛsɩndaa nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Ɩfɛyɩnɩ kɩwɛɛkɩm nabʋyʋ.* Ɛɛɛ, malɩ man-kɩbaɣlʋ wayɩ nɛ mankʋ-ɩ,+ ɛlɛ akʋ panɛ pa-tɩŋa? 10 Nɛ ɩtɩlɩ se Yehowa tɔm, ndʋ Yehowa kaayɔɔdɩ Ahaabɩ ɖɩɣa yɔɔ yɔ, tɩ-taa paa kʋɖʋmtʋ fɛyɩ se tɩɩkaɣ labʋ,*+ nɛ Yehowa labɩ tɔm ndʋ ɛɛtɩŋnɩ ɛ-lɩmɖʋyʋ Eliya yɔɔ nɛ ɛyɔɔdɩ yɔ.»+ 11 Pɩtasɩ lɛ, Yehu kʋ ɛyaa mba payɩ paakazɩ Ahaabɩ ɖɩɣa taa Yizreyɛɛlɩ yɔ, pɩkpɛndɩnɩ ɛ-ɛyaa mba pa-hɩla sɛwa yɔ pa-tɩŋa, ɛ-ɛyɩsɩmaa, nɛ ɛ-cɔjɔnaa,+ nɛ ɛtɩkazɩ paa ɛyʋ kʋɖʋm nɛ ɛ-ɛsa.+
12 Pʋwayɩ lɛ, ɛkʋyɩ nɛ ɛkpaɣ ɛ-nʋmɔʋ nɛ ɛɖɛɣ Samaarii. Ninɖiɣyaa heŋ ɖɩɖɩyɛ ɖɩɣa* kaawɛ nʋmɔʋ taa. 13 Yehu katɩ Yuuda wiyaʋ Okoziyaasɩ+ koobiya peeɖe, nɛ ɛpɔzɩ-wɛ se: «Mba ɩkɛnaa?» Pocosi-i se: «Ðɩkɛ Okoziyaasɩ koobiya, nɛ ɖiɖiɣni tibu se ɖɩpɔzɩ nɛ ɖɩna se wiyaʋ pɩyalaa nɛ wiyaʋ ɖoo* pɩyalaa pɛwɛ alaafɩya camɩyɛ na.» 14 Kpaagbaa mbʋ lɛ ɛyɔɔdɩ se: «Ɩkpa-wɛ nɛ pɛ-ɛsa!» Nɛ pakpa-wɛ nɛ pɛ-ɛsa nɛ pakʋ-wɛ heŋ ɖɩɖɩyɛ ɖɩɣa lɔkɔ* cɔlɔ, pɛkpɛndɩ abalaa 42. Etiyele pa-taa paa kʋɖʋm nɛ ɛ-ɛsa.+
15 Ɛkʋyɩnɩ peeɖe nɛ ɛɖɛɣ lɛ, ɛkatɩ Rekaab+ pɩyalʋ Yehonadaabɩ,+ ɛlɛ kɔŋaɣ se ɛkatɩ-ɩ. Ɛsɛ-ɩ* lɛ, ɛpɔzɩ-ɩ se: «Ña-laŋɩyɛ ñɔnɩ-m pilim ɛzɩ ma-laŋɩyɛ ñɔnʋʋ ña-laŋɩyɛ yɔ?»
Yehonadaabɩ cosi-i se: «Ɛɛɛ.»
Nɛ Yehu heyi-i se: «Ye mbʋ yɔ, ha-m ñe-nesi.»
Peeɖe ɛha-ɩ e-nesi, nɛ Yehu hɔmɩ-ɩ nɛ ɛkpazɩ ɛ-cɔlɔ, kɛɛkɛɛ taa. 16 Ðɩnɛ ɛlɛ eheyi-i se: «Kɔɔ nɛ ma nɛ ŋ ɖɩɖɛɛ, nɛ ŋna kpekpeka ŋga mɛwɛnɩ Yehowa yɔɔ yɔ.»*+ Nɛ pakpaɣ-ɩ Yehu you kɛɛkɛɛ taa nɛ pɛɖɛɛ. 17 Nɛ Yehu talɩ Samaarii, nɛ ɛkʋ ɛyaa mba paakazɩ Ahaabɩ ɖɩɣa ŋga kɛwɛ Samaarii yɔ ka-taa yɔ pa-tɩŋa. Nɛ ɛɖɩzɩ-wɛ,+ ɛzɩ Yehowa kaaheyuu Eliya yɔ.+
18 Pʋwayɩ lɛ, Yehu kpeɣli ɛyaa samaɣ tɩŋa nɛ eheyi-kɛ se: «Ahaabɩ sɛ Baalɩ pazɩ,+ ɛlɛ Yehu kaɣ-ɩ sɛʋ nɛ pɩkɩlɩ. 19 Pʋyɔɔ lɛ, ɩyaa Baalɩ nayaa tɩŋa,+ ɛ-sɛyaa tɩŋa, nɛ ɛ-cɔjɔnaa tɩŋa+ nɛ pɔkɔɔ mɔn-cɔlɔ. Itaayele nɛ pɩkazɩ pa-taa paa kʋɖʋm se ɛtɩkɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ mɛwɛnɩ kɩlaʋ sɔsɔʋ nakʋyʋ se malakɩ Baalɩ. Ye nɔɔyʋ ɛtɩkɔɔ yɔ, ɛɛkaɣ wɛʋ wezuu.» Ɛlɛ ajitu lakasɩ Yehu lakaɣ se ɛɖɩzɩ Baalɩ sɛyaa.
20 Yehu wolo pɩ-yɔɔ se: «Isusi* Baalɩ tɛ ŋgee kigbeɣluu nakʋyʋ.» Mbʋ posusi-kʋ. 21 Pʋwayɩ lɛ, Yehu tiyi Izrayɛɛlɩ kpeekpe taa, nɛ Baalɩ sɛyaa tɩŋa kɔɔ. Pɩtɩkazɩ paa kʋɖʋm se ɛtɩkɔɔ. Nɛ pasʋʋ Baalɩ ɖɩɣa*+ taa, nɛ Baalɩ ɖɩɣa su wala wala. 22 Eheyi weyi ɛcɔŋnaɣ wondu kususutu ɖɩzɩyɛ yɔɔ yɔ se: «Kɔnɩ Baalɩ sɛyaa tɩŋa wondu kususutu.» Peeɖe ɛlɩnɩ-wɛ wondu kususutu. 23 Pʋwayɩ lɛ, Yehu nɛ Rekaab pɩyalʋ Yehonadaabɩ+ pasʋʋ Baalɩ ɖɩɣa taa. Nɛ eheyi Baalɩ sɛyaa se: «Ɩcɔnɩ camɩyɛ se Yehowa sɛyʋ nɔɔyʋ fɛyɩ cɩnɛ nɛ pɩtasɩnɩ Baalɩ sɛyaa.» 24 Nɛ pasʋʋ nɛ palaa kɩlaŋ nɛ kɩlaŋ kɩñaɣzɩŋ. Yehu kaaɖʋ ɛ-ɛyaa 80 nɛ pasɩŋ awayɩ, nɛ eeheyi-wɛ se: «Ye ɛyaa mba manɖʋzʋʋ mi-nesi tɛɛ yɔ pa-taa nɔɔyʋ esewa nɛ ɛtʋlɩ yɔ, mi-wezuu kaɣ lɛɣzʋʋ ɛyʋ ɛnʋ e-wezuu lone taa.»*
25 Yehu tɩɩtɛm laʋ kɩlaʋ kɩñaɣzʋʋ lɛ, eheyi kandɩyaa* nɛ sɔɔjanaa sɔsaa se: «Ɩsʋʋ nɛ ɩkʋ-wɛ! Itaayele paa kʋɖʋm nɛ ese!»+ Nɛ kandɩyaa nɛ sɔɔjanaa sɔsaa pakʋ-wɛ nɛ laɣɖɛ nɛ pɔlɔ-wɛ awayɩ, nɛ powolo patalɩ Baalɩ ɖɩɣa tɛ ɖooo pɩ-taa kooka kiɖeɖeɣa* taa. 26 Nɛ pakpaɣ Baalɩ ɖɩɣa taa tilima kiɖeɖena+ nɛ palɩna, nɛ paa nɖɩ lɛ pɔñɔtɩ-ɖɩ miŋ.+ 27 Pɔyɔkɩ Baalɩ tilimiye kiɖeɖeye,+ nɛ pɔyɔkɩ Baalɩ ɖɩɣa+ nɛ papɩsɩ-kɛ awayɩ ɖɩlɩyɛ, nɛ kɛwɛɛ mbʋ halɩ nɛ sɔnɔ.
28 Mbʋ Yehu ɖɩzɩ Baalɩ Izrayɛɛlɩ taa. 29 Ɛlɛ Yehu tɩha siɣye kɩwɛɛkɩm mbʋ Nebatɩ pɩyalʋ Yerobowam kaayeba nɛ Izrayɛɛlɩ la pɩlɩɩnɩ sika newee wena awɛ Betɛɛlɩ nɛ Daanɩ yɔ, a-yɔɔ yɔ.+ 30 Nɛ Yehowa heyi Yehu se: «Ŋlabɩ camɩyɛ nɛ ŋla mbʋ pɩtʋʋzɩ mɛ-ɛsɩndaa yɔ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋlabɩ mbʋ payɩ pɩɩwɛ ma-laŋɩyɛ taa se malakɩ Ahaabɩ ɖɩɣa yɔ,+ pʋyɔɔ lɛ ña-pɩyalaa kpaɖɩŋ 4 kaɣ caɣʋ Izrayɛɛlɩ kewiyaɣ kpelaɣ yɔɔ.»+ 31 Ɛlɛ Yehu tɩka ñʋʋ nɛ ɛɖɔ Izrayɛɛlɩ tɛ Ɛsɔ Yehowa Paɣtʋ yɔɔ nɛ ɛ-laŋɩyɛ pilim.+ Ɛtɩha siɣye kɩwɛɛkɩm mbʋ Yerobowam kaayeba nɛ Izrayɛɛlɩ la yɔ.+
32 Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa, Yehowa yeba nɛ papaɣzɩ mʋʋ* Izrayɛɛlɩ tɛtʋ pazɩ pazɩ. Azayɛɛlɩ kaawɛɛ nɛ eyouni-wɛ Izrayɛɛlɩ egeetiye kpeekpe taa,+ 33 kpaɣnɩ Yɔɔrdaŋ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa kiŋ, Galaadɩ tɛtʋ kpeekpe (Gaadɩ mba, Rubɛɛnɩ mba, nɛ Manaasee mba+ tɛtʋ) kpaɣnɩ Arowɛɛrɩ, ŋgʋ kɩwɛ Arɩnɔɔnɩ Fɛɛʋ* cɔlɔ yɔ, nɛ piwolo Galaadɩ nɛ Basaanɩ.+
34 Nɛ Yehu yɔɔ tɔm ndʋ pɩkazaa yɔ, mbʋ payɩ ɛlaba yɔ nɛ e-ɖoŋ kpeekpe, patɩma pɩ-tɔm mbʋ pɩlakaɣ Izrayɛɛlɩ awiya alɩwaatʋ taa yɔ pɩ-takayaɣ taa yaa we? 35 Pʋwayɩ lɛ, Yehu sɩ,* nɛ pepimi-i Samaarii; nɛ ɛ-pɩyalʋ Yehowahazɩ+ pɩsɩ wiyaʋ e-lone taa. 36 Pɩnzɩ nzɩ* Yehu tɔɔ kewiyitu Izrayɛɛlɩ yɔɔ Samaarii taa yɔ sɩkpɛndɩ 28.
11 Okoziyaasɩ ɖoo Ataali+ nawa se ɛ-pɩyalʋ sɩba lɛ,+ ɛkʋyɩ nɛ ɛɖɩzɩ mba papɩzaɣ se pɔtɔɔ kewiyitu yɔ pe-kpeekpe.*+ 2 Ɛlɛ, Okoziyaasɩ kɔɔ, Wiyaʋ Yehoram pɛlɛ Yehoseba kpaɣ Okoziyaasɩ pɩyalʋ Yehowaasɩ+ mɛsaɣ tɛɛ,* wiyaʋ pɩyalaa mba pɩɩwɛɛ se pakʋ-wɛ yɔ pɛ-hɛkʋ taa, nɛ ɛsɩɩ ɛ nɛ ɛ-pʋnʋʋyʋ ɖooo pɩ-taa kuduyuu nakʋyʋ taa. Papɩzaa nɛ pɛmɛsɩ-ɩ nɛ Ataali tɩna-ɩ. Piyeba nɛ patɩkʋ-ɩ. 3 Ɛwɛɛ ɛ-cɔlɔ pɩnzɩ 6, Yehowa ɖɩɣa taa mɛsaɣ tɛɛ; nɛ alɩwaatʋ ndʋ lɛ, Ataali ñaawɛɛ nɛ ɛtɔkɩ kewiyitu ɛjaɖɛ taa.
4 Pɩnaɣ 7 ñɩŋga taa lɛ, Yehoyiyada tiyi nɛ payaa wiyaʋ yɔɔ kandɩyaa nɛ awiya ɖɩɣa yɔɔ kandɩyaa* mɩnɩŋ ñʋndɩnaa+ nɛ pɔkɔɔ ɛ-cɔlɔ Yehowa ɖɩɣa taa. Ɛ nɛ wɛ paɖʋ ɛgbɛyɛ nɛ eyele nɛ poɖuu Yehowa ɖɩɣa taa se pɔɖɔŋ ɛgbɛyɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ, nɛ pʋwayɩ lɛ ɛwɩlɩ-wɛ wiyaʋ pɩyalʋ.+ 5 Nɛ ɛɖʋ-wɛ paɣtʋ tʋnɛ se: «Pʋnɛ pɩwɛɛ se ɩla: Mɩ-hɔɔlʋʋ tozo ñɩŋgʋ kaɣ wobu tʋmɩyɛ Sabaatɩ wiye nɛ paɖaŋ wiyaʋ ɖɩɣa yɔɔ camɩyɛ,+ 6 hɔɔlʋʋ tozo ñɩŋgʋ lɛɛkʋ kaɣ wɛʋ Tigiɖe Nɔnɔɔ taa, nɛ hɔɔlʋʋ tozo ñɩŋgʋ lɛɛkʋ ɖɔɖɔ kaɣ wɛʋ nɔnɔɔ taa wiyaʋ ɖɩɣa yɔɔ kandɩyaa wayɩ. Ɩkaɣ feŋuu ɖɩɣa yɔɔ nɛ ɩmʋʋ ɖama. 7 Mi-tindima 2 wena pɩɩwɛɛ se ataala tʋmɩyɛ Sabaatɩ wiye yɔ, pɩwɛɛ se afeŋ Yehowa ɖɩɣa yɔɔ camɩyɛ nɛ akandɩyɩ wiyaʋ yɔɔ. 8 Pɩwɛɛ se ɩcɔɔ wiyaʋ nɛ ɩta hɔɔlɩŋ tɩŋa yɔɔ, paa weyi lɛ ɛ nɛ e-you wondu e-nesi taa. Ye nɔɔyʋ ɛcaɣ se ɛsʋʋ mɩ-hɛkʋ taa yɔ, ɩkʋ-ɩ. Ɩwɛɛ wiyaʋ cɔlɔ paa le ewoki yɔ.»*
9 Mɩnɩŋ ñʋndɩnaa+ la ɖeyi ɖeyi ɛzɩ cɔjɔ Yehoyiyada kaaɖʋʋ paɣtʋ yɔ. Nɛ paa weyi ɛkpaɣ ɛ-ɛyaa mba pɛwɛ tʋmɩyɛ taa Sabaatɩ wiye yɔ, pɩkpɛndɩnɩ mba pɛfɛyɩ tʋmɩyɛ taa Sabaatɩ wiye yɔ, nɛ pasʋʋ cɔjɔ Yehoyiyada cɔlɔ.+ 10 Nɛ cɔjɔ cɛlɩ mɩnɩŋ ñʋndɩnaa kɩgbɛzɛmɩŋ nɛ kpayɩŋ kulukulu ñɩŋ weyi ɩɩkɛ Wiyaʋ Daviid ñɩŋ yɔ, weyi ɩɩwɛ Yehowa ɖɩɣa taa yɔ. 11 Nɛ awiya ɖɩɣa yɔɔ kandɩyaa+ sɩŋ po-lona taa, paa weyi ɛ nɛ e-you wondu e-nesi taa, kpaɣnɩ ɖɩɣa nɩwaŋ yɔɔ nɛ piwolo ɖɩɣa nɩmɩyɛ yɔɔ, altaaru+ cɔlɔ nɛ ɖɩɣa cɔlɔ, nɛ pɔcɔɔ wiyaʋ nɛ pata. 12 Nɛ Yehoyiyada lɩnɩ wiyaʋ pɩyalʋ+ nɛ ɛpamɩ-ɩ awiya hulaɣ* nɛ Aseɣɖe Lɩzʋʋ,*+ nɛ pasɩɩ-ɩ wiyaʋ nɛ pataa-ɩ num. Papaɣzɩ kpalʋʋ pe-nesi taa nɛ pɔtɔŋ se: «Wiyaʋ wezuu ɛɖaɣlɩ!»+
13 Ataali nɩ ɛyaa mba peseɣaɣ yɔ pa-taŋ lɛ, ɛcaŋ nɛ ewolo samaɣ cɔlɔ Yehowa ɖɩɣa taa.+ 14 Nɛ ɛna wiyaʋ sɩŋ peeɖe tilimiye cɔlɔ ɛzɩ sɔnzɩ pɔzʋʋ yɔ.+ Ñʋndɩnaa nɛ aganda hʋlɩyaa+ paawɛ wiyaʋ cɔlɔ. Nɛ ɛjaɖɛ taa ɛyaa kpeekpe kaawɛɛ nɛ pɛmɛyɩɣ amɛya nɛ pahʋlʋʋ aganda. Peeɖe Ataali cɩyɩ e-tokonaa nɛ ɛma kubuka se: «Kɔlɔmɔtʋ! Kɔlɔmɔtʋ!» 15 Ɛlɛ cɔjɔ Yehoyiyada ɖʋ paɣtʋ mɩnɩŋ ñʋndɩnaa,+ mba pɛkɛ sɔɔjanaa ñʋndɩnaa yɔ, nɛ eheyi-wɛ se: «Ɩlɩzɩ halʋ ɛnɛ ɛyaa hɛkʋ taa, nɛ ye nɔɔyʋ ɛtɩŋɩɣ-ɩ lɛ, ɩkʋ-ɩ nɛ laɣɖɛ!» Mbʋ pʋyɔɔ yɔ cɔjɔ kaayɔɔdaa se: «Ɩtaakʋ-ɩ Yehowa ɖɩɣa taa.» 16 Nɛ pakpa-ɩ, nɛ patanɩ-ɩ ɖenɖe kpaŋnaŋ tɩŋɩɣna nɛ ɩsʋʋ wiyaʋ ɖɩɣa+ taa yɔ lɛ, pakʋ-ɩ peeɖe.
17 Nɛ Yehoyiyada ɖʋ ɛgbɛyɛ Yehowa nɛ wiyaʋ nɛ samaɣ pɛ-hɛkʋ taa,+ se powoki pɩ-yɔɔ nɛ pɛkɛ Yehowa samaɣ; nɛ ɛɖʋ ɖɔɖɔ ɛgbɛyɛ wiyaʋ nɛ samaɣ pɛ-hɛkʋ taa.+ 18 Pʋwayɩ lɛ, ɛjaɖɛ taa samaɣ kpeekpe wolo Baalɩ ɖɩɣa* taa nɛ pɔyɔkɩ ɛ-altaarunaa,+ papʋʋtɩ ɛ-sɩʋ kpelisi caɣ caɣ,+ nɛ pakʋ Baalɩ cɔjɔ Maataanɩ+ altaarunaa ɛsɩndaa.
Nɛ cɔjɔ lɩzɩ ɛyaa nɛ pɛkɛ Yehowa ɖɩɣa yɔɔ cɔnɩyaa.+ 19 Pɩtasɩ lɛ, ɛkpaɣ mɩnɩŋ ñʋndɩnaa,+ wiyaʋ yɔɔ kandɩyaa,* wiyaʋ ɖɩɣa yɔɔ kandɩyaa,+ nɛ ɛjaɖɛ taa ɛyaa kpeekpe se pasɩɩ wiyaʋ, kpaɣnɩ Yehowa ɖɩɣa taa nɛ pitii wiyaʋ ɖɩɣa taa. Patɩŋnɩ awiya ɖɩɣa yɔɔ kandɩyaa nɔnɔɔ nʋmɔʋ. Nɛ Yehowaasɩ caɣ awiya kpelaɣ yɔɔ.+ 20 Nɛ ɛjaɖɛ taa ɛyaa kpeekpe taa la leleŋ nɛ tɛtʋ taa hɛɛ niɣ niɣ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pakʋ Ataali nɛ laɣɖɛ wiyaʋ ɖɩɣa taa.
21 Yehowaasɩ+ kaawɛnɩ pɩnzɩ 7 alɩwaatʋ ndʋ ɛpɩsɩ wiyaʋ yɔ.+
12 Yehu+ pɩnaɣ 7 ñɩŋga taa, Yehowaasɩ+ pɩsɩ wiyaʋ, nɛ ɛtɔɔ kewiyitu pɩnzɩ 40 Yeruzalɛm. Payaɣaɣ e-ɖoo se Zibiya, Beyɛɛrɩ-Seeba tʋ.+ 2 Yehowaasɩ wolo pɩ-yɔɔ nɛ ɛlakɩ mbʋ pɩtʋʋzɩ Yehowa ɛsɩndaa yɔ, kɩyakɩŋ weyi ɩ-taa payɩ cɔjɔ Yehoyiyada kaawɛɛ nɛ ɛtasɩɣ-ɩ lɔŋ yɔ. 3 Paa mbʋ yɔ, patɩyɔkɩ lona kʋkʋya,+ nɛ samaɣ kaawɛɛ nɛ kalaɣ kɩlaŋ nɛ kalakɩ nɛ lona kʋkʋya yɔɔ kɩlaŋ ñɔsɩ kpaɣ mbʋ.
4 Yehowaasɩ heyi cɔjɔnaa se: «Ɩkpaɣ liidiye nɖɩ pɔkɔnɩ Yehowa ɖɩɣa taa nɛ pɩkɛ haɖɛ kiɖeɖeye yɔ ɖɩ-tɩŋa,+ liidiye nɖɩ paɖʋwa se paa weyi ɛhɛyɩ yɔ,+ liidiye nɖɩ pɛhɛyɩɣ paa ɛyʋ* weyi ɛ-ñʋʋ taa yɔ, nɛ liidiye nɖɩ paa weyi ɛ-laŋɩyɛ seɣti-i nɛ ɛkɔnɩ Yehowa ɖɩɣa taa yɔ ɖɩ-tɩŋa.+ 5 Cɔjɔnaa maɣmaɣ kaɣ-ɖɩ mʋʋ ɖɩ-hayaa* cɔlɔ nɛ pakpaɣ-ɖɩ nɛ pɔñɔɔzɩnɩ ɖɩɣa, ɖenɖe payɩ kacamaa yɔ.»*+
6 Pɩtalɩ Wiyaʋ Yehowaasɩ pɩnaɣ 23 ñɩŋga taa lɛ, cɔjɔnaa tɩtɩɩñɔɔzɩtɩ ɖenɖe ɖɩɣa kaacamaa yɔ.+ 7 Nɛ Wiyaʋ Yehowaasɩ yaa cɔjɔ Yehoyiyada+ nɛ cɔjɔnaa lalaa nɛ ɛpɔzɩ-wɛ se: «Ɛbɛ yɔɔ ɩɩñɔɔzʋʋ ɖenɖe ɖɩɣa camaa yɔ? Pʋyɔɔ lɛ, ɩtaatasɩ mʋʋ liidiye hayaa cɔlɔ, ye pakpakɩɣ-ɖɩ se pɔñɔɔzɩnɩ ɖɩɣa yɔ, kalɩpiyeke.»+ 8 Peeɖe cɔjɔnaa tisaa se paatasɩɣ mʋʋ liidiye samaɣ cɔlɔ nɛ ɖɩɣa ñɔɔzʋʋ ɛɛtasɩɣ kɛʋ pa-sʋʋtʋ.
9 Nɛ cɔjɔ Yehoyiyada kpaɣ aɖakaɣ+ nakɛyɛ nɛ ɛhʋyɩ ko-sulaɣ pɔʋ nɛ ɛsɩɩ-kɛ altaaru cɔlɔ; ye ɛyʋ ɛsʋʋ Yehowa ɖɩɣa taa yɔ kɛwɛ nɩwaŋ yɔɔ. Peeɖe cɔjɔnaa mba paakɛ nɔnɔsɩ yɔɔ ɖaŋɩyaa yɔ paɖʋwaɣ liidiye nɖɩ pɔkɔŋnɩ Yehowa ɖɩɣa taa yɔ ɖɩ-tɩŋa.+ 10 Alɩwaatʋ ndʋ payɩ panaɣ se liidiye sakɩyɛ wɛ aɖakaɣ taa lɛ, wiyaʋ takayaɣ taa mayʋ nɛ cɔjɔ kɩlɩm powokaɣ nɛ pakpakɩɣ* liidiye nɖɩ pɔkɔnɩ Yehowa ɖɩɣa taa yɔ nɛ pakalɩɣ ɖɩ-ñʋʋ.+ 11 Pɛcɛlaɣ liidiye nɖɩ pakalɩ ɖɩ-ñʋʋ yɔ mba paalɩzaa se pɔcɔnɩ tʋmɩyɛ nɖɩ peɖiɣni labʋ Yehowa ɖɩɣa taa yɔ ɖɩ-yɔɔ yɔ. Paba kpakaɣ-ɖɩ nɛ pɛhɛyɩɣ kafɩndanaa nɛ kuduyuŋ mayaa mba palakaɣ tʋmɩyɛ Yehowa ɖɩɣa taa yɔ,+ 12 nɛ pɛhɛyɩɣnɩ ɖɔɖɔ pɛɛ kuduyuŋ mayaa nɛ pɛɛ saɣyaa. Payabɩ ɖɔɖɔ kpoŋgbolonaa nɛ pɛɛ wena pasaɣ-yɛ yɔ se pɔñɔɔzɩnɩ Yehowa ɖɩɣa hɔɔlɩŋ weyi ɩcamaa yɔ, nɛ pakpakaɣ liidiye nɖɩ ɖɔɖɔ nɛ pɔcɔŋnɩ mbʋ payɩ pɩpɔzʋʋ se pɔñɔɔzɩnɩ ɖɩɣa yɔ pi-ɖeɖe.
13 Ɛlɛ liidiye nɖɩ pɔkɔnɩ Yehowa ɖɩɣa taa yɔ, pataakpakɩɣ-ɖɩ se polubini liidiye ñɩɣtʋ ñanzɩ sɔsɔsɩ, wondu ndʋ paɖɩzɩɣnɩ miŋ yɔ, ñanzɩ kulam ñɩnzɩ, aganda,+ yaa paa sika yaa liidiye ñɩɣtʋ wonuu nakʋyʋ se palabɩnɩ tʋmɩyɛ Yehowa ɖɩɣa taa.+ 14 Mba palakaɣ tʋmɩyɛ yɔ pe-ɖeke pɛcɛlaɣ-ɖɩ, nɛ paba kpakaɣ-ɖɩ nɛ pɔñɔɔzʋʋnɩ Yehowa ɖɩɣa. 15 Pataapɔzʋʋ akɔnta mba pɛcɛlaɣ liidiye se paba ɩcɛlɩ-ɖɩ tʋmlaɖaa yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pataɣaɣ-wɛ liu.+ 16 Ɛlɛ pataawokini wɛɛ ɖɔʋ kɩlaŋ+ liidiye nɛ kɩwɛɛkɩm kɩlaŋ liidiye Yehowa ɖɩɣa taa; cɔjɔnaa kaatɩnɩ-ɖɩ.+
17 Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa Siirii wiyaʋ Azayɛɛlɩ+ kpawa nɛ eyooni Gaatɩ+ tɛtʋ, nɛ ɛmʋ-tʋ, pʋwayɩ lɛ ɛkpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se eyouni* Yeruzalɛm.+ 18 Peeɖe Yuuda wiyaʋ Yehowaasɩ kpaɣ haɖɛ kiɖeɖeye nɖɩ ɛ-cɔzɔnaa Yuuda awiya Yozafaatɩ, Yehoram, nɛ Okoziyaasɩ paapɩsɩ-ɖɩ pʋyʋ kiɖeɖeu yɔ, pɩkpɛndɩnɩ ɛ-maɣmaɣ ɛ-haɖɛ kiɖeɖeye nɛ sika ŋga payɩ kaawɛ Yehowa ɖɩɣa nɛ wiyaʋ ɖɩɣa koozasɩ taa yɔ, nɛ etiyini pɩtɩŋa Siirii wiyaʋ Azayɛɛlɩ.+ Peeɖe ɛlɛ yebi Yeruzalɛm nɛ ɛɖɛɛ.
19 Piyele nɛ Yehowaasɩ yɔɔ tɔm ndʋ pɩkazaa yɔ, mbʋ payɩ ɛlaba yɔ, patɩma pɩ-tɔm mbʋ pɩlakaɣ Yuuda awiya alɩwaatʋ taa yɔ pɩ-takayaɣ taa yaa we? 20 Ɛlɛ Yehowaasɩ lɩmɖʋyaa la nɔɔ nɛ palɩɩ ɛ-wayɩ+ nɛ pakʋ-ɩ Suyuu+ ɖɩɣa taa,* nʋmɔʋ ŋgʋ kitiki Siila yɔ kɩ-taa. 21 Simeyatɩ pɩyalʋ Yozakaarɩ nɛ Somɛɛrɩ pɩyalʋ Yehozabaadɩ mba pɛkɛ ɛ-lɩmɖʋyaa yɔ, mba kʋnɩ-ɩ.+ Pepimi-i ɛ-cɔzɔnaa cɔlɔ Daviid Tɛtʋ taa, nɛ ɛ-pɩyalʋ Amaziya pɩsɩ wiyaʋ e-lone taa.+
13 Yuuda wiyaʋ Okoziyaasɩ+ pɩyalʋ Yehowaasɩ+ pɩnaɣ 23 ñɩŋga taa, Yehu+ pɩyalʋ Yehowahazɩ pɩsɩ wiyaʋ Izrayɛɛlɩ yɔɔ Samaarii, nɛ ɛtɔɔ kewiyitu pɩnzɩ 17. 2 Ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛla mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu Yehowa ɛsɩndaa yɔ, nɛ ɛñɔɔnɩ kɩwɛɛkɩm mbʋ Nebatɩ pɩyalʋ Yerobowam kaayeba nɛ Izrayɛɛlɩ la yɔ.+ Etiyele pɩ-labʋ. 3 Nɛ Yehowa taa wɩɩnɩ+ Izrayɛɛlɩ siŋŋ,+ nɛ ɛɖʋzɩ-wɛ Siirii wiyaʋ Azayɛɛlɩ+ nesi tɛɛ nɛ Azayɛɛlɩ pɩyalʋ Bɛɛnɩ-Hadaadɩ+ nesi tɛɛ, pa-kɩyakɩŋ kpeekpe taa.
4 Alɩwaatʋ natʋyʋ wayɩ lɛ, Yehowahazɩ tendi Yehowa se ɛna ɛ-pʋtɔdɩyɛ,* nɛ Yehowa welisini-i, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛɛna nazɩm mbʋ Siirii wiyaʋ kaakɔnɩ Izrayɛɛlɩ yɔɔ yɔ.+ 5 Ðɩnɛ ɛlɛ Yehowa ha Izrayɛɛlɩ ñʋʋ yaɖʋ+ nɔɔyʋ se ɛlɩzɩ Izrayɛɛlɩ mba Siirii nesi tɛɛ, nɛ Izrayɛɛlɩ mba pɩzɩ nɛ pacaɣ pa-ɖɩsɩ taa laŋhɛzɩyɛ nɛ pɛɛyɛ taa ɛzɩ ɖooo lɛ yɔ. 6 (Ɛlɛ patiyele Yerobowam ɖɩɣa kɩwɛɛkɩm mbʋ eeyeba nɛ Izrayɛɛlɩ la yɔ.+ Powobi pɩ-yɔɔ nɛ palakɩ kɩwɛɛkɩm mbʋ,* nɛ sizika kiɖeɖeɣa*+ wɛɛ Samaarii mbʋ.) 7 Sɔɔjanaa panɛ pe-ɖeke pɩɩkazɩ Yehowahazɩ: Kpaŋnaŋ yɔɔ caɣyaa 50, kɛɛkɛɛnaa 10, nɛ sɔɔjanaa nɩŋgbanzɩ ɖɔnaa 10 000, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Siirii wiyaʋ kaaɖɩzɩ lalaa,+ ɛɛfɛyɩ-wɛ ɛzɩ pɛfɛyʋʋ mʋzʋʋ tɔɔnaɣ ɖɩmaɖɛ taa yɔ.+
8 Piyele nɛ Yehowahazɩ yɔɔ tɔm ndʋ pɩkazaa yɔ, mbʋ payɩ ɛlaba yɔ nɛ e-ɖoŋ, patɩma pɩ-tɔm mbʋ pɩlakaɣ Izrayɛɛlɩ awiya alɩwaatʋ taa yɔ pɩ-takayaɣ taa yaa we? 9 Pʋwayɩ lɛ, Yehowahazɩ sɩ,* nɛ pepimi-i Samaarii;+ nɛ ɛ-pɩyalʋ Yehowaasɩ pɩsɩ wiyaʋ e-lone taa.
10 Yuuda wiyaʋ Yehowaasɩ pɩnaɣ 37 ñɩŋga taa, Yehowahazɩ pɩyalʋ Yehowaasɩ+ pɩsɩ wiyaʋ Izrayɛɛlɩ yɔɔ Samaarii, nɛ ɛtɔɔ kewiyitu pɩnzɩ 16. 11 Ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛla mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu Yehowa ɛsɩndaa yɔ, nɛ etiyele labʋ kɩwɛɛkɩm mbʋ payɩ Nebatɩ pɩyalʋ Yerobowam kaayeba nɛ Izrayɛɛlɩ la yɔ.+ Ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛla kɩwɛɛkɩm mbʋ.*
12 Piyele nɛ Yehowaasɩ yɔɔ tɔm ndʋ pɩkazaa yɔ, mbʋ payɩ ɛlaba yɔ nɛ e-ɖoŋ nɛ ɛzɩma eyoni Yuuda wiyaʋ Amaziya yɔ,+ patɩma pɩ-tɔm mbʋ pɩlakaɣ Izrayɛɛlɩ awiya alɩwaatʋ taa yɔ pɩ-takayaɣ taa yaa we? 13 Pʋwayɩ lɛ, Yehowaasɩ sɩ;* nɛ Yerobowam*+ caɣ e-kewiyaɣ kpelaɣ yɔɔ. Nɛ pepi Yehowaasɩ Samaarii, Izrayɛɛlɩ awiya cɔlɔ.+
14 Eliizee+ tɔlɩ kʋdɔŋ ŋgʋ ɛsɩbɩnɩ-kʋ pʋwayɩ yɔ lɛ, Izrayɛɛlɩ wiyaʋ Yehowaasɩ tii ɛ-cɔlɔ nɛ ewii-i nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Man-caa, man-caa! Izrayɛɛlɩ kɛɛkɛɛ nɛ ɛ-kpaŋnaŋ yɔɔ caɣyaa!»+ 15 Nɛ Eliizee heyi-i se: «Kpaɣ tɔʋ nɛ ñɩma.» Nɛ ɛkpaɣ tɔʋ nɛ ñɩma. 16 Peeɖe eheyi Izrayɛɛlɩ wiyaʋ se: «Tɩnɩ ñe-nesi tɔʋ yɔɔ.» Nɛ ɛtɩnɩ e-nesi kɩ-yɔɔ; pʋwayɩ lɛ, Eliizee tɩnɩ e-nesi wiyaʋ nesi yɔɔ. 17 Peeɖe eheyi-i se: «Tʋlɩ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa mondoɖebɔʋ.» Nɛ ɛtʋlɩ-kʋ. Eliizee heyi-i se: «Tɔ!» Nɛ ɛtɔ. Ðɩnɛ ɛlɛ eheyi-i se: «Yehowa wabɩtʋ* ñɩmɩyɛ lɛ, ñɩmɩyɛ nɖɩ ɖɩwakɩ Siirii yɔ! Ŋkaɣ Siirii wabʋ Afɛɛkɩ+ taa pɩkɔɔ nɛ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ ŋtɛm kɩ-tɔm yɔ.»
18 Ewolo pɩ-yɔɔ se: «Kpaɣ ñɩma,» nɛ ɛkpaɣ-yɛ. Nɛ eheyi Izrayɛɛlɩ wiyaʋ se: «Ma tataa.» Peeɖe ɛmabɩ tataa tam nabudozo nɛ eyele mabʋ. 19 Ðɩnɛ ɛlɛ Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ taa wɩnɩ-ɩ nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Pɩɩwɛɛ se ŋma tataa tam 5 yaa tam 6! Ye ŋŋlabɩ mbʋ yɔ, piiyeba nɛ ŋwa Siirii pɩkɔɔ nɛ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ ŋtɛm kɩ-tɔm yɔ, ɛlɛ lɛɛlɛɛyɔ lɛ, ŋkaɣ wabʋ Siirii tam nabudozo ɖeke.»+
20 Pʋwayɩ lɛ, Eliizee sɩ nɛ pepimi-i. Mowaabʋ ɛtɛlɛmwaa+ nabɛyɛ kɔŋaɣ ɛjaɖɛ taa pɩnaɣ ɖɩbazɩyɛ alɩwaatʋ taa.* 21 Ɛyaa nabɛyɛ kaawɛɛ nɛ pepiŋ abalʋ nɔɔyʋ lɛ, pana ɛtɛlɛmwaa; peeɖe pɛpɛɖɩ abalʋ ɛnʋ lɛɛ lɛɛ Eliizee pɩlaʋ taa nɛ pese. Abalʋ ɛnʋ e-tomnaɣ tukuni Eliizee mɔɔ lɛ, efe+ nɛ ɛkʋyɩ ɛsɩŋ ɛ-nɩŋgbanzɩ yɔɔ.
22 Siirii wiyaʋ Azayɛɛlɩ+ kaanazɩ Izrayɛɛlɩ+ Yehowahazɩ kɩyakɩŋ kpeekpe taa. 23 Ɛlɛ Yehowa labɩ-wɛ camɩyɛ lakasɩ nɛ ɛna pa-pʋtɔdɩyɛ+ nɛ ɛwɩlɩ se ɛmaɣzɩɣ pɔ-yɔɔ, ɛgbɛyɛ nɖɩ ɛɛɖʋ ɛ nɛ Abraham,+ Izaakɩ+ nɛ Yakɔɔb+ pɛ-hɛkʋ taa yɔ ɖɩ-yɔɔ. Ɛtaasɔɔlɩ se ɛɖɩzɩ-wɛ, nɛ ɛtɩlɔ-wɛ* halɩ nɛ sɔnɔ. 24 Siirii wiyaʋ Azayɛɛlɩ sɩba lɛ, ɛ-pɩyalʋ Bɛɛnɩ-Hadaadɩ pɩsɩ wiyaʋ e-lone taa. 25 Peeɖe Yehowahazɩ pɩyalʋ Yehowaasɩ ɖaɣnɩ mʋʋ Azayɛɛlɩ pɩyalʋ Bɛɛnɩ-Hadaadɩ cɔlɔ tɛtʋ ndʋ payɩ ɛlɛ kaamʋ you taa ɛ-caa Yehowahazɩ cɔlɔ yɔ. Yehowaasɩ wabɩ-ɩ* tam nabudozo+ nɛ ɛɖaɣnɩ mʋʋ Izrayɛɛlɩ tɛtʋ.
14 Izrayɛɛlɩ wiyaʋ Yehowahazɩ pɩyalʋ Yehowaasɩ+ pɩnaɣ 2 ñɩŋga taa, Yuuda wiyaʋ Yehowaasɩ pɩyalʋ Amaziya pɩsɩ wiyaʋ. 2 Ɛɛwɛnɩ pɩnzɩ 25 alɩwaatʋ ndʋ ɛpɩsɩ wiyaʋ yɔ, nɛ ɛtɔɔ kewiyitu pɩnzɩ 29 Yeruzalɛm. Payaɣaɣ e-ɖoo se Yehowadiinɩ, ɛɛkɛ Yeruzalɛm tʋ.+ 3 Ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛla mbʋ pɩtʋʋzɩ Yehowa ɛsɩndaa yɔ, ɛlɛ pɩtɩtalɩ ɛzɩ ɛ-cɔzɔ Daviid+ kaalabʋ yɔ. Ɛlabɩ pɩtɩŋa payɩ ɛzɩ ɛ-caa Yehowaasɩ kaalabʋ yɔ.+ 4 Paa mbʋ yɔ, patɩyɔkɩ lona kʋkʋya,+ nɛ samaɣ kaawɛɛ nɛ kalaɣ kɩlaŋ nɛ kalakɩ nɛ lona kʋkʋya yɔɔ kɩlaŋ ñɔsɩ kpaɣ mbʋ.+ 5 Kewiyaɣ tɩɩkɔm nɛ kɛcɛyɩsɩ camɩyɛ e-nesi tɛɛ lɛ, ɛkʋ ɛ-lɩmɖʋyaa mba paakʋ ɛ-caa weyi ɛɛkɛ wiyaʋ yɔ.+ 6 Ɛlɛ ɛtɩkʋ mba paakʋ ɛ-caa yɔ pa-pɩyalaa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛñam Yehowa paɣtʋ ndʋ pama Moyizi Paɣtʋ takayaɣ taa yɔ. Tɩyɔɔdʋʋ se: «Pɩtɩpɔzɩ se pakʋ caanaa pa-pɩyalaa kɩwɛɛkɩm yɔɔ, nɛ pɩtɩpɔzɩ se pakʋ pɩyalaa pa-caanaa kɩwɛɛkɩm yɔɔ; ɛlɛ pɩwɛɛ se pakʋ paa weyi ɛ-maɣmaɣ ɛ-kɩwɛɛkɩm yɔɔ.»+ 7 Ɛkʋ Edom mba+ Ðɔm Fɛɛʋ taa,+ paakpɛndɩ abalaa 10 000; nɛ ɛmʋ Seela tɛtʋ you taa,+ nɛ ɛlɛɣzɩ-tʋ hɩɖɛ se Yokteyɛɛlɩ nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ sɔnɔ kɩyakʋ kʋnɛ.
8 Nɛ Amaziya tiyi ɛyaa Izrayɛɛlɩ wiyaʋ Yehu pɩyalʋ Yehowahazɩ pɩyalʋ Yehowaasɩ cɔlɔ se peheyi-i se: «Kɔɔ nɛ ɖɩkatɩ ɖama nɛ ɖɩla you.»*+ 9 Izrayɛɛlɩ wiyaʋ Yehowaasɩ tiyi se peheyi Yuuda wiyaʋ Amaziya se: «Libaŋ sɔɔ ñɩyʋʋ tiyaa se peheyi Libaŋ sɛɛdrɩ se: “Cɛlɩ ñɛ-pɛlɛ man-pɩyalʋ nɛ ɛpɩsɩ-ɩ ɛ-halʋ.” Ɛlɛ Libaŋ tɛtɛgbɩnɛ naɖɩyɛ tɩŋnɩ peeɖe nɛ ɖɩfɛyɩ sɔɔ ñɩyʋʋ ŋgʋ. 10 Pɩkɛ toovenim se ŋwabɩ Edom,+ pʋyɔɔ ña-laŋɩyɛ kpazɩ ɖɩ-tɩ. Ña-taa ɛla leleŋ nɛ ña-samtʋ, ɛlɛ caɣ ña-ɖɩɣa.* Ɛbɛ yɔɔ ŋñɩnɩɣ se ŋkɔnɩ ña-tɩ asɛyʋʋ nɛ ŋtɔlɩ, nɛ ŋkpɛndɩɣnɩ Yuuda?» 11 Ɛlɛ Amaziya tiwelisi.+
Peeɖe Izrayɛɛlɩ wiyaʋ Yehowaasɩ kpawa, nɛ ɛ nɛ Yuuda wiyaʋ Amaziya pakatɩ ɖama nɛ pala you Bɛtɩ-Semɛɛsɩ+ ŋgʋ kɩwɛ Yuuda yɔ kɩ-taa.+ 12 Izrayɛɛlɩ wa Yuuda, nɛ paa weyi lɛ ese nɛ ekpe ɛ-tɛ.* 13 Izrayɛɛlɩ wiyaʋ Yehowaasɩ kpa Yuuda wiyaʋ Amaziya, weyi ɛɛkɛ Yehowaasɩ pɩyalʋ Okoziyaasɩ pɩyalʋ yɔ, Bɛtɩ-Semɛɛsɩ taa. Pʋwayɩ lɛ, pɔkɔɔ Yeruzalɛm, nɛ ɛtʋlɩ Yeruzalɛm koloŋa pɔʋ, kpaɣnɩ Efrayim Nɔnɔɔ+ nɛ piwolo Kɔna taa Nɔnɔɔ,+ nuŋgolonzi 400.* 14 Ɛkpaɣ sika nɛ liidiye ñɩɣtʋ kpeekpe nɛ wondu ndʋ payɩ tɩɩwɛ Yehowa ɖɩɣa taa nɛ wiyaʋ ɖɩɣa ñɩm ɖɩzɩyɛ taa yɔ; nɛ ɛkpaɣ ɖɔɖɔ ɛyaa se ɛɖɛnɩ yomiye taa. Pʋwayɩ lɛ, ɛpɩsɩ Samaarii.
15 Piyele nɛ Yehowaasɩ yɔɔ tɔm ndʋ pɩkazaa yɔ, mbʋ ɛlaba yɔ nɛ e-ɖoŋ nɛ ɛzɩma eyoni Yuuda wiyaʋ Amaziya yɔ, patɩma pɩ-tɔm mbʋ pɩlakaɣ Izrayɛɛlɩ awiya alɩwaatʋ taa yɔ pɩ-takayaɣ taa yaa we? 16 Pʋwayɩ lɛ, Yehowaasɩ sɩ,* nɛ pepimi-i Samaarii+ Izrayɛɛlɩ awiya cɔlɔ; nɛ ɛ-pɩyalʋ Yerobowam*+ pɩsɩ wiyaʋ e-lone taa.
17 Yuuda wiyaʋ Yehowaasɩ pɩyalʋ Amaziya+ caɣ wezuu pɩnzɩ 15 Izrayɛɛlɩ wiyaʋ Yehowahazɩ+ pɩyalʋ Yehowaasɩ+ sɩm wayɩ. 18 Piyele nɛ Amaziya yɔɔ tɔm ndʋ pɩkazaa yɔ, patɩma pɩ-tɔm mbʋ pɩlakaɣ Yuuda awiya alɩwaatʋ taa yɔ pɩ-takayaɣ taa yaa we? 19 Pʋwayɩ lɛ, pɛkpɛyɩ ɛ-tɔm+ Yeruzalɛm, nɛ ese nɛ ewolo Lakisi, ɛlɛ petiyi ɛyaa ɛ-wayɩ Lakisi nɛ pakʋ-ɩ peeɖe. 20 Nɛ pakpaɣ-ɩ kɛɛkɛɛ ŋgʋ kpaŋnaŋ hɔŋaɣ yɔ kɩ-taa nɛ papɩsɩna, nɛ pepimi-i Yeruzalɛm ɛ-cɔzɔnaa cɔlɔ Daviid Tɛtʋ taa.+ 21 Peeɖe Yuuda samaɣ kpeekpe kpaɣ Azariya*+ weyi ɛɛwɛnɩ pɩnzɩ 16 yɔ,+ nɛ pasɩɩ-ɩ wiyaʋ ɛ-caa Amaziya lone taa.+ 22 Ɛɖaɣnɩ maʋ Elatɩ+ tɛtʋ nɛ eyele nɛ tɩɖaɣnɩ pɩsʋʋ Yuuda tɛtʋ, wiyaʋ* sɩm wayɩ.*+
23 Yuuda wiyaʋ Yehowaasɩ pɩyalʋ Amaziya pɩnaɣ 15 ñɩŋga taa, Izrayɛɛlɩ wiyaʋ Yehowaasɩ pɩyalʋ Yerobowam+ pɩsɩ wiyaʋ Samaarii, nɛ ɛtɔɔ kewiyitu pɩnzɩ 41. 24 Ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛla mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu Yehowa ɛsɩndaa yɔ. Etiyele labʋ kɩwɛɛkɩm mbʋ payɩ Nebatɩ pɩyalʋ Yerobowam kaayeba nɛ Izrayɛɛlɩ la yɔ.+ 25 Ɛpɩsɩnɩ Izrayɛɛlɩ kamaɣ kpaɣnɩ Lebo-Hamatɩ*+ nɛ ŋwolo Araba Teŋgu,*+ ɛzɩ Izrayɛɛlɩ tɛ Ɛsɔ Yehowa kaatɩŋnʋʋ ɛ-lɩmɖʋyʋ Yoonaa,+ Amitayii pɩyalʋ yɔɔ nɛ ɛyɔɔdɩ yɔ; Yoonaa kaakɛ nayʋ weyi ɛ-tɛ wɛ Gaatɩ-Efɛɛrɩ+ yɔ. 26 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yehowa kaana kʋñɔŋ sɔsɔʋ ŋgʋ kɩ-taa Izrayɛɛlɩ kaawɛɛ yɔ.+ Pɩtaakazɩ nɔɔyʋ se ɛsɩnɩ Izrayɛɛlɩ, halɩ pɩkpɛndɩnɩ pɩlabɩmwaa yaa ajamaa. 27 Ɛlɛ Yehowa kaayɔɔdɩ lidaʋ tɔm se ɛɛkaɣ hɩzʋʋ Izrayɛɛlɩ hɩɖɛ tɛtʋ kpeekpe yɔɔ.+ Pʋyɔɔ ɛtɩŋnɩ Yehowaasɩ pɩyalʋ Yerobowam nesi yɔɔ nɛ ɛya pa-ñʋʋ.+
28 Piyele nɛ Yerobowam yɔɔ tɔm ndʋ pɩkazaa yɔ, mbʋ payɩ ɛlaba yɔ nɛ e-ɖoŋ, ɛzɩma ɛlabɩ you nɛ ɛzɩma eyeba nɛ Damaasɩ+ nɛ Hamatɩ+ paɖaɣnɩ pɩsʋʋ Yuuda tɛtʋ Izrayɛɛlɩ taa yɔ, patɩma pɩ-tɔm mbʋ pɩlakaɣ Izrayɛɛlɩ awiya alɩwaatʋ taa yɔ pɩ-takayaɣ taa yaa we? 29 Pʋwayɩ lɛ, Yerobowam sɩ nɛ pepimi-i* ɛ-cɔzɔnaa cɔlɔ, Izrayɛɛlɩ awiya cɔlɔ; nɛ ɛ-pɩyalʋ Zakarii+ pɩsɩ wiyaʋ e-lone taa.
15 Izrayɛɛlɩ wiyaʋ Yerobowam* pɩnaɣ 27 ñɩŋga taa Yuuda wiyaʋ Amaziya+ pɩyalʋ Azariya*+ pɩsɩ wiyaʋ.+ 2 Ɛɛwɛnɩ pɩnzɩ 16 alɩwaatʋ ndʋ ɛpɩsɩ wiyaʋ yɔ, nɛ ɛtɔɔ kewiyitu pɩnzɩ 52 Yeruzalɛm. Payaɣaɣ e-ɖoo se Yekoliya, ɛɛkɛ Yeruzalɛm tʋ. 3 Ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛla mbʋ pɩtʋʋzɩ Yehowa ɛsɩndaa yɔ, ɛzɩ ɛ-caa Amaziya kaalabʋ yɔ.+ 4 Paa mbʋ yɔ, patɩyɔkɩ lona kʋkʋya,+ nɛ samaɣ kaawɛɛ nɛ kalaɣ kɩlaŋ nɛ kalakɩ nɛ lona kʋkʋya yɔɔ kɩlaŋ ñɔsɩ kpaɣ mbʋ.+ 5 Yehowa kɔnɩ kʋñɔŋ wiyaʋ yɔɔ, nɛ ɛpɩsɩ canaɣ+ nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ ɛ-sɩm wiye; nɛ ɛwɛɛ ɖɩɣa ŋga kaawɛ kɩjaʋ yɔ ka-taa;+ nɛ alɩwaatʋ ndʋ lɛ, wiyaʋ pɩyalʋ Yotam+ kaawɛɛ nɛ ɛcɔŋnɩ ɖɩɣa* yɔɔ, nɛ ɛhʋʋ ɛjaɖɛ taa ɛyaa tɔm.+ 6 Piyele nɛ Azariya yɔɔ tɔm ndʋ pɩkazaa yɔ,+ mbʋ payɩ ɛlaba yɔ, patɩma pɩ-tɔm mbʋ pɩlakaɣ Yuuda awiya alɩwaatʋ taa yɔ pɩ-takayaɣ taa yaa we? 7 Pʋwayɩ lɛ, Azariya sɩ,*+ nɛ pepimi-i ɛ-cɔzɔnaa cɔlɔ Daviid Tɛtʋ taa; nɛ ɛ-pɩyalʋ Yotam pɩsɩ wiyaʋ e-lone taa.
8 Yuuda wiyaʋ Azariya+ pɩnaɣ 38 ñɩŋga taa, Yerobowam pɩyalʋ Zakarii+ pɩsɩ wiyaʋ Izrayɛɛlɩ yɔɔ Samaarii, nɛ ɛtɔɔ kewiyitu fenasɩ loɖo. 9 Ɛlabɩ mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu Yehowa ɛsɩndaa yɔ, ɛzɩ ɛ-cɔzɔnaa kaalabʋ yɔ. Etiyele labʋ kɩwɛɛkɩm mbʋ Nebatɩ pɩyalʋ Yerobowam kaayeba nɛ Izrayɛɛlɩ la yɔ.+ 10 Nɛ Yabɛɛsɩ pɩyalʋ Saalum lɩɩ ɛ-wayɩ nɛ ɛkʋ-ɩ+ Ibleyam.+ Ɛkʋ-ɩ nɛ pɩtɛ lɛ, ɛpɩsɩ wiyaʋ e-lone taa. 11 Piyele nɛ Zakarii yɔɔ tɔm ndʋ pɩkazaa yɔ, pama pɩ-tɔm mbʋ pɩlakaɣ Izrayɛɛlɩ awiya alɩwaatʋ taa yɔ pɩ-takayaɣ taa. 12 Piyeba nɛ tɔm ndʋ Yehowa kaaheyi Yehu yɔ tɩla. Eeheyi-i se: «Ña-pɩyalaa kpaɖɩŋ 4+ kaɣ caɣʋ Izrayɛɛlɩ kewiyaɣ kpelaɣ yɔɔ.»+ Nɛ mbʋ pɩlaba.
13 Yabɛɛsɩ pɩyalʋ Saalum pɩsɩ wiyaʋ Yuuda wiyaʋ Uziya+ pɩnaɣ 39 ñɩŋga taa, nɛ ɛtɔɔ kewiyitu fenaɣ kʋɖʋmaɣ Samaarii taa. 14 Nɛ Gadi pɩyalʋ Menaahɛm lɩɩnɩ Tiriza+ nɛ ɛkpa Samaarii nɛ ɛkʋ Yabɛɛsɩ pɩyalʋ Saalum,+ Samaarii taa. Ɛkʋ-ɩ nɛ pɩtɛ lɛ, ɛpɩsɩ wiyaʋ e-lone taa. 15 Piyele nɛ Saalum yɔɔ tɔm ndʋ pɩkazaa yɔ nɛ ɛzɩma ɛɛlɩ wiyaʋ wayɩ yɔ, pama pɩ-tɔm mbʋ pɩlakaɣ Izrayɛɛlɩ awiya alɩwaatʋ taa yɔ pɩ-takayaɣ taa. 16 Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa Menaahɛm lɩnɩ Tiriza nɛ ewolo ɛyɔkɩ Tifɩsa nɛ ɛkʋ mba payɩ paawɛ kɩ-taa nɛ ki-egeetiye taa yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ kɩtɩtʋlɩ-ɩ kɩ-nɔnɔsɩ. Ɛyɔkɩ-kʋ nɛ ɛyasɩ kɩ-taa halaa hosi tɩnaa lotu.
17 Yuuda wiyaʋ Azariya pɩnaɣ 39 ñɩŋga taa, Gadi pɩyalʋ Menaahɛm pɩsɩ wiyaʋ Izrayɛɛlɩ yɔɔ, nɛ ɛtɔɔ kewiyitu pɩnzɩ 10 Samaarii taa. 18 Ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛla mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu Yehowa ɛsɩndaa yɔ. Etiyele labʋ kɩwɛɛkɩm mbʋ payɩ Nebatɩ pɩyalʋ Yerobowam kaayeba nɛ Izrayɛɛlɩ la yɔ,+ ɛ-kɩyakɩŋ kpeekpe taa. 19 Asiirii wiyaʋ Puli+ wolo nɛ ɛsʋʋ ɛjaɖɛ taa, nɛ Menaahɛm cɛlɩ Puli liidiye talaŋwaa* 1 000 se ɛlɛ ɛɖʋ-ɩ nesi nɛ e-kewiyaɣ cɛyɩsɩ e-nesi tɛɛ camɩyɛ.+ 20 Nɛ Menaahɛm mʋ tɛtʋ taa ɛyaa sɔsaa, mba pɛkɛ ñɩm tɩnaa yɔ pɔ-cɔlɔ liidiye se pɩsa nɛ ehiɣ Izrayɛɛlɩ cɔlɔ liidiye nɖɩ pɩpɔzʋʋ se ɛcɛlɩ yɔ.+ Ɛcɛlɩ Asiirii wiyaʋ liidiye siklinaa* 50 paa abalʋ weyi ɛ-ñʋʋ taa. Peeɖe Asiirii wiyaʋ pɩsaa nɛ ɛtɩtasɩ caɣʋ ɛjaɖɛ taa. 21 Piyele nɛ Menaahɛm+ yɔɔ tɔm ndʋ pɩkazaa yɔ, mbʋ payɩ ɛlaba yɔ, patɩma pɩ-tɔm mbʋ pɩlakaɣ Izrayɛɛlɩ awiya alɩwaatʋ taa yɔ pɩ-takayaɣ taa yaa we? 22 Pʋwayɩ lɛ, Menaahɛm sɩ;* nɛ ɛ-pɩyalʋ Peekahiya pɩsɩ wiyaʋ e-lone taa.
23 Yuuda wiyaʋ Azariya pɩnaɣ 50 ñɩŋga taa, Menaahɛm pɩyalʋ Peekahiya pɩsɩ Izrayɛɛlɩ wiyaʋ Samaarii taa, nɛ ɛtɔɔ kewiyitu pɩnzɩ naalɛ. 24 Ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛla mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu Yehowa ɛsɩndaa yɔ. Etiyele labʋ kɩwɛɛkɩm mbʋ Nebatɩ pɩyalʋ Yerobowam kaayeba nɛ Izrayɛɛlɩ la yɔ.+ 25 Nɛ ɛ-sɔɔja sɔsɔ Peeka,+ Remaliya pɩyalʋ, lɩɩ ɛ-wayɩ nɛ ɛkʋ-ɩ Samaarii taa, wiyaʋ ɖɩɣa ɖoŋ tilimiye* taa, ɛ nɛ Arɩgob nɛ Ariyee. Galaadɩ abalaa 50 kaawɛ ɛ-cɔlɔ; nɛ ɛkʋ-ɩ nɛ pɩtɛ lɛ, ɛpɩsɩ wiyaʋ e-lone taa. 26 Piyele nɛ Peekahiya yɔɔ tɔm ndʋ pɩkazaa yɔ, mbʋ payɩ ɛlaba yɔ, pama pɩ-tɔm mbʋ pɩlakaɣ Izrayɛɛlɩ awiya alɩwaatʋ taa yɔ pɩ-takayaɣ taa.
27 Yuuda wiyaʋ Azariya pɩnaɣ 52 ñɩŋga taa, Remaliya pɩyalʋ Peeka+ pɩsɩ wiyaʋ Izrayɛɛlɩ yɔɔ Samaarii taa, nɛ ɛtɔɔ kewiyitu pɩnzɩ 20. 28 Ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛla mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu Yehowa ɛsɩndaa yɔ, nɛ etiyele labʋ kɩwɛɛkɩm mbʋ Nebatɩ pɩyalʋ Yerobowam kaayeba nɛ Izrayɛɛlɩ la yɔ.+ 29 Izrayɛɛlɩ wiyaʋ Peeka alɩwaatʋ taa, Asiirii wiyaʋ Tigɩlaatɩ-Pilezɛɛrɩ+ woba nɛ ɛla you nɛ ɛmʋ Iyɔɔnɩ, Abɛl-Bɛtɩ-Maaka,+ Yanowa, Kedɛɛsɩ,+ Hazɔɔrɩ, Galaadɩ,+ nɛ Galilee, Naftalii+ egeetiye tɩŋa, nɛ ɛkpaɣ ɛyaa nɛ ɛɖɛnɩ-wɛ yomiye taa Asiirii.+ 30 Nɛ Elaa pɩyalʋ Osee+ lɩɩ Remaliya pɩyalʋ Peeka wayɩ nɛ ɛkʋ-ɩ; nɛ ɛpɩsɩ wiyaʋ e-lone taa Uziya pɩyalʋ Yotam+ pɩnaɣ 20 ñɩŋga taa. 31 Piyele nɛ Peeka yɔɔ tɔm ndʋ pɩkazaa yɔ, mbʋ payɩ ɛlaba yɔ, pama pɩ-tɔm mbʋ pɩlakaɣ Izrayɛɛlɩ awiya alɩwaatʋ taa yɔ pɩ-takayaɣ taa.
32 Izrayɛɛlɩ wiyaʋ Remaliya pɩyalʋ Peeka pɩnaɣ 2 ñɩŋga taa, Yuuda wiyaʋ Uziya+ pɩyalʋ Yotam+ pɩsɩ wiyaʋ. 33 Ɛɛwɛnɩ pɩnzɩ 25 alɩwaatʋ ndʋ ɛpɩsɩ wiyaʋ yɔ, nɛ ɛtɔɔ kewiyitu Yeruzalɛm pɩnzɩ 16. Payaɣaɣ e-ɖoo se Yerusa, Sadɔɔkɩ pɛlɛ.+ 34 Ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛlakɩ mbʋ pɩtʋʋzɩ Yehowa ɛsɩndaa yɔ, ɛzɩ ɛ-caa Uziya kaalabʋ yɔ.+ 35 Paa mbʋ yɔ, patɩyɔkɩ lona kʋkʋya, nɛ samaɣ kaawɛɛ nɛ kalaɣ kɩlaŋ nɛ kalakɩ nɛ lona kʋkʋya yɔɔ kɩlaŋ ñɔsɩ kpaɣ mbʋ.+ Ɛnʋ manɩ Yehowa ɖɩɣa nɔnɔɔ hayo ñɩŋga.+ 36 Piyele nɛ Yotam yɔɔ tɔm ndʋ pɩkazaa yɔ, mbʋ ɛlaba yɔ, patɩma pɩ-tɔm mbʋ pɩlakaɣ Yuuda awiya alɩwaatʋ taa yɔ pɩ-takayaɣ taa yaa we? 37 Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa, Yehowa paɣzɩ tiyuu Siirii wiyaʋ Reziini nɛ Remaliya pɩyalʋ Peeka+ Yuuda wayɩ.+ 38 Pʋwayɩ lɛ, Yotam sɩ* nɛ pepimi-i ɛ-cɔzɔnaa cɔlɔ, ɛ-cɔzɔ Daviid Tɛtʋ taa. Nɛ ɛ-pɩyalʋ Ahaazɩ pɩsɩ wiyaʋ e-lone taa.
16 Remaliya pɩyalʋ Peeka pɩnaɣ 17 ñɩŋga taa, Yuuda wiyaʋ Yotam pɩyalʋ Ahaazɩ+ pɩsɩ wiyaʋ. 2 Ahaazɩ kaawɛnɩ pɩnzɩ 20 alɩwaatʋ ndʋ ɛpɩsɩ wiyaʋ yɔ, nɛ ɛtɔɔ kewiyitu pɩnzɩ 16 Yeruzalɛm. Ɛtɩla mbʋ pɩtʋʋzɩ ɛ-Ɛsɔ Yehowa ɛsɩndaa yɔ, ɛzɩ ɛ-cɔzɔ Daviid kaalabʋ yɔ.+ 3 Ɛlɛ ɛɖɔm Izrayɛɛlɩ awiya nʋmɔʋ taa,+ nɛ halɩ ɛñaɣzɩ ɛ-maɣmaɣ ɛ-pɩyalʋ miŋ,+ nɛ ɛla lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ nzɩ ajɛɛ wena Yehowa kaaɖɔɔnɩ-yɛ Izrayɛɛlɩ mba ɛsɩndaa yɔ, alakaɣ yɔ.+ 4 Ewobi pɩ-yɔɔ ɖɔɖɔ nɛ ɛlaɣ kɩlaŋ nɛ ɛlakɩ nɛ kɩlaŋ ñɔsɩ kpaɣ lona kʋkʋya+ taa, piyisi yɔɔ, nɛ tɩŋ weyi payɩ ɩwɛ hatʋ camɩyɛ yɔ ɩ-tɛɛ.+
5 Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa Siirii wiyaʋ Reziini nɛ Izrayɛɛlɩ wiyaʋ Peeka, Remaliya pɩyalʋ, pakpawa se poyooni Yeruzalɛm.+ Pɛñɛyɩ Ahaazɩ ɛlɛ patɩpɩzɩ nɛ pamʋ tɛtʋ ndʋ. 6 Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, Siirii wiyaʋ Reziini pɩsɩnɩ Elatɩ+ nɛ ɛcɛlɩ Edom mba; pʋwayɩ lɛ, ɛɖɔɔnɩ Yuuda mba Elatɩ taa. Nɛ Edom mba sʋʋ Elatɩ taa, nɛ pacaɣ peeɖe halɩ nɛ sɔnɔ. 7 Peeɖe Ahaazɩ tiyi ɛyaa Asiirii wiyaʋ Tigɩlaatɩ-Pilezɛɛrɩ+ cɔlɔ se peheyi-i se: «Mɛnkɛ ña-lɩmɖʋyʋ nɛ ña-pɩyalʋ. Kpa nɛ ŋya ma-ñʋʋ Siirii wiyaʋ nesi tɛɛ nɛ Izrayɛɛlɩ wiyaʋ nesi tɛɛ, pɛwɛɛ nɛ poyouni-m.» 8 Ðɩnɛ ɛlɛ Ahaazɩ kpaɣ liidiye nɛ sika ŋga kaawɛ Yehowa ɖɩɣa taa nɛ wiyaʋ ɖɩɣa ñɩm ɖɩzɩyɛ taa yɔ nɛ etiyini Asiirii wiyaʋ se ɛtaanɩ ɛ-nɔɔ num.+ 9 Asiirii wiyaʋ la mbʋ ɛpɔzɩ-ɩ yɔ, nɛ ɛɖɛɛ ɛkpa Damaasɩ wayɩ nɛ ɛmʋ-kʋ nɛ ɛkpaɣ kɩ-taa ɛyaa nɛ ewoni yomiye taa Kiir,+ nɛ ɛkʋ Reziini.+
10 Nɛ Wiyaʋ Ahaazɩ wolo nɛ ɛkatɩ Asiirii wiyaʋ Tigɩlaatɩ-Pilezɛɛrɩ Damaasɩ taa. Wiyaʋ Ahaazɩ na altaaru ŋgʋ kɩwɛ Damaasɩ yɔ lɛ, etiyini cɔjɔ Uriyaa altaaru ŋgʋ kɩ-anjaʋ se ɛwɩlɩ-ɩ kɩ-wɛtʋ nɛ ɛzɩma palabɩ-kʋ yɔ.+ 11 Cɔjɔ Uriyaa+ ma altaaru+ nɛ kɩwɛɛ ɖeyi ɖeyi ɛzɩ Wiyaʋ Ahaazɩ kaawɛʋ Damaasɩ nɛ ɛtʋʋzɩ-ɩ yɔ. Cɔjɔ Uriyaa ma-kʋ nɛ ɛtɛ pʋcɔ nɛ Wiyaʋ Ahaazɩ lɩɩnɩ Damaasɩ nɛ ɛpɩsɩ. 12 Wiyaʋ lɩnɩ Damaasɩ nɛ ɛpɩsɩ nɛ ɛna altaaru lɛ, ɛñɔtɩnɩ-kʋ nɛ ɛlaa kɩlaŋ kɩ-yɔɔ.+ 13 Nɛ ɛlaa altaaru ŋgʋ kɩ-yɔɔ ɛ-kɩlaŋ kɩñaɣzɩŋ nɛ ɛ-tɔɔnaɣ pee kɩlaŋ nɛ pɩ-ñɔsɩ kpa; elizi ɖɔɖɔ e-kilizasɩ nɛ ɛmɩzɩ ɛ-laŋhɛzɩyɛ kɩlaŋ calɩm kɩ-yɔɔ. 14 Pʋwayɩ lɛ, ñɩɣyʋʋ kɩsɛɛmʋʋ altaaru+ ŋgʋ kɩɩwɛ Yehowa ɛsɩndaa, ɖɩɣa ɛsɩndaa yɔ, nɛ kɩwɛɛ ɛ-maɣmaɣ ɛ-altaaru nɛ Yehowa ɖɩɣa pɛ-hɛkʋ taa yɔ, ɛkʋsɩ-kʋ ki-lone taa, nɛ ɛsɩɩ-kʋ ɛ-maɣmaɣ ɛ-altaaru tɛ hayo kiŋ. 15 Wiyaʋ Ahaazɩ ɖʋ paɣtʋ cɔjɔ Uriyaa+ se: «La nɛ tanaŋ tɛɛ kɩlaʋ kɩñaɣzʋʋ ñɔsɩ kpa altaaru sɔsɔʋ yɔɔ,+ ŋla ɖɔɖɔ mbʋ ɖanaɣ tɔɔnaɣ pee kɩlaʋ,+ wiyaʋ kɩlaʋ kɩñaɣzʋʋ, nɛ ɛ-tɔɔnaɣ pee kɩlaʋ, pɩkpɛndɩnɩ kɩlaŋ kɩñaɣzɩŋ, tɔɔnaɣ pee kɩlaŋ, nɛ samaɣ tɩŋa kilizasɩ. Pɩwɛɛ ɖɔɖɔ se ŋmɩzɩ kɩ-yɔɔ kɩlaŋ kɩñaɣzɩŋ calɩm tɩŋa nɛ kɩlaŋ lɛɛŋ calɩm tɩŋa. Piyele nɛ ñɩɣyʋʋ kɩsɛɛmʋʋ altaaru yɔ, yele nɛ mamaɣzɩ nɛ mana se ɛbɛ mankaɣ-kʋ labɩnʋʋ.» 16 Nɛ cɔjɔ Uriyaa la mbʋ payɩ Wiyaʋ Ahaazɩ kaaɖʋ-ɩ paɣtʋ se ɛla yɔ.+
17 Pɩtasɩ lɛ, Wiyaʋ Ahaazɩ sɛtɩ kɛɛkɛɛnaa+ hʋyɩŋ yɔɔ kpatanaa yʋbɩlɛɛɛ nɛ ɛkʋsɩ ñanzɩ sɔsɔsɩ nzɩ sɩɩwɛ pɔ-yɔɔ yɔ,+ nɛ etisi Teŋgu ŋgʋ kɩɩwɛ naŋ abalɩñɩŋ weyi palabɩnɩ ñɩɣyʋʋ kɩsɛɛmʋʋ yɔ+ ɩ-yɔɔ nɛ ɛsɩɩ-kʋ tataa ɖenɖe pɔpɔ pɛɛ yɔ.+ 18 Nɛ ɛkʋsɩ Sabaatɩ sakaɣ ŋga pama-kɛ ɖɩɣa taa yɔ, nɛ ɛɖɩɣ wiyaʋ awayɩ nɔnɔɔ ŋga kowokini Yehowa ɖɩɣa taa yɔ; Asiirii wiyaʋ yɔɔ ɛlabɩ mbʋ.
19 Piyele nɛ Ahaazɩ yɔɔ tɔm ndʋ pɩkazaa yɔ, mbʋ ɛlaba yɔ, patɩma pɩ-tɔm mbʋ pɩlakaɣ Yuuda awiya alɩwaatʋ taa yɔ pɩ-takayaɣ taa yaa we?+ 20 Pʋwayɩ lɛ, Ahaazɩ sɩ,* nɛ pepimi-i ɛ-cɔzɔnaa cɔlɔ Daviid Tɛtʋ taa; nɛ ɛ-pɩyalʋ Ezekiyaasɩ*+ pɩsɩ wiyaʋ e-lone taa.
17 Yuuda wiyaʋ Ahaazɩ pɩnaɣ 12 ñɩŋga taa, Elaa pɩyalʋ Osee+ pɩsɩ wiyaʋ Izrayɛɛlɩ yɔɔ Samaarii taa; ɛtɔɔ kewiyitu pɩnzɩ nakʋ. 2 Ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛla mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu Yehowa ɛsɩndaa yɔ, ɛlɛ pɩtɩtalɩ ɛzɩ Izrayɛɛlɩ awiya wena aawɛɛ pʋcɔ nɛ pɩtalɩɣnɩ-ɩ yɔ alabʋ yɔ. 3 Asiirii wiyaʋ Salɩmanasaarɩ kpa nɛ eyooni-i,+ nɛ Osee pɩsɩ ɛ-lɩmɖʋyʋ nɛ ɛpaɣzɩ-ɩ hɛyʋʋ lambuu.+ 4 Ɛlɛ Asiirii wiyaʋ nɩɩ se Osee lɩ ɛ-wayɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Osee kaatiyi ɛyaa Ejipiti wiyaʋ So cɔlɔ+ nɛ etiwoni Asiirii wiyaʋ lambuu ɛzɩ pɩnzɩ nzɩ sɩɖɛwa yɔ sɩ-taa yɔ. Pʋyɔɔ Asiirii wiyaʋ hɔkɩ-ɩ nɛ ɛɖʋ-ɩ salaka.
5 Asiirii wiyaʋ kpaɣ ɛ-sɔɔjanaa nɛ pawadɩ ɛjaɖɛ kpeekpe taa, nɛ ɛkɔɔ Samaarii nɛ ɛñɛyɩ-kʋ pɩnzɩ naadozo. 6 Osee pɩnaɣ 9 ñɩŋga taa, Asiirii wiyaʋ mʋ Samaarii tɛtʋ.+ Nɛ ɛkpaɣ Izrayɛɛlɩ samaɣ nɛ ɛkɛzɩ-kɛ tɛtʋ+ Asiirii taa nɛ eyele nɛ kacaɣ Hala taa nɛ Habɔɔrɩ taa Gozaŋ pɔɔ+ cɔlɔ nɛ Medii mba tɛtʋ ndɩ ndɩ taa.+
7 Pɩlabɩ mbʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Izrayɛɛlɩ samaɣ yʋsɩnɩ kɛ-Ɛsɔ Yehowa, weyi ɛlɩzɩ-kɛ Ejipiti ɛjaɖɛ taa Ejipiti wiyaʋ Farawɔɔ nesi tɛɛ yɔ.+ Pɛsɛɣaɣ ɛsɔnaa lalaa,*+ 8 palakaɣ sɔnzɩ nzɩ ajɛɛ wena Yehowa kaaɖɔɔnɩ Izrayɛɛlɩ mba ɛsɩndaa yɔ alakaɣ yɔ, nɛ palakɩ sɔnzɩ nzɩ Izrayɛɛlɩ awiya kaaɖʋwa yɔ.
9 Izrayɛɛlɩ mba lakaɣ lakasɩ nzɩ sɩtaatʋʋzɩ pɛ-Ɛsɔ Yehowa ɛsɩndaa yɔ. Powobi pɩ-yɔɔ nɛ pamaɣ lona kʋkʋya pɛ-tɛtʋ tɩŋa taa,+ kpaɣnɩ feŋuu tilimiye nɛ ŋwolo tɛtʋ ɖoŋ ñɩndʋ taa.* 10 Powobi pɩ-yɔɔ nɛ pesiki tilima kiɖeɖena nɛ sizikasɩ kiɖeɖesi*+ paa piyaɣ kʋkʋyaɣ ŋga lɛ kɔ-yɔɔ nɛ tɩŋ weyi payɩ ɩwɛ hatʋ camɩyɛ yɔ ɩ-tɛɛ;+ 11 nɛ palakaɣ nɛ lona kʋkʋya yɔɔ kɩlaŋ ñɔsɩ kpaɣ ɛzɩ ajɛɛ wena Yehowa kaakʋsɩ-yɛ pɛ-ɛsɩndaa nɛ ɛkɛzɩ-yɛ tɛtʋ yɔ aalakʋʋ yɔ.+ Powobi pɩ-yɔɔ nɛ palakɩ lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ se paɖʋnɩ Yehowa ɖɩwɩzɩyɛ.
12 Powobi pɩ-yɔɔ nɛ pɛsɛɣ sɩʋ kpelisi nzɩ sɩwɛ kiniŋ yɔ;*+ ŋgʋ Yehowa kaaheyi-wɛ sɩ-tɔm se: «Pɩtɩpɔzɩ se ɩla mbʋ!»+ 13 Yehowa tɩŋnɩ ɛ-nayaa tɩŋa yɔɔ nɛ mba payɩ panaɣ natʋ yɔ pɔ-yɔɔ nɛ ɛwɛɛ nɛ ɛpakɩ Izrayɛɛlɩ nɛ Yuuda+ se: «Iyele mɩ-nʋmɔŋ kɩdɛkɛdɩŋ nɛ ɩpɩsɩ!+ Ɩɖɔkɩ man-paɣtʋ nɛ man-kpalɩtʋ, ɛzɩ paɣtʋ ndʋ payɩ manɖʋ mɩ-cɔzɔnaa nɛ mantɩŋnɩ ma-lɩmɖʋyaa mba pɛkɛ nayaa yɔ pɔ-yɔɔ nɛ mentiyini-mɩ yɔ tɩpɔzʋʋ yɔ.» 14 Ɛlɛ patiwelisi, nɛ pɛwɛɛ palakɩ ñʋʋ taa ɖoŋ* ɛzɩ pɔ-cɔzɔnaa mba pataawɛɛnɩ tisuu pɛ-Ɛsɔ Yehowa yɔɔ yɔ.+ 15 Powobi pɩ-yɔɔ nɛ pɔlɔ ɛ-paɣtʋ nɛ ɛ-ɛgbɛyɛ+ nɖɩ ɛɛɖʋnɩ pɔ-cɔzɔnaa yɔ nɛ ɛ-tɔm kɩtɔzɩtʋ ndʋ eeheyi-wɛ se ɛpaɣ-wɛ yɔ,+ nɛ pɛwɛɛ nɛ patɩŋɩɣ sɩʋ kpelisi nzɩ sɩfɛyɩ wazaɣ yɔ+ nɛ pa-maɣmaɣ papɩsɩ mba paawazɩɣ nabʋyʋ yɔ,+ nɛ pamaɣzɩɣnɩ ajɛɛ wena aacɔ-wɛ nɛ ata nɛ Yehowa heyi-wɛ a-tɔm se pataamaɣzɩnɩ-yɛ yɔ.+
16 Powobi pɩ-yɔɔ nɛ peyele pɛ-Ɛsɔ Yehowa paɣtʋ kpeekpe, nɛ polu ñɩɣtʋ newee sɩʋ kpelisi* naalɛ+ nɛ pala sizika kiɖeɖeɣa,*+ nɛ poluŋ ɛsɔdaa tɩɩnzɩ*+ kpeekpe tɛɛ nɛ pɛsɛɛ Baalɩ.+ 17 Pañaɣzɩ ɖɔɖɔ pa-pɩyalaa nɛ pɛ-pɛlaa miŋ,*+ pala tɩyɩtʋ lakasɩ+ nɛ pañɩnɩ mbʋ pɩkaɣ labʋ cee wayɩ yɔ pɩ-yʋsasɩ, nɛ pɛ-ɛsa sɛɛnɩ* mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu Yehowa ɛsɩndaa yɔ pɩ-labʋ, se paɖʋ-ɩ ɖɩwɩzɩyɛ.
18 Peeɖe Yehowa taa wɩnɩ Izrayɛɛlɩ siŋŋ, nɛ ɛkʋsɩ-wɛ ɛ-ɛsɩndaa.+ Ɛtɩkazɩ nɔɔyʋ nɛ pɩtasɩnɩ Yuuda cejewiye.
19 Halɩ Yuuda tɩɖɔkɩ ɛ-Ɛsɔ Yehowa paɣtʋ;+ palakaɣ ɖɔɖɔ sɔnzɩ nzɩ Izrayɛɛlɩ lakaɣ yɔ.+ 20 Yehowa lɔ Izrayɛɛlɩ lʋlʋʋ taa mba kpeekpe nɛ ɛɖʋ-wɛ fɛyɛ nɛ ɛɖʋzɩ-wɛ lazɩyaa nesi tɛɛ, pɩkɔɔ nɛ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ ɛkʋsɩ-wɛ ɛ-ɛsɩndaa yɔ. 21 Ɛcɩyɩ Izrayɛɛlɩ nɛ kɩtɩtasɩ wɛʋ Daviid ɖɩɣa taa, nɛ pasɩɩ Nebatɩ pɩyalʋ Yerobowam wiyaʋ.+ Ɛlɛ Yerobowam la nɛ Izrayɛɛlɩ yele Yehowa wayɩ tɩŋʋʋ, nɛ eyele nɛ pala kɩwɛɛkɩm sɔsɔm. 22 Nɛ Izrayɛɛlɩ mba wolo pɩ-yɔɔ nɛ pɔɖɔ kɩwɛɛkɩm mbʋ payɩ Yerobowam kaalaba yɔ pɩ-taa.+ Patiyele pɩ-labʋ 23 pɩkɔɔ nɛ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ Yehowa kʋsɩ Izrayɛɛlɩ ɛ-ɛsɩndaa yɔ,+ ɛzɩ ɛɛtɩŋnʋʋ ɛ-lɩmɖʋyaa mba pɛkɛ nayaa yɔ pa-tɩŋa pɔ-yɔɔ nɛ ɛyɔɔdɩ yɔ. Mbʋ pakpaɣ Izrayɛɛlɩ mba pɛ-ɛjaɖɛ taa nɛ pɛkɛzɩ-wɛ tɛtʋ Asiirii taa,+ nɛ pɛwɛɛ peeɖe halɩ nɛ sɔnɔ.
24 Nɛ Asiirii wiyaʋ kpaɣ ɛyaa nɛ Babilɔɔnɩ, Kuut, Avaa, Hamatɩ, nɛ Sefarɩvayim,+ nɛ ɛkɔnɩ-wɛ nɛ ɛsɩɩ-wɛ Samaarii tɛtʋ ndɩ ndɩ taa Izrayɛɛlɩ mba lone taa; Samaarii pɩsɩ pa-pʋyʋ nɛ pɛwɛɛ kɩ-tɛtʋ ndɩ ndɩ taa. 25 Pacalɩ caɣʋ peeɖe lɛ, pataaseɣ Yehowa sɔɔndʋ.* Peeɖe Yehowa tiyini mʋʋzɩŋ pɛ-hɛkʋ taa,+ nɛ ɩkʋ pa-taa nabɛyɛ. 26 Powolo nɛ peheyi Asiirii wiyaʋ se: «Ajɛɛ wena ŋkɛzɩ-yɛ tɛtʋ nɛ ŋsɩɩ-yɛ Samaarii tɛtʋ ndɩ ndɩ taa yɔ, aasɩŋ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa Ɛsɔ tɛ sɛtʋ.* Pʋyɔɔ Ɛsɔ ɛnʋ ɛwɛɛ nɛ etiyiɣni mʋʋzɩŋ pɛ-hɛkʋ taa nɛ ɩwɛɛ nɛ ɩkʋʋ-wɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pa-taa nɔɔyʋ ɛɛsɩŋ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa Ɛsɔ tɛ sɛtʋ.»
27 Peeɖe Asiirii wiyaʋ ɖʋ paɣtʋ se: «Cɔjɔnaa mba ɩkpaɣnɩ peeɖe nɛ ɩkɛzɩ-wɛ tɛtʋ yɔ, iyele nɛ pa-taa kʋɖʋm pɩsɩ nɛ ɛwɛɛ peeɖe nɛ ɛwɩlɩ-wɛ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa Ɛsɔ tɛ sɛtʋ.» 28 Nɛ cɔjɔnaa mba paakpaɣ-wɛ nɛ Samaarii nɛ pɛkɛzɩ-wɛ tɛtʋ yɔ pa-taa kʋɖʋm pɩsɩ nɛ ɛcaɣ Betɛɛlɩ,+ nɛ ɛpaɣzɩ-wɛ wɩlʋʋ ɛzɩma pɩwɛɛ se pese Yehowa sɔɔndʋ yɔ.*+
29 Paa mbʋ yɔ, paa ɛjaɖɛ nɖɩ lɛ, ɖɩlabɩ ɖɩ-maɣmaɣ ɖɩ-ɛsɔ* nɛ ɖɩsɩɩ ɛsɔ sɛtʋ ɖɩsɩ taa lona kʋkʋya wena Samaarii mba kaalaba yɔ a-yɔɔ; paa ɛjaɖɛ nɖɩ lɛ ɖɩlabɩ mbʋ ɖɩ-tɛtʋ ndɩ ndɩ ndʋ tɩ-taa ɖɩwɛɛ yɔ tɩ-taa. 30 Babilɔɔnɩ mba labɩ Sukɔɔtɩ-Benɔɔtɩ, Kuut mba la Nɛrɩgaalɩ, Hamatɩ mba+ la Asiima, 31 nɛ Avaa mba la Nibihaazɩ nɛ Tarɩtaakɩ. Sefarɩvayim mba ñaɣzaɣ pa-pɩyalaa miŋ Sefarɩvayim mba ɛsɔnaa Adɩramelɛkɩ nɛ Anamelɛɛkɩ.+ 32 Paa peseɣaɣ Yehowa sɔɔndʋ yɔ, palɩzaɣ ɛyaa yem samaɣ taa se pɛkɛ lona kʋkʋya cɔjɔnaa, nɛ paba lakɩ-wɛ tʋmɩyɛ lona kʋkʋya taa ɛsɔ sɛtʋ ɖɩsɩ taa.+ 33 Ye mbʋ, peseɣaɣ Yehowa sɔɔndʋ, ɛlɛ pɛsɛɣaɣ pa-maɣmaɣ pɛ-ɛsɔnaa ɛzɩ palakʋʋ ajɛɛ wena a-taa palɩnaa yɔ a-ɛsɔ sɛtʋ* taa yɔ.+
34 Halɩ nɛ sɔnɔ peɖiɣni labʋ pɛ-ɛsɔ sɛtʋ kɩbɩndʋ* ndɩ ndɩ. Pa-taa nɔɔyʋ ɛɛsɛɣ Yehowa,* pa-taa nɔɔyʋ ɛɛñaŋ ɛ-kpalɩtʋ, ɛ-tɔm hʋʋ, Paɣtʋ, nɛ paɣtʋ ndʋ Yehowa cɛlɩ Yakɔɔb pɩyalaa yɔ, Yakɔɔb weyi ɛlɛɣzɩ ɛ-hɩɖɛ se Izrayɛɛlɩ yɔ.+ 35 Alɩwaatʋ ndʋ Yehowa kaaɖʋ-wɛ nɛ ɛgbɛyɛ yɔ,+ ɛɛɖʋ-wɛ paɣtʋ se: «Pɩtɩpɔzɩ se ise ɛsɔnaa lalaa sɔɔndʋ, nɛ pɩtɩpɔzɩ se iluŋ pɛ-tɛɛ yaa ɩsɛɛ-wɛ yaa ɩlaa-wɛ kɩlaŋ.+ 36 Ɛlɛ Yehowa weyi ɛtɩŋnɩ ɖoŋ sɔsɔŋ nɛ e-nesi nzɩ esezaa yɔ+ sɩ-yɔɔ nɛ ɛlɩzɩ-mɩ Ejipiti ɛjaɖɛ taa yɔ, ɛnʋ pɩwɛɛ se ise sɔɔndʋ,+ nɛ ɛ-tɛɛ pɩwɛɛ se iluŋ, nɛ ɛnʋ pɩwɛɛ se ɩlaa kɩlaʋ. 37 Nɛ kpalɩtʋ, tɔm hʋʋ, Paɣtʋ, nɛ paɣtʋ ndʋ ɛma-mɩ yɔ,+ pɩwɛɛ se ɩɖɔ tɩ-yɔɔ camɩyɛ paa ɛzɩmtaa; nɛ pɩtɩpɔzɩ se ise ɛsɔnaa lalaa sɔɔndʋ. 38 Nɛ pɩtɩpɔzɩ se ɩsɔɔ ɛgbɛyɛ nɖɩ ma nɛ mɩ ɖɩɖʋwa yɔ ɖɩ-yɔɔ,+ nɛ pɩtɩpɔzɩ se ise ɛsɔnaa lalaa sɔɔndʋ. 39 Ɛlɛ mɩ-Ɛsɔ Yehowa pɩwɛɛ se ise sɔɔndʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛnʋ kaɣnɩ-mɩ holuu mi-koyindinaa tɩŋa nesi tɛɛ.»
40 Ɛlɛ patiwelisi, nɛ palakaɣ pɛ-ɛsɔ sɛtʋ kɩbɩndʋ.*+ 41 Nɛ ajɛɛ ana aseɣaɣ Yehowa sɔɔndʋ,+ ɛlɛ asɛɣaɣ ɖɔɖɔ sɩʋ kpelisi nzɩ a-maɣmaɣ alaba yɔ. Pa-pɩyalaa nɛ pa-sayɩnaa pala ɖeyi ɖeyi ɛzɩ pɔ-cɔzɔnaa kaalabʋ yɔ, pɩkɔɔ nɛ pɩtalɩ sɔnɔ kɩyakʋ kʋnɛ.
18 Izrayɛɛlɩ wiyaʋ Elaa pɩyalʋ Osee+ pɩnaɣ 3 ñɩŋga taa, Yuuda wiyaʋ Ahaazɩ+ pɩyalʋ Ezekiyaasɩ+ pɩsɩ wiyaʋ. 2 Ɛɛwɛnɩ pɩnzɩ 25 alɩwaatʋ ndʋ ɛpɩsɩ wiyaʋ yɔ, nɛ ɛtɔɔ kewiyitu pɩnzɩ 29 Yeruzalɛm. Payaɣaɣ e-ɖoo se Abii,* Zakarii pɛlɛ.+ 3 Ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛlakɩ mbʋ pɩtʋʋzɩ Yehowa ɛsɩndaa yɔ,+ ɛzɩ ɛ-cɔzɔ Daviid kaalabʋ yɔ.+ 4 Ɛnʋ yɔkɩnɩ lona kʋkʋya,+ ɛyɔkɩ tilima kiɖeɖena, nɛ ɛsɛtɩ sizika kiɖeɖeɣa.*+ Ɛyɔkɩ ɖɔɖɔ ñɩɣyʋʋ kɩsɛɛmʋʋ ɖʋm weyi Moyizi kaaluba yɔ;+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩkɔm nɛ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ yɔ, Izrayɛɛlɩ samaɣ kaawɛɛ nɛ kalaɣ kɩlaŋ ɖʋm ɛnʋ nɛ ñɔsɩ kpaɣ, nɛ payaɣaɣ-ɩ se ñɩɣyʋʋ kɩsɛɛmʋʋ ɖʋm sɩʋ kpeliɣa.* 5 Ɛtaɣaɣ liu Izrayɛɛlɩ tɛ Ɛsɔ Yehowa;+ nɔɔyʋ taawɛɛ ɛzɩ ɛnʋ yɔ Yuuda awiya kpeekpe wena akɔm ɛ-wayɩ nɛ wena aawɛɛ nɛ pʋcɔ pɩtalɩɣnɩ-ɩ yɔ a-taa. 6 Ɛñɔnɩ Yehowa kpam.+ Etiyele ɛ-wayɩ tɩŋʋʋ; ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛɖɔkɩ paɣtʋ ndʋ Yehowa kaacɛlɩ Moyizi yɔ. 7 Nɛ Yehowa kaawɛ ɛ-cɔlɔ. Ðenɖe payɩ ewokaɣ yɔ, ɛlakaɣ pɩtɩŋa nɛ lɔŋsɩnɖɛ. Ɛkaɖɩnɩ Asiirii wiyaʋ nɛ ekizi se ɛɛɖʋʋ-ɩ lɩm.+ 8 Ɛwabɩ ɖɔɖɔ Filistii mba+ nɛ ewolo ɛtalɩ Gaazaa nɛ kɩ-ageeta taa, kpaɣnɩ feŋuu tilimiye nɛ ŋwolo tɛtʋ ɖoŋ ñɩndʋ taa.*
9 Wiyaʋ Ezekiyaasɩ pɩnaɣ 4 ñɩŋga taa, pʋ-tɔbʋʋ se Izrayɛɛlɩ wiyaʋ Elaa pɩyalʋ Osee+ pɩnaɣ 7 ñɩŋga taa, Asiirii wiyaʋ Salɩmanasaarɩ kpa Samaarii wayɩ nɛ ɛpaɣzɩ-kʋ ñɛyʋʋ.+ 10 Pɩnzɩ 3 tɛma lɛ pamʋ-kʋ.+ Ezekiyaasɩ pɩnaɣ 6 ñɩŋga taa, pʋ-tɔbʋʋ se Izrayɛɛlɩ wiyaʋ Osee pɩnaɣ 9 ñɩŋga taa pamʋ Samaarii. 11 Pʋwayɩ lɛ, Asiirii wiyaʋ kpaɣ Izrayɛɛlɩ mba nɛ ɛkɛzɩ-wɛ tɛtʋ+ Asiirii taa nɛ eyele nɛ pacaɣ Hala taa nɛ Habɔɔrɩ taa Gozaŋ pɔɔ cɔlɔ nɛ Medii mba tɛtʋ ndɩ ndɩ taa.+ 12 Pɩlabɩ mbʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ patiwelisi pɛ-Ɛsɔ Yehowa nɔɔ, ɛlɛ pɛwɛɛ nɛ pamaɣnɩ ɛ-ɛgbɛyɛ yɔɔ, paɣtʋ ndʋ payɩ Yehowa lɩmɖʋyʋ Moyizi kaaɖʋwa yɔ.+ Patiwelisi nɛ patɩña ɖɔɖɔ.
13 Wiyaʋ Ezekiyaasɩ pɩnaɣ 14 ñɩŋga taa, Asiirii wiyaʋ+ Senakeribʋ kpa Yuuda tɛtʋ ɖoŋ ñɩndʋ tɩŋa wayɩ nɛ ɛmʋ-tʋ.+ 14 Peeɖe Yuuda wiyaʋ Ezekiyaasɩ tiyaa se peheyi Asiirii wiyaʋ Lakisi taa se: «Mɛwɛɛkaa. Yebi-m yonuu nɛ ŋɖɛɛ, nɛ mankaɣ-ŋ cɛlʋʋ mbʋ payɩ ŋpɛlɩɣ-m se mɛhɛyɩ yɔ.» Asiirii wiyaʋ pɛlɩ Yuuda wiyaʋ Ezekiyaasɩ se ɛhɛyɩ liidiye talaŋwaa* 300 nɛ sika talaŋwaa 30. 15 Nɛ Ezekiyaasɩ cɛlɩ liidiye nɖɩ payɩ ɖɩɩwɛ Yehowa ɖɩɣa taa nɛ wiyaʋ ɖɩɣa ñɩm ɖɩzɩyɛ taa yɔ.+ 16 Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa Ezekiyaasɩ kpɛzɩ* Yehowa tɛ templo pɔɔyɩŋ+ nɛ nɔnɔɔ tilima wena a-yɔɔ Yuuda wiyaʋ Ezekiyaasɩ maɣmaɣ kaapɔ sika yɔ,+ nɛ ɛcɛlɩ pɩtɩŋa Asiirii wiyaʋ.
17 Nɛ Asiirii wiyaʋ tiyi Tarɩtaanɩ,* Rabɩsariisi,* nɛ Rabɩsakee* nɛ sɔɔjanaa sakɩyɛ nɛ palɩɩnɩ Lakisi+ nɛ powolo Wiyaʋ Ezekiyaasɩ cɔlɔ Yeruzalɛm.+ Pakpa Yeruzalɛm nɛ pasɩŋ hayo kiŋ lɩŋgamʋʋ lɔɔʋ cɔlɔ, ŋgʋ kɩwɛ wondu cɔtɩyʋ hayɩm habɩyɛ sɔsɔɖɛ cɔlɔ yɔ.+ 18 Paya wiyaʋ se ɛlɩɩ lɛ, Hilikiya pɩyalʋ Eliyaakim+ weyi ɛɛkɛ ɖɩɣa* yɔɔ cɔnɩyʋ yɔ, nɛ takayaɣ taa mayʋ Sebɩnaa,+ nɛ Azaafʋ pɩyalʋ Yoowaa weyi ɛkɛ tɔm ndʋ tɩlakɩ yɔ tɩ-mayʋ yɔ, palɩɩ nɛ powolo pɔ-cɔlɔ.
19 Nɛ Rabɩsakee heyi-wɛ se: «Mentendi-mɩ, iheyi Ezekiyaasɩ se: “Tɔm tʋnɛ wiyaʋ sɔsɔ, Asiirii wiyaʋ yɔɔdʋʋ: ‘Ɛbɛ ŋtaɣ liu?+ 20 Ŋwɛɛ nɛ ŋyɔɔdʋʋ se: “Mɛwɛnɩ you lɛɣtʋ nɛ ɖoŋ se mala you,” ɛlɛ pɩkɛ falaa tɔm. A-yɔɔ ŋɖʋ ñe-lidaʋ, nɛ ŋkatɩɣ se ŋkaɖɩnɩ-m?+ 21 Na! Ŋtaɣ Ejipiti+ liu, Ejipiti ŋgʋ kɩkɛ kañɩŋgbayaɣ ŋga pɩcamɩ-kɛ yɔ, kañɩŋgbayaɣ ŋga ye ɛyʋ ɛñɩɣ kɔ-yɔɔ yɔ kɔsɔkɩ ɛ-nandaka taa nɛ pɩtʋlɩ yɔ. Mbʋ Ejipiti wiyaʋ Farawɔɔ kɛnɩ mba payɩ pataɣ-ɩ liu yɔ. 22 Nɛ ye ŋheyi-m se: “Ðɩtaɣ ɖɛ-Ɛsɔ Yehowa liu”+ yɔ, pɩtɩkɛ e-lona kʋkʋya nɛ ɛ-tɛ altaarunaa Ezekiyaasɩ ɖɩzaa,+ nɛ eheyiɣ Yuuda nɛ Yeruzalɛm se: “Pɩwɛɛ se iluŋ altaaru kʋnɛ kɩ-ɛsɩndaa Yeruzalɛm” yaa we?’”+ 23 Lɛɛlɛɛyɔ, mentendi-ŋ, ña nɛ man-kɩbaɣlʋ Asiirii wiyaʋ ɩpɛlɩ ñɩyʋʋ: Mankaɣ-ŋ cɛlʋʋ kpaŋnaŋ 2 000, ye ŋpɩzɩɣ se ŋhiɣ ɩ-tɩŋa ɩ-yɔɔ caɣyaa yɔ.+ 24 Ye mbʋ, ɛzɩma ŋkaɣ pɩzʋʋ nɛ ŋwa paa komina ñʋʋdʋ kʋɖʋm maɣmaɣ, weyi ɛkɛ man-kɩbaɣlʋ lɩmɖʋyaa taa cikpelu yɔ, ŋgʋ Ejipiti ŋtaɣ liu se kɩha-ŋ kɛɛkɛɛnaa nɛ kpaŋnaŋ yɔɔ caɣyaa? 25 Lɛɛlɛɛyɔ, ɛzɩ pɩtɩkɛ Yehowa hanɩ-m nʋmɔʋ nɛ mankpa lone ɖɩnɛ ɖɩ-wayɩ se manɖɩzɩ-ɖɩ? Yehowa maɣmaɣ heyi-m se: “Kpa ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-wayɩ nɛ ŋɖɩzɩ-ɖɩ.”»
26 Peeɖe Hilikiya pɩyalʋ Eliyaakim, nɛ Sebɩnaa+ nɛ Yoowaa peheyi Rabɩsakee+ se: «Ðitendi-ŋ, yɔɔdɩnɩ ña-lɩmɖʋyaa Arameya* kʋnʋŋ+ taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖɩnɩɣ-kʋ; taayɔɔdɩnɩ-ɖʋ Yuuda mba kʋnʋŋ taa, pɩtɩkɛ mbʋ yɔ samaɣ ŋga kɛwɛ koloŋa yɔɔ yɔ kanɩɣ.»+ 27 Ɛlɛ Rabɩsakee cosi-wɛ se: «Ɛzɩ mɩ nɛ mɩ-kɩbaɣlʋ mi-ɖeke mɩ-cɔlɔ man-kɩbaɣlʋ tiyi-m se mɔnkɔɔ nɛ mɔyɔɔdɩ tɔm tʋnɛ? Ɛzɩ pɩtɩkɛ ɛyaa mba pacaɣ koloŋa yɔɔ yɔ pɔ-cɔlɔ ɖɔɖɔ, mba pakaɣ tɔɔʋ pa-maɣmaɣ pa-pɩndʋ nɛ pɔñɔɔ pa-maɣmaɣ pa-hɩm ɛzɩ mɩ yɔ?»
28 Nɛ Rabɩsakee sɩŋ nɛ ekoo nɛ ɛyɔɔdʋʋ Yuuda mba kʋnʋŋ taa se: «Iwelisi wiyaʋ sɔsɔ, Asiirii wiyaʋ tɔm.+ 29 Tɔm tʋnɛ wiyaʋ yɔɔdʋʋ: “Itaayele nɛ Ezekiyaasɩ peɣzi-mɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛɛpɩzɩɣ nɛ eholi-mɩ me-nesi tɛɛ.+ 30 Nɛ itaayele nɛ Ezekiyaasɩ la nɛ ɩtaa liu Yehowa mbʋ pʋyɔɔ yɔ eheyiɣ-mɩ se: ‘Pɩtʋʋ fɛyɩ se Yehowa kaɣ-ɖʋ holuu, nɛ paakaɣ tɛtʋ tʋnɛ ɖʋzʋʋ Asiirii wiyaʋ nesi tɛɛ.’+ 31 Itaawelisini Ezekiyaasɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ tɔm tʋnɛ Asiirii wiyaʋ yɔɔdʋʋ: ‘Ma nɛ mɩ ɖɩla laŋhɛzɩyɛ nɛ iyebini-m mɩ-tɩ,* ɖɩnɛ ɛlɛ mɩ-taa paa weyi kaɣ tɔɔʋ ɛ-maɣmaɣ e-viiñi pee nɛ e-fiigi pee nɛ ɛñɔɔ ɛ-maɣmaɣ ɛ-lɔkɔ* taa lɩm, 32 pɩkɔɔ nɛ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ mɔnkɔŋ nɛ mankpaɣ-mɩ nɛ mowoni ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩwɛ ɛzɩ mɩ-maɣmaɣ mɩ-ñɩnɖɛ yɔ ɖɩ-taa,+ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa wɛ tɔɔnaɣ pee nɛ vɛɛ kɩfalʋʋ yɔ, ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa wɛ kpɔnɔ nɛ viiñi hayɩm yɔ, ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa wɛ oliivi tɩŋ nɛ tʋŋ num yɔ. Ðɩnɛ ɛlɛ ɩkaɣ wɛʋ wezuu nɛ ɩɩsɩkɩ. Itaawelisini Ezekiyaasɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ epeɣziɣ-mɩ nɛ eheyiɣ-mɩ se: “Yehowa kaɣ-ɖʋ holuu.” 33 Ɛzɩ ajɛɛ ɛsɔnaa taa nɔɔyʋ holi ɛ-ɛjaɖɛ Asiirii wiyaʋ nesi tɛɛ? 34 Le Hamatɩ+ nɛ Arpaadɩ pɛ-ɛsɔnaa wɛɛ? Le Sefarɩvayim,+ Ena, nɛ Iva pɛ-ɛsɔnaa wɛɛ? Ɛzɩ poholi Samaarii me-nesi tɛɛ?+ 35 Ajɛɛ ɛsɔnaa kpeekpe taa lɛ, ɛsɔnaa mba holi pɛ-ɛjaɖɛ me-nesi tɛɛ, nɛ pɩwɩlɩɣ se Yehowa ñakaɣ holuu Yeruzalɛm me-nesi tɛɛ?’”»+
36 Ɛlɛ ɛyaa su ɖiɣ ɖiɣ nɛ paticosi-i tɔm natʋyʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ wiyaʋ kaaɖʋ-wɛ paɣtʋ tʋnɛ: «Pɩtɩpɔzɩ se icosi-i.»+ 37 Ɛlɛ Hilikiya pɩyalʋ Eliyaakim weyi ɛɛkɛ ɖɩɣa* yɔɔ cɔnɩyʋ yɔ, takayaɣ taa mayʋ Sebɩnaa, nɛ Azaafʋ pɩyalʋ Yoowaa weyi ɛkɛ tɔm ndʋ tɩlakɩ yɔ tɩ-mayʋ yɔ papɩsɩ Ezekiyaasɩ cɔlɔ, pacɩyɩ po-tokonaa, nɛ pɛkɛdɩ-ɩ tɔm ndʋ Rabɩsakee yɔɔdaa yɔ.
19 Wiyaʋ Ezekiyaasɩ tɩɩnɩ tɔm ndʋ lɛ, ɛcɩyɩ e-tokonaa nɛ esuu* fɔlɔtɔ nɛ ewolo ɛsʋʋ Yehowa ɖɩɣa taa.+ 2 Nɛ etiyi Eliyaakim weyi ɛkɛ ɖɩɣa* yɔɔ cɔnɩyʋ yɔ, takayaɣ taa mayʋ Sebɩnaa, nɛ cɔjɔnaa taa ɛzʋtʋyaa, nɛ powolo nayʋ Izaayii+ weyi ɛkɛ Amoozɩ pɩyalʋ yɔ ɛ-cɔlɔ; paasu* fɔlɔtɔnaa. 3 Peheyi-i se: «Tɔm tʋnɛ Ezekiyaasɩ yɔɔdʋʋ: “Kɩyakʋ kʋnɛ kɩkɛ kʋñɔŋ kɩyakʋ, kakalaɣ* kɩyakʋ, nɛ fɛyɛ kɩyakʋ; mbʋ pʋyɔɔ yɔ piya talɩ lʋlʋʋ,* ɛlɛ ɖoŋ fɛyɩ se palʋlɩ-sɩ.+ 4 Pʋtɔma yɔ ñɛ-Ɛsɔ Yehowa kaɣ nɩʋ Rabɩsakee tɔm tɩŋa, weyi ɛ-kɩbaɣlʋ Asiirii wiyaʋ tiyaa se ɛcaa tɔm Ɛsɔ ɛsadʋ yɔ,+ nɛ ɛkaɣ-ɩ pɔzʋʋ akɔnta tɔm ndʋ ñɛ-Ɛsɔ Yehowa nɩwa yɔ tɩ-yɔɔ. Pʋyɔɔ lɛ, tɩmɩ+ mba pɩkazaa yɔ pɔ-yɔɔ, mba pehiɣ ñʋʋ yabʋ yɔ.”»
5 Nɛ Wiyaʋ Ezekiyaasɩ lɩmɖʋyaa wolo Izaayii+ cɔlɔ, 6 nɛ Izaayii heyi-wɛ se: «Tɔm tʋnɛ pɩwɛɛ se iheyi mɩ-kɩbaɣlʋ: “Tɔm tʋnɛ Yehowa yɔɔdʋʋ: ‘Sɔɔndʋ ɛtaakpa-ŋ+ nɛ tɔm ndʋ ŋnɩwa yɔ, tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ ndʋ Asiirii wiyaʋ lɩmɖʋyaa yɔɔdɩ mɔ-yɔɔ yɔ.+ 7 Na, manɖʋʋ lɩmaɣzɩyɛ naɖɩyɛ ɛ-maɣzɩm taa,* nɛ ɛkaɣ nɩʋ tɔm natʋyʋ nɛ ɛpɩsɩ ɛ-maɣmaɣ ɛ-ɛjaɖɛ taa; nɛ mankaɣ yebu nɛ pakʋ-ɩ nɛ laɣɖɛ ɛ-maɣmaɣ ɛ-ɛjaɖɛ taa.’”»+
8 Rabɩsakee nɩwa se Asiirii wiyaʋ yebi Lakisi+ yonuu lɛ, ɛpɩsɩ ɛ-cɔlɔ nɛ ɛmaɣnɩ-ɩ eɖiɣni yonuu Libna.+ 9 Nɛ Asiirii wiyaʋ nɩɩ pɔyɔɔdʋʋ Etiyoopii wiyaʋ Tirihakaa tɔm se: «Na, ɛlɩwa se eyooni-ŋ.» Ðɩnɛ ɛlɛ ɛɖaɣnɩ tiyuu ɛyaa+ Ezekiyaasɩ cɔlɔ se peheyi-i se: 10 «Tɔm tʋnɛ pɩwɛɛ se iheyi Yuuda wiyaʋ Ezekiyaasɩ: “Taayele nɛ ñɛ-Ɛsɔ weyi ŋtaɣ liu yɔ epeɣzi-ŋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ eheyiɣ-ŋ se: ‘Paakaɣ Yeruzalɛm ɖʋzʋʋ Asiirii wiyaʋ nesi tɛɛ.’+ 11 Na! Ŋnɩ mbʋ Asiirii awiya labɩ ajɛɛ tɩŋa yɔ, ɛzɩma aɖɩzɩ-yɛ yɔ.+ Ñe-ɖeke ñakaɣnɩ hiɣu ñʋʋ yabʋ na? 12 Ajɛɛ wena mɔn-cɔzɔnaa ɖɩzɩ-yɛ yɔ a-ɛsɔnaa yabɩ a-ñʋʋ na? Le Gozaŋ, Haraanɩ,+ Rezɛɛfʋ, nɛ Edɛɛnɩ ñɩma mba paawɛ Tɛɛlɩ-Asaarɩ yɔ pɛwɛɛ? 13 Le Hamatɩ wiyaʋ, Arpaadɩ wiyaʋ, nɛ Sefarɩvayim tɛtʋ nɛ Ena tɛtʋ, nɛ Iva tɛtʋ awiya wɛɛ?”»+
14 Ezekiyaasɩ mʋ takayɩsɩ mba petiyaa yɔ pe-nesi tɛɛ nɛ ɛkalɩ-sɩ. Pʋwayɩ lɛ, Ezekiyaasɩ kpa Yehowa ɖɩɣa taa nɛ eposi-sɩ* Yehowa ɛsɩndaa.+ 15 Nɛ Ezekiyaasɩ paɣzɩ tɩmʋʋ+ Yehowa ɛsɩndaa nɛ ɛyɔɔdʋʋ se: «Hayɩ Yehowa, Izrayɛɛlɩ tɛ Ɛsɔ, ña weyi ŋcaɣ kewiyaɣ kpelaɣ yɔɔ kerebimwaa+ ñʋʋ yɔɔ* yɔ, ñe-ɖeke koŋ ñɛkɛnɩ tɛtʋ yɔɔ kewiyisi kpeekpe tɛ Ɛsɔ toovenim tʋ.+ Ñalabɩnɩ ɛsɔdaa nɛ tataa. 16 Hayɩ Yehowa, kʋ nɩŋgbaŋʋʋ nɛ ŋnɩɩ!+ Hayɩ Yehowa, kuli ñɛ-ɛsa+ nɛ ŋna! Nɩɩ tɔm ndʋ Senakeribʋ tiyinaa se ɛcaanɩ tɔm ña Ɛsɔ ɛsadʋ yɔ. 17 Hayɩ Yehowa, pɩkɛ toovenim se Asiirii awiya yɔkɩ ajɛɛ nɛ a-tɛtʋ ndɩ ndɩ.+ 18 Nɛ pɔlɔ a-ɛsɔnaa miŋ taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pataakɛ ɛsɔnaa+ ɛlɛ ɛyaa nesi tɛɛ tʋma,+ ɖasɩ nɛ pɛɛ pɛkɛnaa. Pʋyɔɔ papɩzaa nɛ paɖɩzɩ-wɛ. 19 Ɛlɛ lɛɛlɛɛyɔ lɛ, hayɩ ɖɛ-Ɛsɔ Yehowa, ɖitendi-ŋ, holi-ɖʋ e-nesi tɛɛ, nɛ pɩsa nɛ tɛtʋ yɔɔ kewiyisi tɩŋa pɩzɩ nɛ sɩtɩlɩ se ñe-ɖeke koŋ ñɛkɛnɩ Ɛsɔ, hayɩ Yehowa.»+
20 Peeɖe Amoozɩ pɩyalʋ Izaayii tiyini tɔm tʋnɛ Ezekiyaasɩ se: «Tɔm tʋnɛ Izrayɛɛlɩ tɛ Ɛsɔ Yehowa yɔɔdʋʋ: “Manɩ adɩma wena ŋlabɩ-m+ pɩlɩɩnɩ Asiirii wiyaʋ Senakeribʋ yɔɔ yɔ.+ 21 Tɔm tʋnɛ Yehowa yɔɔdʋʋ ɛ-yɔɔ:
‘Siyɔŋ pɛlɛ weyi ɛtɩtɩlɩ abalʋ yɔ eniŋi-ŋ, ehoŋuu-ŋ.
Yeruzalɛm pɛlɛ sekiɣ-ŋ ɛ-ñʋʋ.
22 Anɩ ŋca tɔm nɛ ŋyɔɔdɩ ɛ-yɔɔ tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ?+
A-yɔɔ ŋholaa?+
Nɛ a-yɔɔ ŋkpazɩ ñɛ-ɛsa nɛ tɩ kpazʋʋ?
Izrayɛɛlɩ tɛ Kiɖeɖeu yɔɔ!+
23 Ŋtɩŋnɩ ɛyaa mba ŋtiyaa yɔ+ pɔ-yɔɔ nɛ ŋcaa Yehowa tɔm+ nɛ ŋyɔɔdɩ se:
“Mankaɣ kpaɣʋ mo-you kɛɛkɛɛnaa sakɩyɛ
nɛ mankpa pʋŋ ñʋŋ taa,
Libaŋ hɔɔlɩŋ weyi ɩkɩlɩ posuu yɔ ɩ-taa.
Mankaɣ sɛtʋʋ kɩ-tɛ sɛɛdrɩ tɩŋ kʋkʋyɩŋ, kɩ-tɛ jenevriyee tɩŋ weyi ɩkɩlɩ ɖeu yɔ.
Mankaɣ sʋʋ kɩ-hɔɔlɩŋ weyi ɩkɩlɩ posuu yɔ ɩ-taa, kɩ-laŋ weyi ɩkpaɖɩ suu kpimm yɔ ɩ-taa.
24 Mankaɣ huyuu lɔkɔnaa nɛ mɔñɔɔ agbaaɣdaa lɩm;
mankaɣ tɩŋnʋʋ ma-naataŋ yɔɔ nɛ meyele nɛ Ejipiti lemisi* tɩŋa taa lɩm sɔɔ.”
25 Ŋtɩnɩɩ yaa we? Ðooo lɔŋ malabɩ ɖʋtʋ ndʋ.+
Kpaɣnɩ ɖooo caanaʋ taa mɔñɔɔzɩ-tʋ.*+
Lɛɛlɛɛyɔ lɛ mankaɣ yebu nɛ tɩla.+
Ŋkaɣ yebu nɛ tɛtʋ ɖoŋ ñɩndʋ ndɩ ndɩ pɩsɩ njaa tambaɣ huwa.+
26 Tɩ-taa ɛyaa kaɣ kɛʋ mba pɛfɛyɩnɩ ɖoŋ nɩɩyɩ yɔ;
pakaɣ wɛʋ sɔɔndʋ taa nɛ fɛyɛ kpa-wɛ.
Pakaɣ pɩsʋʋ ɛzɩ hayɩm taa ñɩtʋ nɛ ñɩtʋ lɛŋ ñɩndʋ yɔ,+
ɛzɩ kuduyuŋ ñʋŋ taa ñɩtʋ ndʋ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa helim laba nɛ tɩwɩlɩ yɔ.
27 Ɛlɛ mansɩm camɩyɛ alɩwaatʋ ndʋ ŋcakɩ, alɩwaatʋ ndʋ ŋlɩɣ, alɩwaatʋ ndʋ ŋsʋʋ,+
nɛ alɩwaatʋ ndʋ ŋkɔʋ-m nɛ pana yɔ,+
28 mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ŋkɔ-m nɛ pana wena yɔ+ nɛ kɔkɔɖɛ nɖɩ ŋlakɩ yɔ pɩtalɩ ma-nɩŋgbaaŋ taa.+
Pʋyɔɔ lɛ, mankaɣ ɖʋʋ mon-kokooye ñɔ-mɔɔʋ tɛɛ nɛ manɖʋ kpaŋnaŋ nɔsɩ yɔɔ ñɩɣtʋ+ ño-ndomee hɛkʋ taa,
nɛ mankaɣ-ŋ pɩsɩnʋʋ nɛ nʋmɔʋ ŋgʋ ŋtɩŋnaa nɛ ŋkɔɔ yɔ.’+
29 «“Nɛ pʋnɛ pɩkaɣnɩ-ŋ* kɛʋ yʋsaɣ: Pɩnaɣ kanɛ ɩkaɣ tɔɔʋ mbʋ pɩñɔʋ pɩ-tɩ yɔɔ yɔ;* nɛ pɩnaɣ 2 ñɩŋga taa lɛ, ɩkaɣ tɔɔʋ mbʋ pɩñɔʋ lone kʋɖʋmɖɩyɛ nɖɩ ɖɩ-taa yɔ pi-pee;+ ɛlɛ pɩnaɣ 3 ñɩŋga taa lɛ, ɩkaɣ ɖuu ɖomaɣ nɛ ɩkʋ, nɛ ɩkaɣ sɔʋ viiñi tɩŋ nɛ ɩtɔɔ i-pee.+ 30 Yuuda ɖɩɣa taa ñɩma mba pehikiɣ ñʋʋ yabʋ yɔ, mba pɩkazaa yɔ,+ pakaɣ kam lila nɛ pɩ-tɛɛ kiŋ nɛ palʋlɩ pee nɛ hayo kiŋ. 31 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, mba pɩkazaa yɔ pakaɣ lɩnʋʋ Yeruzalɛm nɛ mba pehiɣ ñʋʋ yabʋ yɔ palɩɩnɩ Siyɔŋ Pʋʋ yɔɔ. Yoyaa tɛ Yehowa kpekpeka kaɣnɩ labʋ mbʋ.+
32 «“Pʋyɔɔ lɛ, tɔm tʋnɛ Yehowa yɔɔdʋʋ Asiirii wiyaʋ+ yɔɔ:
‘Ɛɛkaɣ sʋʋ tɛtʋ tʋnɛ tɩ-taa+
nɛ ɛɛkaɣ tɔʋ ñɩmɩyɛ naɖɩyɛ tɔʋ peeɖe
nɛ ɛɛkaɣ tɩ-wayɩ wobu nɛ kpayʋʋ
nɛ ɛɛkaɣ siɣu you wondu nɛ pɩcɔɔ-tʋ nɛ pɩta.+
33 Nʋmɔʋ ŋgʋ ɛtɩŋnaa nɛ ɛkɔɔ yɔ, ŋgʋ ɛkaɣ tɩŋnʋʋ nɛ ɛpɩsɩ;
ɛɛkaɣ sʋʋ tɛtʋ tʋnɛ tɩ-taa,’ Yehowa yɔɔdʋʋna.
34 ‘Ma-maɣmaɣ mɔ-yɔɔ,+ nɛ ma-lɩmɖʋyʋ Daviid yɔɔ+ lɛ,
mankaɣ kandɩyʋʋ tɛtʋ tʋnɛ tɩ-yɔɔ+ nɛ maya tɩ-ñʋʋ.’”»
35 Ðoo ana a-taa Yehowa tiyiyu lɩɩ nɛ ɛkʋ ɛyaa 185 000 Asiirii mba+ ɖigbeɣliye* taa. Ɛyaa kʋyɩ tanaŋ tɛɛ pala lɛ, sɩɖaa ɖeke panaɣ.+ 36 Nɛ Asiirii wiyaʋ Senakeribʋ ɖɛɛ nɛ ɛpɩsɩ Niniivi+ nɛ ɛcaɣ peeɖe.+ 37 Nɛ kɩyakʋ nakʋyʋ, eluŋaɣ ɛ-ɛsɔ Nisirɔɔkɩ ɖɩɣa* taa lɛ, ɛ-maɣmaɣ ɛ-pɩyalaa Adɩramelɛkɩ nɛ Sarezɛɛrɩ pakʋ-ɩ nɛ laɣɖɛ+ nɛ pese powolo Arara+ ɛjaɖɛ taa. Nɛ ɛ-pɩyalʋ Esarɩ-Hadɔɔnɩ+ pɩsɩ wiyaʋ e-lone taa.
20 Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, Ezekiyaasɩ hɩnɩ kʋdɔŋ nɛ ɛcaɣaɣ sɩbʋ.+ Amoozɩ pɩyalʋ nayʋ Izaayii wolo nɛ eheyi-i se: «Tɔm tʋnɛ Yehowa yɔɔdʋʋ: “Heyi ña-ɖɩɣa taa mba ña-taa tɔm,* mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋkaɣ sɩbʋ; ñɔ-yɔɔ ɛɛkaɣ cɛbʋ.”»+ 2 Peeɖe Ezekiyaasɩ kɛzɩ ɛ-ɛsa nɛ koloŋa yɔɔ nɛ ɛpaɣzɩ tɩmnʋʋ Yehowa se: 3 «Mentendi-ŋ, hayɩ Yehowa, mentendi-ŋ, tɔzɩ ɛzɩma mɔnɖɔm ñɛ-ɛsɩndaa siɣsiɣ nɛ laŋɩyɛ pilim yɔ pɩ-yɔɔ, nɛ malabɩ mbʋ pɩwɛ ɖeu ñɛ-ɛsɩndaa yɔ.»+ Nɛ Ezekiyaasɩ paɣzɩ wiluu siŋŋ.
4 Izaayii lɩwa nɛ ɛtɩtalɩtɩ kadaɣ hɛkʋ taa lɛ, Yehowa tɔm talɩ-ɩ se:+ 5 «Pɩsɩ nɛ ŋheyi man-samaɣ ɖiyiyu Ezekiyaasɩ se: “Tɔm tʋnɛ ñɔ-cɔzɔ Daviid tɛ Ɛsɔ Yehowa yɔɔdʋʋ: ‘Manɩ ña-adɩma. Mana ñɛ-ɛsɩtɛɣlɩm.+ Na, mawaɣ ña-kʋdɔŋ.+ Kɩyakʋ tozo ñɩŋgʋ wiye, ŋkaɣ kpaʋ Yehowa ɖɩɣa taa.+ 6 Mankaɣ sɔzʋʋ pɩnzɩ 15 ñe-wezuu* yɔɔ, nɛ mankaɣ holuu ña nɛ tɛtʋ tʋnɛ Asiirii wiyaʋ nesi tɛɛ,+ nɛ ma-maɣmaɣ mɔ-yɔɔ nɛ ma-lɩmɖʋyʋ Daviid yɔɔ lɛ, mankaɣ kandɩyʋʋ tɛtʋ tʋnɛ tɩ-yɔɔ.’”»+
7 Pʋwayɩ lɛ Izaayii yɔɔdɩ se: «Ɩkɔnɩ fiigi pee kɩwɩlɛɛ kakayaɣ.» Peeɖe pɔkɔnɩ-kɛ nɛ pasɩɩ mʋɖɛ yɔɔ, pʋwayɩ lɛ, ɛ-yɔɔ paɣzɩ cɛbʋ pazɩ pazɩ.+
8 Ezekiyaasɩ kaapɔzɩ Izaayii se: «Yʋsaɣ ŋga+ wɩlɩɣ se Yehowa kaɣ waʋ man-kʋdɔŋ nɛ mankaɣ kpaʋ Yehowa ɖɩɣa taa kɩyakʋ tozo ñɩŋgʋ wiye?» 9 Izaayii cosi se: «Yʋsaɣ ŋga kalɩɣnɩ Yehowa cɔlɔ se kawɩlɩ-ŋ se Yehowa kaɣ yebu nɛ tɔm ndʋ ɛyɔɔdaa yɔ tɩla yɔ ŋga yɔ: Ŋsɔɔlaa se kɩlɛmʋʋ ŋgʋ kɩwɛ tendemee* yɔɔ yɔ kiwobini ɛsɩndaa tendemee 10 yaa kɩpɩsɩnɩ wayɩ tendemee 10?»+ 10 Ezekiyaasɩ yɔɔdɩ se: «Pɩwɛ kɛlɛʋ se kɩlɛmʋʋ ewobini ɛsɩndaa tendemee 10, ɛlɛ kɩɩpɩzɩɣ nɛ kɩpɩsɩnɩ wayɩ tendemee 10.» 11 Peeɖe nayʋ Izaayii mabɩ kubuka nɛ Yehowa yɔɔ, nɛ ɛlɛ la nɛ kɩlɛmʋʋ ŋgʋ kɩwɛ Ahaazɩ tendemee yɔɔ yɔ kɩpɩsɩnɩ wayɩ tendemee 10, ŋgʋ kɩlɛmʋʋ ŋgʋ kɩɩtɛm tibu tendemee ana a-yɔɔ.+
12 Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa, Babilɔɔnɩ wiyaʋ Berodakɩ-Baladaanɩ weyi ɛɛkɛ Baladaanɩ pɩyalʋ yɔ, etiyini Ezekiyaasɩ takayɩsɩ nɛ kʋjɔʋ nakʋyʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛɛnɩwa se pɩɩwɩ Ezekiyaasɩ.+ 13 Ezekiyaasɩ mʋ-wɛ* nɛ ɛwɩlɩ-wɛ ɛ-ñɩm ɖɩzɩyɛ kpeekpe+—liidiye, sika, balɩsam num, nɛ num lɛɛbʋ mbʋ pɩwɛ wazaɣ siŋŋ yɔ, e-you wondu, nɛ mbʋ payɩ pɩɩwɛ ɛ-ñɩm ɖɩzɩyɛ taa yɔ. Pɩtɩkazɩ nabʋyʋ se Ezekiyaasɩ tɩwɩlɩ-wɛ ɛ-maɣmaɣ ɛ-ɖɩɣa* taa nɛ lona wena payɩ a-yɔɔ ɛtɔkɩ kewiyitu yɔ a-taa.
14 Pʋwayɩ lɛ, nayʋ Izaayii sʋʋ Wiyaʋ Ezekiyaasɩ cɔlɔ nɛ ɛpɔzɩ-ɩ se: «Suwe abalaa mba pɔyɔɔdaa, nɛ le palɩnaa?» Nɛ Ezekiyaasɩ cosi se: «Palɩnɩ ɛjaɖɛ poliŋ ñɩnɖɛ naɖɩyɛ taa, Babilɔɔnɩ.»+ 15 Ɛtasɩ-ɩ pɔzʋʋ se: «Ɛbɛ pana ña-ɖɩɣa taa?» Ezekiyaasɩ cosi se: «Pana pɩtɩŋa payɩ man-ɖɩɣa* taa. Pɩtɩkazɩ nabʋyʋ ma-ñɩm ɖɩzɩyɛ taa se mantɩwɩlɩ-wɛ.»
16 Ðɩnɛ ɛlɛ Izaayii heyi Ezekiyaasɩ se: «Welisi Yehowa tɔm+ tʋnɛ: 17 “Na! Kɩyakɩŋ ɖiɣni kɔm, nɛ mbʋ payɩ pɩwɛ ña-ɖɩɣa* taa, nɛ mbʋ payɩ ñɔ-cɔzɔnaa tɔsaa nɛ pɩkɔɔ nɛ pɩtalɩnɩ sɔnɔ yɔ, pakaɣ-pʋ kpaɣʋ nɛ pɛɖɛnɩ Babilɔɔnɩ.+ Nabʋyʋ ɛɛkaɣ kazʋʋ,” Yehowa yɔɔdʋʋna. 18 “Nɛ pakaɣ kpaɣʋ ña-maɣmaɣ ña-pɩyalaa mba ŋkaɣ lʋlʋʋ yɔ pa-taa nabɛyɛ nɛ pɛɖɛna,+ nɛ pakaɣ pɩsʋʋ Babilɔɔnɩ wiyaʋ ɖɩɣa taa kaɖɩsɩ.”»+
19 Peeɖe Ezekiyaasɩ cosi Izaayii se: «Yehowa tɔm ndʋ ŋyɔɔdaa yɔ tɩwɛ ɖeu.»+ Nɛ ɛtasɩ yɔɔdʋʋ se: «Ye laŋhɛzɩyɛ nɛ ɖiɣ ɖiɣ caɣʋ* ɩkaɣ wɛʋ me-wezuu caɣʋ alɩwaatʋ* taa yɔ, pɩwɛ ɖeu.»+
20 Piyele nɛ Ezekiyaasɩ yɔɔ tɔm ndʋ pɩkazaa yɔ, e-ɖoŋ kpeekpe nɛ ɛzɩma ɛlabɩ lɩŋgamʋʋ+ nɛ ɛhɛɛ lɔɔʋ nɛ ɛkɔnɩ lɩm tɛtʋ taa yɔ,+ patɩma pɩ-tɔm mbʋ pɩlakaɣ Yuuda awiya alɩwaatʋ taa yɔ pɩ-takayaɣ taa yaa we? 21 Pʋwayɩ lɛ, Ezekiyaasɩ sɩ;*+ nɛ ɛ-pɩyalʋ Manaasee+ pɩsɩ wiyaʋ e-lone taa.+
21 Manaasee+ kaawɛnɩ pɩnzɩ 12 alɩwaatʋ ndʋ ɛpɩsɩ wiyaʋ yɔ, nɛ ɛtɔɔ kewiyitu pɩnzɩ 55 Yeruzalɛm.+ Payaɣaɣ e-ɖoo se Hɛfɩziba. 2 Ɛlabɩ mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu Yehowa ɛsɩndaa yɔ, ɛtɩŋaɣ lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ nzɩ ajɛɛ wena Yehowa kaaɖɔɔnɩ-yɛ Izrayɛɛlɩ mba ɛsɩndaa yɔ+ alakaɣ yɔ.+ 3 Ɛɖaɣnɩ maʋ lona kʋkʋya wena ɛ-caa Ezekiyaasɩ kaayɔkaa yɔ,+ nɛ esiɣ Baalɩ altaarunaa nɛ ɛla sizika kiɖeɖeɣa,*+ ɛzɩ Izrayɛɛlɩ wiyaʋ Ahaabɩ kaalabʋ yɔ.+ Nɛ eluŋ ɛsɔdaa wondu* kpeekpe tɛɛ nɛ ɛsɛɛ-tʋ.+ 4 Ɛma ɖɔɖɔ altaarunaa Yehowa ɖɩɣa taa;+ ɖɩɣa ŋga, kɔ-tɔm Yehowa kaayɔɔdaa se: «Yeruzalɛm taa ma-hɩɖɛ kaɣ wɛʋ.»+ 5 Nɛ ɛma Yehowa ɖɩɣa kadasɩ 2 taa+ ɛsɔdaa wondu*+ kpeekpe altaarunaa. 6 Nɛ ɛñaɣzɩ ɛ-maɣmaɣ ɛ-pɩyalʋ miŋ;* ɛla maajiki, ɛñɩnɩ yʋsasɩ,+ nɛ ɛlɩzɩ nabɛyɛ se pasʋzʋʋ nɛ pɔyɔɔdʋʋnɩ sɩɖaa nɛ ɛlɩzɩ ɖɔɖɔ tɩyaa mba pɔyɔɔdʋʋ cee wayɩ tɔm yɔ.+ Ɛlabɩ mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu Yehowa ɛsɩndaa yɔ pɩdɩɩfɛyɩ, se ɛɖʋnɩ-ɩ ɖɩwɩzɩyɛ.
7 Ɛkpaɣ sizika kiɖeɖeɣa*+ sɩʋ kpeliɣa ŋga ɛsaɣaa yɔ nɛ ɛsɩɩ ɖɩɣa ŋga Yehowa kaaheyi Daviid nɛ ɛlɛ pɩyalʋ Salomɔɔ kɔ-tɔm yɔ ka-taa. Eeheyi-wɛ se: «Ðɩɣa kanɛ nɛ Yeruzalɛm, ŋgʋ malɩzɩ Izrayɛɛlɩ cejewe kpeekpe taa yɔ, pa-taa mankaɣ yebu nɛ ma-hɩɖɛ wɛɛ tam.+ 8 Nɛ maakaɣ tasʋʋ yebu nɛ pɔɖɔɔnɩ Izrayɛɛlɩ tɛtʋ ndʋ maacɛlɩ pɔ-cɔzɔnaa yɔ tɩ-taa,+ pañɩtɩ nɛ pɔɖɔŋ camɩyɛ mbʋ payɩ mɔnpɔzɩ-wɛ se pala yɔ pɩ-yɔɔ yɔ,+ Paɣtʋ kpeekpe ndʋ ma-lɩmɖʋyʋ Moyizi ɖʋ-wɛ se pɔɖɔ tɩ-yɔɔ yɔ.» 9 Ɛlɛ patɩña, nɛ Manaasee kaawɛɛ nɛ epeɣziɣ-wɛ, nɛ eyeki nɛ palakɩ kɩdɛkɛdɩm mbʋ pɩkpaɖɩ mbʋ ajɛɛ wena Yehowa ɖɩzɩ Izrayɛɛlɩ mba ɛsɩndaa yɔ alakaɣ yɔ.+
10 Yehowa wɛɛ nɛ ɛtɩŋɩɣnɩ ɛ-lɩmɖʋyaa mba pɛkɛ nayaa yɔ pɔ-yɔɔ nɛ ɛyɔɔdʋʋ+ se: 11 «Yuuda wiyaʋ Manaasee kaalabɩ lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ nzɩ si-kpeekpe; ɛlabɩ kañatʋ lakasɩ nɛ pɩkpaɖɩ Amoori ñɩma+ mba payɩ paawɛɛ nɛ pʋcɔ pɩtalɩɣnɩ-ɩ yɔ,+ nɛ eyele nɛ Yuuda tɩŋnɩ ɛ-sɩʋ kpelisi nzɩ sɩwɛ kiniŋ yɔ* sɩ-yɔɔ nɛ kɩla kɩwɛɛkɩm. 12 Pʋyɔɔ lɛ, tɔm tʋnɛ Izrayɛɛlɩ tɛ Ɛsɔ Yehowa yɔɔdʋʋ: “Na, mankaɣ kɔnʋʋ asɛyʋʋ nakʋyʋ Yeruzalɛm+ nɛ Yuuda pɔ-yɔɔ, nɛ weyi ɛkaɣ pɩ-tɔm nɩʋ yɔ ɛ-nɩŋgbaaŋ 2 taa kaɣ sɛʋ weŋŋ.+ 13 Nɛ mankaɣ posuu Yeruzalɛm yɔɔ nimaɣ ŋga pamaɣzɩnɩ+ Samaarii+ yɔ, nɛ malabɩnɩ tʋmɩyɛ wonuu ŋgʋ pamaɣzɩɣna se pana se nabʋyʋ tʋʋzɩ camɩyɛ yɔ,* ŋgʋ palabɩnɩ tʋmɩyɛ Ahaabɩ ɖɩɣa+ yɔɔ yɔ, nɛ mankaɣ ñalʋʋ Yeruzalɛm cɩɖɩ cɩɖɩ ɛzɩ pañalʋʋ ñanaɣ taa nɛ pɩlɩɣ cɩɖɩ cɩɖɩ yɔ, ŋga pañalɩ-kɛ nɛ papɩsɩnɩ-kɛ nɛ papa yɔ.+ 14 Mankaɣ lɔʋ man-samaɣ taa ñɩma mba pɩkazaa yɔ+ nɛ manɖʋzɩ-wɛ po-koyindinaa nesi tɛɛ, nɛ pakaɣ-wɛ ɖɛnʋʋ yomiye taa nɛ po-koyindinaa kpeekpe lazɩ pa-ñɩm,+ 15 mbʋ pʋyɔɔ yɔ palabɩ mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu mɛ-ɛsɩndaa yɔ, nɛ pɛwɛɛ nɛ paɖʋʋ-m ɖɩwɩzɩyɛ kpaɣnɩ kɩyakʋ ŋgʋ pɔ-cɔzɔnaa lɩ Ejipiti yɔ nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ sɔnɔ kɩyakʋ kʋnɛ.”»+
16 Manaasee kpɛdɩ ɖɔɖɔ calɩm ɖulum pɩdɩɩfɛyɩ pɩkɔɔ nɛ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ eyeba nɛ pisu Yeruzalɛm taa, kpaɣnɩ kamaɣ lɛɛka yɔɔ nɛ piwolo kamaɣ lɛɛka yɔɔ yɔ,+ pɩtasɩnɩ ɛ-kɩwɛɛkɩm mbʋ eyeba nɛ Yuuda la, nɛ piyele nɛ kɩla mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu Yehowa ɛsɩndaa yɔ. 17 Piyele nɛ Manaasee yɔɔ tɔm ndʋ pɩkazaa yɔ, nɛ mbʋ payɩ ɛlaba yɔ, nɛ kɩwɛɛkɩm ndɩ ndɩ mbʋ ɛlaba yɔ, patɩma pɩ-tɔm mbʋ pɩlakaɣ Yuuda awiya alɩwaatʋ taa yɔ pɩ-takayaɣ taa yaa we? 18 Pʋwayɩ lɛ, Manaasee sɩ,* nɛ pepimi-i ɛ-ɖɩɣa kaɖaɣ taa, Uza kaɖaɣ taa;+ nɛ ɛ-pɩyalʋ Amɔɔnɩ pɩsɩ wiyaʋ e-lone taa.
19 Amɔɔnɩ+ kaawɛnɩ pɩnzɩ 22 alɩwaatʋ ndʋ ɛpɩsɩ wiyaʋ yɔ, nɛ ɛtɔɔ kewiyitu pɩnzɩ 2 Yeruzalɛm.+ Payaɣaɣ e-ɖoo se Mesulemɛɛtɩ, Haruuzi pɛlɛ, Yotiba tʋ. 20 Ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛlakɩ mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu Yehowa ɛsɩndaa yɔ, ɛzɩ ɛ-caa Manaasee kaalabʋ yɔ.+ 21 Ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛɖɔŋ ɛ-caa nʋmɔŋ tɩŋa taa, nɛ ɛwɛɛ nɛ ɛsɛɣ sɩʋ kpelisi nzɩ sɩwɛ kiniŋ nɛ ɛ-caa sɛɣaɣ-sɩ yɔ nɛ eluŋuu sɩ-tɛɛ.+ 22 Mbʋ ɛha siɣye ɛ-cɔzɔnaa tɛ Ɛsɔ Yehowa, nɛ ɛtɩɖɔ Yehowa nʋmɔʋ taa.+ 23 Kɩyakʋ nakʋyʋ lɛ, Amɔɔnɩ lɩmɖʋyaa kpɛyɩ ɛ-tɔm nɛ pakʋ-ɩ ɛ-maɣmaɣ ɛ-ɖɩɣa taa. 24 Ɛlɛ ɛjaɖɛ taa ñɩma kʋ mba payɩ pɛkpɛyɩ Wiyaʋ Amɔɔnɩ tɔm yɔ, nɛ pasɩɩ ɛ-pɩyalʋ Yoziyaasɩ wiyaʋ e-lone taa.+ 25 Piyele nɛ Amɔɔnɩ yɔɔ tɔm ndʋ pɩkazaa yɔ, mbʋ ɛlaba yɔ, patɩma pɩ-tɔm mbʋ pɩlakaɣ Yuuda awiya alɩwaatʋ taa yɔ pɩ-takayaɣ taa yaa we? 26 Nɛ pepimi-i ɛ-pɩlaʋ taa Uza kaɖaɣ taa,+ nɛ ɛ-pɩyalʋ Yoziyaasɩ+ pɩsɩ wiyaʋ e-lone taa.
22 Yoziyaasɩ+ kaawɛnɩ pɩnzɩ 8 alɩwaatʋ ndʋ ɛpɩsɩ wiyaʋ yɔ, nɛ ɛtɔɔ kewiyitu pɩnzɩ 31 Yeruzalɛm.+ Payaɣaɣ e-ɖoo se Yedida, Bozɩkatɩ tʋ+ Adayaa pɛlɛ. 2 Ɛlabɩ mbʋ pɩtʋʋzɩ Yehowa ɛsɩndaa yɔ, nɛ ɛɖɔ ɛ-cɔzɔ Daviid nʋmɔŋ tɩŋa taa;+ nɛ ɛtɩkɛɛnɩ nɩwaŋ yɔɔ yaa nɩmɩyɛ yɔɔ.
3 Wiyaʋ Yoziyaasɩ pɩnaɣ 18 ñɩŋga taa, wiyaʋ tiyi takayaɣ taa mayʋ Safaanɩ weyi ɛkɛ Azaliya pɩyalʋ, Mesulam pɩyalʋ yɔ Yehowa ɖɩɣa taa+ nɛ eheyi-i se: 4 «Kpa cɔjɔ kɩlɩm Hilikiya+ cɔlɔ, nɛ ŋheyi-i se ekpeɣli liidiye nɖɩ pɛwɛɛ nɛ pɔkɔŋnɩ Yehowa ɖɩɣa taa yɔ ɖɩ-tɩŋa,+ nɖɩ nɔnɔsɩ yɔɔ ɖaŋɩyaa mʋ samaɣ cɔlɔ yɔ.+ 5 Yele nɛ pɛcɛlɩ-ɖɩ mba paalɩzaa se pɔcɔnɩ Yehowa ɖɩɣa taa tʋma yɔɔ yɔ, nɛ paba kaacɛlɩ-ɖɩ Yehowa ɖɩɣa taa tʋmlaɖaa mba pakaɣ labʋ tʋmɩyɛ se pɔñɔɔzɩ ɖɩɣa hɔɔlɩŋ weyi ɩcamaa yɔ,*+ 6 pʋ-tɔbʋʋ se nesi tɛɛ tʋmlaɖaa, kuduyuŋ mayaa, nɛ pɛɛ kuduyuŋ mayaa; nɛ pɩwɛɛ se pakpaɣ liidiye nɖɩ nɛ payabɩnɩ kpoŋgbolonaa nɛ pɛɛ wena pasaɣ-yɛ yɔ nɛ pɔñɔɔzɩnɩ ɖɩɣa.+ 7 Ɛlɛ pɩtɩpɔzɩ se pala nɔɔyʋ akɔnta liidiye nɖɩ pɛcɛlɩ-wɛ yɔ ɖɩ-yɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɛkɛ mba pataɣ-wɛ liu yɔ.»+
8 Pʋwayɩ lɛ, cɔjɔ kɩlɩm Hilikiya heyi takayaɣ taa mayʋ Safaanɩ+ se: «Malɩ Paɣtʋ takayaɣ+ yɔɔ Yehowa ɖɩɣa taa.» Peeɖe Hilikiya cɛlɩ takayaɣ ŋga Safaanɩ, nɛ ɛlɛ paɣzɩ-kɛ kalʋʋ.+ 9 Pʋwayɩ lɛ, takayaɣ taa mayʋ Safaanɩ wolo wiyaʋ cɔlɔ nɛ eheyi-i se: «Ña-lɩmɖʋyaa huti liidiye nɖɩ pana ɖɩɣa taa yɔ, nɛ paɖʋzɩ-ɖɩ mba palɩzaa se pɔcɔnɩ Yehowa ɖɩɣa taa tʋmɩyɛ yɔɔ yɔ pe-nesi tɛɛ.»+ 10 Takayaɣ taa mayʋ Safaanɩ heyi ɖɔɖɔ wiyaʋ se: «Cɔjɔ Hilikiya cɛlɩ-m takayaɣ+ nakɛyɛ.» Nɛ Safaanɩ paɣzɩ-kɛ kalʋʋ wiyaʋ ɛsɩndaa.
11 Wiyaʋ tɩɩnɩ Paɣtʋ takayaɣ taa tɔm lɛ, ɛcɩyɩ e-tokonaa.+ 12 Nɛ wiyaʋ ɖʋ paɣtʋ tʋnɛ cɔjɔ Hilikiya, Safaanɩ pɩyalʋ Ahikam,+ Mikayiya pɩyalʋ Akɩbɔɔrɩ, takayaɣ taa mayʋ Safaanɩ, nɛ wiyaʋ lɩmɖʋyʋ Asaya se: 13 «Takayaɣ kanɛ, ŋga palɩ kɔ-yɔɔ yɔ ka-taa tɔm yɔɔ lɛ, iwolo nɛ ɩpɔzɩ Yehowa nɛ ɩna tɔm ndʋ ɛmaɣzɩɣ mɔ-yɔɔ, ndʋ ɛmaɣzɩɣ samaɣ yɔɔ, nɛ ndʋ ɛmaɣzɩɣ Yuuda kpeekpe yɔɔ yɔ; mbʋ pʋyɔɔ yɔ pana wena Yehowa kɔnɩ-ɖʋ yɔ apaɣlɩ siŋŋ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖɔ-cɔzɔnaa tɩña takayaɣ kanɛ ka-taa tɔm nɛ patɩɖɔ tɔm ndʋ payɩ pamawa pɩlɩɩnɩ ɖɔ-yɔɔ yɔ tɩ-yɔɔ.»
14 Peeɖe cɔjɔ Hilikiya, Ahikam, Akɩbɔɔrɩ, Safaanɩ, nɛ Asaya powobi nayʋ halɩñɩnʋ Hulɩda cɔlɔ.+ Hulɩda kaakɛ Haraasɩ pɩyalʋ Tikɩva pɩyalʋ Saalum halʋ. Saalum kaakɛ wondu kususutu ɖɩzɩyɛ yɔɔ cɔnɩyʋ, nɛ halʋ ɛnʋ ɛɛwɛ Yeruzalɛm Kooka Naalɛ Ñɩŋga taa; nɛ pɔyɔɔdɩnɩ-ɩ peeɖe.+ 15 Hulɩda heyi-wɛ se: «Tɔm tʋnɛ Izrayɛɛlɩ tɛ Ɛsɔ Yehowa yɔɔdʋʋ: “Iheyi abalʋ weyi etiyi-mɩ mɔn-cɔlɔ yɔ se: 16 ‘Tɔm tʋnɛ Yehowa yɔɔdʋʋ: “Mankaɣ kɔnʋʋ asɛyʋʋ lone ɖɩnɛ ɖɩ-yɔɔ nɛ ɖɩ-taa mba yɔɔ, ɛzɩ tɔm ndʋ payɩ tɩwɛ takayaɣ ŋga Yuuda wiyaʋ kalaa yɔ ka-taa yɔ.+ 17 Peyebi-m nɛ pɛwɛɛ pakpazɩɣ kɩlaŋ ñɔsɩ ɛsɔnaa lalaa+ se pɩsa nɛ patɩŋnɩ pe-nesi tɛɛ tʋma kpeekpe yɔɔ nɛ paɖʋ-m ɖɩwɩzɩyɛ;+ pʋyɔɔ lɛ, man-pana miŋ kaɣ ñaɣʋ lone ɖɩnɛ nɛ aakaɣ hɛʋ.”’+ 18 Ɛlɛ Yuuda wiyaʋ weyi etiyi-mɩ se ɩpɔzɩ nɛ ɩtɩlɩ Yehowa lɩmaɣza yɔ, tɔm tʋnɛ pɩwɛɛ se iheyi-i: ‘Tɔm tʋnɛ Izrayɛɛlɩ tɛ Ɛsɔ Yehowa yɔɔdʋʋ: “Tɔm ndʋ ŋnɩwa yɔ tɩ-hɔɔlʋʋ taa lɛ, 19 ŋtɩla laŋɩyɛ ɖoŋ,* nɛ ŋluzi ña-tɩ+ ɖɔɖɔ Yehowa ɛsɩndaa alɩwaatʋ ndʋ ŋnɩ tɔm ndʋ mɔyɔɔdɩ lone ɖɩnɛ ɖɩ-yɔɔ nɛ ɖɩ-taa mba yɔɔ yɔ; maayɔɔdaa se pakaɣ pɩsʋʋ sɔɔndʋ pʋyʋ nɛ mba pɔlɔ pɔ-yɔɔ nɔɔ kɩdɛkɛdaɣ yɔ. Ŋcɩyɩ ño-tokonaa+ nɛ ŋwii mɛ-ɛsɩndaa. Pɩtɩŋa payɩ mbʋ yɔ pʋyɔɔ lɛ, ma ɖɔɖɔ mewelisini-ŋ, Yehowa yɔɔdʋʋna. 20 Pʋyɔɔ mankaɣ-ŋ kpɛndʋʋ ñɔ-cɔzɔnaa yɔɔ,* nɛ pakaɣ-ŋ hɩzʋʋ ña-pɩlaʋ taa laŋhɛzɩyɛ taa, nɛ ñɛ-ɛsa ɩɩkaɣ naʋ asɛyʋʋ ŋgʋ payɩ mankaɣ kɔnʋʋ lone ɖɩnɛ ɖɩ-yɔɔ yɔ.”’”» Peeɖe paba pɩsaa nɛ peheyi wiyaʋ tɔm ndʋ ecosi-wɛ yɔ.
23 Nɛ wiyaʋ tiyi nɛ payaa Yuuda nɛ Yeruzalɛm ɛzʋtʋyaa kpeekpe.+ 2 Pʋwayɩ lɛ, wiyaʋ kpa Yehowa ɖɩɣa taa ɛ nɛ Yuuda abalaa kpeekpe, Yeruzalɛm taa mba kpeekpe, cɔjɔnaa, nɛ nayaa—ɛyaa kpeekpe, kpaɣnɩ cikpelu nɛ piwolo sɔsɔ. Ɛkalɩ ɛgbɛyɛ ɖʋʋ+ takayaɣ+ ŋga paalɩ kɔ-yɔɔ Yehowa ɖɩɣa taa yɔ+ ka-taa tɔm tɩŋa nɛ pewelisi. 3 Wiyaʋ sɩŋ tilimiye cɔlɔ nɛ ɛɖʋ ɛgbɛyɛ* Yehowa ɛsɩndaa,+ se ɛnʋ kaɣ tɩŋʋʋ Yehowa wayɩ nɛ ɛɖɔkɩ ɛ-paɣtʋ, ɛ-tɔm kɩtɔzɩtʋ, nɛ ɛ-kpalɩtʋ nɛ ɛ-laŋɩyɛ pilim nɛ ɛ-kalɩzaɣ* pilim pɩtɩŋnɩ ɛzɩma ɛɖɔŋ ɛgbɛyɛ ɖɩnɛ ɖɩ-tɔm ndʋ pama takayaɣ kanɛ ka-taa yɔ tɩ-yɔɔ yɔ. Nɛ samaɣ kpeekpe tisi ɛgbɛyɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ.+
4 Nɛ wiyaʋ ɖʋ paɣtʋ cɔjɔ kɩlɩm Hilikiya,+ cɔjɔnaa cikpema, nɛ nɔnɔsɩ yɔɔ ɖaŋɩyaa se palɩzɩ Yehowa templo taa wondu ndʋ payɩ palabɩ Baalɩ, sizika kiɖeɖeɣa,*+ nɛ ɛsɔdaa wondu* kpeekpe yɔ. Nɛ ɛñaɣzɩ-tʋ miŋ Yeruzalɛm wayɩ Kidrɔɔnɩ kajalanzɩ taa,* nɛ ɛkpaɣ tɩ-tɔlɩma nɛ ewoni Betɛɛlɩ.+ 5 Nɛ ɛɖɔɔnɩ agbaaɣdaa ɛsɔnaa tɛ cɔjɔnaa mba Yuuda awiya kaalɩzaa se palakɩ nɛ lona kʋkʋya yɔɔ kɩlaŋ ñɔsɩ kpaɣ Yuuda tɛtʋ ndɩ ndɩ taa nɛ tɛtʋ ndʋ tɩcɔ Yeruzalɛm nɛ tɩta yɔ tɩ-taa, pɩkpɛndɩnɩ mba palakɩ nɛ kɩlaŋ ñɔsɩ kpaɣ Baalɩ, wɩsɩ, fenaɣ, Zoodiyakɩ tɩɩnzɩ tindima, ɛsɔdaa yoyaa+ kpeekpe pɔ-yɔɔ yɔ. 6 Ɛkpaɣ sizika kiɖeɖeɣa*+ Yehowa ɖɩɣa taa nɛ ɛlɩnɩ Yeruzalɛm kpɛnzɩ yɔɔ, Kidrɔɔnɩ Fɛɛʋ taa, nɛ ɛñaɣzɩ-kɛ miŋ+ Kidrɔɔnɩ Fɛɛʋ taa nɛ ɛnaŋ-kɛ nɛ kapɩsɩ puuyuu nɛ ɛmɩzɩ-kʋ tɛtʋ taa ɛyaa pɩlaŋ yɔɔ.+ 7 Ɛyɔkɩ ɖɔɖɔ mba pɛkɛ templo taa abalaa hayitu laɖaa yɔ+ pa-ɖɩsɩ, nzɩ sɩɩwɛ Yehowa ɖɩɣa taa nɛ ɖenɖe halaa lakaɣ sizika kiɖeɖeɣa* kizinzikiŋ* yɔ.
8 Pʋwayɩ lɛ, ekpeɣli* cɔjɔnaa mba payɩ paawɛ Yuuda tɛtʋ ndɩ ndɩ taa yɔ, nɛ ɛla nɛ lona kʋkʋya wena a-taa cɔjɔnaa lakaɣ nɛ kɩlaŋ ñɔsɩ kpaɣ yɔ atɩtasɩ mʋnʋʋ se pala ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ a-taa, kpaɣnɩ Geba+ nɛ piwolo Beyɛɛrɩ-Seeba.+ Ɛyɔkɩ ɖɔɖɔ nɔnɔsɩ taa lona kʋkʋya wena aawɛ tɛtʋ ñʋʋdʋ Yozuwee nɔnɔɔ ɖɩzʋyɛ taa yɔ, wena aawɛnɩ nɩmɩyɛ yɔɔ, ye ɛyʋ ɛsʋʋnɩ tɛtʋ nɔnɔɔ yɔ. 9 Lona kʋkʋya taa cɔjɔnaa taalakɩ tʋmɩyɛ Yehowa altaaru yɔɔ Yeruzalɛm,+ ɛlɛ pa nɛ po-koobiya pɔtɔkaɣ kpɔnɔ ŋgʋ kɩ-taa patɩɖʋ lɔlɔm yɔ. 10 Ɛlaba ɖɔɖɔ nɛ Tofɛɛtɩ+ ŋgʋ kɩwɛ Hinɔɔm Pɩyalaa Fɛɛʋ*+ taa yɔ, kɩtɩtasɩ mʋnʋʋ se pala ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ peeɖe, se pɩsa nɛ nɔɔyʋ ɛtaakpaɣ ɛ-pɩyalʋ yaa ɛ-pɛlɛ nɛ ɛñaɣzɩ miŋ* Molɛɛkɩ.+ 11 Nɛ ekizi se kpaŋnaŋ weyi Yuuda awiya kaakpaɣaa nɛ aha wɩsɩ yɔ, ɩtaatɩŋnɩ wiyaʋ ɖɩɣa taa kaɖɩka Naataanɩ-Melɛɛkɩ ɖaŋ* tɛɛ, ŋgʋ kɩwɛ nɔnɔɔ taa kʋjɔmɩŋ tɛɛ yɔ nɛ ɩsʋʋ Yehowa ɖɩɣa taa; nɛ ɛñaɣzɩ wɩsɩ+ kɛɛkɛɛnaa miŋ. 12 Wiyaʋ yɔkɩ ɖɔɖɔ altaarunaa mba Yuuda awiya kaama Ahaazɩ ɛsɔdaa kuduyuu ñʋʋ taa+ yɔ, pɩkpɛndɩnɩ altaarunaa mba Manaasee kaama Yehowa ɖɩɣa kadasɩ 2 taa yɔ.+ Ɛnaŋ-wɛ nɛ papɩsɩ mʋzʋʋ nɛ ɛmɩzɩ-kʋ Kidrɔɔnɩ Fɛɛʋ taa. 13 Nɛ wiyaʋ yele nɛ lona kʋkʋya wena awɛ Yeruzalɛm ɛsɩndaa, Ðɩzʋʋ Pʋʋ* nɛ hadɛ kiŋ* yɔ, atɩtasɩ mʋnʋʋ se pala a-yɔɔ ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ, wena Izrayɛɛlɩ wiyaʋ Salomɔɔ kaama Astoorɛɛtɩ, Siidɔɔ mba ɛsɔ halɩñɩnʋ weyi ɛwɛ kiniŋ yɔ; nɛ Kemɔɔsɩ, Mowaabʋ mba ɛsɔ weyi ɛwɛ kiniŋ yɔ; nɛ Milikɔm,+ Amooni mba ɛsɔ weyi ɛkɛ kʋzɔɔtʋ pʋyʋ yɔ.+ 14 Ɛyɔkɩ tilima kiɖeɖena yʋbɩlɛɛɛ nɛ ɛsɛtɩ sizikasɩ kiɖeɖesi*+ nɛ ɛɖʋ si-lona taa ɛyaa mɔɔ nɛ pisu. 15 Ɛyɔkɩ ɖɔɖɔ altaaru ŋgʋ kɩwɛ Betɛɛlɩ yɔ, lone kʋkʋyɩyɛ nɖɩ Nebatɩ pɩyalʋ Yerobowam kaalaba nɛ ɖiyele nɛ Izrayɛɛlɩ la kɩwɛɛkɩm yɔ.+ Ɛtɛm yɔkʋʋ altaaru ŋgʋ nɛ lone kʋkʋyɩyɛ lɛ, ɛñaɣzɩ lone kʋkʋyɩyɛ miŋ nɛ ɛnaŋ-ɖɩ nɛ ɖɩpɩsɩ mʋzʋʋ, nɛ ɛñaɣzɩ miŋ sizika kiɖeɖeɣa.*+
16 Yoziyaasɩ kisaa nɛ ɛna pɩlaŋ pʋʋ yɔɔ lɛ, etiyi nɛ pakpaɣ mɔɔ pɩlaŋ ɛnɩ ɩ-taa nɛ pañaɣzɩ-yɛ miŋ altaaru yɔɔ, nɛ piyele nɛ kɩtɩtasɩ mʋnʋʋ se pala kɩ-yɔɔ ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ. Piyeba nɛ Yehowa tɔm ndʋ Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ kaayɔɔdaa se pɩkaɣ labʋ mbʋ yɔ tɩla.+ 17 Nɛ ɛpɔzɩ se: «Pɩlaʋ pɩyɛ nɖɩ manaɣ peeɖe yɔ mbʋ yɔ?» Peeɖe tɛtʋ taa ɛyaa cosi-i se: «Ɛsɔ toovenim tʋ tɛ ɛyʋ weyi ɛ-tɛ wɛ Yuuda,+ weyi ɛɛyɔɔdaa se pakaɣ labʋ mbʋ ŋlabɩ Betɛɛlɩ altaaru yɔ, ɛ-pɩlaʋ lɛ.» 18 Peeɖe ɛyɔɔdaa se: «Iyebi-i nɛ ɛhɛzɩ. Nɔɔyʋ ɛtaacɛyɩ ɛ-mɔɔ.» Nɛ peyele ɛ-mɔɔ nɛ patɩcɛyɩ-yɛ, pɩkpɛndɩnɩ nayʋ weyi ɛɛlɩnɩ Samaarii yɔ ɛ-mɔɔ.+
19 Yoziyaasɩ yɔkɩ ɖɔɖɔ ɛsɔ sɛtʋ ɖɩsɩ nzɩ sɩɩwɛ lona kʋkʋya taa Samaarii tɛtʋ ndɩ ndɩ taa yɔ sɩ-tɩŋa,+ ɖɩsɩ nzɩ Izrayɛɛlɩ awiya kaamawa se aɖʋnɩ ɖɩwɩzɩyɛ Ɛsɔ yɔ, nɛ ɛlabɩ-sɩ ɖɔɖɔ ɛzɩ ɛɛlabʋ Betɛɛlɩ taa yɔ.+ 20 Nɛ lona kʋkʋya cɔjɔnaa mba paawɛ peeɖe yɔ, ɛlaa pa-tɩŋa altaarunaa yɔɔ, nɛ ɛñaɣzɩ ɛyaa mɔɔ miŋ pɔ-yɔɔ.+ Pʋwayɩ lɛ ɛpɩsɩ Yeruzalɛm.
21 Nɛ wiyaʋ ɖʋ paɣtʋ samaɣ kpeekpe se: «Ɩtɔɔ Paska+ Yehowa mɩ-Ɛsɔ ɛzɩ pamaʋ ɛgbɛyɛ ɖʋʋ takayaɣ kanɛ ka-taa yɔ.»+ 22 Patɩtɔɔtɩ Paska nakʋyʋ mbʋ ɛzɩ kʋnɛ yɔ, kpaɣnɩ alɩwaatʋ ndʋ tɔm hʋyaa hʋwaɣ Izrayɛɛlɩ tɔm yɔ yaa Izrayɛɛlɩ awiya nɛ Yuuda awiya alɩwaatʋ kpeekpe taa.+ 23 Ɛlɛ Wiyaʋ Yoziyaasɩ pɩnaɣ 18 ñɩŋga taa lɛ, pɔtɔɔ Paska ŋgʋ Yehowa Yeruzalɛm.
24 Yoziyaasɩ ɖɩzɩ ɖɔɖɔ mba pasʋzʋʋ nɛ pɔyɔɔdʋʋnɩ sɩɖaa yɔ, tɩyaa mba pɔyɔɔdʋʋ cee wayɩ tɔm yɔ,+ terafim sɩʋ kpelisi,*+ sɩʋ kpelisi nzɩ sɩwɛ kiniŋ yɔ,* nɛ mbʋ payɩ pɩwɛ Yuuda ɛjaɖɛ taa nɛ Yeruzalɛm ɛjaɖɛ taa nɛ pɩwɛɛ kiniŋ yɔ, se pɩsa nɛ ɛɖɔ Paɣtʋ tɔm yɔɔ,+ ndʋ pama takayaɣ ŋga cɔjɔ Hilikiya lɩ kɔ-yɔɔ Yehowa ɖɩɣa taa yɔ+ ka-taa yɔ. 25 Wiyaʋ nɔɔyʋ taawɛɛ ɛzɩ ɛnʋ yɔ pʋcɔ nɛ pɩtalɩɣnɩ-ɩ, weyi ɛpɩsɩnɩ Yehowa yɔɔ nɛ ɛ-laŋɩyɛ pilim nɛ ɛ-kalɩzaɣ* pilim+ nɛ e-ɖoŋ pilim, ɛzɩ Moyizi Paɣtʋ kpeekpe pɔzʋʋ yɔ; nɛ ɛ-wayɩ lɛ nɔɔyʋ taawɛɛ ɖɔɖɔ ɛzɩ ɛnʋ yɔ.
26 Paa mbʋ yɔ, pana sɔsɔna wena Yehowa kɔnɩ Yuuda yɔ atɩhɛɛ. Ɛɛkɔ-kʋ nɛ pana lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ ndɩ ndɩ nzɩ Manaasee kaalaba se ɛɖʋnɩ-ɩ ɖɩwɩzɩyɛ yɔ sɩ-yɔɔ.+ 27 Yehowa yɔɔdɩ se: «Mankaɣ kʋsʋʋ Yuuda ɖɔɖɔ mɛ-ɛsɩndaa+ ɛzɩ mankʋsʋʋ Izrayɛɛlɩ yɔ;+ nɛ mankaɣ lɔʋ tɛtʋ tʋnɛ, ndʋ malɩzaa yɔ, Yeruzalɛm, nɛ ɖɩɣa ŋga kɔ-tɔm mɔyɔɔdaa se: “Ma-hɩɖɛ kaɣ wɛʋ peeɖe tam”+ yɔ.»
28 Piyele nɛ Yoziyaasɩ yɔɔ tɔm ndʋ pɩkazaa yɔ, mbʋ payɩ ɛlaba yɔ, patɩma pɩ-tɔm mbʋ pɩlakaɣ Yuuda awiya alɩwaatʋ taa yɔ pɩ-takayaɣ taa yaa we? 29 Ɛ-alɩwaatʋ taa lɛ, Ejipiti wiyaʋ Farawɔɔ Neko wolo se ɛkatɩ Asiirii wiyaʋ Efraatɩ Pɔɔ cɔlɔ, nɛ Wiyaʋ Yoziyaasɩ lɩɩ nɛ ewolo se eyooni-i, ɛlɛ Neko na-ɩ lɛ, ɛkʋ-ɩ Megido.+ 30 Nɛ ɛ-lɩmɖʋyaa kpaɣ e-tomnaɣ kɛɛkɛɛ taa, kpaɣnɩ Megido nɛ powoni-i Yeruzalɛm nɛ pepimi-i ɛ-pɩlaʋ taa. Nɛ ɛjaɖɛ taa ɛyaa kpaɣ Yoziyaasɩ pɩyalʋ Yehowahazɩ nɛ pataa-ɩ num nɛ papɩsɩ-ɩ wiyaʋ ɛ-caa lone taa.+
31 Yehowahazɩ+ kaawɛnɩ pɩnzɩ 23 alɩwaatʋ ndʋ ɛpɩsɩ wiyaʋ yɔ, nɛ ɛtɔɔ kewiyitu fenasɩ 3 Yeruzalɛm. Payaɣaɣ e-ɖoo se Hamutalɩ,+ Libna tʋ Yereemii pɛlɛ. 32 Ɛpaɣzɩ labʋ mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu Yehowa ɛsɩndaa yɔ, ɛzɩ mbʋ payɩ ɛ-cɔzɔnaa kaalaba yɔ.+ 33 Farawɔɔ Neko+ ɖʋ-ɩ salaka Ribla,+ Hamatɩ ɛjaɖɛ taa, se ɛtaapɩzɩ nɛ ɛtɔɔ kewiyitu Yeruzalɛm, nɛ ɛpɛlɩ ɛjaɖɛ kɩmɩyɛ se ɖɩhɛyɩ liidiye talaŋwaa* 100 nɛ sika talaŋ kʋɖʋmʋʋ.+ 34 Pɩtasɩ lɛ, Farawɔɔ Neko sɩɩ Yoziyaasɩ pɩyalʋ Eliyaakim wiyaʋ ɛ-caa Yoziyaasɩ lone taa nɛ ɛlɛɣzɩ ɛ-hɩɖɛ se Yehoyakim; ɛlɛ ɛkpaɣ Yehowahazɩ nɛ ewoni-i Ejipiti,+ nɛ ɛlɛ kɔɔ nɛ ɛsɩ peeɖe.+ 35 Yehoyakim cɛlɩ liidiye nɛ sika Farawɔɔ, ɛlɛ pɩɩwɛɛ se ɛmʋ lambuu ɛjaɖɛ taa mba cɔlɔ nɛ pɩsa nɛ ɛcɛlɩ Farawɔɔ liidiye nɖɩ ɛlɛ pɔzaa yɔ. Ɛɖʋ liidiye nɛ sika ŋga pɩwɛɛ se ɛjaɖɛ taa paa ɛyʋ weyi lɛ ɛkɔna nɛ pɛcɛlɩ Farawɔɔ Neko yɔ.
36 Yehoyakim+ kaawɛnɩ pɩnzɩ 25 alɩwaatʋ ndʋ ɛpɩsɩ wiyaʋ yɔ, nɛ ɛtɔɔ kewiyitu pɩnzɩ 11 Yeruzalɛm.+ Payaɣaɣ e-ɖoo se Zebida, Ruma tʋ Pedayiya pɛlɛ. 37 Ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛla mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu Yehowa ɛsɩndaa yɔ,+ ɛzɩ mbʋ payɩ ɛ-cɔzɔnaa kaalaba yɔ.+
24 Yehoyakim alɩwaatʋ taa, Babilɔɔnɩ wiyaʋ Nabukodonozɔɔrɩ+ wobi ɛ-wayɩ, nɛ Yehoyakim pɩsɩ ɛ-lɩmɖʋyʋ pɩnzɩ 3. Ɛlɛ Yehoyakim kʋyɩ ɛ-yɔɔ nɛ ɛkaɖɩnɩ-ɩ. 2 Nɛ Yehowa paɣzɩ tiyinuu Kalɩdee mba,+ Siirii mba, Mowaabʋ mba, nɛ Amooni mba ɛtɛlɛmwaa ɛ-wayɩ. Ɛwɛɛ nɛ etiyiɣni-wɛ Yuuda wayɩ se paɖɩzɩ-kʋ, ɛzɩ Yehowa kaatɩŋnʋʋ ɛ-lɩmɖʋyaa mba pɛkɛ nayaa yɔ pɔ-yɔɔ nɛ ɛyɔɔdɩ yɔ.+ 3 Pɩtʋʋ fɛyɩ se Yehowa ɖʋna se pɩtalɩ Yuuda mbʋ, nɛ ɛkʋsɩ-wɛ ɛ-ɛsɩndaa,+ kɩwɛɛkɩm mbʋ payɩ Manaasee kaalaba yɔ pʋyɔɔ,+ 4 nɛ calɩm mbʋ ɛkpɛdɩ ɖulum yɔ+ pʋyɔɔ ɖɔɖɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ eyeba nɛ calɩm mbʋ ɛkpɛdɩ ɖulum yɔ pisu Yeruzalɛm taa; nɛ Yehowa taasɔɔlɩ se ekpeɣ.+
5 Piyele nɛ Yehoyakim yɔɔ tɔm ndʋ pɩkazaa yɔ, mbʋ payɩ ɛlaba yɔ, patɩma pɩ-tɔm mbʋ pɩlakaɣ Yuuda awiya alɩwaatʋ taa yɔ pɩ-takayaɣ taa yaa we?+ 6 Pʋwayɩ lɛ, Yehoyakim sɩ;*+ nɛ ɛ-pɩyalʋ Yehoyakin pɩsɩ wiyaʋ e-lone taa.
7 Wiɖiyi Ejipiti wiyaʋ tɩtasɩ katʋʋ se ɛlɩɩ ɛ-ɛjaɖɛ taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Babilɔɔnɩ wiyaʋ kaamʋ mbʋ payɩ Ejipiti wiyaʋ+ kaawɛna yɔ, kpaɣnɩ Ejipiti Lemeɣa*+ nɛ pɩɖɛɛ pɩkpa Efraatɩ Pɔɔ.+
8 Yehoyakin+ kaawɛnɩ pɩnzɩ 18 alɩwaatʋ ndʋ ɛpɩsɩ wiyaʋ yɔ, nɛ ɛtɔɔ kewiyitu fenasɩ 3 Yeruzalɛm.+ Payaɣaɣ e-ɖoo se Nehusɩta, Yeruzalɛm tʋ Ɛlɩnataanɩ pɛlɛ. 9 Ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛla mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu Yehowa ɛsɩndaa yɔ, ɛzɩ mbʋ payɩ ɛ-caa kaalaba yɔ. 10 Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa, Babilɔɔnɩ wiyaʋ Nabukodonozɔɔrɩ lɩmɖʋyaa kpawa se poyooni Yeruzalɛm, nɛ pɛñɛyɩ tɛtʋ ndʋ.+ 11 Babilɔɔnɩ wiyaʋ Nabukodonozɔɔrɩ wobi tɛtʋ ndʋ tɩ-taa alɩwaatʋ ndʋ ɛ-lɩmɖʋyaa ñɛyɩ-tʋ yɔ.
12 Yuuda wiyaʋ Yehoyakin kpɛndɩnɩ e-ɖoo, ɛ-lɩmɖʋyaa, ɛ-awumbiya, nɛ ɛ-ɖɩɣa taa kaɖɩsɩ+ nɛ ɛlɩɩ se ɛcɛlɩ ɛ-tɩ Babilɔɔnɩ wiyaʋ;+ nɛ Babilɔɔnɩ wiyaʋ kpa-ɩ nɛ ɛpɩsɩ-ɩ yom. Babilɔɔnɩ wiyaʋ kewiyitu tɔɔʋ pɩnaɣ 8 ñɩŋga taa pɩlabɩ mbʋ.+ 13 Nɛ ɛkpaɣ peeɖe Yehowa ɖɩɣa taa ñɩm kpeekpe nɛ wiyaʋ ɖɩɣa taa ñɩm.+ Ɛyɔkɩ sika wondu ndʋ payɩ Izrayɛɛlɩ wiyaʋ Salomɔɔ kaalubi Yehowa templo taa yɔ yʋbɩlɛɛɛ.+ Pɩlabɩ ɖeyi ɖeyi ɛzɩ Yehowa kaayɔɔdʋʋ yɔ. 14 Ɛkpaɣ Yeruzalɛm tɩŋa, awumbiya tɩŋa,+ sɔdɩŋ ɖoŋ tɩnaa tɩŋa, nesi tɛɛ tʋmlaɖaa tɩŋa nɛ ñɩɣtʋ wondu luɖaa*+ tɩŋa nɛ ɛkɛzɩ-wɛ tɛtʋ—ɛkpaɣ ɛyaa 10 000 nɛ ɛkɛzɩ-wɛ tɛtʋ. Ɛjaɖɛ taa ɛyaa mba kʋñɔndʋtʋ kɩlɩnaa yɔ pe-ɖeke pɩkazaa.+ 15 Mbʋ ɛkpaɣ Yehoyakin+ nɛ ɛkɛzɩ-ɩ tɛtʋ Babilɔɔnɩ;+ ɛkpaɣ ɖɔɖɔ wiyaʋ ɖoo, wiyaʋ halaa, wiyaʋ ɖɩɣa taa kaɖɩsɩ nɛ ɛjaɖɛ taa ñɩma mba pa-hɩla kɩlɩ sɛʋ yɔ nɛ ɛɖɛna, ɛkpaɣ-wɛ nɛ Yeruzalɛm nɛ ɛkɛzɩ-wɛ tɛtʋ Babilɔɔnɩ. 16 Babilɔɔnɩ wiyaʋ kpaɣ ɖɔɖɔ sɔdɩŋ tɩŋa, ɛyaa 7 000, pɩkpɛndɩnɩ nesi tɛɛ tʋmlaɖaa nɛ ñɩɣtʋ wondu luɖaa* 1 000, pa-tɩŋa pɛkɛ ɛyaa ɖoŋ tɩnaa nɛ mba pafalɩsɩ-wɛ you labʋ taa yɔ nɛ ɛkɛzɩ-wɛ tɛtʋ Babilɔɔnɩ. 17 Babilɔɔnɩ wiyaʋ kpaɣ Yehoyakin caa neu+ Mataaniya nɛ ɛpɩsɩ-ɩ wiyaʋ e-lone taa, nɛ ɛlɛɣzɩ ɛ-hɩɖɛ se Zedekiya.+
18 Zedekiya kaawɛnɩ pɩnzɩ 21 alɩwaatʋ ndʋ ɛpɩsɩ wiyaʋ yɔ, nɛ ɛtɔɔ kewiyitu pɩnzɩ 11 Yeruzalɛm. Payaɣaɣ e-ɖoo se Hamutalɩ,+ Libna tʋ Yereemii pɛlɛ. 19 Ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛla mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu Yehowa ɛsɩndaa yɔ, ɛzɩ mbʋ payɩ Yehoyakim kaalaba yɔ.+ 20 Yehowa pana yɔɔ pɩtɩŋa payɩ mbʋ yɔ pɩlabɩ Yeruzalɛm taa nɛ Yuuda taa, pɩkɔɔ nɛ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ ɛkʋsɩ-wɛ ɛ-ɛsɩndaa yɔ.+ Nɛ Zedekiya kaɖɩnɩ Babilɔɔnɩ wiyaʋ.+
25 Zedekiya kewiyitu tɔɔʋ pɩnaɣ 9 ñɩŋga taa, fenaɣ 10 ñɩŋga taa, fenaɣ ŋga ka-kɩyakʋ 10 ñɩŋgʋ wiye, Babilɔɔnɩ wiyaʋ Nabukodonozɔɔrɩ+ nɛ ɛ-sɔɔjanaa kpeekpe powobi Yeruzalɛm wayɩ.+ Pekpeɣlaa se poyooni-kʋ nɛ pama tɛtʋ ñɛyʋʋ koloŋa nɛ pɩcɔɔ-kʋ nɛ pɩta,+ 2 nɛ pɛñɛyɩ tɛtʋ ndʋ nɛ pɩkɔɔ nɛ pɩtalɩ Wiyaʋ Zedekiya pɩnaɣ 11 ñɩŋga taa. 3 Fenaɣ 4 ñɩŋga tɛ kɩyakʋ 9 ñɩŋgʋ wiye, ñɔɔsɩ kaasa miŋ+ tɛtʋ ndʋ tɩ-taa, nɛ ɛjaɖɛ taa mba taatasɩ wɛnʋʋ tɔɔnaɣ.+ 4 Patʋlɩ tɛtʋ koloŋa pɔʋ,+ nɛ sɔɔjanaa tɩŋa lɩɩnɩ ɖoo nɛ patɩŋnɩ nɔnɔɔ ŋga kɛwɛ kolonzi 2 hɛkʋ taa wiyaʋ kaɖaɣ cɔlɔ yɔ nɛ pese; alɩwaatʋ ndʋ lɛ, Kalɩdee mba kaacɔ tɛtʋ nɛ pata; nɛ wiyaʋ tɩŋnɩ Araba nʋmɔʋ nɛ ɛɖɛɛ.+ 5 Ɛlɛ Kalɩdee mba sɔɔjanaa ɖʋ wiyaʋ wayɩ, nɛ pɔkɔɔ nɛ pehiɣ-i Yeriikoo kañɩmbusuu kɛdɛɛnzɩ taa, nɛ ɛ-sɔɔjanaa tɩŋa mɩzɩ ɖama nɛ peyebi-i. 6 Nɛ pakpa wiyaʋ+ nɛ powoni-i Babilɔɔnɩ wiyaʋ cɔlɔ Ribla, nɛ pahʋʋnɩ-ɩ tɔm. 7 Pakʋ Zedekiya pɩyalaa ɛ-ɛsɩndaa; pʋwayɩ lɛ Nabukodonozɔɔrɩ yʋlʋsɩ Zedekiya ɛsa, ɛhɔkɩ-ɩ nɛ ñɩɣyʋʋ kɩsɛɛmʋʋ kpasɩ, nɛ ewoni-i Babilɔɔnɩ.+
8 Fenaɣ 5 ñɩŋga taa, fenaɣ ŋga ka-kɩyakʋ 7 ñɩŋgʋ wiye, pʋ-tɔbʋʋ se Babilɔɔnɩ wiyaʋ Nabukodonozɔɔrɩ pɩnaɣ 19 ñɩŋga taa, wiyaʋ yɔɔ kandɩyaa ñʋʋdʋ Nebuzaradaanɩ,+ weyi ɛkɛ Babilɔɔnɩ wiyaʋ lɩmɖʋyʋ yɔ ewobi Yeruzalɛm.+ 9 Ɛñaɣzɩ miŋ Yehowa ɖɩɣa,+ wiyaʋ ɖɩɣa+ nɛ Yeruzalɛm ɖɩsɩ kpeekpe;+ ɛñaɣzɩ miŋ ɖɔɖɔ mba payɩ pa-hɩla sɛwa yɔ pa-ɖɩsɩ.+ 10 Nɛ Kalɩdee mba sɔɔjanaa kpeekpe mba paawɛ wiyaʋ yɔɔ kandɩyaa ñʋʋdʋ cɔlɔ yɔ, pɔyɔkɩ kolonzi nzɩ sɩɩcɔ Yeruzalɛm nɛ sɩta yɔ nɛ pɛpɛɖɩ.+ 11 Wiyaʋ yɔɔ kandɩyaa ñʋʋdʋ Nebuzaradaanɩ kpaɣ ɛyaa mba pɩɩkazɩ tɛtʋ taa yɔ, mba pesewa nɛ powolo Babilɔɔnɩ wiyaʋ cɔlɔ yɔ, nɛ samaɣ ŋga kaakazaa yɔ nɛ ɛkɛzɩ-wɛ tɛtʋ.+ 12 Ɛlɛ wiyaʋ yɔɔ kandɩyaa ñʋʋdʋ kazɩ ɛjaɖɛ taa ɛyaa mba kʋñɔndʋtʋ kɩlɩnaa yɔ pa-taa nabɛyɛ se pɛkɛ viiñi hayɩyaa nɛ kɩjɛyʋʋ tʋma laɖaa.+ 13 Nɛ Kalɩdee mba yɔkɩ Yehowa ɖɩɣa taa ñɩɣyʋʋ kɩsɛɛmʋʋ tilima+ yʋbɩlɛɛɛ, nɛ Yehowa ɖɩɣa taa kɛɛkɛɛnaa+ nɛ ñɩɣyʋʋ kɩsɛɛmʋʋ Teŋgu+ yʋbɩlɛɛɛ, nɛ pakpaɣ ñɩɣyʋʋ kɩsɛɛmʋʋ nɛ pɛɖɛnɩ Babilɔɔnɩ.+ 14 Pakpaɣ ɖɔɖɔ tɔkasɩ, pɛɛlɩnaa, wondu ndʋ paɖɩzɩɣnɩ miŋ yɔ, kɔpʋnaa nɛ ñɩɣyʋʋ kɩsɛɛmʋʋ wondu ndʋ payɩ palakɩnɩ tʋmɩyɛ templo taa yɔ. 15 Wiyaʋ yɔɔ kandɩyaa ñʋʋdʋ kpaɣ miŋ ñanzɩ nɛ ñanzɩ kulam ñɩnzɩ nzɩ palabɩnɩ sika kɩbaŋa+ nɛ liidiye nɖɩ ɖɩwɛ camɩyɛ yɔ.+ 16 Piyele nɛ tilima ana a-naalɛ, Teŋgu, nɛ kɛɛkɛɛnaa mba Salomɔɔ kaaluba nɛ ɛsɩɩ Yehowa ɖɩɣa taa yɔ, patɩpɩzɩ nɛ pamaɣzɩ ñɩɣyʋʋ kɩsɛɛmʋʋ ŋgʋ pakpaɣaa nɛ polubini wondu ndʋ tɩ-tɩŋa yɔ ki-yuŋ.+ 17 Paa tilimiye nɖɩ lɛ, ɖɩ-kʋkʋyɩŋ kaakɛ nuŋgolonzi* 18,+ nɛ hokuu ŋgʋ kɩwɛ ɖɩ-yɔɔ yɔ palabɩ-kʋ nɛ ñɩɣyʋʋ kɩsɛɛmʋʋ; nɛ hokuu ŋgʋ kɩ-kʋkʋyɩŋ kaakɛ nuŋgolonzi 3, nɛ ñɩɣyʋʋ kɩsɛɛmʋʋ palabɩnɩ giriyaazɩ nɛ girenaadɩ pee wena aacɔ hokuu ŋgʋ nɛ ata yɔ.+ Tilimiye 2 ñɩnɖɛ nɛ ɖɩ-tɛ giriyaazɩ kaawɛ ɖɔɖɔ mbʋ.
18 Wiyaʋ yɔɔ kandɩyaa ñʋʋdʋ kpaɣ ɖɔɖɔ cɔjɔ sɔsɔ Seraya,+ cɔjɔ 2 ñɩnʋ Sofonii,+ nɛ nɔnɔsɩ yɔɔ ɖaŋɩyaa mba pa-naadozo.+ 19 Nɛ ɛkpaɣ tɛtʋ ndʋ tɩ-taa wiyaʋ ɖɩɣa taa kaɖɩka kʋɖʋmaɣ, ŋga kaakɛ sɔɔjanaa ñʋʋdʋ yɔ, ɛyaa 5 mba palɩ pɔ-yɔɔ tɛtʋ taa nɛ paakɩlɩ ñɔtɩnʋʋ wiyaʋ yɔ, nɛ sɔɔjanaa ñʋʋdʋ tɛ takayaɣ taa mayʋ, weyi ɛmʋʋ ɛjaɖɛ taa ɛyaa sɔɔjatʋ tʋmɩyɛ yɔ, nɛ samaɣ taa abalaa 60 mba palɩ pɔ-yɔɔ tɛtʋ taa yɔ. 20 Wiyaʋ yɔɔ kandɩyaa ñʋʋdʋ Nebuzaradaanɩ+ kpaɣ-wɛ nɛ ewoni-wɛ Babilɔɔnɩ wiyaʋ cɔlɔ Ribla.+ 21 Babilɔɔnɩ wiyaʋ kʋ-wɛ Ribla, Hamatɩ+ ɛjaɖɛ taa. Mbʋ pɩlaba nɛ pakpaɣ Yuuda mba pɛ-ɛjaɖɛ taa nɛ pɛkɛzɩ-wɛ tɛtʋ.+
22 Babilɔɔnɩ wiyaʋ Nabukodonozɔɔrɩ kpaɣ Safaanɩ+ pɩyalʋ Ahikam+ pɩyalʋ Gedaliya+ nɛ ɛsɩɩ-ɩ ɛyaa mba eeyebi Yuuda ɛjaɖɛ taa yɔ pa-ñʋʋdʋ.+ 23 Sɔɔjanaa ñʋndɩnaa kpeekpe nɛ pɛ-ɛyaa panɩwa se Babilɔɔnɩ wiyaʋ lɩzɩ Gedaliya se ɛkɛ ñʋʋdʋ lɛ, pacaŋ nɛ pɔkɔɔ Gedaliya cɔlɔ Mizpaa. Sɔɔjanaa ñʋndɩnaa mba yɔ: Netaniya pɩyalʋ Isimayɛɛlɩ, Kareya pɩyalʋ Yohanaanɩ, Netofa tʋ Tanɩhumɛɛtɩ pɩyalʋ Seraya, nɛ Maakat tʋ pɩyalʋ Yaazaniya, pa nɛ pɛ-ɛyaa.+ 24 Gedaliya ɖuuni pa nɛ pɛ-ɛyaa nɛ eheyi-wɛ se: «Sɔɔndʋ ɛtaakpa-mɩ se ɩkɛ Kalɩdee mba lɩmɖʋyaa. Ɩcaɣ ɛjaɖɛ taa nɛ ɩɖʋ Babilɔɔnɩ wiyaʋ lɩm, nɛ pɩkaɣ-mɩ ɖɔmnʋʋ camɩyɛ.»+
25 Nɛ fenaɣ 7 ñɩŋga taa, Eliisama pɩyalʋ, Netaniya pɩyalʋ Isimayɛɛlɩ+ weyi ɛɛkɛ wiyaʋ liɖe* taa tʋ yɔ, ɛ nɛ abalaa 10 lalaa, pɔkɔɔ nɛ pakʋ Gedaliya, pɩkpɛndɩnɩ Yuuda mba nɛ Kalɩdee ñɩma mba paawɛ ɛ-cɔlɔ Mizpaa+ yɔ. 26 Pʋwayɩ lɛ ɛyaa kpeekpe, kpaɣnɩ cikpelu nɛ piwolo sɔsɔ, pɩkpɛndɩnɩ sɔɔjanaa ñʋndɩnaa, pakʋyɩ nɛ powolo Ejipiti,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ sɔɔndʋ kpaɣaɣ-wɛ nɛ Kalɩdee mba.+
27 Nɛ Yuuda wiyaʋ Yehoyakin+ tɛtʋ kɛzʋʋ pɩnaɣ 37 ñɩŋga taa, fenaɣ 12 ñɩŋga taa, fenaɣ ŋga ka-kɩyakʋ 27 ñɩŋgʋ wiye, Babilɔɔnɩ wiyaʋ Evil-Meroodaakɩ lɩzɩ Yuuda wiyaʋ Yehoyakin salaka taa;* pɩnaɣ ŋga ka-taa Evil-Meroodaakɩ pɩsɩ wiyaʋ.+ 28 Ɛyɔɔdɩnɩ-ɩ nɛ nɔɔ kɩbaŋa nɛ ɛɖʋ-ɩ hɩɖɛ nɛ pɩkɩlɩ awiya lɛɛna wena aawɛ ɛ-cɔlɔ Babilɔɔnɩ yɔ.* 29 Nɛ Yehoyakin hɔzɩ ɛ-salaka wondu, nɛ ɛtɔkɩ tɔɔnaɣ Evil-Meroodaakɩ taabɩlɩ yɔɔ ɖoŋ ɖoŋ e-wezuu kɩyakɩŋ kpeekpe. 30 Wiyaʋ haɣaɣ-ɩ tɔɔnaɣ ŋga pɩpɔzʋʋ-ɩ yɔ paa kɩyakʋ ŋgʋ, e-wezuu kɩyakɩŋ kpeekpe.
Pʋ-tɔbʋʋ se «Mɛ-Ɛsɔ lɛ Yehowa.»
Yaa «yele nɛ man-kalɩzaɣ nɛ ña-lɩmɖʋyaa 50 panɛ pa-kalɩzasɩ.»
Yaa «man-kalɩzaɣ.»
Ɛkɛ Okoziyaasɩ neu.
Yaa «ña-kalɩzaɣ.»
Tɔm pee «nayaa pɩyalaa» wɩlɩɣ se pɩtɩla yɔ pɩkɛ sukuli ŋgʋ kɩ-taa pafalɩsɩɣ nayaa yɔ, yaa nayaa ɛgbɛyɛ naɖɩyɛ.
Yaa «ña-kalɩzaɣ.»
Yaa «ña-kalɩzaɣ.»
Yaa «ɛ-nayʋ toko.»
Yaa «nayʋ toko.»
Yaa «nayʋ toko.»
Yaa «helim.»
Pɩpɩzɩɣ pɩkɛ, «nɛ ɛjaɖɛ yeki nɛ halaa hosi wɛɛkɩɣ.»
Pɩpɩzɩɣ pɩkɛ, «pɩɩkaɣ tasʋʋ yebu nɛ halaa hosi wɛɛkɩ.»
Yaa «ɛnʋ kaakɛnɩ Eliya lɩmɖʋyʋ.»
Piye piye, «weyi ɛ-ɛsɩndaa mansɩŋɩɣ yɔ.»
Yaa «minziiki maɖʋ.»
Yaa «lemeɣa.»
Yaa «lemeɣa.»
Yaa «mba payɩ patam tambaɖɛ yɔ.»
Yaa «maalika.»
Yaa «num peeɣa ŋga kɛwɛnɩ njʋyɛ yɔ.»
Yaa «kpiikinuu.»
Yaa «mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛ-kalɩzaɣ wɛ kʋñɔŋ taa.»
Yaa «nɛ ña-kalɩzaɣ wɛɛ.»
Pɩkɛ tɔɔnaɣ ŋga kɛwɛ ɛzɩ yom yɔ.
Pɩkɛ tɛyɛ kama.
Yaa «ñʋʋ yabʋ.»
Yaa «ɛlɛ tɔnʋʋ yɔɔ kʋdɔŋ nakʋyʋ kaakpa-ɩ.»
Pʋtɔma yɔ Namaanɩ tɔm pɔyɔɔdʋʋ.
Talaŋ kʋɖʋmʋʋ maɣnɩ ɛzɩ kilonaa 34 mbʋ yɔ (kilonaa 34,2). Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Yaa «etiba nɛ ɛmɩyɩsɩ ɛ-tɩ.»
Yaa «ɛ nɛ ɛ-lɩmɖʋyaa tɩŋa.»
Piye piye, «wazaɣ nakɛyɛ.»
Piye piye, «weyi ɛ-ɛsɩndaa mansɩŋɩɣ yɔ.»
Yaa «templo.»
Pɩkɛ Samaarii lone naɖɩyɛ, pʋtɔma yɔ pɩkɛ piyaɣ nakɛyɛ yaa ɖoŋ koloŋa.
Yaa «lona ana pɩcɛzɩ tam kʋɖʋm yaa nabʋlɛ.»
Piye piye, «Siirii wiyaʋ laŋɩyɛ.»
Kab kʋɖʋmʋʋ maɣnɩ ɛzɩ litri kʋɖʋmʋʋ mbʋ yɔ (litri 1,22). Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Yaa «esu fɔlɔtɔ pɩ-tɛɛ, e-tomnaɣ yɔɔ.»
Piye piye, «Ɛsɔ ɛlabɩ-m mbʋ nɛ ɛsɔzɩ pɩ-yɔɔ.»
Yaa «kɩyakɩŋ.»
Seeya kʋɖʋmʋʋ maɣnɩ ɛzɩ litrinaa 7 nɛ hɔɔlʋʋ mbʋ yɔ (litrinaa 7,33). Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Sikli kʋɖʋmʋʋ maɣnɩ ɛzɩ kɩɖamnaa 11 nɛ hɔɔlʋʋ mbʋ yɔ (kɩɖamnaa 11,4). Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Orjɩ kɛ tɔɔnaɣ pee naayɛ.
Piye piye, «tɔm ndʋ tɩpɩzɩɣ nɛ tɩla yaa we?»
Yaa «maalika.»
Yaa «maalika.»
Yaa «maalika.»
Yaa «maalika.»
Yaa «pa-kalɩzasɩ.»
Yaa «maalika.»
Yaa «maalika.»
Yaa «maalika.»
Yaa «maalika.»
Yaa «maalika.»
Piye piye, «tɔm ndʋ tɩpɩzɩɣ nɛ tɩla yaa we?»
Yaa «eeyeba nɛ ɛɖaɣnɩ wɛʋ wezuu.»
Yaa «ɛpam-kʋ.»
Piye piye, «pahɩzɩ Yehoram ɛ-cɔzɔnaa cɔlɔ.»
Piye piye, «pɛlɛ.»
Yaa «mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩwɩɣaɣ-ɩ.»
Piye piye, «weyi ɛhɩɣ hɩm koloŋa yɔɔ yɔ.» Pɩkɛ Ebree tɔm ndʋ pɔyɔɔdʋʋ se peni abalaa yɔ.
Yaa «Ye mɩ-kalɩzasɩ itisiɣ yɔ.»
Piye piye, «pɩyalʋ.»
Yaa «pɩkɛ kpaca.»
Piye piye, «Ahaabɩ yɔɔ cɔnɩyaa.»
Yaa «weyi ɛtʋʋzaa nɛ pɩkpaɖɩ.»
Yaa «Ɩwɛ siɣsiɣ.»
Piye piye, «se tɩkaɣ tɔlʋʋ tataa.»
Pʋtɔma yɔ, pɩkɛ lone nɖɩ ɖɩ-taa paɖɩɣaɣ heŋ se pɔkɔ ɩ-hʋndʋ yɔ.
Yaa «nɛ halʋ weyi pañaŋɩ-ɩ yɔ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se pɔʋ ŋgʋ pohuyaa nɛ paɖʋʋ lɩm kɩ-taa yɔ.
Yaa «Ɛwazɩ-ɩ.»
Yaa «nɛ ŋna ɛzɩma maahaɣ nɔɔyʋ nʋmɔʋ se ɛkaɖɩɣnɩ Yehowa yɔ.»
Piye piye, «Ɩpɩsɩ kiɖeɖeu.»
Yaa «templo.»
Yaa «mɩ-kalɩzaɣ kaɣ lɛɣzʋʋ ɛyʋ ɛnʋ ɛ-kalɩzaɣ lone taa.»
Piye piye, «seyaa.»
Piye piye, «tɛ tɛtʋ,» pʋtɔma yɔ pɩkɛ kuduyuu ŋgʋ kɩwɛ ɛzɩ lone ɖoŋ ñɩnɖɛ yɔ.
Yaa «Yehowa paɣzɩ pasʋʋ.»
Yaa «Arɩnɔɔnɩ Lemeɣa.»
Piye piye, «pahɩzɩ Yehu ɛ-cɔzɔnaa cɔlɔ.»
Piye piye, «Kɩyakɩŋ weyi.»
Piye piye, «ɛɖɩzɩ kewiyaɣ ɖomaɣ kpeekpe.»
Piye piye, «Yehoseba mɩlɩ Okoziyaasɩ pɩyalʋ Yehowaasɩ.»
Piye piye, «Karia mba.» Piye piye, «nɛ seyaa.»
Piye piye, «alɩwaatʋ ndʋ ɛlɩɣ nɛ alɩwaatʋ ndʋ ɛsʋʋ yɔ.»
Yaa «awiya hulaɣ ŋga kɔ-yɔɔ wɛ ñɩɣlɩm pɛɛ yɔ.»
Pɩkɛɣnɩ takayaɣ kikpiyaɣ ŋga ka-taa pama Ɛsɔ Paɣtʋ yɔ.
Yaa «templo.»
Piye piye, «Karia mba.»
Yaa «kalɩzaɣ.»
Yaa «pɛ-ɛyɩsɩmaa.»
Yaa «ɖenɖe payɩ pɛŋla wɛɛ yɔ.»
Yaa «paɖʋʋ huyuŋ taa.» Piye piye, «pɔhɔkʋʋ.»
Piye piye, «Azayɛɛlɩ pa ɛ-ɛsa se ɛkpaɣ nɛ eyooni.»
Yaa «Bɛtɩ-Milo taa.»
Yaa «Yehowahazɩ la se Yehowa pana ɛhɛɛ.»
Piye piye, «Ɛɖɔm pɩ-taa.»
Piye piye, «pahɩzɩ Yehowahazɩ ɛ-cɔzɔnaa cɔlɔ.»
Piye piye, «Ɛɖɔm kɩwɛɛkɩm mbʋ pɩ-taa.»
Piye piye, «pahɩzɩ Yehowaasɩ ɛ-cɔzɔnaa cɔlɔ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se Yerobowam II ñɩnʋ.
Yaa «ñʋʋ yabʋ.»
Piye piye, «pɩnaɣ kɔmtʋ alɩwaatʋ taa,» pɩkɛɣnɩ kpiziɣɖe alɩwaatʋ taa.
Piye piye, «ɛtɩlɔ-wɛ ɛ-ɛsɩndaa.»
Yaa «mabɩ-ɩ.»
Yaa «ɖɩkatɩ nɛ ɖɩpa ɖama nɛ ɛsa.»
Yaa «ña-awiya ɖɩɣa taa.»
Piye piye, «ese nɛ ɛsʋʋ e-kizinziku tɛɛ.»
Ɛzɩ mɛtanaa 178 mbʋ yɔ. Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Piye piye, «pahɩzɩ Yehowaasɩ ɛ-cɔzɔnaa cɔlɔ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se Yerobowam II ñɩnʋ.
Pʋ-tɔbʋʋ se «Yehowa sɩnaa.» Paya-ɩ se Uziya 2Aw 15:13; 2Kr 26:1-23; Iz 6:1; nɛ Zak 14:5 taa.
Pʋ-tɔbʋʋ se ɛ-caa Amaziya.
Piye piye, «alɩwaatʋ ndʋ pɛtɛm hɩzʋʋ wiyaʋ ɛ-cɔzɔnaa cɔlɔ yɔ.»
Yaa «Hamatɩ nɔnɔɔ taa.»
Pʋ-tɔbʋʋ se Ðɔm Teŋgu, yaa Teŋgu Kɩsɩbʋʋ.
Piye piye, «pahɩzɩ Yerobowam.»
Pʋ-tɔbʋʋ se Yerobowam II ñɩnʋ.
Pʋ-tɔbʋʋ se «Yehowa sɩnaa.» Paya-ɩ se Uziya 2Aw 15:13; 2Kr 26:1-23; Iz 6:1; nɛ Zak 14:5 taa.
Yaa «awiya ɖɩɣa.»
Piye piye, «pahɩzɩ Azariya ɛ-cɔzɔnaa cɔlɔ.»
Talaŋ kʋɖʋmʋʋ maɣnɩ ɛzɩ kilonaa 34 mbʋ yɔ (kilonaa 34,2). Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Sikli kʋɖʋmʋʋ maɣnɩ ɛzɩ kɩɖamnaa 11 nɛ hɔɔlʋʋ mbʋ yɔ (kɩɖamnaa 11,4). Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Piye piye, «pahɩzɩ Menaahɛm ɛ-cɔzɔnaa cɔlɔ.»
Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ (Tilimiye).
Piye piye, «pahɩzɩ Yotam ɛ-cɔzɔnaa cɔlɔ.»
Piye piye, «pahɩzɩ Ahaazɩ ɛ-cɔzɔnaa cɔlɔ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se «Yehowa kpazɩɣ ɖoŋ.»
Piye piye, «Peseɣaɣ ɛsɔnaa lalaa sɔɔndʋ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se paa lone nɖɩ ɖɩ-taa, paa pɩtɩɩkɛ ɖenɖe ɛyaa tɩɖɔɔ yɔ yaa ɖenɖe ɛyaa ɖɔ sakɩyɛ yɔ.
Ebree tɔm piye nɖɩ palabɩnɩ tʋmɩyɛ yɔ, pɩtɩla yɔ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nakɛyɛ wɛ ɖɩ nɛ Ebree tɔm piye naɖɩyɛ, nɖɩ pɛɖɛzɩɣ se «pɩndʋ» yɔ pɛ-hɛkʋ taa, nɛ palakɩnɩ-ɖɩ tʋmɩyɛ se peni nabʋyʋ.
Piye piye, «nɛ pala nɛ po-pondone kpa ɖoŋ.»
Yaa «sɩʋ kpelisi nzɩ poyolisi ñɩɣtʋ nɛ polubina yɔ.»
Piye piye, «yoyaa.»
Piye piye, «Patɩŋnɩ ɖɔɖɔ pa-pɩyalaa nɛ pɛ-pɛlaa miŋ taa.»
Piye piye, «nɛ pɛpɛdɩɣ pa-tɩ nɛ.»
Yaa «pataasɛɣ Yehowa.»
Yaa «Ɛsɔ sɛtʋ sɔnzɩ.»
Yaa «ɛzɩma pɩwɛɛ se pɛsɛɛ Yehowa yɔ.»
Yaa «ɖɩ-ɛsɔnaa.»
Yaa «a-ɛsɔ sɛtʋ sɔnzɩ.»
Yaa «pɛ-ɛsɔ sɛtʋ kɩbɩndʋ sɔnzɩ.»
Piye piye, «eeseɣ Yehowa sɔɔndʋ.»
Yaa «pɛ-ɛsɔ sɛtʋ kɩbɩndʋ sɔnzɩ.»
Hɩɖɛ Abiya potobiyaa nɛ pɩpɩsɩ Abii.
Yaa «payaɣaɣ-ɩ se Nehusɩtaanɩ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se paa lone nɖɩ ɖɩ-taa, paa pɩtɩɩkɛ ɖenɖe ɛyaa tɩɖɔɔ yɔ yaa ɖenɖe ɛyaa ɖɔ sakɩyɛ yɔ.
Talaŋ kʋɖʋmʋʋ maɣnɩ ɛzɩ kilonaa 34 mbʋ yɔ (kilonaa 34,2). Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Piye piye, «sɛtɩ.»
Yaa «sɔɔjanaa ñʋʋdʋ.»
Yaa «wiyaʋ ɖɩɣa taa kaɖɩsɩ ñʋʋdʋ.»
Yaa «sʋlʋm cɛɖaa ñʋʋdʋ.»
Yaa «awiya ɖɩɣa.»
Yaa «Siirii mba.»
Piye piye, «Iyele nɛ wazaɣ wɛɛ ɖɛ-hɛkʋ taa nɛ ɩlɩɩ nɛ ɩkɔɔ mɔn-cɔlɔ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se pɔʋ ŋgʋ pohuyaa nɛ paɖʋʋ lɩm kɩ-taa yɔ.
Yaa «awiya ɖɩɣa.»
Yaa «ehuuzi ɛ-yɔɔ.»
Yaa «awiya ɖɩɣa.»
Yaa «paahuuzi pɔ-yɔɔ.»
Yaa «tʋtʋ.»
Piye piye, «mbʋ pʋyɔɔ yɔ piya kɔm halɩtʋ nɔɔ yɔɔ.»
Piye piye, «manɖʋʋ fezuu nakʋyʋ ɛ-taa.»
Piye piye, «eposi-kɛ.»
Pɩpɩzɩɣ pɩkɛ, «kerebimwaa hɛkʋ taa.»
Yaa «Niili lɔɔŋ.»
Yaa «malabɩ-tʋ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se Ezekiyaasɩ.
Yaa «alɛnda pee.»
Yaa «maalika.»
Yaa «templo.»
Yaa «Heyi ña-ɖɩɣa taa mba mbʋ pɩwɛɛ se pala yɔ.»
Piye piye, «ña-kɩyakɩŋ.»
Pʋtɔma yɔ palakaɣnɩ tendemee ana tʋmɩyɛ nɛ patɩlɩɣ alɩwaatʋ.
Yaa «welisini-wɛ.»
Yaa «ɛ-awiya ɖɩɣa.»
Yaa «ma-awiya ɖɩɣa.»
Yaa «ña-awiya ɖɩɣa.»
Yaa «toovenim.»
Piye piye, «man-kɩyakɩŋ.»
Piye piye, «pahɩzɩ Ezekiyaasɩ ɛ-cɔzɔnaa cɔlɔ.»
Piye piye, «yoyaa.»
Piye piye, «yoyaa.»
Piye piye, «Nɛ ɛla nɛ ɛ-maɣmaɣ ɛ-pɩyalʋ tɩŋnɩ miŋ taa.»
Ebree tɔm piye nɖɩ palabɩnɩ tʋmɩyɛ yɔ, pɩtɩla yɔ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nakɛyɛ wɛ ɖɩ nɛ Ebree tɔm piye naɖɩyɛ, nɖɩ pɛɖɛzɩɣ se «pɩndʋ» yɔ pɛ-hɛkʋ taa, nɛ palakɩnɩ-ɖɩ tʋmɩyɛ se peni nabʋyʋ.
Yaa «pʋlɔŋ nimaɣ.»
Piye piye, «pahɩzɩ Manaasee ɛ-cɔzɔnaa cɔlɔ.»
Yaa «hɔɔlɩŋ weyi ɩya pɛŋla yɔ.»
Piye piye, «ŋyeba nɛ ña-laŋɩyɛ wɛɛ yɔɔ yɔɔ.»
Pɩkɛ tɔm ndʋ palakɩnɩ tʋmɩyɛ nɛ pɔyɔɔdʋʋ sɩm tɔm yɔ.
Yaa «nɛ ɛɖaɣnɩ ɖʋʋ ɛgbɛyɛ.»
Piye piye, «yoyaa.»
Yaa «kamaŋ yɔɔ.»
Piye piye, «kuduyuŋ.»
Yaa «ɛlɩzɩ.»
Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ «Gehena.»
Piye piye, «nɛ ɛtɩŋnɩ miŋ taa.»
Yaa «ɖaŋ ŋgʋ kɩ-tɛɛ pɔtɔkɩ tɔɔnaɣ yɔ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se Oliivi Pʋʋ, kɔzɩ kɔzɩ kɩ-hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩwɛ ɖooo hadɛ, nɛ payaɣ-kʋ ɖɔɖɔ se Ðɩwɩzɩyɛ Ðʋʋ Pʋʋ yɔ.
Piye piye, «nɩwaŋ yɔɔ,» pʋ-tɔbʋʋ se hadɛ kiŋ, alɩwaatʋ ndʋ ɛyʋ ha ɛsa nɛ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ yɔ.
Yaa «hɔʋ ɛsɔnaa; sɩʋ kpelisi.»
Ebree tɔm piye nɖɩ palabɩnɩ tʋmɩyɛ yɔ, pɩtɩla yɔ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nakɛyɛ wɛ ɖɩ nɛ Ebree tɔm piye naɖɩyɛ, nɖɩ pɛɖɛzɩɣ se «pɩndʋ» yɔ pɛ-hɛkʋ taa, nɛ palakɩnɩ-ɖɩ tʋmɩyɛ se peni nabʋyʋ.
Talaŋ kʋɖʋmʋʋ maɣnɩ ɛzɩ kilonaa 34 mbʋ yɔ (kilonaa 34,2). Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Piye piye, «pahɩzɩ Yehoyakim ɛ-cɔzɔnaa cɔlɔ.»
Pɩpɩzɩɣ pɩkɛ, «nɛ yɔɔ kandɩyʋʋ kolonzi mayaa.»
Pɩpɩzɩɣ pɩkɛ, «nɛ yɔɔ kandɩyʋʋ kolonzi mayaa.»
Nuŋgoloŋa kʋɖʋmaɣ kɛ santimɛtawaa 44 nɛ hɔɔlʋʋ (santimɛtawaa 44,5). Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Piye piye, «ɛɛkɛ kewiyaɣ ɖomaɣ.»
Piye piye, «Evil-Meroodaakɩ kʋsɩ Yuuda wiyaʋ Yehoyakin ñʋʋ.»
Piye piye, «nɛ ɛsɩɩ e-kewiyaɣ kpelaɣ awiya lɛɛna wena aawɛ ɛ-cɔlɔ Babilɔɔnɩ yɔ a-kewiyisi kpelisi ñʋʋ yɔɔ.»