Janvier

Yesu alɩwaatʋ taa, ɛlabɩ abalɩtʋ nɛ ekuli Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa tɛ pɩ-tɛɛ nɛ pɩ-yɔɔ lakasɩ yɔɔ. Ɛwɩlaa se Farɩsɩ mba kɛ pɩ-tɛɛ nɛ pɩ-yɔɔ tɩnaa mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pamaɣzɩɣ ɛzɩma pasaŋ pe-nesi yɔ pɩ-yɔɔ nɛ pɩkɩlɩ ɛzɩma pɔcɔnɩ pa-lʋlɩyaa yɔɔ yɔ. (Mat. 15:1-11) Paa tɔm ndʋ Yesu yɔɔdaa yɔ tiyeba nɛ pɩwɩzɩ Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa yɔ, Yesu tiyele yɔɔdʋʋ toovenim. Yesu wɩlaa ɖɔɖɔ se Ɛsɔ sɛtʋ natʋyʋ kɛ cɛtɩm. Ɛtɩyɔɔdɩ se mbʋ pɩ-yɔɔ Ɛsɔ sɛtʋ agbaa tɩŋa tisiɣ yɔ pɩwɛ ɖeu Ɛsɔ ɛsɩndaa. Ɛlɛ ɛlɩzɩ pɩ-taa se ɛyaa sakɩyɛ kaɣ wɛʋ nʋmɔʋ ŋgʋ kɩwɛ yɛlɛlɛ nɛ kiwokini ɖɩzʋʋ taa yɔ kɩ-taa, piyele nɛ ɛyaa pazɩ yem kaɣnɩ wɛʋ nʋmɔʋ ŋgʋ kɩwɛ sɔɖɩɩɩ nɛ kiwokini wezuu taa yɔ kɩ-taa. (Mat. 7:13, 14) Ɛyɔɔdɩ kpayɩ se nabɛyɛ kaɣ tɔm se pɛsɛɣ Ɛsɔ ɛlɛ toovenim taa lɛ paasɛɣ-ɩ. Ɛpaɣ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se: «Ɩɖaŋ mɩ-tɩ nɛ cɛtɩm nayaa mba pɔkɔŋ mɩ-yɔɔ ɛzɩ heŋ yɔ, ɛlɛ pa-taa kiŋ lɛ, pɛkɛ ñɩtʋ taa hasɩ nzɩ ñɔɔsɩ wɩɣ-sɩ siŋŋ yɔ. Ɩkaɣ-wɛ tɩlʋʋ nɛ pe-pee.»—Mat. 7:15-20. w21.05 9 § 7-8

Hana kaawalɩ Leevi tʋ weyi payaɣaɣ se Ɛlɩkaana yɔ, nɛ ɛlɛ kaasɔɔlɩ-ɩ siŋŋ. Ɛlɛ, Ɛlɩkaana kaawɛnɩ halʋ lɛlʋ, payaɣaɣ ɛlɛ se Peniina. Ɛlɩkaana kaasɔɔlɩ Hana siŋŋ nɛ pɩkɩlɩ Peniina. Ɛlɛ «Peniina kɛwɛnɩ piya, piyele Hana taafɛyɩna.» Pʋyɔɔ lɛ, Peniina caɣaɣ Hana tɔm «nɛ ekulusuu ɛ-hɔyɛ se pɩwɩzɩ-ɩ.» Pɩɩwɩzɩ Hana siŋŋ. «[Ɛɛwɛ] wiu yɔɔ nɛ ɛtɩtɔkɩ tɔɔnaɣ.» (1 Sam. 1:2, 6, 7) Paa mbʋ yɔ, Bibl tɩyɔɔdɩ se Hana kaañaɣ pana se ɛtɩŋnɩ nʋmɔʋ nakʋyʋ yɔɔ nɛ ɛkpa Peniina kɩmɩyɛ. Ɛlɛ eheyi Yehowa ɛzɩma pɩlakaɣ-ɩ yɔ nɛ ɛtaa liu se ɛlɛ kaɣ-ɩ sɩnʋʋ. (1 Sam. 1:10, 18) Ɛbɛ Hana kɩɖaʋ pɩzɩɣ nɛ kɩkpɛlɩkɩ-ɖʋ? Ye nɔɔyʋ ɛñakɩ pana se ɛtɩŋnɩ nʋmɔʋ nakʋyʋ yɔɔ nɛ ɛlʋbɩnɩ-ŋ yɔ, tɔzɩ se ña pɩwɛɛ se ŋlɩzɩ mbʋ ŋlakɩ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa yɔ. Pɩtɩpɔzɩ se ŋyele nɛ ña nɛ ɩ ɩpaɣzɩ ɖama lʋbɩnʋʋ. Mbʋ ɛzɩ ŋŋhɛyɩ kɩdɛkɛdɩm, kɩdɛkɛdɩm lone taa lɛ, ñaɣ pana nɛ ña nɛ ɛyʋ ɛnʋ ɩla laŋhɛzɩyɛ. (Roma 12:17-21) Paa ɛyʋ ɛnʋ ɛtɩlɛɣzɩ yɔ, ña-laŋɩyɛ kaɣ hɛʋ nɛ ŋhiɣ taa leleŋ. w21.07 17 § 13-14

Yudaasɩ Isɩkarɩyɔɔtɩ kɔm nɛ ɛwɛɛnɩ ɛsa naɣ naɣ nɛ piyeba nɛ ɛla kɩdɛkɛdɩm sɔsɔm nɛ ɛlɩɩ Yesu wayɩ. Ɛlɛ ɛtaakɛ ɛyʋ kɩdɛkɛdʋ paa ɛzɩmtaa. (Luka 6:13, 16) Yudaasɩ kaamʋnaa se pataa-ɩ liu mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛnʋ cɔŋaɣnaɣ liidiye aɖakaɣ yɔɔ. Ɛlɛ alɩwaatʋ natʋyʋ wayɩ lɛ, Yudaasɩ paɣzɩ mɩlʋʋ, paa ɛɛnɩ Yesu paɣ ɛyaa tam sakɩyɛ se pakpa pa-tɩ nɛ ɛsa naɣ naɣ yɔ. (Mark. 7:22, 23; Luka 11:39) Yudaasɩ wɩlʋʋ se ɛɛwɛnɩ ɛsa naɣ naɣ lɩmaɣza yɔ, pitileɖi pʋcɔ nɛ pakʋ Yesu. Siimɔɔ weyi ɛɛkɛ canaɣ yɔ, ɛɛmʋ ɛgɔndʋ Yesu nɛ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa, pɩkpɛndɩnɩ Maarɩɩ nɛ ɛ-kɔɔ Maarta. Pɔtɔkaɣ tɔɔnaɣ lɛ, Maarɩɩ kʋyɩ nɛ ɛpɩyɩ Yesu ñʋʋ taa sɔzɩŋ num mbʋ pɩmʋ liidiye sakɩyɛ yɔ. Piyeba nɛ Yudaasɩ nɛ tɔmkpɛlɩkɩyaa lalaa pa-taa wɩɩ siŋŋ. Pɩtɩla yɔ, tɔmkpɛlɩkɩyaa lalaa maɣzaa se ye paakpaɣ liidiye nɖɩ nɛ palabɩnɩ tʋmɩyɛ tɔm susuu taa yɔ, pɩɩwɛ ɖeu nɛ pɩkɩlɩ. Ɛlɛ, pɩtɩkɛ lɩmaɣzɩyɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ pɩɩwɩzɩ Yudaasɩ. «Ɛɛkɛ mɩlʋ» nɛ ɛñɩnaɣ se ɛmɩlɩ liidiye aɖakaɣ taa.—Yoh. 12:2-6; Mat. 26:6-16; Luka 22:3-6. w21.06 18 § 12-13

Nabʋyʋ taa pɩlakɩ-ŋ ɛzɩ tʋma sakɩyɛ wɛ ñɔ-yɔɔ nɛ ŋŋpɩzɩɣ se ŋla a-tɩŋa na? Ye mbʋ yɔ, ŋkaɣ nɩʋ Pɔɔlɩ tɔm taa. Pɩtɩkɛ ɛgbɛyɛ kʋɖʋmɖɩyɛ yɔɔ Pɔɔlɩ nɩɣzaɣ, ɛlɛ ɛnɩɣzaɣ «agbaa tɩŋa yɔɔ.» (2 Kɔr. 11:23-28) Ŋlesi ña-taa leleŋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ŋfɛyɩnɩ tɔnʋʋ taa alaafɩya? Pɔɔlɩ kaakatɩ kʋñɔŋ nakʋyʋ nɛ kɩhaɣaɣ-ɩ wɩzasɩ siŋŋ. Pɩtɩla pɩɩkɛnɩ kʋdɔŋ nakʋyʋ nɛ ɛɛsɔɔlaa se kɩcɛ. (2 Kɔr. 12:7-10) Ña-maɣmaɣ ñɛ-ɛjandʋ yeki nɛ pitiki-ŋ yɔɔɔ nabʋyʋ taa? Mbʋ pɩlakaɣ Pɔɔlɩ alɩwaatʋ natʋyʋ. Ɛya ɛ-tɩ se «ɛyʋ weyi ɛcaɣ pʋtɔdɩyɛ kpem yɔ» mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛlʋkaɣnɩ ɛ-ɛjandʋ paa ɛzɩmtaa. (Roma 7:21-24) Paa Pɔɔlɩ kaakatɩ kʋñɔmɩŋ ndɩ ndɩ nɛ pitibi-i yɔɔɔ alɩwaatʋ natʋyʋ taa yɔ, ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛsɛɣ Yehowa. Ɛbɛ kaasɩnɩ-ɩ nɛ ɛla mbʋ? Paa ɛsɩm ɛ-ɛjandʋ yɔ, ɛɛwɛnɩ tisuu sɔsɔm kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa yɔɔ. w21.04 22 § 7-8

AÐAM kaatalɩ pilim ɛlɛ alɩwaatʋ ndʋ ɛlabɩ kɩwɛɛkɩm yɔ, elesi waɖɛ nɖɩ ɛɛwɛna se ɛcaɣ wezuu tam yɔ. Piyeba ɖɔɖɔ nɛ piya nzɩ ɛkaɣ lʋlʋʋ yɔ, silesi waɖɛ nɖɩ. Aɖam taawɛɛnɩ kawanaɣ nakɛyɛ se ɛla kɩwɛɛkɩm mbʋ. Ɛna faɖaɖa nɛ ɛla kɩwɛɛkɩm. Ɛlɛ Aɖam piya tɩla kɩwɛɛkɩm nabʋyʋ, nɛ sɩtɩñɩɣ ɛ-yɔɔ ɖɔɖɔ se ɛla kɩwɛɛkɩm. (Roma 5:12, 14) Mbʋ Aɖam laba yɔ, piyeba nɛ ɛmʋnɩ sɩm, ɛlɛ ɛzɩ Yehowa pɩzɩɣ ɛla nabʋyʋ nɛ pɩsa nɛ Aɖam piya caɣ wezuu tam? Ɛɛɛ! Aɖam labɩ kɩdɛkɛdɩm nɛ pitileɖi lɛ, Yehowa paɣzɩ wɩlʋʋ ɛzɩma ɛkaɣ holuu Aɖam piya miiliyɔɔwaa sakɩyɛ kɩdɛkɛdɩm nɛ sɩm nesi tɛɛ yɔ. (Kiɖe 3:15) Kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa yɔɔ lɛ, taabalɩyɛ kɩbanɖɛ pɩzɩɣ nɛ ɖɩwɛɛ ɖa nɛ Yehowa ɖɛ-hɛkʋ taa paa ɖɩtɩtalɩ pilim yɔ. Kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa yɔɔ lɛ, pakaɣ wɛɛkʋʋ Eleeu tʋma cɩɖɩ cɩɖɩ. (1 Yoh. 3:8) Kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa yɔɔ lɛ, tamaɣ ŋga Yehowa kaawɛnɩ tɛtʋ yɔɔ ɖooo kiɖe tɛɛ yɔ, kakaɣ labʋ. Tɛtʋ kpeekpe kaɣ pɩsʋʋ paradisuu. w21.04 14 § 1; 19 § 17

Abalaa nɛ halaa sakɩyɛ kaaɖɔm nʋmɔʋ nɛ powolo Yeruzalɛm, paalɩnɩ ajɛɛ ndɩ ndɩ taa nɛ pɔyɔɔdaɣ kʋnʋmɩŋ ndɩ ndɩ. Nabʋyʋ kaalabɩ puwiye nɛ pɩwɛɛ piti. Tuda lɛ, Yuuda ñɩma nabɛyɛ paɣzɩ yɔɔdʋʋ agɔma mba pɔkɔma yɔ pa-kʋnʋmɩŋ! Ɛzɩma Yuuda ñɩma mba pɔyɔɔdaɣ kʋnʋmɩŋ lɛɛŋ yɔ, pɩɖɩɣzɩ samaɣ siŋŋ, ɛlɛ tɔm ndʋ Yuuda ñɩma mba peheyi-wɛ nɛ tɔm ndʋ apostoloo Pɩyɛɛrɩ heyi pa-tɩŋa yɔ, tɩɖɩɣzɩ-wɛ nɛ pɩkɩlɩ. Ɛyaa mba, pɛkpɛlɩkɩ puwiye se ye pawɩlaa se pɛwɛnɩ tisuu Yesu Krɩstʋ yɔɔ yɔ, papɩzɩɣ nɛ pehiɣ ñʋʋ yabʋ. Tɔm ndʋ titukuni ɛyaa mba siŋŋ. Titukuni-wɛ siŋŋ nɛ halɩ pɔpɔzɩ se: «Ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩla?» Pɩyɛɛrɩ cosi-wɛ se: «Mɩ-taa paa weyi eyele nɛ pamɩyɩsɩ-ɩ lɩm.» (Tʋma 2:37, 38) Mbʋ pɩlabɩ pʋwayɩ yɔ pɩwɛ piti. Ɛyaa ɛzɩ 3 000 mbʋ yɔ ha pa-tɩ nɛ pamɩyɩsɩ-wɛ lɩm puwiye nɛ papɩsɩ Krɩstʋ tɔmkpɛlɩkɩyaa. Tɔmkpɛlɩkɩyaa labʋ tʋmɩyɛ sɔsɔɖɛ nɖɩ Yesu ɖʋ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa paɣtʋ se pala yɔ, ɖɩ-ɖɩbazɩyɛ lɛ. Ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa wɛɛ nɛ palakɩ tʋmɩyɛ nɖɩ halɩ nɛ sɔnɔ. w21.06 2 § 1-2

Pɩtɩla ŋsusuu tɔm egeetiye nɖɩ ɖɩ-taa pɩwɛ kaɖɛ se ŋpaɣzɩnɩ nɔɔyʋ Bibl kpɛlɩkʋʋ yɔ. Pɩpɩzɩɣ nɛ pɩla se ɛyaa tɩsɔɔlɩ tɔm ndʋ ɖisusuu yɔ yaa halɩ pakaɖɩɣnɩ-tʋ. Ɛbɛ pɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩwɛɛnɩ lidaʋ se ɛyaa mba papɩzɩɣ nɛ pewelisi Bibl taa tɔm? Taasɔɔ se ɛyaa wɛtʋ pɩzɩɣ nɛ pɩlɛɣzɩ lɛɛ lɛɛ ɛjaɖɛ kɩdɛkɛdɩyɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa; nɛ ɛyaa mba pataasɔɔlɩ tɔm ndʋ ɖisusuu yɔ, papɩzɩɣ nɛ peɖiɣzinaa se pɩpɔzʋʋ se Ɛsɔ eɖiyi-wɛ pe-wezuu caɣʋ taa. (Mat. 5:3) Nabɛyɛ taamʋʋ ɖa-takayɩsɩ, ɛlɛ pʋwayɩ petisaa nɛ papaɣzɩ Bibl kpɛlɩkʋʋ. Ðɩnawa ɖɔɖɔ se Yehowa kɛnɩ hayɩm-tʋ. (Mat. 9:38) Ɛsɔɔlaa se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩsɔʋ nɛ ɖɩmɩzɩɣ lɩm, ɛlɛ ɛnʋ lakɩna nɛ pɩpaɣlɩɣ. Nɛ pɩkpazɩɣ-ɖʋ ɖoŋ se ɖɩtɔzɩ se paa ɖɩɩpɩzɩɣ se ɖɩkpɛlɩkɩnɩ nɔɔyʋ Bibl lɛɛlɛɛyɔ yɔ, pana wena ɖɩñakɩ yɔ a-yɔɔ Yehowa wazɩɣ-ɖʋ, pɩtɩkɛ pee wena ɖa-tʋmɩyɛ lʋlʋʋ yɔ a-yɔɔ ɛwazɩɣ-ɖʋ! w21.07 6 § 14

Yehowa ha ɛyaa waɖɛ se palʋlɩ piya, ɛɖʋ-wɛ ɖɔɖɔ tʋmɩyɛ se pawɩlɩ-sɩ tɔm nɛ sɩsɔɔlɩ-ɩ nɛ sɩsɛɛ-ɩ. Paa Yehowa ɛwazɩ Ɛsɔ tiyiyaa siŋŋ yɔ, ɛtɩha-wɛ waɖɛ se palʋlɩ piya. Ye mbʋ, ye ŋkɛ lʋlɩyʋ yɔ, ña-taa ɛla leleŋ nɛ waɖɛ nɖɩ ŋwɛna se ŋcɔnɩ piya yɔɔ yɔ. Paɖʋ lʋlɩyaa tʋmɩyɛ kɩcɛyɩyɛ naɖɩyɛ, nɖɩ lɛ se patɩŋnɩ «lɔŋ sɩɣzʋʋ nɛ paɣʋ mbʋ pɩlɩnɩ Yehowa cɔlɔ yɔ» pɩ-yɔɔ nɛ pɔcɔnɩ pe-piya yɔɔ. (Efɛz. 6:4; Wp. 6:5-7) Pɩsa nɛ pɩsɩnɩ lʋlɩyaa lɛ, Yehowa ɛgbɛyɛ lɩzɩ Bibl kpɛlɩkʋʋ wondu sakɩyɛ; tɩ-taa natʋyʋ lɛ Bibl kpɛlɩkʋʋ takayɩsɩ, videowaa, minziikiwaa, nɛ tɔm lɛɛtʋ ndʋ paɖʋ intɛrnɛɛtɩ yɔɔ yɔ. Pɩnaɣ kpayɩ kpayɩ se ɖa-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ nɛ ɛ-Pɩyalʋ pɔsɔɔlɩ piya. (Luka 18:15-17) Alɩwaatʋ ndʋ lʋlɩyaa taɣ Yehowa liu nɛ palakɩ mbʋ payɩ papɩzɩɣ yɔ se pɔcɔnɩ pe-piya nzɩ sɩkɛ ñɩm pʋyʋ yɔ sɩ-yɔɔ yɔ, pɩkɛdɩɣnɩ Yehowa. Nɛ lʋlɩyaa mba palakɩ mbʋ yɔ, pahaɣ pe-piya waɖɛ se sɩpɩsɩ Yehowa hɔʋ taa mba tam! w21.08 5 § 9

Ɛyaa nabɛyɛ maɣzɩɣ se ye pɔtɔm se nɔɔyʋ wɛnɩ tisuu yɔ, pɩwɩlɩɣ se etisiɣ mbʋ ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛwɩlɩ kaɣlaa se pɩwɛ keekee yɔ pɩ-yɔɔ. Ɛlɛ Bibl wɩlɩɣ se pɩtɩkɛ mbʋ payaɣ se tisuu siŋŋ. Bibl wɩlɩɣ se mbʋ pɩwɛ keekee yɔ, mbʋ sɩɣnɩnɩ ɛyʋ se ɛwɛɛnɩ tisuu. Pʋyɔɔ lɛ, paa ɖɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩna Yehowa, Yesu nɛ Ɛsɔdaa Kewiyaɣ yɔ, ɖɩwɛnɩ mbʋ pɩwɩlɩɣ se toovenim taa lɛ pɛwɛɛ yɔ. (Ebr. 11:3) Lɛɣtʋ ñɩnɩyʋ nɔɔyʋ pɩsɩ Yehowa Aseɣɖe Tʋ. Ɛyɔɔdaa se: «Mbʋ pɩ-yɔɔ Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa tisiɣ yɔ, papɩzɩɣ nɛ pawɩlɩ se pɩwɛ keekee. Palakɩnɩ tʋmɩyɛ mbʋ pɩ-yɔɔ lɛɣtʋ ñɩnɩyaa lɩwa yɔ.» Ðɩpɩzɩɣ ɖɩpɔzɩ ɖa-tɩ se: ‘Ye nabʋyʋ ɛwɛɛ nɛ pɩwɩlɩɣ keekee se Lɩzɩyʋ nɔɔyʋ wɛɛ, ɛbɛ yɔɔ ɛyaa sakɩyɛ iitisiɣ se Ɛsɔ lɩzɩnɩ mbʋ pɩwɛ wezuu yɔ?’ Nabɛyɛ lɛ, patɩkpaɣ alɩwaatʋ wiɖiyi nɛ patazɩ nɛ pana se nabʋyʋ wɛ keekee nɛ pɩwɩlɩɣ se Lɩzɩyʋ nɔɔyʋ wɛɛ yaa ɛfɛyɩ. Robert kɛ Yehowa Aseɣɖe Tʋ lɛɛlɛɛyɔ. Ɛyɔɔdaa se: «Wiɖiyi patɩyɔɔdɩ Lɩzɩyʋ nɔɔyʋ tɔm sukuli taa, pʋyɔɔ lɛ mantaatisiɣ se Lɩzɩyʋ nɔɔyʋ wɛɛ. Alɩwaatʋ ndʋ mɔnkɔm mɛwɛɛnɩ pɩnzɩ 22 yɔ, mankatɩ Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa nɛ pawɩlɩ-m se Bibl wɩlɩɣ mbʋ pʋyɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖitisi se Ɛsɔ lɩzɩnɩ mbʋ payɩ pɩwɛɛ yɔ.» w21.08 15 § 4-5

Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩlɩ Yehowa kɩbandʋ yɔɔ tɔm natʋyʋ, ye ɖɩkalɩɣ Bibl nɛ ye ɛyaa lalaa iheyiɣ-ɖʋ wazasɩ nzɩ pehiɣaa yɔ. Ɛlɛ ye ɖa-maɣmaɣ ‘ɖɩɖɩŋ’ Yehowa kɩbandʋ yɔ, ɖɩkaɣ naʋ kpayɩ kpayɩ se ɛwɛ ɖeu. Iyele nɛ ɖɩkpaɣ kɩɖaʋ nakʋyʋ: Ðɩkpaɣ se ɖɩsɔɔlaa se ɖɩla alɩwaatʋ tɩŋa Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ naɖɩyɛ, ɛlɛ pɩsa nɛ ɖɩtalɩ kaɖʋwa ŋga lɛ, pɩkaɣ pɔzʋʋ se ɖɩcaɣ wezuu kɛlɛʋ. Ðɩkalɩɣ tamaɣ ŋga Yesu laba se ye ɖɩsɩ Kewiyaɣ tʋma kajalaɣ lone taa yɔ, Yehowa kaɣ-ɖʋ haʋ mbʋ pɩpɔzʋʋ-ɖʋ toovenim taa yɔ. Ɛlɛ wiɖiyi tamaɣ ŋga katɩla ɖɔ-hɔɔlʋʋ taa nɛ ɖɩna. (Mat. 6:33) Paa mbʋ yɔ, ɖɩwɛnɩ tisuu Yesu tamaɣ ŋga kɔ-yɔɔ, pʋyɔɔ lɛ ɖɩpasɩ liidiye nɖɩ ɖɩyakɩnɩ wondu yɔ ɖɩ-yɔɔ, ɖɩpasɩ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkpakɩɣ nɛ ɖɩlakɩnɩ tomnaɣ yɔɔ tʋmɩyɛ yɔ tɩ-yɔɔ, nɛ ɖɩka ɖa-lɩmaɣza ɖɔ-tɔm susuu tʋmɩyɛ yɔɔ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, ɖa-maɣmaɣ ɖiɖiɣziɣna se toovenim taa lɛ, Yehowa cɔŋnɩ ɖa-kɩcɛyɩm ɖeɖe. Ða-maɣmaɣ ‘ɖɩɖɩŋɩɣ’ Yehowa kɩbandʋ. w21.08 26 § 2

Ɛzɩ ɖɩkatɩɣ kaɖɛ nɖɩ sɔnɔ ɖɔɖɔ? Ɛɛɛ. Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa sakɩyɛ taa lakɩ leleŋ alɩwaatʋ ndʋ ɛyaa mba pa-hɩla sɛwa, pɛwɛ ñɩm yaa lalaa cɔŋnɩ-wɛ se pɛwɛnɩ lɔŋsɩnɖɛ yɔ powoki pa-agbaa taa yɔ. Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa mba, pamʋʋ ɛyaa mba pa-agbaa taa, paa paba ɩlakɩ mbʋ Yehowa paɖɩɣ yɔ. Ɛlɛ Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa mba pɛ-ɛsɩndaa lɛ, Yehowa sɛyaa kpekpeka tɩnaa nɛ mba pe-wezuu caɣʋ wɛ ɖeu yɔ patɩlɩɩ pʋyʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛyaa maɣzɩɣ se pa-hɩla tɩsɛɛ. Ɛzɩ Pɔɔlɩ yɔɔdʋʋ yɔ, Ɛsɔ lɩzɩ ɛyaa mba pɛwɛ ɛzɩ «wondu ndʋ peniŋ-tʋ yɔ.» (1 Kɔr. 1:26-29) Paa mbʋ yɔ, Yehowa ɛsɩndaa lɛ, ɛ-sɛyaa siɣsiɣ tɩnaa tɩŋa mʋ ñɩm. Ɛbɛ kaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɛjaɖɛ maɣzɩm mbʋ pitaapeɣzi-ɖʋ? (Mat. 11:25, 26) Taayele nɛ lɩmaɣza wena ɛyaa wɛnɩ Ɛsɔ samaɣ yɔɔ yɔ, awɛɛnɩ ɖoŋ ñɔ-yɔɔ. Tɩlɩ se Yehowa tɩŋɩɣnɩ mba poluzuu pa-tɩ yɔ pe-ɖeke pɔ-yɔɔ na nɛ ɛlakɩ ɛ-sɔɔlɩm. (Keɣa 137:6) Ɛtɩŋnɩ mba ɛyaa kpakɩɣ-wɛ se patɩkɛ lɔŋsɩnɖaa nɛ patɩla sukuli yɔ pɔ-yɔɔ nɛ ɛla wondu sakɩyɛ, maɣzɩ pɩ-yɔɔ nɛ ɛna. w21.05 8 § 1; 9 § 5-6

Apostoloo Pɔɔlɩ kaawɛnɩ ɛsɩmɩyɛ se koobiya sɩnɩ-ɩ. Ɛɛwɛnɩ tɩ luzuu nɛ etisi nɛ e-koobiya sɩnɩ-ɩ. (Fil. 2:19-22) Koobiya akpadɩyaa, ɩpɩzɩɣ nɛ ɩtɩŋnɩ nʋmɔŋ sakɩyɛ yɔɔ nɛ ɩlɩzɩ mɩ-ɛsɩmɩyɛ nɛ ɩwɩlɩ evebiya nɛ pɛlaa mba pɛwɛ mɩ-ɛgbɛyɛ taa yɔ. Ye pɔsɔɔlaa se pakpaɣ-mɩ nɛ powoni ɖoli, powolo payabɩ-mɩ nabʋyʋ, yaa pasɩnɩ-mɩ hɔɔlɩŋ lɛɛŋ taa yɔ, itisi faaa nɛ pasɩnɩ-mɩ. Ɩkpaɣ sɩnʋʋ mbʋ se pɩkɛ nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ Yehowa tɩŋɩɣna nɛ ɛwɩlɩɣ-mɩ se ɛsɔɔlɩ-mɩ yɔ ɩ-taa nakʋyʋ. Mba pasɩɣnɩ-mɩ yɔ, papɩzɩɣ nɛ papɩsɩ mɩ-taabalaa kɩbama. Paa ɛzɩmtaa lɛ, ɩñaɣ pana nɛ ɩsɩnɩ mɩ-taabalaa mba nɛ pɔñɔtɩnɩ Yehowa nɛ pɩkɩlɩ, ɩkɛdɩ-wɛ ɛzɩma mɩ-taa lakɩ leleŋ alɩwaatʋ ndʋ ɩnaɣ evebiya nɛ pɛlaa pɛwɛɛ nɛ pañakɩ pana se pala ɛgbɛyɛ taa tʋma nɛ pɩkɩlɩ yɔ. Nɛ itisi faaa nɛ ɩkpaɣ mɩ-alɩwaatʋ nɛ mɩ nɛ wɛ ɩcakɩ nɛ ɩkɛdɩɣ-wɛ lɔŋ weyi ɩkpɛlɩkɩ mi-wezuu caɣʋ taa yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ ɩlakɩ mbʋ yɔ, ɩwɩlɩɣ Yehowa se «ɩwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ» evebiya nɛ pɛlaa mba ɛhɔm nɛ ɛkɔnɩ ɛgbɛyɛ taa yɔ pɔ-yɔɔ.—Kol. 3:15; Yoh. 6:44; 1 Tes. 5:18. w21.09 11-12 § 12-13

Yehowa sɔɔlɩ ɖo-koobiya Krɩstʋ ñɩma. Ɛlɛ pɩtɩkɛ paa ɛzɩmtaa pɩwɛ-ɖʋ kɛlɛʋ se ɖɩsɔɔlɩ-wɛ nɛ ɖɩwɩlɩ-wɛ se ɖɩsɔɔlɩ-wɛ. Nabʋyʋ taa pɩwɛ-ɖʋ kaɖɛ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖɩlɩnɩ sɔnzɩ ndɩ ndɩ taa, nɛ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa ɖɩcaɣ nɛ ɖɩpaɣlɩ yɔ tɩwɛ ɖɔɖɔ ndɩ ndɩ. Nɛ ɖa-tɩŋa picoɖuu-ɖʋ, nɛ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩcɛyɩ lalaa nɛ paawɛɣ taa leleŋ taa. Paa mbʋ yɔ, ɖa-tɩŋa ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩkpazɩ ɖoŋ sɔɔlɩm mbʋ pɩwɛ ɖe-fezuu taa hɔʋ taa yɔ. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla mbʋ? Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla mbʋ ye ɖɩmaɣzɩɣnɩ ɖa-Caa nɛ ɖɩlɩzɩɣ sɔɔlɩm nɛ ɖɩwɩlɩɣ ɖo-koobiya yɔ. (Efɛz. 5:1, 2; 1 Yoh. 4:19) Ɛyʋ weyi ɛkɛ pʋtɔdɩyɛ nayʋ yɔ, ɛñɩnɩɣ nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ɛtɩŋna nɛ ɛsɩnɩ-wɛ nɛ ɛhɛzɩ pa-laŋɩyɛ yɔ. Yesu tɩŋnɩ wɛtʋ ndʋ ɛlɩzaa nɛ ɛwɩlɩ ɛyaa yɔ tɩ-yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ se ɛmaɣzɩɣnɩ Yehowa pʋtɔdɩyɛ naʋ. (Yoh. 5:19) Kɩyakʋ nakʋyʋ, Yesu na samaɣ nakɛyɛ lɛ, «kalabɩ-ɩ pʋtɔdɩyɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pawɩlaɣ-kɛ ñaŋ nɛ koyotuu ɛzɩ heŋ weyi ɩfɛyɩnɩ ninɖiɣyu yɔ.» (Mat. 9:36) Pɩtasɩna se samaɣ ŋga kɔ-tɔm labɩ Yesu pʋtɔdɩyɛ lɛ, ɛlabɩ nabʋyʋ nɛ ɛsɩnɩ-kɛ. Ɛwa kʋdɔndɩnaa nɛ ɛhɛzɩ mba ‘palakɩ kʋñɔŋ nɛ sʋʋtʋ nɩ-wɛ yɔ’ pa-laŋa.—Mat. 11:28-30; 14:14. w21.09 22 § 10-11

Yehowa sɔɔlaa se ɛkɛ pʋtɔdɩyɛ nayʋ. Fezuu kiɖeɖeu seɣti apostoloo Pɔɔlɩ nɛ ɛma se: «Ɛsɔ pʋtɔdɩyɛ naʋ paɣlaa.» Hɔɔlʋʋ kʋnɛ kɩ-taa lɛ, Pɔɔlɩ kaawɛɛ nɛ ɛlɩzɩɣ pɩ-taa se Ɛsɔ kɛ pʋtɔdɩyɛ nayʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛha patam numwaa mba patɩtalɩ pilim yɔ lidaʋ se pakaɣ wezuu caɣʋ ɛsɔdaa. (Efɛz. 2:4-7) Ɛlɛ pɩtɩkɛ patam numwaa ɖeke pʋtɔdɩyɛ Ɛsɔ naɣ. Keɣa maɖʋ Daviid mawa se: «[Yehowa] kɛ paa anɩ lɛ ɛ-camɩyɛ laɖʋ, ɛhɛndɩɣnɩ e-nesi lɩzɩ mbʋ yɔ pɩtɩŋa.» (Keɣa 144:9) Yehowa sɔɔlɩ ɛyaa, pʋyɔɔ ɛnaɣ pa-pʋtɔdɩyɛ alɩwaatʋ ndʋ payɩ ɛnaɣ nabʋyʋ nɛ piyeki se ɛla mbʋ yɔ. Yesu sɩm Yehowa se ɛsɔɔlɩ ɛyaa pʋtɔdɩyɛ naʋ siŋŋ, nɛ ɛsɩm tɔm ndʋ nɛ pɩkɩlɩ ɖa-taa paa anɩ. Yehowa nɛ Yesu paawɛ ɖama cɔlɔ ɛsɔdaa pɩnzɩ kudokiŋ sakɩyɛ pʋcɔ nɛ Yesu kɔŋ tɛtʋ yɔɔ. (Adu. 8:30, 31) Yesu na ɛzɩma ɛ-Caa na kɩwɛɛkɩm laɖaa pʋtɔdɩyɛ yɔ tam sakɩyɛ. (Keɣa 77:37-42) Alɩwaatʋ ndʋ Yesu wɩlaɣ tɔm yɔ, ɛyɔɔdaɣ ɛ-Caa wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ tɩ-tɔm ɖoŋ ɖoŋ. w21.10 8-9 § 4-5

Yehowa maɣmaɣ cosini ɛsɔdaa nɛ nɔɔ ɖoŋ ñɩŋga nɛ ɛyɔɔdɩ se ɛkaɣ sam ɛ-hɩɖɛ. Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa Yesu lakaɣ ɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ yɔ, ɛsam ɛ-Caa hɩɖɛ. (Yoh. 17:26) Ye mbʋ, toovenim Krɩstʋ ñɩma maɣzɩɣ se pɩkɛnɩ-wɛ hɩɖɛ ɖʋʋ se palabɩnɩ Ɛsɔ hɩɖɛ tʋmɩyɛ nɛ peyele nɛ ɛyaa lalaa tɩlɩ-ɖɩ. Kajalaɣ pɩnzɩ mɩnʋʋ taa, Krɩstʋ ɛgbɛyɛ ñɔwa nɛ pitileɖi lɛ, Yehowa «kɛzɩ ɛ-lɩmaɣza nɛ ajɛɛ yɔɔ kajalaɣ ɖeɖe se ɛlɩzɩ a-taa samaɣ nakɛyɛ nɛ payaa-kɛ nɛ ɛ-hɩɖɛ.» (Tʋma 15:14) Kajalaɣ pɩnzɩ mɩnʋʋ taa Krɩstʋ ñɩma mba, pa-taa kaawɛ leleŋ se palabɩnɩ Ɛsɔ hɩɖɛ tʋmɩyɛ nɛ peyele nɛ ɛyaa lalaa tɩlɩ-ɖɩ. Palabɩnɩ Ɛsɔ hɩɖɛ tʋmɩyɛ tɔm susuu taa nɛ Bibl takayɩsɩ nzɩ pamawa yɔ sɩ-taa. Pawɩlaa se pɛkɛ samaɣ ŋga paya-kɛ nɛ Ɛsɔ hɩɖɛ yɔ. (Tʋma 2:14, 21) Mbʋ sɔnɔ, Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa kɛ samaɣ ŋga payaɣ-kɛ nɛ Yehowa hɩɖɛ yɔ. w21.10 20-21 § 8-10

Ɛsɔ sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ ɛɛtɛŋ. Pɔyɔɔdɩ Keɣa 135 taa tam 26 se Ɛsɔ sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ ɛɛtɛŋ. Mayaɣ kajalaɣ ñɩŋga taa pamawa se: «Ɩsɛɛ [Yehowa,] mbʋ yɔ ɛwɛ ɖeu, ɛ-sɔɔlɩm [siɣsiɣ ñɩmbʋ] ɛɛtɛŋ!» (Keɣa 135:1) Kpaɣnɩ mayaɣ 2 ñɩŋga nɛ piwolo 26 taa, paa mayaɣ ŋga ka-taa lɛ pocuuzaa se «ɛ-sɔɔlɩm [siɣsiɣ ñɩmbʋ] ɛɛtɛŋ.» Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkalɩɣ Keɣa ŋga nɛ ɖɩnaɣ nʋmɔŋ sakɩyɛ weyi ɩ-yɔɔ Yehowa tɩŋɩɣna nɛ ɛwɩlɩɣ ɛ-sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ tam yɔ lɛ, pɩɖɩɣzɩɣ-ɖʋ kpem. Ajuuza «ɛ-sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ ɛɛtɛŋ» yeki se ɖa-taa ɛtɛ se sɔɔlɩm mbʋ Ɛsɔ wɛnɩ ɛ-sɛyaa yɔɔ yɔ pɩɩlɛɣzɩɣ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩtɩlɩɣ se Yehowa eeyeki ɛ-sɛyaa sɔɔlʋʋ lɛɛ lɛɛ yɔ, pɩkpazɩɣ-ɖʋ ɖoŋ siŋŋ. Ɛñɔʋnɩ mba pɛsɛɣ-ɩ yɔ, kɔzɩ kɔzɩ kʋñɔŋ alɩwaatʋ taa. Alɩwaatʋ ndʋ ɖiɖiɣziɣna se Yehowa ñɔnɩ-ɖʋ kpam yɔ, pɩhaɣ-ɖʋ taa leleŋ nɛ ɖoŋ weyi pɩpɔzʋʋ-ɖʋ yɔ se ɖɩlʋbɩnɩ ɖa-kʋñɔmɩŋ, nɛ pɩsɩɣnɩ-ɖʋ ɖɔɖɔ se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩɖɔ wezuu nʋmɔʋ taa.—Keɣa 30:8. w21.11 4 § 9-10

Ŋmaɣzɩɣ mbʋ pɩɖaŋ-ɖʋ nɛ ɛsɩndaa yɔ, ɛzɩ alɩwaatʋ ndʋ pakaɣ ɖɩzʋʋ cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ agbaa, alɩwaatʋ ndʋ Gɔɔgɩ weyi ɛlɩnɩ Maagɔɔgɩ yɔ ɛkʋyʋʋ Ɛsɔ samaɣ yɔɔ yɔ, nɛ Armaagedɔɔ you yɔɔ lɛ, nabʋyʋ taa sɔɔndʋ kpaɣ-ŋ? Wiɖiyi ŋtɛm ña-tɩ pɔzʋʋ se: ‘Mankaɣ pɩzʋʋ nɛ mɔnɖɔkɩ men-siɣsiɣ wɛtʋ sɔɔndʋ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa?’ Ye ŋtɛm maɣzʋʋ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ yɔ, tɔm ndʋ Yesu yɔɔdɩ sɔnɔ mayaɣ taa yɔ, tɩkaɣ-ŋ sɩnʋʋ. Yesu heyi ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se: «Mɩ-laŋa ɩtaawɛɛkɩ. Ɩwɛɛnɩ tisuu.» (Yoh. 14:1) Tisuu sɔsɔm kaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖa-tɩ mbʋ pɩkaɣ labʋ nɛ ɛsɩndaa yɔ pɩ-taa. Ye ɖɩmaɣzɩɣ ɛzɩma ɖɩlʋkɩnɩ mbʋ pɩtakɩɣ ɖe-tisuu lɛɛlɛɛyɔ yɔ pɩ-yɔɔ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩcɛyɩsɩ ɖe-tisuu nɛ ɖɩpɩzɩ ɖɩɖɔkɩ ɖa-tɩ takɩm mbʋ pɩwɛnɩ ɛsɩndaa yɔ pɩ-taa. Piyeki nɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩna hɔɔlɩŋ weyi ɩ-taa pɩpɔzʋʋ se ɖɩcɛyɩsɩ ɖe-tisuu yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ payɩ ɖɩlʋkɩnɩ takɩm nabʋyʋ nɛ ɖɩlɩɩ pɩ-taa yɔ, ɖe-tisuu tasɩɣ kpaʋ ɖoŋ nɛ pɩkɩlɩ. Nɛ pɩkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖa-tɩ takɩm mbʋ pɩwɛnɩ ɛsɩndaa yɔ pɩ-taa. w21.11 20 § 1-2

Apostoloo Pɔɔlɩ seɣti Timootee se ɛla ɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ kiya. (2 Tim. 4:5) Pʋyɔɔ lɛ, ɖa-tɩŋa ɖɩɖɔŋ Pɔɔlɩ lɔŋ tasʋʋ yɔɔ nɛ ɖɩlakɩ ɖo-ɖoŋ ɖeɖe Ɛsɔ sɛtʋ taa. Ɛlɛ nabʋyʋ taa ɖɩkatɩɣ kala. Maɣzɩ ɛzɩma pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛ kaɖɛ ɖo-koobiya mba pɛwɛ ajɛɛ wena a-taa paɖɩɣ nʋmɔʋ ɖa-tʋma naayɛ yaa paɖɩɣ ɖa-tʋma kpeekpe nʋmɔʋ yɔ pɩ-yɔɔ nɛ ŋna. Yehowa samaɣ taa ñɩma katɩɣ kala sakɩyɛ wena apɩzɩɣ ayele nɛ pitibi-wɛ yɔɔɔ yɔ. Kɩɖaŋ nɩɩyɩ yɔ: Pɩpɔzʋʋ se koobiya sakɩyɛ ɩla tʋmɩyɛ ñɩɣtʋ sakɩyɛ nɛ pɩsa nɛ papɩzɩ pɔcɔnɩ pɔ-hɔʋ taa ñɩma kɩcɛyɩm ɖeɖe. Pɔsɔɔlaa se pala tɔm susuu tʋmɩyɛ nɛ pɩkpaɖɩ, ɛlɛ pɛfɛyɩnɩ ɖoŋ sakɩyɛ kpɩtaʋ ɖɩdɛnɖɛ kɩyakɩŋ taa. Lalaa lɛ, pɩwɩɣ-wɛ siŋŋ yaa akpadɩyɩtʋ yeba nɛ paapɩzɩɣ se pala sakɩyɛ Yehowa sɛtʋ taa; halɩ pɩtɩla paapɩzɩɣ se palɩɩ pa-ɖɩsɩ. Lalaa maɣzɩɣ paa ɛzɩmtaa se pɛfɛyɩ Yehowa wazaɣ nakɛyɛ. Paa kala wena ɖɩkatɩɣ yɔ, Yehowa pɩzɩɣ nɛ ɛha-ɖʋ ɖoŋ weyi pɩpɔzʋʋ-ɖʋ yɔ nɛ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩla mbʋ ɖɩpɩzɩɣ yɔ nɛ ɖɩsɛɛ-ɩ. w21.05 20 § 1-3

Nabʋyʋ taa ɛyaa nabɛyɛ pɩzɩɣ nɛ pañɩɣ ɖɔ-yɔɔ se ɖɩla tʋma wena aɖɩkɩ-ɖʋ nʋmɔʋ se ɖɩsɛɛ Yehowa ɛzɩ ɛsɔɔlʋʋ yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ pañɩkɩɣ ɖɔ-yɔɔ mbʋ yɔ, pɩpɔzʋʋ se ɖɩkpaɣ lɩmaɣzɩyɛ kɩcɛyɩyɛ naɖɩyɛ. Iyele nɛ ɖɩna paɣtʋ kiɖe kɩbanɖɛ nɖɩ ɖɩwɛ Levitiki 19:19 taa yɔ. Mayaɣ ŋga kɔ-hɔɔlʋʋ nakʋyʋ tɔŋ se: «Taasuu ñɔ-yɔɔ toko ŋgʋ pɛñɛyɩ-kʋ nɛ pɩsaŋ naalɛ ndɩ ndɩ yɔ.» Paɣtʋ ndʋ, tiyekaɣ se paɖʋ tʋkaɣ Izrayɛɛlɩ piya nɛ ajɛɛ wena acɔ-sɩ nɛ ata yɔ pɛ-hɛkʋ taa. Ðɩfɛyɩ Moyizi paɣtʋ tɛɛ; pʋyɔɔ lɛ, pɩtɩkɛnɩ kɩwɛɛkɩm se Krɩstʋ tʋ esuu toko ŋgʋ palabɩnɩ wondu ndɩ ndɩ yɔ, ɛzɩ pɩsatʋ yaa kpɩna hʋndʋ mbʋ yɔ. Ɛlɛ, ɖɩtɩsɔɔlɩ se ɖɩwɛɛ ɛzɩ ɛyaa mba pe-tisuu nɛ pa-lakasɩ ɩɩlakɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ Bibl wɩlɩtʋ yɔ. Toovenim taa lɛ, ɖɩsɔɔlɩ ɖɔ-hɔʋ taa mba nɛ ɛyaa lalaa. Paa mbʋ yɔ, lɩmaɣza wena ɖɩkpakɩɣ ɖe-wezuu caɣʋ taa yɔ, awɩlɩɣ se ɖɩkaɣ ñam Yehowa paa piyeki se ɖɩwɛɛ ndɩ nɛ ɛyaa mba pɔcɔ-ɖʋ nɛ pata yɔ. Ye ɖɩsɔɔlaa se ɖɩkɛ kiɖeɖema yɔ, pɩcɛyaa se ɖɩla mbʋ.—2 Kɔr. 6:14-16; 1 Pɩy. 4:3, 4. w21.12 5 § 14; 6 § 16

Ɛyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛtɩlɩ nʋmɔʋ ŋgʋ kiwokini wezuu taa yɔ. Yesu yɔɔdaa se: «Ye ɩɖɔkɩ mɔn-tɔm kɔyɔ, ɩkɛ mɔn-tɔmkpɛlɩkɩyaa siŋŋ, nɛ ɩkaɣ tɩlʋʋ toovenim, nɛ toovenim kaɣ-mɩ holuu.» (Yoh. 8:31, 32) Ŋmʋnɩ samtʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋtɩtɩŋ samaɣ wayɩ ɛlɛ ŋñɩnɩ toovenim nʋmɔʋ. Ŋpaɣzɩ kpɛlɩkʋʋ Ɛsɔtɔm siŋŋ se ŋtɩlɩ mbʋ ɛpɔzʋʋ-ɖʋ se ɖɩla yɔ, nɛ ŋwelisi Yesu wɩlɩtʋ. Ŋkpɛlɩkaa se Yehowa sɔɔlaa se ɖɩlɔ cɛtɩm Ɛsɔ sɛtʋ wɩlɩtʋ tɩŋa, nɛ ɖiyele labʋ kazandʋ ndʋ tɩlɩnɩ sɩɩnaa latʋ taa yɔ. Ŋkpɛlɩkaa ɖɔɖɔ se ye ŋlɩzaa se ŋlakɩ mbʋ Yehowa pɔzʋʋ-ŋ yɔ, nɛ ŋkizi lakasɩ nzɩ sɩɩkɛdɩɣnɩ-ɩ yɔ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋkatɩ kala. (Mat. 10:34-36) Pɩtɩla, pɩtaawɛ-ŋ kɛlɛʋ se ŋla lɛɣzɩtʋ ndʋ pɩpɔzʋʋ yɔ. Paa mbʋ yɔ, ŋwobi pɩ-yɔɔ nɛ ŋñakɩ pana nɛ ŋlakɩ lɛɣzɩtʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋsɔɔlɩ ña-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ. Pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛ-taa wɛnɩ-ŋ leleŋ.—Adu. 27:11. w21.12 22 § 3; 23 § 5

Moyizi labɩ kɩwɛɛkɩm sɔsɔm nabʋyʋ nɛ pɩtɛ lɛ, etisi faaa nɛ pɔhɔ ɛ-nɩŋgbaŋʋʋ, nɛ ɛkɛnɩ-ɖʋ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ. Alɩwaatʋ natʋyʋ ɛkɔ pana nɛ ɛtɩɖʋ Yehowa hɩɖɛ. Pʋyɔɔ lɛ, Moyizi lesi waɖɛ nɖɩ ɛɛwɛna se ɛsʋʋ Lidaʋ Tɛtʋ taa yɔ. (Kɩg. 20:1-13) Alɩwaatʋ ndʋ Moyizi heyi Yehowa se ɛɖaɣnɩ cɔnʋʋ lɩmaɣzɩyɛ nɖɩ ɛkpaɣaa yɔ ɖi-ɖeɖe yɔ, ɛlɛ heyi-i se: «Taatasɩ-m tɔm ndʋ heyuu.» (Wp. 3:23-27) Moyizi tɩkɔ pana. Ɛlɛ, etisi lɩmaɣzɩyɛ nɖɩ Yehowa kpaɣaa yɔ ɖɩ-yɔɔ, nɛ Yehowa wobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛtɩŋnɩ ɛ-yɔɔ nɛ eɖiyi Izrayɛɛlɩ piya. (Wp. 4:1) Moyizi tisaa nɛ pamʋ lɔŋ tasʋʋ, nɛ ɛkɛnɩ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ weyi pɩwɛɛ se ɖɩmaɣzɩna yɔ. Moyizi lesi waɖɛ nɖɩ ɖɩmʋ ñɩm ɛ-ɛsɩndaa yɔ nɛ pɩtɛ lɛ, ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛɖɔkɩ e-siɣsiɣ wɛtʋ nɛ ɛwɩlɩ se etisaa nɛ ɛmʋ Yehowa lɔŋ tasʋʋ. Ye ɖɩmaɣzɩnɩ ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa ɛzɩ Yɔɔb nɛ Moyizi yɔ pa-kɩɖaŋ yɔ, pɩwazɩɣ-ɖʋ. (Adu. 4:10-13) Mbʋ ɖeyi ɖeyi ɖo-koobiya sakɩyɛ laba. w22.02 11 § 9-10

Pɩnaɣ 32 taa, Yesu taabalʋ Lazaarɩ hɩnɩ kʋdɔŋ nɛ ɛsɩ; pɩɩkɛ niŋkaɣ alɩwaatʋ taa. (Yoh. 11:3, 14) Lazaarɩ kaawɛnɩ kɔɔnaa naalɛ, Maarɩɩ nɛ Maarta, nɛ Yesu kaasɔɔlɩ hɔʋ ŋgʋ kpem. Maarta nɩwa se Yesu ɖiɣni kɔm lɛ, ese lɛɛ lɛɛ se ɛkatɩ-ɩ. Maɣzɩ ɛzɩma Maarta kaawɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa alɩwaatʋ ndʋ eheyi Yesu se: «Kɩbaɣlʋ, ye ŋŋwɛ cɩnɛ yɔ, me-neu taasɩ» yɔ pɩ-yɔɔ nɛ ŋna. (Yoh. 11:21, 32-33) Pɩtʋʋ fɛyɩ se Yesu na ɛzɩma Maarɩɩ nɛ Maarta pe-neu sɩm tukuni-wɛ siŋŋ yɔ, nɛ mbʋ yebina ɖɔɖɔ nɛ etisi ɛsɩtɛɣlɩm. Ye ñɛ-ɛyʋ kʋsɔɔlʋ nɔɔyʋ ɛsɩba yɔ, Yehowa nɩɣ ɛzɩma pɩlakɩ-ŋ yɔ pɩ-taa. Yesu kɛ mbʋ ɛ-Caa «kɛnaa ɖeyi ɖeyi yɔ pɩ-lɛzʋʋ.» (Ebr. 1:3) Alɩwaatʋ ndʋ Yesu wiwa yɔ, ɛwɩlɩ ɛzɩma pɩlakɩ Yehowa alɩwaatʋ ndʋ ɖɛ-ɛyʋ kʋsɔɔlʋ nɔɔyʋ sɩkɩ yɔ. (Yoh. 14:9) Ye ŋwɛɛ nɛ ŋɖɔkʋʋ ña-laŋɩyɛ ñɛ-ɛyʋ kʋsɔɔlʋ nɔɔyʋ sɩm yɔɔ yɔ, ña-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se pɩtasɩna se Yehowa naɣ kʋñɔŋ ŋgʋ kɩ-taa ŋwɛɛ yɔ lɛ, ɛnɩɣ ɖɔɖɔ ñe-siziŋ. Ɛsɔɔlaa se ɛwaa ña-laŋɩyɛ nɖɩ ɖɩpʋʋtaa yɔ.—Keɣa 33:19; 146:3. w22.01 15 § 5-7

Ye ŋkpakɩɣ alɩwaatʋ nɛ ŋyɔɔdʋʋnɩ Yehowa, ŋwelisiɣni-i nɛ ŋmaɣzɩɣ ɛ-yɔɔ yɔ, pɩkaɣ-ŋ wazʋʋ siŋŋ. Kajalaɣ lɛ, pɩkaɣ-ŋ sɩnʋʋ nɛ ŋkpaɣ lɩmaɣza kɩbana. Bibl heyiɣ-ɖʋ se «weyi ɛ nɛ lɔŋsɩnɖaa pɔɖɔŋ yɔ, ɛkaɣ kɛʋ lɔŋsɩnɖʋ.» (Adu. 13:20) Nabʋlɛ lɛ, ŋkaɣ pɩsʋʋ wɩlɩyʋ kɩbanʋ nɛ pɩkɩlɩ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkpɛlɩkɩɣnɩ ɛyʋ nɔɔyʋ Bibl yɔ, kaɖʋsɩ nzɩ ɖɩwɛna nɛ sɩ-tɔm cɛyaa nɛ pɩkpaɖɩ yɔ sɩ-taa nakɛyɛ lɛ se ɖɩsɩnɩ ɖe-Bibl kpɛlɩkɩyʋ nɛ ɛñɔtɩnɩ Yehowa. Ye ɖɩtɩmɩɣnɩ Yehowa nɛ ɖɩkpɛlɩkɩɣ ɛ-yɔɔ tɔm nɛ pɩkɩlɩɣ yɔ, ɖa-maɣmaɣ ɖɩkaɣ-ɩ sɔɔlʋʋ nɛ pɩkɩlɩ nɛ ɖɩkaɣ pɩzʋʋ nɛ ɖɩwɩlɩ ɖe-Bibl kpɛlɩkɩyʋ se ɛsɔɔlɩ-ɩ ɖɔɖɔ. Mbʋ pɩlabɩ Yesu hɔɔlʋʋ taa. Alɩwaatʋ ndʋ ɛkɛdaɣ ɛ-Caa yɔɔ tɔm yɔ, ɛyɔɔdɩnɩ kpekpeka nɛ sɔɔlɩm; nɛ pɩɩsɩnɩ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa siɣsiɣ tɩnaa nɛ paba ɖɔɖɔ pɔsɔɔlɩ Yehowa. (Yoh. 17:25, 26) Nabudozo lɛ, ñe-tisuu kaɣ kpaʋ ɖoŋ nɛ pɩkɩlɩ. Maɣzɩ mbʋ pɩlakɩ alɩwaatʋ ndʋ ŋpɔzʋʋ Ɛsɔ se eɖiyi-ŋ, ɛhɛzɩ ña-laŋɩyɛ nɛ ɛsɩnɩ-ŋ yɔ pɩ-yɔɔ nɛ ŋna. Alɩwaatʋ ndʋ payɩ Yehowa cosuu ña-adɩma ana a-yɔɔ yɔ, tisuu mbʋ ŋwɛnɩ ɛ-yɔɔ yɔ pɩpaɣlɩɣ.—1 Yoh. 5:15. w22.01 30 § 15-17

Yehowa seɣtiɣ-ɖʋ se ɖɩtaawɛɛnɩ lɩmaɣza kɩdɛkɛda nɛ wɛtʋ kɩdɛkɛdɩtʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛsɔɔlɩ-ɖʋ siŋŋ nɛ ɛsɔɔlaa se ɖɩnɩɩ leleŋ ɖe-wezuu caɣʋ taa. (Iza. 48:17, 18) Ɛnawa se mba paakaɖɩɣnɩ kɔɖɛyɩ kɩdɛkɛdʋʋ yɔ, pɔkɔŋnɩ kaɖɛ pa-maɣmaɣ nɛ ɛyaa lalaa. Alɩwaatʋ ndʋ ɛnaɣ ɖɩkɔŋnɩ kaɖɛ ɖa-maɣmaɣ ɖa-tɩ yɔɔ nɛ ɛyaa lalaa yɔɔ yɔ, pɩcɛyɩɣ-ɩ. Kiɖe tɛɛ lɛ, pɩtɩla yɔ ɖa-taabalaa yaa ɖɔ-hɔʋ taa mba nabɛyɛ hoŋuu-ɖʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩñakɩ pana se ɖɩlɛɣzɩ ɖɛ-ɛyʋtʋ. (1 Pɩy. 4:3, 4) Papɩzɩɣ nɛ pɔyɔɔdɩ se ɖɩwɛnɩ waɖɛ se ɖɩla mbʋ ɖɩsɔɔlaa yɔ nɛ pɩtɩpɔzɩ se ɖiyele nɛ lalaa heyini-ɖʋ mbʋ ɖɩla yɔ. Ɛlɛ mba pekiziɣ Yehowa paɣtʋ nɛ ɛ-paɣtʋ kila yɔ, toovenim taa lɛ pɛfɛyɩ pa-tɩ yɔɔ. Toovenim lɛ se peyeki nɛ ɛjaɖɛ nɖɩ Sataŋ ɖiyiɣ yɔ ɖɩwɛɣnɩ ɖoŋ pɔ-yɔɔ. (Roma mba 12:1, 2) Ða-tɩŋa payɩ pɩpɔzʋʋ se ɖɩkpaɣ lɩmaɣzɩyɛ naɖɩyɛ: Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩlɩzɩ se ɖɩñɔʋnɩ ɖɛ-ɛyʋtʋ kɩbɩndʋ, ndʋ kɩwɛɛkɩm nɛ Sataŋ ɛjaɖɛ peɖiyiɣ yɔ; yaa ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩlɩzɩ se ɖɩhaɣ Yehowa nʋmɔʋ nɛ ɛlɛɣzɩ-ɖʋ nɛ ɖɩkɛ ɛyʋ kɩbanʋ weyi pɩpɔzʋʋ se ɖɩkɛ lɛɛlɛɛyɔ yɔ.—Iza. 64:7. w22.03 3 § 6-7

Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩmaɣzɩɣ Ɛsɔtɔm yɔɔ yɔ, pɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩwɛɛnɩ lɩmaɣza kɩbana kala wena ɖɩkatɩɣ yɔ a-yɔɔ. Na ɛzɩma Bibl sɩnɩ lelu nɔɔyʋ alɩwaatʋ ndʋ ɛɛwɛ wɩzasɩ taa yɔ. Ɛzʋtʋyʋ nɔɔyʋ tasɩ-ɩ lɔŋ se ye ɛkalɩ Yɔɔb takayaɣ yɔ, ɛpɩzɩɣ nɛ ɛkpɛlɩkɩ lɔŋ sakɩyɛ nɛ pɩsɩnɩ-ɩ. Ɛlabɩ mbʋ lɛ, kajalaɣ ɖeɖe lɛ, ɛkʋ Yɔɔb tɔm se pʋyɔɔ ɛlɛ kaawɛnɩ lɩmaɣza kɩdɛkɛda. Ɛmaɣzaɣ ɛ-ñʋʋ taa se: «Yɔɔb! Taakɩlɩ wɛnʋʋ lɩmaɣza kɩdɛkɛda mbʋ!» Ɛlɛ pʋwayɩ eɖiɣzinaa se ɛ-wɛtʋ kaanɩɣzɩnɩ Yɔɔb ñɩndʋ ɖeyi ɖeyi. Pɩsɩnɩ-ɩ nɛ ɛñɔɔzɩ ɛ-lɩmaɣza, nɛ pɩkpazɩ-ɩ ɖoŋ nɛ ɛlʋbɩnɩ wɩzasɩ nzɩ ɛ-walʋ sɩm kɔnɩ-ɩ yɔ. Nʋmɔʋ lɛɛkʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ Yehowa tɩŋɩɣna nɛ ɛkpazɩɣ Krɩstʋ ñɩma ɖoŋ yɔ, ŋgʋ lɛ po-koobiya. Pɔɔlɩ mawa se ‘e-liu wɛɛ pɩŋŋ’ se ɛ nɛ e-koobiya pakpazɩ «ɖama tisuu ɖoŋ.»—Roma 1:11, 12. w21.05 22 § 10-11; 24 § 12

Paaheyi caanaʋ taa Izrayɛɛlɩ mba se: «Tam nabudozo pɩnaɣ taa, paa abalʋ weyi lɛ ɛkaɣ talʋʋ [Yehowa] ñɛ-Ɛsɔ ɛsɩndaa, lone nɖɩ ɛlɩzaa yɔ ɖɩ-taa.» (Wp. 16:16) Pɩɩwɛɛ se pɛɖɛɛ nɛ peyele pa-ɖɩsɩ nɛ pa-hayɩm nɛ nɔɔyʋ taawɛɛ se ɛkandɩyɩ pɩ-yɔɔ. Ɛlɛ Yehowa kaalabɩ-wɛ tamaɣ se: «Nɔɔyʋ liu ɛɛtasɩɣ kɔtʋʋnɩ ñɛ-tɛtʋ, pɩnaɣ taa tɔm nabudozo ŋŋkpa nɛ ŋwɩlɩ ña-tɩ [Yehowa] ñɛ-Ɛsɔ ɛsɩndaa.» (Ejl. 34:24) Izrayɛɛlɩ ñɩma mba, paawɛnɩ tisuu siŋŋ Yehowa yɔɔ; pʋyɔɔ lɛ, powokaɣ kazandʋ ndʋ tɩ-taa paa pɩnaɣ ŋga. Nɛ pehikaɣ wazasɩ sakɩyɛ. Wazasɩ nzɩ, sɩ-taa nasɩyɩ yɔ: Pɛkpɛlɩkaɣ Ɛsɔ paɣtʋ nɛ pɩkɩlɩ, pakpakaɣ alɩwaatʋ nɛ pamaɣzɩɣ ɛzɩma Yehowa lakɩ-wɛ kɩbandʋ yɔ pɩ-yɔɔ, nɛ pa nɛ ɛyaa lalaa mba pɔsɔɔlɩ Yehowa yɔ pɛkpɛndaɣ nɛ pacakɩ nɛ pakpazɩɣ ɖama ɖoŋ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩlakɩ mbʋ payɩ ɖɩpɩzɩɣ yɔ nɛ ɖiwoki kediɣzisi yɔ, ɖihikiɣ wazasɩ nzɩ sɩ-ɖɔndɩ. Nɛ maɣzɩ nɛ ŋna ɛzɩma Yehowa taa lakɩ leleŋ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩñɔɔzʋʋ ɖa-tɩ nɛ ɖicosuu tɔm kɛlɛʋ nɛ tɩ-taa wɛɛ nɩʋ camɩyɛ yɔ. w22.03 22 § 9

Yehowa kaawɛɛ nɛ ɛfalɩsɩɣ Yesu se ɛpɩzɩ nɛ ɛla Cɔjɔ Kɩlɩm tʋmɩyɛ nɛ ɛsɩndaa. Yesu na ɛzɩma pɩwɛ kaɖɛ siŋŋ se ɛyʋ ɛña Ɛsɔ alɩwaatʋ ndʋ ɛwɛɣ takɩm sɔsɔm nabʋyʋ taa yɔ. Ɛɛwɛ kaɖɛ sɔsɔɖɛ taa siŋŋ nɛ ɛtɩmnɩ «kubusi sɔsɔsɩ nɛ ɛsɩtɛɣlɩm» nɛ ɛpɔzɩ se pasɩnɩ-ɩ. Yesu nɩ siziŋ siŋŋ nɛ pʋyɔɔ lɛ, ɛnɩɣ ɖa-kɩcɛyɩm taa nɛ ‘ɛpɩzɩɣ nɛ ɛsɩnɩ-ɖʋ alɩwaatʋ ndʋ piɖiɣni-ɖʋ takʋʋ yɔ.’ Ðɩwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ siŋŋ se Yehowa ha-ɖʋ Cɔjɔ Kɩlɩm weyi ɛwɛnɩ pʋtɔdɩyɛ naʋ nɛ weyi ɛpɩzɩɣ nɛ ɛnɩɩ ɖɛ-ɛjandʋ taa yɔ. (Ebr. 2:17, 18; 4:14-16; 5:7-10) Nabudozo lɛ, Yehowa ha nʋmɔʋ se Yesu ɛtɔɔ kʋñɔŋ siŋŋ nɛ pɩsa nɛ ecosi tɔm kɩcɛyɩtʋ tʋnɛ tɩ-yɔɔ: Ɛzɩ ɛyaa pɩzɩɣ nɛ pawɩlɩ se pɔñɔnɩ Ɛsɔ halɩ pɩkpɛndɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ pɩtakɩɣ-wɛ siŋŋ yɔ tɩ-taa? Sataŋ cosi tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ se aayɩ! Ɛyɔɔdaa se ɛyaa sɔɔlaa se Ɛsɔ ɛha-wɛ nabʋyʋ nɛ pi-ɖeke pʋyɔɔ pɛsɛɣ-ɩ. nɛ se ɛyaa mba ɖɔɖɔ patɩsɔɔlɩ Yehowa. (Yɔɔb 1:9-11; 2:4, 5) Yesu ɖɔkɩ ɛ-cɩŋgɩlɩm wɛtʋ nɛ ɛwɩlɩ se Sataŋ kɛ cɛtɩyʋ. w21.04 16-17 § 7-8

Pʋcɔ nɛ pamɩyɩsɩ Bibl kpɛlɩkɩyʋ nɔɔyʋ lɩm lɛ, pɩwɛɛ se ɛɖɔ tɔm ndʋ Bibl wɩlɩɣ yɔ tɩ-yɔɔ Ye Bibl kpɛlɩkɩyʋ nɔɔyʋ ɛɖɔŋ tɔm ndʋ ɛkpɛlɩkɩɣ yɔ tɩ-yɔɔ yɔ, ɛwɛɣ ɛzɩ «abalʋ lɔŋsɩnɖʋ» weyi ɛ-tɔm Yesu yɔɔdɩ ɛ-kɩɖaʋ taa yɔ. Abalʋ ɛnʋ ehuyaa nɛ pilimi nɛ ɛma ɛ-ɖɩɣa kaaʋ ɖoŋ ñɩŋgʋ yɔɔ. (Mat. 7:24, 25; Luka 6:47, 48) Sɩnɩ ñe-Bibl kpɛlɩkɩyʋ nɛ ɛla lɛɣzɩtʋ e-wezuu caɣʋ taa. (Mark. 10:17-22) Yesu kaanawa se pɩwɛɣ abalʋ ñɩm tʋ nɔɔyʋ kaɖɛ se ɛpɛdɩ mbʋ payɩ ɛwɛna yɔ. (Mark. 10:23) Ɛlɛ, Yesu heyi abalʋ ɛnʋ se ɛla lɛɣzɩtʋ sɔsɔtʋ ndʋ e-wezuu caɣʋ taa. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yesu kaasɔɔlɩ-ɩ. Nabʋyʋ taa, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpa ɖa-tɩ nɛ ɖiiseɣtiɣ Bibl kpɛlɩkɩyʋ nɔɔyʋ se ɛɖɔ tɔm ndʋ ɛkpɛlɩkɩɣ yɔ tɩ-yɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩlakɩ-ɖʋ ɛzɩ ɛtɩtalɩta se ɛla lɛɣzɩtʋ ndʋ yɔ. (Kol. 3:9, 10) Ɛlɛ ye ña nɛ Bibl kpɛlɩkɩyʋ ɩyɔɔdɩ lɛɣzɩtʋ ndʋ pɩpɔzʋʋ se ɛla yɔ tɩ-tɔm lɔŋ yɔ, pɩpɩzɩɣ piyele nɛ ɛpaɣzɩ lɛɣzʋʋ ɖɔɖɔ lɔŋ. Ye ña nɛ ɩ ɩyɔɔdʋʋ lɛɣzɩtʋ ndʋ tɩ-tɔm yɔ, ŋwɩlɩɣ se ŋmaɣzɩɣ ɛ-yɔɔ.—Keɣa 140:5; Adu. 27:17. w21.06 3 § 3, 5

Apostoloo Pɩyɛɛrɩ wɛɛ nɛ ɛyɔɔdʋʋ ɛzɩma Yesu ɖɔkɩ ɛ-tɩ kʋñɔŋ taa nɛ ɛha-ɖʋ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ yɔ pɩ-tɔm. Ɛlɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ Yesu hɔɔlɩŋ lɛɛŋ sakɩyɛ taa. (1 Pɩy. 2:18-25) Toovenim lɛ, Yesu wezuu caɣʋ kpeekpe taa, mbʋ payɩ ɛlaba nɛ ndʋ payɩ ɛyɔɔdaa yɔ, pɩkɛnɩ-ɖʋ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ ŋgʋ pɩwɛɛ se ɖɩmaɣzɩna yɔ. Ðɩkɛ ɛyaa mantɩtalɩ pilimwaa; ye mbʋ, ɛzɩ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ Yesu kɩɖaʋ toovenim na? Ɛɛɛ ɖɩpɩzɩɣ. Ɩtɔzɩ se Pɩyɛɛrɩ tɩyɔɔdɩ se ɖɩtɩŋ Yesu nɩŋgbanzɩ taa pilim, ɛlɛ eseɣti-ɖʋ se ‘ɖɩtɩŋ Yesu nɩŋgbanzɩ taa ɖeyi ɖeyi.’ Paa ɖɩkɛ ɛyaa mba patɩtalɩ pilim yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla ɖo-ɖoŋ ɖeɖe nɛ ɖɩtɩŋɩɣ ɛ-nɩŋgbanzɩ taa camɩyɛ. Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, ɖɩnɛ ɛlɛ ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩɖɔŋ tɔm ndʋ apostoloo Yohanɛɛsɩ yɔɔdaa yɔ tɩ-yɔɔ. Ɛyɔɔdaa se: ‘Ðiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩɖɔ ɛzɩ Yesu ɖɔɖɔ ɖɔm yɔ. (1 Yoh. 2:6) Ye ɖɩtɩŋɩɣ Yesu nɩŋgbanzɩ taa yɔ, ɖɩkaɣ pɩsʋʋ Yehowa taabalaa kɩbama. Ɛbɛ yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyɔɔdɩ mbʋ? Yesu hanɩ kɩɖaʋ ŋgʋ kɩ-wayɩ fɛyɩ yɔ ɛzɩma pɩwɛɛ se ɖɩcaɣ wezuu ŋgʋ kɩkɛdɩnɩ Ɛsɔ yɔ pɩ-nʋmɔʋ taa. (Yoh. 8:29) Ye mbʋ, ye ɖɩtɩŋɩɣ Yesu nɩŋgbanzɩ taa yɔ, ɖɔ-tɔm kaɣ kɛdɩnʋʋ Yehowa. Nɛ ɖa-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se ɖa-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ, ɛkaɣ ñɔtɩnʋʋ mba pañakɩ pana se pɛkɛ ɛ-taabalaa yɔ.—Yak. 4:8. w21.04 3 § 4-6

Yehowa na ɖɛ-wɛtʋ kɩbandʋ, ɛna ɛyʋ weyi ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩpɩsɩ yɔ, nɛ ɛhɔm-ɖʋ nɛ ɛkɔnɩ ɛ-cɔlɔ. Ye ɖiwobi pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩwɛɛ siɣsiɣ ɛ-ɛsɩndaa yɔ, ɛkaɣ wɛʋ ɖɔ-cɔlɔ mbʋ tam. (Yoh. 6:44) Ye ɖa-taa ɛtɛma se Yehowa sɔɔlɩ-ɖʋ nɛ ɛsɩɣnɩ-ɖʋ yɔ, pɩkaɣ-ɖʋ seɣtuu nɛ ɖɩsɛɛ-ɩ nɛ ɖa-laŋɩyɛ pilim paa ɖɩkatɩɣ kala yɔ. Ɛlɛ ye ɖɩpɩtɩɣ se Yehowa maɣzɩɣ ɖɔ-yɔɔ yɔ, ‘ɖo-ɖoŋ kɛɣ ɛjandʋ na.’ (Adu. 24:10) Alɩwaatʋ ndʋ pitiki-ɖʋ yɔɔɔ nɛ ɖɩpɩtɩɣ se Ɛsɔ sɔɔlɩ-ɖʋ yɔ, ɖɩɩkaɣ tasʋʋ pɩzʋʋ nɛ ɖɩkaɖɩnɩ Sataŋ. (Efɛz. 6:16) Abʋta yeba nɛ ɖa-alɩwaatʋ taa Krɩstʋ ñɩma siɣsiɣ tɩnaa nabɛyɛ tisuu hɛɛ. Ye ɖɩpaɣzɩ pɩtʋʋ se Yehowa sɔɔlɩ-ɖʋ yɔ, ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩla? Pɩwɛɛ se ɖɩlɔ lɩmaɣza ana kpaagbaa. Pɔzɩ Yehowa se ɛsɩnɩ-ŋ nɛ ŋlɛɣzɩ lɩmaɣza ana nɛ «Ɛsɔ tɛ laŋhɛzɩyɛ nɖɩ ɖɩkaɣ ɖaŋʋʋ ña-laŋɩyɛ nɛ ña-maɣzɩm pɔ-yɔɔ yɔ.» (Keɣa 138:23; Fil. 4:6, 7) Nɛ tɔzɩ se pɩtɩkɛ ñe-ɖeke ŋwɛnɩnɩ lɩmaɣza ana. w21.04 20 § 1; 21 § 4-6

Ɛzɩma pɩɖɔma nɛ ŋpɩsɩ Yehowa Aseɣɖe Tʋ? Kajalaɣ lɛ, pɩtɩla ŋnɩ «tɔm kɩbandʋ» ña-lʋlɩyaa cɔlɔ, ña-tʋmɩyɛ taa taabalʋ yaa ño-sukuli taa taabalʋ nɔɔyʋ cɔlɔ yaa Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa susaɣ tɔm kpaɣ ɖɩɣa nɛ ŋwolo ɖɩɣa lɛ ŋnɩ-tʋ. (Mark. 13:10) Pʋwayɩ lɛ, nɔɔyʋ kpaɣ alɩwaatʋ sakɩyɛ nɛ ɛñaɣ pana nɛ ɛkpɛlɩkɩnɩ-ŋ Bibl. Ɛwɛɛ nɛ ɛkpɛlɩkɩɣnɩ-ŋ lɛ, ŋkɔɔ nɛ ŋsɔɔlɩ Yehowa nɛ ŋna se ɛnʋ ɖɔɖɔ ɛsɔɔlɩ-ŋ. Yehowa hɔmɩ-ŋ nɛ ɛkɔnɩ toovenim taa, nɛ lɛɛlɛɛyɔ lɛ, ŋpɩsɩ Yesu Krɩstʋ tɔmkpɛlɩkɩyʋ nɛ ŋwɛnɩ lidaʋ se ŋkaɣ caɣʋ wezuu maatɛŋ. (Yoh. 6:44) Pɩtʋʋ fɛyɩ se ŋwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ Yehowa yɔɔ mbʋ pʋyɔɔ yɔ eseɣti ɛyʋ nɔɔyʋ se ɛwɩlɩ-ŋ toovenim nɛ etisi se ŋkɛ Ɛ-sɛyʋ. Lɛɛlɛɛyɔ ɖɩtɩlɩ toovenim, nɛ ɖɩwɛnɩ waɖɛ se ɖɩsɩnɩ ɛyaa lalaa nɛ ɖa nɛ wɛ ɖɩɖɔ nʋmɔʋ ŋgʋ kiwokini wezuu taa yɔ kɩ-taa. Pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛ-ɖʋ kɛlɛʋ se ɖisusi tɔm kpaɣ ɖɩɣa nɛ ŋwolo ɖɩɣa, ɛlɛ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩlabɩ-ɖʋ kaɖɛ se ɖɩpɔzɩ nɔɔyʋ se ɖa nɛ ɩ ɖɩpaɣzɩ Bibl kpɛlɩkʋʋ. w21.07 2 § 1-2.