ƐZƖ MAATIYEE KƐDƲƲ YƆ
1 Yesu Krɩstʋ,* Daviid pɩyalʋ,+ Abraham pɩyalʋ+ liɖe yɔɔ tɔm takayaɣ:
Izaakɩ lʋlɩ Yakɔɔb;+
Yakɔɔb lʋlɩ Yuuda+ nɛ ɛ-ɖalaa nɛ e-newaa;
3 Yuuda kpaɣ Tamaarɩ nɛ ɛlʋlɩ Perɛɛzɩ nɛ Zeraa;+
Perɛɛzɩ lʋlɩ Ɛsɩrɔɔnɩ;+
Ɛsɩrɔɔnɩ lʋlɩ Raam;+
4 Raam lʋlɩ Aminadaabɩ;
Aminadaabɩ lʋlɩ Naasɔɔnɩ;+
Naasɔɔnɩ lʋlɩ Salɩmɔɔnɩ;
5 Salɩmɔɔnɩ kpaɣ Rahaabɩ+ nɛ ɛlʋlɩ Bowaazɩ;
Bowaazɩ kpaɣ Ruti+ nɛ ɛlʋlɩ Obɛɛdɩ;
Obɛɛdɩ lʋlɩ Yesee;+
Daviid kpaɣ Uriya halʋ nɛ ɛlʋlɩ Salomɔɔ;+
Robowam lʋlɩ Abiya;
Abiya lʋlɩ Aazaa;+
Yozafaatɩ lʋlɩ Yehoram;+
Yehoram lʋlɩ Uziya;
Yotam lʋlɩ Ahaazɩ;+
Ahaazɩ lʋlɩ Ezekiyaasɩ;+
Manaasee lʋlɩ Amɔɔnɩ;+
Amɔɔnɩ lʋlɩ Yoziyaasɩ;+
11 Yoziyaasɩ+ lʋlɩ Yekoniya+ nɛ ɛ-ɖalaa nɛ e-newaa Babilɔɔnɩ yomiye taa wobu alɩwaatʋ taa.+
12 Paawɛ Babilɔɔnɩ yomiye taa lɛ, Yekoniya lʋlɩ Seyalɩtɩyɛɛlɩ;
Seyalɩtɩyɛɛlɩ lʋlɩ Zorobabɛɛlɩ;+
13 Zorobabɛɛlɩ lʋlɩ Abiyudi;
Abiyudi lʋlɩ Eliyaakim;
Eliyaakim lʋlɩ Azɔɔrɩ;
14 Azɔɔrɩ lʋlɩ Sadɔɔkɩ;
Sadɔɔkɩ lʋlɩ Akim;
Akim lʋlɩ Eliwuudi;
15 Eliwuudi lʋlɩ Eleyaazaarɩ;
Eleyaazaarɩ lʋlɩ Mataanɩ;
Mataanɩ lʋlɩ Yakɔɔb;
16 Yakɔɔb lʋlɩ Maarɩɩ walʋ Yosɛɛfʋ, Maarɩɩ ɛnʋ ɛlʋlɩnɩ Yesu+ weyi payaɣ se Krɩstʋ yɔ.+
17 Ye mbʋ, kpaɖɩŋ tɩŋa yɔ: Kpaɣnɩ Abraham nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ Daviid lɛ, kpaɖɩŋ kpɛndɩ 14; kpaɣnɩ Daviid nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ Babilɔɔnɩ yomiye taa wobu lɛ, kpaɖɩŋ kpɛndɩ 14; kpaɣnɩ Babilɔɔnɩ yomiye taa wobu nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ Krɩstʋ lɛ, kpaɖɩŋ kpɛndɩ 14.
18 Ɛlɛ ɛzʋnɔ pɩɖɔma nɛ palʋlɩ Yesu Krɩstʋ. Alɩwaatʋ ndʋ posu e-ɖoo Maarɩɩ se pɛcɛlɩ Yosɛɛfʋ lɛ, Maarɩɩ haɣ hoɣa fezuu kiɖeɖeu* ɖoŋ taa+ pʋcɔ nɛ pakpaɣ ɖama. 19 Ɛlɛ ɛ-walʋ Yosɛɛfʋ kaawɛ siɣsiɣ nɛ ɛtaasɔɔlɩ se ɛɖʋ-ɩ fɛyɛ ɛyaa hɛkʋ taa, nɛ pʋyɔɔ lɛ, ɛɖʋ ɛ-taa se ekiziɣ-i mɛsaɣ tɛɛ.+ 20 Ɛlɛ ɛmaɣzɩ mbʋ nɛ pɩtɛ lɛ, na, Yehowa* tiyiyu lɩɩ ɛ-yɔɔ ɖoziye taa nɛ eheyi-i se: «Yosɛɛfʋ, Daviid pɩyalʋ, sɔɔndʋ ɛtaakpa-ŋ se ŋkpaɣ ña-halʋ Maarɩɩ nɛ ŋkpeni ñɛ-tɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ fezuu kiɖeɖeu yɔɔ pɩtɩŋnaa nɛ ɛhaɣ hoɣa.+ 21 Ɛkaɣ lʋlʋʋ abalɩbɩɣa nɛ ŋyaa-kɛ se Yesu,*+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ kakaɣ ka-samaɣ ñʋʋ yabʋ ka-kɩwɛɛkɩm taa.»+ 22 Pɩtɩŋa payɩ mbʋ yɔ, piyeba se tɔm ndʋ Yehowa* tɩŋnɩ ɛ-nayʋ yɔɔ nɛ ɛyɔɔdɩ yɔ tɩla. Ɛyɔɔdaa se: 23 «Ɩna! Pɛlɛ weyi ɛtɩtɩlɩ abalʋ yɔ, ɛkaɣ haɣʋ hoɣa nɛ ɛlʋlɩ abalɩbɩɣa, nɛ pakaɣ-kɛ yaʋ se Emaanʋyɛɛlɩ;»+ pʋ-tɔbʋʋ lɛ se «Ɛsɔ wɛ ɖɔ-cɔlɔ.»+
24 Peeɖe Yosɛɛfʋ femni ɖom yɔɔ nɛ ɛla ɛzɩ Yehowa* tiyiyu kaaheyuu-i yɔ, nɛ ɛkpaɣ ɛ-halʋ nɛ ekpeni ɛ-tɛ. 25 Ɛlɛ ɛ nɛ ɩ patɩsʋʋnɩ ɖama, pɩkɔɔ nɛ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ Maarɩɩ lʋlɩ abalɩbɩɣa yɔ;+ nɛ Yosɛɛfʋ yaa-kɛ se Yesu.+
2 Palʋlɩ Yesu Bɛtɩlɛhɛm+ ŋgʋ kɩwɛ Yuudee yɔ kɩ-taa wiyaʋ Eroodi* alɩwaatʋ taa+ nɛ pɩtɛ lɛ, mba patɩyɩɣnɩ tɩɩnzɩ yɔ* pa-taa nabɛyɛ lɩɩnɩ Wɩsɩ Ðɩlɩyɛ taa nɛ pɔkɔɔ Yeruzalɛm, 2 nɛ pɔpɔzɩ se: «Yuuda mba wiyaʋ weyi palʋlaa yɔ, ɛwɛ le?+ Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖɩna ɛ-tɩɩŋa alɩwaatʋ ndʋ ɖɩɩwɛ Wɩsɩ Ðɩlɩyɛ taa yɔ, nɛ ɖɩkɔɔ se ɖɩha-ɩ ñamtʋ.»* 3 Wiyaʋ Eroodi nɩ mbʋ lɛ, sɔɔndʋ kpa ɛ nɛ Yeruzalɛm mba kpeekpe pɩŋŋ. 4 Ekpeɣli tɛtʋ taa cɔjɔnaa sɔsaa nɛ takayɩsɩ mayaa kpeekpe, nɛ ɛpɔzɩ-wɛ se peheyi-i ɖenɖe pɩɩwɛɛ se palʋlɩ Krɩstʋ* yɔ. 5 Peheyi-i se: «Bɛtɩlɛhɛm+ ŋgʋ kɩwɛ Yuudee yɔ kɩ-taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ tɔm tʋnɛ nayʋ kaamawa: 6 “Nɛ ña, Oo Bɛtɩlɛhɛm ŋgʋ kɩwɛ Yuuda yɔ, pɩtɩkɛ ñɛkɛnɩ tɛtʋ ndʋ tɩkɩlɩ kɔzʋʋ Yuuda awiya hɛkʋ taa yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ wiyaʋ weyi ɛkaɣ ɖiyuu man-samaɣ Izrayɛɛlɩ yɔ, ña-taa ɛkaɣ lɩnʋʋ.”»+
7 Peeɖe Eroodi ya mba patɩyɩɣnɩ tɩɩnzɩ yɔ mɛsaɣ tɛɛ nɛ ɛpɔzɩ-wɛ se ɛna se alɩwaatʋ ndʋ ɖeyi ɖeyi tɩɩŋa ŋga kalɩwa. 8 Alɩwaatʋ ndʋ etiyaɣ-wɛ Bɛtɩlɛhɛm yɔ, eheyi-wɛ se: «Iwolo nɛ ɩñɩnɩ pɩɣa ŋga camɩyɛ; nɛ ɩna-kɛ lɛ, ɩpɩsɩ ɩkɔɔ nɛ iheyi-m nɛ ma ɖɔɖɔ mowolo nɛ maha-kɛ ñamtʋ.» 9 Pewelisini wiyaʋ nɛ pɛtɛ lɛ, pakpaɣ pa-nʋmɔʋ nɛ pɛɖɛɛ, nɛ tɩɩŋa ŋga paana alɩwaatʋ ndʋ paawɛ Wɩsɩ Ðɩlɩyɛ taa yɔ,+ kɛɖɛɛ-wɛ nɔɔ nɛ katalɩ nɛ kasɩŋ ɖɩɣa ŋga ka-taa pɩɣa ŋga kaawɛɛ yɔ, ka-ñʋʋ taa. 10 Pana tɩɩŋa ŋga lɛ, pa-taa la leleŋ siŋŋ. 11 Nɛ pasʋ ɖɩɣa taa lɛ, pana pɩɣa nɛ ko-ɖoo Maarɩɩ, nɛ poluŋ pa-nʋmbɔla yɔɔ nɛ paha-kɛ ñamtʋ.* Pokuli ɖɔɖɔ mbʋ pɩ-taa paɖʋ pa-ñɩm yɔ nɛ palabɩ-kɛ kʋjɔŋ: sika, tɩlaaɖɩ kʋhʋlʋmʋʋ nɛ num mbʋ payaɣ se miiri yɔ. 12 Ɛlɛ, Ɛsɔ kaaheyi-wɛ ɖoziye taa+ se pataapɩsɩ Eroodi cɔlɔ; nɛ pʋyɔɔ lɛ, patɩŋnɩ nʋmɔʋ lɛɛkʋ nɛ papɩsɩ pɛ-ɛjaɖɛ taa.
13 Pɛɖɛwa lɛ, na! Yehowa* tiyiyu lɩɩ Yosɛɛfʋ yɔɔ ɖoziye taa+ nɛ eheyi-i se: «Kʋyɩ, kpaɣ pɩɣa nɛ ko-ɖoo nɛ ŋse ŋwolo Ejipiti, nɛ ŋcaɣ peeɖe pɩkɔɔ nɛ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ meheyiɣ-ŋ se ŋpɩsɩ yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Eroodi caɣ ñɩnʋʋ pɩɣa ŋga se ɛkʋ-kɛ.» 14 Peeɖe Yosɛɛfʋ kʋyɩnɩ ɖoo nɛ ɛkpaɣ pɩɣa nɛ ko-ɖoo, nɛ ɛɖɛɛ ewolo Ejipiti. 15 Ɛcaɣ peeɖe nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ Eroodi sɩba yɔ. Piyeba nɛ tɔm ndʋ Yehowa* kaatɩŋnɩ ɛ-nayʋ yɔɔ nɛ ɛyɔɔdɩ yɔ tɩla, ndʋ lɛ se: «Maya man-pɩyalʋ se ɛlɩɩnɩ Ejipiti.»+
16 Pʋwayɩ Eroodi nawa se mba patɩyɩɣnɩ tɩɩnzɩ yɔ pɛcɛtɩ-ɩ lɛ, ɛ-pana kpa pɩŋŋ, nɛ etiyi Bɛtɩlɛhɛm tɛtʋ taa nɛ tɩ-ageeta tɩŋa taa nɛ pakʋ abalɩbiya kpeekpe, nzɩ sɩwɛnɩ pɩnzɩ 2 nɛ pɩkpaɣ pitii yɔ, ɛzɩ ɛɛpɔzʋʋ mba patɩyɩɣnɩ tɩɩnzɩ yɔ kpayɩ kpayɩ nɛ peheyi-i alɩwaatʋ yɔ.+ 17 Piyeba nɛ tɔm ndʋ paatɩŋnɩ nayʋ Yereemii yɔɔ nɛ pɔyɔɔdɩ yɔ tɩla, ndʋ lɛ se: 18 «Panɩ Raamaa taa nɔɔ nakɛyɛ, wiluu nɛ peenduu siŋŋ. Rasɛɛlɩ+ wiɣaɣni e-piya yɔɔ, nɛ etaatisiɣ se pɛhɛzɩ ɛ-laŋɩyɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ sɩtɩtasɩ wɛʋ.»+
19 Eroodi sɩba lɛ, Yehowa* tiyiyu lɩɩ Yosɛɛfʋ yɔɔ ɖoziye taa+ Ejipiti 20 nɛ eheyi-i se: «Kʋyɩ, kpaɣ pɩɣa nɛ ko-ɖoo nɛ ŋwolo Izrayɛɛlɩ ɛjaɖɛ taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ mba pañɩnaɣ se palɩzɩ pɩɣa ŋga ke-wezuu* yɔ, pasɩba.» 21 Peeɖe ɛkʋyaa nɛ ɛkpaɣ pɩɣa nɛ ko-ɖoo nɛ ɛsʋʋ Izrayɛɛlɩ ɛjaɖɛ taa. 22 Ɛlɛ ɛnɩwa se Arkelaayuusi tɔkaɣnɩ kewiyitu Yuudee ɛ-caa Eroodi lone taa lɛ, sɔɔndʋ kpa-ɩ nɛ peeɖe wobu. Pɩtasɩ lɛ, ɛzɩ Ɛsɔ kaaheyuu-i ɖoziye naɖɩyɛ taa yɔ,+ ɛɖɛɛ Galilee egeetiye taa.+ 23 Nɛ ewolo ɛcaɣ tɛtʋ ndʋ payaɣ se Nazarɛɛtɩ+ yɔ tɩ-taa, se pɩsa nɛ tɔm ndʋ paatɩŋnɩ nayaa yɔɔ nɛ pɔyɔɔdɩ yɔ, tɩla. Ndʋ lɛ se: «Pakaɣ-ɩ yaʋ se Nazarɛɛtɩ tʋ.»*+
3 Kɩyakɩŋ ɛnɩ ɩ-taa lɛ, Yohanɛɛsɩ+ Lɩm Mɩyɩsɩyʋ kɔɔ nɛ esusuu tɔm+ Yuudee kañɩmbusuu taa, 2 nɛ ɛtɔŋ se: «Ikpiɖi mɩ-kɩwɛɛkɩm yɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛsɔdaa Kewiyaɣ ñɔtaa.»+ 3 Toovenim taa lɛ, ɛ-tɔm paatɩŋnɩ nayʋ Izaayii+ yɔɔ nɛ pɔyɔɔdɩ se: «Nɔɔyʋ ɖiɣni mabʋ kubusi kañɩmbusuu taa se: “Ɩñɔɔzɩ Yehowa* nʋmɔʋ! Ɩla nɛ ɛ-nʋmɔŋ tʋʋzɩ.”»+ 4 Yohanɛɛsɩ kaasu wondu ndʋ palabɩnɩ aɖaaɖaanaa hʋndʋ yɔ nɛ ɛta tambaɖɛ nɖɩ palabɩnɩ tɔnɛ yɔ ɛ-tɩnaɣ taa.+ Nakaŋ* nɛ tɛyɛ tʋŋ num kaakɛnɩ ɛ-tɔɔnaɣ.+ 5 Nɛ ɛyaa lɩɣaɣnɩ Yeruzalɛm nɛ Yuudee kpeekpe taa nɛ egeetiye nɖɩ ɖɩcɔ Yɔɔrdaŋ nɛ ɖɩta yɔ ɖɩ-taa nɛ powoki ɛ-cɔlɔ,+ 6 nɛ ɛmɩyɩsɩɣ-wɛ lɩm Yɔɔrdaŋ Pɔɔ taa,+ pokulaɣ pa-kɩwɛɛkɩm yɔɔ kaɣlaa.
7 Ɛna Farɩsɩ mba nɛ Saduki mba+ sakɩyɛ kɔŋaɣ se ɛmɩyɩsɩ-wɛ lɩm lɛ, eheyi-wɛ se: «Cakpadanaa piya mɩ,+ atasɩ-mɩ lɔŋ se ise pana wena akɔŋ yɔ?+ 8 Ye mbʋ, ɩlʋlɩ pee wena awɩlɩɣ se ikpiɖi mɩ-kɩwɛɛkɩm yɔɔ yɔ. 9 Ɩtaawɛɛ nɛ ɩmaɣzɩɣ mɩ-taa se: “Ða-caa lɛ Abraham.”+ Mbʋ pʋyɔɔ yɔ meheyiɣ-mɩ se Ɛsɔ pɩzɩɣ nɛ ɛlɩzɩ Abraham piya nɛ pɛɛ anɛ yɔ, a-taa. 10 Laɖɩyɛ tɛm wɛʋ tɩŋ lila yɔɔ. Ye mbʋ, tɩʋ ŋgʋ kɩɩlʋlʋʋ pee kɩbana yɔ, pɛsɛtɩɣ-kʋ nɛ pɛpɛɖɩ miŋ taa.+ 11 Ma lɛ, lɩm taa mamɩyɩsɩɣ-mɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ikpiɖi mɩ-kɩwɛɛkɩm yɔɔ,+ ɛlɛ ma-wayɩ lɛ weyi ɛkɔŋ yɔ, ɛkɩlɩ-m ɖoŋ nɛ mantɩmʋna se mɔhɔzɩ ɛ-naataŋgbala.+ Ɛlɛ yɔ, ɛkaɣ-mɩ mɩyɩsʋʋ fezuu kiɖeɖeu taa+ nɛ miŋ taa.+ 12 Ɛɖɔkɩ wonuu ŋgʋ ɛfalɩɣna yɔ e-nesi taa, nɛ ɛkaɣ hazʋʋ taɣ ŋga ka-taa ɛmakɩ tɔɔnaɣ yɔ cɩɖɩ cɩɖɩ, nɛ ɛkaɣ kpeɣluu e-blee kpou taa, ɛlɛ lɔtʋ lɛ ɛkaɣ-tʋ ñaɣzʋʋ miŋ+ weyi ɩ-taa yɔ, paapɩzɩɣ nɛ paɖɩzɩ-ɩ.»
13 Ðɩnɛ ɛlɛ, Yesu lɩɩnɩ Galilee nɛ ɛkɔɔ Yohanɛɛsɩ cɔlɔ Yɔɔrdaŋ Pɔɔ taa se ɛlɛ ɛmɩyɩsɩ-ɩ lɩm.+ 14 Ɛlɛ Yohanɛɛsɩ ñaɣ pana se ekizini-i, nɛ eheyi-i se: «Ma pɩwɛɛ se mɔnkɔɔ ñɔ-cɔlɔ nɛ ŋmɩyɩsɩ-m lɩm, nɛ ŋyele ŋkɔŋ mɔn-cɔlɔ?» 15 Yesu cosi-i se: «Yele nɛ pɩla mbʋ lɛɛlɛɛyɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, nʋmɔʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ ɖɩtɩŋɩɣna se ɖɩla mbʋ payɩ pɩwɛ siɣsiɣ yɔ.» Peeɖe eyebi-i kizinuu. 16 Pɛtɛm Yesu lɩm mɩyɩsʋʋ lɛ, ɛlɩɩnɩ lɩm tɛɛ kpaagbaa; nɛ ɛsɔdaa tʋlɩ,+ nɛ ɛna Ɛsɔ fezuu, kitikaɣ ɛ-yɔɔ ɛzɩ ehooye yɔ.+ 17 Pɩtasɩ lɛ, nɔɔ nakɛyɛ lɩɩnɩ ɛsɔdaa+ nɛ kɔtɔŋ se: «Ɛnɛ yɔ ɛkɛnɩ man-Pɩyalʋ+ weyi mɔnsɔɔlɩ-ɩ yɔ, ɛ-tɔm kɛdɩnɩ-m.»+
4 Pʋwayɩ lɛ, fezuu woni Yesu kañɩmbusuu taa se Eleeu+ ɛtakɩ-ɩ.+ 2 Ɛhɔkɩ nɔɔ kɩyakɩŋ 40 nɛ ɖoo 40 nɛ pɩtɛ lɛ, ñɔɔsɩ wɩɩ-ɩ. 3 Nɛ Takɩyʋ+ ñɔtɩnɩ-ɩ nɛ eheyi-i se: «Ye ŋkɛ Ɛsɔ pɩyalʋ yɔ, heyi pɛɛ anɛ yɔ se apɩsɩ kpɔnɔnaa.» 4 Ɛlɛ ecosi se: «Pamawa se: “Pɩtɩkɛ tɔɔnaɣ* ɖeke yekina se ɛyʋ ɛwɛɛ wezuu, ɛlɛ ɛwɛɣ wezuu tɔm ndʋ tɩ-tɩŋa tɩlɩɣnɩ Yehowa* nɔɔ taa yɔ tɩ-yɔɔ.”»+
5 Pʋwayɩ lɛ, Eleeu woni-i tɛtʋ kiɖeɖetu taa,+ nɛ ɛkpazɩ-ɩ templo ñʋʋ taa*+ 6 nɛ eheyi-i se: «Ye ŋkɛ Ɛsɔ pɩyalʋ yɔ, kʋyɩ nɛ ŋmaa tataa; mbʋ pʋyɔɔ yɔ pamawa se: “Ñɔ-yɔɔ lɛ, ɛkaɣ ɖʋʋ e-tiyiyaa paɣtʋ,” nɛ “Pakaɣ-ŋ kpaɣʋ pe-nesi taa, se kaaʋ nakʋyʋ etaatuuli ña-nɩŋgbaŋaɣ.”»+ 7 Yesu heyi-i se: «Pamawa ɖɔɖɔ se: “Pɩfɛyɩ se ŋtakɩ ñɛ-Ɛsɔ Yehowa.”»*+
8 Eleeu tasɩ-ɩ kpaɣʋ nɛ ewoni pʋʋ nakʋyʋ yɔɔ, kɩkʋyaa pɩfɛyɩ yɔɔdʋʋ nɛ ɛwɩlɩ-ɩ ɛjaɖɛ yɔɔ kewiyisi tɩŋa nɛ si-ɖoŋ.+ 9 Nɛ eheyi-i se: «Ye ŋluŋaa nɛ ŋsɛ-m* kɔyɔ, mankaɣ-ŋ haʋ pɩtɩŋa payɩ mbʋ yɔ.» 10 Nɛ Yesu heyi-i se: «Ðɛɛ mɔ-yɔɔ, Sataŋ! Mbʋ pʋyɔɔ yɔ pamawa se: “Ñɛ-Ɛsɔ Yehowa* pɩwɛɛ se ŋsɛɛ,+ nɛ e-ɖeke koŋ pɩwɛɛ se ŋla tʋmɩyɛ kiɖeɖeye.”»+ 11 Ðɩnɛ ɛlɛ, Eleeu ɖɛɛ nɛ eyebi-i,+ nɛ Ɛsɔ tiyiyaa kɔɔ nɛ papaɣzɩ-ɩ ɖʋʋ lɩm.+
12 Nɛ ɛnɩwa se pakpa Yohanɛɛsɩ lɛ,+ ɛkʋyɩ peeɖe nɛ ewolo Galilee.+ 13 Nɛ pʋwayɩ ɛkʋyɩ Nazarɛɛtɩ lɛ, ewolo nɛ ɛcaɣ Kapɛrɩnawum,+ kɩwɛ teŋgu nɔɔ, Zebulɔɔnɩ nɛ Naftalii ageeta taa, 14 se pɩsa nɛ tɔm ndʋ paatɩŋnɩ nayʋ Izaayii yɔɔ nɛ pɔyɔɔdɩ yɔ tɩla, ndʋ lɛ se: 15 «Oo Zebulɔɔnɩ ɛjaɖɛ nɛ Naftalii ɛjaɖɛ, mɩ mba ɩwɛ teŋgu habɩyɛ yɔɔ, Yɔɔrdaŋ pɔɔ wayɩ yɔ, ajɛɛ tɛ Galilee! 16 Samaɣ ŋga kacaɣ cɩkpɛndʋʋ taa yɔ, kana ñalɩmɩyɛ sɔsɔɖɛ naɖɩyɛ, piyele nɛ mba pacaɣ sɩm cɩkpɛndʋʋ* egeetiye taa yɔ, ñalɩmɩyɛ+ ñandɩ pɔ-yɔɔ.»+ 17 Kpaɣnɩ alɩwaatʋ ndʋ lɛ, Yesu paɣzɩ tɔm susuu nɛ ɛtɔŋ se: «Ikpiɖi mɩ-kɩwɛɛkɩm yɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛsɔdaa Kewiyaɣ ñɔtaa.»+
18 Ɛɖɔŋaɣ Galilee Teŋgu nɔɔ lɛ, ɛna koobiya 2; Siimɔɔ weyi payaɣ se Pɩyɛɛrɩ+ yɔ nɛ e-neu* Andree, paawɛɛ nɛ pɔlɔʋ piyuu teŋgu taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ paakɛ kpakpasɩ kpayaa.+ 19 Nɛ eheyi-wɛ se: «Ɩtɩŋ ma-wayɩ, nɛ mankaɣ-mɩ pɩsʋʋ ɛyaa kpayaa.»+ 20 Kpaagbaa mbʋ lɛ, peyele pe-piyiŋ nɛ patɩŋ ɛ-wayɩ.+ 21 Ɛkʋyɩ peeɖe lɛ, ɛna koobiya lalaa 2; Zebedee pɩyalʋ Yakubu nɛ e-neu* Yohanɛɛsɩ.+ Pa nɛ pa-caa Zebedee paawɛ kpɩyʋʋ taa nɛ pɔñɔɔzʋʋ pe-piyiŋ, nɛ ɛyaa-wɛ.+ 22 Kpaagbaa mbʋ lɛ, peyele kpɩyʋʋ nɛ pa-caa, nɛ patɩŋ ɛ-wayɩ.
23 Pʋwayɩ lɛ, ewolo Galilee kpeekpe taa+ nɛ ɛwɩlɩɣ tɔm pɛ-tɛ sinaagɔɔgɩwaa taa+ nɛ esusuu Kewiyaɣ tɔm kɩbandʋ nɛ ɛwaɣ samaɣ taa ɛyaa kʋdɔmɩŋ nɛ ɛjandʋ kpeekpe.+ 24 Nɛ ɛ-yɔɔ tɔm yɛlɩ Siirii kpeekpe taa, nɛ pɔkɔnɩ-ɩ mba kʋdɔmɩŋ ndɩ ndɩ nɛ wɩzasɩ ndɩ ndɩ cɛyaɣ-wɛ yɔ pa-tɩŋa,+ mba paakem aleewaa yɔ+ nɛ mba paawɛnɩ kʋdɔŋ kɩtɔlʋʋ yɔ+ nɛ kaakalasɩ, nɛ ɛla nɛ pɔ-yɔɔ cɛ. 25 Piyeba nɛ ɛyaa samaɣ sɔsɔɔ lɩɩnɩ Galilee nɛ Dekapooli* nɛ Yeruzalɛm nɛ Yuudee nɛ Yɔɔrdaŋ Pɔɔ wayɩ nɛ katɩŋɩɣ ɛ-wayɩ.
5 Ɛna ɛyaa samaɣ lɛ, ɛɖɛɛ nɛ ɛkpa pʋʋ yɔɔ; nɛ ɛcaɣaa lɛ, ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa wolo ɛ-cɔlɔ. 2 Peeɖe ekuli ɛ-nɔɔ nɛ ɛpaɣzɩ-wɛ tɔm wɩlʋʋ, nɛ ɛtɔŋ se:
3 «Koboyaɣ tɩnaa kɛlɛ mba panawa se pɩpɔzʋʋ-wɛ fezuu taa wondu yɔ,*+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ mba tɩnɩ ɛsɔdaa Kewiyaɣ.
4 «Koboyaɣ tɩnaa kɛlɛ mba pɛwɛ kʋñɔwiye taa yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pakaɣ pa-laŋa hɛzʋʋ.+
5 «Koboyaɣ tɩnaa kɛlɛ laŋɩyɛ hɛɛɛ tɩnaa,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ tɛtʋ kaɣ pɩsʋʋ pa-ñɩm.+
6 «Koboyaɣ tɩnaa kɛlɛ mba siɣsiɣ wɛtʋ ñɔɔsɩ nɛ lɔkɔtʋ kʋʋ-wɛ yɔ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ pakaɣ haɣʋ.+
7 «Koboyaɣ tɩnaa kɛlɛ pʋtɔdɩyɛ nayaa,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ pakaɣ naʋ pa-pʋtɔdɩyɛ.
8 «Koboyaɣ tɩnaa kɛlɛ mba pa-laŋa wɛ kele kele yɔ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ pakaɣ naʋ Ɛsɔ.
9 «Koboyaɣ tɩnaa kɛlɛ laŋhɛzɩyɛ ñɩnɩyaa,*+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ pakaɣ-wɛ yaʋ se Ɛsɔ piya.
10 «Koboyaɣ tɩnaa kɛlɛ mba panazɩ-wɛ siɣsiɣ wɛtʋ yɔɔ yɔ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ mba tɩnɩ ɛsɔdaa Kewiyaɣ.
11 «Ɩkɛ koboyaɣ tɩnaa alɩwaatʋ ndʋ ɛyaa tʋʋ-mɩ,+ nɛ panazɩɣ-mɩ,+ nɛ pɔyɔɔdʋʋ mɩ-yɔɔ cɛtɩm tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ ndɩ ndɩ ma-hɩɖɛ yɔɔ yɔ.+ 12 Ɩwɛɛ laŋhʋlʋmɩyɛ taa nɛ ɩmɛyɩ siŋŋ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ mɩ-kɩhɛyʋʋ+ paɣlɩ ɛsɔdaa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, mbʋ paanazɩ nayaa mba paalɛyɩ-mɩ wɛʋ yɔ.+
13 «Ɩkɛ tɛtʋ ɖɔm,+ ɛlɛ ye ɖɔm elesi pi-leleŋ* yɔ, ɛzɩma pɩlakɩ nɛ pɩɖaɣnɩ wɛʋ leleŋ? Pɩɩtasɩɣ wɛʋ wazaɣ nakɛyɛ, ɛlɛ pɔlɔʋ-pʋ awayɩ+ se ɛyaa ɩfɛyɩ pɩ-yɔɔ.
14 «Ɩkɛ ɛjaɖɛ ñalɩmɩyɛ.+ Ye tɛtʋ natʋyʋ ɛwɛ pʋʋ yɔɔ yɔ, tɩɩpɩzɩɣ nɛ tɩwɛɛ mɛsaɣ tɛɛ. 15 Paasɔkɩ kanɖʋ se papam-kʋ ɖɔkʋ tɛɛ, ɛlɛ pasɩɣ-kʋ kanɖʋnaa ɖɩzɩyɛ yɔɔ, nɛ kɩñandɩɣ ɖɩɣa taa ɛyaa tɩŋa.+ 16 Mbʋ ɖɔɖɔ, iyele nɛ mɩ-ñalɩmɩyɛ ñandɩ ɛyaa ɛsɩndaa,+ nɛ papɩzɩ pana mɩ-tʋma kɩbana+ nɛ pasa mɩ-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ.+
17 «Ɩtaamaɣzɩ se mɔnkɔm se manɖɩzɩ Paɣtʋ yaa Nayaa tɔm. Mantɩkɔɔ se manɖɩzɩ-tʋ, ɛlɛ mɔnkɔm se meyele nɛ tɩla.+ 18 Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se paa ɛsɔdaa nɛ tɛtʋ papɩzɩɣ nɛ pamʋʋ yɔ, Paɣtʋ taa mayaɣ ŋga kakɩlɩ ññɩɩ yɔ yaa mayaɣ hɔɔlaɣ nakɛyɛ ɛɛmʋkɩ pɩkɔɔ nɛ pɩsɩɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ pɩtɩŋa pɩlaba yɔ.+ 19 Ye mbʋ, weyi ɛɛɖɔŋ paɣtʋ cikpetu tʋnɛ tɩ-taa natʋyʋ yɔɔ nɛ ɛwɩlɩɣ lalaa se pala mbʋ yɔ, ɛsɔdaa Kewiyaɣ hɔɔlʋʋ taa lɛ, pakaɣ-ɩ yaʋ se tɔyaɣ. Ɛlɛ weyi ɛɖɔŋ tɩ-yɔɔ nɛ ɛwɩlɩɣ-tʋ yɔ, ɛsɔdaa Kewiyaɣ hɔɔlʋʋ taa lɛ, pakaɣ-ɩ yaʋ se sɔsɔ. 20 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ meheyiɣ-mɩ se ye mi-siɣsiɣ wɛtʋ ɛtɩkpaɖɩ takayɩsɩ mayaa nɛ Farɩsɩ mba ñɩndʋ yɔ,+ ɩɩkaɣ sʋʋ ɛsɔdaa Kewiyaɣ taa kpa.+
21 «Ɩnɩwa se paaheyi ɖooo lɔndaa mba se: “Taakʋ ɛyʋ,+ ɛlɛ weyi ɛkʋʋ ɛyʋ yɔ, pakaɣ-ɩ pɔzʋʋ akɔnta tɔm ɖɩhʋyɛ.”+ 22 Ɛlɛ, meheyiɣ-mɩ se weyi ɛwɛɣ pana kɔʋ yɔɔ+ nɛ e-koobu yɔ, pakaɣ-ɩ pɔzʋʋ akɔnta tɔm ɖɩhʋyɛ; nɛ weyi eheyiɣ e-koobu tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ natʋyʋ se enimi-i yɔ, pakaɣ-ɩ pɔzʋʋ akɔnta Tɔm Ðɩhʋyɛ Sɔsɔɖɛ taa; piyele nɛ weyi ɛtɔŋ se: “Kɩmɛlɛŋ sɔsɔʋ ña!” yɔ, ɛkaɣ mʋnʋʋ se pɛpɛɖɩ-ɩ Gehena* miŋ taa.+
23 «Ye mbʋ, ye ŋwobi altaaru cɔlɔ se ŋha ña-haɖɛ+ nɛ ŋtɔzɩ peeɖe se ño-koobu taa wɛnɩ-ŋ nɛ natʋyʋ yɔ, 24 yele ña-haɖɛ altaaru ɛsɩndaa peeɖe, nɛ ŋɖɛɛ. Kajalaɣ lɛ, ña nɛ ño-koobu iceɣ, nɛ pʋwayɩ lɛ ŋpɩsɩ ŋkɔɔ nɛ ŋha ña-haɖɛ.+
25 «Yele nɛ ña nɛ weyi ɛya-ŋ tɔm yɔ, ɩñɔɔzɩ tɔm lɛɛ lɛɛ alɩwaatʋ ndʋ ña nɛ ɩ ɩwɛ nʋmɔʋ taa nɛ iwoki tɔm ɖɩhʋyɛ yɔ, nɛ pɩtaakɛdɩ nɛ weyi ɛya-ŋ tɔm yɔ ɛkpa-ŋ nɛ ɛcɛlɩ tɔm hʋyʋ, nɛ tɔm hʋyʋ kpa-ŋ nɛ ɛcɛlɩ tɔm ɖɩhʋyɛ taa tʋmlaɖʋ, nɛ paɖʋ-ŋ salaka.+ 26 Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-ŋ se ŋŋkaɣ lɩʋ peeɖe kaaʋ nɛ pɩkɔɔ pɩsɩɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ ŋhɛyɩ ñɛ-kɛdɛzaɣ liidiye pɔɔyaɣ cikpelaɣ* yɔ.
27 «Ɩnɩwa se paayɔɔdaa se: “Taala acɛyɛ.”+ 28 Ɛlɛ meheyiɣ-mɩ se ye nɔɔyʋ ɛwɛɛ nɛ ɛcɔŋnɩ halʋ nɔɔyʋ+ nɛ e-liu tɛɛ kɔtʋʋnɩ-ɩ yɔ, ɛtɛm labʋ acɛyɛ nɛ halʋ ɛnʋ, ɛ-laŋɩyɛ taa.+ 29 Ye mbʋ, ye ña-nɩwaŋ ɛsɩyɛ eyeki se pituuli-ŋ yɔ, hɔɔzɩ-ɖɩ nɛ ŋlɔ ɖooo poliŋ.+ Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ye ŋlesi ñe-piliŋa kʋɖʋmaɣ yɔ, pɩwɛɣ ɖeu nɛ pɩkɩlɩ se pɛpɛɖɩ ño-tomnaɣ tɩŋa Gehena* taa.+ 30 Pɩtasɩ lɛ, ye ñe-nesi kɩbanzɩ eyeki se pituuli-ŋ yɔ, sɛtɩ-sɩ nɛ ŋlɔ ɖooo poliŋ.+ Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ye ŋlesi ñe-piliŋa kʋɖʋmaɣ yɔ, pɩwɛɣ ɖeu nɛ pɩkɩlɩ se ño-tomnaɣ tɩŋa ewolo Gehena* taa.+
31 «Pɩtasɩ lɛ, paatɔm se: “Ye nɔɔyʋ ekiziɣ ɛ-halʋ yɔ, ɛcɛlɩ-ɩ nesi cɛbʋ takayaɣ.”+ 32 Ɛlɛ meheyiɣ-mɩ se ye nɔɔyʋ ekizi ɛ-halʋ nɛ pɩtɩkɛ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ* yɔɔ yɔ, eyeki se halʋ ɛnʋ ɛla acɛyɛ, nɛ weyi ɛkpakɩɣ halʋ weyi pekizi-i yɔ, ɛlabɩ acɛyɛ.+
33 «Ɩtasɩ nɩʋ se paaheyi ɖooo lɔndaa mba se: “Taaɖuu nɛ ŋtɩɖɔ ño-ɖuutu yɔɔ,+ ɛlɛ pɩwɛɛ se ŋɖɔ ɖuutu ndʋ ŋɖuuni Yehowa* yɔ tɩ-yɔɔ.”+ 34 Ɛlɛ meheyiɣ-mɩ se: Itaaɖuu kaaʋ,+ itaaɖuuni ɛsɔdaa mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩkɛ Ɛsɔ kewiyaɣ kpelaɣ; 35 itaaɖuuni tɛtʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩkɛ ɛ-nɩŋgbanzɩ ɖɩzɩyɛ;+ itaaɖuuni Yeruzalɛm, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩkɛ Wiyaʋ sɔsɔ tɛtʋ.+ 36 Taaɖuuni ña-ñʋʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋŋpɩzɩɣ ŋla nɛ ñɔyaɣ kʋɖʋmaɣ pɩsɩ kʋhʋlʋmaɣ yaa kɩkpɛɛdaɣ. 37 Iyele nɛ mɩ-tɔm piye “Ɛɛɛ” kɛ ɛɛɛ, nɛ mɩ-tɛ “Aayɩ” kɛ aayɩ;+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, mbʋ pɩsɔzʋʋ pɩ-yɔɔ yɔ pɩlɩnɩ kañatʋ tʋ cɔlɔ.+
38 «Ɩnɩwa se paayɔɔdaa se: “Ɩhɛyɩ ɛsɩyɛ ɛsɩyɛ lone taa, nɛ keɖe keɖe lone taa.”+ 39 Ɛlɛ meheyiɣ-mɩ se: Ɩtaakaɖɩnɩ weyi ɛkɛ kañatʋ tʋ yɔ, ɛlɛ ye nɔɔyʋ ɛcɛbɩ-ŋ kadaŋa ñe-nesi kɩbanzɩ lɩkpaɣzaɣ yɔɔ yɔ, kɛzɩ-ɩ ɖɔɖɔ lɩkpaɣzaɣ lɛɛka.+ 40 Nɛ ye nɔɔyʋ ɛñɩnɩɣ se ɛya-ŋ tɔm ɖɩhʋyɛ nɛ ɛmʋ ño-toko pɩ-tɛɛ ñɩŋgʋ yɔ, yebini-i ɖɔɖɔ ño-toko kɩtɩnʋʋ;+ 41 nɛ ye ñʋʋdʋ nɔɔyʋ ɛkpa-ŋ se ŋlabɩ-ɩ tʋmɩyɛ naɖɩyɛ nɛ ɛpɔzɩ-ŋ se ña nɛ ɩ ɩɖɔ ɛzɩ kilomɛta kʋɖʋmʋʋ nɛ hɔɔlʋʋ mbʋ yɔ* yɔ, ña nɛ ɩ ɩɖɔ kilomɛtanaa 3 mbʋ yɔ. 42 Ha weyi ɛpɔzʋʋ-ŋ yɔ, nɛ taaha siɣye weyi ɛñɩnɩɣ se ŋkɩndɩ-ɩ* yɔ.+
43 «Ɩnɩwa se paayɔɔdaa se: “Sɔɔlɩ ña-taabalʋ*+ nɛ ŋpaɖɩ ño-koyindu.” 44 Ɛlɛ, meheyiɣ-mɩ se: Iwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɩsɔɔlɩ mi-koyindinaa+ nɛ ɩtɩmɩ mba panazɩɣ-mɩ yɔ pɔ-yɔɔ,+ 45 se pɩsa nɛ ɩwɩlɩ se ɩkɛ mɩ-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ e-piya;+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, eyeki nɛ wɩsɩ lɩɣ kɩdɛkɛdaa nɛ kɩbama pɔ-yɔɔ, nɛ eyeki nɛ tɛʋ nɩɣ siɣsiɣ tɩnaa nɛ mba pɛfɛyɩ siɣsiɣ yɔ pɔ-yɔɔ.+ 46 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ye ɩsɔɔlʋʋ mba pɔsɔɔlʋʋ-mɩ yɔ na, kɩhɛyʋʋ ŋgʋ ɩwɛna?+ Pɩtɩkɛ mbʋ ɖɔɖɔ lambuu mʋyaa lakɩ yaa we? 47 Nɛ ye ɩsɛɣ mi-koobiya ɖeke, ɛbɛ iɖiɣni labʋ nɛ pɩwɛɛ ndɩ yɔ? Pɩtɩkɛ mbʋ ɖɔɖɔ ajɛɛ taa mba lakɩ yaa we? 48 Pʋyɔɔ lɛ, pɩwɛɛ se ɩwɛɛ pilim ɛzɩ mɩ-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ ɛwɛʋ pilim yɔ.+
6 «Ɩkpa mɩ-tɩ nɛ ɩtaala mi-siɣsiɣ lakasɩ ɛyaa ɛsɩndaa se pana-mɩ;+ pɩtɩkɛ mbʋ yɔ ɩɩkaɣ hiɣu kɩhɛyʋʋ nakʋyʋ mɩ-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ ɛ-cɔlɔ. 2 Pʋyɔɔ lɛ, alɩwaatʋ ndʋ ŋlakɩ pʋtɔdɩyɛ naʋ kʋjɔŋ* yɔ, taayaa ɛgandɩyɛ ñɛ-ɛsɩndaa ɛzɩ pɩ-tɛɛ nɛ pɩ-yɔɔ tɩnaa lakʋʋ sinaagɔɔgɩwaa taa nɛ habɛɛ yɔɔ se ɛyaa ɩsam-wɛ yɔ. Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se pɛtɛm pa-kɩhɛyʋʋ tɩŋa mʋʋ. 3 Ɛlɛ ña yɔ, alɩwaatʋ ndʋ ŋlakɩ pʋtɔdɩyɛ naʋ kʋjɔŋ yɔ, taayele nɛ ña-nɩmɩyɛ tɩlɩ mbʋ ñe-nesi kɩbanzɩ lakɩ yɔ, 4 se pɩsa nɛ ña-pʋtɔdɩyɛ naʋ kʋjɔŋ pɩzɩ nɛ ɩwɛɛ mɛsaɣ tɛɛ. Ðɩnɛ ɛlɛ, ña-Caa weyi ɛnaɣ mɛsaɣ tɛɛ yɔ, ɛkaɣ-ŋ hɛyʋʋ.+
5 «Pɩtasɩ lɛ, alɩwaatʋ ndʋ ɩtɩmɩɣ yɔ, ɩtaala ɛzɩ pɩ-tɛɛ nɛ pɩ-yɔɔ tɩnaa yɔ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɔsɔɔlɩ sɩŋʋʋ sinaagɔɔgɩwaa taa nɛ habɛɛ sɔsɔna kɔnanaa taa nɛ patɩmɩɣ se ɛyaa ɩna-wɛ.+ Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se pɛtɛm pa-kɩhɛyʋʋ tɩŋa mʋʋ. 6 Ɛlɛ alɩwaatʋ ndʋ ŋtɩmɩɣ yɔ, sʋʋ ño-kuduyuu tɛɛ, nɛ ŋtɛŋ nɔnɔɔ ɖɩɣʋ lɛ, tɩmnɩ ña-Caa weyi ɛwɛ mɛsaɣ tɛɛ yɔ.+ Ðɩnɛ ɛlɛ, ña-Caa weyi ɛnaɣ mɛsaɣ tɛɛ yɔ, ɛkaɣ-ŋ hɛyʋʋ. 7 Alɩwaatʋ ndʋ ŋtɩmɩɣ yɔ, taayɔɔdʋʋ tɔm kʋɖʋmtʋ tam, ɛzɩ ajɛɛ taa mba lakʋʋ yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pamaɣzɩɣ se pakaɣ-wɛ welisinuu pɔ-tɔm sakɩyɛ yɔɔdʋʋ yɔɔ. 8 Ye mbʋ, ɩtaala ɛzɩ mba yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ mɩ-Caa sɩm mbʋ pɩtɛɖɩɣ-mɩ yɔ,+ halɩ pʋcɔ nɛ ɩpɔzʋʋ-ɩ.
9 «Ye mbʋ, pɩwɛɛ se ɩtɩmɩ ɛzʋnɔ:+
«“Ða-Caa ña weyi ŋwɛ ɛsɔdaa yɔ, ña-hɩɖɛ+ yɔɔ ɛñalɩ.*+ 10 Ñe-Kewiyaɣ+ ɛkɔɔ. Ñɔ-sɔɔlɩm+ ɛla tataa ɛzɩ ɛsɔdaa yɔ.*+ 11 Ha-ɖʋ sɔnɔ ɖa-kɩyakʋ tɔɔnaɣ;*+ 12 nɛ ŋkpeɣ-ɖʋ ɖa-kɩma, ɛzɩ ɖa ɖɔɖɔ ɖikpeɣu ɖa-kɩma tɩnaa yɔ.+ 13 Nɛ taayele nɛ ɖɩtɔlɩ takɩm taa;+ ɛlɛ lɩzɩ-ɖʋ* kañatʋ tʋ nesi tɛɛ.”+
14 «Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ye ikpeɣu ɛyaa pa-kɩwɛɛkɩm yɔ, mɩ-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ, ɛkaɣ-mɩ kpeɣu ɖɔɖɔ.+ 15 Ɛlɛ ye iikpeɣu ɛyaa pa-kɩwɛɛkɩm yɔ, mɩ-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ, ɛɛkaɣ-mɩ kpeɣu ɖɔɖɔ mɩ-kɩwɛɛkɩm.+
16 «Alɩwaatʋ ndʋ ɩhɔkʋʋ nɔɔ yɔ,+ iyele ñɩŋʋʋ mɩ-ɛsɩndaa ɛzɩ pɩ-tɛɛ nɛ pɩ-yɔɔ tɩnaa lakʋʋ yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɛwɛɛkɩɣ pɛ-ɛsɩndaa* se ɛyaa ɩna se pɔhɔkɩ nɔɔ.+ Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se pɛtɛm pa-kɩhɛyʋʋ tɩŋa mʋʋ. 17 Ɛlɛ ña yɔ, alɩwaatʋ ndʋ ŋhɔkʋʋ nɔɔ yɔ, taa ña-ñʋʋ num nɛ ŋkɔ ñɛ-ɛsɩndaa, 18 se pɩsa nɛ ŋwɩlɩ se pɩtɩkɛ ɛyaa yɔɔ ŋhɔkʋʋ nɔɔ, ɛlɛ ña-Caa weyi ɛwɛ mɛsaɣ tɛɛ yɔ, e-ɖeke ɛ-yɔɔ ŋhɔkʋʋ nɔɔ. Ðɩnɛ ɛlɛ ña-Caa weyi ɛnaɣ mɛsaɣ tɛɛ yɔ, ɛkaɣ-ŋ hɛyʋʋ.
19 «Iyele mɩ-tɩ ñɩm cazʋʋ nɛ ɩkpazɩɣ huwa tɛtʋ yɔɔ,+ ɖenɖe ŋgbam* nɛ kalɩkɔdaɣ pɛwɛɛkɩɣ-pʋ nɛ ɖenɖe mɩlaa yɔkʋʋ nɛ pamɩlɩ yɔ. 20 Ɛlɛ ɩcazɩ mɩ-tɩ ñɩm nɛ ɩkpazɩ huwa ɛsɔdaa,+ ɖenɖe ŋgbam nɛ kalɩkɔdaɣ paawɛɛkɩɣ-pʋ+ nɛ ɖenɖe mɩlaa ɩɩyɔkʋʋ nɛ pamɩlɩ yɔ. 21 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖenɖe ña-ñɩm wɛɛ yɔ, peeɖe ña-laŋɩyɛ kaɣ wɛʋ ɖɔɖɔ.
22 «Tomnaɣ kanɖʋ lɛ ɛsɩyɛ.+ Ye mbʋ, ye ñɛ-ɛsɩyɛ ɛwɛ pʋyʋ kʋɖʋm yɔɔ yɔ,* ño-tomnaɣ tɩŋa kaɣ ñɩlɩsʋʋ.* 23 Ɛlɛ ye ñɛ-ɛsɩyɛ ɛkɛ kɩdɛkɛdɩyɛ* yɔ,+ ño-tomnaɣ tɩŋa kaɣ yuu cɩkpɛndʋʋ. Ye ñalɩmɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛ ña-taa yɔ, ɖɩkɛ cɩkpɛndʋʋ toovenim yɔ, cɩkpɛndʋʋ sɔsɔʋ ŋgʋ lɛ mbʋ yɔ!
24 «Nɔɔyʋ ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛkɛ caanaa 2 yom; mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛkaɣ paɖʋʋ kʋɖʋm nɛ ɛsɔɔlɩ lɛlʋ;+ yaa ɛkaɣ ñɔnʋʋ kʋɖʋm nɛ eni lɛlʋ. Ɩɩpɩzɩɣ nɛ ɩkɛ Ɛsɔ yomaa nɛ ɩtɛ ɩkɛ Ñɩm yomaa.+
25 «Pʋyɔɔ lɛ, meheyiɣ-mɩ se: Iyele nɩɣzʋʋ+ mi-weziŋ* yɔɔ, mbʋ ɩkaɣ tɔɔʋ yaa mbʋ ɩkaɣ ñɔʋ yɔ pɩ-yɔɔ; yaa mi-tomnasɩ yɔɔ, mbʋ ɩkaɣ suu yɔ pɩ-yɔɔ.+ Wezuu* tɩkɩlɩ tɔɔnaɣ nɛ tomnaɣ ñatɩkɩlɩ wondu kususutu yaa we?+ 26 Ɩcɔnɩ ɛsɔdaa sumasɩ camɩyɛ;+ siiɖuu ɖomaɣ yaa sɩɩkʋŋ yaa siisuu tɔɔnaɣ kpou taa, paa mbʋ yɔ mɩ-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ ɛcalɩɣ-sɩ. Ɩfɛyɩ wazaɣ nɛ pɩkpaɖɩ-sɩ yaa we? 27 Mɩ-taa anɩ ye ɛnɩɣzɩɣ yɔ, ɛpɩzɩɣ nɛ ɛsɔzɩ e-wezuu ɖaɣlɩkɩŋ yɔɔ pazɩ?*+ 28 Pɩtasɩ lɛ, ɛbɛ yɔɔ ɩnɩɣzɩɣ mbʋ pɩwɛɛ se isuu yɔ pɩ-yɔɔ? Ɩkpɛlɩkɩ lɔŋ hayɩm taa hɛtʋ cɔlɔ, ɩna ɛzɩma tɩpaɣlɩɣ yɔ; tɩɩlakɩ tʋmɩyɛ nɛ tɩɩlʋʋ pɩsaŋ ɖɔɖɔ; 29 ɛlɛ meheyiɣ-mɩ se halɩ Salomɔɔ maɣmaɣ+ ɛ-samtʋ kpeekpe taa, ɛtɩcanɩ ɛ-tɩ ɛzɩ hɛtʋ ndʋ tɩ-taa kʋɖʋmʋʋ yɔ. 30 Ye Ɛsɔ ɛcanɩɣ hayɩm taa ñɩtʋ ndʋ tɩwɛ sɔnɔ nɛ cee lɛ paɖʋ-tʋ miŋ taa yɔ, ɛɛkaɣ-mɩ wondu suu nɛ pɩkɩlɩ yaa we, tisuu ññɩɩ tɩnaa mɩ? 31 Ye mbʋ, ɩtaanɩɣzɩ kpa+ nɛ ɩtɔŋ se: “Ɛbɛ ɖɩkaɣ tɔɔʋ?” yaa: “Ɛbɛ ɖɩkaɣ ñɔʋ?” yaa: “Ɛbɛ ɖɩkaɣ suu?”+ 32 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ wondu ndʋ tɩ-tɩŋa ajɛɛ taa mba ñɩnɩɣ kaahɛzaɣ. Ɛlɛ mɩ-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ, ɛnawa se pɩpɔzʋʋ-mɩ wondu ndʋ tɩ-tɩŋa.
33 «Ye mbʋ, iwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɩcalɩnɩ ñɩnʋʋ Kewiyaɣ nɛ Ɛsɔ siɣsiɣ wɛtʋ, nɛ pakaɣ kpaɣʋ wondu lɛɛtʋ ndʋ yɔ tɩ-tɩŋa nɛ pɔsɔzɩ-mɩ.+ 34 Pʋyɔɔ lɛ, ɩtaanɩɣzɩ cee yɔɔ kpa,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ cee kaɣ wɛnʋʋ kɩ-maɣmaɣ kɩ-nɩɣzɛ. Paa evemiye nɖɩ lɛ, ɖɩ nɛ ɖɩ-maɣmaɣ ɖɩ-kʋñɔmɩŋ.
7 «Iyele lalaa tɔm hʋnʋʋ+ nɛ pataahʋʋnɩ-mɩ; 2 mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛzɩma ɩhʋʋnɩ lalaa tɔm yɔ, mbʋ pakaɣ-mɩ tɔm hʋnʋʋ,+ nɛ kɩmaɣzʋʋ ŋgʋ ɩmaɣzɩɣnɩ lalaa yɔ, ŋgʋ pakaɣ-mɩ maɣzɩnʋʋ.+ 3 Ye mbʋ, ɛbɛ yɔɔ ŋcɔŋnɩ kemaɣ ŋga kɛwɛ ño-koobu ɛsɩyɛ taa yɔ, ɛlɛ ŋŋnaɣ kpoŋgbolo ŋgʋ kɩwɛ ña-maɣmaɣ ñɛ-ɛsɩyɛ taa yɔ?+ 4 Yaa ɛzɩma ŋpɩzɩɣ nɛ ŋheyi ño-koobu se: “Sɩŋ nɛ malɩzɩ kemaɣ ñɛ-ɛsɩyɛ taa,” ŋgʋ ña lɛ, kpoŋgbolo wɛ ña-maɣmaɣ ñɛ-ɛsɩyɛ taa? 5 Pɩ-tɛɛ nɛ pɩ-yɔɔ tʋ ña! Calɩnɩ lɩzʋʋ kpoŋgbolo ŋgʋ kɩwɛ ña-maɣmaɣ ñɛ-ɛsɩyɛ taa yɔ; nɛ pʋwayɩ lɛ ŋkaɣ naʋ kpayɩ kpayɩ ɛzɩma pɩwɛɛ se ŋla nɛ ŋlɩzɩ kemaɣ ño-koobu ɛsɩyɛ taa yɔ.
6 «Ɩtaaɖʋ hasɩ mbʋ pɩwɛ kele kele yɔ, nɛ ɩtaapɛɖɩ mi-kijisi afanaa ɛsɩndaa,+ se pɩtaala nɛ pamɩtɩ sɩ-yɔɔ nɛ papɩsɩnɩ mɩ-yɔɔ nɛ pacɩyɩ-mɩ.
7 «Ɩwɛɛ pɔzʋʋ yɔɔ, nɛ pakaɣ-mɩ haʋ;+ ɩwɛɛ ñɩnʋʋ yɔɔ, nɛ ɩkaɣ hiɣu; ɩwɛɛ kɔtʋʋ yɔɔ, nɛ pakaɣ-mɩ tʋlʋʋ;+ 8 mbʋ pʋyɔɔ yɔ weyi ɛpɔzʋʋ yɔ, ɛmʋʋ;+ nɛ weyi ɛñɩnɩɣ yɔ, ehikiɣ; nɛ weyi ɛkɔtʋʋ yɔ, pakaɣ-ɩ tʋlʋʋ. 9 Toovenim taa lɛ, awɛ mɩ-taa nɛ ye ɛ-pɩyalʋ ɛpɔzɩ-ɩ kpɔnɔ yɔ, ɛkaɣ-ɩ cɛlʋʋ pɩyɛ? 10 Yaa ye ɛpɔzɩ-ɩ kpakpayaɣ yɔ, ɛkaɣ-ɩ cɛlʋʋ ɖʋm? 11 Ye mbʋ, mɩ mba ɩkɛ kɩdɛkɛdaa yɔ, ye ɩsɩm haʋ kʋjɔŋ kɩbaŋ mi-piya yɔ, ɛzɩ mɩ-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ, ɛlɛ ñaakaɣ haʋ wondu kɩbandʋ+ mba pɔpɔzʋʋ-ɩ tʋ yɔ nɛ pɩkɩlɩ?+
12 «Pʋyɔɔ lɛ, mbʋ payɩ ɩsɔɔlaa se ɛyaa ɩlabɩ-mɩ yɔ, pɩwɛɛ se mɩ ɖɔɖɔ ɩlabɩ-wɛ pʋ.+ Toovenim taa lɛ, tɔm ndʋ Paɣtʋ nɛ Nayaa pawɩlaa.+
13 «Ɩsʋʋnɩ nɔnɔɔ ŋga kɛwɛ kpɩyɩsɔɔ yɔ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, nɔnɔɔ ŋga kawalaa nɛ nʋmɔʋ ŋgʋ kɩwɛ yɛlɛlɛ yɔ, kiwokini ɖɩzʋʋ taa, nɛ ŋgʋ ɛyaa sakɩyɛ tɩŋɩɣ; 14 piyele nɛ nɔnɔɔ ŋga kɛwɛ kpɩyɩsɔɔ nɛ nʋmɔʋ ŋgʋ kɩwɛ sɔɖɩɩɩ yɔ, ŋgʋ wokinini wezuu taa, nɛ ɛyaa pazɩ yem naɣnɩ-kʋ.+
15 «Ɩɖaŋ mɩ-tɩ nɛ cɛtɩm nayaa+ mba pɔkɔŋ mɩ-yɔɔ ɛzɩ heŋ yɔ,+ ɛlɛ pa-taa kiŋ lɛ, pɛkɛ ñɩtʋ taa hasɩ* nzɩ ñɔɔsɩ wɩɣ-sɩ siŋŋ yɔ.+ 16 Ɩkaɣ-wɛ tɩlʋʋ nɛ pe-pee. Paakoyuu viiñi pee sɔɔ yɔɔ yaa fiigi pee sɔɔ tɩʋ yɔɔ, yaa we?+ 17 Mbʋ ɖɔɖɔ, paa tɩʋ kɩbaŋʋ ŋgʋ lɛ, kɩlʋlʋʋ pee kɩbana; ɛlɛ paa tɩʋ kɩdɛkɛdʋʋ ŋgʋ lɛ, kɩlʋlʋʋ pee wena afɛyɩ wazaɣ yɔ.+ 18 Tɩʋ kɩbaŋʋ ɛɛpɩzɩɣ nɛ kɩlʋlɩ pee wena afɛyɩ wazaɣ yɔ, nɛ tɩʋ kɩdɛkɛdʋʋ ɖɔɖɔ ɛɛpɩzɩɣ nɛ kɩlʋlɩ pee kɩbana.+ 19 Tɩʋ ŋgʋ kɩɩlʋlʋʋ pee kɩbana yɔ, pɛsɛtɩɣ-kʋ nɛ pɛpɛɖɩ miŋ taa.+ 20 Toovenim taa lɛ, ɩkaɣ tɩlʋʋ ɛyaa mba nɛ pee wena palʋlʋʋ yɔ.+
21 «Pɩtɩkɛ mba payaɣ-m se: “Kɩbaɣlʋ, Kɩbaɣlʋ” yɔ, pa-tɩŋa pakaɣnɩ sʋʋ ɛsɔdaa Kewiyaɣ taa, ɛlɛ weyi ɛlakɩ man-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ ɛ-sɔɔlɩm yɔ, e-ɖeke ɛkaɣnɩ sʋʋ.+ 22 Sakɩyɛ kaɣ-m heyuu kɩyakʋ ŋgʋ ki-wiye se: “Kɩbaɣlʋ, Kɩbaɣlʋ,+ pɩtɩkɛ ña-hɩɖɛ taa ɖɩɩyɔɔdɩ natʋ tɔm na, nɛ pɩtɩkɛ ña-hɩɖɛ taa ɖɩɩɖɔɔnɩ aleewaa na, nɛ pɩtɩkɛ ña-hɩɖɛ taa ɖɔɖɔ ɖɩɩlabɩ maamaaci lakasɩ sakɩyɛ na?”+ 23 Nɛ peeɖe lɛ, mankaɣ-wɛ heyuu se: “Mantɩsɩm-mɩ kaaʋ! Ɩɖɛɛ mɔ-yɔɔ, mɩ mba ɩmaɣnɩ paɣtʋ yɔɔ yɔ!”+
24 «Pʋyɔɔ lɛ, weyi ewelisiɣ mɔn-tɔm tʋnɛ nɛ ɛɖɔŋ tɩ-yɔɔ yɔ, ɛkaɣ wɛʋ ɛzɩ abalʋ lɔŋsɩnɖʋ weyi ɛma ɛ-ɖɩɣa kaaʋ yɔɔ yɔ.+ 25 Nɛ tɛʋ nɩɩ siŋŋ nɛ lɩm su nɛ pɩwadɩ nɛ helim ma ɖɩɣa ŋga, ɛlɛ katɩtɔlɩ; mbʋ pʋyɔɔ yɔ pasɩ ke-tigiɖe kaaʋ yɔɔ. 26 Piyele nɛ weyi ewelisiɣ mɔn-tɔm tʋnɛ nɛ ɛɛɖɔŋ tɩ-yɔɔ yɔ, ɛkaɣ wɛʋ ɛzɩ abalʋ kɩmɛlɛŋ weyi ɛma ɛ-ɖɩɣa kañɩŋa taa yɔ.+ 27 Nɛ tɛʋ nɩɩ siŋŋ nɛ lɩm su nɛ pɩwadɩ nɛ helim ma ɖɩɣa ŋga,+ nɛ kɔtɔlɩ nɛ kɔyɔkɩ ka-tɩŋa.»
28 Yesu tɛm tɔm ndʋ yɔɔdʋʋ lɛ, pɩɖɩɣzɩ ɛyaa samaɣ pɩŋŋ nɛ ɛzɩma ɛwɩlɩ tɔm yɔ;+ 29 mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛwɩlaɣ-wɛ tɔm ɛzɩ ɛyʋ weyi ɛwɛnɩ ɖoŋ yɔ,+ ɛlɛ ɛtaawɩlɩɣ-wɛ ɛzɩ pa-takayɩsɩ mayaa yɔ.
8 Ɛlɩnɩ pʋʋ taa nɛ etii lɛ, ɛyaa samaɣ sɔsɔɔ nakɛyɛ wɛɛ nɛ katɩŋɩɣ ɛ-wayɩ. 2 Nɛ na, canaɣ nakɛyɛ kɔɔ nɛ kaha-ɩ ñamtʋ* nɛ kɔtɔŋ se: «Kɩbaɣlʋ, ye ŋsɔɔlaa yɔ, ŋpɩzɩɣ ŋla nɛ mɔ-yɔɔ cɛ.»*+ 3 Peeɖe esezi e-nesi nɛ etukuni-kɛ nɛ ɛtɔ se: «Mɔnsɔɔlaa! Ñɔ-yɔɔ ɛcɛ.»*+ Kpaagbaa mbʋ lɛ, ka-canatʋ mʋʋ.+ 4 Pʋwayɩ lɛ, Yesu heyi-kɛ se: «Kpa ña-tɩ nɛ taaheyi nɔɔyʋ,+ ɛlɛ wolo nɛ ŋwɩlɩ ña-tɩ cɔjɔ,+ nɛ ŋha haɖɛ nɖɩ Moyizi kaaɖʋwa se paha yɔ,+ nɛ pɩkɛnɩ cɔjɔnaa aseɣɖe.»
5 Ɛsʋ Kapɛrɩnawum lɛ, sɔɔja sɔsɔ nɔɔyʋ kɔɔ ɛ-cɔlɔ nɛ etendi-i+ 6 nɛ ɛtɔŋ se: «Ðajaa, ma-lɩmɖʋyʋ hɩnɩ ɖɩɣa nɛ ɛɛpɩzɩɣ ciɣduu, nɛ ɛwɛɛ ɛnɩɣ siziŋ pɩdɩɩfɛyɩ.» 7 Yesu heyi-i se: «Alɩwaatʋ ndʋ mantalɩɣ peeɖe yɔ, malakɩ nɛ ɛ-yɔɔ cɛ.» 8 Sɔɔja sɔsɔ kitini-i se: «Ðajaa, mantɩmʋna se ŋsʋʋ man-ɖɩɣa taa, ɛlɛ ha nɔɔ yem, nɛ ma-lɩmɖʋyʋ yɔɔ kaɣ cɛbʋ. 9 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ma ɖɔɖɔ mɛwɛnɩ ñʋʋdʋ, mɛwɛnɩ sɔɔjanaa mɛn-tɛɛ, nɛ ye meheyi kʋɖʋm se: “Wolo!” yɔ, ewoki; nɛ meheyi lɛlʋ se: “Kɔɔ!” yɔ, ɛkɔŋ; nɛ meheyi mo-yom se: “La ɛzʋnɔ!” yɔ, ɛlakɩ mbʋ ɖɔɖɔ.» 10 Yesu nɩ mbʋ lɛ, pɩɖɩɣzɩ-ɩ nɛ eheyi mba patɩŋaɣ ɛ-wayɩ yɔ se: «Meheyiɣ-mɩ toovenim, mantɩna tisuu sɔsɔm pʋnɛ nɔɔyʋ cɔlɔ Izrayɛɛlɩ taa.+ 11 Ɛlɛ meheyiɣ-mɩ se ɛyaa sakɩyɛ kaɣ lɩnʋʋ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ nɛ wɩsɩ ɖɩɖʋyɛ taa nɛ pɔkɔɔ, nɛ pa nɛ Abraham nɛ Izaakɩ nɛ Yakɔɔb pacaɣ taabɩlɩ yɔɔ ɛsɔdaa Kewiyaɣ taa;+ 12 piyele nɛ mba pɛkɛ Kewiyaɣ pɩyalaa yɔ, pakaɣ-wɛ lɔʋ awayɩ cɩkpɛndʋʋ taa. Peeɖe pakaɣ wiu nɛ pasalɩɣ pe-kela.»+ 13 Pʋwayɩ lɛ, Yesu heyi sɔɔja sɔsɔ ɛnʋ se: «Wolo. Ŋwɩlaa se ŋwɛnɩ tisuu, ye mbʋ pɩlabɩ-ŋ ɛzɩ ŋpɔzʋʋ yɔ.»+ Nɛ lɩmɖʋyʋ yɔɔ cɛ ñɩɣyʋʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ.+
14 Nɛ Yesu talɩ Pɩyɛɛrɩ ɖɩɣa taa lɛ, ɛna Pɩyɛɛrɩ yɔsɔ+ hɩnaa, nɛ ɛɛsa miŋ.+ 15 Peeɖe etukuni e-nesi+ nɛ ɛɛsa miŋ saʋ mbʋ yɔ pɩcɛ, nɛ ɛkʋyɩ nɛ ɛpaɣzɩ-ɩ lɩm ɖʋʋ. 16 Ɛlɛ ɖanaɣ ɖanaa lɛ, ɛyaa kɔnɩ-ɩ aliikenaa sakɩyɛ; nɛ ɛñazɩ feziŋ kɩdɛkɛdɩŋ nɛ ɩlɩɩ, nɛ ɛla nɛ ɛyaa mba panɩɣaɣ siziŋ yɔ, pa-tɩŋa pɔ-yɔɔ cɛ, 17 se pɩsa nɛ tɔm ndʋ paatɩŋnɩ nayʋ Izaayii yɔɔ nɛ pɔyɔɔdɩ yɔ tɩla. Ndʋ lɛ se: «Ɛ-maɣmaɣ ɛkpaɣ ɖa-kʋdɔmɩŋ nɛ ɛkpaɣ ɖa-wɩzasɩ.»+
18 Yesu na ɛzɩma ɛyaa samaɣ nakɛyɛ cɔ-ɩ nɛ kata yɔ lɛ, eheyi ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se powolo kidiiliŋ lɛɛkʋ yɔɔ.+ 19 Nɛ takayɩsɩ mayʋ nɔɔyʋ kɔɔ ɛ-cɔlɔ nɛ eheyi-i se: «Wɩlɩyʋ, paa le ŋwoki yɔ, mankaɣ ña-wayɩ tɩŋʋʋ.»+ 20 Ɛlɛ Yesu heyi-i se: «Sɔŋgɔlɔ hasɩ wɛnɩ ɖɩzʋyɛ nɛ ɛsɔdaa sumasɩ wɛɛnɩ ɖandʋ, ɛlɛ ɛyʋ Pɩyalʋ ñɛfɛyɩnɩ ɖenɖe ɛɖʋʋ ɛ-ñʋʋ yɔ.»+ 21 Pʋwayɩ lɛ, ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa taa lɛlʋ heyi-i se: «Kɩbaɣlʋ, ha-m nʋmɔʋ nɛ mowolo menpi man-caa nɛ pʋcɔ.»+ 22 Yesu heyi-i se: «Wɛɛ nɛ ŋtɩŋɩɣ ma-wayɩ, nɛ ŋyele sɩɖaa nɛ pepi pa-sɩɖaa.»+
23 Nɛ ɛkpa kpɩyʋʋ nakʋyʋ taa lɛ, ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa tɩŋ ɛ-wayɩ.+ 24 Pɩkɛdaa lɛ, helim sɔsɔm nabʋyʋ lɩɩ teŋgu yɔɔ, nɛ lɩm hola caɣaɣ huuzuu kpɩyʋʋ yɔɔ; ɛlɛ Yesu kaawɛɛ nɛ eɖou.+ 25 Nɛ pɔkɔɔ pefezi-i, nɛ pɔtɔŋ se: «Kɩbaɣlʋ, ya ɖa-ñʋʋ; ɖɩcaɣ sɩbʋ!» 26 Ɛlɛ ɛpɔzɩ-wɛ se: «Ɛbɛ yɔɔ sɔɔndʋ kpa-mɩ kpem mbʋ,* tisuu ññɩɩ tɩnaa mɩ?»+ Nɛ ɛkʋyɩ nɛ ɛkalɩ helim nɛ teŋgu, nɛ pisu ɖiɣ ɖiɣ.+ 27 Peeɖe pɩɖɩɣzɩ tɔmkpɛlɩkɩyaa nɛ pɔtɔ se: «Ɛyʋ weyi lɛ mbʋ yɔ? Halɩ helim nɛ teŋgu pañaŋɩ-ɩ.»
28 Ɛtɛzɩ kidiiliŋ lɛɛkʋ yɔɔ nɛ ewolo Gadaraa mba egeetiye taa lɛ, aliikenaa 2 lɩɩnɩ pɩlaŋ* yɔɔ nɛ pakatɩ-ɩ.+ Paawɛ kañatʋ pɩdɩɩfɛyɩ, nɛ pʋyɔɔ lɛ nɔɔyʋ taakatɩɣ se ɛɖɔ nʋmɔʋ ŋgʋ kɩ-taa. 29 Patɩɩna-ɩ lɛ, pamakɩ kubusi nɛ pɔtɔŋ se: «Ða nɛ ŋ suwe, Ɛsɔ Pɩyalʋ?+ Ŋkɔm cɩnɛ se ŋwɩlɩ-ɖʋ kʋñɔŋ+ pʋcɔ nɛ alɩwaatʋ ndʋ paɖʋwa yɔ tɩtalɩ?»+ 30 Afanaa ewiɖe sɔsɔɖɛ naɖɩyɛ kaawɛɛ nɛ ɖɩtɔkɩ tɔɔnaɣ poliŋ taa.+ 31 Peeɖe aleewaa paɣzɩ-ɩ tenduu nɛ pɔtɔŋ se: «Ye ŋɖɔɔnʋʋ-ɖʋ yɔ, yele nɛ ɖiwolo ɖɩsʋʋ afanaa ewiɖe taa.»+ 32 Nɛ eheyi-wɛ se: «Iwolo!» Peeɖe palɩwa nɛ powolo pasʋʋ afanaa taa; nɛ afanaa ewiɖe nɖɩ, ɖɩ-tɩŋa ɖɩlɩɩnɩ pʋʋ yɔɔ* nɛ seya nɛ ɖiwolo ɖɩfalɩ teŋgu taa nɛ ɖɩsɩ lɩm taa. 33 Ɛlɛ afanaa yɔɔ cɔnɩyaa se nɛ powolo tɛtʋ taa nɛ pɛkɛdɩ mbʋ pɩlaba yɔ pɩtɩŋa, pɩkpɛndɩnɩ aliikenaa yɔɔ tɔm. 34 Peeɖe tɛtʋ taa ɛyaa tɩŋa kpɛzaa nɛ palɩɩ se pakatɩ Yesu; nɛ pana-ɩ lɛ, petendi-i se ɛlɩɩ pe-egeetiye taa nɛ ɛɖɛɛ.+
9 Pʋyɔɔ ɛkpa kpɩyʋʋ taa nɛ ɛtɛzɩ teŋgu nɛ ewolo ɛ-maɣmaɣ ɛ-tɛtʋ taa.+ 2 Nɛ ɛyaa nabɛyɛ kɔnɩ-ɩ abalʋ nɔɔyʋ, ɛkɛ kaakalaɣ nɛ ɛhɩnɩ taya yɔɔ. Yesu na pe-tisuu lɛ, eheyi kaakalaɣ ŋga se: «Sɔɔndʋ ɛtaakpa-ŋ, man-pɩɣa! Pekpeɣ-ŋ ña-kɩwɛɛkɩm.»+ 3 Nɛ takayɩsɩ mayaa nabɛyɛ wɛɛ nɛ pamaɣzɩɣ pa-taa se: «Abalʋ ɛnɛ ɛwɛɛ nɛ ɛyɔɔdʋʋ tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ Ɛsɔ yɔɔ.» 4 Yesu kaasɩm pa-lɩmaɣza, pʋyɔɔ ɛpɔzɩ-wɛ se: «Ɛbɛ yɔɔ ɩwɛɛ nɛ ɩmaɣzɩɣ lɩmaɣza kɩdɛkɛda mɩ-laŋa taa?+ 5 Ɛbɛ wɛ kɛlɛʋ nɛ pɩkɩlɩ, pɔtɔ se: “Pekpeɣ-ŋ ña-kɩwɛɛkɩm,” yaa pɔtɔ se: “Kʋyɩ nɛ ŋɖɔ”?+ 6 Ɛlɛ pɩsa nɛ ɩtɩlɩ se ɛyʋ Pɩyalʋ wɛnɩ ɖoŋ tɛtʋ yɔɔ se ekpeɣ kɩwɛɛkɩm lɛ, ...» peeɖe eheyi kaakalaɣ ŋga se: «Kʋyɩ, kpaɣ ña-taya nɛ ŋkpe ñɛ-tɛ.»+ 7 Nɛ ɛkʋyɩ nɛ ekpe ɛ-tɛ. 8 Ɛyaa samaɣ na mbʋ lɛ, sɔɔndʋ kpa-kɛ pɩŋŋ nɛ kasa Ɛsɔ, ɛnʋ weyi ɛha ɛyaa ɖoŋ ɛnɩ yɔ.
9 Pʋwayɩ, Yesu kʋyɩ peeɖe nɛ ɛɖɛɣ lɛ, ɛna abalʋ nɔɔyʋ payaɣ-ɩ se Maatiyee, ɛcaɣ lambuu ɖɩmʋyɛ, nɛ eheyi-i se: «Tɩŋ ma-wayɩ.» Kpaagbaa mbʋ lɛ, ɛlɛ kʋyɩ nɛ ɛtɩŋ ɛ-wayɩ.+ 10 Pʋwayɩ Yesu tɔkaɣ tɔɔnaɣ* Maatiyee ɖɩɣa taa lɛ, lambuu mʋyaa sakɩyɛ nɛ kɩwɛɛkɩm laɖaa sakɩyɛ pɔkɔɔ nɛ pa nɛ ɩ nɛ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa papaɣzɩ tɔɔnaɣ tɔɔʋ.*+ 11 Ɛlɛ Farɩsɩ mba na mbʋ lɛ, pɔpɔzʋʋ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se: «Ɛbɛ yɔɔ mɩ-wɩlɩyʋ nɛ lambuu mʋyaa nɛ kɩwɛɛkɩm laɖaa pɛkpɛndɩɣ nɛ pɔtɔkɩ?»+ 12 Ɛnɩ mbʋ lɛ, eheyi-wɛ se: «Ɛyaa mba pɛwɛnɩ pa-alaafɩya yɔ, pɩtɩkɛ mba pɩpɔzʋʋ ɖɔkɔtɔ, ɛlɛ kʋdɔndɩnaa pɩpɔzʋʋ ɖɔkɔtɔ.+ 13 Pʋyɔɔ lɛ, iwolo ɩkpɛlɩkɩ nɛ ɩnɩɩ tɔm tʋnɛ tɩ-tɔbʋʋ: “Pʋtɔdɩyɛ naʋ mɔnsɔɔlaa, pɩtɩkɛ kɩlaʋ.”+ Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pɩtɩkɛ ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa mɔnkɔm yaʋ, ɛlɛ kɩwɛɛkɩm laɖaa.»
14 Pʋwayɩ lɛ, Yohanɛɛsɩ tɔmkpɛlɩkɩyaa kɔɔ Yesu cɔlɔ nɛ pɔpɔzɩ-ɩ se: «Ɛbɛ yɔɔ ɖa nɛ Farɩsɩ mba ɖɩhɔkʋʋ nɔɔ ɖoŋ ɖoŋ, ɛlɛ ñɔ-tɔmkpɛlɩkɩyaa ñaahɔkʋʋ nɔɔ?»+ 15 Ðɩnɛ ɛlɛ Yesu cosi-wɛ se: «Pɩtɩmʋna se asɛyʋ walʋ taabalaa ɩwɛɛ kʋñɔwiye taa alɩwaatʋ ndʋ asɛyʋ walʋ+ wɛ pɔ-cɔlɔ yɔ, yaa we? Ɛlɛ alɩwaatʋ kaɣ kɔm nɛ pakaɣ kʋsʋʋ asɛyʋ walʋ pɔ-cɔlɔ,+ nɛ ɖɩnɛ ɛlɛ pakaɣ nɔɔ hɔkʋʋ. 16 Nɔɔyʋ ɛɛkpakɩɣ pɩsaʋ kɩfalʋʋ hɔɔlaɣ nɛ ɛtɔ toko kɩtɩnʋʋ ŋgʋ kɩpɩnaa yɔ kɩ-yɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩsaʋ kɩfalʋʋ hɔɔlaɣ hɔŋ toko kɩbɩnʋʋ nɛ kɩtɛzɩ cɩyʋʋ.+ 17 Paaɖʋʋ vɛɛ kɩfalʋʋ tɔnɛ kokola* kɩbɩna taa. Ye palabɩ mbʋ yɔ, tɔnɛ kokola yaɣ nɛ vɛɛ kpe tataa nɛ tɔnɛ kokola wɛɛkɩ. Ɛlɛ paɖʋʋ vɛɛ kɩfalʋʋ tɔnɛ kokola kɩfana taa, nɛ paya pɩ-naalɛ pɩ-ñʋʋ.»
18 Ɛwɛɛ nɛ eheyiɣ-wɛ tɔm ndʋ lɛ, ñʋʋdʋ nɔɔyʋ ñɔtɩnɩ-ɩ nɛ ɛha-ɩ ñamtʋ* nɛ eheyi-i se: «Ɛzʋnɔ, mɛn-pɛlɛ tɛm sɩbʋ, ɛlɛ kɔɔ nɛ ŋtɩnɩ ñe-nesi ɛ-yɔɔ nɛ efe.»+
19 Peeɖe Yesu kʋyaa nɛ ɛtɩŋɩ-ɩ, nɛ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa sɩɩ-ɩ. 20 Nɛ na, halʋ nɔɔyʋ weyi calɩm kpeŋaɣni-i pɩlakɩ pɩnzɩ 12 yɔ,+ ɛñɔtɩnɩ-ɩ nɛ ɛ-wayɩ nɛ etukuni e-toko kɩtɩnʋʋ nɔɔ,+ 21 mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛmaɣzaɣ ɛ-taa se: «Ye montukuni cɛɛkɛ e-toko kɩtɩnʋʋ yɔ, mɔ-yɔɔ kaɣ cɛbʋ.» 22 Yesu kɛzɩ ɛ-tɩ, nɛ ɛna-ɩ lɛ, eheyi-i se: «Sɔɔndʋ ɛtaakpa-ŋ, mɛn-pɛlɛ! Ñe-tisuu yeba nɛ ñɔ-yɔɔ cɛ.»+ Nɛ kpaɣnɩ ñɩɣyʋʋ ŋgʋ lɛ, halʋ ɛnʋ ɛ-yɔɔ cɛ.+
23 Yesu sʋ ñʋʋdʋ ɛnʋ ɛ-ɖɩɣa taa nɛ ɛna hɩsɩ hʋlɩyaa nɛ samaɣ ŋga kɛwɛɛ nɛ kamakɩ kubusi nɛ kepeendiɣ yɔ lɛ,+ 24 eheyi-wɛ se: «Ɩlɩɩ cɩnɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ halɩbɩɣa ŋga katɩsɩ ɛlɛ keɖiɣni ɖou kiɖou.»+ Peeɖe papaɣzɩ-ɩ woŋuu nɛ peniŋi-i. 25 Patɩɩlɩzɩ samaɣ awayɩ lɛ, ɛsʋʋ nɛ ɛɖɔkɩ halɩbɩɣa ŋga ke-nesi taa,+ nɛ kakʋyɩ.+ 26 Nɛ tɔm ndʋ, tɩyɛlɩ egeetiye nɖɩ ɖɩ-tɩŋa ɖɩ-taa.
27 Yesu kʋyɩ peeɖe nɛ ɛɖɛɣ lɛ, yʋlʋmaa 2+ tɩŋ ɛ-wayɩ nɛ pamakɩ kubusi nɛ pɔtɔŋ se: «Na ɖa-pʋtɔdɩyɛ, Daviid Pɩyalʋ.» 28 Yesu sʋ ɖɩɣa nakɛyɛ taa lɛ, yʋlʋmaa mba pɔñɔtɩnɩ-ɩ, nɛ ɛpɔzɩ-wɛ se: «Ɩwɛnɩ tisuu se manpɩzɩɣ nɛ mala mbʋ?»+ Pocosi-i se: «Ɛɛɛ, Kɩbaɣlʋ.» 29 Peeɖe etukuni pɛ-ɛsa+ nɛ ɛtɔ se: «Pɩlabɩ-mɩ ɛzɩ ɩwɛnʋʋ tisuu yɔ.» 30 Nɛ pɛ-ɛsa paɣzɩ naʋ. Pɩtasɩ lɛ, Yesu ka pa-ñʋŋ taa siŋŋ se: «Ɩkpa mɩ-tɩ nɛ nɔɔyʋ ɛtaanɩɩ-tʋ.»+ 31 Ɛlɛ palɩ awayɩ lɛ, pɛyɛlɩnɩ ɛ-tɔm egeetiye nɖɩ ɖɩ-tɩŋa ɖɩ-taa.
32 Palɩɣaɣ lɛ, na, ɛyaa kɔnɩ eliikenu nɔɔyʋ Yesu cɔlɔ, ɛkɛ kaayɔɔdaɣ;+ 33 nɛ ɛɖɔɔnɩ eleeu ɛnʋ nɛ pɩtɛ lɛ, kaayɔɔdaɣ ŋga kapaɣzɩ yɔɔdʋʋ.+ Nɛ pɩɖɩɣzɩ ɛyaa samaɣ nɛ kɔtɔŋ se: «Wiɖiyi ɖɩtɩnatɩ nabʋyʋ ɛzʋnɔ Izrayɛɛlɩ taa.»+ 34 Ɛlɛ Farɩsɩ mba wɛɛ nɛ pɔtɔŋ se: «Aleewaa ñʋʋdʋ ɖoŋ taa ɛɖɔɔnʋʋ aleewaa.»+
35 Nɛ Yesu wɛɛ nɛ ɛcɔʋ tɛtʋ sɔsɔtʋ nɛ tɛtʋ cikpetu tɩŋa taa nɛ ɛwɩlɩɣ tɔm pɛ-tɛ sinaagɔɔgɩwaa taa nɛ esusuu Kewiyaɣ tɔm kɩbandʋ nɛ ɛwaɣ kʋdɔmɩŋ ndɩ ndɩ nɛ ɛjandʋ ndɩ ndɩ.+ 36 Ɛna ɛyaa samaɣ lɛ, kɔ-tɔm labɩ-ɩ pʋtɔdɩyɛ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ pawɩlaɣ-kɛ ñaŋ nɛ koyotuu ɛzɩ heŋ weyi ɩfɛyɩnɩ ninɖiɣyu yɔ.+ 37 Nɛ eheyi ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se: «Ɛɛɛ, kʋmtʋ ɖɔwa, ɛlɛ tʋmlaɖaa wɛ ññɩɩ.+ 38 Pʋyɔɔ lɛ, itendi hayɩm Tʋ se etiyini tʋmlaɖaa ɛ-hayɩm taa.»+
10 Peeɖe ɛya ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa 12 nɛ ɛha-wɛ ɖoŋ azuluma feziŋ yɔɔ+ se pɔɖɔɔnɩ-ɩ, nɛ pawaa paa kʋdɔŋ ŋgʋ nɛ paa ɛjandʋ ndʋ.
2 Apostoloowaa 12 mba, pa-hɩla yɔ:+ Kajalaɣ lɛ, Siimɔɔ weyi payaɣ-ɩ se Pɩyɛɛrɩ+ yɔ nɛ e-neu* Andree;+ Zebedee pɩyalʋ Yakubu nɛ e-neu* Yohanɛɛsɩ;+ 3 Filiipu nɛ Bartelemii;+ Tomaa+ nɛ Maatiyee+ weyi ɛkɛ lambuu mʋyʋ yɔ; Alfee pɩyalʋ Yakubu; nɛ Taadee; 4 Siimɔɔ Kanaŋ tʋ;* nɛ Yudaasɩ Isɩkarɩyɔɔtɩ weyi ɛlɩ ɛ-wayɩ pʋwayɩ yɔ.+
5 Yesu tiyi 12 mba, nɛ ɛɖʋ-wɛ paɣtʋ tʋnɛ:+ «Ɩtaatɩŋnɩ ajɛɛ taa mba nʋmɔŋ taa, nɛ ɩtaasʋʋ Samaarii mba tɛtʋ natʋyʋ taa;+ 6 ɛlɛ, ɩwɛɛ nɛ iwoki Izrayɛɛlɩ ɖɩɣa taa heŋ kilebiŋ cɔlɔ na.+ 7 Iwoki lɛ, isusi se: “Ɛsɔdaa Kewiyaɣ ñɔtaa.”+ 8 Ɩwaa kʋdɔndɩnaa,+ ifezi sɩɖaa, iyele nɛ canasɩ yɔɔ cɛ,* ɩɖɔɔnɩ aleewaa. Ɩmʋ falaa, ɩha falaa. 9 Ɩtaañɩnɩ sika, yaa liidiye ñɩɣtʋ, yaa ñɩɣyʋʋ kɩsɛɛmʋʋ se ɩɖʋ mi-liidiye huyiŋ taa,+ 10 nɛ ɩtaañɩnɩ tɔɔnaɣ huyuu se ɩɖɔmnɩ nʋmɔʋ, yaa tokonaa 2,* yaa naataŋgbala, yaa ɖaʋ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ tʋmlaɖʋ mʋnaa se pɛcɛlɩ-ɩ ɛ-tɔɔnaɣ.+
11 «Ye ɩsʋ tɛtʋ sɔsɔtʋ natʋyʋ taa yaa tɛtʋ cikpetu natʋyʋ taa yɔ, ɩñɩnɩ tɩ-taa ɛyʋ weyi ɛmʋnaa yɔ, nɛ ɩcaɣ peeɖe nɛ pɩkɔɔ pɩsɩɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ ɩɖɛɣ yɔ.+ 12 Alɩwaatʋ ndʋ ɩsʋʋ ɖɩɣa nakɛyɛ taa yɔ, ɩsɛɛ ɖɩɣa taa mba. 13 Ye ɖɩɣa ŋga kamʋnaa yɔ, mɩ-laŋhɛzɩyɛ ɛkɔɔ kɔ-yɔɔ;+ ɛlɛ ye katɩmʋna yɔ, mɩ-laŋhɛzɩyɛ ɛpɩsɩ mɩ-yɔɔ. 14 Ye ɩsʋ ɖoli nɛ nɔɔyʋ ɛtɩmʋ-mɩ yaa etiwelisi mɩ-tɔm yɔ, ɩɩlɩɣ ɖɩɣa ŋga ka-taa yaa tɛtʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, ikpizi mʋzʋʋ mɩ-nɩŋgbanzɩ yɔɔ.+ 15 Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se pɩkaɣ wɛʋ Sodom nɛ Gomɔɔrɩ tɛtʋ weewee+ Tɔm Hʋʋ Kɩyakʋ wiye nɛ pɩkɩlɩ tɛtʋ ndʋ.
16 «Ɩna! Mentiyiɣ-mɩ ɛzɩ heŋ yɔ ñɩtʋ taa hasɩ* hɛkʋ taa; pʋyɔɔ lɛ ɩwɛɛ lɛɣtʋ ɛzɩ ɖʋmaa yɔ, nɛ ɩtaawɛɛnɩ kɩwɛɛkɩtʋ natʋyʋ ɛzɩ ahoo yɔ.+ 17 Ɩkpa mɩ-tɩ nɛ ɛyaa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pakaɣ-mɩ kpaʋ nɛ powoni tɔm ɖɩhʋyɛ,+ nɛ pakaɣ-mɩ luu agbazɛɛ+ pɛ-tɛ sinaagɔɔgɩwaa taa.+ 18 Nɛ pakaɣ-mɩ wonuu komina ñʋndɩnaa nɛ awiya ɛsɩndaa+ mɔ-yɔɔ, se pɩkɛnɩ pa nɛ ajɛɛ taa mba aseɣɖe.+ 19 Ɛlɛ, alɩwaatʋ ndʋ pakpaɣ-mɩ nɛ pɛcɛlɩ yɔ, ɩtaanɩɣzɩ ɛzɩma yaa tɔm ndʋ ɩkaɣ yɔɔdʋʋ yɔ tɩ-yɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pakaɣ-mɩ heyuu tɔm ndʋ ɩkaɣ yɔɔdʋʋ yɔ ñɩɣyʋʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ;+ 20 mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩtɩkɛ mi-ɖeke ɩkaɣnɩ yɔɔdʋʋ, ɛlɛ mɩ-Caa fezuu kaɣnɩ tɩŋnʋʋ mɩ-yɔɔ nɛ kɩyɔɔdɩ.+ 21 Pɩtasɩ lɛ, ɖalʋ kaɣ yebu nɛ pakʋ neu yaa neu kaɣ yebu nɛ pakʋ ɖalʋ, nɛ caja kaɣ yebu nɛ pakʋ ɛ-pɩɣa, nɛ piya kaɣ kʋyʋʋ sɩ-lʋlɩyaa yɔɔ nɛ siyele nɛ pakʋ-wɛ.+ 22 Nɛ ɛyaa kpeekpe kaɣ-mɩ paɖʋʋ ma-hɩɖɛ yɔɔ,+ ɛlɛ weyi ɛɖɔkʋʋ* ɛ-laŋɩyɛ nɛ pɩkɔɔ pɩtɛ yɔ, ɛnʋ kaɣnɩ hiɣu ñʋʋ yabʋ.+ 23 Alɩwaatʋ ndʋ panazɩɣ-mɩ tɛtʋ natʋyʋ taa yɔ, ise nɛ iwolo lɛɛtʋ taa,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se ɩɩkaɣ cɔʋ Izrayɛɛlɩ tɛtʋ tɩŋa nɛ ɩtɛ kaaʋ pʋcɔ nɛ ɛyʋ Pɩyalʋ talɩ.
24 «Sukulibɩɣa tɩkɩlɩ ka-wɩlɩyʋ, nɛ yom tɩkɩlɩ ɛ-caa.+ 25 Pɩɖɔ sukulibɩɣa se kɛwɛɛ ɛzɩ ka-wɩlɩyʋ yɔ, nɛ yom se ɛwɛɛ ɛzɩ ɛ-caa yɔ.+ Ye ɛyaa ɩya ɖɩɣa ñʋʋdʋ se Bɛlɩzeebuub*+ yɔ, paayaɣ ɛ-ɖɩɣa taa mba mbʋ nɛ pɩkɩlɩ yaa we? 26 Pʋyɔɔ lɛ, itaase-wɛ sɔɔndʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ nabʋyʋ fɛyɩ se pohuuzi pɩ-yɔɔ nɛ paakaɣ pɩ-yɔɔ kuluu, nɛ nabʋyʋ fɛyɩ mɛsaɣ tɛɛ se paakaɣ-pʋ tɩlʋʋ.+ 27 Tɔm ndʋ meheyiɣ-mɩ cɩkpɛndʋʋ taa yɔ, ɩyɔɔdɩ-tʋ ñalɩmɩyɛ taa; nɛ tɔm ndʋ pɛwɛɛtɩ mɩ-nɩŋgbaaŋ taa yɔ, isusi-tʋ ɖɩsɩ ñʋŋ taa.+ 28 Nɛ sɔɔndʋ ɛtaakpa-mɩ nɛ mba pakʋʋ tomnaɣ ɛlɛ paapɩzɩɣ nɛ pakʋ kalɩzaɣ* yɔ;+ ɛlɛ ise sɔɔndʋ weyi ɛpɩzɩɣ nɛ ɛɖɩzɩ kalɩzaɣ nɛ tomnaɣ Gehena* taa yɔ.+ 29 Pɛpɛdɩɣ cɩʋcɩʋnaa 2 liidiye pɔɔyaɣ ŋga katɩlɩɩ pʋyʋ yɔ,* yaa we? Paa mbʋ yɔ, pa-taa kʋɖʋm ɛɛkaɣ tɔlʋʋ tataa nɛ mɩ-Caa tɩtɩlɩ.+ 30 Ɛlɛ halɩ pakalɩ mɩ-ñʋʋ taa ñɔsɩ tɩŋa. 31 Pʋyɔɔ lɛ, itaase sɔɔndʋ; ɩwɛ wazaɣ nɛ pɩkɩlɩ cɩʋcɩʋnaa sakɩyɛ.+
32 «Ye mbʋ, weyi ɛyɔɔdʋʋ kaɣlaa ɛyaa ɛsɩndaa se ɛsɩmɩ-m yɔ,+ ma ɖɔɖɔ mankaɣ yɔɔdʋʋ kaɣlaa man-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ ɛ-ɛsɩndaa se mansɩmɩ-ɩ.+ 33 Ɛlɛ weyi ekiziɣ-m ɛyaa ɛsɩndaa yɔ, mankaɣ-ɩ ɖɔɖɔ kizuu man-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ ɛ-ɛsɩndaa.+ 34 Ɩtaamaɣzɩ se laŋhɛzɩyɛ mɔnkɔnɩ tɛtʋ yɔɔ; pɩtɩkɛ laŋhɛzɩyɛ mɔnkɔnaa, ɛlɛ laɣɖɛ.+ 35 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ mɔnkɔm se mantayɩ, ɛyʋ nɛ ɛ-caa pɛ-hɛkʋ taa, pɛlɛ nɛ e-ɖoo pɛ-hɛkʋ taa, wolu nɛ ɛ-waŋ pɛ-hɛkʋ taa.+ 36 Toovenim lɛ, ɛyʋ koyindinaa kaɣ kɛʋ ɛ-maɣmaɣ ɛ-ɖɩɣa taa mba. 37 Weyi ɛsɔɔlʋʋ ɛ-caa yaa e-ɖoo nɛ pɩkɩlɩ-m yɔ, ɛtɩmʋnɩ-m; nɛ weyi ɛsɔɔlʋʋ ɛ-pɩyalʋ yaa ɛ-pɛlɛ nɛ pɩkɩlɩ-m yɔ, ɛtɩmʋnɩ-m.+ 38 Nɛ weyi etitisi nɛ ɛkpaɣ ɛ-nazɩm sizika* nɛ ɛtɩŋ ma-wayɩ yɔ, ɛtɩmʋnɩ-m.+ 39 Weyi ɛyakɩ ɛ-kalɩzaɣ* ñʋʋ yɔ, ɛkaɣ-kɛ lesuu; nɛ weyi elesiɣ ɛ-kalɩzaɣ* mɔ-yɔɔ yɔ, ɛkaɣ-kɛ hiɣu.+
40 «Weyi ɛmʋʋ-mɩ yɔ, ɛmʋʋ-m ɖɔɖɔ, nɛ weyi ɛmʋʋ-m yɔ, ɛmʋʋ ɖɔɖɔ Weyi etiyi-m yɔ.+ 41 Weyi ɛmʋʋ nayʋ nɔɔyʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛkɛ nayʋ yɔ, ɛkaɣ mʋʋ nayʋ kɩhɛyʋʋ,+ nɛ weyi ɛmʋʋ ɛyʋ siɣsiɣ tʋ nɔɔyʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛkɛ ɛyʋ siɣsiɣ tʋ yɔ, ɛkaɣ mʋʋ ɛyʋ siɣsiɣ tʋ kɩhɛyʋʋ. 42 Nɛ weyi ɛhaɣ ɛyaa cikpema panɛ, pa-taa nɔɔyʋ paa lɩm kiniɣdim kɔpʋ kʋɖʋmʋʋ maɣmaɣ se ɛñɔɔ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛlɛ kɛ tɔmkpɛlɩkɩyʋ yɔ, meheyiɣ-mɩ toovenim taa se ɛɛkaɣ lesuu ɛ-kɩhɛyʋʋ kpa.»+
11 Yesu tɛm ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa 12 paɣtʋ ɖʋʋ lɛ, ɛlɩɩ peeɖe nɛ ewolo se ɛwɩlɩ nɛ esusi tɔm pɛ-tɛtʋ ndɩ ndɩ taa.+
2 Ɛlɛ Yohanɛɛsɩ kaawɛ salaka taa,+ nɛ ɛnɩ Krɩstʋ tʋma taŋ lɛ, etiyi ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa+ 3 se pɔpɔzɩ-ɩ se: «Ñɛkɛnɩ Weyi ɛkaɣ kɔm yɔ, yaa pɩwɛɛ se ɖɩɖaŋ nɔɔyʋ?»+ 4 Yesu cosi-wɛ nɛ ɛtɔ se: «Iwolo nɛ ɩkɛdɩ Yohanɛɛsɩ tɔm ndʋ iɖiɣni nɩʋ nɛ mbʋ iɖiɣni naʋ yɔ:+ 5 Yʋlʋmaa naɣ lɛɛlɛɛyɔ+ nɛ taɖɩyɛ tɩnaa ɖɔŋ, canasɩ+ yɔɔ cɛkɩ* nɛ tandamaa nɩɣ, sɩɖaa feŋ, nɛ posusuu kʋñɔndɩnaa tɔm kɩbandʋ.+ 6 Koboyaɣ tʋ lɛ weyi ɛɛnaɣ mɔ-yɔɔ mbʋ pituuluu-i se ɛtɔlɩ yɔ.»+
7 Pakpaɣ pa-nʋmɔʋ nɛ papɩsɩɣ lɛ, Yesu paɣzɩ ɛyaa samaɣ heyuu Yohanɛɛsɩ yɔɔ tɔm se: «Ɛbɛ ɩlɩ naʋ kañɩmbusuu taa?+ Kañɩŋgbayaɣ ŋga helim cɔzʋʋ-kɛ yɔ?+ 8 Ye mbʋ, ɛbɛ ɩlɩ naʋ? Abalʋ weyi esu tokonaa ɖɔfɩɩ* yɔ? Ɩna, mba posuu tokonaa ɖɔfɩɩ yɔ, awiya ɖɩsɩ taa pɛwɛɣ. 9 Ye mbʋ, ɛbɛ yɔɔ kpem ɩlɩwa yɔ? Se ɩna nayʋ nɔɔyʋ yaa we? Ɛɛɛ, meheyiɣ-mɩ se ɛcɛzɩ nayʋ pɩŋŋ.+ 10 Ɛ-tɔm pamawa se: “Na! Mentiyiɣ men-tiyiyu nɛ ɛɖɛ-ŋ nɔɔ,* nɛ ɛkaɣ ñɔɔzʋʋ ña-nʋmɔʋ ñɛ-ɛsɩndaa!”+ 11 Toovenim taa lɛ meheyiɣ-mɩ se, mba halaa lʋlɩ-wɛ yɔ pa-taa lɛ, nɔɔyʋ tɩlɩɩ nɛ ɛkɩlɩ Yohanɛɛsɩ Lɩm Mɩyɩsɩyʋ; ɛlɛ weyi ɛkɛ cikpelu ɛsɔdaa Kewiyaɣ taa yɔ, ɛkɩlɩ-ɩ.+ 12 Kpaɣnɩ Yohanɛɛsɩ Lɩm Mɩyɩsɩyʋ alɩwaatʋ taa nɛ pɩtalɩ lɛɛlɛɛyɔ lɛ, ɛsɔdaa Kewiyaɣ kɛnɩ kaɖʋwa ŋga ɛyaa wɛɛ nɛ palʋkɩ se patalɩ yɔ, nɛ mba palʋkɩ siŋŋ yɔ, pehikiɣ-kɛ.+ 13 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, Nayaa nɛ Paɣtʋ, pa-tɩŋa paayɔɔdɩ natʋ tɔm nɛ pɩkɔɔ pɩsɩɩnɩ Yohanɛɛsɩ;+ 14 nɛ ye ɩsɔɔlaa se itisiɣ tɩ-yɔɔ yɔ, ɛnʋ lɛ “Eliya weyi pɩwɛɛ se ɛkɔŋ yɔ.”+ 15 Weyi ɛwɛnɩ nɩŋgbaaŋ lɛ, ewelisi.
16 «Anɩ mankaɣ kpaɣʋ kpaɖʋʋ kʋnɛ nɛ mɛnkɛdɩna?+ Kɩwɛ ɛzɩ piya cikpesi nzɩ sɩcaɣ kɩyakʋ taa* nɛ sɩyaɣ sɩ-taabalaa mba sɩ nɛ wɛ peleɣyiɣ yɔ, 17 nɛ sɩtɔŋ se: “Ðɩya-mɩ hɩlaɣ ɛlɛ ɩtɩpaa; ɖɩcaɣ kʋñɔwiye, ɛlɛ ɩtɩnɩɩ siziŋ nɛ ɩma mɩ-laŋa taa.” 18 Mbʋ ɖɔɖɔ, Yohanɛɛsɩ kɔma nɛ ɛɛtɔkɩ nɛ ɛɛñɔʋ, ɛlɛ ɛyaa tɔŋ se: “Ekem eleeu.” 19 Ɛyʋ Pɩyalʋ ñɔkɔma lɛ, ɛtɔkɩ nɛ ɛñɔʋ,+ ɛlɛ ɛyaa tɔŋ se: “Ɩna! Abalʋ ɛnɛ ɛkɛ hiluu tʋ nɛ vɛɛ ñɔyʋ, lambuu mʋyaa nɛ kɩwɛɛkɩm laɖaa pa-taabalʋ.”+ Ɛlɛ, lɔŋsɩnɖɛ lakasɩ* patɩlɩɣna se lɔŋsɩnɖɛ nɖɩ ɖɩwɛ siɣsiɣ.»+
20 Ðɩnɛ ɛlɛ ɛpaɣzɩ kalʋʋ tɛtʋ ndʋ tɩ-taa ɛɛkɩlɩ labʋ maamaaci lakasɩ yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ tɩ-taa mba tikpiɖi pa-kɩwɛɛkɩm yɔɔ. 21 Ɛyɔɔdaa se: «Pɩtɔɔ-ŋ Koraaziini! Pɩtɔɔ-ŋ Bɛtɩsayidaa! Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, maamaaci lakasɩ nzɩ palabɩ mɩ-tɛ yɔ, ye Tiirɩ nɛ Siidɔɔ taa paalabɩ-sɩ yɔ, pa-taa mba kaakpiɖi pa-kɩwɛɛkɩm yɔɔ ɖooo lɔŋ nɛ posuu fɔlɔtɔnaa nɛ pacaɣ tɔlɩma taa.+ 22 Ɛlɛ meheyiɣ-mɩ se pɩkaɣ wɛʋ Tiirɩ nɛ Siidɔɔ weewee Tɔm Hʋʋ Kɩyakʋ wiye nɛ pɩkɩlɩ-mɩ.+ 23 Piyele nɛ ña Kapɛrɩnawum,+ ŋmaɣzɩɣ se pakaɣ-ŋ kpazʋʋ ɛsɔdaa? Ðooo Pɩlaʋ* taa ŋkaɣ tibu,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ maamaaci lakasɩ nzɩ palabɩ ñɛ-tɛ yɔ, ye paalabɩ-sɩ Sodom tɛtʋ taa yɔ, tɩɩwɛɛ nɛ pɩtalɩnɩ kɩyakʋ kʋnɛ. 24 Ɛlɛ meheyiɣ-ŋ se, pɩkaɣ wɛʋ Sodom tɛtʋ weewee Tɔm Hʋʋ Kɩyakʋ wiye nɛ pɩkɩlɩ-ŋ.»+
25 Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, Yesu yɔɔdɩ se: «Mansaŋɩ-ŋ ɛyaa ɛsɩndaa, Caa, ɛsɔdaa nɛ tɛtʋ pa-Kɩbaɣlʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋmɛsɩ pʋnɛ lɔŋsɩnɖaa nɛ lɛɣtʋ tɩnaa, nɛ ŋkuli pɩ-yɔɔ nɛ ŋwɩlɩ piya ajamaa.+ 26 Ɛɛɛ, hayɩ Caa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ mbʋ pɩkɛdɩnɩ-ŋ lɛ lɛ. 27 Man-Caa ɖʋzɩ pɩtɩŋa payɩ me-nesi tɛɛ,+ nɛ nɔɔyʋ ɛɛsɩŋ Pɩyalʋ camɩyɛ ye pɩtɩkɛ Caa yɔ;+ nɛ nɔɔyʋ ɛɛsɩŋ ɖɔɖɔ Caa camɩyɛ ye pɩtɩkɛ Pɩyalʋ nɛ weyi Pɩyalʋ sɔɔlaa se ekuli Caa yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ-ɩ yɔ.+ 28 Ɩkɔɔ mɔn-cɔlɔ, mɩ mba payɩ ɩlakɩ kʋñɔŋ nɛ sʋʋtʋ nɩ-mɩ yɔ, nɛ mankaɣ hɛzʋʋ mɩ-laŋa. 29 Ɩkpaɣ man-sʋʋtʋ ɖaʋ* nɛ ɩhɔɔlɩ nɛ ɩkpɛlɩkɩ mɔn-cɔlɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ mɛnkɛ laŋɩyɛ hɛɛɛ tʋ nɛ moluzuu man-tɩ,+ nɛ ɩkaɣ hiɣu laŋɩyɛ hɛzʋʋ. 30 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ man-sʋʋtʋ ɖaʋ fɛyɩ yuŋ,* nɛ man-sʋʋtʋ wɛ hʋnjaŋ.»
12 Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, Yesu tɩŋnɩ blee* hayɩm nabʋyʋ taa Sabaatɩ wiye. Ñɔɔsɩ wɩɣaɣ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa nɛ papaɣzɩ loyuu blee ñʋŋ nɛ ponuutuu pee nɛ pɔtɔkɩ.+ 2 Farɩsɩ mba na mbʋ lɛ, peheyi-i se: «Na! Ñɔ-tɔmkpɛlɩkɩyaa wɛɛ nɛ palakɩ mbʋ paɣtʋ tɩha nʋmɔʋ se pala Sabaatɩ wiye yɔ.»+ 3 Eheyi-wɛ se: «Ɩtɩkalɩ mbʋ Daviid kaalabɩ alɩwaatʋ ndʋ ñɔɔsɩ wɩɣaɣ ɛ nɛ ɛyaa mba paawɛ ɛ-cɔlɔ yɔ?+ 4 Ɛzɩma ɛsʋ Ɛsɔ ɖɩɣa taa nɛ ɛ nɛ mba paawɛ ɛ-cɔlɔ yɔ pɔtɔɔ kpɔnɔnaa mba pasɩɣ Ɛsɔ ɛsɩndaa yɔ,+ ŋgʋ paɣtʋ tɩha-wɛ nʋmɔʋ se pɔtɔɔ, ye pɩtɩkɛ cɔjɔnaa ɖeke yɔ?+ 5 Yaa ɩtɩkalɩ Paɣtʋ taa se Sabaatɩwaa wiye, cɔjɔnaa mba palakɩ tʋmɩyɛ templo taa yɔ, pamaɣnɩ Sabaatɩ paɣtʋ yɔɔ ɛlɛ pɩtɩkɛnɩ-wɛ kɩwɛɛkɩm na?+ 6 Ɛlɛ, meheyiɣ-mɩ se weyi ɛwɛ cɩnɛ yɔ, ɛkɩlɩ templo.+ 7 Nɛ ye ɩɩnɩ tɔm ndʋ tɩtɔŋ se: “Pʋtɔdɩyɛ naʋ mɔnsɔɔlaa,+ pɩtɩkɛ kɩlaʋ”+ yɔ tɩ-tɔbʋʋ yɔ, ɩtaakʋ mba patɩwɛɛkɩ pʋyʋ yɔ pɔ-tɔm. 8 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛyʋ Pɩyalʋ kɛ Sabaatɩ Kɩbaɣlʋ.»+
9 Ɛkʋyɩ lone nɖɩ ɖɩ-taa lɛ, ewolo pɛ-tɛ sinaagɔɔgɩ taa, 10 nɛ abalʋ nɔɔyʋ kaawɛ peeɖe, pɩcamɩ e-nesi!+ Nɛ pɔpɔzɩ Yesu se: «Ɛzɩ paɣtʋ ha nʋmɔʋ se pawaa ɛyʋ kʋdɔŋ Sabaatɩ wiye?» Pañɩnaɣ se pehiɣ kawanaɣ nɛ pakʋ ɛ-tɔm.+ 11 Ɛpɔzɩ-wɛ se: «Ye mɩ-taa nɔɔyʋ ɛwɛnɩ heu kʋɖʋm nɛ heu ɛnʋ ɛtɔlɩ pɔʋ taa Sabaatɩ wiye yɔ, ɛɛkaɣ-ɩ hɔm se ɛlɩzɩ yaa we?+ 12 Ɛyʋ tɔm tɩcɛyɩ siŋŋ nɛ pɩkɩlɩ heu yaa we? Ye mbʋ, paɣtʋ ha nʋmɔʋ se pala kɩbandʋ Sabaatɩ wiye.» 13 Peeɖe eheyi abalʋ ɛnʋ se: «Posi ñe-nesi.» Nɛ ɛlɛ posi-sɩ, nɛ sɩwaa caɣ caɣ nɛ sɩwɛɛ ɛzɩ nesi lɛɛsɩ yɔ. 14 Ɛlɛ Farɩsɩ mba lɩɩ nɛ pɛkpɛyɩ ɛ-tɔm se pakʋ-ɩ. 15 Yesu kɔm nɛ ɛna mbʋ lɛ, ɛkʋyɩ peeɖe nɛ ɛɖɛɛ. Ɛyaa sakɩyɛ ɖɔɖɔ tɩŋ ɛ-wayɩ+ nɛ ɛla nɛ pa-tɩŋa pɔ-yɔɔ cɛ, 16 ɛlɛ ɛpaɣ-wɛ siŋŋ nɛ ɛsɩyɛ kɩsɛɛmɩyɛ se pataayele nɛ ɛyaa sɩmɩ-ɩ,+ 17 se pɩsa nɛ tɔm ndʋ paatɩŋnɩ nayʋ Izaayii yɔɔ nɛ pɔyɔɔdɩ yɔ tɩla; ndʋ yɔ:
18 «Ɩna! Ma-lɩmɖʋyʋ+ weyi malɩzaa yɔ, man-kʋsɔɔlʋ weyi ɛ-tɔm kɛdɩnɩ-m yɔ!+ Mankaɣ ɖʋʋ men-fezuu ɛ-yɔɔ,+ nɛ ɛkaɣ yebu nɛ ajɛɛ tɩlɩ mbʋ siɣsiɣ wɛtʋ kɛnaa yɔ kpayɩ kpayɩ. 19 Ɛɛkaɣ you+ nɛ ɛɛkaɣ kubusi mabʋ, nɛ nɔɔyʋ ɛɛkaɣ ɛ-nɔɔ nɩʋ habɛɛ sɔsɔna yɔɔ. 20 Ɛɛkaɣ pɛlʋʋ kañɩŋgbayaɣ ŋga kolowa yɔ, nɛ ɛɛkaɣ ɖɩzʋʋ miŋ nimaɣ ŋga kɛwɛɛ nɛ kalɩɣ ñɔsɩ yɔ,+ pɩkɔɔ nɛ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ ɛlakɩ nɛ siɣsiɣ tɔm wa yɔ. 21 Toovenim taa lɛ, ajɛɛ kaɣ taʋ ɛ-hɩɖɛ liu.»+
22 Pʋwayɩ lɛ, pɔkɔnɩ Yesu eliikenu nɔɔyʋ, ɛɛkɛ yʋlʋm nɛ ɛtɛ ɛkɛ kaayɔɔdaɣ, nɛ ɛla nɛ ɛ-yɔɔ cɛ. Piyeba nɛ kaayɔɔdaɣ ŋga kapaɣzɩ yɔɔdʋʋ nɛ kanaɣ. 23 Nɛ pɩɖɩɣzɩ ɛyaa samaɣ tɩŋa pɩŋŋ nɛ kapaɣzɩ yɔɔdʋʋ se: «Ɛzʋnɔ pɩtɩkɛ Daviid Pɩyalʋ lɛ?» 24 Farɩsɩ mba nɩ tɔm ndʋ lɛ pɔtɔ se: «Abalʋ ɛnɛ, aleewaa ñʋʋdʋ Bɛlɩzeebuub* ɖoŋ taa ɛɖɔɔnʋʋ aleewaa.»+ 25 Yesu sɩm pa-lɩmaɣza mbʋ lɛ, eheyi-wɛ se: «Kewiyaɣ ŋga ka-taa mba youni ɖama yɔ, kɔyɔkʋʋ; nɛ tɛtʋ yaa ɖɩɣa ŋga ka-taa mba youni ɖama yɔ, kaakaɣ kam. 26 Mbʋ ɖɔɖɔ, ye Sataŋ ɛɖɔɔnʋʋ Sataŋ yɔ, pɩwɩlɩɣ se ɛ-taa tayaa; ye mbʋ, ɛzɩma e-kewiyaɣ kaɣ kam yɔ? 27 Pɩtasɩ lɛ, ye Bɛlɩzeebuub ɖoŋ taa mɔnɖɔɔnʋʋ aleewaa yɔ, a-ɖoŋ taa mɩ-pɩyalaa ñɔɖɔɔnʋʋ-wɛ? Pʋyɔɔ pakaɣ kɛʋ mɩ-tɔm hʋyaa. 28 Ɛlɛ, ye Ɛsɔ fezuu ɖoŋ taa mɔnɖɔɔnʋʋ aleewaa yɔ, Ɛsɔ Kewiyaɣ talɩ-mɩ toovenim taa.+ 29 Yaa ɛzɩma nɔɔyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛsʋʋ ɛyʋ ɖoŋ tʋ nɔɔyʋ ɖɩɣa taa nɛ ɛlazɩ ɛ-ñɩm nɛ ɛtɩcalɩnɩ ɛyʋ ɖoŋ tʋ ɛnʋ hɔkʋʋ? Pi-ɖeke piyekina nɛ ɛpɩzɩ ɛlazɩ ɛ-ɖɩɣa taa ñɩm. 30 Weyi ɛɛtɩnɩɣ mɔ-yɔɔ yɔ, ɛkaɖɩɣnɩ-m; nɛ weyi ɛɛsɩɣnɩ-m kpeɣluu yɔ, ɛmɩzɩɣ kɩmɩzʋ.+
31 «Pʋyɔɔ meheyiɣ-mɩ se, paa kɩwɛɛkɩm mbʋ ɛyaa ɩlaba nɛ paa tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ ndʋ pɔyɔɔdɩ wondu kiɖeɖetu yɔɔ yɔ, pakaɣ-wɛ kpeɣu; ɛlɛ paakaɣ kpeɣu weyi ɛyɔɔdʋʋ tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ fezuu kiɖeɖeu yɔɔ yɔ.+ 32 Weyi ɛyɔɔdʋʋ tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ ɛyʋ Pɩyalʋ yɔɔ yɔ, pakaɣ-ɩ kpeɣu;+ ɛlɛ weyi ɛyɔɔdʋʋ tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ fezuu kiɖeɖeu yɔɔ yɔ, paakaɣ-ɩ kpeɣu kpa, paa pɩtɩɩkɛ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ* ɖɩ-taa yaa nɖɩ ɖɩkɔŋ yɔ ɖɩ-taa yɔ.+
33 «Ye ɩsɔ tɩʋ kɩbaŋʋ yɔ, kɩlʋlʋʋ pee kɩbana, yaa ye ɩsɔ tɩʋ kɩdɛkɛdʋʋ yɔ, kɩlʋlʋʋ pee kɩdɛkɛdɛɛ; mbʋ pʋyɔɔ yɔ patɩlɩɣ tɩʋ nɛ ki-pee.+ 34 Cakpadanaa piya mɩ,+ ɩlakɩ ɛzɩma nɛ ɩyɔɔdɩ tɔm kɩbandʋ, ŋgʋ ɩkɛ ɛyaa kɩdɛkɛdaa? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, tɔm ndʋ tisu laŋɩyɛ taa yɔ, ndʋ nɔɔ yɔɔdʋʋ.+ 35 Ɛyʋ kɩbanʋ lɩzɩɣ ɛ-ñɩm kɩbam taa mbʋ pɩwɛ ɖeu yɔ, ɛlɛ ɛyʋ kɩdɛkɛdʋ lɩzɩɣ ɛ-ñɩm kɩdɛkɛdɩm taa mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu yɔ.+ 36 Meheyiɣ-mɩ se tɔm ndʋ payɩ ɛyaa yɔɔdʋʋ nɛ tɩfɛyɩ wazaɣ yɔ, pakaɣ-wɛ pɔzʋʋ akɔnta tɩ-yɔɔ+ Tɔm Hʋʋ Kɩyakʋ wiye; 37 mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pɩtɩŋnɩ tɔm ndʋ ŋyɔɔdʋʋ yɔ tɩ-yɔɔ lɛ, pakaɣ-ŋ yaʋ se siɣsiɣ tʋ; nɛ pɩtɩŋnɩ tɔm ndʋ ŋyɔɔdʋʋ yɔ tɩ-yɔɔ lɛ, pakaɣ kʋʋ ñɔ-tɔm.»
38 Peeɖe takayɩsɩ mayaa nɛ Farɩsɩ mba nabɛyɛ cosi-i nɛ pɔtɔ se: «Wɩlɩyʋ, ɖɩcaɣ se ŋwɩlɩ-ɖʋ yʋsaɣ nakɛyɛ.»+ 39 Ecosi-wɛ se: «Kpaɖʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ nɛ acɛyɛ ñɩŋgʋ* wɛɛ nɛ kɩñɩnɩɣ yʋsaɣ nakɛyɛ, ɛlɛ paakaɣ-kʋ wɩlʋʋ yʋsaɣ nakɛyɛ ye pɩtɩkɛ nayʋ Yoonaa yʋsaɣ yɔ.+ 40 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛzɩ Yoonaa kaawɛʋ kpakpayaɣ sɔsɔɔ lotu taa kɩyakɩŋ 3 nɛ ɖoo 3 yɔ,+ mbʋ ɖɔɖɔ ɛyʋ Pɩyalʋ kaɣ wɛʋ tɛtɛɛ kɩyakɩŋ 3 nɛ ɖoo 3.+ 41 Niniivi mba kaɣ kʋyʋʋ tɔm hʋʋ alɩwaatʋ taa, pa nɛ kpaɖʋʋ kʋnɛ nɛ pakʋ kɩ-tɔm; mbʋ pʋyɔɔ yɔ tɔm ndʋ Yoonaa susaa yɔ, tiyeba nɛ pekpiɖi.+ Ɛlɛ ɩna, weyi ɛwɛ cɩnɛ yɔ, ɛkɩlɩ Yoonaa.+ 42 Pakaɣ kʋsʋʋ hadɛ kiŋ abiɖe tɔm hʋʋ alɩwaatʋ taa, ɖɩ nɛ kpaɖʋʋ kʋnɛ nɛ ɖɩkʋ kɩ-tɔm; mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖɩlɩnɩ ɖooo tɛtʋ kamaɣ yɔɔ nɛ ɖɩkɔɔ se ɖiwelisi Salomɔɔ lɔŋsɩnɖɛ.+ Ɛlɛ ɩna, weyi ɛwɛ cɩnɛ yɔ, ɛkɩlɩ Salomɔɔ.+
43 «Alɩwaatʋ ndʋ azuluma fezuu nakʋyʋ lɩɣnɩ ɛyʋ nɔɔyʋ taa yɔ, kɩcɔʋ lona wena awɩlɩ waɣwaɣ yɔ a-taa nɛ kɩñɩnɩɣ lone nɖɩ ɖɩ-taa kɩhɛzɩ yɔ, nɛ kɩɩnaɣ naɖɩyɛ.+ 44 Peeɖe kɩtɔŋ se: “Manpɩsɩɣ man-ɖɩɣa taa ɖenɖe maalɩnaa yɔ,” nɛ kɩtalɩɣ lɛ kɩmaɣnɩ ɖɩɣa ŋga kpɛɖɛ, ɛlɛ pahazɩ ka-taa kpɩlɩŋgbɩlɩ nɛ pacanɩ-kɛ. 45 Ðɩnɛ ɛlɛ, kiwoki nɛ kɩkpaɣ feziŋ ndɩ ndɩ 7 weyi ɩwɛ kañatʋ nɛ pɩkɩlɩ-kʋ yɔ, nɛ ɩtɛŋ sʋʋ ɛyʋ ɛnʋ ɛ-taa lɛ, ɩcaɣ peeɖe; nɛ ɛyʋ ɛnʋ ɛ-wɛtʋ kɛdɛzaɣ ñɩndʋ wɛɛkɩɣ nɛ pɩkɩlɩ kajalaɣ ñɩndʋ.+ Mbʋ ɖɔɖɔ pɩkaɣ labʋ kpaɖʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ kʋnɛ.»
46 Ɛwɛɛ nɛ ɛyɔɔdʋʋnɩ ɛyaa samaɣ mbʋ lɛ, e-ɖoo nɛ e-newaa*+ pɔkɔɔ nɛ pasɩŋ awayɩ nɛ pañɩnɩɣ se pɔyɔɔdɩnɩ-ɩ.+ 47 Nɛ nɔɔyʋ heyi-i se: «Na! Ño-ɖoo nɛ ñe-newaa* pasɩŋ awayɩ nɛ pañɩnɩɣ se pɔyɔɔdɩnɩ-ŋ.» 48 Nɛ ecosi weyi ɛyɔɔdɩnɩ-ɩ yɔ se: «Akɛ mon-ɖoo, nɛ mba kɛ me-newaa?» 49 Nɛ ɛwɩlɩ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa nesi nɛ ɛtɔ se: «Na! Mon-ɖoo nɛ me-newaa yɔ!+ 50 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ weyi ɛlakɩ man-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ ɛ-sɔɔlɩm yɔ, ɛnʋ kɛnɩ me-neu, man-ɖalʋ, mɔn-kɔɔ nɛ mon-ɖoo.»+
13 Kɩyakʋ ŋgʋ ki-wiye, Yesu lɩ ɖɩɣa taa lɛ, ewolo nɛ ɛcaɣ teŋgu nɔɔ. 2 Nɛ ɛyaa samaɣ sɔsɔɔ wolo nɛ kekpeɣli ɛ-cɔlɔ, nɛ pʋyɔɔ lɛ ɛkpa kpɩyʋʋ nakʋyʋ taa nɛ ɛcaɣ, nɛ ɛyaa samaɣ tɩŋa ñasɩŋ kidiiliŋ yɔɔ.+ 3 Ðɩnɛ ɛlɛ, eheyi-wɛ tɔm sakɩyɛ aduwa taa+ nɛ ɛtɔ se: «Ɩna! Ðomaɣ ɖuyu nɔɔyʋ lɩwa se eɖuu ɖomaɣ.+ 4 Eɖuwaɣ lɛ, pee naayɛ tɔlɩ nʋmɔʋ nɔɔ, nɛ sumasɩ kɔɔ nɛ sɩtɔɔ-yɛ.+ 5 Lɛɛna tɔlɩ kaaŋ taa ɖenɖe tɛtʋ tɩɖɔɔ yɔ, nɛ añɔ lɛɛ lɛɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ tɛtʋ fɛyɩ cukaŋ.+ 6 Ɛlɛ wɩsɩ lɩwa lɛ, ɖomaɣ ŋga kɔñɔwa yɔ, wɩsɩ ñaɣ-kɛ nɛ koloo, mbʋ pʋyɔɔ yɔ kɛfɛyɩnɩ hosi. 7 Lɛɛna tɔlɩ sɔɔ taa, nɛ sɔɔ kpa nɛ ahu ɖomaɣ ŋga kɔñɔwa yɔ kɔ-yɔɔ.+ 8 Piyele nɛ lɛɛna ñɔtɔlɩ tɛtʋ kɩbandʋ taa; nɛ apaɣzɩ lʋlʋʋ pee, naayɛ tam 100, lɛɛna tam 60, nɛ lɛɛna ɖɔɖɔ tam 30.+ 9 Weyi ɛwɛnɩ nɩŋgbaaŋ lɛ, ewelisi.»+
10 Peeɖe ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa kɔm ɛ-cɔlɔ nɛ pɔpɔzɩ-ɩ se: «Pɩlabɩ ɛzɩma nɛ ŋyɔɔdʋʋnɩ-wɛ aduwa taa?»+ 11 Ecosi-wɛ nɛ ɛtɔ se: «Mɩ lɛ, pɩha-mɩ waɖɛ se ɩnɩɩ ɛsɔdaa Kewiyaɣ mɛsaɣ tɛɛ tɔm kiɖeɖetu tɔbʋʋ;+ ɛlɛ mba lɛ, pɩtɩha-wɛ waɖɛ nɖɩ. 12 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ weyi ɛwɛna yɔ, pakaɣ-ɩ tasʋʋ sɔzʋʋ nɛ pɩkɩlɩ, nɛ ɛkaɣ wɛnʋʋ sakɩyɛ; ɛlɛ weyi ɛfɛyɩna yɔ, halɩ mbʋ ɛwɛna yɔ, pakaɣ-pʋ mʋʋ ɛ-cɔlɔ.+ 13 Mbʋ yebina nɛ mɔyɔɔdʋʋnɩ-wɛ aduwa taa; mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pɔcɔŋna ɛlɛ paanaɣ pʋyʋ; pewelisiɣ, ɛlɛ paanɩɣ natʋyʋ, nɛ paanɩɣ pʋ-tɔbʋʋ ɖɔɖɔ.+ 14 Nɛ Izaayii natʋ tɔm ɖiɣni labʋ pɔ-hɔɔlʋʋ taa. Tɩtɔŋ se: “Toovenim taa lɛ, ɩkaɣ welisuu, ɛlɛ ɩɩkaɣ pʋ-tɔbʋʋ nɩʋ kaaʋ; nɛ toovenim taa lɛ, ɩkaɣ cɔnʋʋ, ɛlɛ ɩɩkaɣ naʋ kaaʋ.+ 15 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, samaɣ kanɛ ka-laŋɩyɛ sʋ kpɩzɩŋ, kanɩnɩ ka-nɩŋgbaaŋ, ɛlɛ katiwelisi; kohuuzi kɛ-ɛsa se kataananɩ kɛ-ɛsa nɛ kataanɩɩnɩ ka-nɩŋgbaaŋ nɛ ka-laŋɩyɛ ɛtaanɩɩ tɔm tɔbʋʋ nɛ kapɩsɩnɩ mɔ-yɔɔ nɛ mawaa-kɛ.”+
16 «Ɛlɛ, ɩkɛ koboyaɣ tɩnaa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ mɩ-ɛsa naɣ nɛ mɩ-nɩŋgbaaŋ nɩɣ.+ 17 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se nayaa nɛ ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa sakɩyɛ kaasɔɔlaa se pana mbʋ iɖiɣni naʋ yɔ, ɛlɛ patɩna-pʋ;+ nɛ paasɔɔlaa ɖɔɖɔ se panɩɩ tɔm ndʋ iɖiɣni nɩʋ yɔ, ɛlɛ patɩnɩɩ-tʋ.
18 «Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, iwelisi ɖomaɣ ɖuyu yɔɔ eduuye tɔbʋʋ.+ 19 Ye nɔɔyʋ ewelisiɣ Kewiyaɣ tɔm, ɛlɛ ɛɛnɩɣ tɩ-tɔbʋʋ yɔ, kañatʋ tʋ+ kɔŋ nɛ ɛlɩzɩ mbʋ poɖu ɛ-laŋɩyɛ taa yɔ; ɖomaɣ ŋga lɛ ŋga poɖu nʋmɔʋ nɔɔ yɔ.+ 20 Ðomaɣ ŋga poɖu kaaŋ taa yɔ, ŋga lɛ weyi ewelisiɣ tɔm nɛ ɛmʋʋ-tʋ lɛɛ lɛɛ nɛ taa leleŋ yɔ.+ 21 Ɛlɛ, ɛfɛyɩnɩ hosi, paa mbʋ yɔ ɛɖɔkʋʋ-tʋ alɩwaatʋ natʋyʋ, nɛ kʋñɔŋ yaa nazɩm lɩɣ Kewiyaɣ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ lɛ, ɛlɔ e-tisuu* kpaagbaa. 22 Piyele nɛ ɖomaɣ ŋga poɖu-kɛ sɔɔ taa yɔ, ŋga lɛ ɛyʋ weyi ewelisiɣ Kewiyaɣ tɔm yɔ, ɛlɛ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ* ɖɩ-yɔɔ nɩɣzɛ+ nɛ ɖoŋ weyi ñɩm wɛna se pipeɣzi ɛyaa yɔ pohuu tɔm yɔɔ, nɛ tɩɩlʋlʋʋ pee.+ 23 Piyele nɛ ɖomaɣ ŋga poɖu tɛtʋ kɩbandʋ taa yɔ, ŋga lɛ weyi ewelisiɣ Kewiyaɣ tɔm nɛ ɛnɩɣ tɩ-tɔbʋʋ nɛ ɛlʋlʋʋ pee sakɩyɛ yɔ, naayɛ tam 100, lɛɛna tam 60, nɛ lɛɛna ɖɔɖɔ tam 30.»+
24 Ɛtasɩ-wɛ eduuye lɛɛɖɛ tuu nɛ ɛtɔ se: «Ɛsɔdaa Kewiyaɣ wɛ ɛzɩ ɛyʋ weyi eɖu ɖomaɣ kɩbaŋa ɛ-hayɩm taa yɔ. 25 Ɛyaa wɛɛ nɛ poɖou lɛ, e-koyindu kɔɔ nɛ eɖuu ñɩtʋ kɩdɛkɛdɩtʋ blee taa nɛ ɛɖɛɛ. 26 Blee ñɔwa nɛ kɩɖʋ pee lɛ, ñɩtʋ kɩdɛkɛdɩtʋ ɖɔɖɔ kpa. 27 Hayɩm tʋ yomaa kɔɔ nɛ pɔpɔzɩ-ɩ se: “Caa, pɩtɩkɛ ɖomaɣ kɩbaŋa ŋɖu ña-hayɩm taa kɛ? Nɛ ñɩtʋ kɩdɛkɛdɩtʋ ñalɩnɩ le pɩ-taa yɔ?” 28 Eheyi-wɛ se: “Koyindu nɔɔyʋ labɩnɩ mbʋ.”+ Yomaa pɔzɩ-ɩ se: “Ye mbʋ ŋsɔɔlaa se ɖiwolo nɛ ɖɩkpɛzɩ-tʋ?” 29 Ecosi-wɛ se: “Aayɩ, pɩtaakɛdɩ nɛ ɩɩkpɛzɩɣ ñɩtʋ kɩdɛkɛdɩtʋ lɛ, ɩkpɛndɩnɩ blee nɛ ɩkpɛzɩ. 30 Iyele nɛ pa-naalɛ pɛkpɛndɩ papaɣlɩ nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ kʋmtʋ; nɛ kʋmtʋ alɩwaatʋ taa lɛ, mankaɣ heyuu kʋnɖaa se: Ɩcalɩnɩ kpeɣluu ñɩtʋ kɩdɛkɛdɩtʋ nɛ ɩhɔkɩ-tʋ hɔɔ nɛ ɩñɔtɩ-tʋ miŋ; piyele nɛ blee yɔ, isuu-kʋ mon-kpou taa.”»+
31 Ɛtasɩ-wɛ tuu eduuye lɛɛɖɛ nɛ ɛtɔ se: «Ɛsɔdaa Kewiyaɣ wɛ ɛzɩ piye cikpeɖe* nɖɩ ɛyʋ nɔɔyʋ kpaɣaa nɛ eɖuu ɛ-hayɩm taa yɔ.+ 32 Toovenim taa lɛ, nɖɩ kɩlɩnɩ kɔzʋʋ ɖomasɩ kpeekpe taa, ɛlɛ ɖɩñɔwa nɛ ɖɩpaɣlɩ lɛ, ɖɩkpaɖɩ kaɖaɣ taa tɩŋ lɛɛŋ nɛ ɖɩpɩsɩ tɩʋ sɔsɔʋ, nɛ ɛsɔdaa sumasɩ kɔŋ nɛ sihikiɣ ɖɩjɔzɩyɛ ki-pilinzi yɔɔ.»
33 Ɛtasɩ-wɛ tuu eduuye lɛɛɖɛ se: «Ɛsɔdaa Kewiyaɣ wɛ ɛzɩ lɔlɔm ŋgʋ halʋ nɔɔyʋ kpaɣaa nɛ esidi mʋlʋm eyisi sɔsɔsɩ 3 taa nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ mʋtʋ kpeekpe kpawa yɔ.»+
34 Aduwa yɔɔ Yesu tɩŋnaa nɛ eheyi ɛyaa samaɣ tɔm ndʋ tɩ-tɩŋa. Toovenim taa lɛ, etaaheyiɣ-kɛ natʋyʋ nɛ ɛtɩtɩŋnɩ aduwa yɔɔ,+ 35 se pɩsa nɛ tɔm ndʋ paatɩŋnɩ nayʋ yɔɔ nɛ pɔyɔɔdɩ yɔ tɩla; ndʋ yɔ: «Mankaɣ kuluu mɔ-nɔɔ nɛ mɔyɔɔdɩ aduwa taa; mankaɣ susuu tɔm ndʋ pɛmɛsɩ-tʋ ɖooo kiɖe tɛɛ* yɔ.»+
36 Pʋwayɩ, eyebi ɛyaa samaɣ nɛ kɛɖɛɛ lɛ, ɛɖɛɛ nɛ ɛsʋʋ ɖɩɣa. Ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa kɔɔ ɛ-cɔlɔ nɛ peheyi-i se: «Lɩzɩ-ɖʋ hayɩm taa ñɩtʋ kɩdɛkɛdɩtʋ eduuye tɔbʋʋ.» 37 Ecosi-wɛ nɛ ɛtɔ se: «Ðomaɣ kɩbaŋa ɖuyu lɛ ɛyʋ Pɩyalʋ; 38 hayɩm lɛ ɛjaɖɛ.+ Piyele nɛ ɖomaɣ kɩbaŋa lɛ Kewiyaɣ pɩyalaa, ɛlɛ ñɩtʋ kɩdɛkɛdɩtʋ lɛ kañatʋ tʋ pɩyalaa,+ 39 nɛ koyindu weyi eɖu-tʋ yɔ, ɛnʋ lɛ Eleeu. Kʋmtʋ lɛ ɛjaɖɛ* tɛm alɩwaatʋ, nɛ kʋnɖaa lɛ Ɛsɔ tiyiyaa. 40 Ye mbʋ, ɛzɩ pekpeɣluu ñɩtʋ kɩdɛkɛdɩtʋ nɛ pɔñɔtɩ-tʋ miŋ yɔ, mbʋ ɖɔɖɔ pɩkaɣ labʋ ɛjaɖɛ* tɛm alɩwaatʋ taa.+ 41 Ɛyʋ Pɩyalʋ kaɣ tiyuu e-tiyiyaa, nɛ pakaɣ lɩzʋʋ e-Kewiyaɣ taa ɛyaa mba payɩ* peyeki se pituuli lalaa yɔ nɛ mba pamaɣnɩ paɣtʋ yɔɔ yɔ, 42 nɛ pakaɣ-wɛ pɛɖʋʋ miŋ momoɖe taa.+ Peeɖe pakaɣ wiu nɛ pasalɩɣ pe-kela. 43 Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa kaɣ ñɩlɩsʋʋ ɛzɩ wɩsɩ yɔ+ pa-Caa Kewiyaɣ taa. Weyi ɛwɛnɩ nɩŋgbaaŋ lɛ, ewelisi.
44 «Ɛsɔdaa Kewiyaɣ wɛ ɛzɩ ñɩm nabʋyʋ, mbʋ pɛmɛsɩ-pʋ hayɩm taa nɛ abalʋ nɔɔyʋ lɩɩ pɩ-yɔɔ nɛ ɛmɛsɩ-pʋ yɔ; nɛ ɛzɩma ɛ-taa kaalabɩ leleŋ yɔ pʋyɔɔ lɛ, ewolo nɛ ɛpɛdɩ mbʋ payɩ ɛwɛna yɔ nɛ ɛya hayɩm mbʋ.+
45 «Pɩtasɩ lɛ, ɛsɔdaa Kewiyaɣ wɛ ɛzɩ tadɩyɛ laɖʋ nʋmɔɖɔnʋ weyi ɛñɩnɩɣ kijisi kɩbanzɩ yɔ. 46 Ɛna kijiɣa kʋɖʋmaɣ ŋga kɛwɛ ñɩm siŋŋ yɔ lɛ, ewolo nɛ ɛpɛdɩ mbʋ payɩ ɛɛwɛna yɔ lɛɛ lɛɛ nɛ ɛyabɩ-kɛ.+
47 «Pɩtasɩ lɛ, ɛsɔdaa Kewiyaɣ wɛ ɛzɩ piyuu ŋgʋ pɔlɔ teŋgu taa nɛ kɩkpaɣ kpakpasɩ ndɩ ndɩ yɔ. 48 Nɛ kɩ-taa suwa lɛ, pɔhɔm-kʋ nɛ palɩzɩ kidiiliŋ yɔɔ, nɛ pacaɣ nɛ pɔtɔzɩ kpakpasɩ kɩbanzɩ+ nɛ paɖʋ ñanzɩ taa, piyele nɛ nzɩ sɩfɛyɩ ɖeu yɔ+ lɛ, pɔlɔ-sɩ. 49 Mbʋ pɩkaɣ labʋ ɛjaɖɛ* tɛm alɩwaatʋ taa. Ɛsɔ tiyiyaa kaɣ lɩʋ nɛ palɩzɩ kañatʋ tɩnaa siɣsiɣ tɩnaa hɛkʋ taa 50 nɛ pakaɣ-wɛ pɛɖʋʋ miŋ momoɖe taa. Peeɖe pakaɣ wiu nɛ pasalɩɣ pe-kela.
51 «Ɩnɩ tɔm tʋnɛ ti-kpeekpe tɩ-tɔbʋʋ na?» Pocosi-i se: «Ɛɛɛ.» 52 Ðɩnɛ ɛlɛ eheyi-wɛ se: «Ye mbʋ yɔ, samaɣ taa tɔm wɩlɩyʋ weyi pawɩlɩ-ɩ ɛsɔdaa Kewiyaɣ yɔɔ tɔm yɔ, ɛwɛ ɛzɩ abalʋ nɔɔyʋ, ɖɩɣa ñʋʋdʋ weyi ɛlɩzɩɣ ɛ-ñɩm ɖɩzɩyɛ taa wondu kɩfatʋ nɛ kɩbɩndʋ yɔ.»
53 Yesu tɛm aduwa ana tuu lɛ, ɛkʋyɩ peeɖe nɛ ɛɖɛɛ. 54 Ɛkɔm nɛ ɛtalɩ e-egeetiye taa lɛ,+ ɛpaɣzɩ-wɛ tɔm wɩlʋʋ pɛ-tɛ sinaagɔɔgɩ taa, nɛ pɩɖɩɣzɩ-wɛ pɩŋŋ nɛ pɔtɔŋ se: «Le abalʋ ɛnɛ ɛlɩ lɔŋsɩnɖɛ ɖɩnɛ nɛ maamaaci lakasɩ sɩnɛ sɩ-yɔɔ?+ 55 Pɩtɩkɛ kafɩnda pɩyalʋ lɛ?+ Pɩtɩkɛ e-ɖoo payaɣ se Maarɩɩ, nɛ pɩtɩkɛ e-newaa lɛ Yakubu nɛ Yosɛɛfʋ nɛ Siimɔɔ nɛ Yudaasɩ?+ 56 Nɛ e-newaa halɩñɩma tɩŋa fɛyɩ ɖɛ-hɛkʋ taa? Ye mbʋ, le ɛlɩ pɩtɩŋa mbʋ yɔ pɩ-yɔɔ?»+ 57 Nɛ ɛ-yɔɔ lɛ, pɩpaɣzɩ-wɛ tuuluu.+ Ɛlɛ Yesu heyi-wɛ se: «Paɖʋʋ nayʋ hɩɖɛ paa le, ɛlɛ e-egeetiye nɛ ɛ-ɖɩɣa maɣmaɣ taa lɛ, paaɖʋʋ-ɩ hɩɖɛ.»+ 58 Nɛ ɛtɩla maamaaci lakasɩ sakɩyɛ peeɖe, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pataawɛɛnɩ tisuu.
14 Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, Eroodi weyi ɛɛkɛ egeetiye ñʋʋdʋ yɔ, ɛnɩɩ tɔm ndʋ pɔyɔɔdaɣ Yesu yɔɔ yɔ+ 2 nɛ eheyi ɛ-lɩmɖʋyaa se: «Ɛyʋ ɛnʋ, ɛkɛ Yohanɛɛsɩ Lɩm Mɩyɩsɩyʋ. Pefezi-i nɛ sɩɖaa taa, nɛ pʋyɔɔ ɛlakɩ maamaaci lakasɩ nzɩ.»+ 3 Eroodi* kaakpa Yohanɛɛsɩ nɛ ɛhɔkɩ-ɩ nɛ ɛɖʋ-ɩ salaka ɛ-ɖalʋ Filiipu halʋ Eroodiyaadɩ yɔɔ.+ 4 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, Yohanɛɛsɩ heyaɣ Eroodi se: «Paɣtʋ tɩha-ŋ nʋmɔʋ se ŋkpaɣ Eroodiyaadɩ.»+ 5 Ɛlɛ, paa ɛɛsɔɔlaa se ɛkʋʋ Yohanɛɛsɩ yɔ, eseɣaɣ ɛyaa samaɣ sɔɔndʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ kakpakaɣ-ɩ se ɛkɛ nayʋ.+ 6 Ɛlɛ pɔtɔkaɣ Eroodi lʋlʋʋ kazandʋ+ lɛ, Eroodiyaadɩ pɛlɛ paa nɛ pɩkɛdɩnɩ Eroodi siŋŋ+ 7 nɛ ɛlɛ ɖuu se ɛcɛlɩɣ-ɩ mbʋ payɩ ɛkaɣ-ɩ pɔzʋʋ yɔ. 8 Peeɖe pɛlɛ ɛnʋ ɛɖɔm e-ɖoo lɔŋ tasʋʋ yɔɔ nɛ ɛtɔ se: «Cɛlɩ-m tɛlɛm kʋnɛ kɩ-taa Yohanɛɛsɩ Lɩm Mɩyɩsɩyʋ ñʋʋ.»+ 9 Paa pɩɩcɛyɩ wiyaʋ siŋŋ yɔ, e-ɖuutu nɛ mba ɛ nɛ wɛ pacaɣaa nɛ pɔtɔkɩ tɔɔnaɣ* yɔ pɔ-yɔɔ lɛ, ɛha nɔɔ se pɛcɛlɩ-ɩ kʋ. 10 Peeɖe etiyaa nɛ pɛsɛtɩ Yohanɛɛsɩ ñʋʋ salaka taa. 11 Pɔkɔnɩ ɛ-ñʋʋ tɛlɛm taa nɛ pɛcɛlɩ pɛlɛ, nɛ ɛlɛ woni-kʋ nɛ ɛcɛlɩ e-ɖoo. 12 Pʋwayɩ lɛ, ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa kɔɔ nɛ pakpaɣ e-tomnaɣ nɛ powoni pepi; nɛ powolo peheyi Yesu. 13 Yesu nɩ-tʋ lɛ, ɛkʋyɩ peeɖe nɛ ɛkpa kpɩyʋʋ taa nɛ ewolo lone nɖɩ ɖɩ-taa ɛpɩzɩɣ nɛ ɛwɛɛ e-ɖeke yɔ. Ɛlɛ samaɣ nɩwa se ɛɖɛwa lɛ, kalɩɩnɩ tɛtʋ ndɩ ndɩ taa nɛ kɔɖɔ nɩŋgbanzɩ nɛ katɩŋ ɛ-wayɩ.+
14 Etibini kpɩyʋʋ taa lɛ, ɛna ɛyaa samaɣ sɔsɔɔ nakɛyɛ, nɛ kɔ-tɔm labɩ-ɩ pʋtɔdɩyɛ,+ nɛ ɛla nɛ kʋdɔndɩnaa mba paawɛ ka-taa yɔ pɔ-yɔɔ cɛ.+ 15 Ɛlɛ ɖanaɣ ɖanaa lɛ, ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa kɔɔ ɛ-cɔlɔ nɛ peheyi-i se: «Lone ɖɩnɛ ɖiposini ɖɩsɩ nɛ ɖanaɣ tɛm ɖanʋʋ; yele samaɣ nɛ kɛɖɛɛ, nɛ kapɩzɩ kowolo tɛtʋ cikpetu taa nɛ kaya ka-tɩ tɔɔnaɣ.»+ 16 Ɛlɛ Yesu heyi-wɛ se: «Pɩtɩcɛyɩ se kɛɖɛɛ; mɩ-maɣmaɣ ɩha-kɛ nabʋyʋ nɛ kɔtɔɔ.» 17 Peheyi-i se: «Ðɩfɛyɩnɩ nabʋyʋ cɩnɛ nɛ pɩtasɩnɩ kpɔnɔnaa 5 nɛ kpakpasɩ 2.» 18 Eheyi-wɛ se: «Ɩkɔnɩ-m wɛ cɩnɛ.» 19 Nɛ eheyi ɛyaa samaɣ se kacaɣ ñɩtʋ yɔɔ. Ðɩnɛ ɛlɛ ɛkpaɣ kpɔnɔnaa mba pa-kagbanzɩ nɛ kpakpasɩ nzɩ sɩ-naalɛ, nɛ ɛkpazɩ ɛ-ɛsa nɛ ɛsɔdaa lɛ, ɛwazɩ pɩ-yɔɔ;+ nɛ ɛpɛlɩ kpɔnɔnaa nɛ pɩtɛ lɛ, ɛcɛlɩ-wɛ tɔmkpɛlɩkɩyaa, nɛ tɔmkpɛlɩkɩyaa tayɩ-wɛ ɛyaa samaɣ. 20 Nɛ pa-tɩŋa pɔtɔɔ nɛ pahaɣ; nɛ pekpeɣli hɔɔlasɩ nzɩ sɩkazaa yɔ, nɛ sisu ɖɔkɩŋ 12.+ 21 Mba pɔtɔwaa yɔ, pa-taa abalaa kpɛndɩ ɛzɩ 5 000 mbʋ yɔ, patɩkalɩ halaa nɛ piya cikpesi.+ 22 Nɛ kpaagbaa mbʋ lɛ, eheyi ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se pakpa kpɩyʋʋ taa nɛ pɛɖɛɛ-ɩ nɔɔ kidiiliŋ lɛɛkʋ yɔɔ, nɛ ɛnʋ yele ɛyaa samaɣ nɛ kɛɖɛɛ.+
23 Eyebi ɛyaa samaɣ nɛ kɛɖɛɛ lɛ, ɛɖɛɛ ɛkpa pʋʋ yɔɔ e-ɖeke se ɛtɩmɩ.+ Ðoo yuwa lɛ, e-ɖeke ɛɛwɛnɩ peeɖe. 24 Alɩwaatʋ ndʋ lɛ, kpɩyʋʋ kaaposini kidiiliŋ nɛ mɛtanaa mɩnɩŋ sakɩyɛ,* nɛ Yesu tɔmkpɛlɩkɩyaa wɛɛ nɛ palʋkɩnɩ lɩm hola, mbʋ pʋyɔɔ yɔ helim makaɣ tuluŋa. 25 Ɛlɛ pɩkɔm tɛbɩyɛ tɛɛ* lɛ, Yesu ɖɔŋ teŋgu yɔɔ nɛ ɛkɔŋ pɔ-cɔlɔ. 26 Alɩwaatʋ ndʋ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa na-ɩ ɛwɛɛ nɛ ɛɖɔŋ teŋgu yɔɔ lɛ, sɔɔndʋ kpa-wɛ nɛ pɔtɔ se: «Ðoziye yaa!» Nɛ pama kubuka nɛ sɔɔndʋ. 27 Ɛlɛ kpaagbaa mbʋ lɛ, Yesu yɔɔdɩnɩ-wɛ nɛ ɛtɔ se: «Sɔɔndʋ ɛtaakpa-mɩ! Ma na; itaase sɔɔndʋ.»+ 28 Pɩyɛɛrɩ heyi-i se: «Kɩbaɣlʋ, ye pɩkɛ ña yɔ, tɔ se mɔnɖɔ lɩm yɔɔ nɛ mɔnkɔɔ ñɔ-cɔlɔ.» 29 Eheyi-i se: «Kɔɔ!» Nɛ Pɩyɛɛrɩ lɩɩ kpɩyʋʋ taa nɛ ɛɖɔŋ lɩm yɔɔ nɛ ewoki Yesu cɔlɔ. 30 Ɛlɛ ɛcɔŋnaɣ ɛzɩma helim sɔsɔm makaɣ yɔ lɛ, sɔɔndʋ kpa-ɩ. Nɛ ɛpaɣzɩ lɩm tɛɛ sʋʋ lɛ, ɛma kubuka se: «Kɩbaɣlʋ, ya ma-ñʋʋ!» 31 Kpaagbaa mbʋ lɛ, Yesu sezi e-nesi nɛ ɛɖɔkɩ-ɩ nɛ eheyi-i se: «Tisuu ññɩɩ tʋ ña, ɛbɛ yeba nɛ ŋpaɣzɩ pɩtʋʋ?»+ 32 Pakpa kpɩyʋʋ taa lɛ, helim sɔsɔm mbʋ piyele mabʋ. 33 Nɛ mba paawɛ kpɩyʋʋ taa yɔ, paha-ɩ ñamtʋ,* nɛ pɔtɔ se: «Toovenim taa lɛ, ŋkɛ Ɛsɔ Pɩyalʋ.» 34 Nɛ pɛtɛzɩ teŋgu nɛ patalɩ Jeneezaarɛɛtɩ.+
35 Peeɖe mba sɩmɩ-ɩ lɛ, petiyi ageeta wena acɔ-wɛ nɛ ata yɔ a-tɩŋa a-taa, nɛ ɛyaa kɔnɩ-ɩ mba payɩ pɛkɛ kʋdɔndɩnaa yɔ. 36 Nɛ petendi-i se eyele nɛ potukuni cɛɛkɛ e-toko kɩtɩnʋʋ nɔɔ;+ nɛ mba payɩ potukaɣni-kɛ yɔ, pɔ-yɔɔ cɛkɩ caɣ caɣ.
15 Nɛ Farɩsɩ mba nɛ takayɩsɩ mayaa palɩɩnɩ Yeruzalɛm nɛ pɔkɔɔ Yesu cɔlɔ,+ nɛ pɔpɔzɩ-ɩ se: 2 «Ɛbɛ yɔɔ ñɔ-tɔmkpɛlɩkɩyaa maɣnɩ caanaʋ taa mba sɔnzɩ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, paasaŋɩɣ* pe-nesi alɩwaatʋ ndʋ pacaɣ tɔɔnaɣ tɔɔʋ yɔ.»+
3 Nɛ ecosi-wɛ nɛ ɛtɔ se: «Ɛbɛ yɔɔ mɩ-sɔnzɩ yɔɔ lɛ, ɩɩɖɔŋ Ɛsɔ paɣtʋ yɔɔ?+ 4 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ Ɛsɔ yɔɔdaa se: “Ðʋ ña-caa nɛ ño-ɖoo hɩɖɛ,”+ nɛ “Weyi ɛyɔɔdʋʋ tɔm ndʋ tɩɖʋʋ ɖɩwɩzɩyɛ* ɛ-caa yaa e-ɖoo yɔ, pɩwɛɛ se pakʋ-ɩ.”+ 5 Ɛlɛ mɩ yɔ, ɩyɔɔdʋʋ se: “Weyi eheyiɣ ɛ-caa yaa e-ɖoo se: ‘Mbʋ payɩ mɛwɛna se pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwazɩ-ŋ yɔ, pɩkɛ kʋjɔʋ ŋgʋ manɖʋwa se malakɩ Ɛsɔ yɔ,’+ 6 pɩtɩtasɩ cɛyʋʋ kaaʋ se ɛɖʋ ɛ-caa hɩɖɛ.” Mbʋ lɛ, mɩ-sɔnzɩ yɔɔ lɛ, ɩlaba nɛ Ɛsɔ tɔm tɩtasɩ wɛnʋʋ wazaɣ.+ 7 Pɩ-tɛɛ nɛ pɩ-yɔɔ tɩnaa mɩ, Izaayii kaawɛnɩ toovenim se ɛyɔɔdɩ mɩ-yɔɔ natʋ tɔm se:+ 8 “Samaɣ kanɛ, kaɖʋʋ-m hɩɖɛ nɛ ko-ndomee, ɛlɛ ka-laŋɩyɛ posini-m kpem. 9 Falaa yem kɛwɛɛ nɛ kɛsɛɣ-m, mbʋ pʋyɔɔ yɔ tɔm ndʋ kawɩlɩɣ yɔ, ɛyaa paɣtʋ tɩkɛnaa.”»+ 10 Ðɩnɛ ɛlɛ ɛpɔzɩ ɛyaa samaɣ se kɔñɔtɩnɩ-ɩ, nɛ eheyi-kɛ se: «Iwelisi nɛ ɩnɩɩ pʋ-tɔbʋʋ:+ 11 Pɩtɩkɛ mbʋ pɩsʋʋ ɛyʋ nɔɔ taa yɔ mbʋ pisiɣni-i, ɛlɛ mbʋ pɩlɩɣnɩ ɛ-nɔɔ taa yɔ mbʋ pisiɣni-i.»+
12 Ðɩnɛ ɛlɛ, ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa ñɔtɩnɩ-ɩ nɛ peheyi-i se: «Ŋnawa se Farɩsɩ mba nɩ tɔm ndʋ ŋyɔɔdaa yɔ lɛ, pituuli-wɛ?»+ 13 Nɛ ecosi se: «Tɩʋ ŋgʋ man-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ ɛtɩsɔ yɔ, pakaɣ-kʋ kpɛzʋʋ. 14 Iyele-wɛ. Nʋmɔʋ wɩlɩyaa yʋlʋmaa pɛkɛnaa. Ye yʋlʋm ɛwɩlɩɣ yʋlʋm nʋmɔʋ yɔ, pa-naalɛ pakaɣ tɔlʋʋ pɔʋ taa.»+ 15 Pɩyɛɛrɩ heyi-i se: «Lɩzɩ-ɖʋ eduuye nɖɩ ɖɩ-tɔbʋʋ.» 16 Peeɖe ɛpɔzɩ-wɛ se: «Mɩ ɖɔɖɔ halɩ nɛ sɔnɔ ɩfɛyɩnɩ tɔm taa nɩʋ lɛɣtʋ na?+ 17 Ɩɩsɩŋ se mbʋ payɩ pɩsʋʋ ɛyʋ nɔɔ taa yɔ, pɩtɩŋɩɣnɩ lotu taa nɛ pʋwayɩ lɛ pɩlɩɩ awayɩ ɖɩlɩyɛ taa yaa we? 18 Ɛlɛ, mbʋ payɩ pɩlɩɣnɩ nɔɔ taa yɔ, laŋɩyɛ taa pɩlɩɣna, nɛ mbʋ pisiɣni ɛyʋ.+ 19 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ laŋɩyɛ taa lɩmaɣza kɩdɛkɛda lɩɣna:+ ɛyaa kʋʋ, acɛyɛ labʋ, kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ,* mɩlɩm, cɛtɩm aseɣɖe lɩzʋʋ, tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ yɔɔdʋʋ wondu kiɖeɖetu yɔɔ. 20 Mbʋ pisiɣni ɛyʋ; ɛlɛ ye ɛyʋ ɛtɔɔ tɔɔnaɣ nɛ ɛtɩsaŋ* e-nesi yɔ, piipisiɣ-i.»
21 Yesu kʋyɩ peeɖe lɛ, ɛɖɛɛ nɛ ewolo Tiirɩ nɛ Siidɔɔ egeetiye taa.+ 22 Nɛ egeetiye nɖɩ ɖɩ-taa halʋ nɔɔyʋ ñɔtɩnɩ-ɩ, ɛkɛ Fenisii tʋ, nɛ ɛma kubuka se: «Na man-pʋtɔdɩyɛ, Kɩbaɣlʋ, Daviid Pɩyalʋ. Eleeu nɔɔyʋ wɛɛ nɛ ɛcɛyɩɣ mɛn-pɛlɛ siŋŋ.»+ 23 Ɛlɛ eticosi halʋ ɛnʋ paa tɔm kʋɖʋmtʋ. Ðɩnɛ ɛlɛ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa ñɔtɩnɩ-ɩ nɛ papaɣzɩ-ɩ tenduu se: «Heyi-i se ɛɖɛɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛwɛɛ nɛ ɛmakɩ kubusi ɖa-wayɩ.» 24 Ecosi se: «Patitiyi-m nɔɔyʋ cɔlɔ nɛ pɩtasɩnɩ Izrayɛɛlɩ ɖɩɣa taa heŋ kilebiŋ cɔlɔ.»+ 25 Ɛlɛ halʋ ɛnʋ ɛkɔɔ nɛ ɛha-ɩ ñamtʋ,* nɛ eheyi-i se: «Kɩbaɣlʋ, sɩnɩ-m!» 26 Yesu cosi-i nɛ ɛtɔ se: «Pɩtɩmʋna se pakpaɣ piya kpɔnɔ nɛ pɛpɛɖɩ hasɩ piya.» 27 Halʋ heyi-i se: «Ɛɛɛ, pɩkɛ toovenim, Kɩbaɣlʋ; ɛlɛ hasɩ piya tɔkɩ kpɔnɔ hɔɔlasɩ nzɩ sɩtɔlʋʋ sɩ-caanaa taabɩlɩ tɛɛ yɔ.»+ 28 Ðɩnɛ ɛlɛ, Yesu kitini-i se: «Halʋ ña, ñe-tisuu paɣlaa; pɩlabɩ-ŋ ɛzɩ ŋsɔɔlʋʋ yɔ.» Nɛ ɛ-pɛlɛ yɔɔ cɛ kpaɣnɩ ñɩɣyʋʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ.
29 Yesu kʋyɩnɩ peeɖe lɛ, ɛɖɛɛ nɛ ewolo Galilee teŋgu cɔlɔ,+ nɛ ɛkpa pʋʋ nakʋyʋ yɔɔ nɛ ɛcaɣ peeɖe. 30 Nɛ ɛyaa samaɣ sɔsɔɔ nakɛyɛ ñɔtɩnɩ-ɩ, kɛkpɛndɩnɩ taɖɩyɛ tɩnaa, kaakalasɩ, yʋlʋmaa, kaayɔɔdasɩ, nɛ kʋdɔndɩnaa lalaa sakɩyɛ, nɛ kahɩzɩ-wɛ ɛ-nɩŋgbanzɩ tɛɛ, nɛ ɛla nɛ pɔ-yɔɔ cɛ.+ 31 Nɛ ɛyaa samaɣ naɣaɣ kaayɔɔdasɩ yɔɔdʋʋ, kaakalasɩ nɛ taɖɩyɛ tɩnaa ɖɔŋ, nɛ yʋlʋmaa naɣ lɛ, pɩɖɩɣzɩ-kɛ nɛ kasa Izrayɛɛlɩ tɛ Ɛsɔ.+
32 Ɛlɛ Yesu yaa ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa ɛ-cɔlɔ nɛ eheyi-wɛ se: «Ɛyaa samaɣ kanɛ kɔ-tɔm lakɩ-m pʋtɔdɩyɛ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ kɩyakɩŋ 3 yɔ kɛwɛʋ mɔn-cɔlɔ yɔ, nɛ katihiɣ nabʋyʋ se kɔtɔɔ. Mantɩsɔɔlɩ se meyebi-kɛ nɛ kɛɖɛɛ ñɔɔsɩ, pɩtaakɛdɩ nɛ kɛ-ɛsa piyi nʋmɔʋ taa.»+ 33 Ɛlɛ tɔmkpɛlɩkɩyaa pɔzɩ-ɩ se: «Le ɖɩlɩɣ kpɔnɔnaa sakɩyɛ yɔɔ lone nɖɩ ɖiposi ɛzʋnɔ yɔ ɖɩ-taa, nɛ ɛyaa samaɣ sɔsɔɔ kanɛ kapɩzɩ kɔtɔɔ nɛ kahaɣ?»+ 34 Peeɖe Yesu pɔzɩ-wɛ se: «Kpɔnɔnaa ɛzɩma ɩwɛna?» Pocosi-i se: «Kpɔnɔnaa 7 nɛ kpakpasɩ cikpesi pazɩ.» 35 Nɛ eheyi ɛyaa samaɣ se kacaɣ tataa lɛ, 36 ɛkpaɣ kpɔnɔnaa mba pa-lʋbɛ nɛ kpakpasɩ, nɛ ɛtɩmnɩ Ɛsɔ nɛ ɛha-ɩ sɛtʋ nɛ pɩtɛ lɛ, ɛpɛlɩ-wɛ nɛ ɛpaɣzɩ-wɛ cɛlʋʋ tɔmkpɛlɩkɩyaa, nɛ tɔmkpɛlɩkɩyaa ñatayɩ-wɛ ɛyaa samaɣ.+ 37 Nɛ pa-tɩŋa pɔtɔɔ nɛ pahaɣ, nɛ pekpeɣli hɔɔlasɩ nzɩ sɩkazaa yɔ nɛ sisu ɖɔkɩŋ sɔsɔŋ 7.+ 38 Mba pɔtɔwaa yɔ, pa-taa abalaa kpɛndɩ 4 000, patɩkalɩ halaa nɛ piya cikpesi. 39 Nɛ eyebi ɛyaa samaɣ nɛ kɛɖɛɛ lɛ, ɛkpa kpɩyʋʋ taa nɛ ɛɖɛɛ ewolo Magadaanɩ egeetiye taa.+
16 Peeɖe Farɩsɩ mba nɛ Saduki mba pɔñɔtɩnɩ-ɩ se patakɩ-ɩ, nɛ pɔpɔzɩ-ɩ se ɛwɩlɩ-wɛ ɛsɔdaa yʋsaɣ nakɛyɛ.+ 2 Ecosi-wɛ nɛ ɛtɔ se: «Alɩwaatʋ ndʋ ɖanaɣ ɖanɩɣ yɔ, ɩtɔŋ se: “Ɛsɔdaa kaɣ cɛbʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛsɔdaa sɛ cɩɩɩ ɛzɩ miŋ yɔ,” 3 nɛ tanaŋ tɛɛ lɛ, ɩtɔŋ se: “Pɩkaɣ labʋ nikaɣ, tɛʋ kaɣ nɩʋ sɔnɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛsɔdaa sɛ cɩɩɩ ɛzɩ miŋ yɔ ɛlɛ pɩwɛ yuulee.” Ɩsɩm ɛsɔdaa wɛtʋ tɔbʋʋ lɩzʋʋ; ɛlɛ alɩwaatʋ tɛ yʋsasɩ lɛ, ɩɩpɩzɩɣ sɩ-tɔbʋʋ lɩzʋʋ. 4 Kpaɖʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ nɛ acɛyɛ ñɩŋgʋ* wɛɛ nɛ kɩñɩnɩɣ yʋsaɣ nakɛyɛ, ɛlɛ paakaɣ-kʋ wɩlʋʋ yʋsaɣ nakɛyɛ+ ye pɩtɩkɛ Yoonaa yʋsaɣ yɔ.»+ Ðɩnɛ ɛlɛ, eyebi-wɛ nɛ ɛcaŋ ɛɖɛɛ.
5 Tɔmkpɛlɩkɩyaa tɛzɩ nɛ powolo kidiiliŋ lɛɛkʋ yɔɔ, ɛlɛ pɔsɔɔ nɛ patɩkpɛndɩnɩ kpɔnɔnaa.+ 6 Yesu heyi-wɛ se: «Ikuli mɩ-ɛsa nɛ ɩkpa mɩ-tɩ nɛ Farɩsɩ mba nɛ Saduki mba lɔlɔm.»+ 7 Nɛ papaɣzɩ yɔɔdɩnʋʋ ɖama nɛ pɔtɔŋ se: «Ðɩtɩkpɛndɩnɩ kpɔnɔnaa.» 8 Yesu tɩlɩ pa-lɩmaɣza mbʋ lɛ, eheyi-wɛ se: «Ɛbɛ yɔɔ ɩwɛɛ nɛ ɩhɔŋ tɔm mɩ-hɛkʋ taa se ɩfɛyɩnɩ kpɔnɔnaa, tisuu ññɩɩ tɩnaa mɩ? 9 Ɛzɩ ɩtɩnɩtɩ pʋ-tɔbʋʋ, yaa ɩɩtɔzʋʋ kpɔnɔnaa 5 mba abalaa 5 000 tɔwaa nɛ ɖɔkɩŋ ɛzɩma iteɣzaa yɔ pɩ-yɔɔ?+ 10 Yaa ɩɩtɔzʋʋ kpɔnɔnaa 7 mba abalaa 4 000 tɔwaa nɛ ɖɔkɩŋ sɔsɔŋ ɛzɩma iteɣzaa yɔ pɩ-yɔɔ?+ 11 Pɩlabɩ ɛzɩma nɛ ɩɩnɩɣ pʋ-tɔbʋʋ se pɩtɩkɛ kpɔnɔnaa tɔm meheyaɣ-mɩ? Ɛlɛ ɩkpa mɩ-tɩ nɛ Farɩsɩ mba nɛ Saduki mba tɛ lɔlɔm.»+ 12 Peeɖe panɩ pɩ-taa se ɛɛtɔŋ se pakpa pa-tɩ nɛ kpɔnɔ tɛ lɔlɔm, ɛlɛ Farɩsɩ mba nɛ Saduki mba wɩlɩtʋ.
13 Yesu talɩ Sezaaree, Filiipu egeetiye taa lɛ, ɛpɔzɩ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se: «Ɛyaa tɔŋ se ɛyʋ Pɩyalʋ kɛ anɩ?»+ 14 Pocosi-i se: «Nabɛyɛ tɔŋ se Yohanɛɛsɩ Lɩm Mɩyɩsɩyʋ,+ lalaa se Eliya,+ nɛ lalaa ɖɔɖɔ se Yereemii yaa nayaa taa nɔɔyʋ.» 15 Ɛpɔzɩ-wɛ se: «Ɛlɛ mɩ yɔ, ɩtɔŋ se mɛnkɛ anɩ?» 16 Siimɔɔ Pɩyɛɛrɩ cosi se: «Ñɛkɛnɩ Krɩstʋ,+ Ɛsɔ ɛsadʋ Pɩyalʋ.»+ 17 Yesu kitini-i se: «Ŋkɛ koboyaɣ tʋ, Siimɔɔ, Yoonaa pɩyalʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩtɩkɛ tomnaɣ nɛ calɩm* pokulini tɩ-yɔɔ nɛ pawɩlɩ-ŋ, ɛlɛ man-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ, ɛnʋ kulini tɩ-yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ-ŋ.+ 18 Pɩtasɩ lɛ, meheyiɣ-ŋ se: Ñɛkɛnɩ Pɩyɛɛrɩ,+ nɛ kaaʋ kʋnɛ+ kɩ-yɔɔ mankaɣ maʋ mɛ-ɛgbɛyɛ, nɛ Pɩlaʋ* nɔnɔsɩ ɩɩkaɣ-ɖɩ wabʋ. 19 Mankaɣ-ŋ cɛlʋʋ ɛsɔdaa Kewiyaɣ ñɩma, nɛ mbʋ payɩ ŋhɔkʋʋ tɛtʋ yɔɔ yɔ, pɛtɛm-pʋ hɔkʋʋ ɛsɔdaa, nɛ mbʋ payɩ ŋhɛɖɩɣ tɛtʋ yɔɔ yɔ, pɛtɛm-pʋ hɛɖʋʋ ɛsɔdaa.» 20 Nɛ ɛka tɔmkpɛlɩkɩyaa ñʋŋ taa siŋŋ se pataaheyi nɔɔyʋ se ɛnʋ kɛnɩ Krɩstʋ.+
21 Kpaɣnɩ alɩwaatʋ ndʋ lɛ, Yesu paɣzɩ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa lɩzʋʋ pɩ-taa se pɩwɛɛ se ewolo Yeruzalɛm nɛ ɛtɔɔ kʋñɔŋ siŋŋ ɛzʋtʋyaa nɛ cɔjɔnaa sɔsaa nɛ takayɩsɩ mayaa nesi tɛɛ nɛ pakʋ-ɩ, nɛ kɩyakʋ tozo ñɩŋgʋ wiye lɛ pefezi-i.+ 22 Ðɩnɛ ɛlɛ, Pɩyɛɛrɩ kɛzɩ-ɩ kɩjaʋ nɛ ɛpaɣzɩ-ɩ kalʋʋ nɛ ɛtɔŋ se: «Kɩbaɣlʋ, ñɩnɩ ña-tɩ kɩbandʋ; pɩɩkaɣ-ŋ talʋʋ mbʋ kpa.»+ 23 Ɛlɛ Yesu kɛzɩ ɛ-tɩ nɛ eheyi Pɩyɛɛrɩ se: «Kɛɛ ma-wayɩ, Sataŋ! Ŋkɛ mbʋ pituuluu-m yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋfɛyɩnɩ Ɛsɔ lɩmaɣza, ɛlɛ ɛyaa ñɩna ŋwɛna.»+
24 Nɛ Yesu heyi ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se: «Ye nɔɔyʋ ɛsɔɔlaa se ɛtɩŋ ma-wayɩ yɔ, ekizi ɛ-tɩ nɛ ɛkpaɣ ɛ-nazɩm sizika* nɛ ɛwɛɛ ma-wayɩ tɩŋʋʋ yɔɔ.+ 25 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ weyi ɛñɩnɩɣ se ɛya e-wezuu* ñʋʋ yɔ, ɛkaɣ-kʋ lesuu; ɛlɛ weyi elesiɣ e-wezuu* mɔ-yɔɔ yɔ, ɛkaɣ-kʋ hiɣu.+ 26 Toovenim taa lɛ, ye ɛjaɖɛ kpeekpe ɛpɩsɩ ɛyʋ pʋyʋ ɛlɛ elesi e-wezuu* yɔ, pɩkaɣ-ɩ wazʋʋ we?+ Yaa ɛbɛ ɛyʋ kaɣ kpaɣʋ nɛ ɛcɛlɩ se ɛlɛɣzɩnɩ e-wezuu* lone taa?+ 27 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛyʋ Pɩyalʋ kɔŋ ɛ-Caa samtʋ taa, ɛ nɛ e-tiyiyaa, nɛ ɖɩnɛ ɛlɛ ɛkaɣ hɛyʋʋ paa weyi ɛ-lakasɩ yɔɔ.+ 28 Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se mba pasɩŋ cɩnɛ yɔ, pa-taa nabɛyɛ ɩɩkaɣ ɖɩŋʋʋ sɩm kpa pɩkɔɔ nɛ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ pana ɛyʋ Pɩyalʋ kɔŋ e-Kewiyaɣ taa yɔ.»+
17 Kɩyakɩŋ 6 wayɩ lɛ, Yesu kpaɣ Pɩyɛɛrɩ, Yakubu nɛ e-neu* Yohanɛɛsɩ nɛ pakpa pʋʋ sɔsɔʋ nakʋyʋ yɔɔ pe-ɖeke.+ 2 Nɛ ɛ-wɛtʋ lɛɣzɩ pɛ-ɛsɩndaa; ɛ-ɛsɩndaa ñɩlɩsɩɣ ɛzɩ wɩsɩ yɔ, nɛ e-tokonaa* ñɩlɩsɩɣ* ɛzɩ ñalɩmɩyɛ yɔ.+ 3 Nɛ na, Moyizi nɛ Eliya palɩɩ pɔ-yɔɔ, nɛ pa nɛ Yesu pɛwɛɛ nɛ pɛkɛdɩɣ. 4 Ðɩnɛ ɛlɛ Pɩyɛɛrɩ heyi Yesu se: «Kɩbaɣlʋ, pɩwɛ ɖeu se ɖɩwɛɛ cɩnɛ. Ye ŋsɔɔlaa yɔ, mensiki kizinzikiŋ 3 cɩnɛ, ña kʋɖʋmʋʋ, Moyizi kʋɖʋmʋʋ, nɛ Eliya kʋɖʋmʋʋ.» 5 Eɖiɣni yɔɔdʋʋ mbʋ lɛ, ɛsɔmɩnʋʋ kɩñɩlɩsʋʋ nakʋyʋ huuzi pɔ-yɔɔ, nɛ nɔɔ nakɛyɛ lɩɩnɩ ɛsɔmɩnʋʋ ŋgʋ kɩ-taa nɛ kɔtɔ se: «Ɛnɛ yɔ ɛkɛnɩ man-Pɩyalʋ kʋsɔɔlʋ, weyi ɛ-tɔm kɛdɩnɩ-m yɔ.+ Iwelisini-i.»+ 6 Tɔmkpɛlɩkɩyaa nɩ mbʋ lɛ, pɔtɔlɩ nɛ papa pɛ-ɛsa nɛ tɛtʋ nɛ sɔɔndʋ kpa-wɛ pɩŋŋ. 7 Nɛ Yesu ñɔtɩnɩ-wɛ, nɛ etukuni-wɛ nɛ eheyi-wɛ se: «Ɩkʋyɩ. Sɔɔndʋ ɛtaakpa-mɩ.» 8 Pakʋsɩ pɛ-ɛsa lɛ, patɩna nɔɔyʋ nɛ pɩtasɩnɩ Yesu. 9 Palɩnɩ pʋʋ yɔɔ nɛ petiki lɛ, Yesu ɖʋ-wɛ paɣtʋ se: «Itaaheyi nɔɔyʋ natʋ ndʋ tɩ-tɔm nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ pefezi ɛyʋ Pɩyalʋ nɛ sɩɖaa taa yɔ.»+
10 Ɛlɛ tɔmkpɛlɩkɩyaa pɔzɩ-ɩ se: «Ye mbʋ, ɛbɛ yɔɔ takayɩsɩ mayaa yɔɔdʋʋ se pɩwɛɛ se Eliya ɛkɔɔ nɛ pʋcɔ?»+ 11 Ecosi-wɛ nɛ ɛtɔ se: «Toovenim taa lɛ, Eliya kɔŋ, nɛ ɛkaɣ pɩtɩŋa payɩ ñɔɔzʋʋ.+ 12 Ɛlɛ, meheyiɣ-mɩ se Eliya tɛm kɔm, nɛ patɩtɩlɩ-ɩ; ɛlɛ palabɩ-ɩ mbʋ payɩ pɔsɔɔlaa yɔ.+ Mbʋ ɖɔɖɔ, ɛyʋ Pɩyalʋ kaɣ tɔɔʋ kʋñɔŋ pe-nesi tɛɛ.»+ 13 Ðɩnɛ ɛlɛ, tɔmkpɛlɩkɩyaa nɩɩ pɩ-taa se Yohanɛɛsɩ Lɩm Mɩyɩsɩyʋ tɔm eheyaɣ-wɛ.
14 Pɔkɔm ɛyaa samaɣ cɔlɔ lɛ,+ abalʋ nɔɔyʋ ñɔtɩnɩ-ɩ, eluŋ ɛ-tɛɛ nɛ ɛtɔ se: 15 «Kɩbaɣlʋ, na man-pɩyalʋ pʋtɔdɩyɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛwɛnɩ kʋdɔŋ kɩtɔlʋʋ nɛ pɩwɩɣ-ɩ. Ɛtɔlʋʋ miŋ taa ɖoŋ ɖoŋ, nɛ ɛtɔlʋʋ ɖɔɖɔ lɩm taa ɖoŋ ɖoŋ.+ 16 Mɔnkɔnɩ-ɩ ñɔ-tɔmkpɛlɩkɩyaa cɔlɔ, ɛlɛ patɩpɩzɩ nɛ pawaa-ɩ.» 17 Yesu kitina se: «Hayɩ, kpaɖʋʋ ŋgʋ kɩfɛyɩnɩ tisuu nɛ kɩlakɩ mbʋ pɩtɩtʋʋzɩ yɔ,+ alɩwaatʋ ɛzɩma pɩwɛɛ se mantasɩ wɛʋ mɩ-cɔlɔ? Alɩwaatʋ ɛzɩma pɩwɛɛ se mɔnɖɔkɩ man-tɩ mɩ-lakasɩ yɔɔ? Ɩkɔnɩ-m ɩ cɩnɛ.» 18 Nɛ Yesu kalɩ eleeu ɛnʋ, nɛ ɛlɩɩ abalɩbɩɣa ŋga ka-taa, nɛ kpaɣnɩ ñɩɣyʋʋ ŋgʋ lɛ, kɔ-yɔɔ cɛ.+ 19 Pʋwayɩ lɛ, Yesu tɔmkpɛlɩkɩyaa kɔɔ ɛ-cɔlɔ, nɛ pɛwɛ pe-ɖeke lɛ, pɔpɔzɩ-ɩ se: «Ɛbɛ yɔɔ ɖɩtɩpɩzɩ nɛ ɖɩɖɔɔnɩ eleeu ɛnʋ?» 20 Ecosi-wɛ se: «Mbʋ pʋyɔɔ yɔ mi-tisuu tɩpaɣlɩ. Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se ye mi-tisuu ɛpaɣlaa nɛ pɩtalɩ piye cikpeɖe* yɔ, ɩkaɣ heyuu pʋʋ kʋnɛ se: “Kpɛzɩ cɩnɛ nɛ ŋkɛɛ peeɖe yɔ,” nɛ kɩkaɣ kpɛzʋʋ, nɛ nabʋyʋ fɛyɩ se ɩɩkaɣ pɩzʋʋ nɛ ɩlabɩ-pʋ.»+ 21 *——
22 Alɩwaatʋ ndʋ Yesu nɛ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa paakpeɣli Galilee yɔ eheyi-wɛ se: «Pakaɣ ɛyʋ Pɩyalʋ wayɩ lɩʋ nɛ paɖʋzɩ-ɩ ɛyaa nesi tɛɛ,+ 23 nɛ pakaɣ-ɩ kʋʋ, nɛ kɩyakʋ tozo ñɩŋgʋ wiye lɛ pakaɣ-ɩ fezuu.»+ Piyeba nɛ pɛwɛɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa siŋŋ.
24 Patalɩ Kapɛrɩnawum lɛ, mba pamʋʋ drakɩmwaa* 2 lambuu yɔ, pɔñɔtɩnɩ Pɩyɛɛrɩ nɛ pɔpɔzɩ-ɩ se: «Mɩ-wɩlɩyʋ ɛɛhɛyɩɣ drakɩmwaa 2 lambuu yaa we?»+ 25 Ecosi-wɛ se: «Ɛhɛyɩɣ.» Ɛlɛ, Pɩyɛɛrɩ sʋ ɖɩɣa taa lɛ, Yesu calɩnɩ-ɩ yɔɔdɩnʋʋ nɛ ɛpɔzɩ-ɩ se: «Siimɔɔ, ŋmaɣzɩɣ suwe? Mba cɔlɔ tɛtʋ yɔɔ awiya mʋʋ liidiye yaa lambuu?* Pe-piya cɔlɔ yaa agbaaɣdaa mba cɔlɔ?» 26 Ecosaa se: «Agbaaɣdaa mba cɔlɔ» lɛ, Yesu heyi-i se: «Ye mbʋ, toovenim taa lɛ, piya ɩɩhɛyɩɣ lambuu. 27 Ɛlɛ, pɩsa nɛ ɖitaayele nɛ pituuli-wɛ lɛ,+ wolo teŋgu taa, lɔ kolaɣ, nɛ kpakpayaɣ ŋga ŋcalɩɣ kpaʋ yɔ, ŋkuluu kɔ-nɔɔ lɛ, ŋkaɣ naʋ liidiye pɔɔyaɣ nakɛyɛ.* Kpaɣ-kɛ nɛ ŋcɛlɩ-wɛ ma nɛ ŋ ɖɔ-yɔɔ.»
18 Ñɩɣyʋʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ lɛ, tɔmkpɛlɩkɩyaa ñɔtɩnɩ Yesu nɛ pɔpɔzɩ-ɩ se: «Toovenim taa lɛ, akɛ sɔsɔ ɛsɔdaa Kewiyaɣ taa?»+ 2 Peeɖe ɛya pɩɣa cikpelaɣ nakɛyɛ, nɛ ɛsɩnzɩ-kɛ pɛ-hɛkʋ taa 3 nɛ ɛtɔ se: «Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se ye ɩtɩlɛɣzɩ nɛ ɩpɩsɩ ɛzɩ piya cikpesi yɔ,+ ɩɩkaɣ sʋʋ ɛsɔdaa Kewiyaɣ taa kpa.+ 4 Pʋyɔɔ lɛ, weyi ɛkaɣ ɛ-tɩ luzuu ɛzɩ pɩɣa cikpelaɣ kanɛ yɔ, ɛnʋ kɛnɩ sɔsɔ ɛsɔdaa Kewiyaɣ taa;+ 5 nɛ weyi ɛmʋʋ pɩɣa cikpelaɣ nakɛyɛ ɛzɩ kanɛ yɔ ma-hɩɖɛ taa yɔ, ɛmʋʋ-m ɖɔɖɔ. 6 Ɛlɛ weyi eyeki se pituuli piya cikpesi sɩnɛ, nzɩ sɩwɛnɩ tisuu mɔ-yɔɔ yɔ sɩ-taa nakɛyɛ yɔ, pɩkɩlɩɣ-ɩ ɖeu se pɛlɛɛ e-liu tɛɛ pɩyɛ sɔsɔɖɛ* nɖɩ kpaŋaɣ cɔzʋʋ yɔ nɛ pɛpɛɖɩ-ɩ teŋgu taa.+
7 «Pɩtɔɔ ɛjaɖɛ, mbʋ piyeki se pituuli ɛyaa yɔ pɩ-yɔɔ! Toovenim taa lɛ, paa pɩɩkpawa nɛ pitii yɔ mbʋ pituuluu ɛyaa yɔ pɩkaɣ kɔm, ɛlɛ pɩtɔɔ weyi ɛ-yɔɔ pɩtɩŋɩɣna se pituuli lalaa yɔ! 8 Ye mbʋ, ye ñe-nesi yaa ña-nɩŋgbaŋaɣ eyeki se pituuli-ŋ yɔ, sɛtɩ-kɛ nɛ ŋlɔ ɖooo poliŋ.+ Pɩwɛ weewee se ŋwɛɛnɩ nesi kʋɖʋmsɩ yaa nɩŋgbaŋaɣ kʋɖʋmaɣ nɛ ŋhiɣ wezuu nɛ pɩkɩlɩ se pɛpɛɖɩ-ŋ miŋ maatɛŋ taa nɛ ñe-nesi 2 yaa ña-nɩŋgbanzɩ 2.+ 9 Pɩtasɩ lɛ, ye ñɛ-ɛsɩyɛ eyeki se pituuli-ŋ yɔ, hɔɔzɩ-ɖɩ nɛ ŋlɔ ɖooo poliŋ. Pɩwɛ weewee se ŋpɩsɩ ɛsɩkpɩyʋʋ tʋ nɛ ŋhiɣ wezuu nɛ pɩkɩlɩ se pɛpɛɖɩ-ŋ ña nɛ ñɛ-ɛsa 2 Gehena* miŋ taa.+ 10 Ɩkpa mɩ-tɩ nɛ itaani piya cikpesi sɩnɛ sɩ-taa nakɛyɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ meheyiɣ-mɩ se si-tiyiyaa mba pɛwɛ ɛsɔdaa yɔ, pɔcɔŋnɩ man-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ ɛ-ɛsɩndaa tam.+ 11 *——
12 «Suwe ɩmaɣzɩɣ? Ye ɛyʋ nɔɔyʋ ɛwɛnɩ heŋ 100 nɛ ɩ-taa kʋɖʋm le,+ ɛɛkaɣ yebu heŋ 99 pʋŋ taa nɛ ewolo ɛñɩnɩ kʋɖʋm weyi eleba yɔ?+ 13 Nɛ ye ɛna-ɩ yɔ, meheyiɣ-mɩ toovenim taa se, ɛ-taa lakɩ-ɩ nɛ leleŋ nɛ pɩkɩlɩ heŋ 99 weyi itile yɔ. 14 Mbʋ ɖɔɖɔ, man-Caa* weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ ɛtɩsɔɔlɩ se piya cikpesi sɩnɛ yɔ, sɩ-taa paa kʋɖʋmaɣ maɣmaɣ ele.+
15 «Pɩtasɩ lɛ, ye ño-koobu ɛyʋsɩnɩ-ŋ yɔ, wolo nɛ ŋheyi-i ɛ-kɩwɛɛkɩm* ña nɛ ɩ mɩ-taa mi-ɖeke.+ Ye ewelisini-ŋ yɔ, ŋwabɩ ño-koobu.*+ 16 Ɛlɛ ye etiwelisini-ŋ yɔ, wolo nɛ ŋñɩnɩ ɛyʋ kʋɖʋm yaa ɛyaa 2, se pɩsa nɛ paa tɔm ndʋ lɛ, patɩŋnɩ aseɣɖe tɩnaa 2 yaa 3 aseɣɖe lɩzʋʋ* yɔɔ nɛ pana se tɩkɛ toovenim yaa we.+ 17 Ye etiwelisini-wɛ yɔ, yɔɔdɩnɩ ɛgbɛyɛ. Ye etiwelisini ɛgbɛyɛ ɖɔɖɔ yɔ, ɛkɛ ñɛ-ɛsɩndaa ɛzɩ ajɛɛ taa tʋ+ nɛ ɛzɩ lambuu mʋyʋ yɔ.+
18 «Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se mbʋ payɩ ɩhɔkʋʋ tɛtʋ yɔɔ yɔ, pɩkaɣ kɛʋ mbʋ pɛtɛm-pʋ hɔkʋʋ ɛsɔdaa yɔ; nɛ mbʋ payɩ ɩhɛɖɩɣ tɛtʋ yɔɔ yɔ, pɩkaɣ kɛʋ mbʋ pɛtɛm-pʋ hɛɖʋʋ ɛsɔdaa yɔ. 19 Toovenim taa lɛ, mantasɩɣ-mɩ heyuu se, ye mɩ-taa ɛyaa 2 ɩnɩnɩ ɖama tɛtʋ yɔɔ se pɔpɔzɩ man-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ mbʋ pɩ-tɔm cɛyaa kɔyɔ, ɛkaɣ-wɛ pʋ labʋ.+ 20 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖenɖe ɛyaa 2 yaa 3 kpeɣli ma-hɩɖɛ taa yɔ,+ mɛwɛ pɛ-hɛkʋ taa peeɖe.»
21 Ðɩnɛ ɛlɛ Pɩyɛɛrɩ kɔɔ nɛ ɛpɔzɩ-ɩ se: «Kɩbaɣlʋ, ye mon-koobu ɛyʋsɩnɩ-m yɔ, tam ɛzɩma pɩwɛɛ se mankpaɣ nɛ menkpeɣ-i? Pɩsɩɩnɩ tam 7 yaa we?» 22 Yesu heyi-i se: «Meheyiɣ-ŋ se, pɩtaasɩɩnɩ tam 7, ɛlɛ pɩsɩɩnɩ tam 77.+
23 «Pʋyɔɔ lɛ, papɩzɩɣ nɛ pakpaɣ ɛsɔdaa Kewiyaɣ nɛ pamaɣzɩnɩ wiyaʋ nɔɔyʋ, weyi ɛñɩnaɣ se e-yomaa ɩlabɩ-ɩ akɔnta yɔ. 24 Ɛpaɣzɩ akɔnta labʋ lɛ, pɔkɔnɩ-ɩ abalʋ nɔɔyʋ weyi ɛtɔɔ-ɩ kɩmɩyɛ talaŋwaa 10 000* yɔ. 25 Ɛlɛ abalʋ ɛnʋ ɛtaapɩzɩɣ se ɛhɛyɩ nɛ pʋyɔɔ lɛ, ɛ-caa ɖʋ paɣtʋ se pɛpɛdɩ ɛ nɛ ɛ-halʋ nɛ e-piya nɛ mbʋ payɩ ɛwɛna yɔ nɛ pɛhɛyɩ kɩmɩyɛ nɖɩ.+ 26 Peeɖe yom tɔlɩ ɛ-caa tɛɛ nɛ ɛha-ɩ ñamtʋ,* nɛ eheyi-i se: “Ðʋ suuɖu, nɛ mankaɣ-ŋ hɛyʋʋ pɩtɩŋa.” 27 Yom ɛnʋ ɛ-tɔm la ɛ-caa pʋtɔdɩyɛ nɛ eyebi-i nɛ ɛɖɛɛ, nɛ ekpeɣ-i ɛ-kɩmɩyɛ.+ 28 Ɛlɛ yom ɛnʋ ɛlɩwa nɛ ɛna ɛ-taabalʋ yom lɛlʋ, weyi ɛtɔɔ-ɩ kɩmɩyɛ dinaarɩwaa* 100 yɔ lɛ, ɛkpa-ɩ nɛ ɛta e-liu tɛɛ, nɛ eheyi-i se: “Hɛyɩ ña-kɩmɩyɛ tɩŋa.” 29 Ðɩnɛ ɛlɛ ɛ-taabalʋ yom tɔlɩ ɛ-tɛɛ nɛ ɛpaɣzɩ-ɩ tenduu se: “Ðʋ suuɖu, nɛ mankaɣ-ŋ hɛyʋʋ.” 30 Ɛlɛ ekizi, nɛ ewoni-i nɛ ɛɖʋ-ɩ salaka se ɛwɛɛ peeɖe nɛ pɩkɔɔ pɩsɩɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ ɛhɛyɩ ɛ-kɩmɩyɛ yɔ. 31 Ɛ-taabalaa yomaa lalaa na mbʋ pɩlaba yɔ lɛ, pɩwɩzɩ-wɛ siŋŋ nɛ powolo peheyi pa-caa mbʋ payɩ pɩlaba yɔ. 32 Peeɖe ɛ-caa ya-ɩ nɛ eheyi-i se: “Yom kañatʋ tʋ, mankpaɣ ña-kɩmɩyɛ tɩŋa nɛ menkpeɣ-ŋ alɩwaatʋ ndʋ ŋtendi-m yɔ. 33 Ŋtaapɩzɩɣ ɖɔɖɔ se ŋna ña-taabalʋ yom lɛlʋ pʋtɔdɩyɛ ɛzɩ manaʋ ña-pʋtɔdɩyɛ yɔ?”+ 34 Ðɩnɛ ɛlɛ ɛ-caa kɔ pana siŋŋ, nɛ ɛkpa-ɩ nɛ ɛcɛlɩ salaka yɔɔ cɔnɩyaa pɩkɔɔ nɛ pɩsɩɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ ɛhɛyɩɣ ɛ-kɩmɩyɛ tɩŋa yɔ. 35 Mbʋ ɖɔɖɔ man-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ, ɛkaɣ-mɩ labʋ+ ye mɩ-taa paa weyi eekpeɣu e-koobu nɛ ɛ-laŋɩyɛ pilim yɔ.»+
19 Yesu tɛm tɔm ndʋ yɔɔdʋʋ lɛ, ɛkʋyɩ Galilee nɛ ɛkɔɔ Yuudee kamasɩ yɔɔ Yɔɔrdaŋ wayɩ.+ 2 Ɛyaa samaɣ sɔsɔɔ ɖɔɖɔ tɩŋ ɛ-wayɩ, nɛ ɛla nɛ mba pɩwɩɣaɣ-wɛ yɔ pɔ-yɔɔ cɛ peeɖe.
3 Nɛ Farɩsɩ mba kɔɔ ɛ-cɔlɔ nɛ pañɩnaɣ se patakɩ-ɩ, nɛ pɔpɔzɩ-ɩ se: «Paɣtʋ ha nʋmɔʋ se abalʋ ekizi ɛ-halʋ paa tɔm ndʋ lɛ tɩ-yɔɔ?»+ 4 Ecosi-wɛ se: «Ɩtɩkalɩ se weyi ɛlɩzɩ-wɛ kiɖe tɛɛ yɔ, ɛlabɩ-wɛ abalʋ nɛ halʋ+ 5 nɛ ɛtɔ se: “Pʋyɔɔ lɛ, abalʋ kaɣ yebu ɛ-caa nɛ e-ɖoo nɛ ɛñɔɔnɩ ɛ-halʋ, nɛ pa-naalɛ pakaɣ kɛʋ tomnaɣ kʋɖʋmaɣ” na?+ 6 Pʋyɔɔ lɛ patɩtasɩ kɛʋ ɛyaa 2, ɛlɛ tomnaɣ kʋɖʋmaɣ. Ye mbʋ, mbʋ Ɛsɔ kpɛndaa yɔ, ɛyʋ nɔɔyʋ ɛtaayasɩ-pʋ.»+ 7 Nɛ pɔpɔzɩ-ɩ se: «Ye mbʋ, ɛbɛ yɔɔ Moyizi ɖʋ paɣtʋ se ɛyʋ ɛcɛlɩ halʋ ɖɔɔnʋʋ takayaɣ nɛ ekizi-i?»+ 8 Ecosi-wɛ se: «Mɩ-laŋkpɩzɩyɛ yɔɔ Moyizi ha-mɩ nʋmɔʋ se ikizi mɩ-halaa;+ ɛlɛ kiɖe tɛɛ lɛ, pɩtaawɛɛ mbʋ.+ 9 Meheyiɣ-mɩ se weyi ekiziɣ ɛ-halʋ nɛ pɩtɩkɛ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ* yɔɔ nɛ ɛkpaɣ halʋ lɛlʋ yɔ, ɛlabɩ acɛyɛ.»+
10 Tɔmkpɛlɩkɩyaa heyi-i se: «Ye mbʋ pɩwɛ abalʋ nɛ ɛ-halʋ pɛ-hɛkʋ taa yɔ, pɩkɩlɩɣ ɖeu se ɛyʋ ɛtaaɖɔkɩ nesi.» 11 Eheyi-wɛ se: «Pɩtɩkɛ ɛyaa tɩŋa pɩzɩɣna nɛ pɔɖɔŋ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ, ɛlɛ mba pɩha-wɛ yɔ pe-ɖeke.+ 12 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, aliŋga* naayɛ wɛɛ lɛ, palʋlɩ-yɛ mbʋ; nɛ aliŋga naayɛ lɛ, ɛyaa pɩsɩnɩ-yɛ aliŋga; nɛ aliŋga naayɛ ɖɔɖɔ lɛ, a-maɣmaɣ apɩsɩnɩ a-tɩ aliŋga ɛsɔdaa Kewiyaɣ yɔɔ. Weyi ɛpɩzɩɣ se ɛɖɔ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ yɔ, ɛɖɔ tɩ-yɔɔ.»+
13 Pʋwayɩ lɛ, ɛyaa kɔnɩ-ɩ piya cikpesi se ɛtɩnɩ e-nesi sɩ-yɔɔ nɛ ɛtɩmɩ sɩ-yɔɔ, ɛlɛ tɔmkpɛlɩkɩyaa kalɩ-wɛ.+ 14 Ɛlɛ Yesu heyi-wɛ se: «Iyele piya cikpesi, ɩtaaɖaŋ-sɩ se sɩtaakɔɔ mɔn-cɔlɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ mba pɛwɛ ɛzɩ piya nzɩ yɔ, mba tɩnɩ ɛsɔdaa Kewiyaɣ.»+ 15 Nɛ ɛtɩnɩ e-nesi sɩ-yɔɔ nɛ ɛkʋyɩ peeɖe nɛ ɛɖɛɛ.
16 Nɛ na, nɔɔyʋ kɔɔ ɛ-cɔlɔ nɛ ɛpɔzɩ-ɩ se: «Wɩlɩyʋ, kɩbandʋ ndʋ pɩwɛɛ se mala nɛ mehiɣ wezuu maatɛŋ?»+ 17 Ecosi-i se: «Ɛbɛ yɔɔ ŋpɔzʋʋ-m mbʋ pɩkɛ kɩbandʋ yɔ pɩ-yɔɔ tɔm? Ɛsɔ ɖeke kɛnɩ kɩbanʋ.+ Ɛlɛ ye ŋcaɣ se ŋhiɣ wezuu yɔ, ɖɔ paɣtʋ yɔɔ paa ɛzɩmtaa.»+ 18 Ɛpɔzɩ-ɩ se: «Paɣtʋ ndʋ?» Yesu cosi-i se: «Taakʋ ɛyʋ,+ taala acɛyɛ,+ taamɩlɩ,+ taalɩzɩ cɛtɩm aseɣɖe,+ 19 ɖʋ ña-caa nɛ ño-ɖoo hɩɖɛ,+ nɛ ŋsɔɔlɩ ɛyʋ lɛlʋ* ɛzɩ ña-maɣmaɣ yɔ.»+ 20 Evebu ɛnʋ ekitini-i se: «Mɔnɖɔm paɣtʋ ndʋ tɩ-tɩŋa payɩ tɩ-yɔɔ; ɛbɛ ɖɔɖɔ pɩtasɩ-m kazʋʋ?» 21 Yesu heyi-i se: «Ye ŋcaɣ se ŋwɛɛ pilim yɔ, wolo nɛ ŋpɛdɩ mbʋ ŋwɛna yɔ nɛ ŋha kʋñɔndɩnaa, nɛ ŋkaɣ wɛnʋʋ ñɩm ɛsɔdaa;+ nɛ ŋkɔɔ ŋtɩŋ ma-wayɩ.»+ 22 Evebu ɛnʋ ɛnɩ mbʋ lɛ, ɛɖɛɛnɩ laŋwɛɛkɩyɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛɛwɛnɩ ñɩm sakɩyɛ.+ 23 Peeɖe Yesu heyi ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se: «Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se pɩkaɣ wɛʋ ñɩm tʋ kaɖɛ se ɛsʋʋ ɛsɔdaa Kewiyaɣ taa.+ 24 Mantasɩɣ-mɩ heyuu se pɩwɛ aɖaaɖaa kɛlɛʋ se ɛsʋʋnɩ ɛjɔʋ pɔʋ nɛ pɩkɩlɩ se ñɩm tʋ ɛsʋʋ Ɛsɔ Kewiyaɣ taa.»+
25 Alɩwaatʋ ndʋ tɔmkpɛlɩkɩyaa nɩ mbʋ lɛ, pɩlabɩ-wɛ piti siŋŋ nɛ pɔtɔŋ se: «Anɩ ɖeyi ɖeyi pɩzɩɣ nɛ ehiɣ ñʋʋ yabʋ yɔ?»+ 26 Yesu cɔnɩ-wɛ cuɖuɖu lɛ, eheyi-wɛ se: «Ɛyaa ɛsɩndaa lɛ, pɩɩpɩzɩɣ nɛ pɩla mbʋ; ɛlɛ Ɛsɔ ñapɩzɩɣ nɛ ɛla pɩtɩŋa.»+
27 Nɛ Pɩyɛɛrɩ pɔzɩ-ɩ se: «Na! Ðiyebi pɩtɩŋa payɩ nɛ ɖɩtɩŋ ña-wayɩ; ɛbɛ ɖɩkaɣ hiɣu yɔ?»+ 28 Yesu cosi-wɛ se: «Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se wondu ñɔɔzʋʋ alɩwaatʋ taa, alɩwaatʋ ndʋ ɛyʋ Pɩyalʋ cakɩ e-kewiyaɣ kpelaɣ sɔsɔɔ yɔɔ yɔ, mɩ mba ɩtɩŋ ma-wayɩ yɔ, ɩkaɣ caɣʋ kewiyaɣ kpelisi 12 yɔɔ, nɛ ɩhʋʋnɩ Izrayɛɛlɩ cejewe 12 tɔm.+ 29 Nɛ weyi eyebi ɖɩsɩ yaa ɖalaa yaa newaa yaa kɔɔnaa yaa caa yaa ɖoo yaa piya yaa tɛtʋ ma-hɩɖɛ yɔɔ yɔ, ɛkaɣ hiɣu pi-lone taa tam mɩnʋʋ nɛ pɩkɩlɩ, nɛ ɛkaɣ hiɣu wezuu maatɛŋ.+
30 «Ɛlɛ ɛyaa sakɩyɛ mba pɛkɛ kajalaɣ ñɩma yɔ, pakaɣ pɩsʋʋ kɛdɛzaɣ ñɩma; nɛ kɛdɛzaɣ ñɩma ñapɩsɩ kajalaɣ ñɩma.+
20 «Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛsɔdaa Kewiyaɣ wɛ ɛzɩ ɖɩɣa ñʋʋdʋ weyi ɛlɩ tanaŋ tɛɛ cu se ɛmʋ tʋmlaɖaa e-viiñi hayɩm taa yɔ.+ 2 Ɛ nɛ tʋmlaɖaa panɩnɩ ɖama se ɛhɛyɩɣ-wɛ dinaarɩ* kʋɖʋmʋʋ evemiye taa lɛ, etiyi-wɛ e-viiñi hayɩm taa. 3 Ɛlɩɩ ɖɔɖɔ ɛzɩ tanaŋ tɛɛ ñɩɣtʋ 9 yɔɔ mbʋ yɔ* nɛ ɛna lalaa kɩyakʋ taa,* pasɩŋ yem nɛ paalakɩ naɖɩyɛ; 4 nɛ eheyi-wɛ se: “Mɩ ɖɔɖɔ iwolo viiñi hayɩm taa, nɛ mankaɣ-mɩ hɛyʋʋ mbʋ pɩmʋnaa yɔ.” 5 Nɛ powolo. Nɛ ɛɖaɣnɩ lɩʋ ɛzɩ wɩsɩ taa ñɩɣtʋ 12 yɔɔ mbʋ yɔ* nɛ wɩsɩ wɛlʋʋ ñɩɣtʋ 3 yɔɔ mbʋ yɔ* nɛ ɛla mbʋ ɖɔɖɔ. 6 Kɛdɛzaɣ ɖeɖe lɛ, pɩtalɩ ɛzɩ ɖanaɣ yɔɔ ñɩɣtʋ 5 yɔɔ mbʋ yɔ* lɛ, ɛlɩɩ nɛ ɛna lalaa pasɩŋaa, nɛ ɛpɔzɩ-wɛ se: “Pɩlabɩ ɛzɩma nɛ ɩsɩŋ cɩnɛ evemiye pilim nɛ ɩɩlakɩ naɖɩyɛ?” 7 Pocosi-i se: “Mbʋ pʋyɔɔ yɔ nɔɔyʋ tɩmʋ-ɖʋ ɛ-tʋmɩyɛ taa.” Eheyi-wɛ se: “Mɩ ɖɔɖɔ iwolo viiñi hayɩm taa.”
8 «Ðanaɣ ɖanaa lɛ, viiñi hayɩm tʋ heyi ɛ-tʋmɩyɛ yɔɔ cɔnɩyʋ se: “Yaa tʋmlaɖaa nɛ ŋhɛyɩ-wɛ pe-liidiye,+ paɣzɩnɩ kɛdɛzaɣ ñɩma nɛ ŋtɛzɩnɩ kajalaɣ ñɩma.” 9 Alɩwaatʋ ndʋ mba palabɩ tʋmɩyɛ kpaɣnɩ ɖanaɣ yɔɔ ñɩɣtʋ 5 yɔɔ yɔ pɔkɔma yɔ, pa-taa paa weyi mʋ dinaarɩ* kʋɖʋmʋʋ. 10 Nɛ kajalaɣ mba kɔma lɛ, pamaɣzɩ se pakaɣ mʋʋ nɛ pɩkɩlɩ mbʋ, ɛlɛ mba ɖɔɖɔ pamʋ dinaarɩ* kʋɖʋmʋʋ. 11 Pamʋ-kʋ mbʋ lɛ, papaɣzɩ midinuu ɖɩɣa ñʋʋdʋ 12 nɛ pɔtɔŋ se: “Kɛdɛzaɣ ñɩma panɛ palabɩ tʋmɩyɛ ñɩɣyʋʋ kʋɖʋmʋʋ ɖeke; ɛlɛ ŋyeba nɛ ɖa nɛ wɛ ɖɩwɛɛ kɩmaŋ, ɖa mba ɖɩtɔɔ kʋñɔŋ evemiye pilim nɛ wɩsɩ ñaɣ-ɖʋ siŋŋ yɔ!” 13 Ɛlɛ ekitini pa-taa lɛlʋ se: “Taabalʋ, mantɩlabɩ-ŋ mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu yɔ. Ma nɛ ŋ ɖɩɩnɩnɩ ɖama dinaarɩ* kʋɖʋmʋʋ yɔɔ na, yaa pɩtɩkɛ mbʋ?+ 14 Mʋ ñe-ɖeɖe nɛ ŋɖɛɛ. Mɔnsɔɔlaa se mɛhɛyɩ ña nɛ kɛdɛzaɣ tʋ kɩmaŋ. 15 Mɛnfɛyɩnɩ waɖɛ se mankpaɣ mbʋ mɛwɛna yɔ nɛ malabɩnɩ mbʋ mɔnsɔɔlaa yɔ? Yaa ŋlakɩ sʋsɩ* mbʋ pʋyɔɔ yɔ malakɩ kɩbandʋ?”*+ 16 Mbʋ kɛdɛzaɣ ñɩma kaɣ pɩsʋʋ kajalaɣ ñɩma, nɛ kajalaɣ ñɩma ñapɩsɩ kɛdɛzaɣ ñɩma.»+
17 Pakpaɣaɣ Yeruzalɛm lɛ, Yesu kɛzɩ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa 12 kɩjaʋ nɛ eheyi-wɛ nʋmɔʋ taa se:+ 18 «Ɩna! Ðiɖiɣni kpaʋ Yeruzalɛm, nɛ pakaɣ ɖʋzʋʋ ɛyʋ Pɩyalʋ cɔjɔnaa sɔsaa nɛ takayɩsɩ mayaa pe-nesi tɛɛ. Pakaɣ kʋʋ ɛ-tɔm se ɛmʋnɩ sɩm+ 19 nɛ paɖʋzɩ-ɩ ajɛɛ taa ɛyaa nesi tɛɛ, nɛ powoŋi-i nɛ polu-i agbazɛɛ nɛ pakamɩ-ɩ sizika yɔɔ;+ nɛ kɩyakʋ tozo ñɩŋgʋ wiye lɛ pakaɣ-ɩ fezuu.»+
20 Pʋwayɩ lɛ, Zebedee pɩyalaa ɖoo+ ñɔtɩnɩ-ɩ, ɛ nɛ ɛ-pɩyalaa, nɛ ɛha-ɩ ñamtʋ.* Ɛñɩnaɣ se ɛpɔzɩ-ɩ nabʋyʋ.+ 21 Yesu pɔzɩ-ɩ se: «Ɛbɛ ŋsɔɔlaa?» Ecosi-i se: «Ha nɔɔ nɛ man-pɩyalaa panɛ pa-naalɛ pacaɣ ñe-Kewiyaɣ taa, kʋɖʋm ñe-nesi kɩbanzɩ yɔɔ nɛ kʋɖʋm ña-nɩmɩyɛ yɔɔ.»+ 22 Yesu cosi se: «Ɩɩsɩŋ mbʋ iɖiɣni pɔzʋʋ yɔ. Ɩpɩzɩɣ nɛ ɩñɔɔ kɔpʋ ŋgʋ mancaɣ ñɔʋ yɔ?»+ Pocosi-i se: «Ðɩpɩzɩɣ.» 23 Eheyi-wɛ se: «Toovenim taa lɛ, ɩkaɣ ñɔʋ mɔn-kɔpʋ,+ ɛlɛ me-nesi kɩbanzɩ nɛ ma-nɩmɩyɛ yɔɔ caɣʋ lɛ, pɩtɩkɛ mahaɣnɩ lona ana, ɛlɛ mba man-Caa ñɔɔzɩ-yɛ nɛ ɛsɩɩ yɔ, mba tɩnɩ-yɛ.»+
24 Tɔmkpɛlɩkɩyaa 10 lalaa nɩ-tʋ lɛ, pa-taa wɩɩnɩ koobiya mba pa-naalɛ.+ 25 Ɛlɛ Yesu yaa-wɛ nɛ pɔkɔɔ ɛ-cɔlɔ nɛ eheyi-wɛ se: «Ɩsɩm mbʋ se ajɛɛ ñʋndɩnaa ñazɩɣ pɛ-ɛyaa, nɛ sɔsaa tɔkɩ kewiyitu pɛ-ɛyaa yɔɔ.+ 26 Pɩtɩpɔzɩ se pɩwɛɛ mbʋ mɩ-hɛkʋ taa;+ ɛlɛ weyi ɛsɔɔlaa se ɛpɩsɩ sɔsɔ mɩ-hɛkʋ taa yɔ, pɩwɛɛ se ɛkɛ mɩ-lɩmɖʋyʋ,+ 27 nɛ weyi ɛsɔɔlaa se ɛkɛ kajalaɣ tʋ mɩ-hɛkʋ taa yɔ, pɩwɛɛ se ɛkɛ mi-yom.+ 28 Ðɔɖɔ ɛzɩ ɛyʋ Pɩyalʋ tɩkɔɔ se paɖʋ-ɩ lɩm, ɛlɛ ɛkɔma se ɛɖʋ lalaa lɩm+ nɛ ɛcɛlɩ e-wezuu* se pɩkɛ kɩhɛyʋʋ ɛyaa sakɩyɛ ñʋʋ taa yɔ.»+
29 Palɩɣaɣ Yeriikoo taa lɛ, ɛyaa samaɣ sɔsɔɔ nakɛyɛ tɩŋ ɛ-wayɩ. 30 Nɛ yʋlʋmaa 2 kaacaɣ nʋmɔʋ nɔɔ, nɛ panɩwa se Yesu wɛɛ nɛ ɛɖɛɣ lɛ, pama kubusi se: «Kɩbaɣlʋ, Daviid Pɩyalʋ, na ɖa-pʋtɔdɩyɛ!»+ 31 Ɛlɛ ɛyaa samaɣ kalɩ-wɛ nɛ keheyi-wɛ se posuli pɔ-nɔsɩ; ɛlɛ pɛtɛzɩɣ mabʋ kubusi ɖoŋ nɛ pɔtɔŋ se: «Kɩbaɣlʋ, Daviid Pɩyalʋ, na ɖa-pʋtɔdɩyɛ!» 32 Nɛ Yesu sɩŋ, ɛyaa-wɛ nɛ ɛpɔzɩ-wɛ se: «Ɛbɛ ɩsɔɔlaa se malabɩ-mɩ?» 33 Peheyi-i se: «Kɩbaɣlʋ, la nɛ ɖɛ-ɛsa kuli.» 34 Pɩla Yesu pʋtɔdɩyɛ nɛ etukuni pɛ-ɛsa,+ nɛ kpaagbaa mbʋ lɛ, paɖaɣnɩ paɣzʋʋ naʋ, nɛ patɩŋ ɛ-wayɩ.
21 Pɔñɔtɩnɩ Yeruzalɛm nɛ patalɩ Bɛtɩfaajee Oliivi Pʋʋ yɔɔ lɛ, Yesu tiyi tɔmkpɛlɩkɩyaa naalɛ,+ 2 nɛ eheyi-wɛ se: «Iwolo tɛtʋ cikpetu ndʋ tɩnaɣ ɛsɩndaa mbʋ yɔ tɩ-taa; nɛ ɩtalɩɣ kpaagbaa lɛ, ɩkaɣ naʋ paɖɩ kpaŋaɣ nɛ kpaŋaɣ pɩɣa nakɛyɛ. Ɩhɛɖɩ-sɩ nɛ ɩkɔnɩ-m. 3 Ye nɔɔyʋ ɛpɔzɩ-mɩ natʋyʋ yɔ, icosi-i se: “Kɩbaɣlʋ ñɩnɩɣnɩ-sɩ.” Nɛ ɛkaɣ-sɩ tiyinuu kpaagbaa.»
4 Toovenim taa lɛ, pɩlabɩ mbʋ se pɩsa nɛ tɔm ndʋ paatɩŋnɩ nayʋ yɔɔ nɛ pɔyɔɔdɩ yɔ tɩla; tɔm ndʋ yɔ: 5 «Iheyi Siyɔŋ pɛlɛ se: “Na! Ñe-wiyaʋ ɖiɣni kɔm ñɔ-cɔlɔ;+ ɛkɛ laŋɩyɛ hɛɛɛ tʋ+ nɛ ɛcaɣ kpaŋaɣ yɔɔ, ɛɛɛ, ɛcaɣ kpaŋaɣ pɩɣa yɔɔ, kpɩnɛ nɖɩ ɖɩsɩɣlɩɣ sʋʋtʋ yɔ ɖɩ-pɩɣa yɔɔ.”»+
6 Nɛ tɔmkpɛlɩkɩyaa wolo nɛ pala ɖeyi ɖeyi ɛzɩ Yesu heyuu-wɛ yɔ.+ 7 Pɔkɔnɩ kpaŋaɣ nɛ ka-pɩɣa, nɛ pɔpɔ sɩ-yɔɔ po-tokonaa kɩtɩnaa, nɛ ɛcaɣ sɩ-yɔɔ.+ 8 Samaɣ taa ɛyaa sakɩyɛ pɔ po-tokonaa kɩtɩnaa nʋmɔʋ taa+ nɛ lalaa ñɛsɛtɩɣ tɩŋ pilinzi nɛ pɔpɔʋ-sɩ nʋmɔʋ taa. 9 Pɩtasɩ lɛ, ɛyaa samaɣ ŋga kaaɖɛ ɛ-nɔɔ nɛ ŋga kaawɛɛ nɛ katɩŋɩɣ ɛ-wayɩ yɔ, kɛwɛɛ nɛ kamakɩ kubusi se: «Ðitendi-ŋ, ya Daviid Pɩyalʋ ñʋʋ!+ Pawazɩ weyi ɛkɔŋ Yehowa* hɩɖɛ taa yɔ!+ Ðitendi-ŋ, ya ɛ-ñʋʋ, ña weyi ŋwɛ ɖooo ɛsɔdaa yɔ!»+
10 Nɛ ɛsʋ Yeruzalɛm taa lɛ, tɛtʋ tɩŋa wɛɛ kɔkɔɖɛ taa, nɛ ɛyaa pɔzʋʋ se: «Anɩ lɛ mbʋ yɔ?» 11 Ɛyaa samaɣ wɛɛ nɛ kɔtɔŋ se: «Ɛnʋ lɛ nayʋ Yesu+ weyi ɛlɩnɩ Nazarɛɛtɩ, Galilee taa yɔ!»
12 Yesu sʋʋ templo taa nɛ ɛɖɔɔnɩ wondu pɛdɩyaa tɩŋa nɛ wondu yaɖaa templo taa, nɛ etuzi liidiye lɛɣzɩyaa taabɩlɩnaa nɛ ahoo pɛdɩyaa kpelisi nɛ ɛpɛɖɩ.+ 13 Nɛ eheyi-wɛ se: «Pamawa se: “Pakaɣ man-ɖɩɣa yaʋ se adɩma ɖɩɣa,”+ ɛlɛ ɩwɛɛ nɛ ɩpɩsɩɣ-kɛ mɩlaa sɔsaa ɖɩjaɣyɛ.»+ 14 Pɩtasɩ lɛ, yʋlʋmaa nɛ taɖɩyɛ tɩnaa kɔɔ ɛ-cɔlɔ templo taa, nɛ ɛla nɛ pɔ-yɔɔ cɛ.
15 Alɩwaatʋ ndʋ cɔjɔnaa sɔsaa nɛ takayɩsɩ mayaa pana piti lakasɩ nzɩ ɛlaba yɔ, nɛ ɛzɩma abalɩbiya wɛɛ nɛ sɩmakɩ kubusi templo taa se: «Ðitendi-ŋ, ya Daviid Pɩyalʋ ñʋʋ!»+ yɔ lɛ, pa-taa wɩɩ siŋŋ+ 16 nɛ pɔpɔzɩ-ɩ se: «Ŋnɩɣ tɔm ndʋ mba yɔ pɛwɛɛ nɛ pɔyɔɔdʋʋ yɔ?» Yesu cosi-wɛ se: «Ɛɛɛ. Ɩtɩkalɩ tɔm tʋnɛ wiɖiyi se: “Ŋyeba nɛ samtʋ lɩɩnɩ piya nɛ piya nzɩ siɖiɣni mʋzʋʋ yɔ sɩ-nɔsɩ taa”?»+ 17 Nɛ ɛɖɛɛ eyele-wɛ, nɛ ɛlɩɩ tɛtʋ taa nɛ ewolo Betaanii nɛ ɛsʋʋ peeɖe.+
18 Ɛpɩsaɣ tɛtʋ taa tanaŋ tɛɛ cu lɛ, ñɔɔsɩ wɩɩ-ɩ.+ 19 Ɛna fiigi tɩʋ nakʋyʋ nʋmɔʋ nɔɔ nɛ ewolo kɩ-cɔlɔ, ɛlɛ ɛtɩna nabʋyʋ kɩ-yɔɔ nɛ pɩtasɩnɩ hatʋ,+ nɛ eheyi-kʋ se: «Ŋŋkaɣ tasʋʋ lʋlʋʋ piye naɖɩyɛ wiɖiyi kpa.»+ Nɛ kpaagbaa mbʋ lɛ, fiigi tɩʋ ŋgʋ kɩwɩlɩ wɔɔɔ. 20 Tɔmkpɛlɩkɩyaa na mbʋ lɛ, pɩlabɩ-wɛ piti nɛ pɔtɔ se: «Pɩlabɩ ɛzɩma nɛ fiigi tɩʋ wɩlɩ wɔɔɔ kpaagbaa mbʋ?»+ 21 Yesu cosi-wɛ se: «Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se ye ɩwɛnɩ tisuu nɛ ɩɩpɩtɩɣ yɔ, mbʋ malabɩ fiigi tɩʋ yɔ pɩtɩkɛ pi-ɖeke ɩkaɣ labʋ, ɛlɛ halɩ paa iheyi pʋʋ kʋnɛ yɔ se: “Kpɛzɩ nɛ ŋtɔlɩ teŋgu taa” yɔ, pɩkaɣ labʋ mbʋ.+ 22 Nɛ mbʋ payɩ ɩpɔzʋʋ adɩma taa yɔ, ye ɩwɛnɩ tisuu yɔ, ɩkaɣ-pʋ mʋʋ.»+
23 Ɛsʋ templo taa lɛ, cɔjɔnaa sɔsaa nɛ ɛzʋtʋyaa powolo ɛ-cɔlɔ alɩwaatʋ ndʋ ɛwɛɛ nɛ ɛwɩlɩɣ tɔm yɔ nɛ pɔpɔzɩ-ɩ se: «Ðoŋ weyi ŋlakɩnɩ pɩtɩŋa mbʋ yɔ? Nɛ aha-ŋ ɖoŋ ɛnɩ?»+ 24 Yesu cosi-wɛ nɛ ɛtɔ se: «Mɔnpɔzʋʋ-mɩ ɖɔɖɔ tɔm kʋɖʋmtʋ. Ye icosi-m yɔ, ɖɩnɛ ɛlɛ ma ɖɔɖɔ mankaɣ-mɩ heyuu ɖoŋ weyi malakɩnɩ pɩtɩŋa mbʋ yɔ: 25 Le Yohanɛɛsɩ tɛ lɩm mɩyɩsʋʋ lɩnaa? Ɛsɔdaa yaa ɛyaa cɔlɔ?» Ɛlɛ papaɣzɩ ɖama yɔɔdɩnʋʋ nɛ pɔtɔŋ se: «Ye ɖɩtɔm se: “Pɩlɩnɩ ɛsɔdaa” yɔ, ɛkaɣ-ɖʋ pɔzʋʋ se: “Nɛ ɛbɛ yɔɔ ititisi ɛ-yɔɔ yɔ?”+ 26 Ɛlɛ ye ɖɩtɔm se: “Pɩlɩnɩ ɛyaa cɔlɔ” yɔ, sɔɔndʋ kpaɣ-ɖʋ nɛ mbʋ ɛyaa samaɣ kaɣ-ɖʋ labʋ yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pa-tɩŋa pakpakɩɣ Yohanɛɛsɩ se ɛkɛ nayʋ.» 27 Pʋyɔɔ pocosi Yesu se: «Ðɩɩsɩŋ.» Ekitini-wɛ se: «Ma ɖɔɖɔ maaheyiɣ-mɩ ɖoŋ weyi malakɩnɩ pɩtɩŋa mbʋ yɔ yɔ.
28 «Suwe ɩmaɣzɩɣ? Abalʋ nɔɔyʋ wɛnɩ piya 2. Ewobi kajalaɣ ñɩŋga cɔlɔ lɛ, eheyi-kɛ se: “Man-pɩɣa, wolo viiñi hayɩm taa sɔnɔ nɛ ŋla tʋmɩyɛ.” 29 Kocosi-i nɛ kɔtɔ se: “Maawoki;” ɛlɛ pʋwayɩ lɛ, kekpiɖi nɛ kowolo. 30 Ɛñɔtɩnɩ 2 ñɩŋga lɛ, eheyi-kɛ tɔm kʋɖʋmtʋ ndʋ. Kocosi-i se: “Ðajaa, mowoki;” ɛlɛ katiwolo. 31 Sɩ-naalɛ sɩ-taa lɛ, ŋga labɩ ka-caa sɔɔlɩm?» Pocosi se: «Kajalaɣ ñɩŋga.» Yesu heyi-wɛ se: «Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se lambuu mʋyaa nɛ hayitu laɖaa pɛwɛɛ nɛ pɛɖɛɣ-mɩ nɔɔ Ɛsɔ Kewiyaɣ taa. 32 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, Yohanɛɛsɩ kɔm mɩ-cɔlɔ se ɛwɩlɩ-mɩ siɣsiɣ wɛtʋ nʋmɔʋ, ɛlɛ ititisi ɛ-yɔɔ. Ɛlɛ lambuu mʋyaa nɛ hayitu laɖaa petisi ɛ-yɔɔ;+ nɛ halɩ alɩwaatʋ ndʋ ɩna mbʋ yɔ, itikpiɖi pʋwayɩ se itisi ɛ-yɔɔ.
33 «Iwelisi eduuye lɛɛɖɛ: Abalʋ nɔɔyʋ kaawɛnɩ mbʋ, ɛɛwɛnɩ tɛtʋ, nɛ ɛɖʋ viiñi hayɩm+ nɛ ɛcɔzɩ-pʋ koloŋa nɛ ɛta, nɛ ehuyi viiñi ɖɩfɛyɩyɛ pɩ-taa nɛ ɛma tilimiye;+ nɛ eyebini haɖaa nabɛyɛ hayɩm mbʋ nɛ ɛɖɛɛ nʋmɔʋ ɛjaɖɛ naɖɩyɛ taa.+ 34 Pee koyuu alɩwaatʋ talaa lɛ, etiyi e-yomaa haɖaa cɔlɔ se pamʋ e-viiñi pee. 35 Ɛlɛ haɖaa kpa e-yomaa, nɛ pama lɛlʋ, pakʋ lɛlʋ, nɛ lɛlʋ lɛ payaɣ-ɩ pɛɛ.+ 36 Ɛtasɩ tiyuu yomaa lalaa, nɛ paba kɩlɩ kajalaɣ ñɩma ɖɔʋ, ɛlɛ palabɩ-wɛ ɖɔɖɔ mbʋ.+ 37 Kɛdɛzaɣ ɖeɖe lɛ, etiyi ɛ-pɩyalʋ pɔ-cɔlɔ nɛ ɛtɔ se: “Pakaɣ man-pɩyalʋ ñam.” 38 Haɖaa na pɩyalʋ lɛ, pɔyɔɔdɩ pa-taa pe-ɖeke se: “Ɩɩnaɣ weyi ɛkaɣ tɔɔʋ ɛ-caa ñɩm yɔ.+ Ɩkɔɔ nɛ ɖɩkʋ-ɩ nɛ ɖɩmʋ ɛ-ñɩm!” 39 Peeɖe pakpa-ɩ, pɔlɔ-ɩ viiñi hayɩm wayɩ, nɛ pakʋ-ɩ.+ 40 Ye mbʋ, alɩwaatʋ ndʋ viiñi hayɩm tʋ kɔŋ yɔ, ɛbɛ ɛkaɣ labʋ haɖaa mba?» 41 Pocosi-i se: «Pɛkɛ kɩdɛkɛdaa nɛ pʋyɔɔ lɛ, ɛkaɣ-wɛ kʋʋ caɣ caɣ nɛ ɛcɛlɩ viiñi hayɩm haɖaa lalaa, mba pakaɣ-ɩ wonuu pee alɩwaatʋ ndʋ apɩɣ yɔ.»
42 Yesu heyi-wɛ se: «Ɩtɩkalɩ Masɩ taa wiɖiyi se: “Pɩyɛ nɖɩ kuduyuŋ mayaa lɔwa yɔ, nɖɩ pɩsɩnɩ kɔna taa pɩyɛ nɖɩ ɖɩ-tɔm kɩlɩ cɛyʋʋ yɔ?*+ Yehowa* cɔlɔ pɩlɩnaa, nɛ pɩkɛ piti lakasɩ ɖɛ-ɛsɩndaa.”+ 43 Pʋyɔɔ meheyiɣ-mɩ se pakaɣ mʋʋ Ɛsɔ Kewiyaɣ mi-nesi tɛɛ nɛ pɛcɛlɩ-kɛ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩlʋlʋʋ ke-pee yɔ. 44 Pɩtasɩ lɛ, ɛyʋ weyi ɛtɔlʋʋ pɩyɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ yɔ, ɖɩkaɣ-ɩ pɛlʋʋ yʋbɩlɛɛɛ.+ Piyele nɛ weyi ɛ-yɔɔ ɖɩtɔlʋʋ yɔ, ɖɩkaɣ-ɩ tɔyɩtʋʋ.»+
45 Cɔjɔnaa sɔsaa nɛ Farɩsɩ mba panɩ ɛ-aduwa ana lɛ, pana se pɔ-tɔm eɖiɣni yɔɔdʋʋ.+ 46 Pañɩnaɣ se pakpa-ɩ, ɛlɛ peseɣaɣ ɛyaa samaɣ sɔɔndʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ kakpakaɣ-ɩ se ɛkɛ nayʋ.+
22 Yesu tasɩ-wɛ yɔɔdɩnʋʋ aduwa taa nɛ ɛtɔ se: 2 «Papɩzɩɣ nɛ pakpaɣ ɛsɔdaa Kewiyaɣ nɛ pamaɣzɩnɩ wiyaʋ weyi ɛlabɩ ɛ-pɩyalʋ nesi ɖɔkʋʋ kazandʋ yɔ.+ 3 Nɛ etiyi e-yomaa se payaa mba paaya-wɛ se pɔkɔɔ nesi ɖɔkʋʋ kazandʋ taa yɔ, ɛlɛ paba kizi se paakɔŋ.+ 4 Ɛtasɩ tiyuu yomaa lalaa nɛ eheyi-wɛ se: “Iheyi mba paya-wɛ yɔ se: ‘Ɩna! Malabɩ mɔn-tɔɔnaɣ, mankʋ ma-naŋ nɛ kpɩna wena awɛ num yɔ, nɛ mɔñɔɔzɩ pɩtɩŋa nɛ mansɩɩ. Ɩkɔɔ nesi ɖɔkʋʋ kazandʋ taa.’” 5 Ɛlɛ pitiheyi-wɛ natʋyʋ nɛ pacaŋ pɛɖɛɛ, lɛlʋ ɖɛ ɛ-hayɩm taa nɛ lɛlʋ ñɛɖɛɛ ɛ-tadɩyɛ taa;+ 6 ɛlɛ pɩkazɩ mba yɔ, pakpa e-yomaa nɛ pawɩlɩ-wɛ ñaŋ nɛ pakʋ-wɛ.
7 «Pɩwɩzɩ wiyaʋ siŋŋ nɛ etiyi ɛ-sɔɔjanaa nɛ pakʋ ɛyaa kʋyaa mba nɛ pɔsɔ pɛ-tɛtʋ miŋ.+ 8 Nɛ eheyi e-yomaa se: “Pɛtɛm ñɔɔzʋʋ nesi ɖɔkʋʋ kazandʋ, ɛlɛ mba paaya-wɛ yɔ patɩmʋna.+ 9 Pʋyɔɔ lɛ, ɩlɩɩ habɛɛ wena awokini tɛtʋ wayɩ yɔ a-yɔɔ; nɛ ɩtɩɩna weyi lɛ, ɩyaa-ɩ se ɛkɔɔ nesi ɖɔkʋʋ kazandʋ taa.”+ 10 Yomaa mba pala mbʋ, nɛ palɩɩ habɛɛ yɔɔ nɛ pekpeɣli ɛyaa mba payɩ panawa yɔ, kañatʋ tɩnaa nɛ ɛyaa kɩbama; nɛ ɛyaa mba powobi tɔɔnaɣ tɔɔʋ* yɔ, posu kuduyuu ŋgʋ kɩ-tɛɛ palakaɣ nesi ɖɔkʋʋ sɔnzɩ yɔ.
11 «Wiyaʋ kɔm se ekilimiɣ mba paya-wɛ yɔ pɔ-yɔɔ lɛ, ɛna abalʋ nɔɔyʋ etisuu nesi ɖɔkʋʋ toko. 12 Peeɖe ɛpɔzɩ-ɩ se: “Taŋ, ɛzɩma ŋlaba nɛ ŋsʋʋ cɩnɛ nɛ ŋtisuu nesi ɖɔkʋʋ toko?” Nɛ ɛlɛ su ɖiɣ ɖiɣ. 13 Ðɩnɛ ɛlɛ, wiyaʋ heyi ɛ-lɩmɖʋyaa se: “Ɩhɔkɩ e-nesi nɛ ɛ-nɩŋgbanzɩ nɛ ɩlɔ-ɩ awayɩ cɩkpɛndʋʋ taa. Peeɖe ɛkaɣ wiu nɛ ɛsalɩɣ e-kela.”
14 «Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, mba paya-wɛ yɔ pɔɖɔwa; ɛlɛ pazɩ yem palɩzaa.»
15 Nɛ Farɩsɩ mba wolo nɛ pala nɔɔ se pañɩbɩ-ɩ kpaca nɛ pakpa-ɩ ɛ-tɔm yɔɔdʋʋ taa.+ 16 Peeɖe petiyi pɔ-tɔmkpɛlɩkɩyaa nɛ Eroodi hɔɔlʋʋ taa ñɩma+ ɛ-cɔlɔ se peheyi-i se: «Wɩlɩyʋ, ɖɩnawa se ŋyɔɔdʋʋ toovenim nɛ ŋwɩlɩɣ Ɛsɔ nʋmɔʋ toovenim taa, nɛ ŋŋtɩnɩɣ nɔɔyʋ yɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋŋcɔŋnɩ ɛyaa ɛsɩndaa. 17 Pʋyɔɔ lɛ, heyi-ɖʋ, suwe ŋmaɣzɩɣ? Paɣtʋ haɣ nʋmɔʋ* se pɛhɛyɩ Sezaarɩ lambuu* yaa pataahɛyɩ-ɩ?» 18 Ɛlɛ Yesu kaasɩm pa-kañatʋ lakasɩ lɛ, ɛpɔzɩ-wɛ se: «Ɛbɛ yɔɔ ɩtakɩɣ-m se ɩna, pɩ-tɛɛ nɛ pɩ-yɔɔ tɩnaa mɩ? 19 Ɩwɩlɩ-m lambuu liidiye pɔɔyaɣ.» Nɛ pɔkɔnɩ-ɩ dinaarɩ* pɔɔyaɣ. 20 Ɛpɔzɩ-wɛ se: «A-kɩlɛmʋʋ nɛ a-matʋ yɔ?» 21 Pocosi se: «Sezaarɩ.» Peeɖe eheyi-wɛ se: «Ye mbʋ, ɩcɛlɩ Sezaarɩ mbʋ pɩkɛ Sezaarɩ pʋyʋ yɔ, ɛlɛ ɩcɛlɩ Ɛsɔ mbʋ pɩkɛ Ɛsɔ pʋyʋ yɔ.»+ 22 Panɩ mbʋ lɛ, pɩlabɩ-wɛ piti nɛ peyebi-i nɛ pɛɖɛɛ.
23 Kɩyakʋ ŋgʋ ki-wiye lɛ, Saduki ñɩma mba pɔtɔŋ se sɩɖaa femtu fɛyɩ yɔ,+ pɔkɔɔ nɛ pɔpɔzɩ-ɩ se:+ 24 «Wɩlɩyʋ, Moyizi yɔɔdaa se: “Ye abalʋ nɔɔyʋ ɛsɩba nɛ ɛfɛyɩnɩ piya yɔ, pɩwɛɛ se e-neu* ɛkpaɣ ɛ-halʋ nɛ ɛlʋlɩ ɛ-ɖalʋ* piya.”+ 25 Abalaa nabɛyɛ 7 kaawɛ ɖɛ-hɛkʋ taa nɛ paakɛ ɛyʋ kʋɖʋm piya. Kajalaɣ ñɩnʋ kpaɣ halʋ nɛ ɛkɔɔ ɛsɩ, ɛfɛyɩnɩ pɩɣa; nɛ eyebini ɛ-halʋ e-neu. 26 Mbʋ ɖɔɖɔ pɩlabɩ 2 ñɩnʋ nɛ 3 ñɩnʋ nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ 7 ñɩnʋ. 27 Kɛdɛzaɣ ɖeɖe lɛ, halʋ ɖɔɖɔ sɩ. 28 Ye mbʋ, alɩwaatʋ ndʋ pefeziɣ sɩɖaa yɔ, pa-lʋbɛ pa-taa lɛ, a-halʋ ɛkaɣ kɛʋ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ pa-tɩŋa paakpaɣ-ɩ halʋ.»
29 Yesu cosi-wɛ nɛ ɛtɔ se: «Piyiɣdi-mɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɩɩsɩŋ Masɩ nɛ ɩɩsɩŋ ɖɔɖɔ Ɛsɔ ɖoŋ;+ 30 mbʋ pʋyɔɔ yɔ, alɩwaatʋ ndʋ pefeziɣ sɩɖaa yɔ, abalaa ɩɩkpakɩɣ halaa nɛ halaa ɖɔɖɔ ɩɩwalɩɣ, ɛlɛ pɛwɛɣ ɛzɩ Ɛsɔ tiyiyaa yɔ ɛsɔdaa.+ 31 Sɩɖaa femtu yɔɔ tɔm lɛ, ɩtɩkalɩ tɔm ndʋ Ɛsɔ kaaheyi-mɩ se: 32 “Mɛnkɛ Abraham tɛ Ɛsɔ nɛ Izaakɩ tɛ Ɛsɔ nɛ Yakɔɔb tɛ Ɛsɔ”+ yɔ? Ɛtɩkɛ sɩɖaa tɛ Ɛsɔ, ɛlɛ ɛsadɩnaa tɛ Ɛsɔ.»+ 33 Ɛyaa samaɣ nɩ mbʋ lɛ, pɩɖɩɣzɩ-kɛ pɩŋŋ nɛ ɛ-tɔm wɩlʋʋ.+
34 Farɩsɩ mba nɩwa se esuli Saduki mba nɔsɩ lɛ, pɛkpɛndɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ pɔkɔɔ. 35 Nɛ pa-taa lɛlʋ, weyi ɛɛsɩm Paɣtʋ camɩyɛ yɔ, ɛtakɩ-ɩ nɛ ɛpɔzɩ-ɩ se: 36 «Wɩlɩyʋ, Paɣtʋ taa lɛ, paɣtʋ ndʋ kɩlaa?»+ 37 Ecosi-i se: «“Pɩwɛɛ se ŋsɔɔlɩ ñɛ-Ɛsɔ Yehowa* nɛ ña-laŋɩyɛ pilim, nɛ ña-kalɩzaɣ* pilim nɛ ña-maɣzɩm pilim.”+ 38 Ndʋ kɛnɩ paɣtʋ sɔsɔtʋ nɛ kajalaɣ ñɩndʋ. 39 Paɣtʋ 2 ñɩndʋ ndʋ tɩwɛ ɛzɩ tʋnɛ yɔ, ndʋ yɔ: “Sɔɔlɩ ɛyʋ lɛlʋ* ɛzɩ ña-maɣmaɣ yɔ.”+ 40 Paɣtʋ tʋnɛ, tɩ-naalɛ tɩ-taa Paɣtʋ kpeekpe nɛ Nayaa tɔm palɩnaa.»+
41 Farɩsɩ mba kpeɣli ɖama lɛ, Yesu pɔzɩ-wɛ se:+ 42 «Suwe ɩmaɣzɩɣ Krɩstʋ yɔɔ? A-pɩyalʋ ɛkɛnaa?» Pocosi-i se: «Daviid pɩyalʋ.»+ 43 Ɛpɔzɩ-wɛ se: «Ye mbʋ, pɩlabɩ ɛzɩma nɛ fezuu seɣti Daviid+ nɛ ɛyaa-ɩ se Kɩbaɣlʋ, nɛ ɛtɔ se: 44 “Yehowa* heyi man-Kɩbaɣlʋ se: ‘Caɣ me-nesi kɩbanzɩ yɔɔ nɛ pɩkɔɔ nɛ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ mansɩɣ ño-koyindinaa ña-nɩŋgbanzɩ tɛɛ yɔ’”?+ 45 Ye mbʋ, ye Daviid ɛyaɣ-ɩ se Kɩbaɣlʋ, ɛzɩma tɩyɛ ɛkɛ ɛ-pɩyalʋ yɔ?»+ 46 Nɛ nɔɔyʋ taapɩzɩɣ se ecosi-i natʋyʋ, nɛ kpaɣnɩ puwiye lɛ, nɔɔyʋ taakatɩɣ se ɛtasɩ-ɩ tɔm natʋyʋ pɔzʋʋ.
23 Nɛ Yesu yɔɔdɩnɩ ɛyaa samaɣ nɛ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa nɛ eheyi-wɛ se: 2 «Takayɩsɩ mayaa nɛ Farɩsɩ mba pacaɣ Moyizi kpelaɣ yɔɔ. 3 Pʋyɔɔ lɛ, tɔm ndʋ payɩ peheyiɣ-mɩ yɔ, ɩɖɔ tɩ-yɔɔ, ɛlɛ ɩtaala pa-lakasɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɔyɔɔdʋʋ ɛlɛ paaɖɔŋ tɔm ndʋ pɔyɔɔdʋʋ yɔ tɩ-yɔɔ.+ 4 Pɔhɔkʋʋ sʋʋtʋ yuŋ ñɩndʋ nɛ pasɩɣ ɛyaa hazasɩ yɔɔ,+ ɛlɛ pa-maɣmaɣ patɩsɔɔlɩ se potukuni-tʋ nɛ pe-niye.+ 5 Tʋma wena payɩ palakɩ yɔ, palakɩ-yɛ se ɛyaa ɩna-wɛ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ pawalɩsɩɣ patanaa mba pa-taa paɖʋʋ masɩ yɔ nɛ pataŋ-wɛ pe-kila taa nɛ pe-nesi yɔɔ se pɩkandɩyɩ pɔ-yɔɔ,+ nɛ palakɩ nɛ po-tokonaa nɔsɩ ɖaɣlɩɣ.+ 6 Pɔsɔɔlɩ lone sɔsɔɖɛ taa caɣʋ ɖanaɣ tɔɔnaɣ ɖɩdɔɔyɛ, nɛ pɔsɔɔlɩ ɛsɩndaa kpelisi yɔɔ caɣʋ* sinaagɔɔgɩwaa taa+ 7 nɛ pɔsɔɔlaa se ɛyaa ɩsɛɣ-wɛ kɩyakɩŋ taa* nɛ payaa-wɛ se Raabi.* 8 Ɛlɛ mɩ yɔ, itaayele nɛ payaa-mɩ se Raabi, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛyʋ kʋɖʋm kɛnɩ mɩ-Wɩlɩyʋ,+ piyele nɛ mɩ-tɩŋa lɛ ɩkɛ koobiya. 9 Pɩtasɩ lɛ, ɩtaayaa nɔɔyʋ se mɩ-caa tɛtʋ yɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ kʋɖʋm kɛnɩ mɩ-Caa,+ Weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ. 10 Itaayele ɖɔɖɔ nɛ payaa-mɩ se ɖiyiyaa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Ðiyiyu kʋɖʋm ɩwɛna, ɛnʋ lɛ Krɩstʋ. 11 Ɛlɛ weyi ɛkɛ sɔsɔ mɩ-hɛkʋ taa yɔ, pɩwɛɛ se ɛkɛ mɩ-lɩmɖʋyʋ.+ 12 Weyi ɛkpazɩɣ ɛ-tɩ yɔ, pakaɣ-ɩ luzuu,+ nɛ weyi eluzuu ɛ-tɩ yɔ, pakaɣ-ɩ kpazʋʋ.+
13 «Pɩtɔɔ-mɩ, takayɩsɩ mayaa nɛ Farɩsɩ mba, pɩ-tɛɛ nɛ pɩ-yɔɔ tɩnaa mɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɩɖɩkɩ ɛyaa ɛsɔdaa Kewiyaɣ nɔnɔsɩ; mɩ-maɣmaɣ ɩɩsʋʋ ka-taa, nɛ ɩɩhaɣ mba pacaɣ se pasʋʋ ka-taa yɔ nʋmɔʋ se pasʋʋ.+ 14 *——
15 «Pɩtɔɔ-mɩ, takayɩsɩ mayaa nɛ Farɩsɩ mba, pɩ-tɛɛ nɛ pɩ-yɔɔ tɩnaa mɩ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɩyɛlɩɣ teŋgu yɔɔ nɛ tɛtʋ yɔɔ se ɩpɩsɩ ɛyʋ kʋɖʋm Yuuda tʋ, nɛ alɩwaatʋ ndʋ ɩpɩsɩɣ-ɩ lɛ, ɩlakɩ-ɩ se ɛpɩsɩ weyi pɩwɛɛ se ewolo Gehena* taa tam nabʋlɛ nɛ pɩkɩlɩ mɩ-maɣmaɣ yɔ.
16 «Pɩtɔɔ-mɩ, nʋmɔʋ wɩlɩyaa yʋlʋmaa+ mba mɩ ɩtɔŋ se: “Ye nɔɔyʋ eɖuuni templo yɔ, pɩtɩkɛ pʋyʋ; ɛlɛ ye nɔɔyʋ eɖuuni templo taa sika yɔ, pɩkɛnɩ-ɩ kɩjɛyʋʋ se ɛɖɔ e-ɖuutu yɔɔ” yɔ.+ 17 Kpanzɩyaa nɛ yʋlʋmaa mɩ! Toovenim taa lɛ, ɛbɛ kɩlaa, sika yaa templo ŋgʋ kɩlaba nɛ sika pɩsɩ pʋyʋ kiɖeɖeu yɔ? 18 Pɩtasɩ lɛ, ɩtɔŋ se: “Ye nɔɔyʋ eɖuuni altaaru yɔ, pɩtɩkɛ pʋyʋ; ɛlɛ ye nɔɔyʋ eɖuuni haɖɛ nɖɩ ɖɩwɛ kɩ-yɔɔ yɔ, pɩkɛnɩ-ɩ kɩjɛyʋʋ se ɛɖɔ e-ɖuutu yɔɔ.” 19 Yʋlʋmaa mɩ! Toovenim taa lɛ, ɛbɛ kɩlaa, haɖɛ yaa altaaru ŋgʋ kɩlakɩ nɛ haɖɛ pɩsɩɣ pʋyʋ kiɖeɖeu yɔ? 20 Ye mbʋ, weyi eɖukini altaaru yɔ, eɖukini altaaru ŋgʋ nɛ mbʋ payɩ pɩwɛ kɩ-yɔɔ yɔ; 21 nɛ weyi eɖukini templo yɔ, eɖukini templo ŋgʋ nɛ Weyi ɛwɛ kɩ-taa yɔ;+ 22 nɛ weyi eɖukini ɛsɔdaa yɔ, eɖukini Ɛsɔ kewiyaɣ kpelaɣ nɛ Weyi ɛcaɣ kɔ-yɔɔ yɔ.
23 «Pɩtɔɔ-mɩ, takayɩsɩ mayaa nɛ Farɩsɩ mba, pɩ-tɛɛ nɛ pɩ-yɔɔ tɩnaa mɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɩhaɣ mɛntɩ nɛ anɛɛtɩ nɛ kumɛɛ* hɔɔlʋʋ 10 ñɩŋgʋ,+ ɛlɛ iniŋ Paɣtʋ taa mbʋ pɩ-tɔm kɩlɩ cɛyʋʋ yɔ, mbʋ lɛ siɣsiɣ tɔm yɔɔ ɖɔm+ nɛ pʋtɔdɩyɛ naʋ+ nɛ siɣsiɣ wɛtʋ. Pɩcɛyaa se ɩha wondu ndʋ tɩ-hɔɔlʋʋ 10 ñɩŋgʋ, ɛlɛ itaani ɖɔɖɔ mbʋ pɩ-tɔm kɩlɩ cɛyʋʋ yɔ.+ 24 Nʋmɔʋ wɩlɩyaa yʋlʋmaa mɩ,+ ɩcatɩɣ sʋlʋm se ɩlɩzɩ pɔɖʋʋ+ ɛlɛ iliki aɖaaɖaa!+
25 «Pɩtɔɔ-mɩ, takayɩsɩ mayaa nɛ Farɩsɩ mba, pɩ-tɛɛ nɛ pɩ-yɔɔ tɩnaa mɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɩñalɩɣ kɔpʋ nɛ ñanaɣ wayɩ,+ ɛlɛ ɛsa naɣ naɣ*+ nɛ niye ɖɛlɛsʋʋ su pa-taa.+ 26 Farɩsɩ tʋ yʋlʋm ña, calɩnɩ ñalʋʋ kɔpʋ nɛ ñanaɣ pa-taa, se pɩsa nɛ pa-wayɩ ɖɔɖɔ wɛɛ cɩɖɩ cɩɖɩ.
27 «Pɩtɔɔ-mɩ, takayɩsɩ mayaa nɛ Farɩsɩ mba, pɩ-tɛɛ nɛ pɩ-yɔɔ tɩnaa mɩ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɩwɛ ɛzɩ pɩlaŋ weyi pata-ɩ tɔlɩm nɛ ɩhʋlʋmɩ yɔ,+ weyi ɩ-yɔɔ ɖewa, ɛlɛ sɩɖaa mɔɔ nɛ azuluma ndɩ ndɩ su ɩ-taa yɔ. 28 Mbʋ ɖɔɖɔ ɛyaa ɛsɩndaa lɛ, ɩlakɩ ɛzɩ ɩwɛ siɣsiɣ yɔ, ɛlɛ pɩ-tɛɛ nɛ pɩ-yɔɔ lakasɩ nɛ paɣtʋ yɔɔ maʋ su mɩ-taa.+
29 «Pɩtɔɔ-mɩ, takayɩsɩ mayaa nɛ Farɩsɩ mba, pɩ-tɛɛ nɛ pɩ-yɔɔ tɩnaa mɩ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɩmaɣ nayaa pɩlaŋ nɛ ɩcanɩɣ ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa pɩlaŋ,*+ 30 nɛ ɩtɔŋ se: “Ye ɖɩɩwɛ ɖɔ-cɔzɔnaa alɩwaatʋ taa yɔ, ɖɩtaatɩnɩ pɔ-yɔɔ nɛ ɖɩkpɛdɩ nayaa calɩm.” 31 Pʋyɔɔ lɛ, mɩ-maɣmaɣ ɩwɛɛ nɛ ɩlɩzɩɣ aseɣɖe se ɩkɛ mba pakʋ nayaa yɔ, pa-pɩyalaa.+ 32 Ye mbʋ, ɩtɛzɩ labʋ tʋmɩyɛ nɖɩ mɩ-cɔzɔnaa paɣzaa yɔ.*
33 «Ðʋmaa, cakpadanaa piya mɩ,+ ɛzɩma ɩkaɣ seu Gehena* tɔm hʋʋ?+ 34 Mbʋ yebina nɛ mentiyiɣni-mɩ nayaa+ nɛ lɔŋsɩnɖaa nɛ samaɣ taa tɔm wɩlɩyaa.+ Ɩkaɣ kʋʋ pa-taa nabɛyɛ+ nɛ ɩkam-wɛ sizikasɩ yɔɔ, nɛ pa-taa lalaa lɛ ɩkaɣ-wɛ luu agbazɛɛ+ mɩ-tɛ sinaagɔɔgɩwaa taa nɛ ɩnazɩ-wɛ+ tɛtʋ ndɩ ndɩ taa, 35 se pɩsa nɛ calɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ mbʋ payɩ pɛkpɛdɩ tɛtʋ yɔɔ yɔ pɩkɔɔ mɩ-yɔɔ, kpaɣnɩ ɛyʋ siɣsiɣ tʋ Aabɛɛlɩ calɩm+ nɛ piwolo pɩtalɩ Barakii pɩyalʋ Zakarii calɩm, weyi ɩkʋ-ɩ kooka kiɖeɖeɣa nɛ altaaru pɛ-hɛkʋ taa yɔ.+ 36 Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se pɩtɩŋa payɩ mbʋ yɔ, pɩkaɣ kɔm kpaɖʋʋ kʋnɛ kɩ-yɔɔ.
37 «Yeruzalɛm, Yeruzalɛm, ña weyi ŋkʋʋ nayaa nɛ ŋyakɩ pɛɛ mba petiyini-ŋ yɔ,+ tam ɛzɩma mantɩñɩnɩ se menkpeɣli ñe-piya ɛzɩ ɖoyuu kpeɣluu kɩ-kalɩmasɩ ki-keŋ tɛɛ yɔ! Ɛlɛ ititisi.+ 38 Ɩna! Peyebini-mɩ mɩ-ɖɩɣa.*+ 39 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, meheyiɣ-mɩ se kpaɣnɩ lɛɛlɛɛyɔ lɛ, ɩɩkaɣ-m tasʋʋ naʋ nɛ pɩkɔɔ pɩsɩɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ ɩtɔŋ se: “Pawazɩ weyi ɛkɔŋ Yehowa* hɩɖɛ taa yɔ!”»+
24 Yesu lɩ templo taa nɛ ɛɖɛɣ lɛ, ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa ñɔtɩnɩ-ɩ se pawɩlɩ-ɩ ɛzɩma pama templo ŋgʋ yɔ. 2 Eheyi-wɛ se: «Ɩnaɣ pɩtɩŋa payɩ mbʋ yɔ? Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se paakaɣ yebu pɩyɛ naɖɩyɛ pɩyɛ lɛɛɖɛ yɔɔ cɩnɛ kaaʋ nɛ patituzi-ɖɩ nɛ pɛpɛɖɩ.»+
3 Ɛcaɣ Oliivi Pʋʋ yɔɔ lɛ, ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa ñɔtɩnɩ-ɩ pa-taa pe-ɖeke nɛ pɔpɔzɩ-ɩ se: «Heyi-ɖʋ nɛ ɖɩnɩɩ, ɛzɩmtaa pɩkaɣ labʋ mbʋ, nɛ ɛbɛ kaɣ kɛʋ ñɛ-wɛʋ alɩwaatʋ*+ nɛ ɛjaɖɛ* tɛm alɩwaatʋ yʋsaɣ?»+
4 Yesu cosi-wɛ nɛ ɛtɔ se: «Ɩkpa mɩ-tɩ nɛ nɔɔyʋ etaapeɣzi-mɩ,+ 5 mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛyaa sakɩyɛ kaɣ kɔm ma-hɩɖɛ taa nɛ pɔtɔ se: “Ma lɛ Krɩstʋ,” nɛ pakaɣ peɣzuu ɛyaa sakɩyɛ.+ 6 Ɩkaɣ nɩʋ yoŋ taŋ pɩ-cɔlɔ nɛ poliŋ taa. Sɔɔndʋ ɛtaakpa-mɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩwɛɛ se lakasɩ nzɩ sɩla, ɛlɛ ɛjaɖɛ tɛm tɩtalɩta.+
7 «Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛjaɖɛ lɛɛɖɛ kaɣ kʋyʋʋ ɛjaɖɛ lɛɛɖɛ yɔɔ, nɛ kewiyaɣ lɛɛka kaɣ kʋyʋʋ kewiyaɣ lɛɛka yɔɔ,+ nɛ ñɔɔsɩ kaɣ lɩʋ+ lona ndɩ ndɩ taa, nɛ tɛtʋ kaɣ ñamsʋʋ lona ndɩ ndɩ taa.+ 8 Lakasɩ nzɩ sɩ-tɩŋa sɩkɛ wɩzasɩ ɖɩbazɩyɛ.
9 «Nɛ ɛyaa kaɣ-mɩ kpaʋ nɛ pɛcɛlɩ se pawɩlɩ-mɩ kʋñɔŋ+ nɛ pakaɣ-mɩ kʋʋ,+ nɛ ajɛɛ kpeekpe kaɣ-mɩ paɖʋʋ ma-hɩɖɛ yɔɔ.+ 10 Nɛ pɩkaɣ ɖɔɖɔ ɛyaa sakɩyɛ tuuluu nɛ pakaɣ ɖama wayɩ lɩʋ, nɛ pakaɣ ɖama paɖʋʋ. 11 Cɛtɩm nayaa sakɩyɛ kaɣ lɩʋ nɛ pepeɣzi ɛyaa sakɩyɛ;+ 12 nɛ ɛzɩma paɣtʋ yɔɔ maʋ kaɣ huuu yɔ pʋyɔɔ lɛ, ɛyaa sakɩyɛ sɔɔlɩm kaɣ hɛʋ. 13 Ɛlɛ weyi ɛɖɔkʋʋ* ɛ-laŋɩyɛ nɛ pɩkɔɔ pɩtɛ yɔ, ɛnʋ kaɣnɩ hiɣu ñʋʋ yabʋ.+ 14 Nɛ pakaɣ susuu Kewiyaɣ tɔm kɩbandʋ tʋnɛ tɛtʋ kpeekpe yɔɔ se pɩkɛnɩ ajɛɛ kpeekpe aseɣɖe,+ nɛ ɖɩnɛ ɛlɛ ɛjaɖɛ tɛm kaɣ kɔm.
15 «Pʋyɔɔ lɛ, alɩwaatʋ ndʋ ɩnaɣ kʋzɔɔtʋ wonuu ŋgʋ kɩyɔkʋʋ pɩtɩŋa payɩ yɔ, ɛzɩ nayʋ Danɩyɛɛlɩ kaayɔɔdʋʋ yɔ, kɩsɩŋ lone kiɖeɖeye taa yɔ lɛ+ (kalɩyʋ ɛlabɩnɩ lɛɣtʋ tʋmɩyɛ), 16 ɖɩnɛ ɛlɛ mba pɛwɛ Yuudee yɔ, papaɣzɩ seu nɛ pakpa pʋŋ taa.+ 17 Weyi ɛwɛ kuduyuu ñʋʋ taa yɔ, etaatii se ɛkpakɩɣ nabʋyʋ e-kuduyuu tɛɛ nɛ ɛkpɛndɩna, 18 nɛ weyi ɛwɛ hayɩm taa yɔ, ɛtaapɩsɩ se ɛkpakɩɣ e-toko kɩtɩnʋʋ. 19 Pɩtɔɔ halaa hosi tɩnaa nɛ mba pɛkɛ asɔŋ kɩyakɩŋ ɛnɩ ɩ-taa yɔ! 20 Ɩwɛɛ tɩmʋʋ yɔɔ se mi-seu ɛtaatʋʋzɩnɩ nikaɣ alɩwaatʋ taa yaa Sabaatɩ wiye; 21 mbʋ pʋyɔɔ yɔ alɩwaatʋ ndʋ lɛ, kʋñɔŋ sɔsɔʋ nakʋyʋ kaɣ lɩʋ,+ nɛ kɩtɩtɩɩlɩtɩ mbʋ kpaɣnɩ ɛjaɖɛ ɖɩbazɩyɛ nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ lɛɛlɛɛyɔ, aayɩ, kɩɩkaɣ tasʋʋ lɩʋ mbʋ wiɖiyi.+ 22 Toovenim taa lɛ, ye pataapasɩ kɩyakɩŋ ɛnɩ ɩ-yɔɔ yɔ, nɔɔyʋ taahiɣ ñʋʋ yabʋ; ɛlɛ mba palɩzɩ-wɛ yɔ pɔ-yɔɔ lɛ, pakaɣ pasʋʋ kɩyakɩŋ ɛnɩ ɩ-yɔɔ.+
23 «Nɛ ye nɔɔyʋ eheyi-mɩ se: “Ɩna! Krɩstʋ wɛ cɩnɛ,”+ yaa “Peeɖeyɔ” yɔ, itaatisi.+ 24 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, cɛtɩm Krɩstʋwaa nɛ cɛtɩm nayaa+ pakaɣ lɩʋ nɛ pala yʋsasɩ sɔsɔsɩ nɛ piti lakasɩ se ye pɩsaŋ yɔ, pepeɣzi+ halɩ pɩkpɛndɩnɩ mba palɩzɩ-wɛ yɔ. 25 Ɩna! Mɛntɛm-mɩ paɣʋ. 26 Pʋyɔɔ lɛ, ye ɛyaa iheyiɣ-mɩ se: “Ɩna! Ɛwɛ kañɩmbusuu taa” yɔ, ɩtaalɩɩ; ye peheyiɣ-mɩ se: “Ɩna! Ɛwɛ pɩ-taa kuduyuŋ taa” yɔ, itaatisi.+ 27 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛzɩ tɛʋ ñɩlɩsʋʋ ɛsɔdaa kpaɣnɩ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ taa nɛ piwolo wɩsɩ ɖɩɖʋyɛ taa yɔ, mbʋ ɖɔɖɔ ɛyʋ Pɩyalʋ wɛʋ alɩwaatʋ* kaɣ wɛʋ.+ 28 Ðenɖe pʋyʋ kɩsɩbʋ nɔɔyʋ wɛɛ yɔ, peeɖe kpeliŋ* kpeɣliɣ.+
29 «Kʋñɔŋ ŋgʋ kɩkaɣ lɩʋ kɩyakɩŋ ɛnɩ ɩ-taa yɔ, kɩ-wayɩ kpaagbaa lɛ, wɩsɩ kaɣ yuu cɩkpɛndʋʋ,+ nɛ fenaɣ ɛɛkaɣ tasʋʋ ñandʋʋ, nɛ tɩɩnzɩ kaɣ lɩnʋʋ ɛsɔdaa nɛ sɩtɔlɩ, nɛ ɛsɔdaa ɖoŋ kaɣ ñamsʋʋ.+ 30 Ðɩnɛ ɛlɛ ɛyʋ Pɩyalʋ yʋsaɣ kaɣ lɩʋ ɛsɔdaa, nɛ tɛtʋ yɔɔ cejewe kpeekpe kaɣ nɩʋ siziŋ nɛ ama a-laŋa taa,+ nɛ akaɣ naʋ ɛyʋ Pɩyalʋ+ ɛwɛɛ nɛ ɛkɔŋ ɛsɔdaa mɩndʋ yɔɔ nɛ ɖoŋ nɛ samtʋ sɔsɔtʋ.+ 31 Nɛ pakaɣ yaʋ ɛgandɩyɛ sɔsɔyɛ nɛ etiyi e-tiyiyaa, nɛ pakaɣ kpeɣluu ɛyaa mba ɛlɩzaa yɔ nɛ ɛjaɖɛ hɔɔlɩŋ 4 taa,* kpaɣnɩ ɛsɔdaa kamaɣ lɛɛka nɛ piwolo pɩtalɩ kamaɣ lɛɛka yɔɔ.+
32 «Lɛɛlɛɛyɔ lɛ, ɩkpɛlɩkɩ lɔŋ fiigi tɩʋ eduuye ɖɩnɛ ɖɩ-taa: Alɩwaatʋ ndʋ ki-piliŋa hɔʋ nɛ kalɩɣ hatʋ yɔ, ɩtɩlɩɣ se soŋaɣ alɩwaatʋ* ñɔtaa.+ 33 Mbʋ ɖɔɖɔ alɩwaatʋ ndʋ ɩnaɣ lakasɩ nzɩ sɩ-tɩŋa payɩ mbʋ yɔ lɛ, ɩtɩlɩ se ɛyʋ Pɩyalʋ ñɔtɩnɩ nɔnɔsɩ kpam.+ 34 Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se kpaɖʋʋ kʋnɛ yɔ, kɩɩkaɣ ɖɛʋ kaaʋ pʋcɔ nɛ lakasɩ nzɩ yɔ sɩ-tɩŋa payɩ sɩla. 35 Ɛsɔdaa nɛ tɛtʋ pakaɣ ɖɛʋ, ɛlɛ mɔn-tɔm ɛɛkaɣ ɖɛʋ kaaʋ.+
36 «Piyele nɛ kɩyakʋ ŋgʋ nɛ ñɩɣyʋʋ ŋgʋ lɛ, nɔɔyʋ ɛɛsɩŋ;+ Ɛsɔ tiyiyaa mba pɛwɛ ɛsɔdaa yɔ nɛ Ɛsɔ Pɩyalʋ ɖɔɖɔ paasɩŋ, ɛlɛ Caa ɖeke sɩmna.+ 37 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛzɩ pɩɩwɛʋ Noowa alɩwaatʋ taa yɔ,+ mbʋ ɖɔɖɔ ɛyʋ Pɩyalʋ wɛʋ alɩwaatʋ* kaɣ wɛʋ.+ 38 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pʋcɔ nɛ Tɛʋ Sɔsɔʋ nɩɣ lɛ, pɔtɔkaɣ nɛ pɔñɔʋ, abalaa kpakɩɣ halaa nɛ halaa walɩɣ, nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ kɩyakʋ ŋgʋ Noowa sʋ aɖakaɣ taa yɔ,+ 39 nɛ patike natʋyʋ nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ Tɛʋ Sɔsɔʋ kɔm nɛ kɩkpaɣ pa-tɩŋa yɔ;+ mbʋ ɖɔɖɔ ɛyʋ Pɩyalʋ wɛʋ alɩwaatʋ kaɣ wɛʋ. 40 Ðɩnɛ ɛlɛ, abalaa 2 kaɣ wɛʋ hayɩm taa; pakaɣ kpaɣʋ kʋɖʋm nɛ peyele lɛlʋ. 41 Halaa 2 kaɣ wɛʋ nɛ panaŋɩɣ namɩyɛ yɔɔ; pakaɣ kpaɣʋ kʋɖʋm nɛ peyele lɛlʋ.+ 42 Pʋyɔɔ lɛ, ɩwɛɛ feŋuu yɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɩɩsɩŋ kɩyakʋ ŋgʋ mɩ-Kɩbaɣlʋ kaɣ kɔm yɔ.+
43 «Ɛlɛ, ɩtɩlɩ tɔm tʋnɛ: Ye ɖɩɣdʋ kaatɩlɩ ɖoo taa alɩwaatʋ* ndʋ tɩ-yɔɔ mɩlʋ kɔŋ yɔ,+ ɛɛcaɣnɩ ɛ-ɛsa; nɛ etaayele se pɔyɔkɩ nɛ pasʋʋ ɛ-ɖɩɣa taa.+ 44 Pʋyɔɔ lɛ, mɩ ɖɔɖɔ ɩñɔɔzɩ mɩ-tɩ nɛ ɩɖaŋ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛyʋ Pɩyalʋ kaɣ kɔm ñɩɣyʋʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ ɩtɩmaɣzɩ yɔ.
45 «Toovenim taa lɛ, akɛ yom siɣsiɣ tʋ nɛ lɔŋsɩnɖʋ weyi ɛ-caa lɩzaa se ɛcɔnɩ ɛ-ɖɩɣa taa mba yɔɔ nɛ ɛha-wɛ pɔ-tɔɔnaɣ alɩwaatʋ ndʋ tɩmʋnaa yɔ tɩ-yɔɔ yɔ?+ 46 Koboyaɣ tʋ lɛ yom ɛnʋ, ye ɛ-caa ɛkɔm nɛ ɛmaɣnɩ-ɩ eɖiɣni labʋ mbʋ yɔ!+ 47 Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se ɛkaɣ-ɩ lɩzʋʋ se ɛcɔnɩ mbʋ payɩ ɛwɛna yɔ pɩ-yɔɔ.
48 «Ɛlɛ ye pɩlaba se yom kɩdɛkɛdʋ ɛnʋ ɛmaɣzɩ ɛ-taa se: “Man-caa ɛɛkɔŋ lɔŋ,”+ 49 nɛ ɛpaɣzɩ ɛ-taabalaa yomaa lalaa mabʋ, nɛ ɛ nɛ sʋlʋm kpaŋɩyaa sɔsaa pɔtɔkɩ nɛ pɔñɔʋ yɔ, 50 yom ɛnʋ ɛ-caa kaɣ kɔm kɩyakʋ ŋgʋ ɛtɩɖʋna nɛ ñɩɣyʋʋ ŋgʋ ɛɛsɩŋ yɔ kɩ-yɔɔ,+ 51 nɛ ɛkaɣ ɛ-nɩŋgbaŋʋʋ hɔm siŋŋ nɛ ɛkaɣ-ɩ ɖʋʋ pɩ-tɛɛ nɛ pɩ-yɔɔ tɩnaa hɛkʋ taa. Peeɖe ɛkaɣ wiu nɛ ɛsalɩɣ e-kela.+
25 «Papɩzɩɣ nɛ pakpaɣ ɛsɔdaa Kewiyaɣ nɛ pamaɣzɩnɩ pɛlaa* 10 mba pakpaɣ pa-kanɖʋnaa+ nɛ palɩɩ se pakatɩɣ asɛyʋ walʋ yɔ.+ 2 Pa-taa 5 kɛ kɩmɛlɛmɩŋ, nɛ 5 kɛ lɔŋsɩnɖaa.+ 3 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, kɩmɛlɛmɩŋ kpaɣ pa-kanɖʋnaa, ɛlɛ patɩɖɔkɩ num,* 4 piyele nɛ lɔŋsɩnɖaa ñakpaɣ pa-kanɖʋnaa nɛ paɖʋ num po-kokola taa nɛ pɔɖɔkɩ. 5 Asɛyʋ walʋ taakɔŋ lɔŋ lɛ, ɖom kpaɣ pa-tɩŋa nɛ poɖoo. 6 Ðoo tayɩ hɛkʋ lɛ, panɩɩ kubuka nakɛyɛ taŋ se: “Asɛyʋ walʋ talaa! Ɩlɩɩ nɛ ɩkatɩ-ɩ.” 7 Peeɖe pɛlaa mba pa-tɩŋa pakʋyaa nɛ pɔñɔɔzɩ pa-kanɖʋnaa.+ 8 Kɩmɛlɛmɩŋ heyi lɔŋsɩnɖaa se: “Ɩha-ɖʋ mi-num pazɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖa-kanɖʋnaa caɣ ɖɩm.” 9 Lɔŋsɩnɖaa cosi-wɛ se: “Pʋtɔma yɔ, pɩɩkaɣ ɖa nɛ mɩ talʋʋ. Iwolo mba pɛpɛdɩɣ yɔ pɔ-cɔlɔ nɛ ɩcɛ.” 10 Powokaɣ num cɛbʋ lɛ, asɛyʋ walʋ talɩ. Pɛlaa mba paañɔɔzɩ pa-tɩ nɛ paɖaŋ yɔ, pa nɛ ɩ pasʋʋ nesi ɖɔkʋʋ kazandʋ taa,+ nɛ paɖɩɣ nɔnɔɔ. 11 Pʋwayɩ lɛ, pɛlaa mba pɩɩkazaa yɔ, patalɩ ɖɔɖɔ nɛ pɔtɔŋ se: “Ðajaa, Ðajaa, tʋlɩ-ɖʋ!”+ 12 Nɛ ecosi-wɛ nɛ ɛtɔ se: “Meheyiɣ-mɩ toovenim, maasɩŋ-mɩ.”
13 «Pʋyɔɔ lɛ, ɩwɛɛ nɛ ifeŋiɣ,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɩɩsɩŋ kɩyakʋ nɛ ñɩɣyʋʋ.+
14 «Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pɩwɛ ɛzɩ abalʋ nɔɔyʋ weyi ɛcaɣ wobu nʋmɔʋ ɛjaɖɛ naɖɩyɛ taa nɛ ɛyaa e-yomaa nɛ ɛtayɩ-wɛ ɛ-ñɩm yɔ.+ 15 Ɛcɛlɩ kʋɖʋm talaŋwaa* 5, ɛcɛlɩ lɛlʋ talaŋwaa 2, nɛ pɩkazɩ ɛcɛlɩ lɛlʋ talaŋ kʋɖʋmʋʋ; ɛcɛlɩ paa weyi e-ɖoŋ ɖeɖe, nɛ ɛcaŋ nɛ ɛɖɛɛ nʋmɔʋ. 16 Kpaagbaa mbʋ lɛ, weyi ɛmʋ talaŋwaa 5 yɔ, ewolo ɛlabɩ-wɛ nɛ tadɩyɛ nɛ pɩsɛɛ-ɩ talaŋwaa 5 pɩ-yɔɔ. 17 Weyi ɛmʋ talaŋwaa 2 yɔ, ɛla mbʋ ɖɔɖɔ nɛ pɩsɛɛ-ɩ talaŋwaa 2 pɩ-yɔɔ. 18 Ɛlɛ yom weyi ɛmʋ talaŋ kʋɖʋmʋʋ ɖeke yɔ, ewolo nɛ ehuyi pɔʋ tataa nɛ ɛmɛsɩ ɛ-caa liidiye kɩ-taa.
19 «Alɩwaatʋ sakɩyɛ wayɩ lɛ, yomaa mba pa-caa kɔɔ nɛ ɛ nɛ wɛ pala akɔnta.+ 20 Peeɖe weyi ɛɛmʋ talaŋwaa 5 yɔ, ɛkɔma nɛ ɛkpɛndɩnɩ talaŋwaa 5 mba pɩɩsɛ-ɩ yɔ nɛ ɛtɔ se: “Caa, ŋŋcɛlɩ-m talaŋwaa 5; na, pɩsɛ-m talaŋwaa 5 pɩ-yɔɔ.”+ 21 Ɛ-caa heyi-i se: “Ŋlabɩ camɩyɛ, yom kɩbanʋ nɛ siɣsiɣ tʋ! Ŋwɛ siɣsiɣ wondu pazɩ taa. Mankaɣ-ŋ lɩzʋʋ se ŋcɔnɩ wondu sakɩyɛ yɔɔ.+ Sʋʋ ña-caa leleŋ taa.”+ 22 Pʋwayɩ lɛ, weyi ɛɛmʋ talaŋwaa 2 yɔ, ɛkɔɔ nɛ ɛtɔ se: “Caa, ŋŋcɛlɩ-m talaŋwaa 2; na, pɩsɛ-m talaŋwaa 2 pɩ-yɔɔ.”+ 23 Ɛ-caa heyi-i se: “Ŋlabɩ camɩyɛ, yom kɩbanʋ nɛ siɣsiɣ tʋ! Ŋwɛ siɣsiɣ wondu pazɩ taa. Mankaɣ-ŋ lɩzʋʋ se ŋcɔnɩ wondu sakɩyɛ yɔɔ. Sʋʋ ña-caa leleŋ taa.”
24 «Kɛdɛzaɣ ɖeɖe lɛ, yom weyi ɛɛmʋ talaŋ kʋɖʋmʋʋ yɔ, ɛkɔɔ nɛ ɛtɔ se: “Caa, manawa se ŋkɛ ɛyʋ weyi ɛ-tɔm wɛ kaɖɛ yɔ, ŋkʋŋ ɖenɖe ŋtiɖuu yɔ nɛ ŋkpeɣliɣ ɖenɖe ŋtɩfalɩ yɔ.+ 25 Pʋyɔɔ sɔɔndʋ kpa-m nɛ mowolo mɛmɛsɩ ñɛ-tɛ talaŋ tɛtɛɛ. Ŋgʋ yɔ, mʋ ña-pʋyʋ.” 26 Ɛ-caa cosi-i nɛ ɛtɔ se: “Yom kañatʋ tʋ nɛ feendu tʋ, ŋsɩm mbʋ se mankʋŋ ɖenɖe mantiɖuu yɔ, nɛ menkpeɣliɣ ɖenɖe mantɩfalɩ yɔ, yaa we? 27 Ye mbʋ, pɩɩwɛɛ se ŋwoni me-liidiye nɛ ŋsɩɩ liidiye koozaɣ taa nɛ manpɩsɩɣ lɛ, mamʋ-ɖɩ nɛ ɖɩ-kɛzɛɣa.
28 «“Pʋyɔɔ lɛ, ɩmʋ talaŋ ɛ-cɔlɔ nɛ ɩcɛlɩ-kʋ weyi ɛwɛnɩ talaŋwaa 10 yɔ.+ 29 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ weyi ɛwɛna yɔ, pakaɣ-ɩ tasʋʋ haʋ nɛ pɩkɩlɩ, nɛ ɛkaɣ wɛnʋʋ sakɩyɛ. Ɛlɛ weyi ɛfɛyɩna yɔ, halɩ mbʋ ɛwɛna yɔ, pakaɣ-pʋ mʋʋ ɛ-cɔlɔ.+ 30 Nɛ ɩlɔ yom maawazɩɣ pʋyʋ ɛnʋ awayɩ cɩkpɛndʋʋ taa. Peeɖe ɛkaɣ wiu nɛ ɛsalɩɣ e-kela.”
31 «Alɩwaatʋ ndʋ ɛyʋ Pɩyalʋ+ kɔŋ ɛ-samtʋ taa, ɛ nɛ Ɛsɔ tiyiyaa kpeekpe yɔ,+ ɛkaɣ caɣʋ e-kewiyaɣ kpelaɣ sɔsɔɔ yɔɔ. 32 Ajɛɛ kpeekpe kaɣ kpeɣluu ɛ-ɛsɩndaa, nɛ ɛkaɣ tayʋʋ ɛyaa hɛkʋ taa ɛzɩ ninɖiɣyu tayʋʋ heŋ nɛ pʋŋ pɛ-hɛkʋ taa yɔ. 33 Nɛ ɛkaɣ sɩʋ heŋ+ e-nesi kɩbanzɩ yɔɔ, nɛ ɛsɩɩ pʋŋ ɛ-nɩmɩyɛ yɔɔ.+
34 «Ðɩnɛ ɛlɛ, Wiyaʋ kaɣ heyuu mba pɛwɛ e-nesi kɩbanzɩ yɔɔ yɔ se: “Ɩkɔɔ, mɩ mba man-Caa wazɩ-mɩ yɔ, ɩmʋ Kewiyaɣ ŋga paañɔɔzɩ ɖooo ɛjaɖɛ kiɖe tɛɛ nɛ pasɩɩ-mɩ yɔ nɛ kapɩsɩ mɩ-ñɩm. 35 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ñɔɔsɩ kaawɩ-m nɛ ɩha-m nabʋyʋ nɛ mɔntɔɔ; lɔkɔtʋ kaaɖɛ-m nɛ ɩha-m nabʋyʋ nɛ mɔñɔɔ. Maakɛ ɛgɔm nɛ ɩmʋ-m ɛgɔndʋ camɩyɛ;+ 36 maawɛ ndaakpeɖe* nɛ isu-m wondu,+ pɩɩwɩ-m nɛ ɩcɔnɩ mɔ-yɔɔ. Maawɛ salaka taa nɛ ɩkɔɔ ɩna-m.”+ 37 Peeɖe ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa kaɣ-ɩ cosuu nɛ pɔtɔ se: “Kɩbaɣlʋ, ɛzɩmtaa ɖɩna-ŋ ñɔɔsɩ wɩɣaɣ-ŋ nɛ ɖɩha-ŋ nɛ ŋtɔɔ, yaa lɔkɔtʋ kaaɖɛ-ŋ nɛ ɖɩha-ŋ nabʋyʋ nɛ ŋñɔɔ?+ 38 Ɛzɩmtaa ɖɩna-ŋ se ŋkɛ ɛgɔm nɛ ɖɩmʋ-ŋ ɛgɔndʋ camɩyɛ, yaa ɖɩna-ŋ ndaakpeɖe nɛ ɖisu-ŋ wondu? 39 Ɛzɩmtaa ɖɩna-ŋ se pɩwɩɣaɣ-ŋ yaa ŋŋwɛ salaka taa nɛ ɖɩkɔɔ ɖɩna-ŋ?” 40 Wiyaʋ kaɣ-wɛ cosuu nɛ ɛtɔ se: “Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se alɩwaatʋ ndʋ ɩlabɩ mbʋ mon-koobiya panɛ pa-taa cikpelu nɔɔyʋ yɔ, ma ɩlaba.”+
41 «Nɛ ɛkaɣ heyuu mba pɛwɛ ɛ-nɩmɩyɛ yɔɔ yɔ se: “Ɩɖɛɛ mɔ-yɔɔ,+ mɩ mba pɔlɔ mɩ-yɔɔ nɔɔ kɩdɛkɛdaɣ yɔ, nɛ iwolo miŋ maatɛŋ+ weyi pɔñɔɔzaa nɛ pasɩɩ Eleeu nɛ e-tiyiyaa yɔ ɩ-taa.+ 42 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ñɔɔsɩ kaawɩ-m ɛlɛ ɩtɩha-m nabʋyʋ se mɔntɔɔ; nɛ lɔkɔtʋ kaaɖɛ-m, ɛlɛ ɩtɩha-m nabʋyʋ se mɔñɔɔ. 43 Maakɛ ɛgɔm, ɛlɛ ɩtɩmʋ-m ɛgɔndʋ camɩyɛ; maawɛ ndaakpeɖe, ɛlɛ itisu-m wondu; pɩɩwɩ-m nɛ maawɛ salaka taa, ɛlɛ ɩtɩcɔnɩ mɔ-yɔɔ.” 44 Peeɖe pakaɣ-ɩ cosuu nɛ pɔtɔ se: “Kɩbaɣlʋ, ɛzɩmtaa ɖɩna-ŋ ñɔɔsɩ wɩɣaɣ-ŋ, yaa lɔkɔtʋ kaaɖɛ-ŋ, yaa ŋŋkɛ ɛgɔm, yaa ŋŋwɛ ndaakpeɖe, yaa pɩwɩɣaɣ-ŋ, yaa ŋŋwɛ salaka taa nɛ ɖɩtɩɖʋ-ŋ lɩm?” 45 Nɛ ɛkaɣ-wɛ cosuu nɛ ɛtɔ se: “Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se alɩwaatʋ ndʋ ɩtɩla mbʋ ɛyaa panɛ pa-taa cikpelu nɔɔyʋ yɔ, ma ɩtɩla mbʋ.”+ 46 Ɛyaa panɛ, pakaɣ wobu ɖɩzʋʋ maatɛŋ taa,+ ɛlɛ ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa ñowolo wezuu maatɛŋ taa.»+
26 Nɛ Yesu tɛm tɔm ndʋ tɩ-tɩŋa payɩ yɔɔdʋʋ lɛ, eheyi ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se: 2 «Ɩnawa se pɩkazɩ kɩyakɩŋ 2 se pɔtɔɔ Paska,+ nɛ pakaɣ ɛyʋ Pɩyalʋ kpaʋ nɛ pɛcɛlɩ nɛ pakamɩ-ɩ sizika yɔɔ.»+
3 Ðɩnɛ ɛlɛ cɔjɔnaa sɔsaa nɛ samaɣ taa ɛzʋtʋyaa pekpeɣli cɔjɔ kɩlɩm weyi payaɣ se Kayifu+ yɔ ɛ-kadaɣ taa, 4 nɛ pala nɔɔ+ se patɩŋnɩ ajitu nʋmɔʋ nakʋyʋ yɔɔ nɛ pakpa Yesu nɛ pakʋ-ɩ. 5 Ɛlɛ, pɔtɔŋaɣ se: «Pɩtaakɛ kazandʋ wiye, pɩtaala nɛ pɩkɔnɩ ñam ñam lakasɩ ɛyaa samaɣ taa.»
6 Yesu kaawɛ Betaanii, canaɣ Siimɔɔ ɖɩɣa taa lɛ,+ 7 halʋ nɔɔyʋ ñɔtɩnɩ-ɩ, ɛɖɔkɩ alɩbaatɩrɩ fiɣa nakɛyɛ nɛ ka-taa nɛ sɔzɩŋ num mbʋ pɩwɛ liidiye siŋŋ yɔ, nɛ ɛpaɣzɩ-pʋ pɩyʋʋ Yesu ñʋʋ taa alɩwaatʋ ndʋ ɛlɛ kaawɛɛ nɛ ɛtɔkɩ tɔɔnaɣ* yɔ. 8 Tɔmkpɛlɩkɩyaa na mbʋ lɛ, pɩwɩzɩ-wɛ nɛ pɔtɔ se: «Ɛbɛ yɔɔ ɛwɛɛkɩɣ num mbʋ? 9 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ papɩzaɣ se pɛpɛdɩ-pʋ liidiye sɔsɔɖɛ nɛ paha-ɖɩ kʋñɔndɩnaa.» 10 Yesu na mbʋ lɛ, eheyi-wɛ se: «Pɩlabɩ ɛzɩma nɛ ɩcaɣ halʋ ɛnʋ tɔm? Ɛlabɩ-m lakasɩ kɩbanzɩ. 11 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ kʋñɔndɩnaa lɛ, pɛwɛ mɩ-cɔlɔ paa ɛzɩmtaa;+ ɛlɛ ma lɛ maakaɣ wɛʋ mɩ-cɔlɔ paa ɛzɩmtaa.+ 12 Alɩwaatʋ ndʋ halʋ ɛnʋ ɛpɩyɩ sɔzɩŋ num mbʋ mon-tomnaɣ yɔɔ yɔ, ɛlabɩ mbʋ se ɛñɔɔzɩ men-pimtu.+ 13 Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se paa le posusuu tɔm kɩbandʋ tʋnɛ ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ yɔ, mbʋ halʋ ɛnɛ ɛlaba yɔ, pakaɣ pɩ-tɔm yɔɔdʋʋ ɖɔɖɔ nɛ pɔtɔzɩnɩ ɛ-yɔɔ.»+
14 Ðɩnɛ ɛlɛ Hiu nɛ Naalɛ taa kʋɖʋm, weyi payaɣ se Yudaasɩ Isɩkarɩyɔɔtɩ+ yɔ, ewolo cɔjɔnaa sɔsaa cɔlɔ+ 15 nɛ ɛpɔzɩ-wɛ se: «Ɛbɛ ɩkaɣ-m cɛlʋʋ nɛ manɖʋzɩ-ɩ mi-nesi tɛɛ?»+ Panɩɩnɩ ɖama se pɛcɛlɩɣ-ɩ liidiye pɔɔyɩsɩ 30.+ 16 Nɛ kpaɣnɩ mbʋ lɛ, ɛwɛɛ nɛ ɛñɩnɩɣ nʋmɔʋ kɩbaŋʋ nakʋyʋ se ɛpɩzɩ nɛ ɛtɩŋnɩ kɩ-yɔɔ nɛ ɛɖʋzɩ-ɩ pe-nesi tɛɛ.
17 Kpɔnɔ ŋgʋ kɩ-taa patɩɖʋ lɔlɔm yɔ, kɩ-kazandʋ kajalaɣ kɩyakʋ ñɩŋgʋ wiye lɛ,+ tɔmkpɛlɩkɩyaa kɔɔ Yesu cɔlɔ nɛ pɔpɔzɩ-ɩ se: «Le ŋñɩnɩɣ se ɖɩñɔɔzɩ-ŋ Paska tɔɔnaɣ?»+ 18 Ɛtɔ se: «Iwolo tɛtʋ taa Akele cɔlɔ nɛ iheyi-i se: “Wɩlɩyʋ tɔŋ se: ‘Ma-alɩwaatʋ* ñɔtaa; ma nɛ mɔn-tɔmkpɛlɩkɩyaa ɖɩkaɣ tɔɔʋ Paska ña-ɖɩɣa taa.’”» 19 Peeɖe tɔmkpɛlɩkɩyaa laba ɛzɩ Yesu heyuu-wɛ yɔ nɛ pɔñɔɔzɩ Paska.
20 Ðanaɣ ɖanaa lɛ,+ ɛ nɛ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa 12 pacaɣ taabɩlɩ yɔɔ.+ 21 Pɛwɛɛ nɛ pɔtɔkɩ lɛ, ɛtɔ se: «Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-mɩ se mɩ-taa kʋɖʋm kaɣ ma-wayɩ lɩʋ.»+ 22 Pa-laŋɩyɛ wɛɛkɩ siŋŋ nɛ pa-taa paa weyi lɛ, ɛpaɣzɩ-ɩ pɔzʋʋ se: «Kɩbaɣlʋ, pɩtɩkɛ ma, yaa we?» 23 Ekitini-wɛ se: «Weyi ma nɛ ɩ ɖitisiɣ nesi ñanaɣ taa yɔ, ɛnʋ kaɣnɩ ma-wayɩ lɩʋ.+ 24 Toovenim lɛ, ɛyʋ Pɩyalʋ ɖɛɣ ɛzɩ pamaʋ ɛ-tɔm yɔ, ɛlɛ pɩtɔɔ+ ɛyʋ weyi patɩŋɩɣnɩ ɛ-yɔɔ nɛ pakpa ɛyʋ Pɩyalʋ yɔ!+ Ye pataalʋlɩ ɛyʋ ɛnʋ yɔ, pɩɩkɩlɩ-ɩ ɖeu.»+ 25 Yudaasɩ weyi ɛkaɣ ɛ-wayɩ lɩʋ yɔ, ɛpɔzɩ-ɩ se: «Raabi, pɩtɩkɛ ma, yaa we?» Yesu cosi-i se: «Ña-maɣmaɣ ñɔyɔɔdɩna.»
26 Pɛwɛɛ nɛ pɔtɔkɩ lɛ, Yesu kpaɣ kpɔnɔ, nɛ ɛwazɩ kɩ-yɔɔ nɛ ɛtɛ lɛ, ɛpɛlɩ-kʋ+ nɛ ɛcɛlɩ tɔmkpɛlɩkɩyaa nɛ ɛtɔ se: «Ɩmʋ nɛ ɩtɔɔ. Pʋnɛ pɩsɩŋnɩ mon-tomnaɣ.»+ 27 Nɛ ɛkpaɣ kɔpʋ nɛ ɛsɛɛ Ɛsɔ nɛ ɛcɛlɩ-wɛ, nɛ ɛtɔ se: «Mɩ-tɩŋa payɩ ɩñɔɔ,+ 28 mbʋ pʋyɔɔ yɔ pʋnɛ pɩsɩŋnɩ man-calɩm,+ mbʋ pɩkɛ “ɛgbɛyɛ calɩm”+ yɔ, mbʋ pakaɣ kpɛdʋʋ ɛyaa sakɩyɛ yɔɔ+ se pekpeɣ-wɛ pa-kɩwɛɛkɩm yɔ.+ 29 Ɛlɛ meheyiɣ-mɩ se: Maakaɣ tasʋʋ ñɔʋ vɛɛ kʋnɛ pɩkɔɔ nɛ pɩtalɩ kɩyakʋ ŋgʋ ma nɛ mɩ ɖɩkaɣ ñɔʋ vɛɛ kɩfalʋʋ man-Caa Kewiyaɣ taa yɔ.»+ 30 Nɛ pɛtɛm samtʋ hendu* teu lɛ, palɩɩ nɛ powolo Oliivi Pʋʋ yɔɔ.+
31 Nɛ Yesu heyi-wɛ se: «Mɩ-tɩŋa payɩ pɩkaɣ-mɩ tuuluu mɔ-yɔɔ ɖoo anɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pamawa se: “Mankaɣ lom ninɖiɣyu, nɛ heŋ ewiɖe kaɣ mɩzʋʋ.”+ 32 Ɛlɛ men-femtu wayɩ lɛ, mankaɣ-mɩ ɖɛʋ nɔɔ nɛ mowolo Galilee.»+ 33 Ɛlɛ Pɩyɛɛrɩ cosi-i nɛ ɛtɔ se: «Paa ñɔ-yɔɔ lɛ, pituuluu lalaa yɔ, ma lɛ pɩɩkaɣ-m tuuluu kpa!»+ 34 Yesu heyi-i se: «Toovenim taa lɛ, meheyiɣ-ŋ se ɖoo anɛ a-taa, pʋcɔ nɛ kalɩmaʋ koo lɛ, ŋkaɣ-m kizuu tam nabudozo.»+ 35 Pɩyɛɛrɩ heyi-i se: «Halɩ paa pɩwɛɛ se ma nɛ ŋ ɖɩkpɛndɩ nɛ ɖɩsɩ yɔ, maakaɣ-ŋ kizuu kpa.»+ Tɔmkpɛlɩkɩyaa lalaa tɩŋa ɖɔɖɔ yɔɔdɩ tɔm kʋɖʋmtʋ ndʋ.
36 Pʋwayɩ lɛ, Yesu nɛ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa powolo lone nɖɩ payaɣ se Jɛtɩsemaanee yɔ ɖɩ-taa,+ nɛ eheyi-wɛ se: «Ɩcaɣ cɩnɛ nɛ mowolo ɛsɩndaa peeɖeyɔ nɛ mantɩmɩ.»+ 37 Nɛ ɛkpɛndɩnɩ Pɩyɛɛrɩ nɛ Zebedee pɩyalaa 2, nɛ ɛpaɣzɩ nɩʋ siziŋ nɛ ɛnɩɣzɩɣ siŋŋ.+ 38 Nɛ eheyi-wɛ se: «Mɛwɛɛ* nɛ manɩɣ siziŋ siŋŋ sɩm yɔɔ sɩm yɔɔ. Ɩcaɣ cɩnɛ nɛ ɩsɩnɩ-m feŋuu.»+ 39 Nɛ etuzi ɛ-tɩ nɛ ɛsɩndaa pazɩ lɛ, eluŋ nɛ ɛpa ɛ-ɛsa nɛ tɛtʋ nɛ ɛtɩmɩ nɛ ɛtɔ se:+ «Man-Caa, ye pɩsaŋ yɔ, yele nɛ kɔpʋ kʋnɛ+ kɩɖɛɛ mɔ-yɔɔ. Ɛlɛ pɩtaakɛ ɛzɩ mɔnsɔɔlʋʋ yɔ, ɛlɛ ɛzɩ ŋsɔɔlʋʋ yɔ.»+
40 Ɛpɩsɩ nɛ ɛkɔɔ tɔmkpɛlɩkɩyaa cɔlɔ nɛ ɛmaɣnɩ-wɛ peɖiɣni ɖou, nɛ ɛpɔzɩ Pɩyɛɛrɩ se: «Ɩtɩpɩzɩ nɛ ɩsɩnɩ-m feŋuu ñɩɣyʋʋ kʋɖʋmʋʋ na?+ 41 Ɩwɛɛ feŋuu yɔɔ+ nɛ ɩwɛɛ adɩma yɔɔ,+ se pɩsa nɛ ɩtaatɔlɩ takɩm taa.+ Toovenim taa lɛ, fezuu wɛ ɖoŋ* ɛlɛ tomnaɣ wɛnɩ ɛjandʋ.»+ 42 Ɛtasɩ wobu nabʋlɛ ɖeɖe nɛ ɛtɩmɩ se: «Man-Caa, ye pɩɩsaŋ se kɔpʋ kʋnɛ kɩɖɛɛ mɔ-yɔɔ nɛ mantɩñɔɔ-kʋ yɔ, yele nɛ ñɔ-sɔɔlɩm la.»+ 43 Nɛ ɛɖaɣnɩ pɩsʋʋ ɛkɔɔ nɛ ɛmaɣnɩ-wɛ peɖiɣni ɖou, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖom kaahɔkɩ pɛ-ɛsa. 44 Peeɖe eyebi-wɛ, nɛ ɛɖaɣnɩ wobu nɛ ɛtɩmɩ tozo ɖeɖe, nɛ ɛtasɩ yɔɔdʋʋ tɔm kʋɖʋmtʋ ndʋ. 45 Pʋwayɩ lɛ, ɛpɩsɩ nɛ ɛkɔɔ tɔmkpɛlɩkɩyaa cɔlɔ nɛ eheyi-wɛ se: «Alɩwaatʋ tʋnɛ tɩ-yɔɔ iɖiɣni ɖou nɛ ɩhɛzɩɣ! Ɩna! Ñɩɣyʋʋ ñɔtaa se palɩɩ ɛyʋ Pɩyalʋ wayɩ nɛ paɖʋzɩ-ɩ kɩwɛɛkɩm laɖaa nesi tɛɛ. 46 Ɩkʋyɩ nɛ ɖɩɖɛɛ. Ɩna! Weyi ɛlɩɣ ma-wayɩ yɔ, ɛñɔtaa.» 47 Eɖiɣni yɔɔdʋʋ lɛ, Yudaasɩ, Hiu nɛ Naalɛ taa kʋɖʋm kɔɔ, ɛ nɛ ɛyaa samaɣ sɔsɔɔ nakɛyɛ, kaaɖɔkɩ laɣla nɛ ɖaŋ; cɔjɔnaa sɔsaa nɛ samaɣ taa ɛzʋtʋyaa kaatiyini-kɛ.+
48 Weyi ɛlɩɣaɣ ɛ-wayɩ yɔ, ɛɛha-wɛ yʋsaɣ nakɛyɛ nɛ ɛtɔ se: «Weyi mamʋzʋʋ ɛ-lɩkpaɣzaɣ yɔɔ yɔ, ɛnʋ lɛ; ɩkpa-ɩ.» 49 Nɛ ɛɖɔ nɛ ewolo Yesu yɔɔ kpaagbaa nɛ ɛtɔ se: «Mɛnsɛ-ŋ, Raabi!» nɛ ɛmʋzɩ ɛ-lɩkpaɣzaɣ yɔɔ. 50 Ɛlɛ Yesu pɔzɩ-ɩ se: «Taabalʋ, ɛbɛ yɔɔ ŋkɔm cɩnɛ?»+ Ðɩnɛ ɛlɛ pɔɖɔ nɛ powolo Yesu yɔɔ nɛ pakpa-ɩ nɛ pɛɖɛna. 51 Ɛlɛ mba pa nɛ Yesu paawɛɛ yɔ, pa-taa kʋɖʋm sezi e-nesi nɛ ɛkpɛɛ ɛ-laɣɖɛ nɛ elo cɔjɔ kɩlɩm yom nɛ ɛsɛtɩ ɛ-nɩŋgbaŋʋʋ.+ 52 Nɛ Yesu heyi-i se: «Pɩsɩnɩ ña-laɣɖɛ ɖi-lone taa,+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ mba pa-tɩŋa payɩ pakpakɩɣ laɣɖɛ lalaa yɔɔ yɔ, pakaɣ-wɛ kʋʋ nɛ laɣɖɛ.+ 53 Yaa ŋmaɣzɩɣ se maapɩzɩɣ nɛ mɔnpɔzɩ man-Caa se ɛha-m alɩwaatʋ tʋnɛ tɩ-yɔɔ Ɛsɔ tiyiyaa nɛ pɩcɛzɩ tikasɩ 12 yaa we?+ 54 Ye malabɩ mbʋ, Masɩ nzɩ sɩyɔɔdʋʋ se pɩwɛɛ se pɩla mbʋ yɔ, ɛzɩma sɩ-taa tɔm kaɣ labʋ?» 55 Ñɩɣyʋʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ lɛ, Yesu heyi ɛyaa samaɣ se: «Ɛzɩ mɩlʋ sɔsɔ nɔɔyʋ mɛnkɛnaa nɛ ɩkɔŋ ma-wayɩ nɛ laɣla nɛ ɖaŋ se ɩkpa-m? Paa kɩyakʋ ŋgʋ lɛ, mancakaɣ templo taa nɛ mawɩlɩɣ tɔm,+ ɛlɛ ɩtɩkpa-m.+ 56 Ɛlɛ pɩtɩŋa payɩ mbʋ yɔ, pɩlaba se pɩsa nɛ tɔm ndʋ nayaa kaamawa yɔ, tɩla.»*+ Ðɩnɛ ɛlɛ tɔmkpɛlɩkɩyaa tɩŋa se nɛ peyebi-i.+
57 Mba pakpa Yesu yɔ powoni-i cɔjɔ kɩlɩm Kayifu+ tɛ, ɖenɖe takayɩsɩ mayaa nɛ ɛzʋtʋyaa paakpeɣlaa yɔ.+ 58 Ɛlɛ Pɩyɛɛrɩ wɛɛ nɛ ɛtɩŋɩɣ ɛ-wayɩ ɖooo poliŋ taa, nɛ ɛtalɩ cɔjɔ kɩlɩm ɖɩɣa kadaɣ taa; nɛ ɛsʋ pɩ-taa lɛ, ɛcaɣ ɖɩɣa taa tʋmlaɖaa cɔlɔ se ɛna mbʋ pɩtɛŋna yɔ.+
59 Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, cɔjɔnaa sɔsaa nɛ Sahedrɛɛ* taa mba tɩŋa paawɛɛ nɛ pañɩnɩɣ cɛtɩm aseɣɖe tɔm natʋyʋ Yesu yɔɔ se patɩŋnɩ tɩ-yɔɔ nɛ pakʋ-ɩ.+ 60 Ɛlɛ patihiɣ natʋyʋ, ŋgʋ cɛtɩm aseɣɖe tɩnaa sakɩyɛ kaakɔma.+ Pʋwayɩ lɛ, ɛyaa 2 kɔɔ 61 nɛ pɔtɔ se: «Abalʋ ɛnɛ ɛɛtɔm se: “Manpɩzɩɣ nɛ mɔyɔkɩ Ɛsɔ tɛ templo nɛ manɖaɣnɩ-kʋ maʋ kɩyakɩŋ 3 taa.”»+ 62 Peeɖe cɔjɔ kɩlɩm kʋyaa nɛ ɛpɔzɩ-ɩ se: «Ŋŋcosuu natʋyʋ yaa we? Ŋŋnɩɣ aseɣɖe tɔm ndʋ abalaa panɛ pɛwɛɛ nɛ pɔyɔɔdʋʋ ñɔ-yɔɔ yɔ?»+ 63 Ɛlɛ Yesu su ɖiɣ ɖiɣ.+ Nɛ cɔjɔ kɩlɩm heyi-i se: «Meheyiɣ-ŋ se ŋɖuuni Ɛsɔ ɛsadʋ nɛ ŋheyi-ɖʋ ye ñɛkɛnɩ Krɩstʋ, Ɛsɔ Pɩyalʋ yɔ!»+ 64 Yesu cosi-i se: «Ña-maɣmaɣ ñɔyɔɔdɩnɩ-tʋ. Ɛlɛ meheyiɣ-mɩ se kpaɣnɩ lɛɛlɛɛyɔ lɛ, ɩkaɣ naʋ ɛyʋ Pɩyalʋ,+ ɛcaɣ Ðoŋ Tʋ* nesi kɩbanzɩ yɔɔ,+ nɛ ɛkɔŋ ɛsɔdaa mɩndʋ yɔɔ.»+ 65 Nɛ cɔjɔ kɩlɩm cɩyɩ e-tokonaa kɩtɩnaa nɛ ɛtɔ se: «Ɛyɔɔdɩ tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ Ɛsɔ yɔɔ! Ɛbɛ yɔɔ ɖɩtasɩɣ ñɩnʋʋ aseɣɖe tɩnaa yɔ? Ɩna! Lɛɛlɛɛyɔ ɩnɩ ɛzɩma ɛyɔɔdɩ tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ Ɛsɔ yɔɔ yɔ. 66 Suwe ɩmaɣzɩɣ?» Pocosi se: «Ɛmʋnɩ sɩm.»+ 67 Nɛ pɔtɔ ndaatʋ ɛ-ɛsɩndaa+ nɛ pamabɩ-ɩ ŋgulumee.+ Lalaa cɛbɩ-ɩ kadanzɩ,+ 68 nɛ pɔtɔŋ se: «Krɩstʋ, ye ŋkɛ nayʋ yɔ, heyi-ɖʋ nɛ ɖɩna, amabɩ-ŋ?»
69 Alɩwaatʋ ndʋ lɛ, Pɩyɛɛrɩ kaacaɣ awayɩ, kadaɣ taa, nɛ pɛlɛ lɩmɖʋyʋ nɔɔyʋ kɔɔ ɛ-cɔlɔ nɛ eheyi-i se: «Ña ɖɔɖɔ ŋŋwɛ Yesu Galilee tʋ cɔlɔ!»+ 70 Ɛlɛ ɛkpɛzɩ pa-tɩŋa pɛ-ɛsɩndaa nɛ ɛtɔ se: «Maasɩŋ tɔm ndʋ ŋɖiɣni yɔɔdʋʋ yɔ.» 71 Ɛlɩ nɔnɔɔ taa lɛ, pɛlɛ nɔɔyʋ tasɩ-ɩ naʋ nɛ eheyi mba pɛwɛ peeɖe yɔ se: «Abalʋ ɛnɛ ɛɛwɛ Yesu Nazarɛɛtɩ tʋ cɔlɔ.»+ 72 Ɛtasɩ kpɛzʋʋ nɛ eɖuu se: «Maasɩŋ abalʋ ɛnʋ!» 73 Pɩlabɩ pazɩ lɛ, mba paasɩŋ peeɖe yɔ pɔñɔtɩnɩ Pɩyɛɛrɩ nɛ peheyi-i se: «Pɩtʋʋ fɛyɩ se ŋkɛ pa-taa lɛlʋ ɖɔɖɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ toovenim taa lɛ, ñɔ-yɔɔdaɣ wɩlɩɣnɩ mbʋ.» 74 Nɛ ɛpaɣzɩ nɔɔ kɩdɛkɛdaɣ lɔʋ nɛ eɖuki nɛ ɛtɔŋ se: «Maasɩŋ abalʋ ɛnʋ!» Nɛ kpaagbaa mbʋ lɛ, kalɩmaʋ koo. 75 Nɛ Pɩyɛɛrɩ tɔzɩ tɔm ndʋ Yesu kaaheyi-i yɔ tɩ-yɔɔ, ndʋ yɔ: «Pʋcɔ nɛ kalɩmaʋ koo lɛ, ŋkaɣ-m kizuu tam nabudozo.»+ Nɛ ɛlɩɩ awayɩ nɛ ewii siŋŋ.
27 Tɛʋ fem tanaŋ tɛɛ lɛ, cɔjɔnaa sɔsaa tɩŋa nɛ samaɣ taa ɛzʋtʋyaa pekpeɣli se pɔyɔɔdɩ ɛzɩma pɩwɛɛ se pala nɛ pakʋ Yesu yɔ pɩ-tɔm.+ 2 Pɔhɔkɩ-ɩ nimee nɛ pɩtɛ lɛ, powoni-i nɛ paɖʋzɩ komina ñʋʋdʋ Pilaatɩ nesi tɛɛ.+
3 Nɛ Yudaasɩ weyi ɛlɩ Yesu wayɩ yɔ, ɛnawa se pɛsɛtɩ tɔm se pakʋʋ-ɩ lɛ, pɩcɛyɩ-ɩ siŋŋ nɛ ɛpɩsɩnɩ liidiye pɔɔyɩsɩ 30 nzɩ nɛ ɛcɛlɩ cɔjɔnaa sɔsaa nɛ ɛzʋtʋyaa,+ 4 nɛ ɛtɔ se: «Malabɩ kɩwɛɛkɩm alɩwaatʋ ndʋ manɖʋzɩ ɛyʋ siɣsiɣ tʋ calɩm mi-nesi tɛɛ yɔ.» Pekitini-i se: «Pɩna-ɖʋ le? Ñɔ-cɔlɔ lɛ!» 5 Peeɖe ɛlɔ liidiye pɔɔyɩsɩ templo taa nɛ ɛɖɛɛ. Nɛ ewolo nɛ ɛɖɩ ɛ-tɩ nimiye.+ 6 Ɛlɛ cɔjɔnaa sɔsaa kpaɣ liidiye pɔɔyɩsɩ nzɩ nɛ pɔtɔ se: «Paɣtʋ ɛɛhaɣ-ɖʋ nʋmɔʋ se ɖɩsɩɩ-sɩ ñɩm ɖɩzɩyɛ kiɖeɖeye taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩkɛ calɩm liidiye.» 7 Pɔyɔɔdaa nɛ panɩɩnɩ ɖama nɛ pɩtɛ lɛ, pakpaɣ liidiye nɖɩ nɛ payabɩnɩ cʋʋ mayʋ hayɩm se pɩkɛ ɖenɖe pepiŋ agɔma yɔ. 8 Pʋyɔɔ paya hayɩm mbʋ se Calɩm Hayɩm+ nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ kɩyakʋ kʋnɛ. 9 Ðɩnɛ ɛlɛ tɔm ndʋ paatɩŋnɩ nayʋ Yereemii yɔɔ nɛ pɔyɔɔdɩ yɔ tɩla. Ndʋ yɔ: «Nɛ pakpaɣ liidiye pɔɔyɩsɩ 30, nzɩ paaɖʋ ɛyʋ yɔɔ yɔ, ɛyʋ weyi Izrayɛɛlɩ piya taa nasɩyɩ ɖʋ ɛ-yɔɔ liidiye yɔ, 10 nɛ payabɩnɩ cʋʋ mayʋ hayɩm, ɛzɩ Yehowa* kaaɖʋʋ-m paɣtʋ yɔ.»+
11 Powoni Yesu komina ñʋʋdʋ cɔlɔ, nɛ ɛlɛ pɔzɩ-ɩ se: «Ñɛkɛnɩ Yuuda mba Wiyaʋ yaa we?» Yesu cosi-i se: «Ña-maɣmaɣ ñɔtɔŋnɩ mbʋ.»+ 12 Ɛlɛ alɩwaatʋ ndʋ cɔjɔnaa sɔsaa nɛ ɛzʋtʋyaa pɛwɛɛ nɛ pakʋʋ ɛ-tɔm lɛ, eticosi natʋyʋ.+ 13 Nɛ Pilaatɩ pɔzɩ-ɩ se: «Ŋŋnɩɣ aseɣɖe tɔm sakɩyɛ ndʋ pɛwɛɛ nɛ pɔyɔɔdʋʋ ñɔ-yɔɔ yɔ?» 14 Ɛlɛ eticosi-i natʋyʋ, paa tɔm kʋɖʋmtʋ maɣmaɣ, piyeba nɛ pɩɖɩɣzɩ komina ñʋʋdʋ siŋŋ.
15 Paa paska kazandʋ ndʋ lɛ, pɩɩkɛnɩ komina ñʋʋdʋ sɔnzɩ se eyele salaka tʋ nɔɔyʋ, weyi ɛyaa samaɣ sɔɔlaa yɔ.+ 16 Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, abalʋ weyi payaɣ se Baraabaasɩ nɛ ɛyaa sɩmɩ-ɩ camɩyɛ ɛ-kañatʋ lakasɩ yɔɔ yɔ, ɛɛwɛ salaka taa. 17 Pʋyɔɔ alɩwaatʋ ndʋ pa-tɩŋa pekpeɣlaa lɛ, Pilaatɩ pɔzɩ-wɛ se: «Anɩ ɩsɔɔlaa se meyebi-mɩ, Baraabaasɩ yaa Yesu weyi ɛyaa yaɣ se Krɩstʋ yɔ?» 18 Mbʋ pʋyɔɔ yɔ Pilaatɩ kaanawa se ɛsɩsɛmɩyɛ yɔɔ pakpa-ɩ nɛ paɖʋzɩ e-nesi tɛɛ. 19 Pɩtasɩ lɛ, alɩwaatʋ ndʋ ɛɛcaɣ tɔm ɖɩhʋyɛ yɔ, ɛ-halʋ tiyaa se peheyi-i se: «Taala nabʋyʋ ɛyʋ siɣsiɣ tʋ ɛnʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ sɔnɔ, malabɩ kʋñɔŋ siŋŋ ɛ-yɔɔ ɖoziye taa.» 20 Ɛlɛ cɔjɔnaa sɔsaa nɛ ɛzʋtʋyaa peseɣti ɛyaa samaɣ se kɔpɔzɩ se peyele Baraabaasɩ,+ ɛlɛ pakʋ Yesu.+ 21 Komina ñʋʋdʋ tasɩ-wɛ pɔzʋʋ se: «Pa-naalɛ pa-taa lɛ, anɩ ɩsɔɔlaa se meyele?» Pocosi-i se: «Baraabaasɩ.» 22 Pilaatɩ pɔzɩ-wɛ se: «Ye mbʋ, ɛbɛ pɩwɛɛ se mala Yesu weyi ɛyaa yaɣ se Krɩstʋ yɔ?» Pa-tɩŋa pocosi-i se: «Kamɩ-ɩ sizika yɔɔ!»+ 23 Ɛpɔzɩ-wɛ se: «Ɛbɛ yɔɔ? Kɩdɛkɛdɩm mbʋ ɛlaba?» Pɛwɛɛ nɛ pɛtɛzɩɣ kubusi mabʋ se: «Kamɩ-ɩ sizika yɔɔ!»+
24 Pilaatɩ nawa se ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛla nabʋyʋ, nɛ ñam ñam lakasɩ wɛɛ nɛ sɩtɛzɩɣ kpaʋ ɖoŋ lɛ, ɛkpaɣ lɩm nɛ ɛsaŋ e-nesi ɛyaa samaɣ ɛsɩndaa nɛ ɛtɔ se: «Me-nesi fɛyɩ ɛyʋ ɛnɛ ɛ-calɩm taa. Mɩ-maɣmaɣ mɩ-cɔlɔ lɛ.» 25 Ðɩnɛ ɛlɛ, ɛyaa samaɣ tɩŋa heyi-i se: «Ɛ-calɩm ɛkɔɔ ɖa nɛ ɖe-piya ɖɔ-yɔɔ.»+ 26 Peeɖe eyebi Baraabaasɩ ɛzɩ kɔpɔzʋʋ yɔ, ɛlɛ ɛha nɔɔ nɛ polu Yesu agbazɛɛ+ nɛ ɛɖʋzɩ-ɩ pe-nesi tɛɛ se pakamɩ-ɩ sizika yɔɔ.+
27 Ðɩnɛ ɛlɛ komina ñʋʋdʋ sɔɔjanaa kpaɣ Yesu nɛ powoni-i komina ñʋʋdʋ ɖɩɣa taa nɛ pekpeɣli sɔɔjanaa tɩŋa ɛ-cɔlɔ.+ 28 Nɛ pɔhɔzɩ e-toko lɛ, posuu-i toko sɔsɔʋ kɩsɛɛmʋʋ cɩɩɩ,+ 29 nɛ palʋʋ sɔɔ awiya hulaɣ nɛ papam-kɛ ɛ-ñʋʋ taa nɛ paɖʋzɩ e-nesi kɩbanzɩ tɛɛ ɖaʋ nakʋyʋ.* Nɛ poluŋuu ɛ-ɛsɩndaa nɛ powoŋuu-i nɛ pɔtɔŋ se: «Ðɩsɛ-ŋ,* Yuuda mba Wiyaʋ!» 30 Nɛ pɔtɔ ɛ-yɔɔ ndaatʋ+ nɛ pamʋ e-nesi tɛɛ ɖaʋ nɛ papaɣzɩ mabʋ ɛ-ñʋʋ taa. 31 Nɛ pɛtɛmɩ-ɩ woŋuu lɛ, pɔhɔzɩ ɛ-yɔɔ toko sɔsɔʋ nɛ posuu-i e-tokonaa kɩtɩnaa nɛ powoni-i se pakamɩ-ɩ sizika yɔɔ.+
32 Palɩɣaɣ lɛ, pana Siirɛɛnɩ abalʋ nɔɔyʋ, payaɣ-ɩ se Siimɔɔ. Nɛ pakpa-ɩ nɛ ɖoŋ se ɛhɔɔlɩ Yesu nazɩm sizika.*+ 33 Nɛ patalɩ lone nɖɩ payaɣ se Goligota, pʋ-tɔbʋʋ se Ñʋmbɔɔyaɣ Lone+ yɔ ɖɩ-taa lɛ, 34 paha-ɩ vɛɛ ŋgʋ pesidi kɩ-taa kɔyɛ nɖɩ ɖɩwɛ ñaŋ yɔ se ɛñɔɔ;+ ɛlɛ ɛɖɩŋ-kʋ lɛ, ekizi se ɛɛñɔʋ. 35 Pakamɩ-ɩ sizika yɔɔ lɛ, pɔtɔ piye nɛ patayɩ ɖama e-tokonaa kɩtɩnaa,+ 36 nɛ pacaɣ peeɖe nɛ pɛwɛɛ paɖaŋɩɣ ɛ-yɔɔ. 37 Pama ɖɔɖɔ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ pakʋ-ɩ yɔ nɛ paka ɛ-ñʋʋ yɔɔ, ndʋ yɔ se: «Yesu, Yuuda mba Wiyaʋ kɔyɔ.»+
38 Nɛ paakam mɩlaa sɔsaa 2 sizikasɩ yɔɔ ɛ-cɔlɔ, kʋɖʋm e-nesi kɩbanzɩ yɔɔ nɛ lɛlʋ ɛ-nɩmɩyɛ yɔɔ.+ 39 Nɛ mba pɛɖɛɣaɣ yɔ, patʋʋ-ɩ+ nɛ pekpiɣyiɣ ñʋŋ+ 40 nɛ pɔtɔŋ se: «Ña weyi ŋŋtɔm se ŋyɔkʋʋ templo nɛ ŋkpaɣ kɩyakɩŋ 3 nɛ ŋmanɩ-kʋ yɔ,+ ya ña-maɣmaɣ ña-ñʋʋ lɛ! Ye ŋkɛ Ɛsɔ pɩyalʋ yɔ, tii nazɩm sizika* yɔɔ!»+ 41 Mbʋ ɖɔɖɔ cɔjɔnaa sɔsaa nɛ takayɩsɩ mayaa nɛ ɛzʋtʋyaa papaɣzɩ-ɩ woŋuu nɛ pɔtɔŋ se:+ 42 «Ɛyabɩ lalaa ñʋʋ; ɛɛpɩzɩɣ se ɛya ɛ-maɣmaɣ ɛ-ñʋʋ! Ɛkɛ Izrayɛɛlɩ Wiyaʋ;+ lɛɛlɛɛyɔ lɛ, etii nazɩm sizika* yɔɔ, ɖɩnɛ ɛlɛ ɖɩkaɣ ɛ-yɔɔ tisuu. 43 Ɛta Ɛsɔ liu; ye ɛlɛ ɛsɔɔlɩ-ɩ yɔ, ɛya ɛ-ñʋʋ lɛ;+ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛtɔm se: “Mɛnkɛ Ɛsɔ Pɩyalʋ.”»+ 44 Halɩ mɩlaa sɔsaa mba paawɛ ɛ-cɔlɔ sizikasɩ yɔɔ yɔ, paawɛɛ nɛ patʋʋ-ɩ ɖɔɖɔ.+
45 Kpaɣnɩ wɩsɩ taa ñɩɣtʋ 12 yɔɔ mbʋ yɔ* lɛ, cɩkpɛndʋʋ yu tɛtʋ tɩŋa taa nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ wɩsɩ wɛlʋʋ ñɩɣtʋ 3 yɔɔ mbʋ yɔ.*+ 46 Pɩtalɩ ɛzɩ wɩsɩ wɛlʋʋ ñɩɣtʋ 3 yɔɔ mbʋ yɔ lɛ, Yesu ma kubuka sɔsɔɔ nakɛyɛ nɛ ɛtɔ se: «Elii, Elii, lamaa sabakɩtanii?» pʋ-tɔbʋʋ se: «Mɛ-Ɛsɔ, mɛ-Ɛsɔ, ɛbɛ yɔɔ ŋlɔ-m?»+ 47 Mba paasɩŋ peeɖe yɔ, panɩ mbʋ lɛ, pa-taa nabɛyɛ paɣzɩ yɔɔdʋʋ se: «Abalʋ ɛnɛ ɛwɛɛ nɛ ɛyaɣ Eliya.»+ 48 Nɛ kpaagbaa mbʋ lɛ, pa-taa kʋɖʋm se nɛ ɛkpaɣ kʋca nɛ elii-kʋ vɛɛ ŋgʋ kɩwɛ ñɩmɩŋ yɔ kɩ-taa, nɛ ɛtʋʋ-kʋ ɖaʋ yɔɔ nɛ ɛcɛlɩ-ɩ se ɛsɔyɩ.+ 49 Ɛlɛ pɩkazɩ mba yɔ, pɔtɔŋ se: «Iyebi-i! Iyele nɛ ɖɩna se Eliya kɔŋ nɛ ɛya ɛ-ñʋʋ na.» 50 Yesu tasɩ mabʋ kubuka sɔsɔɔ nakɛyɛ nɛ ɛsɩ.*+
51 Nɛ na, kooka kiɖeɖeɣa taa pɩsaʋ kikenduu+ cɩyɩ nabʋlɛ taa+ kpaɣnɩ hayo nɛ pitii pɩ-tɛɛ,+ nɛ tɛtʋ ñamsɩ, nɛ kaaŋ ya. 52 Nɛ pɩlaŋ* kuli, nɛ ɛyaa kiɖeɖema mba paaɖo sɩm taa yɔ, pɩlɩzɩ pa-taa sakɩyɛ tomnasɩ awayɩ 53 (nɛ ɛyaa mba palɩɣaɣnɩ pɩlaŋ yɔɔ e-femtu wayɩ yɔ, pasʋʋ tɛtʋ kiɖeɖetu taa), nɛ ɛyaa sakɩyɛ na-sɩ. 54 Ɛlɛ sɔɔja sɔsɔ nɛ mba ɛ nɛ wɛ paɖaŋaɣ Yesu yɔɔ yɔ pana tɛtʋ ñamsʋʋ nɛ mbʋ pɩlaba yɔ lɛ, sɔɔndʋ kpa-wɛ siŋŋ nɛ pɔtɔ se: «Toovenim taa lɛ, ɛnɛ ɛɛkɛ Ɛsɔ Pɩyalʋ.»+
55 Nɛ halaa sakɩyɛ kaasɩŋ poliŋ taa nɛ pɔcɔŋna, mba paatɩŋ Yesu wayɩ kpaɣnɩ Galilee nɛ paɖʋʋ-ɩ lɩm yɔ;+ 56 pa-taa lɛ Maarɩɩ Magdalaa tʋ nɛ Yakubu nɛ Yosɛɛsɩ po-ɖoo Maarɩɩ, nɛ Zebedee pɩyalaa ɖoo.+
57 Nɛ ɖanaɣ ɖanaa lɛ, Ariimatee abalʋ ñɩm tʋ nɔɔyʋ kɔɔ, payaɣ-ɩ se Yosɛɛfʋ, nɛ ɛɛpɩsɩ ɖɔɖɔ Yesu tɔmkpɛlɩkɩyʋ.+ 58 Abalʋ ɛnʋ, ewolo Pilaatɩ cɔlɔ nɛ ɛpɔzɩ se pɛcɛlɩ-ɩ Yesu tomnaɣ.+ Nɛ Pilaatɩ ha nɔɔ se pɛcɛlɩ-ɩ kɛ.+ 59 Yosɛɛfʋ kpaɣ tomnaɣ nɛ ɛhɔkɩ-kɛ pɩsaʋ kɩbaŋʋ ŋgʋ kɩwɛ cɩɖɩ cɩɖɩ yɔ kɩ-taa,+ 60 nɛ ɛhɩzɩ-kɛ ɛ-pɩlaʋ* kɩfalʋʋ+ ŋgʋ eehuyi-kʋ kaaʋ taa yɔ kɩ-taa. Nɛ epilisi kaaʋ sɔsɔʋ nakʋyʋ nɛ ɛɖɩɣ pɩlaʋ* nɔɔ lɛ, ɛɖɛɛ. 61 Ɛlɛ Maarɩɩ Magdalaa tʋ nɛ Maarɩɩ lɛlʋ paawɛ peeɖe, nɛ pacaɣ pɩlaʋ ɛsɩndaa.+
62 Tɛʋ fema lɛ, pʋ-tɔbʋʋ se Sabaatɩ Ñɔɔzʋʋ wayɩ,+ cɔjɔnaa sɔsaa nɛ Farɩsɩ mba pekpeɣli Pilaatɩ ɛsɩndaa, 63 nɛ pɔtɔ se: «Ðajaa, ɖɩtɔzʋʋ se cɛtɩyʋ ɛnʋ, ɛɛwɛnɩ ɛ-ɛsa lɛ, ɛɛyɔɔdaa se: “Kɩyakɩŋ 3 wayɩ lɛ, mankaɣ fem.”+ 64 Pʋyɔɔ lɛ, ha nɔɔ nɛ paɖaŋ pɩlaʋ yɔɔ nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ kɩyakʋ tozo ñɩŋgʋ wiye, nɛ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa ɩtaakɔɔ nɛ pamɩlɩ-ɩ+ nɛ peheyi ɛyaa se: “Efemni sɩɖaa taa!” Ðɩnɛ ɛlɛ, kɛdɛzaɣ cɛtɩm pʋnɛ, pɩkaɣ kɩlʋʋ kajalaɣ ñɩmbʋ.» 65 Pilaatɩ heyi-wɛ se: «Ðaŋɩyaa kɔyɔ. Ɩkpaɣ-wɛ nɛ powolo paɖaŋ kɩ-yɔɔ ɛzɩ ɩsɔɔlʋʋ yɔ.» 66 Peeɖe powoba nɛ pataaɖɩ kaaʋ ŋgʋ paaɖɩɣ pɩlaʋ nɔɔ yɔ nɛ pasɩɩ sɔɔjanaa se paɖaŋ.
28 Sabaatɩ wayɩ, tɛʋ paɣzɩ fem kpɩtaʋ kajalaɣ kɩyakʋ wiye lɛ, Maarɩɩ Magdalaa tʋ nɛ Maarɩɩ lɛlʋ, pɔkɔɔ se pana pɩlaʋ.+
2 Nɛ na, tɛtʋ kaañamsaa siŋŋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yehowa* tiyiyu kaalɩnɩ ɛsɔdaa nɛ etii, nɛ ɛkɔɔ epilisi kaaʋ nɛ ɛcaɣ kɩ-yɔɔ.+ 3 Ɛ-ɛsɩndaa kaawɛ ɛzɩ tɛʋ ñɩlɩsʋʋ yɔ, nɛ e-tokonaa ñahʋlʋmɩ ɛzɩ ɖɔmbɛɛ yɔ.+ 4 Ɛɛɛ, feŋiyaa mba paaɖaŋ pɩlaʋ yɔɔ yɔ pana-ɩ lɛ, sɔɔndʋ kpa-wɛ nɛ peseliɣ nɛ pɛwɛɛ ɛzɩ pasɩba yɔ.
5 Ɛlɛ Ɛsɔ tiyiyu heyi halaa se: «Sɔɔndʋ ɛtaakpa-mɩ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ manawa se Yesu weyi paakamɩ-ɩ sizika yɔɔ yɔ, ɛnʋ ɩwɛɛ nɛ ɩñɩnɩɣ.+ 6 Ɛfɛyɩ cɩnɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ efema ɛzɩ ɛɛyɔɔdʋʋ yɔ.+ Ɩkɔɔ nɛ ɩna lone nɖɩ ɖɩ-taa paahɩzɩ-ɩ yɔ. 7 Ye mbʋ, iwolo lɛɛ lɛɛ nɛ iheyi ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se efemni sɩɖaa taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɩna, ɛɖɛɣ-mɩ nɔɔ nɛ ewolo Galilee.+ Ɩkaɣ-ɩ naʋ peeɖe. Ɩna! Tɔm ndʋ mɛwɛna se meheyiɣ-mɩ.»+
8 Peeɖe pakʋyɩnɩ pɩlaʋ* yɔɔ lɛɛ lɛɛ, nɛ peseni sɔɔndʋ nɛ taa leleŋ sɔsɔŋ, nɛ powolo pɛkɛdɩ tɔm ndʋ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa.+ 9 Nɛ na, Yesu katɩ-wɛ nɛ ɛtɔ se: «Mɛnsɛ-mɩ!» Pɔñɔtɩnɩ-ɩ nɛ pakpa ɛ-nɩŋgbanzɩ nɛ paha-ɩ ñamtʋ.* 10 Ðɩnɛ ɛlɛ, Yesu heyi-wɛ se: «Sɔɔndʋ ɛtaakpa-mɩ! Iwolo nɛ iheyi mon-koobiya se powolo Galilee, nɛ pakaɣ-m naʋ peeɖe.»
11 Paawɛ nʋmɔʋ taa lɛ, sɔɔjanaa mba paaɖaŋ pɩlaʋ yɔɔ yɔ, pa-taa nabɛyɛ+ wolo tɛtʋ taa nɛ pɛkɛdɩ cɔjɔnaa sɔsaa mbʋ payɩ pɩɩlaba yɔ. 12 Nɛ cɔjɔnaa sɔsaa nɛ ɛzʋtʋyaa pekpeɣlaa nɛ pɔyɔɔdɩ lɛ, paha sɔɔjanaa liidiye pɔɔyɩsɩ sakɩyɛ 13 nɛ peheyi-wɛ se: «Ɩtɔ se: “Ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa kɔm ɖoo taa nɛ pamɩlɩ-ɩ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩwɛɛ nɛ ɖiɖou yɔ.”+ 14 Nɛ ye tɔm tʋnɛ tɩtalɩ komina ñʋʋdʋ cɔlɔ yɔ, ɖɩkaɣ-ɩ lɩzʋʋ pɩ-taa, nɛ pɩɩkaɣ cɛyʋʋ se ɩnɩɣzɩ.» 15 Peeɖe pamʋ liidiye pɔɔyɩsɩ nɛ pala ɛzɩ peheyuu-wɛ yɔ, nɛ tɔm ndʋ tɩyɛlɩ Yuuda mba hɛkʋ taa nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ kɩyakʋ kʋnɛ.
16 Ɛlɛ, tɔmkpɛlɩkɩyaa 11 wolo Galilee+ pʋʋ yɔɔ, ɖenɖe Yesu kaaheyi-wɛ se pakatɩ-ɩ yɔ.+ 17 Pana-ɩ lɛ, paha-ɩ ñamtʋ,* ɛlɛ pa-taa nabɛyɛ wɛɛ nɛ papɩtɩɣ ɛ-yɔɔ. 18 Yesu ñɔtɩnɩ-wɛ nɛ ɛyɔɔdɩnɩ-wɛ nɛ ɛtɔ se: «Paha-m ɖoŋ tɩŋa ɛsɔdaa nɛ tataa.+ 19 Pʋyɔɔ lɛ, iwolo nɛ ɩla ajɛɛ tɩŋa taa ɛyaa nɛ papɩsɩ tɔmkpɛlɩkɩyaa,+ ɩmɩyɩsɩ-wɛ lɩm+ Caa nɛ Pɩyalʋ nɛ fezuu kiɖeɖeu pa-hɩɖɛ taa, 20 ɩwɩlɩ-wɛ nɛ pɔɖɔ tɔm ndʋ payɩ mawɩlɩ-mɩ yɔ tɩ-yɔɔ.+ Nɛ ɩna! Mɛwɛ mɩ-cɔlɔ kɩyakɩŋ tɩŋa nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ ɛjaɖɛ* tɛm alɩwaatʋ taa.»+
Yaa «Mesiya; Patam Num.»
Yaa «ɖoŋ weyi Ɛsɔ lakɩnɩ tʋmɩyɛ yɔ.»
Bibl kʋnɛ kɩ-taa, cɩnɛ pacalɩ maʋ Ɛsɔ hɩɖɛ Yehowa Grɛɛkɩ Masɩ taa; nɛ Masɩ nzɩ sɩ-taa lɛ, pama-ɖɩ tam 237. Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
Ebree taa lɛ, payaɣ-ɖɩ se Yezuwee yaa Yozuwee nɛ ɖɩ-tɔbʋʋ lɛ se «Yehowa kɛ ñʋʋ yabʋ.»
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
Yaa «maajiki laɖaa.»
Yaa «se ɖiluŋ ɛ-tɛɛ.»
Yaa «Mesiya; Patam Num.»
Yaa «nɛ poluŋ kɛ-tɛɛ.»
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
Yaa «ka-kalɩzaɣ.»
Pʋtɔma yɔ, palɩzɩ hɩɖɛ nɖɩ nɛ Ebree tɔm piye nɖɩ pɛɖɛzaa se «yɛzʋʋ» yɔ ɖɩ-taa.
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
Yaa «Kudoloŋ.»
Piye piye, «kpɔnɔ.»
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
Yaa «ɛkpazɩ-ɩ koloŋa ŋga kɛwɛ templo ñʋʋ taa yɔ kɔ-yɔɔ; ɛkpazɩ-ɩ templo tɛ ɖenɖe pɩkɩlɩ kʋyʋʋ yɔ.»
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
Yaa «ŋsɛ-m tam kʋɖʋm.»
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
Yaa «kuzotuu.»
Grɛɛkɩ taa lɛ, patɩyɔɔdɩ weyi ɛkɛ sɔsɔ Siimɔɔ nɛ Andree pɛ-hɛkʋ taa yɔ.
Grɛɛkɩ taa lɛ, patɩyɔɔdɩ weyi ɛkɛ sɔsɔ Yakubu nɛ Yohanɛɛsɩ pɛ-hɛkʋ taa yɔ.
Yaa «Tɛtʋ Hiu Egeetiye.»
Yaa «mba pasʋlʋmʋʋ fezuu taa wondu yɔ.»
Yaa «laŋhɛzɩyɛ tɩnaa.»
Piye piye, «pi-ɖoŋ.»
Lone nɖɩ ɖɩ-taa pañaɣzaɣ kʋzɔɔtʋ wondu miŋ Yeruzalɛm wayɩ yɔ. Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ.
Piye piye, «ñɛ-kɛdɛzaɣ kadɩraŋ.» Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Grɛɛkɩ taa lɛ pɔrɩneya. Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ.
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
Yaa «ɩɖɔ miili kʋɖʋmʋʋ.» Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Pʋ-tɔbʋʋ se ŋkɩndɩ-ɩ ɛlɛ ŋŋpɔzʋʋ kɛzɛɣa.
Tɔm piye nɖɩ palabɩnɩ tʋmɩyɛ Grɛɛkɩ taa yɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɩlɩ se pɩkɛ ñɔ-cɔlɔ tʋ yaa ɛyʋ lɛlʋ.
Yaa «ŋlakɩ kʋñɔndɩnaa kʋjɔŋ.» Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ.
Yaa «ña-hɩɖɛ ɛwɛɛ kele kele; ña-hɩɖɛ ɛpɩsɩ kiɖeɖeye.»
Yaa «Ñɔ-sɔɔlɩm ɛla ɛsɔdaa nɛ tataa.»
Piye piye, «kpɔnɔ.»
Yaa «ɛlɛ holi-ɖʋ.»
Yaa «mbʋ pʋyɔɔ yɔ paañɔɔzʋʋ pa-tɩ.»
Grɛɛkɩ taa lɛ, pɩkɛ fiidiviŋ weyi ɩtɔkɩ wondu yɔ.
Yaa «ñɛ-ɛsɩyɛ ɛnaɣ kpayɩ kpayɩ yɔ.» Piye piye, «ɛwɛ kɛlɛʋ yɔ.»
Yaa «ñalɩmɩyɛ kaɣ suu ño-tomnaɣ tɩŋa yɔɔ.»
Yaa «ye ŋwɛ ɛsɩyɛ naɣ naɣ.»
Yaa «mɩ-kalɩzasɩ.»
Yaa «Kalɩzaɣ.»
Yaa «nuŋgoloŋa kʋɖʋmaɣ.» Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Ñɩtʋ taa hasɩ kɛ kpɩna wena awɛ patʋ siŋŋ nɛ atɔkɩ kpɩna lɛɛna yɔ.
Yaa «nɛ koluŋ ɛ-tɛɛ.»
Piye piye, «nɛ mɛwɛɛ kele kele.»
Piye piye, «Wɛɛ kele kele.»
Yaa «Ɛbɛ yɔɔ mɩ-laŋɩyɛ lɩ kpem mbʋ.»
Yaa «pɩlaŋ weyi ɩ-yɔɔ pɔtɔzʋʋ yɔ.»
Yaa «pʋʋ hʋyʋʋ yɔɔ.»
Yaa «Yesu caɣ taabɩlɩ yɔɔ.»
Yaa «pacaɣ taabɩlɩ yɔɔ.»
Yaa «nɛ eluŋ ɛ-tɛɛ.»
Grɛɛkɩ taa lɛ, patɩyɔɔdɩ weyi ɛkɛ sɔsɔ Pɩyɛɛrɩ nɛ Andree pɛ-hɛkʋ taa yɔ.
Grɛɛkɩ taa lɛ, patɩyɔɔdɩ weyi ɛkɛ sɔsɔ Yakubu nɛ Yohanɛɛsɩ pɛ-hɛkʋ taa yɔ.
Yaa «kpekpeka tʋ.»
Piye piye, «wɛɛ kele kele.»
Yaa «toko ŋgʋ ɩɩlɛɣzɩ yɔ.»
Ñɩtʋ taa hasɩ kɛ kpɩna wena awɛ patʋ siŋŋ nɛ atɔkɩ kpɩna lɛɛna yɔ.
Yaa «ɛɖɔkɩ.»
Sataŋ payaɣ mbʋ, ɛnʋ kɛnɩ aleewaa ñʋʋdʋ.
Yaa «wezuu,» pʋ-tɔbʋʋ se cee wayɩ wezuu lidaʋ.
Piye piye, «cɩʋcɩʋnaa 2 asaɖɩyɔɔnɩ kʋɖʋmʋʋ.» Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Yaa «e-wezuu.»
Yaa «e-wezuu.»
Piye piye, «wɛɣ kele kele.»
Yaa «esu wondu kɩbandʋ.»
Piye piye, «men-tiyiyu ñɛ-ɛsɩndaa.»
Yaa «sɩcaɣ ɛyaa ɖigbeɣliye taa.»
Yaa «pee.»
Yaa «Hadɛɛsɩ,» pʋ-tɔbʋʋ se ɛyaa tɩŋa pɩlaʋ. Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ.
Yaa «man-sʋʋtʋ ɖaʋ sɩɣlʋʋ wɛ kɛlɛʋ.»
Blee kɛ tɔɔnaɣ pee naayɛ.
Sataŋ payaɣ mbʋ.
Yaa «ɛjaɖɛ yɔɔ ɖʋtʋ tʋnɛ; pɩnzɩ sɩnɛ.» Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ (Ɛjaɖɛ yɔɔ ɖʋtʋ).
Yaa «nɛ ŋgʋ kɩfɛyɩ siɣsiɣ yɔ.»
Pɩɩkɛ e-newaa abalɩñɩma.
Pɩɩkɛ e-newaa abalɩñɩma.
Piye piye, «pituuli-i.»
Yaa «ɛjaɖɛ yɔɔ ɖʋtʋ tʋnɛ; pɩnzɩ sɩnɛ.» Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ (Ɛjaɖɛ yɔɔ ɖʋtʋ).
Grɛɛkɩ taa, «ɛzɩ sinaapi piye.» Sinaapi piye kɛ ɖomaɣ piye cikpeɖe nɖɩ ɖɩwɛ Izrayɛɛlɩ yɔ. Sinaapi tɩʋ pɩzɩɣ nɛ kɩpaɣlɩ nɛ kɩtalɩ mɛtanaa 4 mbʋ yɔ.
Pɩpɩzɩɣ pɩkɛ, «ɖooo ɛjaɖɛ ɖɩbazɩyɛ.»
Yaa «ɛjaɖɛ yɔɔ ɖʋtʋ; pɩnzɩ.» Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ (Ɛjaɖɛ yɔɔ ɖʋtʋ).
Yaa «ɛjaɖɛ yɔɔ ɖʋtʋ; pɩnzɩ.» Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ (Ɛjaɖɛ yɔɔ ɖʋtʋ).
Piye piye, «mbʋ payɩ.»
Yaa «ɛjaɖɛ yɔɔ ɖʋtʋ; pɩnzɩ.» Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ (Ɛjaɖɛ yɔɔ ɖʋtʋ).
Eroodi Antipasɩ tɔm pɔyɔɔdʋʋ. Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ.
Yaa «ɛ nɛ wɛ pacaɣ taabɩlɩ yɔɔ.»
Piye piye, «nɛ staadɩnaa sakɩyɛ.» Staadɩ kʋɖʋmʋʋ maɣnɩ mɛtanaa 185.
Pʋ-tɔbʋʋ se tanaŋ tɛɛ ñɩɣtʋ 3 nɛ piwolo ñɩɣtʋ 6 yɔɔ mbʋ yɔ.
Yaa «poluŋ ɛ-tɛɛ.»
Pʋ-tɔbʋʋ se paasaŋɩɣ ɛzɩ Yuuda mba sɔnzɩ pɔzʋʋ se pala yɔ.
Yaa «Weyi ɛtʋʋ.»
Grɛɛkɩ taa lɛ pɔrɩneya. Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ.
Pɩwɩlɩɣ se ɛtɩsaŋ ɛzɩ Yuuda mba sɔnzɩ pɔzʋʋ se pala yɔ.
Yaa «ɛkɔɔ nɛ eluŋ ɛ-tɛɛ.»
Yaa «nɛ ŋgʋ kɩfɛyɩ siɣsiɣ yɔ.»
Yaa «pɩtɩkɛ ɛyʋ.»
Yaa «Hadɛɛsɩ,» pʋ-tɔbʋʋ se ɛyaa tɩŋa pɩlaʋ. Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ.
Yaa «ɛ-kalɩzaɣ.»
Yaa «ɛ-kalɩzaɣ.»
Yaa «ɛ-kalɩzaɣ.»
Yaa «ɛ-kalɩzaɣ.»
Grɛɛkɩ taa lɛ, patɩyɔɔdɩ weyi ɛkɛ sɔsɔ Yakubu nɛ Yohanɛɛsɩ pɛ-hɛkʋ taa yɔ.
Yaa «e-tokonaa kɩtɩnaa.»
Yaa «hʋlʋmɩ.»
Grɛɛkɩ taa, «sinaapi piye.» Sinaapi piye kɛ ɖomaɣ piye cikpeɖe nɖɩ ɖɩwɛ Izrayɛɛlɩ yɔ. Sinaapi tɩʋ pɩzɩɣ nɛ kɩpaɣlɩ nɛ kɩtalɩ mɛtanaa 4 mbʋ yɔ.
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A3.
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Yaa «lambuu ŋgʋ pɩwɛɛ se paa weyi ɛhɛyɩ yɔ.»
Piye piye, «statɛɛrɩ pɔɔyaɣ.» Pamaɣzɩɣ se pɩkɛ tetradrakɩmwaa 4. Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Yaa «nem.» Pɛɛ ana a-ɖɔndɩnaa panaŋaɣnɩ tɔɔnaɣ pee wena payaɣ se blee yɔ.
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A3.
Pɩpɩzɩɣ pɩkɛ, «mɩ-Caa.»
Piye piye, «nɛ ŋkizini-i tɔm.»
Yaa «ŋsɩnɩ ño-koobu nɛ ɛla mbʋ pɩwɛ ɖeu yɔ.»
Piye piye, «aseɣɖe tɩnaa 2 yaa 3 nɔɔ.»
Liidiye talaŋwaa 10 000 lakɩ dinaarɩwaa 60 000 000. Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Yaa «nɛ eluŋ ɛ-tɛɛ.»
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Grɛɛkɩ taa lɛ pɔrɩneya. Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ.
Tɔm piye nɖɩ palabɩnɩ tʋmɩyɛ Grɛɛkɩ taa yɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɩlɩ se pɩkɛ ñɔ-cɔlɔ tʋ.
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Piye piye, «ɛzɩ ñɩɣyʋʋ 3 ñɩŋgʋ yɔɔ mbʋ yɔ.»
Yaa «ɛyaa ɖigbeɣliye taa.»
Piye piye, «ɛzɩ ñɩɣyʋʋ 6 ñɩŋgʋ yɔɔ mbʋ yɔ.»
Piye piye, «nɛ ñɩɣyʋʋ 9 ñɩŋgʋ yɔɔ mbʋ yɔ.»
Piye piye, «ɛzɩ ñɩɣyʋʋ 11 ñɩŋgʋ yɔɔ mbʋ yɔ.»
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Piye piye, «Yaa ñɛ-ɛsɩyɛ kɛ kɩdɛkɛdɩyɛ.»
Yaa «mbʋ pʋyɔɔ yɔ mɛnkɛ kʋjɔʋ tʋ.»
Yaa «nɛ eluŋ ɛ-tɛɛ.»
Yaa «ɛ-kalɩzaɣ.»
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
Piye piye, «kɔna ñʋʋ.»
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
Yaa «powoba nɛ pacaɣ taabɩlɩ yɔɔ.»
Yaa «Pɩmʋnaa.»
Yaa «lambuu ŋgʋ pɩwɛɛ se paa weyi ɛhɛyɩ yɔ.»
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Yaa «ɛ-ɖalʋ.»
Yaa «e-neu.»
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
Tɔm piye nɖɩ palabɩnɩ tʋmɩyɛ Grɛɛkɩ taa yɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɩlɩ se pɩkɛ ñɔ-cɔlɔ tʋ.
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
Yaa «pɔsɔɔlɩ lona kɩbana taa caɣʋ.»
Yaa «ɩsɛɣ-wɛ ɛyaa ɖigbeɣliye taa.»
Yaa «Wɩlɩyʋ.»
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A3.
Mɛntɩ, anɛɛtɩ nɛ kumɛɛ pɛkɛ ñɩtʋ ndʋ pahayɩɣ kaɖasɩ taa nɛ paɖʋʋ tɔɔnaɣ taa se kalɩɩ sɔzɩŋ camɩyɛ yɔ.
Yaa «ɛlɛ mɩlɩm.»
Yaa «pɩlaŋ weyi ɩ-yɔɔ pɔtɔzʋʋ yɔ.»
Yaa «ɩtɛzɩ suyuu mɩ-cɔzɔnaa kɩmaɣzʋʋ taa.»
Pɩpɩzɩɣ pɩkɛ, «Peyekini-mɩ mɩ-ɖɩɣa nɛ kapɩsɩ njɛyɛ.»
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
Yaa «ɛjaɖɛ yɔɔ ɖʋtʋ; pɩnzɩ.» Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ (Ɛjaɖɛ yɔɔ ɖʋtʋ).
Yaa «ɛɖɔkɩ.»
Yaa «keziyewaa.»
Piye piye, «mba ɛlɩzɩ helim 4 taa.»
Yaa «se tɛzoŋgiye.»
Yaa «feŋuu alɩwaatʋ.»
Piye piye, «pɛlaa mba paasɩŋ abalaa yɔ.»
Pɩɩkɛ num mbʋ palabɩnɩ oliivi pee nɛ paɖʋʋ kanɖʋnaa taa caanaʋ taa yɔ.
Grɛɛkɩ mba tɛ talaŋ kʋɖʋmʋʋ maɣnɩ ɛzɩ kilonaa 20 nɛ hɔɔlʋʋ mbʋ yɔ (kilonaa 20,4). Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ B14.
Yaa «mantaawɛɛnɩ wondu sakɩyɛ.»
Yaa «ɛlɛ kaacaɣ taabɩlɩ yɔɔ.»
Yaa «Alɩwaatʋ ndʋ paɖʋ-m yɔ.»
Yaa «pɛtɛm keɣsi.»
Yaa «Man-kalɩzaɣ wɛɛ.»
Yaa «fezuu sɔɔlaa.»
Yaa «se pɩsa nɛ nayaa masɩ la.»
Piye piye, «ɖoŋ.»
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
Yaa «kañɩŋgbayaɣ nakɛyɛ.»
Yaa «Ðɩsamɩ-ŋ.»
Piye piye, «Kpaɣnɩ ñɩɣyʋʋ 6 ñɩŋgʋ yɔɔ.»
Piye piye, «pɩtalɩ ñɩɣyʋʋ 9 ñɩŋgʋ yɔɔ.»
Yaa «etisi fezuu.»
Yaa «pɩlaŋ weyi ɩ-yɔɔ pɔtɔzʋʋ yɔ.»
Yaa «pɩlaʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ pɔtɔzʋʋ yɔ.»
Yaa «pɩlaʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ pɔtɔzʋʋ yɔ.»
Cɔnɩ Tɔm kɩsɔzɩtʋ A5.
Yaa «pɩlaʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ pɔtɔzʋʋ yɔ.»
Yaa «nɛ poluŋ ɛ-tɛɛ.»
Yaa «poluŋ ɛ-tɛɛ.»
Yaa «ɛjaɖɛ yɔɔ ɖʋtʋ; pɩnzɩ.» Cɔnɩ Tɔm pee sɔsɔna tɔbʋʋ lɩzʋʋ (Ɛjaɖɛ yɔɔ ɖʋtʋ).