Janvier

Mbʋ pɩkɩlɩɣ haʋ halʋ nɔɔyʋ nɛ ɛ-walʋ taa leleŋ yɔ, pɩ-taa nabʋyʋ lɛ alɩwaatʋ ndʋ palʋlʋʋ pɩɣa nɛ kɛwɛnɩ tɔnʋʋ taa alaafɩya camɩyɛ yɔ. Ɛlɛ paa lʋlɩyaa ɩsɔɔlɩ pɩɣa ŋga palʋlɩ cɩɩɩ yɔ siŋŋ yɔ, patɩsɔɔlɩ se kɛkɛ pɩɣa mbʋ tam. Halɩ papaɣzɩɣ nɩɣzʋʋ ye kaapaɣlɩɣ yɔ. Mbʋ ɖɔɖɔ Yehowa taa wɛ leleŋ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkpɛzɩɣ nɩŋgbanzɩ kajalaɣ ñɩnzɩ nɛ ɖɩpɩsɩ Yesu wayɩ tɩŋɩyʋ yɔ, ɛlɛ ɛtɩsɔɔlɩ se ɖɩsɩɩnɩ peeɖe. (1 Kɔr. 3:1) Ɛsɔɔlaa se ‘ɖɩpɩsɩ sɔsaa.’ Grɛɛkɩ tɔm piye nɖɩ pɛɖɛzɩ Bibl taa se «sɔsaa» yɔ, papɩzɩɣ nɛ palɩzɩ ɖɩ-taa ɖɔɖɔ se «mba papɩwa yɔ» nɛ «mba patalɩ pilim yɔ.» (1 Kɔr. 2:6) Ðɩpɩsɩɣ sɔsaa yaa Krɩstʋ ñɩma mba papɩwa yɔ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩlɩɣnɩ fezuu taa pɩjatʋ taa nɛ ɖɩpɩsɩ halaa nɛ abalaa mba papɩ fezuu taa yɔ. Toovenim taa lɛ, paa ɖɩkɔm nɛ ɖɩpɩɩ fezuu taa yɔ, pɩpɔzʋʋ se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩɖɛɣnɩ ɛsɩndaa.—1 Tim. 4:15. w24.04 2 § 1, 3

Ye nɔɔyʋ ɛpɔzɩ-ŋ se: «Yehowa kɛ ñɛ-tɛ we?», suwe ŋkaɣ cosuu? Pʋtɔma ŋcosuu se: «Yehowa kɛ man-Caa, mɛ-Ɛsɔ nɛ man-Taabalʋ.» Ŋpɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ ŋyaa Yehowa nɛ hɩla kɩsɛsɛna lɛɛna. Ɛlɛ, ŋkpakɩɣ-ɩ ɖɔɖɔ ɛzɩ weyi ɛmʋʋ-ŋ ɛgɔndʋ yɔ? Wiyaʋ Daviid kpaɣ taabalɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛ Yehowa nɛ ɛ-sɛyaa siɣsiɣ tɩnaa pɛ-hɛkʋ taa yɔ nɛ ɛmaɣzɩnɩ taabalɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛ agɔma mʋyʋ nɛ ɛ-agɔma pɛ-hɛkʋ taa yɔ. Ɛpɔzaa se: «Oo Yehowa, apɩzɩɣ nɛ ɛkɔɔ ɛgɔndʋ ñe-kizinziku tɛɛ? Apɩzɩɣ nɛ ɛcaɣ ña-pʋʋ kiɖeɖeu taa?» (Keɣ. 15:1) Mayaɣ ŋga kɛkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ se ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖiwolo ɛgɔndʋ Yehowa kizinziku tɛɛ, pʋ-tɔbʋʋ se ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkɛ ɛ-taabalaa. Pʋcɔ nɛ Yehowa paɣzɩ wondu lɩzʋʋ lɛ, ɛɛwɛ e-ɖeke. Ɛlɛ pʋwayɩ lɛ, ɛlɩzɩ ɛ-Pɩyalʋ kajalaɣ ñɩnʋ. Yehowa kaawɛ ɛzɩ agɔma mʋyʋ weyi ɛmʋ ɛ-kajalaɣ ɛgɔm e-kizinziku tɛɛ yɔ nɛ ɛ-taa kaalabɩ leleŋ kpem se ɛlabɩ mbʋ. Bibl yɔɔdʋʋ se Yesu kaakɛ weyi «ɛ-tɔm [kaakɩlɩ] kɛdɩnʋʋ» Yehowa yɔ. Nɛ Yesu weyi Yehowa calɩ mʋʋ ɛgɔndʋ yɔ, ɛlɛ ɖɔɖɔ nɩɣaɣ «leleŋ ɛ-ɛsɩndaa alɩwaatʋ tɩŋa.»—Adu. 8:30. w24.06 2 § 1-3

Maɣzɩ tɔm tʋnɛ tɩ-yɔɔ nɛ ŋna. Samaɣ sɔsɔɔ nakɛyɛ kpeɣlaa se kasɩɩ Daviid wiyaʋ Izrayɛɛlɩ kpeekpe yɔɔ; kɛcɛzɩ 340000. Paacaɣ piyisi nzɩ sɩ-yɔɔ nɛ kaaŋ yɔ sɩ-yɔɔ kɩyakɩŋ 3. Piyisi nzɩ sɩñɔtɩnɩ Ebrɔŋ. Abalaa mba, pɛwɛɛ nɛ pohoŋuu, pɛkɛdɩɣ nɛ peteɣ taa leleŋ hendu nɛ pasaŋ Yehowa. (1 Kro. 12:39) Evebu nɔɔyʋ kaawɛ samaɣ sɔsɔɔ ŋga ka-taa, payaɣ-ɩ se Sadɔɔkɩ nɛ pʋtɔma yɔ, ɛyaa sakɩyɛ taana se ɛwɛ peeɖe. Ɛlɛ, Yehowa ñaanawa se Sadɔɔkɩ wɛ peeɖe nɛ ɛsɔɔlaa se ɖa ɖɔɖɔ ɖɩtɩlɩ se Sadɔɔkɩ kaawɛ peeɖe. (1 Kro. 12:​22, 26-28) Anɩ Sadɔɔkɩ kaakɛnaa? Sadɔɔkɩ kaakɛ cɔjɔ nɛ ɛ nɛ Cɔjɔ Kɩlɩm Abiyaataarɩ paakpɛndaa nɛ pala tʋmɩyɛ. Sadɔɔkɩ kaakɛ ɖɔɖɔ weyi ɛnɩɣ natʋ taa yɔ nɛ ɛpɩzaɣ se ɛtɩlɩ Ɛsɔ sɔɔlɩm; pɩtasɩ lɛ Ɛsɔ kaaha-ɩ lɔŋsɩnɖɛ sakɩyɛ. (2 Sam. 15:27) Ɛɛwɛ ɖɔɖɔ abalɩtʋ. Kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ ɩnɛ ɩ-taa, Sataŋ wɛɛ nɛ ɛñakɩ pana kpem se ɛla nɛ tisuu mbʋ ɖɩwɛnɩ Yehowa yɔɔ yɔ pɩhɛɛ. (1 Pɩy. 5:8) Pʋyɔɔ lɛ, pɩpɔzʋʋ-ɖʋ abalɩtʋ se pɩsa nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖa-tɩ kpam nɛ pɩkɔɔ pɩsɩɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ Yehowa ɖɩzɩɣ Sataŋ nɛ ɛ-ɛjaɖɛ kɩdɛkɛdɩyɛ ɖɩnɛ yɔ. (Keɣ. 31:24) Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɛɛ abalɩtʋ ɛzɩ Sadɔɔkɩ yɔ. w24.07 2 § 1-3

Alɩwaatʋ ndʋ Yehowa lɩzɩ kajalaɣ abalʋ nɛ kajalaɣ halʋ yɔ, ɛɛsɔɔlaa se pɛwɛɛ koboyaɣ taa. Ɛha-wɛ ɖɩɣa kɩbaŋa, ɛha-wɛ waɖɛ se pɔɖɔkɩ nesi nɛ ɛɖʋ-wɛ tʋmɩyɛ kɩbanɖɛ. Pɩɩwɛɛ se peyele nɛ pa-lʋlʋʋ taa mba su tɛtʋ yɔɔ nɛ pala nɛ tɛtʋ tɩŋa pɩsɩ paradisuu ɛzɩ Edɛɛnɩ kaɖaɣ yɔ. Paɣtʋ kʋɖʋmtʋ ɖeke Ɛsɔ ɖʋ-wɛ, nɛ tɩ-yɔɔ ɖɔm taawɛɛ kaɖɛ. Ɛɛpaɣ-wɛ se ye pamanɩ paɣtʋ ndʋ tɩ-yɔɔ faɖaɖa yɔ pakaɣ sɩbʋ. Ðɩsɩm mbʋ pɩlabɩ pʋwayɩ yɔ. Tiyiyu kɩdɛkɛdʋ nɔɔyʋ kɔma nɛ ɛtakɩ Aɖam nɛ Ɛva se pɩsa nɛ pamaanɩ Ɛsɔ paɣtʋ yɔɔ, nɛ tiyiyu ɛnʋ ɛtaasɔɔlɩ Ɛsɔ nɛ ɛtaasɔɔlɩ ɛyaa ɖɔɖɔ. Aɖam nɛ Ɛva palabɩ mbʋ tiyiyu kɩdɛkɛdʋ ɛnʋ ɛɛsɔɔlaa yɔ. Patɩtaa pa-Caa kʋsɔɔlʋ liu, piyeba nɛ pala kɩwɛɛkɩm. Tɔm ndʋ Yehowa yɔɔdaa yɔ, tɩlabɩ ɖeyi ɖeyi. Kpaɣnɩ evemiye nɖɩ nɛ pɩɖɛɣ lɛ, Aɖam nɛ Ɛva pehiɣ pa-kɩwɛɛkɩm kazʋwa: Papaɣzɩ kpadɩyʋʋ, nɛ pɩtɛmnɩ-wɛ nɛ sɩm.—Kiɖe 1:​28, 29; 2:​8, 9, 16-18; 3:​1-6, 17-19, 24. w24.08 3 § 3

Yehowa nɛ ɛ-Pɩyalʋ kʋsɔɔlʋ pɔsɔɔlaa se ɖɩwɛɛ koboyaɣ taa. Keɣa 119:2 yɔɔdaa se: «Koboyaɣ tɩnaa kɛlɛ mba pɔɖɔŋ ɛ-tɔm kɩtɔzɩtʋ yɔɔ yɔ, mba pañɩnɩɣ-ɩ nɛ pa-laŋɩyɛ pilim yɔ.» Yesu tasɩ ñɩɣʋ niye tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Koboyaɣ tɩnaa lɛ mba panɩɣ Ɛsɔ tɔm nɛ pɔɖɔŋ tɩ-yɔɔ yɔ!» (Luka 11:28) Ða Yehowa sɛyaa ɖɩkɛ samaɣ ŋga kɛwɛ koboyaɣ taa yɔ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkalɩɣ Ɛsɔtɔm nɛ ɖɩñakɩ pana se ɖɩɖɔ tɔm ndʋ ɖɩkpɛlɩkɩɣ yɔ tɩ-yɔɔ yɔ. (Yak. 1:​22-25) Wazaɣ nakɛyɛ lɛ se ɖɔ-tɔm kɛdɩɣnɩ Yehowa. (Ekl. 12:13) Pɩtasɩ lɛ, ye ɖɩɖɔŋ tɔm ndʋ ɖɩkalɩɣ Ɛsɔtɔm taa yɔ tɩ-yɔɔ yɔ, koboyaɣ wɛɣ ɖɔ-hɔʋ taa nɛ pɩkɩlɩ nɛ taabalɩyɛ kɩbanɖɛ wɛɣ ɖa nɛ ɖo-koobiya ɖɛ-hɛkʋ taa. Pɩtasɩ lɛ, ɛyaa mba paaɖɔŋ Yehowa paɣtʋ yɔɔ yɔ pakatɩɣ kala ndɩ ndɩ; ye ɖɩɖɔŋ Ɛsɔtɔm yɔɔ yɔ, ɖɩfɛɣ a-taa sakɩyɛ. Tɔm ndʋ ɖeyi ɖeyi Wiyaʋ Daviid yɔɔdaa. Ete hendu nɛ ɛyɔɔdɩ Yehowa paɣtʋ nɛ ɛ-tɔm hʋʋ tɔm nɛ pɩtɛ lɛ, ɛkɔ tɔm ñʋʋ se: «Ɛyʋ ɛɖɔŋ tɩ-yɔɔ yɔ, ehikiɣ kɩhɛyʋʋ sɔsɔʋ.»—Keɣ. 19:​7-11. w24.09 2 § 1-3

Alɩwaatʋ ndʋ Yehowa cɔŋnɩ ɛ-sɛyaa tɛtʋ yɔɔ yɔ, ɛbɛ ɛnaɣ? Ɛsɩm alɩwaatʋ ndʋ ɖɩnɩɣ leleŋ yɔ nɛ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩnɩɣ wɩzasɩ yɔ. (Keɣ. 37:18) Alɩwaatʋ ndʋ ɛnaɣ se ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩlakɩ mbʋ payɩ ɖɩpɩzɩɣ yɔ nɛ ɖɩsɛɣ-ɩ paa ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩnɩɣ siziŋ ɖa-maɣzɩm taa yɔ, pɩlakɩ-ɩ leleŋ siŋŋ. Kɔzɩ kɔzɩ lɛ, ɛsɔɔlɩ siŋŋ se ɛsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɛhɛzɩ ɖa-laŋɩyɛ. Keɣa 147:3 yɔɔdʋʋ se mba pa-laŋa pʋʋtaa yɔ, Yehowa ‘hɔkʋʋ pe-heŋ.’ Mayaɣ ŋga kawɩlɩɣ ɛzɩma Yehowa sɩɣnɩ mba pɛwɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa yɔ nɛ sɔɔlɩm yɔ. Ɛlɛ, ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩla nɛ ɛzɩma Yehowa sɩɣnɩ-ɖʋ yɔ pɩwazɩ-ɖʋ? Ðɩna kɩɖaʋ nakʋyʋ. Ðɔkɔtɔ weyi ɛwɛ niye yɔ, ɛpɩzɩɣ ɛñaɣ pana nɛ ɛsɩnɩ ɛyʋ weyi pɩkʋ-ɩ yɔ nɛ e-heŋ waa. Ɛlɛ, pɩsa nɛ pɩwazɩ ɛyʋ weyi pɩkʋ-ɩ yɔ lɛ, pɩpɔzʋʋ se ɛɖɔ ɖɔkɔtɔ lɔŋ tasʋʋ yɔɔ camɩyɛ. Yehowa tɩŋɩɣnɩ Bibl yɔɔ nɛ ɛyɔɔdʋʋnɩ mba pɛwɛ laŋwɛɛkɩyɛ taa yɔ nɛ ɛtasɩɣ-wɛ lɔŋ nɛ sɔɔlɩm. w24.10 6 § 1-2

Ðooo lɛ, ɖa-takayɩsɩ yɔɔdaɣ se ɛyaa mba Yehowa kpakɩɣ-wɛ se pɛfɛyɩ siɣsiɣ yɔ pɛfɛyɩnɩ lidaʋ se pakaɣ-wɛ fezuu. Bibl taa kɛdɛsɩ sakɩyɛ yɔɔdʋʋ ɛzɩma Yehowa hʋnɩ tɔm ɛyaa mba pɛfɛyɩ siɣsiɣ yɔ pɩ-tɔm. Kɩɖaŋ nɩɩyɩ yɔ: Tɛʋ Sɔsɔʋ alɩwaatʋ taa, Yehowa ɖɩzɩ ɛyaa tɩŋa ɛlɛ ɛtɩɖɩzɩ Noowa nɛ ɛ-hɔʋ. Pɩtasɩ lɛ, ɛtɩŋnɩ Izrayɛɛlɩ mba yɔɔ nɛ ɛɖɩzɩ ajɛɛ 7 wena aawɛ Lidaʋ Tɛtʋ taa yɔ. Ɛtɩŋnɩ ɖɔɖɔ tiyiyu kʋɖʋm yɔɔ nɛ ɛkʋ Asiirii sɔɔjanaa 185000 ɖoo kʋɖʋma taa. (Wp. 7:​1-3; Iza. 37:​36, 37) Kɛdɛsɩ sɩnɛ sɩ-taa, ɛzɩ Bibl heyiɣ-ɖʋ kpayɩ se Yehowa ɖɩzɩ ɛyaa mba tam nɛ paatasɩɣ-wɛ fezuu wiɖiyi? Aayɩ. Ðɩɩsɩŋ ɛzɩma Yehowa hʋnɩ paa weyi tɔm yɔ; ɖɩɩsɩŋ ɖɔɖɔ se ɛyaa mba pasɩba yɔ paahiɣ waɖɛ se pɛkpɛlɩkɩ nɛ patɩlɩ Yehowa nɛ pekpiɖi yaa pataahiɣ. w24.05 3 § 5-7

Yesu kaatuu eduuye naɖɩyɛ nɛ ɖɩyɔɔdʋʋ halʋ lelu nɔɔyʋ tɔm. Ɛyɔɔdaa se halʋ lelu ɛnʋ ɛwɛɛ nɛ ɛpɔzʋʋ tɔm hʋyʋ nɔɔyʋ kaahɛzaɣ se ɛlɛ eɖezi ɛ-tɔm. Pɩtʋʋ fɛyɩ se Yesu tɔmkpɛlɩkɩyaa kaanɩ halʋ ɛnʋ ɛ-tɔm taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, pomulaɣ ɛyaa sakɩyɛ. (Luka 18:​1-5) Ða ɖɔɖɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩnɩɩ halʋ ɛnʋ ɛ-tɔm taa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɩtɩla pomuli-ɖʋ ɖe-wezuu caɣʋ alɩwaatʋ natʋyʋ taa. Sɔnɔ ɛjaɖɛ yɔɔ, ɛyaa sakɩyɛ muluu lalaa, palakɩ-wɛ mbʋ pɩtɩtʋʋzɩ yɔ yaa pawɩlɩɣ-wɛ ñaŋ, pʋyɔɔ lɛ alɩwaatʋ ndʋ pomuluu-ɖʋ yɔ pɩɩɖɩɣzɩɣ-ɖʋ. (Ekl. 5:8) Ɛlɛ alɩwaatʋ ndʋ ɖo-koobu nɔɔyʋ muluuni-ɖʋ yɔ, pitiki-ɖʋ yɔɔɔ nɛ pɩkɩlɩɣ. Toovenim taa lɛ, ɖo-koobiya wɛ ndɩ nɛ ɛyaa mba panazɩɣ-ɖʋ yaa pakaɖɩɣnɩ-ɖʋ yɔ; patɩsɔɔlɩ se pomuli-ɖʋ. Ɛlɛ patɩtalɩ pilim. Mbʋ Yesu laba alɩwaatʋ ndʋ kañatʋ tɩnaa muli-i yɔ, pɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ lɔŋ sakɩyɛ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖo-koyindinaa muluu-ɖʋ yɔ, ɖɩɖʋʋ suuɖu. Ye mbʋ, ye pɩlaba se ɖo-koobiya muli-ɖʋ yɔ pɩwɛɛ se ɖɩwɛɛ suuɖu nɛ pɩkɩlɩ. w24.11 2 § 1-2

Bibl alɩwaatʋ taa, kpɔnɔ kaakɛnɩ tɔɔnaɣ ŋga ɛyaa sakɩyɛ kɩlaɣ tɔɔʋ yɔ. (Kiɖe 14:18; Luka 4:4) Toovenim taa lɛ, kpɔnɔ tɔm kaacɛyaa kpem nɛ halɩ nabʋyʋ taa, Bibl lakɩnɩ tʋmɩyɛ tɔm piye «kpɔnɔ» nɛ kɩyɔɔdʋʋ tɔɔnaɣ tɔm. (Mat. 6:11) Maamaaci lakasɩ nasɩyɩ 2 taa, Yesu labɩnɩ tʋmɩyɛ ɖɔɖɔ kpɔnɔ, nɛ ɖɩsɩm maamaaci lakasɩ nzɩ camɩyɛ. (Mat. 16:​9, 10) Kɛdɛsɩ nzɩ, sɩ-taa lɛɛka wɛ Yohanɛɛsɩ ñʋʋ 6 taa. Ðɩɩtazɩɣ kɛdaɣ ŋga ka-taa lɛ, ɖɩkaɣ naʋ lɔŋ weyi kapɩzɩɣ nɛ kɛkpɛlɩkɩ-ɖʋ sɔnɔ yɔ. Yesu apostoloowaa tɛm tɔm susuu lɛ, pa nɛ Yesu pasaa mɛlɛ nɛ patɩŋ Galilee teŋgu yɔɔ se powolo nɛ pɛhɛzɩ. (Mark. 6:​7, 30-32; Luka 9:10) Powobi lone nɖɩ ɖɩ-taa nɔɔyʋ fɛyɩ yɔ Bɛtɩsayidaa tɛtʋ cɔlɔ. Ɛlɛ pitileɖi lɛ, ɛyaa kudokiŋ sakɩyɛ talɩ peeɖe. Yesu tɩla ɛzɩ ɛtɩna-wɛ yɔ. Ɛkpaɣ alɩwaatʋ nɛ ɛwɩlɩ-wɛ Kewiyaɣ yɔɔ tɔm nɛ ɛwaa kʋdɔndɩnaa. Ðanaɣ kaawɛɛ nɛ kaɖanɩɣ lɛ, tɔmkpɛlɩkɩyaa wɛɛ nɛ pɔpɔzʋʋ pa-tɩ se ɛzɩma samaɣ ŋga kakaɣ labʋ nɛ kehiɣ tɔɔnaɣ nɛ kɔtɔɔ. Pɩtɩla pa-taa nabɛyɛ kaawɛnɩ tɔɔnaɣ pazɩ, ɛlɛ pɩɩwɛɛ se pa-taa sakɩyɛ iwolo tɛtʋ taa nɛ paya tɔɔnaɣ.—Mat. 14:15. w24.12 2 § 1-2

Ðɔ-cɔzɔnaa Aɖam nɛ Ɛva paatalɩ pilim nɛ paacaɣ wezuu paradisuu kɩbaŋʋ nakʋyʋ taa. (Kiɖe 1:27; 2:​7-9) Papɩzaɣ se pacaɣ wezuu koboyaɣ taa tam. Ɛlɛ pʋwayɩ lɛ, pɩtɩŋa pɩlɛɣzɩ. Pelesi paradisuu nɛ lidaʋ ŋgʋ paawɛna se pacaɣ kɩ-taa tam yɔ. Ɛbɛ peyebini pe-piya? Bibl yɔɔdʋʋ se: «Kɩwɛɛkɩm tɩŋnɩ ɛyʋ kʋɖʋm [Aɖam] yɔɔ nɛ pɩlɩɩ ɛjaɖɛ yɔɔ nɛ sɩm ñatɩŋnɩ kɩwɛɛkɩm yɔɔ nɛ pɩlɩɩ, nɛ piyele nɛ sɩm wadɩ ɛyaa kpeekpe yɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pa-tɩŋa palabɩ kɩwɛɛkɩm.» (Roma 5:12) Kɩwɛɛkɩm Aɖam yebini-ɖʋ, nɛ kɩwɛɛkɩm ñɔkɔnɩ sɩm. Kɩwɛɛkɩm mbʋ Aɖam yebini-ɖʋ yɔ, pɩwɛ ɛzɩ kɩmɩyɛ sɔsɔɖɛ nɖɩ ɖa-taa nɔɔyʋ ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛhɛyɩ yɔ. (Keɣ. 49:8) Yesu kpaɣ kɩwɛɛkɩm nɛ ɛmaɣzɩnɩ «kɩma.» (Mat. 6:12; Luka 11:4) Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩlakɩ kɩwɛɛkɩm yɔ, pɩwɛ ɛzɩ ɖɩtɔɔ Yehowa kɩmɩyɛ yɔ. Yehowa pɩzaɣ se ɛpɔzɩ-ɖʋ se ɖɩhɛyɩ kɩmɩyɛ nɖɩ. Ye Yehowa ɛtaala ɖʋtʋ natʋyʋ se pɩsa nɛ ekpeɣ-ɖʋ yɔ, pɩwɩlɩɣ se alɩwaatʋ ndʋ ɖɩsɩkɩ yɔ ɖɩhɛyɩɣ kɩmɩyɛ nɖɩ, nɛ ɖɩɩtasɩɣ wɛnʋʋ lidaʋ nakʋyʋ se ɖɩcaɣ wezuu cee wayɩ.—Roma 6:7. w25.02 2-3 § 2-3

Pɩkɛnɩ-ɖʋ waɖɛ sɔsɔɖɛ se ɖisusi lalaa Ɛsɔ Kewiyaɣ toovenim tɔm. Pɩtɩkɛ ɛyaa tɩŋa wɛnɩnɩ waɖɛ nɖɩ. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Alɩwaatʋ ndʋ Yesu kaawɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ, ɛtaaha feziŋ kɩdɛkɛdɩŋ nʋmɔʋ se ɩlɩzɩ aseɣɖe ɛ-yɔɔ. (Luka 4:41) Sɔnɔ, pʋcɔ nɛ nɔɔyʋ kpɛndɩ Yehowa samaɣ yɔɔ nɛ esusi tɔm lɛ, pɩwɛɛ se ɛcaɣ wezuu ŋgʋ kɩkɛdɩɣnɩ Yehowa yɔ. Ye ɖɩlɩzɩɣ aseɣɖe paa le nɛ alɩwaatʋ ndʋ payɩ ɖɩpɩzɩɣ yɔ, ɖɩwɩlɩɣ se ɖa-taa wɛ leleŋ nɛ waɖɛ nɖɩ. Ɛzɩ Yesu yɔ, ɖa-kaɖʋwa lɛ se ɖiɖuu Kewiyaɣ ɖomaɣ ɛyaa laŋa taa nɛ ɖɩmɩzɩ-kɛ lɩm. (Mat. 13:​3, 23; 1 Kɔr. 3:6) Ɛzɩ Yesu yɔ, Yehowa ɛgbɛyɛ lakɩ mbʋ payɩ ɖɩpɩzɩɣ yɔ se ɖɩsɩnɩ ɛyaa nɛ patɩlɩ Ɛsɔ hɩɖɛ. Ðɩtɩŋnɩ Bibl—Ɛjaɖɛ kɩfaɖɛ tɔm ɖɛzʋʋ yɔɔ nɛ ɖɩla mbʋ. Bibl ŋgʋ kɩ-taa, papɩsɩnɩ Ɛsɔ hɩɖɛ lona wena a-taa ɖɩɩwɛ kiɖe tɛɛ kʋnʋmɩŋ weyi ɩ-taa paama-kʋ yɔ a-taa. Lɛɛlɛɛyɔ, pɛɖɛzɩ Bibl ŋgʋ kɩ-tɩŋa yaa kɩ-hɔɔlʋʋ kʋnʋmɩŋ weyi ɩ-taa yɔ, ɩcɛzɩ 270. w24.04 9 § 8-9

Koobiya abalɩñɩma mba pɛwɛ koboyaɣ taa pe-nesi ɖɔkʋʋ taa yɔ, ɖoŋ ɖoŋ lɛ, pa-taa nabɛyɛ lakɩ nabʋyʋ paa evemiye nɖɩ nɛ pawɩlɩɣ pa-halaa se pɔsɔɔlɩ-wɛ siŋŋ. (1 Yoh. 3:18) Walʋ nɔɔyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛtɩŋnɩ lakasɩ cikpesi nasɩyɩ yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ ɛ-halʋ se ɛsɔɔlɩ-ɩ; ɛpɩzɩɣ nɛ ɛɖɔkɩ e-nesi yaa ɛkpɛlɩ ɛ-yɔɔ. Ɛpɩzɩɣ nɛ etiyini-i message nɛ eheyi-i se: «Mɛwɛɛ mamaɣzɩɣ ñɔ-yɔɔ kpem» yaa ɛpɔzɩ-ɩ se: «Ñe-evemiye wɛɛ nɛ ɖɩɖɔŋ camɩyɛ na?» Nabʋyʋ taa, ɛpɩzɩɣ nɛ ɛma ɛ-halʋ tɔm takayaɣ cikpelaɣ nakɛyɛ yɔɔ nɛ eheyi-i se ɛsɔɔlɩ-ɩ siŋŋ. Ye walʋ ɛlakɩ mbʋ yɔ, ɛɖʋʋ ɛ-halʋ hɩɖɛ nɛ pɩcɛyɩsɩɣ pe-nesi ɖɔkʋʋ. Walʋ weyi ɛɖʋʋ ɛ-halʋ hɩɖɛ yɔ, eheyiɣ ɛ-halʋ mbʋ pʋyɔɔ ɛlɛ mʋ ñɩm ɛ-ɛsɩndaa yɔ nɛ ɛkpazɩɣ-ɩ ɖoŋ. Pɩsa nɛ ɛla mbʋ lɛ, ɛɛsɔʋ se ɛsɛɛ ɛ-halʋ mbʋ payɩ ɛlɛ lakɩ nɛ ɛɖʋʋ-ɩ nesi yɔ pɩ-yɔɔ. (Kol. 3:15) Alɩwaatʋ ndʋ walʋ saŋ ɛ-halʋ yɔ, ɛlɛ taa lakɩ leleŋ kpem. Ɛwɛɣ pɛɛyɛ taa, ɛnaɣ se ɛ-walʋ sɔɔlɩ-ɩ nɛ ɛɖʋʋ-ɩ hɩɖɛ. w25.01 11 § 15; 13 § 16

Keɣa 15 tɛmnɩ lidaʋ tɔm tʋnɛ: «Ɛyʋ weyi ɛlakɩ mbʋ yɔ, pɩɩkaɣ-ɩ ñamsʋʋ kpa.» Mayaɣ ŋga ka-taa, keɣa maɖʋ wɩlɩɣ mbʋ pʋyɔɔ Ɛsɔ sɔɔlaa se ɖɩla mbʋ payɩ pɩ-tɔm ɛyɔɔdɩ keɣa ŋga ka-taa yɔ. Yehowa sɔɔlaa se ɖɩwɛɛ taa leleŋ taa. Ye ɖɩlakɩ mbʋ ɛpɔzʋʋ-ɖʋ se ɖɩla yɔ, piɖeɣni-ɖʋ nɛ pɩkɩlɩ nɛ ɛkaɣ ɖɔ-yɔɔ kandɩyʋʋ. Mba Yehowa mʋ-wɛ ɛgɔndʋ e-kizinziku tɛɛ yɔ, papɩzɩɣ nɛ paɖaŋ cee wayɩ kɩbaŋʋ kpam. Patam numwaa mba pɔɖɔkɩ pe-siɣsiɣ wɛtʋ yɔ, pakaɣ kpaʋ ɛsɔdaa nɛ pacaɣ «ɖɩjaɣyɛ sakɩyɛ» nɖɩ Yesu ñɔɔzaa nɛ ɛsɩɩ-wɛ yɔ ɖɩ-taa. (Yoh. 14:2) Piyele nɛ mba pɛwɛnɩ lidaʋ se pakaɣ caɣʋ tɛtʋ yɔɔ yɔ, paɖaŋ lidaʋ tɔm ndʋ tɩwɛ Natʋ 21:3 taa yɔ kpam. Pɩkɛnɩ-ɖʋ hɩɖɛ ɖʋʋ siŋŋ se Yehowa sɔɔlaa se ɛmʋ-ɖʋ ɛgɔndʋ e-kizinziku tɛɛ nɛ ɖɩwɛɛ peeɖe tam.—Keɣ. 15:​1-5. w24.06 13 § 19-20

Ɛbɛ payaɣ se samtʋ? Bibl taa lɛ, tɔm piye «samtʋ» pɩzɩɣ nɛ pɩkɛ mbʋ payɩ piyeki se nɔɔyʋ hɩɖɛ ɛsɛɛ yɔ. Yehowa holi Izrayɛɛlɩ mba yomiye taa Ejipiti nɛ pitileɖi lɛ, ɛlɩzɩ ɛ-samtʋ nɛ ɛwɩlɩ-wɛ. Maɣzɩ nɛ ŋna: Izrayɛɛlɩ mba miiliyɔɔwaa kpeɣli Sinayii Pʋʋ liu tɛɛ se pewelisini pɛ-Ɛsɔ. Mɩndʋ yuŋ ñɩndʋ natʋyʋ huuzi pʋʋ yɔɔ. Kpaagbaa mbʋ lɛ, tɛtʋ paɣzɩ ñamsʋʋ ɖoŋ, pʋʋ tɔʋ miŋ, tɛʋ nazɩɣ nɛ kɩñɩlɩsɩɣ nɛ nɔndɔʋ nakʋyʋ wiɣ ɖoŋ. (Ejl. 19:​16-18; 24:17; Keɣ. 68:8) Alɩwaatʋ ndʋ Yehowa lɩzɩ ɛ-samtʋ sɔsɔtʋ ndʋ nɛ ɛwɩlɩ yɔ, pɩtʋʋ fɛyɩ se pɩɩɖɩɣzɩ Izrayɛɛlɩ mba siŋŋ. Nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩcɛlɩ Yehowa samtʋ sɔnɔ yɔ ɩ-taa nakʋyʋ lɛ se ɖiheyi ɛyaa lalaa e-ɖoŋ sɔsɔŋ nɛ ɛ-wɛtʋ kɩbandʋ yɔɔ tɔm. Ðɩcɛlɩɣ ɖɔɖɔ Yehowa samtʋ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩɖʋʋ-ɩ hɩɖɛ mbʋ payɩ ɛsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩlakɩ yɔ pɩ-yɔɔ yɔ.—Iza. 26:12. w25.01 2 § 2-3

Alɩwaatʋ ndʋ Izrayɛɛlɩ mba wokaɣ Lidaʋ Tɛtʋ taa yɔ, ɛyaa mba pa-hɩla kaasɛwa yɔ pakaɖɩnɩ Moyizi nɛ pataatisi se ɛnʋ Yehowa lɩzaa se eɖiyi-wɛ. Pɔyɔɔdaa se: «Samaɣ kpeekpe kɛ kiɖeɖeɣa [pɩtɩkɛ Moyizi ɖeke], samaɣ taa ɛyaa tɩŋa kɛ kiɖeɖema, nɛ Yehowa wɛ pɛ-hɛkʋ taa.» (Kɩg. 16:​1-3) Pɩkɛ toovenim se Yehowa ɛsɩndaa lɛ, «samaɣ kpeekpe» kɛ kiɖeɖeɣa, paa mbʋ yɔ Moyizi Yehowa lɩzaa se ɛɖɛɛ samaɣ nɔɔ. Mba pakaɖaɣnɩ Moyizi yɔ, toovenim taa lɛ Yehowa pɛwɛɛ nɛ pakaɖɩɣna. Pataaka pa-lɩmaɣza mbʋ Yehowa kaasɔɔlaa yɔ pɩ-yɔɔ, ɛlɛ paakam pa-lɩmaɣza mbʋ pa-maɣmaɣ paasɔɔlaa yɔ pɩ-yɔɔ na; pañɩnaɣ se patasɩ wɛnʋʋ ɖoŋ nɛ pa-hɩla sɛɛ nɛ pɩkɩlɩ. Yehowa kʋ ñʋndɩnaa mba palakaɣ ñʋʋ taa ɖoŋ yɔ nɛ ɛyaa kudokiŋ sakɩyɛ mba patɩnaɣ pɔ-yɔɔ yɔ. (Kɩg. 16:​30-35, 41, 49) Sɔnɔ, ɖa-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se Yehowa tɩsɔɔlɩ mba paaɖɔŋ ɛ-ɛgbɛyɛ lɔŋ tasʋʋ yɔɔ yɔ. w24.07 11 § 11

Ða-alɩwaatʋ taa ɛyaa hɔɔlʋʋ sɔsɔʋ iitisiɣ se ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩkaɣ tɛm, nɛ halɩ pohoŋuu-ɖʋ; mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖa ɖetisiɣ se ɛjaɖɛ kaɣ tɛm. (2 Pɩy. 3:​3, 4) Ɛlɛ tɔm sakɩyɛ wɛɛ nɛ ɖɩɩsɩŋ-tʋ. Pɩpɔzʋʋ se ɖɩwɛɛnɩ tisuu siŋŋ se ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩkaɣ tɛm alɩwaatʋ kɩbandʋ yɔɔ nɛ ɖitisi ɖɔɖɔ se Yehowa kaɣ cɔnʋʋ ɖɔ-yɔɔ. Pɩwɛɛ ɖɔɖɔ se ɖɩwɛɛnɩ tisuu siŋŋ se «yom siɣsiɣ tʋ nɛ lɔŋsɩnɖʋ» yɔɔ Yehowa tɩŋɩɣna nɛ eɖiyiɣ-ɖʋ sɔnɔ. (Mat. 24:45) Alɩwaatʋ ndʋ kʋñɔŋ sɔsɔʋ paɣzɩɣ yɔ, pɩtɩla ɖɩkaɣ mʋʋ lɔŋ tasʋʋ nabʋyʋ ɖeyi ɖeyi se pɩya ɖa-ñʋʋ. Lɛɛlɛɛyɔ pɩwɛɛ se ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩtaa liu lɔŋ weyi mba pɛɖɛɣ nɔɔ Yehowa ɛgbɛyɛ yɔ patasɩɣ-ɖʋ yɔ nɛ pɩkɩlɩ. Ye pɩwɛ-ɖʋ kaɖɛ lɛɛlɛɛyɔ se ɖɩɖɔ lɔŋ weyi patasɩɣ-ɖʋ yɔ ɩ-yɔɔ yɔ, pɩkaɣ-ɖʋ wɛʋ kaɖɛ se ɖɩɖɔ lɔŋ weyi patasɩɣ-ɖʋ kʋñɔŋ sɔsɔʋ alɩwaatʋ taa yɔ ɩ-yɔɔ nɛ pɩkɩlɩ. w24.09 11 § 11-12

Lʋlɩyaa mba pɛkɛ Krɩstʋ mba yɔ, panawa se paalʋlʋʋ pɩɣa nɛ tisuu. Alɩwaatʋ wɛɣ nɛ tɩɖɛɣ lɛ, pɩɣa nakɛyɛ pɩzɩɣ nɛ kɔpɔzɩ ka-tɩ se: «Ɛbɛ wɩlɩɣ se Ɛsɔ wɛɛ? Tɔm ndʋ Bibl yɔɔdʋʋ yɔ, tɩkɛ toovenim na?» Bibl seɣtiɣ-ɖʋ se ɖɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ ‘ɖa-ñʋʋ taa maɣzɩm’ nɛ ‘ɖiwili pɩtɩŋa camɩyɛ.’ (Roma 12:1; 1 Tes. 5:21) Ɛlɛ ɛzɩma ŋpɩzɩɣ nɛ ŋsɩnɩ ña-pɩɣa nɛ kɛcɛyɩsɩ ke-tisuu? Seɣti ña-pɩɣa nɛ ka-maɣmaɣ kañɩnɩ nɛ kana mbʋ pɩwɩlɩɣ se Bibl taa tɔm kɛ toovenim yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ ña-pɩɣa pɔzʋʋ-ŋ tɔm yɔ, tɩŋnɩ waɖɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ nɛ ŋwɩlɩ-kɛ ɛzɩma kapɩzɩɣ nɛ kañɩnɩ tɔm ndʋ kɔpɔzaa yɔ tɩ-yɔɔ cosuu ɖɔ-tɔm ñɩnʋʋ wondu taa yɔ. Tɩ-taa natʋyʋ lɛ Index des publications des Témoins de Jéhovah nɛ Guide de recherche pour les Témoins de Jéhovah. Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋseɣti-kɛ se kañɩnɩ tɔm ñʋŋ nɛ videowaa mba papɩzɩɣ pasɩnɩ-kɛ nɛ kana se Bibl tɩkɛ takayaɣ kɩbaŋa ŋga ɛyaa mawa yɔ yem yɔ. Ɛlɛ, kɩkɛ «Ɛsɔ tɔm.»—1 Tes. 2:13. w24.12 14-15 § 4-5

Ɛzɩma ɛzʋtʋyaa pɩzɩɣ nɛ pamaɣzɩnɩ Yesu? Pɩwɛɛ se pafalɩsɩ koobiya abalɩñɩma pɩkpɛndɩnɩ piya evelisi nɛ pasɩnɩ-wɛ nɛ papɩzɩ pala ɛgbɛyɛ taa tʋma nɛ pɩkɩlɩ. Ɛzʋtʋyaa nawa se koobiya mba pɛwɛɛ nɛ pafalɩsɩɣ yɔ patɩtalɩ pilim. Pɩwɛɛ se patasɩ koobiya abalɩñɩma mba lɔŋ nɛ sɔɔlɩm nɛ paba pɩzɩ nɛ pɛkpɛlɩkɩ lɔŋ, pɛwɛɛnɩ tɩ luzuu, pɛwɛɛ siɣsiɣ nɛ pɔsɔɔlɩ se pasɩnɩ lalaa. (1 Tim. 3:1; 1 Pɩy. 5:5) Pɩtɩkɛ tɔm susuu tʋmɩyɛ ɖeke Yesu ɖʋ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa, ɛlɛ ɛɖʋ-wɛ tʋmɩyɛ ɖɔɖɔ se pawɩlɩ tɔm. Pʋtɔma, tɔmkpɛlɩkɩyaa kaamaɣzaa se patɩmʋna se pala tʋmɩyɛ nɖɩ. Ɛlɛ Yesu taa ñaatɛma se papɩzɩɣ nɛ palabɩ-ɖɩ, nɛ eheyi-wɛ mbʋ. Ɛ-taa kaatɛma, pʋyɔɔ eheyi-wɛ se: «Ɛzɩ Caa tiyuu-m yɔ, ma ɖɔɖɔ mentiyiɣ-mɩ.»—Yoh. 20:21. w24.10 16 § 15; 17 § 17

Daviid kaakɛ wiyaʋ sɔsɔ nɔɔyʋ. Ɛɛkɛ ɖɔɖɔ minziiki maɖʋ, koosi mayʋ, you laɖʋ nɛ nayʋ. Ɛɛkatɩ kala sakɩyɛ. Pɩɩwɛɛ se ese pɩnzɩ sakɩyɛ nɛ ɛya e-wezuu ñʋʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Wiyaʋ Sɔɔlɩ sʋsaɣ-ɩ. Daviid pɩsɩ wiyaʋ lɛ, pɩɩwɛɛ se ɛtasɩ seu nɛ ɛya e-wezuu ñʋʋ alɩwaatʋ ndʋ ɛ-pɩyalʋ Absalɔm ñɩnaɣ se ɛmʋ kewiyitu yɔ. Paa Daviid kaakatɩ kala nɛ ɛlʋkɩnɩ ɛ-ɛjandʋ ɖɔɖɔ yɔ, ɛɛwɛ siɣsiɣ Yehowa ɛsɩndaa nɛ pɩkɔɔ pɩtalɩ ɛ-sɩm wiye. Yehowa yɔɔdɩ ɛ-tɔm se: «Ɛkɛ ɛyʋ weyi ɛ-tɔm kɛdɩnɩ-m yɔ.» Ye mbʋ, pɩmʋnaa se ɖiwelisi Daviid lɔŋ tasʋʋ. (1 Awi. 15:5) Iyele nɛ ɖɩna lɔŋ weyi Daviid tasɩ ɛ-pɩyalʋ Salomɔɔ weyi ɛkaɣ kewiyitu tɔɔʋ ɛ-sɩm wayɩ yɔ. Yehowa lɩzɩ Salomɔɔ se ɛma templo ŋgʋ kɩ-taa ɛyaa pɩzɩɣ nɛ pɛsɛɛ-ɩ yɔ. (1 Kro. 22:5) Salomɔɔ kaɣaɣ katʋʋ kala. Suwe Daviid heyi-i? Daviid heyi ɛ-pɩyalʋ se ye ɛñaŋ Yehowa yɔ, pɩkaɣ-ɩ ɖenuu e-wezuu caɣʋ taa.—1 Awi. 2:​2, 3. w24.11 10 § 9-11

Walʋ weyi ɛlakɩ ɛ-halʋ puuyaɣ lakasɩ nɛ ɛtʋʋ-ɩ ɖɔɖɔ yɔ, pɩwɛɛ se ɛkpɛzɩ nɩŋgbanzɩ nɛ ɛñɔɔzɩ ɛ nɛ Yehowa pa-taabalɩyɛ nɛ ɛtɛ ɛñɔɔzɩ ɛ nɛ ɛ-halʋ pa-taabalɩyɛ. Kajalaɣ lɛ, pɩwɛɛ se etisi se ɛwɛnɩ ɛjandʋ sɔsɔtʋ. Nabʋyʋ fɛyɩ se pɩwɛ mɛsaɣ tɛɛ nɛ Yehowa ɛɛnaɣ. (Keɣ. 44:21; Ekl. 12:14; Ebr. 4:13) Nabʋlɛ lɛ, pɩwɛɛ se eyele labʋ ɛ-halʋ kañatʋ lakasɩ nɛ ɛlɛɣzɩ ɛ-wɛtʋ. (Adu. 28:13) Nabudozo lɛ, pɩwɛɛ se etendi ɛ-halʋ nɛ Yehowa se pakpaɣ nɛ pekpeɣ-i. (Tʋma 3:19) Pɩwɛɛ se ɛpɔzɩ ɖɔɖɔ Yehowa se ɛsɩnɩ-ɩ nɛ ɛsɔɔlɩ se ɛlɛɣzɩ, nɛ ɛsɩnɩ-ɩ ɖɔɖɔ nɛ ɛñaɣ pana nɛ ɛ-maɣzɩm, ɛ-yɔɔdaɣ nɛ ɛ-lakasɩ la nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ Yehowa sɔɔlɩm. (Keɣ. 51:​10-12; 2 Kɔr. 10:5; Filp. 2:13) Nabʋnaza lɛ, pɩwɛɛ se ɛ-lakasɩ ɩla nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ ɛ-adɩma, pʋ-tɔbʋʋ se ɛpaɖɩ puuyaɣ lakasɩ nɛ tɔm ndʋ tɩpɩzɩɣ nɛ tɩɖʋ ɛ-halʋ ɖɩwɩzɩyɛ yɔ. (Keɣ. 97:10) Kagbanzɩ, pɩwɛɛ se ɛñɩnɩ sɩnʋʋ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa cɔlɔ lɛɛ lɛɛ. (Yak. 5:​14-16) Loɖo, pɩwɛɛ se ɛkpaɣ lɩmaɣza wena apɩzɩɣ nɛ asɩnɩ-ɩ nɛ ɛtaatasɩ tɔlʋʋ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa yɔ. w25.01 11 § 14

Ŋsɔɔlɩ Ɛsɔ Yehowa weyi ɛlabɩ-ŋ kʋjɔŋ kɩbaŋ tɩŋa, pɩkpɛndɩnɩ wezuu yɔ? Ŋsɔɔlaa se ŋwɩlɩ-ɩ ñɔ-sɔɔlɩm na? Nʋmɔʋ kɩbaŋʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ ŋpɩzɩɣ ŋtɩŋna nɛ ŋla mbʋ yɔ, ŋgʋ lɛ se ŋha-ɩ ña-tɩ nɛ pʋwayɩ lɛ, ŋyele nɛ pamɩyɩsɩ-ŋ lɩm. Ye ŋkpɛzɩ nɩŋgbanzɩ nzɩ yɔ piyeki nɛ ŋpɩsɩ Yehowa hɔʋ taa tʋ. Mbʋ pɩlɩɣ pɩ-taa yɔ lɛ se ña-Caa nɛ ña-Taabalʋ Yehowa kaɣ-ŋ ɖiyuu nɛ ɛcɔnɩ ñɔ-yɔɔ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋpɩsɩ ɛ-pʋyʋ. (Keɣ. 73:24; Iza. 43:​1, 2) Alɩwaatʋ ndʋ ŋhaɣ ña-tɩ Ɛsɔ nɛ ŋyele nɛ pamɩyɩsɩ-ŋ lɩm yɔ, piyeki ɖɔɖɔ se ŋwɛɛnɩ wezuu maatɛŋ lidaʋ. (1 Pɩy. 3:21) Nabʋyʋ wɛɛ nɛ pɩɖɩkɩ-ŋ nʋmɔʋ se ŋtaaha ña-tɩ nɛ pamɩyɩsɩ-ŋ lɩm na? Ye mbʋ yɔ, pɩtɩkɛ ñe-ɖeke. Ɛyaa miiliyɔɔwaa mba pɛtɛm haʋ pa-tɩ nɛ pamɩyɩsɩ-wɛ lɩm yɔ, pɩɩpɔzaa se pɛlɛɣzɩ pɛ-wɛtʋ nɛ pa-lɩmaɣza nɛ pɩsa nɛ patalɩ kaɖʋwa ŋga. Lɛɛlɛɛyɔ, pɛsɛɣ Yehowa nɛ taa leleŋ nɛ kpekpeka. w25.03 2 § 1-2

Bibl taa lɛ, pakpakɩɣ kɩwɛɛkɩm ɖoŋ ɖoŋ nɛ pamaɣzɩɣnɩ sʋʋtʋ yuŋ ñɩndʋ natʋyʋ. Wiyaʋ Daviid yɔɔdɩ ɛ-kɩwɛɛkɩm tɔm ɛzʋnɔ: «Man-kɩwɛɛkɩm kpa huuye nɛ pɩkɩlɩ ma-ñʋʋ; pɩkɩlɩ-m yuŋ kpem, pɩwɛ ɛzɩ sʋʋtʋ sɔsɔtʋ natʋyʋ yɔ.» (Keɣ. 38:4) Ɛlɛ Yehowa kpakɩɣ nɛ ekpeɣu mba pekpiɖiɣ pa-kɩwɛɛkɩm yɔɔ yɔ. (Keɣ. 25:18; 32:5) Ebree tɔm pee wena pɛɖɛzaa se «kpaɣʋ nɛ kpeɣu» yɔ, a-tɔbʋʋ lɛ se «kʋsʋʋ» yaa «kpaɣʋ.» Ye mbʋ, alɩwaatʋ ndʋ Yehowa kpakɩɣ ɖa-kɩwɛɛkɩm nɛ ekpeɣu-ɖʋ yɔ, ɛkʋsʋʋ sʋʋtʋ yuŋ ñɩndʋ ɖɔ-yɔɔ. Pɩwɛ ɛzɩ sʋʋtʋ yuŋ ñɩndʋ kaawɛnɩ ɖa-hazasɩ yɔɔ nɛ ɛkpaɣ-tʋ nɛ ɛɖɛna yɔ. Bibl labɩnɩ tʋmɩyɛ tɔm pee lɛɛna nɛ kɩwɩlɩɣ se Yehowa kpakɩɣ ɖa-kɩwɛɛkɩm nɛ eposuuni-ɖʋ. Keɣa 103:12 heyiɣ-ɖʋ se: «Ɛzɩ wɩsɩ ɖɩlɩyɛ posuu kpem nɛ wɩsɩ ɖɩɖʋyɛ yɔ, mbʋ ɖɔɖɔ eposini-ɖʋ ɖa-kɩdɛkɛdɩm.» Wɩsɩ ɖɩlɩyɛ kɛnɩ lone nɖɩ ɖɩkɩlɩ posinuu wɩsɩ ɖɩɖʋyɛ yɔ. Lona ana, aakaɣ katʋʋ wiɖiyi kpa. Pʋ-tɔbʋʋ lɛ se Yehowa kpakɩɣ ɖa-kɩwɛɛkɩm nɛ eposuuni-ɖʋ ɖooo poliŋ nɛ pɩkɩlɩ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩ yɔ. Tɔm ndʋ, tɩhɛzɩɣ ɖa-laŋɩyɛ se Yehowa kpakɩɣ ɖa-kɩwɛɛkɩm nɛ ekpeɣu-ɖʋ caɣ caɣ. w25.02 9 § 5-6

Yesu pɩsɩ ɛsɔdaa lɛ, apostoloo Pɩyɛɛrɩ la maamaaci lakasɩ nasɩyɩ. Ɛwa abalʋ nɔɔyʋ, ɛɛkɛ kaakalaɣ nɛ mbʋ palʋlɩ-ɩ. (Tʋma 1:​8, 9; 3:​2, 6-8) Piyeba nɛ samaɣ sɔsɔɔ nakɛyɛ kpeɣli Pɩyɛɛrɩ cɔlɔ. (Tʋma 3:11) Paa Pɩyɛɛrɩ ɛpaɣlɩ sɔnzɩ nzɩ sɩ-taa ɛyaa sɔɔlɩ lona sɔsɔna nɛ hɩɖɛ ɖʋʋ yɔ, etiyele nɛ pɛcɛlɩ-ɩ samtʋ. Ɛlɛ eluzi ɛ-tɩ nɛ ɛcɛlɩ samtʋ Yehowa nɛ Yesu. Ɛyɔɔdaa se: «[Yesu] hɩɖɛ taa, nɛ tisuu mbʋ ɖɩwɛnɩ ɛ-hɩɖɛ yɔɔ yɔ, pʋyɔɔ abalʋ weyi ɩnaɣ nɛ ɩsɩmɩ-ɩ yɔ, ɛkpa ɖoŋ.» (Tʋma 3:​12-16) Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ Pɩyɛɛrɩ kɩɖaʋ nɛ ɖɩwɛɛnɩ tɩ luzuu. Pɩtɩkɛ samtʋ ɖɩñɩnɩɣ nɛ ɖɩlakɩ ɛyaa lalaa camɩyɛ lakasɩ ɛlɛ ɖɩlakɩ mbʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖɩsɔɔlɩ Yehowa nɛ ɛyaa. Ye ɖɩɖʋʋ Yehowa nɛ ɖo-koobiya lɩm nɛ taa leleŋ paa ɛyaa ɩɩnaɣ mbʋ ɖɩlakɩ yɔ, ɖɩwɩlɩɣ se ɖɩwɛnɩ tɩ luzuu siŋŋ.—Mat. 6:​1-4. w25.03 10-11 § 11-12

Ye ɖɩkaŋ ɖa-lɩmaɣza sɔɔlɩm mbʋ ɖɩwɛnɩ Yehowa nɛ ɛyaa lalaa yɔɔ yɔ pɩ-yɔɔ yɔ, pɩpɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩwɛɛ kpekpeka tɔm susuu taa nɛ pɩkɩlɩ. (Mat. 22:​37-39) Maɣzɩ nɛ ŋna leleŋ weyi Yehowa nɩɣ alɩwaatʋ ndʋ ɛnaɣ-ɖʋ ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩlakɩ tɔm susuu tʋmɩyɛ yɔ, maɣzɩ ɖɔɖɔ nɛ ŋna leleŋ weyi ɛyaa nɩɣ alɩwaatʋ ndʋ papaɣzɩɣ Bibl kpɛlɩkʋʋ yɔ! Tɔzɩ ɖɔɖɔ se mba pewelisiɣ tɔm ndʋ ɖisusuu-wɛ yɔ nɛ palɩzɩɣ se pɛsɛɣ Yehowa yɔ, pakaɣ caɣʋ wezuu maatɛŋ. (Yoh. 6:40) Lɩmaɣza naayɛ yɔɔ lɛ, ŋwɛ ña-ɖɩɣa nɛ pɩɩsaŋ se ŋlɩɩnɩ awayɩ? Ye mbʋ yɔ, ka ña-lɩmaɣza mbʋ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋla nɛ ŋwɩlɩ Yehowa nɛ ɛyaa lalaa ñɔ-sɔɔlɩm yɔ pɩ-yɔɔ. COVID-19 kʋdɔŋ alɩwaatʋ taa, Samuel nɛ Dania pataapɩzɩɣ se palɩɩnɩ awayɩ. Kaɖɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa, patɩŋaɣnɩ kaŋgalaafu yɔɔ nɛ posusuu tɔm ɖoŋ ɖoŋ, pamaɣaɣ ɛyaa takayɩsɩ, nɛ patɩŋaɣnɩ zoom yɔɔ nɛ pɛkpɛlɩkɩɣnɩ ɛyaa Bibl. Samuel nɛ Dania pɛ-wɛtʋ taahaɣ-wɛ nʋmɔʋ se pala ɛzɩ pɔsɔɔlʋʋ yɔ Yehowa sɛtʋ taa, ɛlɛ palabɩ mbʋ papɩzɩɣ yɔ nɛ piyeba nɛ pehiɣ taa leleŋ. w24.04 18 § 15-16

Paa pɩtɩcɛyɩ se ɛyʋ ɛɖɔkɩ nesi pʋcɔ nɛ ehiɣ koboyaɣ yɔ, mba pɛkɛ aɖamɛɛ yɔ, paa patɩɩkɛ evebiya, pɛlaa yaa mba papɩwa yɔ, pa-taa sakɩyɛ ñɩnɩɣ kpem se pehiɣ nɔɔyʋ nɛ pa nɛ ɩ pɔɖɔkɩ nesi. Pʋcɔ nɛ ŋpaɣzɩ ɖanɩyɛ lɛ, pɩpɔzʋʋ se taabalɩyɛ kɩbanɖɛ ɛwɛɛ ña nɛ Yehowa mɩ-hɛkʋ taa, ŋtɩlɩ ña-tɩ camɩyɛ nɛ ŋwɛɛnɩ mbʋ pɩpɔzʋʋ-ŋ se ŋpɩzɩ nɛ ŋcɔnɩ ñɔ-hɔʋ kɩcɛyɩm ɖeɖe yɔ. (1 Kɔr. 7:36) Pɩwɛɣ ɖeu ɖɔɖɔ se ŋtɩlɩ wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ ŋsɔɔlaa se weyi ŋñɩnɩɣ se ña nɛ ɩ ɩɖɔkɩ nesi yɔ ɛwɛɛna yɔ pʋcɔ nɛ ɩpaɣzɩ ɖama ɖanʋʋ. Pɩtɩkɛ mbʋ yɔ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋha siɣye weyi pɩɩmʋnaa se ña nɛ ɩ ɖɩɖɔkɩ nesi yɔ yaa ŋpɩzɩɣ nɛ ŋpaɣzɩ ɖanʋʋ weyi ɛtɩmʋnɩ-ŋ yɔ. Pɩcɛyaa se weyi ŋñɩnɩɣ se ña nɛ ɩ ɩɖɔkɩ nesi yɔ ɛkɛ Krɩstʋ tʋ weyi pamɩyɩsɩ-ɩ lɩm yɔ. (1 Kɔr. 7:39) Ɛlɛ pɩɩwɩlɩɣ se paa pamɩyɩsɩ ɛyʋ nɔɔyʋ lɩm yɔ, ɛpɩzɩɣ nɛ ɛkɛnɩ halʋ kɩbanʋ yaa walʋ kɩbanʋ. Ye mbʋ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋpɔzɩ ña-tɩ se: «Kaɖʋwa ŋga mɛwɛnɩ wezuu caɣʋ taa? Wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ mamaɣzɩɣ se pɩcɛyaa se weyi mañɩnɩɣ se ma nɛ ɩ ɖɩɖɔkɩ nesi yɔ ɛwɛɛna? Mbʋ mañɩnɩɣ yɔ, pɩwɩlɩɣ se mɛnkɛ weyi ɛnɩɣ tɔm taa yɔ?» w24.05 20 § 1; 21 § 3

Ye ɩɖanɩɣ ɖama yɔ, ɛzɩma ɩpɩzɩɣ nɛ ɩcɔnɩ tɔm ndʋ tɩkɔŋ mɩ-hɛkʋ taa yɔ ti-ɖeɖe? Ye nabʋyʋ taa ɩɩnɩɣnɩ ɖama yɔ, ɛzɩ pɩwɩlɩɣ se ɩtɩmʋnɩ ɖama? Pɩɩwɩlɩɣ mbʋ paa ɛzɩmtaa. Mba payɩ paɖanɩɣ ɖama yɔ, pɩtɩkɛ pɩtɩŋa pɩ-taa panɩɣnɩ ɖama. Ye halʋ nɛ abalʋ pañaŋ ɖama nɛ pa-taa paa weyi sɔɔlɩ faaa se ɛlɛɣzɩ nɛ pɩmʋnɩ mbʋ lɛlʋ sɔɔlaa yɔ, pe-nesi ɖɔkʋʋ cɛyɩsɩɣ camɩyɛ. Ye mbʋ, ɛzɩma ɩcɔŋnɩ kala ɖeɖe lɛɛlɛɛyɔ yɔ, mbʋ wɩlɩɣna se pɩkaɣ-mɩ ɖenuu mi-nesi ɖɔkʋʋ taa yaa piiɖeɣni-mɩ. Ɩpɔzɩ mɩ-tɩ se: «Ðɩɩcɔŋnɩ tɔm natʋyʋ ɖeɖe lɛ, ɖɩyɔɔdʋʋnɩ ɖama hɛɛɛ nɛ ñamtʋ na? Ðitisiɣ lɛɛ lɛɛ se picoɖi-ɖʋ nɛ ɖɩñakɩ pana se ɖɩla lɛɣzɩtʋ na? Pɩwɛ-ɖʋ kɛlɛʋ se ɖitisi lɛlʋ lɩmaɣza yɔɔ? Pɩwɛ-ɖʋ kɛlɛʋ se ɖitendi-i? Pɩwɛ-ɖʋ kɛlɛʋ se ɖɩkpaɣ nɛ ɖikpeɣ?» (Efɛz. 4:31) Ɛlɛ ye ɩhɔŋnɩ ɖama tɔm ɖoŋ ɖoŋ yaa ɩɩnɩɣnɩ ɖama mɩ-ɖanɩyɛ alɩwaatʋ taa yɔ, pɩtʋʋ fɛyɩ se pɩɩkaɣ ñɔɔzʋʋ mi-nesi ɖɔkʋʋ wayɩ. Ye ŋɖiɣzinaa se weyi ña nɛ ɩ ɩɖanɩɣ ɖama yɔ ɛtɩmʋnɩ-ŋ yɔ, pɩkɩlɩɣ ɖeu se mɩ-naalɛ iyele nɛ mɩ-ɖanɩyɛ sɩɩ tɩnaɣ. w24.05 29 § 12

Ye ɖɩñaŋ Yehowa pɩtɩŋa pɩ-taa nɛ ɖɩtɩŋɩɣnɩ Bibl yɔɔ nɛ ɖɩkpakɩɣ lɩmaɣza yɔ, ɖɩkaɣ kɛnʋʋ ɛyaa lalaa kɩɖaŋ kɩbaŋ. Ye ɖɩkpɛlɩkɩɣ Bibl nɛ ɖɩcɛyɩsɩɣ tisuu mbʋ ɖɩwɛnɩ Yehowa yɔɔ yɔ, pɩkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩka lila toovenim taa camɩyɛ. Ðɩtɩkɛ mba paapɩzɩɣ lɩmaɣza kpaɣʋ yɔ yaa mba patɩka camɩyɛ yɔ, ɖɩtɩkɛ ɖɔɖɔ mba cɛtɩm wɩlɩtʋ nɛ ɛjaɖɛ yɔɔ lɩmaɣza cɔzʋʋ-wɛ nɛ pɩkɛzɩɣ-wɛ hɔɔlɩŋ tɩŋa taa yɔ. (Efɛz. 4:14; Yak. 1:​6-8) Ðɩpɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ ɖɩsɩnɩ mba pakatɩɣ kʋñɔmɩŋ yɔ. (1 Tes. 3:​2, 3) Pɩwɛɛ se ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa ɩtaaɖɛlɛsɩ niye pa-lakasɩ taa, pɛwɛɛnɩ maɣzɩm mbʋ pɩmʋnaa yɔ, pasɩɩ paa mbʋ lɛ pi-lone taa nɛ pɛkɛ mba panɩɣ tɔm taa yɔ. Ye ɛzʋtʋyaa «[ɩñɔnɩ] siɣsiɣ tɔm kpam» yɔ, piyeki nɛ pasɩnɩ ɛgbɛyɛ taa koobiya nɛ pacaɣ ɖiɣ ɖiɣ nɛ pɛwɛɛnɩ tisuu sɔsɔm Yehowa yɔɔ. (Tiiti 1:9; 1 Tim. 3:​1-3) Ɛzʋtʋyaa sɩɣnɩ koobiya nɛ powoki kediɣzisi, posusuu tɔm nɛ palakɩ pa-tɩ yɔɔ kpɛlɩkʋʋ ɖoŋ ɖoŋ ye pa-maɣmaɣ pahaɣ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ hɔɔlɩŋ ɛnɩ ɩ-taa yɔ nɛ ye pekilimiɣ pɔ-yɔɔ yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ koobiya katɩɣ kala wena ahaɣ-wɛ nɩɣzɛ yɔ, ɛzʋtʋyaa tɔzʋʋ-wɛ se pataa Yehowa liu nɛ paka pa-lɩmaɣza ɛ-tamasɩ yɔɔ. w24.06 31 § 16-18

Alɩwaatʋ ndʋ Yesu kaawɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ, ɛwɩlɩ ɛyaa se ɛ-Caa sɔɔlɩ faaa se ekpeɣ-ɖʋ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩlakɩ kɩwɛɛkɩm yɔ. Iyele nɛ ɖɩna evebu nɔɔyʋ tɔm pɩɣa kilebaɣ eduuye taa. Evebu ɛnʋ ɛlɩzaa se ɛlɩɣ ɖɩɣa nɛ ɛlabɩ lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ ndɩ ndɩ. Ɛlɛ pɩlabɩ alɩwaatʋ natʋyʋ pʋwayɩ lɛ, «ɛ-lɩmaɣza pɩsɩ a-ɖeɖe» nɛ ɛpɩsɩ ɖɩɣa. Ɛzɩma ɛ-caa laba? Yesu yɔɔdaa se evebu ɛnʋ «ɛwɛ poliŋ taa lɛ, ɛ-caa losi-i . . . nɛ ese nɛ ewolo ekpibi-i nɛ ɛkpɛlɩ ɛ-yɔɔ nɛ sɔɔlɩm.» Evebu ɛnʋ ɛtaamaɣzɩ se ɛ-caa pɩzɩɣ nɛ ekpeɣ-i ɛ-kɩwɛɛkɩm, pʋyɔɔ eheyi-i se ɛpɩzɩɣ nɛ ɛkɛ ɛ-lɩmɖʋyaa taa nɔɔyʋ. Ɛlɛ ɛ-caa kaasɔɔlaa se ekpeɣ-i, pʋyɔɔ ɛya-ɩ se «man-pɩyalʋ» nɛ ɛɖaɣnɩ-ɩ mʋʋ ɛ-hɔʋ taa. Ɛ-caa yɔɔdaa se: «Eeleba nɛ pana-ɩ.» (Luka 15:​11-32) Alɩwaatʋ ndʋ Yesu kaawɛ ɛsɔdaa yɔ, pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛɛna tam sakɩyɛ ɛzɩma ɛ-Caa naɣ kɩwɛɛkɩm laɖaa mba pekpiɖiɣ pa-kɩwɛɛkɩm yɔɔ yɔ pa-pʋtɔdɩyɛ yɔ nɛ ekpeɣu-wɛ faaa yɔ. Yesu kɛdaɣ kanɛ, kɛhɛzɩɣ ɖa-laŋa siŋŋ; nɛ kawɩlɩɣ-ɖʋ se ɖa-Caa Yehowa kɛ pʋtɔdɩyɛ nayʋ siŋŋ. w24.08 11 § 11-12

Krɩstʋ tʋ weyi ɛwɛnɩ maɣzɩm mbʋ pɩmʋnaa yɔ, ɛlakɩ mbʋ ɛpɩzɩɣ yɔ nɛ ɛkpakɩɣ lɩmaɣza wena alakɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ Yehowa ñɩna yɔ. Ɛnawa se nabʋyʋ tɔm tɩcɛyɩ e-wezuu caɣʋ taa nɛ pɩkɩlɩ ɛ nɛ Yehowa pa-taabalɩyɛ. Ɛɛmaɣzɩɣ se ɛ-tɔm cɛyaa nɛ pɩkɩlɩ lalaa, nɛ ɛnɩɣ pɩ-taa ɖɔɖɔ se ɛɛsɩŋ tɔm tɩŋa. Pɩtasɩ lɛ, ɛñɔtʋʋnɩ Yehowa adɩma taa ɖoŋ ɖoŋ nɛ pɩwɩlɩ se ɛtaɣ-ɩ liu. Ðiɖiɣzinaa se pɩcɛyaa se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩtɩmɩɣnɩ Yehowa se ɛsɩnɩ-ɖʋ paa ɖɩwɛ niye hɔɔlɩŋ sakɩyɛ taa yɔ. Pʋyɔɔ lɛ, ɖɩtɩmɩɣnɩ Yehowa se ɛsɩnɩ-ɖʋ kɔzɩ kɔzɩ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩcaɣ kpaɣʋ lɩmaɣzɩyɛ sɔsɔɖɛ naɖɩyɛ yɔ, nɛ ɖa-taa tɛma se ɛnʋ sɩmnɩ mbʋ pɩwazɩɣ-ɖʋ nɛ pɩkɩlɩ yɔ. Ðɩwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ siŋŋ se Yehowa lɩzɩ-ɖʋ lɛ, ɛha-ɖʋ waɖɛ se ɖɩmaɣzɩnɩ ɛ-wɛtʋ kɩbandʋ. (Kiɖe 1:26) Pɩkɛ toovenim se ɖɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ Yehowa kiya.—Iza. 55:9. w25.03 11 § 13; 13 § 17-18

Taawɛɛnɩ lɩmaɣza kɩdɛkɛda ɛyaa lalaa yɔɔ. Ye lalaa ɩɩwɩlɩɣ-ɖʋ pɛ-ɛsɩmɩyɛ mbʋ ɖɩlabɩ-wɛ yɔ pɩ-yɔɔ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩpɔzɩ ɖa-tɩ tɔm tʋnɛ: «Ɛzɩ pana faɖaɖa nɛ patɩwɩlɩ-ɖʋ pɛ-ɛsɩmɩyɛ na, yaa pɔsɔ kɩsɔʋ se pawɩlɩ-ɖʋ pɛ-ɛsɩmɩyɛ?» Pʋtɔma, lɩmaɣza naayɛ yɔɔ ɖɔɖɔ patɩwɩlɩ-ɖʋ pɛ-ɛsɩmɩyɛ ɛzɩ ɖɩɩɖaŋʋʋ yɔ. Nabɛyɛ pɩzɩɣ nɛ pɛwɛɛnɩ ɛsɩmɩyɛ siŋŋ mbʋ ɖɩlabɩ-wɛ yɔ pɩ-yɔɔ, ɛlɛ pɩwɛ-wɛ kaɖɛ se palɩzɩ ɛsɩmɩyɛ nɖɩ nɛ pawɩlɩ. Pʋtɔma yɔ, pɩcɛyɩɣ-wɛ alɩwaatʋ ndʋ lalaa sɩɣnɩ-wɛ yɔ, kɔzɩ kɔzɩ ye ɖooo lɛ mba kaasɩɣaɣnɩ ɛyaa lalaa yɔ. Paa pɩtɩɩkɛ suwe yɔ, ye ɖɩsɔɔlɩ ɖo-koobiya yɔ, ɖɩɩwɛɣnɩ lɩmaɣza kɩdɛkɛda pɔ-yɔɔ, nɛ ɖɩkaɣ wobu pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩlakɩ-wɛ kʋjɔŋ nɛ taa leleŋ. (Efɛz. 4:2) Wɛɛ suuɖu. Kʋjɔʋ labʋ hɔɔlʋʋ taa lɛ, wiyaʋ lɔŋsɩnɖʋ Salomɔɔ mawa se: «Lɔ ñɔ-kpɔnɔ lɩm yɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ kɩyakɩŋ sakɩyɛ wayɩ lɛ, ŋkaɣ-kʋ ɖaɣnʋʋ hiɣu.» (Ekl. 11:1) Tɔm tʋnɛ tɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ se nabʋyʋ taa, «kɩyakɩŋ sakɩyɛ wayɩ» yaa alɩwaatʋ sakɩyɛ wayɩ nabɛyɛ wɩlɩɣ-ɖʋ pɛ-ɛsɩmɩyɛ mbʋ ɖɩlabɩ-wɛ yɔ pɩ-yɔɔ. w24.09 30 § 18-19

Nabʋyʋ taa posusuu ɛgbɛyɛ taa se pɔhɔm koobu nɔɔyʋ nɩŋgbaŋʋʋ. Paa mbʋ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩɖʋ-ɩ nɛ taabalɩyɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖɩnawa se ekpiɖaa nɛ eyele ɛ-lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ. Ɛkpɛndɩ ɛwɛ ɛgbɛyɛ taa nɛ pɩpɔzʋʋ se ɛɖʋ taabalɩyɛ nɛ koobiya nɛ pakpazɩ-ɩ ɖoŋ. (Ebr. 10:​24, 25) Ɛlɛ, ye palɩzɩ nɔɔyʋ ɛgbɛyɛ taa yɔ, pɩwɛ ndɩ kpem. ‘Ðiyeki taabalɩyɛ ɖʋʋ’ nɛ ɛyʋ ɛnʋ, halɩ ɖa nɛ ɩ ɖɩɩtɔkɩ. (1 Kɔr. 5:11) Tɔm ndʋ tɩwɩlɩɣ se pɩpɔzʋʋ se ɖɩsɔɔ ɛyʋ ɛnʋ ɛ-yɔɔ caɣ caɣ? Aayɩ. Pɩkɛ toovenim se ɖa nɛ ɩ ɖɩɩɖʋʋ taabalɩyɛ. Ɛlɛ Krɩstʋ tʋ nɔɔyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛlabɩnɩ tʋmɩyɛ ɛ-ɛhʋyɛ nɖɩ ɛkpaɣ Bibl nɛ ɛfalɩsɩna yɔ nɛ ɛkpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se ɛyaɣ ɛyʋ weyi palɩzɩ-ɩ ɛgbɛyɛ taa yɔ se ɛkɔɔ kediɣzaɣ nakɛyɛ yaa ɛɛyaɣ-ɩ. Ɛyʋ ɛnʋ ɛpɩzɩɣ nɛ ɛkɛ ɛ-hɔʋ taa tʋ yaa pɩtɩla ɛɛkɛ ɛ-taabalʋ. w24.08 30 § 13-14