Février

Koobiya abalɩñɩma mba pɛwɛnɩ Krɩstʋ mba wɛtʋ kɩbandʋ yɔ pasɩɣnɩ ɛgbɛyɛ siŋŋ. «Weyi ɛnɩɣ tɔm taa yɔ,» ɛñakɩ pana se laŋhɛzɩyɛ ɛwɛɛ ɛ nɛ ɛyaa lalaa pɛ-hɛkʋ taa nɛ eseɣtiɣ ɖɔɖɔ ɛyaa lalaa se pɛwɛɛ laŋhɛzɩyɛ taa. Ye ŋsɔɔlaa se pasɩmɩ-ŋ se ŋkɛ ɛyʋ weyi ɛnɩɣ tɔm taa yɔ, pɩwɛɛ se ŋwelisiɣni lalaa nɛ ŋlakɩnɩ pa-lɩmaɣza tʋmɩyɛ. Kpaɣ se ŋtɛm pɩsʋʋ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyʋ nɛ ɩlakɩ ɛzʋtʋyaa kediɣzaɣ. Ye ɛzʋtʋyaa hɔɔlʋʋ sɔsɔʋ itisi lɩmaɣzɩyɛ naɖɩyɛ yɔɔ nɛ ɖɩɩkaɖɩɣnɩ Bibl paɣtʋ kila yɔ, ŋkaɣ tisuu lɩmaɣzɩyɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ paa pɩtɩkɛ mbʋ ŋmaɣzaɣ yɔ? Ŋŋñɩkɩɣ ɛyaa lalaa yɔɔ se pala ɛzɩ ŋsɔɔlʋʋ yɔ. Ŋsɔɔlʋʋ se ŋwelisini lalaa nɛ ŋtɩlɩ pa-lɩmaɣza. (Kiɖe 13:​8, 9; Adu. 15:22) Pʋ-tɔbʋʋ lɛ se ŋŋwɛɣnɩ kaañamtʋ lakasɩ ɛyaa lalaa yɔɔ yaa ña nɛ wɛ ɩɩhɔŋ tɔm, ɛlɛ ŋyɔɔdʋʋnɩ-wɛ nɛ nɔɔ kɩbaŋa nɛ ñamtʋ. Ŋñakɩ pana se ŋyele nɛ laŋhɛzɩyɛ wɛɛ ña nɛ ɛyaa lalaa mɩ-hɛkʋ taa, halɩ pɩkpɛndɩnɩ kaɖɛ alɩwaatʋ taa. (Yak. 3:​17, 18) Ye ŋyɔɔdʋʋnɩ ɛyaa nɛ nɔɔ kɩbaŋa yɔ, pɩhɛzɩɣ pa-pana, halɩ pɩhɛzɩɣ ɖɔɖɔ mba pakaɖɩɣnɩ-ɖʋ yɔ pa-pana.—Tɔh. 8:​1-3; Adu. 25:15; Mat. 5:​23, 24. w24.11 23 § 13

Paa Yesu ɛsɩbɩ «tam kʋɖʋm nɛ pɩkpaɣ pɩɖɛɛ» yɔ, ɛwɛɛ nɛ ewoki pɩ-yɔɔ nɛ ɛlaɣ kɩlaŋ ɖɔ-yɔɔ. (Roma 6:10) Ɛzɩma tɩyɛ? Ɛwɛɛ nɛ ewoki pɩ-yɔɔ nɛ ɛlakɩ tʋmɩyɛ se eyele nɛ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kɩlaʋ wazɩ-ɖʋ. Maɣzɩ nɛ ŋna tʋmɩyɛ nɖɩ ɛwɛɛ nɛ ɛlakɩ yɔ. Ɛkɛ ɖe-Wiyaʋ, ɖɔ-Cɔjɔ Kɩlɩm nɛ ɛgbɛyɛ ñʋʋdʋ. (1 Kɔr. 15:25; Efɛz. 5:23; Ebr. 2:17) Ɛwɛɛ nɛ eɖiyiɣ tʋmɩyɛ nɖɩ pɛwɛɛ nɛ palakɩ se pekpeɣli patam numwaa nɛ samaɣ sɔsɔɔ yɔ, nɛ tʋmɩyɛ nɖɩ ɖɩkaɣ tɛm pʋcɔ nɛ kʋñɔŋ sɔsɔʋ tɛ. (Mat. 25:32) Ɛwɛɛ nɛ ɛtɩŋɩɣnɩ yom siɣsiɣ tʋ yɔɔ nɛ ɛhaɣ-ɖʋ mbʋ pɩpɔzʋʋ-ɖʋ se pɩsa nɛ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖe-siɣsiɣ wɛtʋ Yehowa ɛsɩndaa kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ ɩnɛ ɩ-taa yɔ. (Mat. 24:45) Nɛ Pɩnzɩ kudoku kewiyitu tɔɔʋ alɩwaatʋ taa, ɛkaɣ wobu pɩ-yɔɔ nɛ ɛlakɩ tʋmɩyɛ se pɩwazɩ-ɖʋ. Toovenim taa lɛ, Yehowa cɛlɩ ɛ-Pɩyalʋ ɖɔ-yɔɔ. w25.01 24 § 12

Alɩwaatʋ ndʋ Yehowa kpeɣu-ɖʋ ɖa-kɩwɛɛkɩm yɔ, pɩwɛ ɛzɩ wiɖiyi ɖɩtɩla kɩwɛɛkɩm mbʋ nɛ ɖɩna yɔ. Nɛ ɖa-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se wiɖiyi ɛɛkaɣ ɖa-nɩŋgbaŋʋʋ hɔm kɩwɛɛkɩm mbʋ pɩ-yɔɔ. Piyeki se taabalɩyɛ kɩbanɖɛ ɛwɛɛ ɖa nɛ ɖa-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ ɖɛ-hɛkʋ taa. Alɩwaatʋ kʋɖʋmtʋ ndʋ tɩ-taa lɛ, ɖɩɩsɔʋ se kpaɣʋ nɛ kpeɣu siŋŋ kɛnɩ kʋjɔʋ. Yehowa lakɩ-ɖʋ kʋjɔʋ ŋgʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛsɔɔlɩ-ɖʋ nɛ ɛlakɩ-ɖʋ camɩyɛ lakasɩ; ɛlɛ pɩtɩkɛ se ɖɩmʋnaa yɔɔ ɛlakɩ-ɖʋ kʋjɔʋ ŋgʋ. Ðɩwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ siŋŋ Yehowa yɔɔ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛkɛ «kpaɣʋ nɛ kpeɣu siŋŋ» tɛ Ɛsɔ. (Keɣ. 130:4; Roma 4:8) Ɛlɛ, pʋcɔ nɛ Yehowa kpeɣ-ɖʋ ɖa-kɩwɛɛkɩm lɛ, pɩpɔzʋʋ se ɖɩla nabʋyʋ nɛ pɩ-tɔm cɛyaa. Yesu yɔɔdaa se: «Ye iikpeɣu ɛyaa pa-kɩwɛɛkɩm yɔ, mɩ-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ, ɛɛkaɣ-mɩ kpeɣu ɖɔɖɔ mɩ-kɩwɛɛkɩm.» (Mat. 6:​14, 15) Ye mbʋ, pɩnaɣ kpayɩ kpayɩ se pɩpɔzʋʋ se ɖɩmaɣzɩnɩ Yehowa nɛ ɖikpeɣ lalaa pa-kɩwɛɛkɩm. w25.02 13 § 18-19

Ðɩna Sodom nɛ Gomɔɔrɩ mba kɩɖaʋ. Ɛyʋ siɣsiɣ tʋ nɔɔyʋ kaacaɣ pɛ-hɛkʋ taa, payaɣ-ɩ se Lɔɔtɩ. Ɛlɛ ɖɩɩsɩŋ se Lɔɔtɩ susi pa-tɩŋa tɔm yaa etisusi. Pɩtʋʋ fɛyɩ se pa-tɩŋa paakɛ kañatʋ tɩnaa, ɛlɛ ɖɩɩsɩŋ se pa-taa paa weyi kaasɩm mbʋ pɩwɛ ɖeu nɛ mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu yɔ yaa ɛɛsɩŋ. Tɔzɩ se tɛtʋ taa abalaa sakɩyɛ ñɩnaɣ se pasʋʋnɩ agɔma mba pasʋ Lɔɔtɩ tɛ yɔ. Halɩ Bibl yɔɔdʋʋ se abalɩbiya kaawɛ abalaa mba pa-taa. (Kiɖe 19:4; 2 Pɩy. 2:7) Toovenim taa lɛ, ɖɩɩsɩŋ se pʋtɔdɩyɛ naʋ tɛ Ɛsɔ Yehowa kpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se efeziɣ pa-taa nabɛyɛ yaa eefeziɣ-wɛ. Pɩkɛ toovenim se Yehowa kaaheyi Abraham se ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa mba pɛwɛ tɛtʋ ndʋ tɩ-taa yɔ, patɩtalɩ 10 maɣmaɣ. (Kiɖe 18:32) Ye mbʋ, ɛyaa mba pataawɛɛ siɣsiɣ, nɛ Yehowa kaawɛnɩ toovenim se ɛɖɩzɩ-wɛ. Ɛlɛ ɛzɩ ɖa-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se paakaɣ fezuu ɛyaa mba pa-taa nɔɔyʋ alɩwaatʋ ndʋ pefeziɣ ɛyaa «mba pɛfɛyɩ siɣsiɣ yɔ»? Aayɩ. w24.05 2 § 3; 3 § 8

Liidiye kʋñɔŋ yɔɔ lɛ, nabɛyɛ tisaa se palakɩ tʋma wena ayeki se peyele pɔ-hɔŋ nɛ pakʋyɩ nɛ powolo pacaɣ ɖoli yɔ, ɛlɛ sakɩyɛ kɔm nɛ peɖiɣzini pʋwayɩ se pɩtaakɛ lɩmaɣzɩyɛ kɩbanɖɛ. Pʋcɔ nɛ ŋtisi se ŋlakɩ tʋmɩyɛ naɖɩyɛ lɛ, taaka ña-lɩmaɣza liidiye nɖɩ pɛhɛyɩɣ-ŋ yɔ ɖi-ɖeke ɖɩ-yɔɔ na, ɛlɛ maɣzɩ ɖɔɖɔ ɖoŋ weyi pɩkaɣ wɛnʋʋ ña nɛ ñɔ-hɔʋ mi-fezuu taa wɛtʋ yɔɔ yɔ ɩ-yɔɔ. (Luka 14:28) Pɔzɩ ña-tɩ se: «Ye monposini mɛn-tɛŋga yɔ, ɖoŋ weyi pɩkaɣ wɛnʋʋ me-nesi ɖɔkʋʋ yɔɔ? Mankaɣ pɩzʋʋ nɛ mowoki kediɣzisi tɩŋa, malɩɣ tɔm susuu nɛ mehikiɣ alɩwaatʋ nɛ ma nɛ mon-koobiya ɖɩcakɩ?» Ye ŋwɛnɩ piya yɔ, pɩwɛɣ ɖeu se ŋpɔzɩ ña-tɩ tɔm kɩcɛyɩtʋ tʋnɛ: «Ye mɛnfɛyɩ sɩ-cɔlɔ yɔ, ɛzɩma mankaɣ labʋ nɛ mɔncɔnɩ sɩ-yɔɔ nɛ pɩla “nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ lɔŋ sɩɣzʋʋ nɛ paɣʋ mbʋ pɩlɩnɩ Yehowa cɔlɔ yɔ”?» (Efɛz. 6:4) Alɩwaatʋ ndʋ ŋkpakɩɣ lɩmaɣza yɔ, yele nɛ Ɛsɔ maɣzɩm ɖiyi-ŋ, ɛlɛ taayele nɛ ñɔ-hɔʋ taa mba yaa ña-taabalaa mba paañaŋ Bibl paɣtʋ kila yɔ pa-lɩmaɣza ɖiyi-ŋ. w25.03 29 § 12

Krɩstʋ tʋ weyi ɛtɩpɩɩ fezuu taa yɔ, «ɛyaa cɛtɩm» nɛ «ajitu tɔm» pɩzɩɣ nɛ tipeɣzi-i kɛlɛʋ yem, nɛ tɔm ndʋ ɛyaa kpɛyɩɣ nɛ pawɩlɩɣ yɔ nɛ tisuu yebiyaa wɩlɩtʋ pɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ tipeɣzi-i. Ɛpɩzɩɣ nɛ ɛlakɩ ɛyaa lalaa sʋsɩ, ɛkɔŋnɩ you yaa ɛkɔʋ pana lɛɛ lɛɛ; nɛ alɩwaatʋ ndʋ pɩtakɩɣ-ɩ yɔ, ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛɖɔkʋʋ ɛ-tɩ. (1 Kɔr. 3:3) Masɩ kpaɣ ɛzɩma ɛyʋ pɩɣ fezuu taa yɔ nɛ sɩmaɣzɩnɩ ɛzɩma pɩɣa paɣlɩɣ nɛ kapɩsɩɣ ɛyʋ sɔsɔ yɔ. (Efɛz. 4:15) Pɩɣa fɛyɩnɩ lɛɣtʋ, pʋyɔɔ lɛ pɩpɔzʋʋ se pakandɩyɩ kɔ-yɔɔ. Iyele nɛ ɖɩkpaɣ kɩɖaʋ kʋnɛ: Ðoyo nɔɔyʋ pɩzɩɣ nɛ eheyi ɛ-pɩɣa se kɔɖɔkɩ e-nesi alɩwaatʋ ndʋ pɛtɛzɩɣ habɩyɛ yɔ. Pɩɣa ŋga, kɛwɛɣ nɛ kapaɣlɩɣ lɛ, ko-ɖoo pɩzɩɣ nɛ eyele ke-ɖeke se kɛtɛzɩ habɩyɛ; ɛlɛ ɛkaɣ-kɛ heyuu se kɔcɔnɩ ka-nɩmɩyɛ yɔɔ nɛ ke-nesi kɩbanzɩ yɔɔ nɛ ye lɔɔɖɩyɛ naɖɩyɛ ɛɛkɔŋ lɛ kɛtɛzɩ. Pɩɣa ŋga, kɔkɔŋ nɛ kapaɣlɩ lɛ, ka-maɣmaɣ kasɩma se pɩwɛɛ se kala mbʋ nɛ kaɖɛ naɖɩyɛ ɛtaatalɩ-kɛ. Mbʋ ɖɔɖɔ, Krɩstʋ tʋ weyi ɛpɩ fezuu taa yɔ, ɛcaɣ se ɛkpaɣ lɩmaɣzɩyɛ naɖɩyɛ yɔ, ɛmaɣzɩɣ Bibl paɣtʋ kila yɔɔ nɛ ɛtɩlɩ Yehowa lɩmaɣza lɩmaɣzɩyɛ nɖɩ ɛcaɣ kpaɣʋ yɔ ɖɩ-yɔɔ nɛ pʋwayɩ lɛ, ɛkpaɣ lɩmaɣzɩyɛ nɖɩ ɖɩlabɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ Bibl paɣtʋ kila yɔ. w24.04 3 § 5-6

Mba paawɛ ɛsɔdaa yɔ, pe-ɖeke paakɛnɩ Ɛsɔ taabalaa pɩnzɩ sakɩyɛ. Pʋwayɩ lɛ, ɛlɩzɩ ɛyaa nɛ paba ɖɔɖɔ pɩzaɣ se papɩsɩ agɔma e-kizinziku tɛɛ. Mba pɔkɔm nɛ papɩsɩ agɔma e-kizinziku tɛɛ yɔ pa-taa nabɛyɛ lɛ Enɔɔkɩ, Noowa, Abraham nɛ Yɔɔb. Bibl wɩlɩɣ se paakɛ Yehowa taabalaa mbʋ pʋyɔɔ yɔ pa nɛ «Ɛsɔ toovenim tʋ pɔɖɔŋaɣna.» (Kiɖe 5:24; 6:9; Yɔɔb 29:4; Iza. 41:8) Pɩnzɩ nzɩ sɩtɩŋ pʋwayɩ yɔ sɩ-taa, Yehowa wobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛyaɣ ɛ-taabalaa se powolo ɛgɔndʋ e-kizinziku tɛɛ. (Ezek. 37:​26, 27) Ezekɩyɛɛlɩ natʋ tɔm kpɛlɩkɩɣ-ɖʋ se Ɛsɔ sɔɔlɩ siŋŋ se taabalɩyɛ kɩbanɖɛ ɛwɛɛ ɛ nɛ ɛ-sɛyaa siɣsiɣ tɩnaa pɛ-hɛkʋ taa. Ɛlabɩ tamaɣ se ɛkaɣ-wɛ ɖʋnʋʋ «laŋhɛzɩyɛ ɛgbɛyɛ.» Natʋ tɔm ndʋ tɩkaɣaɣ labʋ alɩwaatʋ ndʋ mba pɛwɛnɩ lidaʋ se pakaɣ kpaʋ ɛsɔdaa yɔ nɛ mba pɛwɛnɩ lidaʋ se pakaɣ caɣʋ tɛtʋ yɔɔ yɔ, pakaɣ kɛʋ «ewiɖe kʋɖʋmɖɩyɛ» nɛ pɛkpɛndɩ nɛ pɛwɛɛ nɔɔ kʋɖʋmaɣ taa e-kizinziku tɛɛ yɔ. (Yoh. 10:16) Natʋ tɔm ndʋ tiɖiɣni labʋ sɔnɔ. w24.06 2 § 2, 4; 3 § 5

Ða Yehowa sɛyaa lɛ, ɖɩɖʋʋ nesi Ɛsɔ Kewiyaɣ nɛ ɖa-laŋɩyɛ pilim; ɛlɛ ɖoŋ ɖoŋ lɛ, pʋcɔ nɛ ɖɩla mbʋ lɛ pɩpɔzʋʋ se ɖɩwɛɛ abalɩtʋ. (Mat. 6:33) Kɩɖaŋ nɩɩyɩ yɔ: pɩpɔzʋʋ-ɖʋ abalɩtʋ ɛjaɖɛ kɩdɛkɛdɩyɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa se pɩsa nɛ ɖɩɖɔ Yehowa paɣtʋ yɔɔ nɛ ɖisusi ɖɔɖɔ Kewiyaɣ tɔm kɩbandʋ. Pɩtasɩ lɛ, politiki nɔɔhɔnɖɛ yeba nɛ tayʋʋ wɛɛ ɛyaa hɛkʋ taa nɛ pɩkɩlɩ. Pʋyɔɔ lɛ, pɩpɔzʋʋ-ɖʋ abalɩtʋ se pɩsa nɛ ɖɩtaatɩnɩ hɔɔlʋʋ nakʋyʋ yɔɔ. (Yoh. 18:36) Yehowa sɛyaa sakɩyɛ lesi pa-ñɩm, pamabɩ pa-taa nabɛyɛ nɛ paɖɩɣ pa-taa nabɛyɛ salaka mbʋ pʋyɔɔ yɔ pekizaa se paalakɩ politiki yaa sɔɔjatʋ. Ye ɖɩmaɣzɩɣ mba palabɩ abalɩtʋ nɛ patɩnɩ Yehowa kewiyitu tɔɔʋ yɔɔ yɔ pa-kɩɖaŋ yɔɔ yɔ, pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩwɛɛ ɖoŋ nɛ ɖɩtɛ ɖɩwɛɛ abalɩtʋ. Ðe-Wiyaʋ Krɩstʋ Yesu labɩ abalɩtʋ nɛ ekizi se ɛɛɖʋʋ ɛ-nɔɔ Sataŋ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-tɛ politiki nɔɔhɔnɖɛ taa. (Mat. 4:​8-11; Yoh. 6:​14, 15) Ɛtaɣaɣ Yehowa liu paa ɛzɩmtaa se ɛha-ɩ ɖoŋ nɛ ɛla mbʋ pɩtʋʋzaa yɔ. w24.07 3 § 4; 4 § 7

Yehowa yeba nɛ pama kɛdaɣ ŋga Bibl taa se pɩwazɩ-ɖʋ. Pɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩnɩɩ mbʋ pʋyɔɔ ɛpaɖɩɣ kɩwɛɛkɩm kpem yɔ pɩ-taa. Kɩwɛɛkɩm posuu-ɖʋ nɛ ɖa-Caa Yehowa nɛ piwokini-ɖʋ sɩm taa. (Iza. 59:2) Pʋyɔɔ Sataŋ weyi ɛkɔnɩ kʋñɔmɩŋ ɛnɩ ɩ-tɩŋa yɔ, ɛsɔɔlɩ kɩwɛɛkɩm nɛ eseɣtiɣ ɛyaa se palabɩ-pʋ. Pʋtɔma yɔ, alɩwaatʋ ndʋ Aɖam nɛ Ɛva palabɩ kɩwɛɛkɩm yɔ ɛmaɣzaa se eyeba nɛ tamaɣ ŋga Ɛsɔ kaawɛnɩ ɛyaa yɔɔ yɔ kaɖʋ lɩm. Ɛlɛ ɛtɩna se Yehowa sɔɔlɩm paɣlɩ kpem. Ɛsɔ tɩlɛɣzɩ tamaɣ ŋga ɛlabɩ Aɖam nɛ Ɛva pa-lʋlʋʋ taa mba yɔ kpa. Ɛsɔɔlɩ ɛyaa, pʋyɔɔ ɛha pa-tɩŋa lidaʋ nakʋyʋ kpaagbaa. (Roma 8:​20, 21) Yehowa kaanawa se Aɖam nɛ Ɛva pa-lʋlʋʋ taa mba nabɛyɛ kaɣ-ɩ sɔɔlʋʋ nɛ pañamɩ-ɩ. Yehowa kɛ pa-Caa nɛ pa-Lɩzɩyʋ, pʋyɔɔ lɛ ɛkaɣ-wɛ sɩnʋʋ nɛ palɩɩ kɩwɛɛkɩm nesi taa nɛ pɔñɔtɩnɩ-ɩ. w24.08 3 § 3-4

Pɩɖɔkɩnɩ Yehowa sɛyaa hɔɔlʋʋ sɔsɔʋ kpem. Ða-taa sakɩyɛ lakɩ tomnaɣ yɔɔ tʋma se papɩzɩ nɛ pɔcɔnɩ pa-maɣmaɣ nɛ pɔ-hɔʋ kɩcɛyɩm ɖeɖe. (1 Tim. 5:8) Koobiya sakɩyɛ cɔŋnɩ pɔ-hɔŋ taa ñɩma mba pɛkɛ kʋdɔndɩnaa yaa akpadɩyaa yɔ pɔ-yɔɔ. Nɛ ɖa-tɩŋa ɖɩcɔŋnɩ ɖa-maɣmaɣ ɖɔ-tɔnʋʋ taa alaafɩya yɔɔ, nɛ pɩ-labʋ kpakɩɣ-ɖʋ alɩwaatʋ. Pɩtasɩnɩ tʋma ana lɛ, ɖɩlakɩ ɖɔɖɔ ɛgbɛyɛ taa tʋma. A-taa kɩcɛyɩyɛ naɖɩyɛ lɛ se pɩwɛɛ se ɖisusi tɔm nɛ kpekpeka. «Mbʋ pɩ-tɔm kɩlɩ cɛyʋʋ» ɖa Krɩstʋ mba ɖɛ-ɛsɩndaa yɔ pɩ-taa nabʋyʋ lɛ Bibl kalʋʋ; pʋyɔɔ pɩcɛyaa se ɖɩkalɩɣ-kʋ paa evemiye nɖɩ. Keɣa kajalaɣ ñɩŋga yɔɔdʋʋ ɛyʋ weyi ɛkɛ koboyaɣ tʋ yɔ ɛ-tɔm se: «Ɛnɩɣ leleŋ Yehowa paɣtʋ taa, nɛ ɛkalɩɣ Ɛ-paɣtʋ e-liu tɛɛ wɩsɩ nɛ ɖoo.» (Keɣ. 1:​1, 2) Pɩnaɣ kpayɩ kpayɩ se pɩcɛyaa se ɖɩlɩzɩ alɩwaatʋ natʋyʋ nɛ ɖɩkalɩɣ Bibl. Ɛzɩmtaa pɩkɩlɩɣ ɖeu se ɛyʋ ɛkalɩ Bibl? Paa weyi pɩwɛɛ se ɛlɩzɩ alɩwaatʋ ndʋ tɩkɩlɩ-ɩ ɖeu yɔ. Ɛlɛ mbʋ pɩ-tɔm cɛyaa yɔ lɛ se ɖɩlɩzɩ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkalɩ Bibl paa evemiye nɖɩ yɔ. w24.09 3 § 5-6

Ɛzɩ pɩkaɣ pɔzʋʋ se nɔɔyʋ ɛsɩnɩ Krɩstʋ tʋ weyi ɛpɩ fezuu taa yɔ? Ɛɛɛ. Nabʋyʋ taa, pɩpɔzʋʋ se mba papɩ fezuu taa yɔ, pɔpɔzɩ nɛ pasɩnɩ-wɛ. Ɛyʋ weyi ɛtɩpɩɩ fezuu taa yɔ, ɛɖaŋɩɣ se lalaa iheyi-i mbʋ pɩwɛɛ se ɛla yɔ yaa pakpaɣ lɩmaɣzɩyɛ e-lone taa. Piyele nɛ Krɩstʋ tʋ weyi ɛpɩ fezuu taa yɔ, ɛpɔzʋʋ mba pakɩlɩ-ɩ lɔŋ nɛ lɛɣtʋ yɔ se pasɩnɩ-ɩ, nɛ eɖiɣziɣna se ɛ-maɣmaɣ pɩwɛɛ se ɛkpaɣ lɩmaɣzɩyɛ nɛ Yehowa sɔɔlaa se ‘ɛsɩɣlɩ ɛ-maɣmaɣ ɛ-sʋʋtʋ.’ Ɛyaa sɔsaa fɛyɩnɩ tomnaɣ yɔɔ wɛtʋ kʋɖʋmtʋ, mbʋ ɖɔɖɔ Krɩstʋ ñɩma mba papɩ fezuu taa yɔ, pɛfɛyɩnɩ fezuu taa wɛtʋ kʋɖʋmtʋ, ɛzɩ lɔŋsɩnɖɛ, abalɩtʋ, kʋjɔʋ labʋ nɛ lalaa siziŋ nɩʋ mbʋ yɔ. Pɩtasɩ lɛ, ye Krɩstʋ ñɩma 2 mba papɩ fezuu taa yɔ pakatɩ wɛtʋ kʋɖʋmtʋ natʋyʋ yɔ, lɩmaɣza wena nɔɔyʋ kpakɩɣ yɔ, apɩzɩɣ nɛ awɛɛ ndɩ nɛ lɛlʋ ñɩna; ɛlɛ lɩmaɣza ana a-naalɛ aakaɖɩɣnɩ Bibl paɣtʋ kila. Tɔm ndʋ tɩkɛ toovenim, kɔzɩ kɔzɩ hɔɔlɩŋ weyi ɩ-taa pɩwɛɛ se paa weyi ɛmaɣzɩ ɛ-ɛhʋyɛ yɔɔ pʋcɔ nɛ ɛkpaɣ lɩmaɣzɩyɛ yɔ. Ye patɩlɩ tɔm ndʋ yɔ, piyeki nɛ paahʋʋnɩ ɖama tɔm ye patɩkpaɣ lɩmaɣza kʋɖʋma yɔ. Ɛlɛ pakaŋ pa-lɩmaɣza ɛzɩma pala nɛ nɔɔ kʋɖʋmaɣ wɛɛ pɛ-hɛkʋ taa yɔ pɩ-yɔɔ.—Roma 14:10; 1 Kɔr. 1:10. w24.04 4 § 7-8

Ye pɩwɛ-ŋ kaɖɛ se ŋyele maɣzʋʋ se ŋtɩlɩɩ pʋyʋ yɔ, ɛbɛ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋla? Kalɩ Bibl masɩ nzɩ siyeki nɛ ña-taa tɛ se ŋmʋ ñɩm Yehowa ɛsɩndaa yɔ nɛ ŋmaɣzɩ sɩ-yɔɔ. Ye ŋtɩpɩzɩ nɛ ŋtalɩ kaɖʋwa nakɛyɛ yaa ye pitibi-ŋ yɔɔɔ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋŋpɩzɩɣ nɛ ŋlakɩ sakɩyɛ ɛzɩ lalaa yɔ, taakʋ ñɔ-tɔm. Yehowa ɛɛɖaŋɩɣ se ɖɩla mbʋ pɩcɛzɩ ɖo-ɖoŋ yɔɔ yɔ. (Keɣ. 103:​13, 14) Ye nɔɔyʋ kaalabɩ-ŋ kañatʋ tomnaɣ yɔɔ yaa maɣzɩm taa yaa kʋzʋʋ nʋmɔʋ taa nɛ pɩɖɛɛ yɔ, taakʋ ñɔ-tɔm pɩ-yɔɔ. Pɩtɩlɩɩnɩ ñɔ-cɔlɔ. Tɔzɩ se mba palakɩ lalaa kañatʋ yɔ, mba Yehowa pɔzʋʋ akɔnta, pɩtɩkɛ mba palabɩ-wɛ kañatʋ yɔ. (1 Pɩy. 3:12) Taapɩtɩ kaaʋ se Yehowa pɩzɩɣ nɛ ɛtɩŋnɩ ñɔ-yɔɔ nɛ ɛsɩnɩ ɛyaa lalaa. Ɛɖʋ-ŋ hɩɖɛ nɛ ɛha-ŋ waɖɛ se ña nɛ ɩ ɩkpɛndɩ nɛ ɩla tʋmɩyɛ ɛ-sɛtʋ taa. (1 Kɔr. 3:9) Pɩtɩla, mbʋ pɩtalɩ-ŋ ñe-wezuu caɣʋ taa yɔ, piyeba nɛ pɩwɛ-ŋ kɛlɛʋ se ŋnɩɣ ɛyaa siziŋ nɛ ŋnɩɣ ɖɔɖɔ ɛzɩma pɩlakɩ-wɛ yɔ pɩ-taa. Ŋpɩzɩɣ ŋla sakɩyɛ nɛ ŋsɩnɩ-wɛ. w24.10 7-8 § 6-7

Yehowa sɔɔlaa se ɛyaa ɩlabɩ-ɖʋ camɩyɛ lakasɩ, nɛ ye ɛyaa nabɛyɛ ɩwɩlɩɣ-ɖʋ ñaŋ yɔ, ɛnaɣ. «Yehowa sɔɔlɩ siɣsiɣ wɛtʋ.» (Keɣ. 37:28) Yesu yeba nɛ ɖa-taa tɛ se Yehowa ‘kaɣ ɖɔ-tɔm ɖezuu lɛɛ lɛɛ’ alɩwaatʋ kɩbandʋ yɔɔ. Nɛ pɩkazɩ pazɩ lɛ, ɛkaɣ hɩzʋʋ ɖa-kʋñɔmɩŋ tɩŋa nɛ ɛɛkaɣ yebu se patasɩ-ɖʋ muluu kpa. (Keɣ. 72:​1, 2) Ɛlɛ pʋcɔ nɛ alɩwaatʋ ndʋ siɣsiɣ wɛtʋ kaɣ tɔyʋʋ yɔ tɩtalɩ lɛ, Yehowa sɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩɖɔkɩ ɖa-tɩ alɩwaatʋ ndʋ pomuluu-ɖʋ yɔ. (2 Pɩy. 3:13) Ɛwɩlɩɣ-ɖʋ mbʋ pɩwɛɛ se ɖɩla nɛ tɔm ɛtaatɛzɩ wɛɛkʋʋ alɩwaatʋ ndʋ pomuluu-ɖʋ yɔ. Yehowa tɩŋnɩ ɛ-Pɩyalʋ kɩɖaʋ ŋgʋ kɩtalɩ pilim yɔ kɩ-yɔɔ nɛ ɛsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩna mbʋ pɩwɛɛ se ɖɩla alɩwaatʋ ndʋ pomuluu-ɖʋ yɔ. Ɛtasɩɣ-ɖʋ ɖɔɖɔ lɔŋ kɩbaŋ weyi ɩpɩzɩɣ ɩsɩnɩ-ɖʋ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa yɔ. w24.11 2-3 § 3-4

Yesu pɔzaa se paha samaɣ tɔɔnaɣ. Pɩɩwɛ ɛzɩ paapɩzɩɣ nɛ pala nabʋyʋ yɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ abalaa kaatalɩ ɛzɩ 5000 mbʋ yɔ. Nɛ ye pɛkpɛndɩnɩ halaa nɛ piya yɔ, pɩtɩla ɛyaa mba pɩɩwɛɛ se paha tɔɔnaɣ yɔ, patalɩɣ 15000. (Mat. 14:21) Andree yɔɔdɩ se: «Abalɩbɩɣa nakɛyɛ wɛ cɩnɛ nɛ kɛwɛnɩ orjɩ kpɔnɔnaa 5 nɛ kpakpasɩ cikpesi 2. Ɛlɛ pɩtalɩ we ɛyaa sakɩyɛ panɛ pɛ-ɛsɩndaa?» (Yoh. 6:9) Ðoŋ ɖoŋ lɛ, orjɩ kpɔnɔnaa kʋñɔndɩnaa nɛ ɛyaa lalaa tɔkaɣ, nɛ papɩzaɣ se paɖʋ ɖɔm kpakpasɩ cikpesi taa nɛ pawɩsɩ-sɩ. Ɛlɛ tɔɔnaɣ ŋga pɩɣa ŋga kaawɛna yɔ, kataaɖɔɔ se ɛyaa samaɣ ŋga ka-tɩŋa kɔtɔɔ. Yesu ñɩnaɣ se ɛla samaɣ camɩyɛ lakasɩ, pʋyɔɔ eheyi-kɛ se kacaɣ tindima tindima ñɩtʋ yɔɔ. (Mark. 6:​39, 40; Yoh. 6:​11-13) Bibl yɔɔdʋʋ se Yesu sɛ ɛ-Caa kpɔnɔnaa nɛ kpakpasɩ nzɩ sɩ-yɔɔ. Pɩɩmʋnɩ mbʋ se ɛsɛɛ Ɛsɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ toovenim taa lɛ, ɛ-cɔlɔ tɔɔnaɣ ŋga kalɩnaa. Pɩtɔzʋʋ-ɖʋ se, ɛzɩ Yesu yɔ, ɖɩtɩmɩ pʋcɔ nɛ ɖɩtɔɔ tɔɔnaɣ. Pʋwayɩ lɛ, Yesu heyi ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se patayɩ samaɣ tɔɔnaɣ, nɛ pa-tɩŋa pɔtɔɔ nɛ pahaɣ. w24.12 2-3 § 3-4

Alɩwaatʋ ndʋ Yesu kaawɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ, ɛcɛlɩ ɛ-Caa samtʋ. Eheyi ɛyaa se Yehowa hanɩ-ɩ ɖoŋ nɛ ɛlakɩ maamaaci lakasɩ nzɩ ɛlakaɣ yɔ. (Mark. 5:​18-20) Yesu tɩŋnɩ ɖɔɖɔ tɔm ndʋ ɛyɔɔdaɣ yɔ nɛ wɛtʋ ndʋ ɛɛwɛnɩ ɛyaa lalaa yɔɔ yɔ tɩ-yɔɔ nɛ ɛcɛlɩ ɛ-Caa samtʋ. Kɩyakʋ nakʋyʋ Yesu kaawɛɛ nɛ ɛwɩlɩɣ tɔm sinaagɔɔgɩ taa. Halʋ nɔɔyʋ kaawɛ mba pewelisaɣni-i yɔ pɛ-hɛkʋ taa, eleeu nɔɔyʋ kaawɛ halʋ ɛnʋ ɛ-taa pɩlakɩ pɩnzɩ 18. Eleeu ɛnʋ ɛɛpɩsɩ halʋ ɛnʋ kʋdɔndʋ nɛ ɛpa konɖoŋŋ nɛ ɛtaapɩzɩɣ se ɛsɩŋ yiɣ yiɣ. Pɩtʋʋ fɛyɩ se halʋ ɛnʋ ɛnɩɣaɣ siziŋ siŋŋ. Ɛ-tɔm labɩ Yesu pʋtɔdɩyɛ, nɛ Yesu ñɔtɩnɩ-ɩ nɛ eheyi-i nɛ sɔɔlɩm se: «Halʋ ña, poholi-ŋ ña-kʋdɔŋ taa.» Pʋwayɩ lɛ, Yesu tɩnɩ e-nesi ɛ-yɔɔ nɛ kpaagbaa mbʋ lɛ halʋ kʋyɩ nɛ ɛsɩŋ yiɣ yiɣ «nɛ ɛpaɣzɩ Ɛsɔ sam,» mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛ-yɔɔ kaacɛbɩ kiya. (Luka 13:​10-13) Pɩɩmʋnɩ mbʋ se halʋ ɛnʋ ɛcɛlɩ Ɛsɔ samtʋ, nɛ mbʋ pɩwɛɛ se ɖa ɖɔɖɔ ɖɩla. w25.01 2-3 § 3-4

Ɛzɩ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩɖaɣnɩ hiɣu mbʋ payɩ Aɖam nɛ Ɛva pelesaa yɔ? Ðɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩɖaɣnɩ-pʋ hiɣu ɖa-maɣmaɣ ɖo-ɖoŋ taa. (Keɣ. 49:​7-9) Ye pataasɩnɩ-ɖʋ yɔ, ɖɩtaawɛɛnɩ lidaʋ se ɖɩkaɣ hiɣu wezuu maatɛŋ cee wayɩ yaa ɖɩtaawɛɛnɩ sɩɖaa femtu lidaʋ. Ðɩɩsɩba ɛzɩ kpɩna sɩkʋʋ yɔ nɛ wiɖiyi ɖɩɩtasɩɣ caɣʋ wezuu. (Ekl. 3:19; 2 Pɩy. 2:12) Ða-Caa sɔɔlɩm tʋ Yehowa labɩ-ɖʋ kʋjɔʋ nakʋyʋ, nɛ kʋjɔʋ ŋgʋ kiyeki se pekpeɣ-ɖʋ ɖa-kɩwɛɛkɩm yaa kɩmɩyɛ nɖɩ Aɖam yeba nɛ ɖɩtɔɔ yɔ. Yesu lɩzɩ tɔm ndʋ tɩ-taa ɛzʋnɔ: «Ɛsɔ sɔɔlɩ ɛjaɖɛ pɩŋŋ nɛ ɛcɛlɩ ɛ-Pɩyalʋ ɛgbamɩyɛ, se pɩsa nɛ weyi ɛwɛɣnɩ tisuu ɛ-yɔɔ yɔ, pataaɖɩzɩ-ɩ ɛlɛ ehiɣ wezuu maatɛŋ.» (Yoh. 3:16) Pɩtasɩ lɛ, kʋjɔʋ ŋgʋ kɩhaɣ-ɖʋ waɖɛ se ɖiyele nɛ taabalɩyɛ kɩbanɖɛ wɛɛ ɖa nɛ Yehowa ɖɛ-hɛkʋ taa. Kʋjɔʋ kɩbaŋʋ ŋgʋ kiyeki se pekpeɣ-ɖʋ ɖa-kɩwɛɛkɩm yaa ‘ɖa-kɩma’ yɔ kɩpɩzɩɣ nɛ kɩwazɩ-ɖʋ. w25.02 3 § 3-6

Ɛbɛ sɩnɩ Sɔɔlɩ nɛ eyele nɛ pamɩyɩsɩ-ɩ lɩm? Alɩwaatʋ ndʋ Yesu lɩ Sɔɔlɩ yɔɔ yɔ, ñalɩmɩyɛ naɖɩyɛ yeba nɛ Sɔɔlɩ pɩsɩ yʋlʋm. (Tʋma 9:​3-9) Ɛhɔkɩ nɔɔ kɩyakɩŋ 3, nɛ pɩtʋʋ fɛyɩ se ɛmaɣzɩ mbʋ pɩtalɩ-ɩ yɔ pɩ-yɔɔ. Sɔɔlɩ taa kaatɛma se Yesu kaakɛnɩ Mesiya nɛ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa kaakɛnɩ toovenim Ɛsɔ sɛyaa. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ lɔŋ sakɩyɛ Sɔɔlɩ kɩɖaʋ taa. Ɛpɩzaɣ se eyele nɛ tɩ kpazʋʋ yaa ɛyʋ sɔɔndʋ seu ɖɩɣ-ɩ nʋmɔʋ se ɛtaaha ɛ-tɩ nɛ pamɩyɩsɩ-ɩ lɩm. Ɛlɛ ɛtɩla mbʋ. Sɔɔlɩ kaatisi faaa se ɛpɩsɩɣ Krɩstʋ tʋ paa ɛɛnawa se pakaɣ-ɩ nazʋʋ yɔ. (Tʋma 9:​15, 16; 20:​22, 23) Ɛ-lɩm mɩyɩsʋʋ wayɩ, ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛtaɣ Yehowa liu se ɛkaɣ-ɩ sɩnʋʋ nɛ ɛɖɔkɩ ɛ-tɩ nazɩm ndɩ ndɩ taa. (2 Kɔr. 4:​7-10) Ye ŋyeba nɛ pamɩyɩsɩ-ŋ lɩm nɛ ŋpɩsɩ Yehowa Aseɣɖe Tʋ yɔ, pɩpɩzɩɣ piyele nɛ ŋkatɩ nazɩm yaa takɩm. Ɛlɛ ña-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se paa ɛzɩmtaa lɛ, Ɛsɔ nɛ Krɩstʋ pakaɣ-ŋ sɩnʋʋ nɛ ŋkaɖɩnɩ-pʋ nɛ ŋwɛɛ siɣsiɣ.—Filp. 4:13. w25.03 4 § 8-9

Ðɩɖʋ ɖa-tɩ kaɖʋwa se pɩwɛɛ se ɖɩkalɩ Bibl. Ɛlɛ Bibl kalʋʋ ɖeke tɩmaɣ; ye ɖɩsɔɔlaa se ɖe-Bibl kalʋʋ ɛwazɩ-ɖʋ yɔ, pɩwɛɛ se ɖɩla nɛ pɩkɩlɩ mbʋ. Maɣzɩ kɩɖaʋ kʋnɛ kɩ-yɔɔ nɛ ŋna: Ðoŋ ɖoŋ lɛ pɩcɛyaa se tɛʋ ɛnɩɩ nɛ tɩŋ paɣlɩ. Ɛlɛ ye tɛʋ ɛkɩlɩ nɩʋ alɩwaatʋ pazɩ taa yɔ, tɛtʋ kɩlɩɣ haɣʋ lɩm. Nɛ ye pɩlabɩ mbʋ yɔ, paa tɛʋ ɛtasɩ nɩʋ yɔ, pɩɩkaɣ wazʋʋ pʋyʋ. Ɛlɛ ye tɛʋ ɛnɩɣ pazɩ pazɩ yɔ, pɩkɩlɩɣ ɖeu, mbʋ pʋyɔɔ yɔ lɩm kaɣ sʋʋ tɛtʋ camɩyɛ nɛ pɩsɩnɩ tɩŋ nɛ ɩpaɣlɩ. Mbʋ ɖɔɖɔ pɩfɛyɩ se ɖikpedesiɣ nɛ ɖɩkalɩɣ Bibl ñʋŋ sakɩyɛ ɛlɛ ɖiihikiɣ alɩwaatʋ se ɖɩmaɣzɩ tɔm ndʋ ɖɩkalɩɣ yɔ tɩ-yɔɔ, nɛ ɖɩɩtɔzʋʋ tɩ-yɔɔ se ɖɩlabɩnɩ-tʋ tʋmɩyɛ. (Yak. 1:24) Ŋɖiɣzinaa se ŋkpedesiɣ ñe-Bibl kalʋʋ taa? Ye mbʋ yɔ ɛbɛ pɩwɛɛ se ŋla? Kpaɣ ña-alɩwaatʋ. Ñaɣ pana nɛ ŋmaɣzɩ tɔm ndʋ ŋwɛɛ nɛ ŋkalɩɣ yɔ yaa ndʋ ŋkalaa yɔ tɩ-yɔɔ. Yaa ŋpɩzɩɣ nɛ ŋkalɩ masɩ pazɩ nɛ ŋkpaɣ alɩwaatʋ ndʋ tɩkazaa yɔ nɛ ŋmaɣzɩ tɔm ndʋ ŋkalaa yɔ tɩ-yɔɔ. w24.09 4 § 7-9

Ɛgbɛyɛ tasɩɣ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa lɔŋ lɛ, pɩwɛɛ se pakalɩ lɔŋ tasʋʋ mbʋ camɩyɛ nɛ pala mbʋ payɩ papɩzɩɣ yɔ nɛ pɔɖɔ pɩ-yɔɔ. Patasɩɣ-wɛ lɔŋ pɩlɩɩnɩ ɛzɩma pala kediɣzisi yaa ɛzɩma patɩmɩ ɛgbɛyɛ ɛsɩndaa yɔ pɩ-yɔɔ; patasɩɣ-wɛ ɖɔɖɔ lɔŋ pɩlɩɩnɩ ɛzɩma pɔcɔnɩ Krɩstʋ heɣsi yɔɔ yɔ pɩ-yɔɔ. Ye ɛzʋtʋyaa ɩɖɔŋ ɛgbɛyɛ lɔŋ tasʋʋ mbʋ pɩtɩŋa pɩ-yɔɔ yɔ, koobiya kaɣ ɖiɣzinuu se Yehowa sɔɔlɩ-wɛ nɛ ɛcɔŋnɩ pɔ-yɔɔ. Ɛzʋtʋyaa tasɩɣ-ɖʋ lɔŋ lɛ, pɩwɛɛ se ɖitisi faaa nɛ ɖɩɖɔ ɩ-yɔɔ. Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, pɩkaɣ wɛʋ mba pɛɖɛɣ-ɖʋ nɔɔ yɔ kɛlɛʋ se pala pa-tʋmɩyɛ. Bibl seɣtiɣ-ɖʋ se ɖɩña mba pɛɖɛɣ-ɖʋ nɔɔ yɔ nɛ ɖiluzi ɖa-tɩ pɛ-tɛɛ. (Ebr. 13:​7, 17) Nabʋyʋ taa pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛ kaɖɛ se ɖɩla mbʋ. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ abalaa mba patɩtalɩ pilim. Ɛlɛ, ye ɖɩkaŋ ɖa-lɩmaɣza pɛ-wɛtʋ kɩdɛkɛdɩtʋ yɔɔ nɛ ɖɩɩkaŋ-yɛ pɛ-wɛtʋ kɩbandʋ yɔɔ yɔ, ɖɩkaɣ ɖʋʋ nesi ɖo-koyindinaa. Ɛzɩma tɩyɛ? Ye ɖɩwɛnɩ lɩmaɣza kɩdɛkɛda ɛzʋtʋyaa yɔɔ yɔ, pɩpɩzɩɣ piyele nɛ ɖɩpaɣzɩ wɛnʋʋ ɖɔɖɔ lɩmaɣza kɩdɛkɛda ɛgbɛyɛ yɔɔ, piyeki nɛ ɖɩɩtasɩɣ-ɖɩ liu taʋ. w24.04 10 § 11-12

Mba payɩ pasɩkɩ kʋñɔŋ sɔsɔʋ alɩwaatʋ taa yɔ, pakaɣ-wɛ ɖɩzʋʋ kpaagbaa ɖɩzʋʋ nɛ paatasɩɣ wɛnʋʋ lidaʋ se pefeziɣ-wɛ yaa we? Masɩ wɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se mba pakaɖɩɣnɩ Yehowa nɛ ɛ-sɔɔjanaa yɔ, pakaɣ-wɛ ɖɩzʋʋ Armaagedɔɔ you taa nɛ paakaɣ-wɛ fezuu. (2 Tes. 1:​6-10) Piyele nɛ ɛyaa lalaa yɔ, ɛbɛ pɩkaɣ-wɛ tɛmnʋʋ? Pɩtɩla nabɛyɛ sɩbɩ asɛyɩŋ taa, kɛgbɛdɩsasɩ taa yaa ɛyaa kʋnɩ-wɛ. (Ekl. 9:11; Zak. 14:13) Ɛzɩ ɛyaa mba pa-taa nabɛyɛ kaɣ wɛʋ «mba pɛfɛyɩ siɣsiɣ» nɛ pakaɣ-wɛ fezuu ɛjaɖɛ kɩfaɖɛ taa yɔ pa-taa? (Tʋma 24:15) Tobi lɛ, ɖɩɩsɩŋ. Ɛlɛ ɖɩsɩm tɔm sakɩyɛ mbʋ pɩkaɣ labʋ cee wayɩ yɔ pɩ-yɔɔ. Ðɩnawa se Armaagedɔɔ wiye pakaɣ ɛyaa tɔm hʋnʋʋ pɩlɩɩnɩ mbʋ palabɩ Krɩstʋ koobiya yɔ pɩ-yɔɔ. (Mat. 25:40) Nɛ mba pakaɣ-wɛ kpaɣʋ se pɛkɛ heŋ yɔ, mba lɛ mba pasɩnɩ patam numwaa nɛ Krɩstʋ yɔ.—Natʋ 12:17. w24.05 10-11 § 9-11

Bibl yɔɔdʋʋ se ɖɩwɛ «alɩwaatʋ kaɖɛ ñɩndʋ» taa nɛ ‘tɩ-lʋbɩnʋʋ wɛ kaɖɛ.’ (2 Tim. 3:1) Pɩtasɩnɩ kala wena paa weyi ɛkatɩɣ ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-taa yɔ lɛ, pakaɖɩɣnɩ Yehowa sɛyaa nɛ panazɩɣ-wɛ ɖɔɖɔ. Ɛbɛ sɩɣnɩ-ɖʋ se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩsɛɣ Yehowa paa ɖɩkatɩɣ kala ana yɔ? Mbʋ pɩsɩɣnɩ-ɖʋ yɔ pɩ-taa nabʋyʋ yɔ: Ðɩkpɛlɩkaa nɛ ɖɩtɩlɩ se Yehowa kɛ «Ɛsɔ ɛsadʋ.» (Yer. 10:10; 2 Tim. 1:12) Yehowa naɣ kala wena payɩ ɖɩkatɩɣ yɔ nɛ ɛsɔɔlɩ paa ɛzɩmtaa se ɛsɩnɩ-ɖʋ. (2 Kro. 16:9; Keɣ. 23:4) Ye ɖɩtɔzʋʋ se ɛkɛ Ɛsɔ ɛsadʋ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩlʋbɩnɩ kala wena payɩ ɖɩkatɩɣ yɔ nɛ ɖɩwabɩ-yɛ. w24.06 20 § 1-2

Pɩwɛɛ se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩtaɣ Yehowa ɛgbɛyɛ liu. Alɩwaatʋ ndʋ pɩnaɣ kpayɩ kpayɩ se pɩpɔzʋʋ se pɛlɛɣzɩ ɛzɩma ɖɩnɩɣaɣ Bibl taa toovenim tɔm natʋyʋ taa yaa pɛlɛɣzɩ ɛzɩma pɩwɛɛ se pala Kewiyaɣ tʋma naayɛ yɔ, mba pɛɖɛɣ-ɖʋ nɔɔ yɔ petisiɣ faaa nɛ palakɩ lɛɣzɩtʋ ndʋ pɩpɔzʋʋ yɔ. Palakɩ mbʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ mbʋ pɩ-tɔm kɩlɩ cɛyʋʋ pɛ-ɛsɩndaa yɔ lɛ se pɔ-tɔm ɛkɛdɩnɩ Yehowa. Pɩtasɩ lɛ, palakɩ mbʋ payɩ papɩzɩɣ yɔ nɛ patɩŋɩɣnɩ Bibl yɔɔ nɛ pakpakɩɣ lɩmaɣza, mbʋ pʋyɔɔ yɔ kɩ-wɩlɩtʋ yɔɔ pɩwɛɛ se Yehowa sɛyaa tɩŋa itisi. Apostoloo Pɔɔlɩ tasɩ lɔŋ se: «Wolo pɩ-yɔɔ nɛ ŋɖɔkɩ tɔm kɩbandʋ kɩɖaʋ.» (2 Tim. 1:13) «Tɔm kɩbandʋ kɩɖaʋ» kɛnɩ Krɩstʋ mba wɩlɩtʋ ndʋ tɩwɛ Bibl taa yɔ. (Yoh. 17:17) Wɩlɩtʋ ndʋ tɩkɛnɩ mbʋ payɩ pɩ-yɔɔ ɖitisiɣ yɔ pi-tigiɖe. Yehowa ɛgbɛyɛ wɩlɩ-ɖʋ se pɩpɔzʋʋ se ɖɩñɔɔnɩ wɩlɩtʋ ndʋ kpam. Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, ɖɩkaɣ hiɣu wazasɩ. w24.07 11-12 § 12-13

Apostoloo Pɩyɛɛrɩ na ɛzɩma pɩlakɩ ɛyʋ alɩwaatʋ ndʋ ekpiɖiɣ ɛ-kɩwɛɛkɩm yɔɔ nɛ alɩwaatʋ ndʋ pekpeɣu-i ɛ-kɩwɛɛkɩm yɔ. Pʋyɔɔ ɛpɩzaa nɛ ɛwɩlɩ ɛyaa lalaa tɔm ndʋ. Pɔtɔɔ Pantekooti kazandʋ nɛ pɩla alɩwaatʋ natʋyʋ lɛ, Pɩyɛɛrɩ yɔɔdɩ tɔm Yuuda mba samaɣ nakɛyɛ ɛsɩndaa nɛ ɛlɩzɩ-kɛ pɩ-taa se ŋga kʋnɩ Mesiya. Ɛlɛ eseɣti-kɛ nɛ sɔɔlɩm se: «Pʋyɔɔ lɛ ikpiɖi mɩ-kɩwɛɛkɩm yɔɔ, nɛ ɩpɩsɩ nɛ pɩsa nɛ pahɩzɩ mɩ-kɩwɛɛkɩm, nɛ Yehowa maɣmaɣ kɔnɩ-mɩ laŋɩyɛ hɛzʋʋ alɩwaatʋ.» (Tʋma 3:​14, 15, 17, 19) Pɩyɛɛrɩ tɩŋnɩ nʋmɔʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ se ye kɩwɛɛkɩm laɖʋ ekpiɖi ɛ-kɩwɛɛkɩm yɔɔ yɔ, piseɣtiɣ-i nɛ ɛpɩsɩ, pʋ-tɔbʋʋ se piseɣtiɣ-i nɛ ɛlɛɣzɩ ɛ-lɩmaɣza kɩdɛkɛda nɛ ɛ-lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ nɛ ɛpaɣzɩ labʋ mbʋ pɩkɛdɩɣnɩ Ɛsɔ yɔ. Apostoloo Pɩyɛɛrɩ wɩlaa ɖɔɖɔ se Yehowa hɩzɩɣ pa-kɩwɛɛkɩm caɣ caɣ yaa ɛlakɩ nɛ pɩɩtasɩɣ wɛʋ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩlakɩ kɩwɛɛkɩm yɔ, ye ɖɩnawa se Yehowa kpeɣu-ɖʋ caɣ caɣ yɔ, pɩhɛzɩɣ ɖa-laŋɩyɛ siŋŋ; paa pɩkɛ kɩwɛɛkɩm sɔsɔm yɔ. w24.08 12 § 14

Ye ɖɩwɛnɩ tisuu sɔsɔm se pɩkazɩ pazɩ lɛ Yehowa kaɣ ɖɩzʋʋ ɛjaɖɛ kɩdɛkɛdɩyɛ ɖɩnɛ yɔ, ɖɩnɛ ɛlɛ ɖɩɩkaɣ maɣzʋʋ se liidiye yaa wondu sakɩyɛ wɛnʋʋ tɔm cɛyaa nɛ pɩkɩlɩ. Kʋñɔŋ sɔsɔʋ alɩwaatʋ taa, liidiye ɛɛkaɣ wɛnʋʋ wazaɣ nakɛyɛ. Bibl yɔɔdʋʋ se ɛyaa kaɣ «lɔʋ pe-liidiye habɛɛ yɔɔ,» mbʋ pʋyɔɔ yɔ pakaɣ ɖiɣzinuu se «pe-liidiye nɛ pe-sika ɩɩkaɣ pɩzʋʋ nɛ pɩya pa-ñʋʋ Yehowa pana sɔsɔna kɩyakʋ wiye.» (Ezek. 7:19) Mbʋ ɛzɩ ɖɩɩkam ñʋʋ nɛ liidiye sakɩyɛ ñɩnʋʋ lɛ, pɩwɛɛ se ɖɩkpaɣ lɩmaɣza wena asɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩcɔnɩ ɖa nɛ ɖɔ-hɔʋ taa mba yɔɔ nɛ ɖɩtɛ ɖɩsɛɛ Yehowa yɔ. Pɩɩkɛɣnɩ lɔŋsɩnɖɛ se ɖɩtɔɔ kɩma wena a-tɔm tɩcɛyɩ yɔ yaa ɖɩkpaɣ alɩwaatʋ sakɩyɛ nɛ ɖɩcɔŋnɩ ɖo-tomnaɣ yɔɔ wondu yɔɔ. Pɩwɛɛ ɖɔɖɔ se ɖɩkpa ɖa-tɩ nɛ ɖo-tomnaɣ yɔɔ wondu tɔm ɛtaakɩlɩ cɛyʋʋ ɖe-wezuu caɣʋ taa. (Mat. 6:​19, 24) Ɛjaɖɛ ɖɩnɛ ɖɩ-tɛm wɛɣ nɛ pɩñɔtʋʋ lɛ, pɩkaɣ pɔzʋʋ se ɖɩlɩzɩ se ɖɩtaɣ Yehowa liu yaa ɖɩtaɣ mbʋ ɖɩwɛna yɔ liu. w24.09 11 § 13-14

Pɩtɩla ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwa ɖɛ-ɛjandʋ natʋyʋ caɣ caɣ. Ɛlɛ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩpɔzɩ se ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩlʋkɩnɩ ɖɛ-ɛjandʋ lɛɛtʋ alɩwaatʋ sakɩyɛ. Iyele nɛ ɖɩna apostoloo Pɩyɛɛrɩ kɩɖaʋ. Ɛyʋ sɔɔndʋ seu yeba nɛ ɛkpɛzɩ tam nabudozo se ɛɛsɩŋ Yesu. (Mat. 26:​69-75) Pɩyɛɛrɩ maɣzaɣ se ɛwabɩ sɔɔndʋ ndʋ alɩwaatʋ ndʋ ɛlɩzɩ aseɣɖe nɛ abalɩtʋ Sahedrɛɛ ɛsɩndaa yɔ. (Tʋma 5:​27-29) Ɛlɛ pɩnzɩ nasɩyɩ wayɩ, ɛkɛzɩ ɛ-tɩ nɛ hɔɔlʋʋ nɛ ɛ nɛ Krɩstʋ ñɩma mba patɩkɛ Yuuda mba yɔ peyele tɔɔnaɣ tɔɔʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ «eseɣaɣ sɔɔndʋ mba pɛpɛlɩ-wɛ yɔ.» (Gal. 2:​11, 12) Pɩyɛɛrɩ ɛjandʋ ɖaɣnɩ pɩsʋʋ. Pɩtɩla ɛtaapɩzɩ nɛ ɛwabɩ-tʋ caɣ caɣ. Ða ɖɔɖɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɛɛ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa. Paa mbʋ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwa ɖɛ-ɛjandʋ ndʋ ɖɩtɩwabɩta yɔ ye ɖɩɖɔŋ lɔŋ weyi Yesu tasɩ-ɖʋ se pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩlʋbɩnɩ takɩm yɔ ɩ-yɔɔ yɔ. Ɛtɔm se: «Ɩwɛɛ feŋuu yɔɔ.» (Mat. 26:41) Halɩ pɩkpɛndɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ ŋmaɣzɩɣ se ŋwɛ ɖoŋ yɔ, wolo pɩ-yɔɔ nɛ ŋseɣ wɛtʋ ndʋ tɩpɩzɩɣ tituyi-ŋ nɛ ŋtɔlɩ takɩm taa yɔ. Wolo pɩ-yɔɔ nɛ ŋlakɩ mbʋ pɩɩtɛmɩ-ŋ sɩnʋʋ nɛ ŋlʋbɩnɩ ñɛ-ɛjandʋ yɔ.—2 Pɩy. 3:14. w24.07 18-19 § 17-19

Ɛyʋ nɔɔyʋ fɛyɩ kʋjɔʋ nɛ pɩtalɩ Yesu. Alɩwaatʋ ndʋ ɛɛwɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ, ɛɛlabɩ maamaaci lakasɩ nɛ ɛsɩnɩ ɛyaa lalaa. (Luka 9:​12-17) Ɛkpaɣ e-wezuu nɛ ɛlaa ɖɔ-yɔɔ, nɛ mbʋ kɛnɩ kʋjɔʋ ŋgʋ kɩkpaɖɩ kʋjɔŋ kpeekpe taa yɔ. (Yoh. 15:13) Pefezi Yesu nɛ pɩtɛ lɛ, ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛsɩɣnɩ ɛyaa. Ɛzɩ ɛɛlabʋ-ɖʋ tamaɣ yɔ, ɛpɔzɩ Yehowa se ɛha-ɖʋ e-fezuu kiɖeɖeu nɛ kɩwɩlɩ-ɖʋ tɔm nɛ kɩhɛzɩ ɖa-laŋa. (Yoh. 14:​16, 17, pɩ-tɛɛ tɔm; 16:13) Nɛ Yesu tɩŋɩɣnɩ ɛgbɛyɛ taa kediɣzisi yɔɔ nɛ ɛhaɣ-ɖʋ mbʋ pɩpɔzʋʋ-ɖʋ yɔ se pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩla kpɛlɩkɩyaa tɛtʋ kpeekpe yɔɔ. (Mat. 28:​18-20) Apostoloo Pɔɔlɩ mawa se Yesu kpa ɛsɔdaa lɛ, «ɛha ɛyaa se pɛkɛ kʋjɔŋ.» (Efɛz. 4:​7, 8) Pɔɔlɩ lɩzɩ pɩ-taa se Yesu labɩ kʋjɔŋ ɛnɩ se pɩsa nɛ ɛsɩnɩ ɛgbɛyɛ hɔɔlɩŋ ndɩ ndɩ taa. (Efɛz. 1:​22, 23; 4:​11-13) Toovenim taa lɛ, abalaa mba patɩtalɩ pilim nɛ pʋyɔɔ lɛ piyiɣdiɣ-wɛ. (Yak. 3:2) Ɛlɛ pɛkɛ ɖa-Kɩbaɣlʋ Yesu Krɩstʋ kʋjɔŋ nɛ ɛtɩŋɩɣnɩ pɔ-yɔɔ nɛ ɛsɩɣnɩ-ɖʋ. w24.10 18 § 1-2

Daviid heyi ɛ-pɩyalʋ Salomɔɔ se ye ɛñaŋ Ɛsɔ Yehowa yɔ, pi-ɖeke pɩkaɣnɩ yebu nɛ piɖeni-i. Pɩlabɩ pʋtɔdɩyɛ se pʋwayɩ, Salomɔɔ kɔm nɛ ɛpaɣzɩ ɛsɔnaa lalaa sɛʋ. Pɩtaakɛdɩnɩ Yehowa, piyeba nɛ eyele haʋ Salomɔɔ lɔŋsɩnɖɛ nɖɩ ɖɩsɩɣaɣnɩ-ɩ se eɖiyi samaɣ nɛ siɣsiɣ wɛtʋ nɛ ɛlabɩ-kɛ camɩyɛ lakasɩ yɔ. (1 Awi. 11:​9, 10; 12:4) Lɔŋ weyi pɩkpɛlɩkɩɣ-ɖʋ? Ñamtʋ yeki se piɖeni-ɖʋ. (Keɣ. 1:​1-3) Pɩkɛ toovenim se Yehowa tɩlabɩ-ɖʋ tamaɣ se ɛhaɣ-ɖʋ ñɩm nɛ hɩɖɛ sɛʋ ɛzɩ ɛhaʋ Salomɔɔ yɔ. Ɛlɛ ye ɖɩñaŋ Ɛsɔ yɔ, ɛkaɣ-ɖʋ haʋ lɔŋsɩnɖɛ nɛ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩkpaɣ lɩmaɣza kɩbana. (Adu. 2:​6, 7; Yak. 1:5) Ɛ-paɣtʋ kila pɩzɩɣ nɛ aɖiyi-ɖʋ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩcaɣ kpaɣʋ lɩmaɣza tʋmɩyɛ, sukuli labʋ, liidiye ñɩnʋʋ nɛ aleɣya pɔ-hɔɔlʋʋ taa yɔ. Ye ɖɩlakɩnɩ tʋmɩyɛ lɔŋsɩnɖɛ nɖɩ ɖɩlɩnɩ Ɛsɔ cɔlɔ yɔ, pɩkaɣ kandɩyʋʋ ɖɔ-yɔɔ se ɖɩtaala mbʋ pɩkɔŋnɩ kaɖɛ ɖa nɛ ɩ ɖa-taabalɩyɛ nɛ ɖilesi wezuu maatɛŋ yɔ. (Adu. 2:​10, 11) Ðɩkaɣ wɛnʋʋ taabalaa kɩbama. Nɛ ɖɩkaɣ hiɣu lɔŋ tasʋʋ mbʋ pɩpɔzʋʋ-ɖʋ se pɩsa nɛ ɖɔ-hɔʋ wɛɛ koboyaɣ taa yɔ. w24.11 10-11 § 11-12

Lʋlɩyaa pɩzɩɣ nɛ patɩŋnɩ wala ndɩ ndɩ yɔɔ nɛ pa nɛ pe-piya pala kɛdaɣ Bibl yɔɔ nɛ Ɛsɔ yɔɔ tisuu yɔɔ. Wala ana a-taa naayɛ lɛ alɩwaatʋ ndʋ pekilimiɣ caanaʋ taa wondu ɖɩzɩyɛ naɖɩyɛ taa, kaɖaɣ nakɛyɛ taa, yaa Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa ɛgbɛyɛ piliŋa nakɛyɛ taa yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ ikilimiɣ caanaʋ taa wondu ɖɩzɩyɛ naɖɩyɛ taa yaa ɩcɔŋnɩ caanaʋ taa wondu fotonaa intɛrnɛɛtɩ yɔɔ yaa ɖa-takayɩsɩ taa yɔ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋhɔ ña-pɩɣa lɩmaɣza nɛ ŋwoni caanaʋ taa tɔm natʋyʋ yaa caanaʋ taa wonuu nakʋyʋ yɔɔ nɛ pɩsɩnɩ-kɛ nɛ kɛcɛyɩsɩ tisuu mbʋ kɛwɛna se Bibl taa tɔm kɛ toovenim yɔ. Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋwɩlɩ ña-pɩɣa pɩyɛ nɖɩ payaɣ se stèle de Mesha yɔ ɖɩ-yɔɔ tɔm. Pɩyɛ nɖɩ ɖɩlabɩ pɩnzɩ 3000 nɛ pama Yehowa hɩɖɛ ɖɩ-yɔɔ. Pɩyɛ nɖɩ ɖɩ-maɣmaɣ ɖɩwɛ caanaʋ taa wondu ɖɩzɩyɛ nɖɩ payaɣ se Louvre yɔ ɖɩ-taa Paarii tɛtʋ taa Fransɩ ɛjaɖɛ taa. Pɩtasɩ lɛ, pɩyɛ nɖɩ, palabɩ ɖɩ-ɖɔndɩ nɛ ɖɩwɛɛ caanaʋ taa wondu ɖɩzɩyɛ nɖɩ payaɣ se «Bibl nɛ Ɛsɔ hɩɖɛ» yɔ ɖɩ-taa ɖa-tʋmɩyɛ ɖɩlaɖɛ sɔsɔɖɛ taa Warwick, Niyuu Yɔrɩkɩ tɛtʋ taa. Pɩyɛ nɖɩ ɖɩwɩlɩɣ se Mowaabʋ wiyaʋ Mesa kaakaɖɩnɩ Izrayɛɛlɩ. Nɛ tɔm ndʋ ɖɔɖɔ Bibl yɔɔdʋʋ. (2 Awi. 3:​4, 5) Alɩwaatʋ ndʋ ña-pɩɣa naɣnɩ kɛ-ɛsa mbʋ pɩwɩlɩɣ se Bibl yɔɔdʋʋ toovenim nɛ kapɩzɩɣ nɛ kataa-kʋ liu yɔ lɛ, ke-tisuu kaɣ kpaʋ ɖoŋ nɛ pɩkɩlɩ. w24.12 14 § 4; 15 § 6