Décembre

Yesu kpaɣ taabalɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛ ɛ nɛ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa pɛ-hɛkʋ taa yɔ nɛ ɛmaɣzɩnɩ taabalɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛ ninɖiɣyu nɛ e-heŋ pɛ-hɛkʋ taa yɔ. (Yoh. 10:14) Kɩɖaʋ kʋnɛ kɩmʋnaa. Heŋ sɩm i-ninɖiɣyu nɛ iwelisiɣ ɛ-nɔɔ. Nʋmɔɖɔnʋ nɔɔyʋ na mbʋ nɛ ɛ-ɛsa. Ɛkɛdaa se: «Ðɩɩsɔɔlaa se ɖɩlɩzɩ heŋ nɩɩyɩ foto nɛ pʋyɔɔ lɛ, ɖɩɩñaɣ pana se ɩñɔtɩnɩ-ɖʋ. Ɛlɛ ɩtɩñɔtɩnɩ-ɖʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɩtɩtɩlɩ ɖɔ-nɔsɩ. Pʋwayɩ lɛ, abalɩbɩɣa cikpelaɣ nakɛyɛ, ŋga kɛkɛ ninɖiɣyu yɔ kɔkɔɔ, nɛ katɩɩñɩtaa nɛ kayaa-ɩ lɛ, ɩpaɣzɩ-kɛ tɩŋʋʋ.» Mbʋ nʋmɔɖɔnʋ ɛnɛ ɛnawa yɔ, pɩtɔzʋʋ-ɖʋ tɔm ndʋ Yesu yɔɔdaa pɩlɩɩnɩ e-heŋ, pʋ-tɔbʋʋ se ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa yɔɔ yɔ tɩ-yɔɔ. Ɛyɔɔdaa se: «Ɩkaɣ welisuu mɔ-nɔɔ.» Ɛlɛ, Yesu wɛ ɛsɔdaa. Ye mbʋ, ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyɔɔdɩ se ɖɩwɛɛ nɛ ɖiwelisiɣni-i? Nʋmɔʋ sɔsɔʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ ɖɩtɩŋɩɣna nɛ ɖɩwɩlɩɣ se ɖɩwɛɛ nɛ ɖiwelisiɣ ɖa-Ñʋʋdʋ nɔɔ yɔ, ŋgʋ lɛ se ɖɩɖɔ tɔm ndʋ ɛwɩlaa yɔ tɩ-yɔɔ ɖe-wezuu caɣʋ taa.—Mat. 7:24, 25. w21.12 16 § 1-2

Pʋcɔ nɛ apostoloo Pɔɔlɩ pɩsɩɣ Krɩstʋ tʋ lɛ, ɛɛnazɩ Krɩstʋ ñɩma siŋŋ. Ɛlɛ pʋwayɩ, ɛkɔm nɛ ɛnɩɩ pɩ-taa se mbʋ ɛlakaɣ yɔ pɩfɛyɩ ɖeu nɛ etisi faaa nɛ ɛlɛɣzɩ ɛ-lakasɩ nɛ ɛ-ɛyʋtʋ. (1 Tim. 1:12-16) Yehowa sɩnɩ Pɔɔlɩ nɛ ɛpɩsɩ ninɖiɣyu weyi ɛwɛnɩ sɔɔlɩm, ɛnɩɣ ɛyaa siziŋ nɛ eluzuu ɛ-tɩ yɔ. Ɛtɩka ɛ-lɩmaɣza ɛ-ɛjandʋ yɔɔ; ɛlɛ ɛlɩzaa se ɛtaɣ liu Yehowa kpaɣʋ nɛ kpeɣu na. (Roma 7:21-25) Ɛɛtaaɖaŋɩɣ se ɛtalɩ pilim. Ɛlɛ, ɛñakaɣ pana siŋŋ se ɛwɛɛnɩ Krɩstʋ ñɩma wɛtʋ nɛ pɩkɩlɩ, nɛ eeluzi ɛ-tɩ nɛ ɛtaa liu Yehowa se ɛlɛ ɛsɩnɩ-ɩ nɛ ɛla ɛ-tʋmɩyɛ. (1 Kɔr. 9:27; Fil. 4:13) Ye palɩzɩ nabɛyɛ se pɛkɛ ɛzʋtʋyaa yɔ, pɩtɩwɩlɩ se patalɩ pilim. Paa mbʋ yɔ, Yehowa ñɩnɩɣ se peɖiɣzina se pɛwɛnɩ ɛjandʋ nɛ pañaɣ pana nɛ pɛwɛɛnɩ Krɩstʋ ñɩma wɛtʋ nɛ pɩkɩlɩ. (Efɛz. 4:23, 24) Weyi ɛkɛ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyʋ yɔ, pɩpɔzʋʋ se ɛlabɩnɩ tʋmɩyɛ Ɛsɔtɔm nɛ ɛtazɩ ɛ-tɩ taa nɛ ɛla lɛɣzɩtʋ ndʋ payɩ pɩpɔzʋʋ yɔ. Ye ɛlabɩ mbʋ yɔ, Yehowa kaɣ-ɩ sɩnʋʋ nɛ ehiɣ taa leleŋ nɛ ɛkɛ ɛzʋtʋyʋ kɩbanʋ.—Yak. 1:25. w22.03 29-30 § 13-15

Ye ɖiɖiɣzinaa se ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩhʋʋnɩ koobu Krɩstʋ tʋ nɔɔyʋ tɔm yɔ, ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩla? Pɩwɛɛ se ɖɩtɔzɩ se pɩpɔzʋʋ se ɖɩsɔɔlɩ ɖo-koobiya. (Yak. 2:8) Pɩtasɩ lɛ, pɩwɛɛ se ɖɩtɩmnɩ Yehowa siŋŋ nɛ ɖitendi-i se ɛsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖiyele lalaa tɔm hʋnʋʋ. Ðɩtɩmɩɣ nɛ pɩtɛ lɛ, ye ɖɩkpakɩɣ alɩwaatʋ nɛ ɖa nɛ weyi ɖɩhʋʋnɩ-ɩ tɔm yɔ ɖɩcakɩ yɔ, ɖɩwɩlɩɣ se ɖa-lakasɩ lakɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ ɖa-adɩma. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyaa-ɩ nɛ ɖa nɛ ɩ ɖisusi tɔm yaa ɖɩyaa-ɩ se ɛkɔɔ nɛ ɖa nɛ ɩ ɖɩtɔɔ tɔɔnaɣ. Ðɩwɛɣ nɛ ɖɩtɩlɩɣ ɖo-koobu ɛnʋ camɩyɛ lɛ, ɖɩpɩzɩɣ ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ Yehowa nɛ Yesu nɛ ɖɩka ɖa-lɩmaɣza ɛ-wɛtʋ kɩbandʋ yɔɔ. Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, ɖɩwɩlɩɣ se ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩñaŋ paɣtʋ ndʋ ninɖiɣyu kɩbanʋ ɖʋ-ɖʋ se ɖiyele lalaa tɔm hʋnʋʋ yɔ. Ɛzɩ heŋ welisuu i-ninɖiɣyu nɔɔ yɔ, mbʋ ɖɔɖɔ Yesu wayɩ tɩŋɩyaa welisiɣ ɛ-nɔɔ. Paa ɖɩtɩɩwɛ «ewiɖe cikpeɖe» taa yaa «heŋ lɛɛŋ» taa yɔ, tɛtɛ nɛ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖiwelisiɣni ninɖiɣyu kɩbanʋ nɛ ɖɩñaŋɩ-ɩ.—Luka 12:32; Yoh. 10:11, 14, 16. w21.12 19 § 11; 21 § 17-18

Alɩwaatʋ ndʋ Robowam pɩsɩ Izrayɛɛlɩ wiyaʋ yɔ, ɛ-samaɣ kɔm ɛ-cɔlɔ se kɔpɔzɩ-ɩ nabʋyʋ. Kɔpɔzɩ-ɩ se ɛpasɩ sʋʋtʋ ndʋ ɛ-caa Salomɔɔ kaasʋʋ-kɛ yɔ tɩ-yɔɔ. Pɩlabɩ ɖeu se Robowam pɔzɩ Izrayɛɛlɩ taa ɛyaa mba pasʋtʋyaa yɔ lɔŋ tasʋʋ se ɛna se suwe pɩwɛɛ se ecosi samaɣ. Ɛzʋtʋyaa mba, patasɩ wiyaʋ lɔŋ se ye ɛlabɩ mbʋ samaɣ pɔzʋʋ-ɩ yɔ, kakaɣ-ɩ ɖʋʋ nesi paa ɛzɩmtaa. (1 Aw. 12:3-7) Pɩwɛ ɛzɩ Robowam taa taala leleŋ nɛ lɔŋ weyi ɛzʋtʋyaa tasɩ-ɩ yɔ, pʋyɔɔ ewoba nɛ ɛpɔzɩ ɛ-ɖaɣʋnaa lɔŋ tasʋʋ. Patasɩ-ɩ lɔŋ se ɛsɔzɩ samaɣ sʋʋtʋ. (1 Aw. 12:8-11) Alɩwaatʋ ndʋ patasɩ Robowam lɔŋ ɛnɩ ɩ-naalɛ yɔ, ɛpɩzaɣ se ɛtɩmnɩ Yehowa nɛ ɛpɔzɩ-ɩ nɛ ɛna se lɔŋ tasʋʋ mbʋ pɩwɛɛ se ɛlabɩnɩ tʋmɩyɛ. Ɛlɛ, ɛlɩzaa se ɛlakɩnɩ tʋmɩyɛ lɔŋ tasʋʋ mbʋ pɩkɛdɩnɩ-ɩ yɔ nɛ ewelisini evebiya. Mbʋ pɩlɩ pɩ-taa yɔ, pɩkɔnɩ kaɖɛ Robowam nɛ Izrayɛɛlɩ samaɣ. Ðɔ-hɔɔlʋʋ taa lɛ, lɔŋ weyi patasɩɣ-ɖʋ yɔ, pɩtɩla pɩtɩkɛ paa ɛzɩmtaa pɩkɛɣnɩ tɔm ndʋ ɖɩsɔɔlaa se ɖɩnɩɩ yɔ. Paa mbʋ yɔ, ye pɩlɩnɩ Ɛsɔtɔm taa yɔ, pɩwɛɛ se ɖitisi nɛ ɖɩmʋ-ɩ. w22.02 9 § 6

Ɛyʋ weyi ɛwɛnɩ tɩ luzuu nɛ ɛtɩlɩ e-ɖoŋ kamaɣ yɔ, ɛɛkaŋ ɛ-lɩmaɣza ɛzɩma evebiya fɛyɩnɩ lɛɣtʋ yɔ pɩ-yɔɔ, ɛlɛ ɛkaŋ-yɛ po-ɖoŋ yɔɔ na. Ɛɛkpakɩɣ-wɛ ɛzɩ mba palʋkɩnɩ-ɩ yɔ, ɛlɛ ɛzɩ mba ɛ nɛ wɛ pɛkpɛndɩɣ nɛ palakɩ tʋmɩyɛ yɔ. Koobiya akpadɩyaa kpakɩɣ evebiya nɛ pɛlaa ɛzɩ kʋjɔŋ weyi ɩlɩnɩ Yehowa cɔlɔ yɔ, nɛ pɛwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ mbʋ palakɩ yɔ pɩ-yɔɔ. Alɩwaatʋ ndʋ koobiya akpadɩyaa ɖoŋ wɛɣ nɛ ɩpasɩɣ yɔ, pa-taa lakɩ leleŋ se koobiya mba pɛwɛnɩ po-ɖoŋ nɛ pɔsɔɔlɩ faaa nɛ papɩzɩɣ pala tʋma nɛ pasɩnɩ ɛgbɛyɛ yɔ pɛwɛɛ. Bibl taa halʋ akpadɩyʋ weyi payaɣ se Nawomii yɔ, eetisi faaa nɛ pɩɣa peleɣa nakɛyɛ sɩnɩ-ɩ. Ɛkɛ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ siŋŋ akpadɩyaa. Kiɖe tɛɛ lɛ, Nawomii seɣti e-wolu Ruti se ɛlɛ ɛpɩsɩ ɛ-ɛyaa samaɣ cɔlɔ. Ruti kaakɛ lelu ɖɔɖɔ. Ɛlɛ alɩwaatʋ ndʋ Ruti tɛm ɛ-taa se ɛtɩŋɩɣ Nawomii nɛ papɩsɩ Bɛtɩlɛhɛm yɔ, Nawomii tisaa nɛ Ruti sɩnɩ-ɩ. (Ruti 1:7, 8, 18) Nɛ pɩɩwazɩ halaa mba pa-naalɛ siŋŋ. (Ruti 4:13-16) Ye akpadɩyaa ɩwɛnɩ tɩ luzuu yɔ, piyeki nɛ pamaɣzɩnɩ Nawomii kɩɖaʋ. w21.09 10-11 § 9-11

Ða-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ, ɛsɩm ɖa-taa paa weyi lɛ ɛ-wɛtʋ. Pɩtɩla yɔ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋla nɛ pɩkɩlɩ mbʋ ɛyaa sakɩyɛ mba ŋsɩm-wɛ nɛ ŋsɔɔlɩ-wɛ yɔ papɩzɩɣ nɛ pala yɔ. Yaa pɩtɩla yɔ, ŋŋpɩzɩɣ nɛ ŋlakɩ sakɩyɛ ɛzɩ ɛyaa lalaa yɔ; nɛ pʋtɔma yɔ pɩlɩnɩ ña-pɩnzɩ, ñɔ-tomnaɣ taa alaafɩya, yaa ñɔ-hɔʋ taa sʋʋtʋ cɔlɔ. Pitaatibi-ŋ yɔɔɔ. (Gal. 6:4) Yehowa ɛɛkaɣ sɔʋ ña-tʋmɩyɛ yɔɔ. Ye ŋlakɩ ño-ɖoŋ ɖeɖe nɛ ye lɩmaɣza kɩbana eseɣtiɣni-ŋ nɛ ŋlakɩ mbʋ yɔ, pɩkaɣ-ɩ kɛdɩnʋʋ. Halɩ Yehowa sɩm mbʋ ŋsɔɔlaa se ŋla yɔ. Ɛsɔɔlaa se ña-taa ɛla leleŋ nɛ ñe-liu sɩbɩnɩ mbʋ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋlakɩ ɛ-sɛtʋ taa yɔ. Ðɩtɛm wɛnʋʋ maɣzɩm taa laŋhɛzɩyɛ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɖɩnawa se Yehowa sɩɣnɩ ɛ-sɛyaa alɩwaatʋ ndʋ pakatɩɣ kala yɔ. (Iza. 41:9, 10) Pɩtʋʋ fɛyɩ se ɖɩwɛnɩ lɩmaɣza kɩbana wena a-yɔɔ ɖa-taa lakɩ leleŋ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩsɛɣ ɖa-Caa kʋsɔɔlʋ yɔ. Ɛmʋnaa se e-wondu kɩlɩzɩtʋ tɩŋa ɩcɛlɩ-ɩ «samtʋ nɛ hɩɖɛ ɖʋʋ!»—Natʋ 4:11. w22.03 24 § 16; 25 § 18

Ðɩsɔɔlaa se ɖɩmaɣzɩnɩ Yesu, ɛlɛ ye ɖɩɩpɩzɩɣ se ɖɩmaɣzɩnɩ-ɩ nɛ pɩtalɩ pilim yɔ, pɩtɩpɔzɩ se pitibi-ɖʋ yɔɔɔ. (Yak. 3:2) Weyi eɖiɣni kpɛlɩkʋʋ anjaʋwaa lɩzʋʋ yɔ, ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛmaɣzɩnɩ ɛ-wɩlɩyʋ nɛ pɩtalɩ pilim. Ɛlɛ, alɩwaatʋ ndʋ ɛkpɛlɩkɩɣ lɔŋ hɔɔlɩŋ weyi ɩ-taa picoɖuu-i yɔ nɛ ɛñakɩ pana se ɛmaɣzɩnɩ ɛ-wɩlɩyʋ ɖeyi ɖeyi yɔ, ɛkaɣ wobu pɩ-yɔɔ nɛ ɛwɛɛ niye nɛ pɩkɩlɩ. Mbʋ ɖɔɖɔ, ye ɖɩɖɔŋ lɔŋ weyi ɖɩkpɛlɩkɩɣ ɖa-tɩ yɔɔ Bibl kpɛlɩkʋʋ alɩwaatʋ taa yɔ ɩ-yɔɔ, nɛ ɖɩlakɩ ɖo-ɖoŋ ɖeɖe se ɖɩñɔɔzɩ hɔɔlɩŋ weyi ɩ-taa ɖɩwɛnɩ ɛjandʋ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ kɩɖaʋ ŋgʋ Yesu ha-ɖʋ yɔ. (Keɣa 118:59, 60) Ðɩwɛ ɛjaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa ɛyaa sakɩyɛ wɛnɩ piɖeni men-ɖeke wɛtʋ yɔ. Ɛlɛ Yehowa samaɣ ñɛwɛ ndɩ. Yesu tɩ laʋ lɩmaɣza tukuuni-ɖʋ, nɛ ɖɩtɛm ɖa-taa se ɖɩmaɣzɩɣnɩ ɛ-kɩɖaʋ. (1 Pɩy. 2:21) Ye ɖɩlakɩ ɖo-ɖoŋ ɖeɖe nɛ ɖɩmaɣzɩɣnɩ Yesu tɩ laʋ lɩmaɣza yɔ, ɖa-taa kaɣ labʋ leleŋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɖɔ-tɔm kɛdɩɣnɩ Yehowa. w22.02 24 § 16; 25 § 18

Sɔnɔ, nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ Yehowa tɩŋɩɣna nɛ ɛwɩlɩɣ ɛ-samaɣ nʋmɔʋ yɔ, ɩ-taa nakʋyʋ lɛ ɛ-Tɔm Bibl. Ye ɖɩkpakɩɣ alɩwaatʋ nɛ ɖɩmaɣzɩɣ tɔm ndʋ Yehowa wɩlɩɣ-ɖʋ yɔ tɩ-yɔɔ yɔ, ɖɩkaɣ pɩzʋʋ nɛ ɖɩɖɔ nʋmɔʋ ŋgʋ ɛwɩlɩɣ-ɖʋ yɔ kɩ-taa, nɛ ɖɩkaɣ pɩzʋʋ ɖɔɖɔ nɛ ɖɩla ɖɔ-tɔm susuu tʋmɩyɛ. (1 Tim. 4:15, 16) Nʋmɔʋ lɛɛkʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ Yehowa tɩŋɩɣna nɛ ɛwɩlɩɣ-ɖʋ nʋmɔʋ yɔ, ŋgʋ lɛ «yom siɣsiɣ tʋ nɛ lɔŋsɩnɖʋ.» (Mat. 24:45) Nabʋyʋ taa, yom ɛnʋ ɛpɩzɩɣ nɛ ɛwɩlɩ-ɖʋ nʋmɔʋ nakʋyʋ nɛ ɖɩɩnɩɣ kɩ-taa camɩyɛ. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Yom ɛnʋ ɛpɩzɩɣ nɛ ɛtasɩ-ɖʋ lɔŋ nɩɩyɩ ɖeyi ɖeyi se pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ alɩwaatʋ ndʋ asɛyʋʋ nakʋyʋ lakɩ yɔ, pɩtaakɔnɩ ɖe-wezuu kaɖɛ; ɛlɛ ɖɩmaɣzɩ se pɩɩkaɣ labʋ mbʋ ɖe-egeetiye taa. Ye pɩlakɩ-ɖʋ ɛzɩ lɔŋ weyi yom ɛnʋ ɛtasɩɣ-ɖʋ yɔ ɛtɩmʋna yɔ, ɛbɛ pɩpɔzʋʋ se ɖɩla? Ðɩmaɣzɩ Bibl taa kɛdɛsɩ lɛɛsɩ nzɩ ɖɩkalɩɣ yɔ sɩ-yɔɔ. Nabʋyʋ taa, paatasɩ Ɛsɔ samaɣ lɔŋ nɩɩyɩ; nɛ ɛyaa ɛsɩndaa lɛ, pɩɩwɛ ɛzɩ lɔŋ tasʋʋ mbʋ pɩtɩmʋna yɔ, ɛlɛ pɩɩyabɩ ka-ñʋʋ.—Th. 7:7; 8:10. w22.03 18-19 § 15-16

Yesu kaayɔɔdɩnɩ lidaʋ tɔm ndʋ tɩwɛ sɔnɔ evemiye mayaɣ taa yɔ Yesu kaanawa se wezuu ŋgʋ ɛkaɣ caɣʋ nɛ ɛsɩndaa yɔ, kɩwɛ Yehowa nesi tɛɛ na; nɛ ɛ-taa kaatɛma se ɛ-Caa kaɣ ɛ-yɔɔ tɔzʋʋ. Lɔŋ weyi Yesu tɔm ndʋ tɩpɩzɩɣ nɛ tɩkpɛlɩkɩ-ɖʋ? Tisi faaa se ŋɖʋzʋʋ ñe-wezuu Yehowa nesi tɛɛ. Pɩsa nɛ ŋla mbʋ lɛ, pɩwɛɛ se «ŋtaa [Yehowa] liu nɛ ña-laŋɩyɛ pilim.» (Adu. 3:5) Iyele nɛ ɖɩna Joshua kɩɖaʋ. Ɛwɛnɩ pɩnzɩ 15, ɛhɩnɩ kʋdɔŋ nɛ kɩyakɩŋ pazɩ yem pɩɩkazɩ-ɩ se ɛcaɣ wezuu. Eekizaa se pataatɩŋnɩ nʋmɔʋ ŋgʋ kɩɩlakɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ Ɛsɔ paɣtʋ yɔ kɩ-yɔɔ nɛ palabɩ-ɩ kɔyɛ. Alɩwaatʋ pazɩ pʋcɔ nɛ ɛsɩkɩ lɛ, eheyi e-ɖoo se: «Daada, mɛwɛ Yehowa nesi tɛɛ. . . . Meheyiɣ-ŋ tɔm tʋnɛ, Daada, nɛ man-taa tɛmnɩ-tʋ siŋŋ: Manawa se sɩɖaa femtu wiye Yehowa kaɣ-m fezuu nɛ manɖaɣnɩ caɣʋ wezuu. Ɛsɩm mbʋ pɩwɛ ma-laŋɩyɛ taa yɔ, nɛ mɔnsɔɔlɩ-ɩ siŋŋ.» Pɩwɛɣ ɖeu se ɖa-taa paa anɩ ɛpɔzɩ ɛ-tɩ se: ‘Ye wɛtʋ natʋyʋ ɛtakɩ men-tisuu nɛ pɩpɔzʋʋ se mansɩ yɔ, ɛzɩ mankaɣ ɖɔkʋʋ men-siɣsiɣ wɛtʋ Yehowa ɛsɩndaa nɛ mantaa-ɩ liu se ɛkaɣ mɔ-yɔɔ tɔzʋʋ na?’ w21.04 12-13 § 15-16

Yehowa tɩŋɩɣnɩ tɔm susuu yɔɔ nɛ ɛkpazɩɣ ɛ-samaɣ ɖoŋ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖisusuu lalaa tɔm yɔ, ɖa-taa lakɩ leleŋ paa pewelisini-ɖʋ yaa patiwelisini-ɖʋ yɔ. Wɛtʋ ndʋ tɩ-taa nabɛyɛ wɛɛ yɔ, tɩpɩzɩɣ tiyele nɛ pamaɣzɩ se paapɩzɩɣ nɛ palakɩ sakɩyɛ tɔm susuu tʋmɩyɛ taa. Ye lɩmaɣza ana ŋwɛna yɔ, tɔzɩ se ye ŋlakɩ ño-ɖoŋ ɖeɖe yɔ, pɩkɛdɩɣnɩ Yehowa. Yehowa nawa se ɖa-taa nabɛyɛ sɔɔlaa se posusi tɔm, ɛlɛ paapɩzɩɣ se palɩɩ pa-ɖɩsɩ. Pʋyɔɔ lɛ, ɛpɩzɩɣ ɛsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖisusi tɔm mba pɔkɔŋ nɛ pɔcɔŋnɩ ɖɔ-yɔɔ yɔ yaa ɖɔkɔtɔnaa. Ye ɖɩkpaɣ mbʋ ɖɩlakɩ lɛɛlɛɛyɔ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ mbʋ ɖɩlakaɣ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pitibi-ɖʋ yɔɔɔ. Ɛlɛ, ye ɖɩnɩ pɩ-taa se Yehowa wɛɛ nɛ ɛsɩɣnɩ-ɖʋ lɛɛlɛɛyɔ yɔ, ɖɩkaɣ wɛnʋʋ ɖoŋ weyi pɩpɔzʋʋ-ɖʋ yɔ nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖa-tɩ paa kaɖɛ nɖɩ lɛ ɖɩ-taa nɛ taa leleŋ. Toovenim ɖomasɩ nzɩ ɖiɖuu yɔ, ɖɩɩsɩŋ se sɩ-taa nzɩ pɩzɩɣ nɛ sɩñɔ nɛ sɩpaɣzɩ paɣlʋʋ.—Ekl. 11:6. w21.05 24-25 § 14-17

Yehowa kaaha Daviid wondu sakɩyɛ. Tɩ-taa natʋyʋ lɛ ñɩm, kewiyitu nɛ eeyeba ɖɔɖɔ nɛ ɛwa yoŋ ndɩ ndɩ. Daviid kaawɛnɩ ɛsɩmɩyɛ nɛ ɛyɔɔdɩ se Ɛsɔ kʋjɔŋ kɩlɩ ɖɔʋ nɛ ye ɛtɔm se ɛkɛdɩɣ ɩ-tɔm yɔ, ɛɛnaɣ se ‘ɛpaɣzɩnɩ le.’ (Keɣa 39:6) Ɛlɛ pɩtalɩ alɩwaatʋ natʋyʋ lɛ, Daviid sɔɔ mbʋ Yehowa kaaha-ɩ yɔ pɩ-yɔɔ. Paa Daviid kaawɛnɩ halaa sakɩyɛ yɔ, eyeba nɛ kɔɖɛyɩ kɩdɛkɛdʋʋ ñɔ ɛ-laŋɩyɛ taa nɛ ɛpaɣzɩ sɔɔlʋʋ abalʋ lɛlʋ halʋ. Payaɣaɣ halʋ ɛnʋ se Bat-Seeba nɛ ɛ-walʋ kaakɛ Hiiti tʋ; nɛ payaɣaɣ ɛlɛ se Uriya. Daviid labɩ piɖeni men-ɖeke lakasɩ nɛ ɛsʋʋnɩ Bat-Seeba nɛ ɛlɛ haɣ hoɣa. Mbʋ Daviid kaalaba yɔ, pɩkɛ kɩdɛkɛdɩm sɔsɔm, ɛlɛ ɛɖaɣnɩ labʋ kɩdɛkɛdɩm mbʋ pɩkpaɖɩ mbʋ yɔ; ɛlabɩ ɖʋtʋ se pakʋ Uriya! (2 Sam. 11:2-15) Suwe Daviid maɣzaɣ? Ɛzɩ ɛmaɣzaɣ se Yehowa ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛna? Paa Daviid kaasɛ Yehowa alɩwaatʋ sakɩyɛ yɔ, ɛkɔm nɛ ɛwɛɛnɩ ɛsa naɣ naɣ nɛ piyeba nɛ ɛnɩɩ siziŋ siŋŋ. Pʋwayɩ Daviid kɔm nɛ ekuli ɛ-kɩwɛɛkɩm yɔɔ nɛ ekpiɖi. Ɛɛwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ siŋŋ se Yehowa kpeɣ-i.—2 Sam. 12:7-13. w21.06 17 § 10

Pɩtɩla ɖɩmaɣzɩɣ se ɖɩfɛyɩ niye se ɖɩkpɛlɩkɩnɩ nɔɔyʋ Bibl. Pɩtɩla ɖɩmaɣzɩɣ se pɩpɔzʋʋ se ɖɩkɛnɩ wɩlɩyʋ weyi ɛwɛnɩ lɛɣtʋ nɛ sɩmtʋ sakɩyɛ yɔ, pʋcɔ nɛ ɖɩpɩzɩ ɖɩkpɛlɩkɩnɩ nɔɔyʋ Bibl. Ye ndʋ ŋmaɣzɩɣ yɔ, na lɩmaɣza naadozo wena a-yɔɔ ña-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se ŋpɩzɩɣ nɛ ŋkpɛlɩkɩnɩ nɔɔyʋ Bibl yɔ. Kajalaɣ lɛ, Yehowa maɣzɩɣ se ŋmʋnaa se ŋwɩlɩ lalaa tɔm. Nabʋlɛ lɛ, Yesu weyi ‘paha-ɩ ɖoŋ tɩŋa ɛsɔdaa nɛ tataa yɔ,’ ɛha-ŋ waɖɛ se ŋwɩlɩ tɔm. (Mat. 28:18) Nɛ nabudozo lɛ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋtaa lalaa liu se pasɩɣnɩ-ŋ. Yesu kaata liu tɔm ndʋ ɛ-Caa wɩlɩ-ɩ se ɛyɔɔdɩ yɔ, nɛ ña ɖɔɖɔ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋla mbʋ. (Yoh. 8:28; 12:49) Pɩtasɩ lɛ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋpɔzɩ ñɔ-tɔm susuu ɛgbɛyɛ yɔɔ cɔnɩyʋ, nʋmɔʋ lɩzɩyʋ weyi ɛwɛ niye yɔ, yaa tɔm susuyu weyi ɛwɛ niye yɔ se ɛsɩnɩ-ŋ nɛ ŋpaɣzɩnɩ nɔɔyʋ Bibl kpɛlɩkʋʋ. Nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ŋpɩzɩɣ ŋtɩŋna nɛ ŋkpɛlɩkɩ nɛ ŋkɛnɩ wɩlɩyʋ kɩbanʋ yɔ ɩ-taa nakʋyʋ lɛ se ŋsɩɣ tɔm susuyaa mba pa-taa nɔɔyʋ nɛ iwoki ɩkpɛlɩkɩɣnɩ nɔɔyʋ Bibl. w21.07 6 § 12

Ɛjaɖɛ kɩdɛkɛdɩyɛ ɖɩnɛ ɖɩ-tɛm ñɔtɩ kpam; pʋyɔɔ lɛ, lɛɛlɛɛyɔ pɩcɛyaa nɛ pɩkɩlɩ se ɖɩtaa liu Yehowa se mbʋ ɛlakɩ yɔ pɩtʋʋzaa. Ɛbɛ yɔɔ? Kʋñɔŋ sɔsɔʋ alɩwaatʋ taa, pɩtɩla pakaɣ-ɖʋ tasʋʋ lɔŋ nɛ pɩlakɩ-ɖʋ ɛzɩ lɔŋ ɛnɩ ɩ-taa nɩʋ wɛ kaɖɛ yaa ɩ-yɔɔ ɖɔm wɛ kaɖɛ yɔ. Toovenim taa lɛ, Yehowa maɣmaɣ ɛɛkaɣ-ɖʋ yɔɔdɩnʋʋ. Pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛkaɣ tɩŋnʋʋ mba ɛlɩzaa nɛ pɛkɛ e-lone taa caɣyaa yɔ pɔ-yɔɔ na nɛ ɛwɩlɩ-ɖʋ mbʋ pɩwɛɛ se ɖɩla yɔ. Pɩtɩkɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa pɩwɛɛ se ɖɩpɩtɩ nʋmɔʋ ŋgʋ pawɩlɩɣ-ɖʋ yɔ kɩ-yɔɔ yaa alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa pɩwɛɛ se ɖɩpɔzɩ ɖa-tɩ se: ‘Ɛzɩ nʋmɔʋ ŋgʋ kɩlɩnɩ Yehowa cɔlɔ yaa koobiya mba pɛɖɛɣ-ɖʋ nɔɔ yɔ pa-maɣmaɣ pa-lɩmaɣza pɩkɛnaa?’ Alɩwaatʋ kɩcɛyɩtʋ ndʋ tɩ-taa, ŋkaɣ taʋ liu Yehowa nɛ ɛ-ɛgbɛyɛ na? Lɩmaɣza wena ŋwɛnɩ nʋmɔʋ ŋgʋ Yehowa lone taa caɣyaa wɩlɩɣ-ɖʋ lɛɛlɛɛyɔ yɔ kɩ-yɔɔ yɔ, asɩɣnɩ-ŋ nɛ ŋcosi tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ. Ye sɔnɔ, ŋtaɣ liu nʋmɔʋ ŋgʋ pawɩlɩɣ-ɖʋ yɔ nɛ ŋtisiɣ faaa nɛ ŋñaŋ yɔ, pɩtʋʋ fɛyɩ se ŋkaɣ labʋ mbʋ kʋñɔŋ sɔsɔʋ alɩwaatʋ taa. w22.02 6 § 15

Gideyɔɔ lɩnɩ Manaasee cejewiye taa. Yehowa kaasɩnɩ Gideyɔɔ nɛ ɛ-ɛyaa 300 nɛ pawa you nakʋyʋ, nɛ pɩpɩzaɣ se piyele nɛ pakpazɩ pa-tɩ siŋŋ. Efrayim abalaa kaawoba nɛ pakatɩ Gideyɔɔ; patiwolo se pasamɩ-ɩ kɩsam; ɛlɛ powoba se pɔhɔmnɩ-ɩ tɔm mbʋ pʋyɔɔ yɔ, Gideyɔɔ ɖɛɣaɣ se eyooni Ɛsɔ koyindinaa lɛ, ɛtaayaa-wɛ se pasɩnɩ-ɩ. (Th. 8:1) Gideyɔɔ tɔzɩ-wɛ ɛzɩma Yehowa kaasɩnɩ-wɛ nɛ pala tʋma sɔsɔna yɔ pɩ-yɔɔ. Piyeba nɛ abalaa mba «pa-pana hɛɛnɩ-ɩ.» (Th. 8:3) Gideyɔɔ tisi faaa nɛ eluzi ɛ-tɩ se pɩsa nɛ laŋhɛzɩyɛ wɛɛ Ɛsɔ samaɣ taa. Efrayim mba kɩɖaʋ kpɛlɩkɩɣ-ɖʋ se pɩtɩpɔzɩ se ɖɩka ɖa-lɩmaɣza ɛzɩma pɩwɛɛ se paɖʋ-ɖʋ hɩɖɛ yɔ pɩ-yɔɔ nɛ pɩkɩlɩ ɛzɩma pɩwɛɛ se paɖʋ Yehowa hɩɖɛ yɔ. Ða mba ɖɩkɛ hɔŋ ñʋndɩnaa nɛ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ lɔŋ nɩɩyɩ Gideyɔɔ cɔlɔ. Ye ɖɩlabɩ nabʋyʋ nɛ pɩwɩzɩ nɔɔyʋ yɔ, pɩwɛɛ se ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩtɩlɩ mbʋ pʋyɔɔ pɩwɩzɩ ɛyʋ ɛnʋ yɔ. Ðɩpɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ ɖɩsa ɛyʋ ɛnʋ mbʋ ɛlaba nɛ pɩwɛ ɖeu yɔ pɩ-yɔɔ. Pɩsa nɛ ɖɩla mbʋ lɛ, pɩpɔzʋʋ se ɖɩwɛɛnɩ tɩ luzuu. Ɛlɛ, pɩcɛyɩ siŋŋ se ɖiyele nɛ taabalɩyɛ kɩbanɖɛ wɛɛ ɖa nɛ ɖo-koobiya ɖɛ-hɛkʋ taa nɛ pɩkpaɖɩ se ɖɩwɩlɩ se ɖɩwɛnɩ toovenim. w21.07 16-17 § 10-12

Yehowa ɖʋ-ɖʋ hɩɖɛ nɛ ɛlɩzɩ-ɖʋ ɛ-lɛzʋʋ. Ɛsɔ lɩzɩ-ɖʋ ɛ-lɛzʋʋ nɛ pʋyɔɔ lɛ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɛɛnɩ ɛ-wɛtʋ kɩbandʋ sakɩyɛ nɛ ɖɩlɩzɩ-tʋ nɛ ɖɩwɩlɩ; tɩ-taa natʋyʋ lɛ sɔɔlɩm, pʋtɔdɩyɛ naʋ, toovenim wɛʋ, nɛ siɣsiɣ wɛtʋ. (Keɣa 85:15; 144:17) Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩñakɩ pana se ɖɩwɛɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ yɔ, ɖɩɖʋʋ Yehowa hɩɖɛ nɛ ɖɩwɩlɩɣ-ɩ ɖɛ-ɛsɩmɩyɛ. (1 Pɩy. 1:14-16) Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩcakɩ wezuu ŋgʋ kɩkɛdɩɣnɩ ɖa-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ, ɖihikiɣ koboyaɣ, nɛ ɖa-taa lakɩ leleŋ. Nɛ Yehowa lɩzɩ-ɖʋ ɛ-lɛzʋʋ, pʋyɔɔ ɛha-ɖʋ waɖɛ se ɖɩkɛ ɛyaa mba ɛsɔɔlaa se pɛwɛɛ ɛ-hɔʋ taa yɔ. Yehowa ñɔɔzɩ-ɖʋ ɖɩɣa ŋga kɛwɛ ŋgee yɔ. Alɩwaatʋ sakɩyɛ pʋcɔ nɛ Yehowa lɩzɩɣ kajalaɣ ɛyʋ lɛ, ɛñɔɔzɩ tɛtʋ se ɛyaa ɩpɩzɩ nɛ pacaɣ tɩ-yɔɔ. (Yɔɔb 38:4-6; Yer. 10:12) Yehowa lakɩ camɩyɛ lakasɩ nɛ ɛkɛ kʋjɔʋ tʋ; pʋyɔɔ lɛ, ɛlɩzɩ wondu kɩbandʋ sakɩyɛ se tɩha-ɖʋ taa leleŋ. (Keɣa 103: 14, 15, 24) Nabʋyʋ taa, ɛkpaɣ alɩwaatʋ nɛ ɛmaɣzɩ mbʋ ɛlɩzaa yɔ pɩ-yɔɔ, nɛ ɛna se: «Pɩɩwɛ ɖeu.»—Kiɖe 1:10, 12, 31. w21.08 3 § 5-6.

Paɖʋ ɖa-taa paa weyi lɛ tʋmɩyɛ se esusi tɔm nɛ ɛla ɛyaa nɛ papɩsɩ tɔmkpɛlɩkɩyaa. (Mat. 28:19, 20; Roma 10:14) Ŋsɔɔlaa se ŋwɛɛ niye tʋmɩyɛ kɩcɛyɩyɛ ɖɩnɛ ɖɩ-labʋ taa nɛ pɩkɩlɩ? Kpɛlɩkɩ Ka ñʋʋ nɛ tɔm kalʋʋ nɛ tɔm wɩlʋʋ hatʋ cabɩ takayaɣ, nɛ pʋwayɩ lɛ ŋɖʋ ña-tɩ kaɖʋsɩ nzɩ sɩsɩɣnɩ-ŋ nɛ ŋlabɩnɩ tʋmɩyɛ mbʋ ŋkpɛlɩkaa yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ ŋɖʋʋ ña-tɩ kaɖʋsɩ yɔ, taasɔɔ se ŋñaɣ pana nɛ ŋwɛɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ tɩkɛdɩɣnɩ Ɛsɔ yɔ. Kaɖʋsɩ nzɩ sɩ-tɔm kɩlɩ cɛyʋʋ yɔ, sɩ-taa nakɛyɛ lɛ. (Kol. 3:12; 2 Pɩy. 1:5-8) Pɩtʋʋ fɛyɩ se ɖa-tɩŋa payɩ ɖɩsɔɔlaa se ɖɩla sakɩyɛ Yehowa sɛtʋ taa nɛ pɩkɩlɩ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla lɛɛlɛɛyɔ yɔ. Ɛjaɖɛ kɩfaɖɛ taa lɛ, ɖɩkaɣ pɩzʋʋ nɛ ɖɩsɛɛ-ɩ ɛzɩ pɩpɔzʋʋ yɔ. Pʋcɔ nɛ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ lɛ, ye ɖɩlakɩ ɖo-ɖoŋ ɖeɖe mbʋ ɖɩpɩzɩɣ labʋ lɛɛlɛɛyɔ yɔ pɩ-taa yɔ, ɖɩpɩzɩɣ ɖihiɣ taa leleŋ nɛ pɩkɩlɩ nɛ pɩɩkɩlɩɣ-ɖʋ tibu yɔɔɔ. Kɔzɩ kɔzɩ lɛ, ɖɩɖʋʋ ‘ɖɛ-Ɛsɔ koboyaɣ tʋ’ Yehowa hɩɖɛ nɛ ɖɩsamɩ-ɩ. (1 Tim. 1:11) Ye mbʋ, iyele nɛ ɖa-taa la leleŋ nɛ wala wena ɖɩwɛnɩ lɛɛlɛɛyɔ yɔ! w21.08 25 § 18-20

Ye Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa hɔʋ nakʋyʋ taa ŋcaɣaa nɛ ŋpaɣlɩ yɔ, pɩtʋʋ fɛyɩ se ŋkpɛlɩkɩ Yehowa yɔɔ tɔm ɖooo ña-pɩjatʋ taa. Pɛkpɛlɩkɩ-ŋ se ɛnʋ yɔ Lɩzɩyʋ, ɛwɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ nɛ ɛsɔɔlaa se eyele nɛ tɛtʋ pɩsɩ paradisuu. (Kiɖe 1:1; Tʋma 17:24-27) Ɛlɛ ɛyaa sakɩyɛ iitisiɣ se Ɛsɔ wɛɛ, nɛ paatisiɣ ɖɔɖɔ se Ɛsɔ lɩzɩnɩ wondu tɩŋa. Petisiɣ se wezuu lɩ kɩ-tɩ yɔɔ yem nɛ wondu lɛɣzɩ pazɩ pazɩ nɛ tɩpɩsɩ wondu sɔsɔtʋ ndɩ ndɩ ndʋ tɩwɛ piti yɔ. Ɛyaa mba petisiɣ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ yɔ pa-taa nabɛyɛ labɩ sukuli sɔsɔʋ. Papɩzɩɣ nɛ pɔyɔɔdɩ se lɛɣtʋ ñɩnʋʋ wɩlɩɣ se Bibl taa tɔm tɩkɛ toovenim nɛ mba petisiɣ se lɩzɩyʋ nɔɔyʋ wɛɛ yɔ, pɛkɛ mba paasɩŋ nabʋyʋ yɔ, ajamaa yaa mba petisiɣ tɔm tɩŋa yɔɔ yem yɔ. Ðɩkɛʋ Yehowa Aseɣɖe Tʋ yɔ paa pɩtɩɩlabɩ alɩwaatʋ ɛzɩma yɔ, ɖa-tɩŋa payɩ pɩpɔzʋʋ se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩcɛyɩsɩɣ ɖe-tisuu. Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, ɖɩɩkaɣ yebu nɛ «ɛjaɖɛ yɔɔ lɔŋsɩnɖɛ nɛ pɔbɔtʋ tɔm» peɣzi-ɖʋ. Tɔm ndʋ, ɛyaa mba pakaɖɩɣnɩ Ɛsɔtɔm yɔ pawɩlɩɣnɩ-tʋ.—Kol. 2:8; Ebr. 11:6. w21.08 14 § 1-3

Aabɛɛlɩ, Noowa, Abraham, nɛ Yɔɔb mbʋ yɔ kaawɩlaa se pɔsɔɔlɩ Yehowa nɛ pañaŋɩ-ɩ Mbʋ pʋyɔɔ yɔ poluzaɣ pa-tɩ ɛ-tɛɛ, pawɩlaa se pɛwɛnɩ tisuu ɛ-yɔɔ, nɛ palaɣ-ɩ kɩlaŋ. Pɩnaɣ kpayɩ kpayɩ se paalabɩ po-ɖoŋ ɖeɖe nɛ paɖʋ Yehowa hɩɖɛ, nɛ pɛ-Ɛsɔ sɛtʋ kaakɛdɩnɩ-ɩ. Pʋwayɩ lɛ, Yehowa cɛlɩ Moyizi Paɣtʋ Abraham lʋlʋʋ taa mba. Paɣtʋ ndʋ, tɩwɩlaɣ ɛzɩma pɩwɛɛ se pɛsɛɛ Yehowa nɛ pɩkɛdɩnɩ-ɩ yɔ. Yesu sɩm nɛ e-femtu wayɩ lɛ, Yehowa ɛɛtasɩɣ pɔzʋʋ ɛyaa se paña Moyizi Paɣtʋ. (Roma 10:4) Pɩwɛɛ se Krɩstʋ mba ɩña paɣtʋ kɩfatʋ, ndʋ lɛ «Krɩstʋ paɣtʋ.» (Gal. 6:2) Pɩsa nɛ pɔɖɔ paɣtʋ ndʋ tɩ-yɔɔ lɛ, pɩtɩcɛyɩ se pɔñɔɔnɩ paɣtʋ ndɩ ndɩ, ɛlɛ pɩwɛɛ se pamaɣzɩnɩ Yesu nɛ pɔɖɔ tɔm ndʋ ɛwɩlaa yɔ tɩ-yɔɔ. Mbʋ ɖɔɖɔ sɔnɔ, Krɩstʋ ñɩma lakɩ po-ɖoŋ ɖeɖe se pamaɣzɩnɩ Krɩstʋ kɩɖaʋ se pɩsa nɛ pɔ-tɔm kɛdɩnɩ Yehowa nɛ ‘pehiɣ laŋɩyɛ hɛzʋʋ.’—Mat. 11:29. w22.03 20-21 § 4-5

Yehowa welisiɣni e-piya. Ewelisi adɩma sakɩyɛ wena ɛ-Pɩyalʋ laba alɩwaatʋ ndʋ ɛɛwɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ. Ewelisi adɩma wena Yesu laba alɩwaatʋ ndʋ ɛcaɣaɣ kpaɣʋ lɩmaɣza wena a-tɔm cɛyaa yɔ; a-taa naɖɩyɛ lɛ alɩwaatʋ ndʋ ɛlɩzɩ ɛ-apostoloowaa 12 yɔ. (Luka 6:12, 13) Yehowa welisi ɖɔɖɔ Yesu adɩma alɩwaatʋ ndʋ ɛlɛ kaawɛ nɩɣzɛ taa yɔ. Alɩwaatʋ pazɩ pʋcɔ nɛ Yudaasɩ lɩɣ Yesu wayɩ lɛ, Yesu tɩmnɩ ɛ-Caa siŋŋ nɛ eheyi-i takɩm sɔsɔm mbʋ piileɖiɣ lɛ ɛkaɣ katʋʋ yɔ pɩ-tɔm. Pɩtasɩna se Yehowa welisi Yesu adɩma lɛ, etiyi ɖɔɖɔ e-tiyiyu nɔɔyʋ se ɛlɛ ɛkpazɩ Ɛ-Pɩyalʋ kʋsɔɔlʋ ɛnʋ ɖoŋ. (Luka 22:41-44) Sɔnɔ, Yehowa woki pɩ-yɔɔ nɛ ewelisiɣ ɛ-sɛyaa adɩma, nɛ ecosuu a-yɔɔ alɩwaatʋ kɩbandʋ yɔɔ, nɛ ɛtɩŋɩɣnɩ nʋmɔʋ ŋgʋ kɩkpaɖɩ ɖeu yɔɔ kɩ-yɔɔ nɛ ecosuu a-yɔɔ. (Keɣa 114:1, 2) Koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ wɛ Ɛndɩ ɛjaɖɛ taa, nɛ ɛna ɛzɩma Yehowa cosi ɛ-adɩma yɔɔ yɔ. Ɛɛwɛɛ nɛ ɛlʋkɩnɩ nɩɣzɛ siŋŋ, nɛ ɛtɩmnɩ Yehowa siŋŋ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ. Ɛmawa se: «Mai 2019 JW Tɔm Ðɩyɔɔdɩyɛ^® yɔɔ ɖʋtʋ yɔɔdɩ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩlʋbɩnɩ sɔɔndʋ nɛ nɩɣzɛ yɔ pɩ-tɔm nɛ pɩɩkɛ mbʋ pɩɩpɔzaɣ-m ɖeyi ɖeyi yɔ. Pɩɩwɩlɩ-m se ma-adɩma yɔɔ pocosaa.» w21.09 21-22 § 6-7

Maɣzɩ nɛ ŋna ɛzɩma pɩɩwɛ kaɖɛ kajalaɣ pɩnzɩ mɩnʋʋ taa Krɩstʋ ñɩma mba se pese nɛ peyele mbʋ payɩ paawɛna yɔ nɛ pɛɖɛɛ nɛ powolo papaɣzɩ caɣʋ wezuu kɩfalʋʋ lone naɖɩyɛ taa yɔ. Pɩɩpɔzaa se pɛwɛɛnɩ tisuu nɛ pataa liu Yehowa se ɛkaɣ-wɛ sɩnʋʋ nɛ pehiɣ mbʋ pɩpɔzʋʋ-wɛ yɔ. Ɛlɛ nabʋyʋ pɩzaɣ se pɩsɩnɩ-wɛ. Pɩnzɩ kagbanzɩ pʋcɔ nɛ Roma mba kɔɔ nɛ pɔcɔɔ Yeruzalɛm tɛtʋ nɛ pata lɛ, apostoloo Pɔɔlɩ kaatasɩ Ebree mba lɔŋ kɩbaŋ ɩnɛ: «Ɩtaawɛɛnɩ liidiye sɔɔlɩm mi-wezuu caɣʋ taa, ɛlɛ mi-liu ɛsɩbɩnɩ mbʋ ɩwɛnɩ lɛɛlɛɛyɔ yɔ. Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛyɔɔdaa se: “Maakaɣ-ŋ yebu kaaʋ, nɛ maakaɣ-ŋ siɣye haʋ kaaʋ.” Pʋyɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɛɛ abalɩtʋ siŋŋ nɛ ɖɩyɔɔdɩ se: “Yehowa kɛnɩ man-sɩnɩyʋ; sɔɔndʋ ɛɛkaɣ-m kpaʋ. Ɛbɛ ɛyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛlabɩ-m?”» (Ebr. 13:5, 6) Pɩtʋʋ fɛyɩ se mba paakpaɣ Pɔɔlɩ lɔŋ tasʋʋ nɛ palabɩnɩ tʋmɩyɛ pʋcɔ nɛ Roma sɔɔjanaa kɔɔ yɔ, pɩɩwɛ-wɛ kɛlɛʋ se pe-liu ɛsɩbɩnɩ mbʋ pɛwɛnɩ pazɩ lone kɩfaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa powoba yɔ. Pa-taa kaatɛma se Yehowa kaɣ-wɛ sɩnʋʋ nɛ pehiɣ mbʋ pɩpɔzʋʋ-wɛ yɔ. w22.01 4 § 7, 9

Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩmaɣzɩɣ ɛyʋ weyi ɛnaɣ pʋtɔdɩyɛ yɔ ɛ-yɔɔ yɔ, pɩtɩla weyi ɛlakɩ ɛyaa camɩyɛ lakasɩ, ɛsɔɔlɩ ɛyaa, ɛnɩɣ ɛyaa siziŋ, nɛ ɛlakɩ ɛyaa kʋjɔŋ yɔ, ɛ-tɔm kɔŋnɩ ɖa-ñʋʋ taa. Pɩtɩla ɖɩmaɣzɩɣ Samaarii tʋ kɩbanʋ eduuye nɖɩ Yesu tuwaa yɔ ɖɩ-yɔɔ. Abalʋ ɛnʋ ɛɛkɛ ɛjaɖɛ lɛɛɖɛ taa tʋ ɛlɛ, ɛna Yuuda tʋ weyi ɛtɔlɩ mɩlaa nesi tɛɛ yɔ ɛ-pʋtɔdɩyɛ. Samaarii tʋ ɛnʋ ɛna Yuuda tʋ weyi pɩkʋ-ɩ yɔ lɛ, «pɩlabɩ-ɩ pʋtɔdɩyɛ» nɛ ɛcɔnɩ ɛ-yɔɔ nɛ sɔɔlɩm. (Luka 10:29-37) Eduuye ɖɩnɛ ɖɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ ɖɛ-Ɛsɔ wɛtʋ kɩbandʋ natʋyʋ yɔɔ tɔm; ndʋ lɛ pʋtɔdɩyɛ naʋ. Ɛsɔ naɣ ɖa-pʋtɔdɩyɛ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛsɔɔlɩ-ɖʋ, nɛ ɛnaɣ ɖa-pʋtɔdɩyɛ hɔɔlɩŋ sakɩyɛ taa paa evemiye nɖɩ. Ɛyʋ nɔɔyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛwɩlɩ se ɛkɛ pʋtɔdɩyɛ nayʋ hɔɔlʋʋ nakʋyʋ taa ɖɔɖɔ. Ɛyʋ weyi ɛkɛ pʋtɔdɩyɛ nayʋ yɔ, ɛpɩzɩɣ nɛ ɛlɩzɩ se ɛɛhɔŋ nɔɔyʋ nɩŋgbaŋʋʋ ŋgʋ pɩɩwɛɛ se ɛhɔ ɛ-nɩŋgbaŋʋʋ. Hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩ-taa lɛ, Yehowa naɣ ɖa-pʋtɔdɩyɛ ɖɔɖɔ. Keɣa maɖʋ yɔɔdaa se: «Ɛɛkɛdɩɣnɩ ɖa-kɩwɛɛkɩm na se ɛlabɩnɩ-ɖʋ.» (Keɣa 102:10) Ɛlɛ alɩwaatʋ lɛɛtʋ taa lɛ, Yehowa pɩzɩɣ nɛ ɛhɔ ɛyʋ weyi ɛlabɩ kɩwɛɛkɩm yɔ ɛ-nɩŋgbaŋʋʋ siŋŋ. w21.10 8 § 1-2

Yehowa wɩlɩɣ ɛ-sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ ɛyaa mba taabalɩyɛ kɩbanɖɛ wɛ ɛ nɛ wɛ pɛ-hɛkʋ taa yɔ pe-ɖeke, pʋ-tɔbʋʋ se ɛ-sɛyaa. Tɔm ndʋ Wiyaʋ Daviid nɛ nayʋ Danɩyɛɛlɩ pɔyɔɔdaa yɔ, tɩñɩkɩɣ niye toovenim tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ. Kɩɖaŋ nɩɩyɩ yɔ. Daviid yɔɔdaa se: «Mba pasɩmɩ-ŋ yɔ, ñɔ-sɔɔlɩm [siɣsiɣ ñɩmbʋ] ɛtaatɛɖɩ-wɛ.» «[Yehowa] sɔɔlɩm [siɣsiɣ ñɩmbʋ] wɛ tam mba pɔsɔɔlɩ-ɩ (yaa peseɣ-i sɔɔndʋ) yɔ pɔ-yɔɔ.» Danɩyɛɛlɩ yɔɔdaa se: «Hayɩ [Yehowa,] Ɛsɔ sɔsɔ mentendiɣ-ŋ, ña weyi ŋcaɣ sɔɔndʋ, ɛlɛ ŋɖɔkʋʋ ɛgbɛyɛ nɛ ŋnaɣ mba pɔsɔɔlɩ-ŋ nɛ pɔɖɔkʋʋ ña-paɣtʋ yɔ pa-pʋtɔdɩyɛ yɔ.» (Keɣa 35:11; 102:17; Dan. 9:4) Tɔm ndʋ fezuu kiɖeɖeu seɣti Daviid nɛ nayʋ Danɩyɛɛlɩ nɛ pɔyɔɔdɩ yɔ, tɩwɩlɩɣ se Yehowa wɩlɩɣ sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ ɛ-sɛyaa mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pasɩmɩ-ɩ, peseɣ-i sɔɔndʋ, pɔsɔɔlɩ-ɩ, nɛ pɔɖɔkʋʋ ɛ-paɣtʋ. Yehowa wɩlɩɣ ɛ-sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ mba pɛsɛɣ-ɩ nɛ toovenim yɔ pe-ɖeke. Pʋcɔ nɛ ɖɩpaɣzɩɣ Yehowa sɛʋ lɛ, ɛwɩlɩ-ɖʋ sɔɔlɩm mbʋ ɛwɩlɩɣ ɛyaa kpeekpe yɔ. (Keɣa 103:14) Ɛlɛ, pɩtasɩna se Yehowa wɩlɩɣ ɛ-sɛyaa sɔɔlɩm mbʋ ɛwɩlɩɣ ɛyaa kpeekpe yɔ lɛ, ɛwɩlɩɣ-wɛ ɖɔɖɔ ɛ-sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ. w21.11 4 § 8-9

Paa pɩtɩɩkɛ ɛbɛ nɔɔyʋ ñakɩ pana se ɛñɩɣ ɖɔ-yɔɔ nɛ ɖɩla yɔ, ɖɩtɛm ɖa-taa se ɖɩñaŋ Yesu tɔm ndʋ tɩwɛ sɔnɔ evemiye mayaɣ taa yɔ. Sɔnɔ, ɛyaa sakɩyɛ sɔɔlɩ welisinuu Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa mba pa-hɩla sɛwa yɔ. Pɔsɔɔlɩ ñʋndɩnaa mba kpem nɛ halɩ pɛsɛɣ-wɛ ɛzɩ ɛsɔnaa yɔ. Ɛyaa sakɩyɛ woki ñʋndɩnaa mba po-coocinaa taa, payakɩ pa-takayɩsɩ, nɛ pahaɣ ñʋndɩnaa mba yaa agbaa wena ñʋndɩnaa mba paɖʋʋ nesi yɔ liidiye sakɩyɛ. Ɛyaa nabɛyɛ tisiɣ tɔm ndʋ payɩ ñʋndɩnaa mba pɔyɔɔdʋʋ yɔ tɩ-yɔɔ. Panaɣ ñʋndɩnaa mba lɛ, pa-taa wɛ leleŋ kpem ɛzɩ Yesu maɣmaɣ panawa yɔ. Ɛlɛ, Yehowa sɛyaa toovenim mba ñaatɩŋɩɣ ɛyaa wayɩ. Paa ɖɩñaŋ mba pɛɖɛɣ-ɖʋ nɔɔ yɔ, ɖitisiɣ Yesu wɩlɩtʋ ndʋ tɩ-taa tʋ kpayɩ kpayɩ yɔ tɩ-yɔɔ. Ɛyɔɔdaa se: «Mɩ-tɩŋa lɛ ɩkɛ koobiya.» (Mat. 23:8-10) Ðɩɩcɛlɩɣ ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ ɛyaa, paa patɩɩkɛ Ɛsɔ sɛtʋ ñʋndɩnaa yaa politiki ñʋndɩnaa yɔ. Ðɩɩɖʋʋ nesi pa-lɩmaɣza. Ðɩɩtɩnɩɣ hɔɔlʋʋ nakʋyʋ yɔɔ nɛ ɖɩtɩkɛ ɛjaɖɛ yɔɔ mba. Hɔɔlɩŋ ɛnɩ ɩ-tɩŋa ɩ-taa lɛ, ɖɩwɛ ndɩ kpem nɛ Ɛsɔ sɛtʋ agbaa wena ayaɣ a-tɩ se Krɩstʋ mba yɔ.—Yoh. 18:36. w21.10 20 § 6-7

Krɩstʋ tʋ weyi ɛsɔɔlaa se ɛpɩsɩ kiɖeɖeu yɔ, pɩwɛɛ se ɛñaɣ pana nɛ nabʋyʋ yaa nɔɔyʋ tɔm ɛtaacɛyɩ ɛ-ɛsɩndaa nɛ pɩkpaɖɩ ɛ nɛ Ɛsɔ pa-taabalɩyɛ. Ðɩkɛ Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa nɛ pʋyɔɔ lɛ, ɖɩtɛm ɖa-taa se ɖɩɩlakɩ nabʋyʋ nɛ pipisi Ɛsɔ hɩɖɛ kiɖeɖeye. (Lev. 19:12; Iza. 57:15) Pɩɩwɛɛ se Izrayɛɛlɩ piya ɩña Yehowa paɣtʋ nɛ pɩwɩlɩ se sitisaa se ɛnʋ lɛ sɩ-Ɛsɔ. Levitiki 18:4 yɔɔdʋʋ se: «Ɩɩɖɔ mɔn-sɔnzɩ yeke yɔɔ, nɛ ɩɖɔkɩ man-paɣtʋ na; ɩɩɖɔ tɩ-yɔɔ na, mɛkɛnɩ [Yehowa] mɩ-Ɛsɔ.» «Paɣtʋ» ndʋ tɩ-yɔɔ pɩɩwɛɛ se Izrayɛɛlɩ piya ɩɖɔ yɔ, tɩ-taa natʋyʋ wɛ ñʋʋ 19 taa. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Kalɩtʋ 5-8, 21, nɛ 22, nwt taa, pɔyɔɔdɩ kpɩna kɩlaŋ tɔm. Pɩɩwɛɛ se Izrayɛɛlɩ piya ɩlaa kɩlaŋ ɛnɩ ɛzɩ pɩpɔzʋʋ yɔ nɛ pitaapisi «Yehowa wonuu kiɖeɖeu» nakʋyʋ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkalɩɣ masɩ nzɩ yɔ, pɩwɛɛ se siseɣti-ɖʋ nɛ ɖɩsɔɔlɩ se ɖiyele nɛ ɖɔ-tɔm kɛdɩnɩ Yehowa; nɛ pɩwɛɛ se siseɣti-ɖʋ ɖɔɖɔ nɛ ɖɩlaa-ɩ samtʋ kɩlaŋ weyi ɩkɛdɩɣnɩ-ɩ yɔ, ɛzɩ Ebree mba 13:15 seɣtuu-ɖʋ se ɖɩla yɔ. w21.12 5-6 § 14-15

Sɔnɔ, nesi ɖɔkɩyaa kɩfama pɩzɩɣ nɛ pɛkpɛlɩkɩ lɔŋ ɛyaa lalaa mba pataɣ Yehowa liu yɔ pɔ-cɔlɔ. Pɩtɩla, nesi ɖɔkɩyaa nabɛyɛ labɩ alɩwaatʋ tɩŋa Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ pɩnzɩ sakɩyɛ. Pɩwɛɣ ɖeu se ye ɩwɛɛ nɛ ɩmaɣzɩɣ mɩ-kaɖʋsɩ yɔɔ yɔ, ɩpɔzɩ-wɛ nɛ patasɩ-mɩ lɔŋ. Nʋmɔʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ ɩpɩzɩɣ ɩtɩŋna nɛ ɩwɩlɩ se ɩwɛɛ nɛ ɩtaɣ Yehowa liu. (Adu. 22:17, 19) Taasɔɔ se nesi ɖɔkʋʋ kɛ kʋjɔʋ ŋgʋ kɩlɩnɩ Yehowa cɔlɔ yɔ. (Mat. 19:5, 6) Ɛsɔɔlaa se kʋjɔʋ ŋgʋ kiyele nɛ nesi ɖɔkɩyaa hiɣ taa leleŋ. Nesi ɖɔkɩyaa kɩfama, pɩɩwɛɣ ɖeu se ɩmaɣzɩ nɛ ɩna mbʋ ɩwɛɛ nɛ ɩlakɩnɩ mi-wezuu yɔ? Ɩwɛɛ nɛ ɩlakɩ mbʋ payɩ ɩpɩzɩɣ yɔ se ɩwɩlɩ Yehowa se ɩwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ siŋŋ kʋjɔʋ ŋgʋ ɛlabɩ-mɩ yɔ kɩ-yɔɔ? Ɩyɔɔdɩnɩ Yehowa adɩma taa. Ɩñɩnɩ Bibl taa paɣtʋ kila wena atukuuni wɛtʋ ndʋ tɩ-taa ɩwɛɛ yɔ. Pʋwayɩ lɛ, ɩɖɔ lɔŋ weyi Yehowa tasɩɣ-mɩ yɔ ɩ-yɔɔ. Ye ɩsɩɣ Yehowa sɛtʋ kajalaɣ ɖeɖe mi-nesi ɖɔkʋʋ taa yɔ, mɩ-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se ɩkaɣ hiɣu koboyaɣ nɛ wazasɩ mi-wezuu caɣʋ taa! w21.11 19 § 16, 18

Yakubu kaawɛnɩ lɩmaɣza wena amʋnaa yɔ ɛ-maɣmaɣ ɛ-tɩ yɔɔ. Yakubu tɩmaɣzɩ se ɛ-tɔm cɛyaa nɛ pɩkpaɖɩ Krɩstʋ ñɩma lalaa mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ɛkɛ Yesu neu yaa mbʋ pʋyɔɔ yɔ ehiɣ waɖɛ nɛ ɛla tʋma sɔsɔna. Ɛya e-koobiya Krɩstʋ ñɩma lalaa se: «Mon-koobiya kʋsɔɔlaa.» (Yak. 1:16, 19; 2:5) Etiyele nɛ lalaa maɣzɩ se ɛtalɩ pilim. Lɔŋ weyi pɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ yɔ: Tɔzɩ se ɖa-tɩŋa ɖɩkɛ kɩwɛɛkɩm laɖaa. Pɩtɩpɔzɩ se ɖɩmaɣzɩ se hɔɔlɩŋ nɩɩyɩ taa lɛ, ɖɩkpaɖɩ mba ɖɩwɩlɩɣ-wɛ tɔm yɔ. Ɛbɛ yɔɔ pɩtɩpɔzɩ se ɖɩmaɣzɩ mbʋ? Ye ɖiyeba nɛ ɖe-Bibl kpɛlɩkɩyʋ maɣzɩ se piiyiɣdiɣ-ɖʋ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pitibi-i yɔɔɔ mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pɩpɩzɩɣ piyele nɛ ɛmaɣzɩ se ɛɛkaɣ pɩzʋʋ kpa nɛ ɛña Ɛsɔ ɛzɩ pɩpɔzʋʋ yɔ. Ɛlɛ ye ɖiheyi ɖe-Bibl kpɛlɩkɩyʋ toovenim se pɩfɛyɩ-ɖʋ kɛlɛʋ paa ɛzɩmtaa se ɖɩɖɔ Bibl paɣtʋ kila yɔɔ, nɛ ɖiheyi-i ɖɔɖɔ ɛzɩma Yehowa sɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩla lɛɣzɩtʋ ɖe-wezuu caɣʋ taa yɔ pɩ-tɔm yɔ, ɖɩkaɣ-ɩ sɩnʋʋ nɛ ɛna se ɛnʋ ɖɔɖɔ ɛpɩzɩɣ nɛ ɛsɛɛ Yehowa. w22.01 11-12 § 13-14

Ðɩwɛɣ nɛ ɖɩmaɣzɩɣ ɛzɩ Yesu yɔ nɛ pɩkɩlɩɣ lɛ, ɖɩkaɣ labʋ ɛzɩ ɛɛlabʋ yɔ nɛ pɩkɩlɩ nɛ ɖɩkaɣ maɣzɩnʋʋ ɛ-ɛyʋtʋ camɩyɛ nɛ pɩkɩlɩ. (Ebr 1:3) Pɩtɩla ɖɩmaɣzɩɣ se: ‘Yesu lɛ, ɛtalɩ pilim. Maakaɣ pɩzʋʋ nɛ mɛwɛɛ ɛzɩ ɛnʋ yɔ kaaʋ!’ Ye mbʋ ŋmaɣzɩɣ yɔ, tɔzɩ toovenim tɔm tʋnɛ tɩ-yɔɔ: Kajalaɣ lɛ, palɩzɩ-ŋ nɛ ŋkɛ Yehowa nɛ Yesu pɛ-lɛzʋʋ. Pʋyɔɔ lɛ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋlɩzɩ se ŋmaɣzɩɣnɩ-wɛ nɛ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋwɛɛ ɛzɩ mba yɔ, paa ŋŋpɩzɩɣ se ŋla mbʋ nɛ pɩtalɩ pilim yɔ. (Kiɖe 1:26) Nabʋlɛ lɛ, Ɛsɔ fezuu kiɖeɖeu kɛnɩ ɖoŋ weyi ɩkpaɖaa yɔ kedeŋa kpeekpe yɔɔ. Fezuu ŋgʋ, kɩpɩzɩɣ kɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋla mbʋ ŋŋpɩzɩɣ nɛ ŋla ña-maɣmaɣ ño-ɖoŋ taa kaaʋ yɔ. Nabudozo lɛ, Yehowa ɛɛɖaŋɩɣ se ŋlɩzɩ piye nɖɩ fezuu lʋlʋʋ yɔ ɖɩ-hɔɔlɩŋ tɩŋa nɛ ŋwɩlɩ nɛ pɩtalɩ pilim lɛɛlɛɛyɔ. Toovenim taa lɛ, ɖa-Caa kʋsɔɔlʋ kaɣ haʋ ɛyaa mba pɛwɛnɩ lidaʋ se pakaɣ caɣʋ tɛtʋ yɔɔ yɔ pɩnzɩ 1 000 se patalɩ pilim. (Natʋ 20:1-3) Mbʋ Yehowa pɔzʋʋ-ɖʋ lɛɛlɛɛyɔ yɔ mbʋ yɔ: ɖɩla ɖo-ɖoŋ ɖeɖe nɛ ɖɩtaa-ɩ liu se ɛsɩnɩ-ɖʋ. w22.03 9 § 5-6

Pɩtɩkɛ adɩma yɔɔ ɖeke ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩcɛyɩsɩ ɖa nɛ Yehowa ɖa-taabalɩyɛ. Ɛsɔtɔm kpɛlɩkʋʋ nɛ ɛgbɛyɛ taa kediɣzisi wobu pɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩñɔtɩnɩ Ɛsɔ nɛ pɩkɩlɩ. Ɛzɩ nabʋyʋ wɛɛ se ŋpɩzɩɣ ŋla nɛ pɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋlabɩnɩ ña-alɩwaatʋ tʋmɩyɛ camɩyɛ alɩwaatʋ ndʋ ŋkpɛlɩkɩɣ ña-tɩ yɔɔ nɛ alɩwaatʋ ndʋ ŋwɛɣ kediɣzisi taa yɔ? Pɔzɩ ña-tɩ se: ‘Ɛbɛ kɛzɩɣ ma-lɩmaɣza alɩwaatʋ ndʋ mɛwɛɣ kediɣzisi taa yaa alɩwaatʋ ndʋ mɛnkpɛlɩkɩɣ man-tɩ yɔɔ yɔ?’ Ɛzɩ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkɛ ɛyaa mba payaɣ-ŋ pɔrtaabɩlɩ yɔɔ yɔ, yaa messagewaa mba petiyiɣni-ŋ pɔrtaabɩlɩ yɔɔ yaa électronique wondu lɛɛtʋ yɔɔ yɔ? Alɩwaatʋ ndʋ ŋkpɛlɩkɩɣ yaa ŋwɛɣ ɛgbɛyɛ taa kediɣzaɣ nakɛyɛ taa yɔ, ye ŋɖiɣzinaa se ña-lɩmaɣza wɛɛ nɛ ayɛlɩɣ yɔ, pɔzɩ Yehowa se ɛsɩnɩ-ŋ nɛ ŋka ña-lɩmaɣza mbʋ ŋkpɛlɩkɩɣ yɔ, pɩ-yɔɔ. Pɩtɩla pɩɩwɛɣ-ŋ kɛlɛʋ se ŋkɛzɩ ña-nɩɣzɛ hɔɔlʋʋ nɛ ŋka ña-lɩmaɣza fezuu taa wondu yɔɔ. Ɛlɛ, pɩcɛyɩ siŋŋ se ŋla mbʋ. Tɩmɩ nɛ ŋpɔzɩ laŋhɛzɩyɛ, ɖɩkaɣ ɖaŋʋʋ ña-laŋɩyɛ nɛ ‘ña-maɣzɩm yɔɔ.’—Fil. 4:6, 7. w22.01 29-30 § 12-14

Wiyaʋ Uziya taamʋ lɔŋ tasʋʋ. Ɛsʋ Yehowa tɛ templo taa lone nɖɩ ɖɩ-taa paha cɔjɔnaa ɖeke waɖɛ se pasʋʋ yɔ ɖɩ-taa, nɛ ɛñɩnaɣ se ɛsɔ tɩlaaɖɩ miŋ. Peeɖe Yehowa tɛ cɔjɔnaa heyi-i se: «Pɩtɩkɛ ña-tʋmɩyɛ lɛ, Uziya, se ŋfɛtɩ [Yehowa] sɔzɩŋ pɛɛ ñɔsɩ, ɛlɛ cɔjɔnaa.» Ɛzɩma Uziya laba? Ye eeluzi ɛ-tɩ nɛ ɛmʋ lɔŋ weyi patasɩ-ɩ yɔ nɛ ɛlɩɩ templo taa kpaagbaa yɔ, pɩtɩla Yehowa kaakpeɣ-i. Ɛlɛ, «Uziya kɔ pana.» Ɛbɛ yɔɔ ɛtɩmʋ lɔŋ weyi patasɩ-ɩ yɔ? Pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛmaɣzaɣ se ɛkɛ wiyaʋ nɛ pʋyɔɔ lɛ, ɛwɛnɩ waɖɛ se ɛla mbʋ ɛsɔɔlaa yɔ. Ɛlɛ pɩtɩkɛ mbʋ Yehowa ñamaɣzaɣ. Uziya labɩ mbʋ ɛtaawɛɛnɩ waɖɛ se ɛla yɔ lɛ, mbʋ pɩlɩ pɩ-taa yɔ mbʋ lɛ se canatʋ kʋdɔŋ kpa-ɩ nɛ ɛpɩsɩ «canaɣ pɩkɔɔ pɩtalɩ ɛ-sɩm kɩyakʋ wiye.» (4 Aw. 26:16-21) Uziya kɩɖaʋ kpɛlɩkɩɣ-ɖʋ se paa anɩ ɖɩtɩɩkɛnaa yɔ, ye ɖikizi mʋʋ Bibl taa lɔŋ tasʋʋ yɔ, ɖɔ-tɔm ɛtaasɩɣ kɛdɩnʋʋ Yehowa. w22.02 9 § 7

Ɛyʋ weyi ɛwɛnɩ «ɛyʋtʋ kɩbɩndʋ» yɔ, ɖoŋ ɖoŋ lɛ, ɛmaɣzɩɣ nɛ ɛlakɩ ɛzɩ tomnaɣ yɔɔ ɛyʋ yɔ. (Kol. 3:9) Ɛpɩzɩɣ nɛ ɛwɛɛnɩ piɖeni men-ɖeke wɛtʋ, ɛkɔʋ pana lɛɛ lɛɛ, ɛɛwɛɣnɩ ɛsɩmɩyɛ, nɛ ɛwɛɣnɩ tɩ kpazʋʋ. Ɛpɩzɩɣ nɛ ɛsɔɔlɩ kʋzʋʋ kɩlɛmɩŋ cɔnʋʋ, wezuu kɩdɛkɛdʋ caɣʋ nɛ puuyaɣ lakasɩ tɛ filimwaa cɔnʋʋ. Pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛwɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ, nɛ pɩtɩla tɔm kɩdɛkɛdɩtʋ ndʋ ɛyɔɔdʋʋ yɔ yaa lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ nzɩ ɛlakɩ yɔ, piyeki nɛ ɛ-ɛhʋyɛ kʋʋ ɛ-tɔm. Ɛlɛ piiseɣtiɣ-i se ɛlɛɣzɩ ɛ-maɣzɩm nɛ e-wezuu caɣʋ. (Gal. 5:19-21; 2 Tim. 3:2-5) Ðɩtɩtalɩ pilim; pʋyɔɔ lɛ, ɖa-taa nɔɔyʋ ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛhɩzɩ lɩmaɣza kɩdɛkɛda nɛ kɔɖɛyɩ kɩdɛkɛdʋʋ ɛ-laŋɩyɛ taa nɛ ɛ-maɣzɩm taa caɣ caɣ. Nabʋyʋ taa, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla nabʋyʋ yaa ɖɩyɔɔdɩ tɔm natʋyʋ nɛ pʋwayɩ lɛ ɖikpiɖi pɩ-yɔɔ. (Yer. 17:9; Yak. 3:2) Ɛlɛ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩhɔzʋʋ ɛyʋtʋ kɩbɩndʋ yɔ, tomnaɣ yɔɔ ɛyʋ wɛtʋ nɛ lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ ɩɩtaasɩɣ-ɖʋ ɖiyuu. Ðɩpɩsɩɣ ɛyʋ weyi ɛwɛ ndɩ kpem yɔ.—Iza. 55:7. w22.03 3 § 4-5

Ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa, ɩka mɩ-lɩmaɣza wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ mi-koobiya wɛna yɔ tɩ-yɔɔ. Paa weyi lɛ, ɛtɩtalɩ pilim; paa mbʋ yɔ, paa weyi lɛ, ɛwɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ tɩpɩzɩɣ nɛ tɩkɛdɩnɩ-ɖʋ yɔ. Pɩkɛ toovenim se nabʋyʋ taa, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩpɔzɩ se ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa ɩtasɩ koobu nɔɔyʋ lɔŋ. Paa mbʋ yɔ, ɛzɩ apostoloo Pɔɔlɩ yɔ, pɩpɔzʋʋ se ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa ɩñaɣ pana siŋŋ nɛ pataaka pa-lɩmaɣza koobu ɛnʋ ɛ-yɔɔdaɣ nɛ ɛ-lakasɩ nzɩ sɩpɩzɩɣ nɛ sɩɖʋ-wɛ ɖɩwɩzɩyɛ yɔ pɩ-yɔɔ. Ɛlɛ, pɩwɛɣ ɖeu se paka pa-lɩmaɣza ɛzɩma koobu ɛnʋ ɛsɔɔlɩ Yehowa, ɛzɩma ɛɖɔkʋʋ ɛ-laŋɩyɛ Yehowa sɛtʋ taa, nɛ ɛzɩma ɛñakɩ pana se ɛla mbʋ pɩwɛ ɖeu yɔ pɩ-yɔɔ. Ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa mba pakaŋ pa-lɩmaɣza ɛyaa lalaa wɛtʋ kɩbandʋ yɔɔ yɔ, pasɩɣnɩ po-koobiya se peɖiɣzina se ɛgbɛyɛ taa ñɩma tɩŋa sɔɔlɩ-wɛ. Ɩtɔzɩ se Yehowa ɛɛpɔzʋʋ-mɩ se ɩtalɩ pilim; mbʋ ɛpɔzʋʋ-mɩ yɔ lɛ se ɩwɛɛ siɣsiɣ. (1 Kɔr. 4:2) Mɩ ɖɔɖɔ mɩ-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se Yehowa taa wɛ leleŋ nɛ tʋmɩyɛ nɖɩ ɩlakɩ-ɩ yɔ. Yehowa ɛɛkaɣ sɔʋ «mɩ-tʋmɩyɛ nɛ sɔɔlɩm mbʋ ɩwɩlɩ ɛ-hɩɖɛ yɔɔ alɩwaatʋ ndʋ ɩɖʋ ɛyaa kiɖeɖema lɩm nɛ ɩwɛɛ ɩɖʋʋ-wɛ lɩm yɔ pɩ-yɔɔ.»—Ebr. 6:10. w22.03 31 § 19, 21