Ðe-wezuu caɣʋ nɛ ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ kpɛlɩkʋʋ takayaɣ taa tɔm kɩñɩnɩtʋ
5-11 OCTOBRE
ÑƖM MBƲ PƖWƐ ƐSƆTƆM TAA YƆ | EJIPITI LƖƲ 31-32
“Ise sɩɩnaa latʋ”
(Ejipiti Lɩʋ 32:1) Samaɣ nawa se Moyizi eetiki pʋʋ lɔŋ lɛ, kekpeɣli Aarɔɔnɩ cɔlɔ nɛ keheyi-i se: “Lu-ɖʋ sɩʋ nɔɔyʋ nɛ ɛɖɛɛ ɖɔ-nɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Moyizi weyi ɛlɩzɩ-ɖʋ Ejipiti yɔ, ɖɩɩsɩŋ se ɛ-tɔm tɛmnɩ we.”
w09 15/5 11 § 11
Wobini ɛsɩndaa fezuu taa—“Kɩbaɣlʋ kɩyakʋ sɔsɔʋ ñɔtaa”
11 Pɩpɩzɩɣ pɩlabɩ-ɖʋ kaɖɛ se ɖɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ mbʋ ɖɩkpɛlɩkɩɣ Masɩ taa yɔ, kɔzɩ kɔzɩ ye ɖɩwɛ kaɖɛ alɩwaatʋ taa yɔ. Yehowa lɩzɩ Izrayɛɛlɩ samaɣ yomiye taa Ejipiti nɛ pitileɖi lɛ, “samaɣ ŋga koyooni Moyizi.” Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ lɩm taawɛɛ se kɔñɔɔ. (Ejl. 17:1-4) Izrayɛɛlɩ mba nɛ Yehowa paaɖʋ ɛgbɛyɛ nɛ pa-maɣmaɣ pɔyɔɔdɩ se: “Kɩbaɣlʋ tɔm ndʋ yɔ, ɖɩkaɣ labʋ ti-kpeekpe tɩ-yɔɔ.” Ɛlɛ pɩtɩtalɩ fenasɩ naalɛ pʋcɔ nɛ pamaanɩ Ɛsɔ paɣtʋ yɔɔ nɛ palaa sɩɩnaa. (Ejl. 24:3, 12-18; 32:1, 2, 7-9) Moyizi weyi eheyaɣ-wɛ Ɛsɔ tɔm yɔ ɛkpa Orɛɛbʋ Pʋʋ yɔɔ nɛ ɛtɩpɩsɩ lɔŋ. Ɛzɩ mbʋ yebina nɛ sɔɔndʋ kpa-wɛ? Yaa sɔɔndʋ kpaɣaɣ-wɛ se pɩtɩla Amalɛɛkɩ mba tasɩɣ kɔm nɛ poyooni-wɛ? Yaa pamaɣzaɣ se pɔ-tɔm tɛma, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Moyizi weyi ɛɛkpazɩ e-nesi nɛ ɛsɔdaa nɛ pawa you nakʋyʋ yɔ, ɛfɛyɩ pɔ-cɔlɔ? (Ejl. 17:8-16) Pɩtɩla Izrayɛɛlɩ mba kaawɛnɩ lɩmaɣza ana. Ɛlɛ paa pɩtɩɩkɛ suwe yɔ, Izrayɛɛlɩ mba ‘kizaa se paañaŋ Ɛsɔ.’ (Tʋma 7:39-41) Pɩtasɩ lɛ, sɔɔndʋ yɔɔ lɛ, Izrayɛɛlɩ mba taañɩnɩɣ se pasʋʋ Lidaʋ Tɛtʋ taa. Mbʋ labɩna nɛ Pɔɔlɩ heyi Krɩstʋ ñɩma se ‘pala mbʋ payɩ papɩzɩɣ yɔ’ nɛ pɩsa nɛ ‘pataatɔlɩ kaañamtʋ kʋɖʋmtʋ ndʋ tɩ-taa.’—Ebr. 4:3, 11.
(Ejipiti Lɩʋ 32:4-6) Ɛlɛ mʋ-wɛ pe-nesi tɛɛ nɛ ehoyisi miŋ nɛ piyoli nɛ elubini sɩʋ kpeliɣa, kɛkɛ neɣye. Ðɩnɛ ɛlɛ pamabɩ kubusi se: “Ñɛ-Ɛsɔ yɔ, Izrayɛɛlɩ, weyi ɛlɩzɩ-ŋ Ejipiti yɔ.” 5 Aarɔɔnɩ na mbʋ lɛ, ɛma altaaru neɣye ɛsɩndaa nɛ ɛma kubuka ɖoŋ se: “Cee pɩkɛ Kɩbaɣlʋ hɩɖɛ ɖʋʋ kazandʋ!” 6 Nɛ tɛʋ fem tanaŋ tɛɛ lɛ, pakʋyɩ nɛ palaa miŋ kɩñaɣzʋʋ kɩlaŋ nɛ laŋhɛzɩyɛ kɩlaŋ; nɛ samaɣ caɣ nɛ kɔtɔkɩ nɛ kɔñɔʋ nɛ kakʋyɩ nɛ kapaɣ.
w12 15/10 25 § 12
Ña Ɛsɔ nɛ ɛ-tamaɣ wazɩ-ŋ
12 Yehowa ɖʋ ɛgbɛyɛ nɛ Izrayɛɛlɩ mba lɛ, ɛpaɣzɩ labʋ kpaagbaa mbʋ ɛgbɛyɛ nɖɩ ɖɩpɔzʋʋ se ɛla yɔ. Eyeba nɛ pama Ɛsɔ sɛtʋ kɩɖanɖʋʋ nɛ palɩzɩ ɖɔɖɔ cɔjɔnaa se pɩsa nɛ ɛyaa mba patɩtalɩ pilim yɔ, papɩzɩ nɛ pɔñɔtɩnɩ-ɩ. Ɛlɛ Izrayɛɛlɩ mba ñatɩla mbʋ pɩpɔzʋʋ yɔ, pɔsɔwa se paha pa-tɩ Ɛsɔ nɛ paɖʋ “Izrayɛɛlɩ Kiɖeɖeu ɖɩwɩzɩyɛ.” (Keɣa 77:41) Alɩwaatʋ ndʋ Moyizi kpa Sinayii Pʋʋ yɔɔ se ɛmʋʋ paɣtʋ lɛɛtʋ yɔ, Izrayɛɛlɩ mba taaɖʋ suuɖu, pelesi tisuu mbʋ pɛwɛnɩ Ɛsɔ yɔɔ yɔ, nɛ pamaɣzɩ se Moyizi sɔ pɔ-yɔɔ. Pʋyɔɔ polubi sika neɣye nɛ pɔyɔɔdɩ se: “Ñɛ-Ɛsɔ yɔ, Izrayɛɛlɩ, weyi ɛlɩzɩ-ŋ Ejipiti yɔ.” (Ejl. 32:1, 4) Pʋwayɩ lɛ, pala kazandʋ ndʋ payawa se “[Yehowa] hɩɖɛ ɖʋʋ kazandʋ” yɔ, nɛ poluŋ sɩʋ kpeliɣa ŋga poluba yɔ kɛ-tɛɛ nɛ palaa kɩlaŋ. Yehowa na mbʋ lɛ, eheyi Moyizi se: “Palɩ lɔŋ nʋmɔʋ ŋgʋ mawɩlɩ-wɛ yɔ kɩ-taa.” (Ejl. 32:5, 6, 8) Pɩlabɩ pʋtɔdɩyɛ se kpaɣnɩ alɩwaatʋ ndʋ lɛ, Izrayɛɛlɩ mba labɩ ɖuutu nɛ Yehowa tam sakɩyɛ, ɛlɛ patɩɖɔ po-ɖuutu yɔɔ.—Kɩg. 30:2.
(Ejipiti Lɩʋ 32:9, 10) Kɩbaɣlʋ heyi Moyizi se: “Manaɣ se samaɣ ŋga yɔ ka-ñʋʋ taa caɣ ɖoŋ: 10 yebi-m nɛ man-pana miŋ ñaɣ-wɛ nɛ manpɩsɩ-ŋ samaɣ sɔsɔɔ.”
‘Awɛ Yehowa hɔɔlʋʋ yɔɔ?’
14 Samaɣ kaatɛm sɩm se Yehowa tɩsɔɔlɩ sɩɩnaa latʋ kaaʋ. (Ejl. 20:3-5) Paa mbʋ yɔ, pitileɖi lɛ, kapaɣzɩ sɛʋ sika neɣye. Paa Izrayɛɛlɩ mba kaanawa se pamanɩ Yehowa paɣtʋ yɔɔ yɔ, pepeɣzaɣ pa-tɩ nɛ pɔyɔɔdʋʋ se Yehowa hɔɔlʋʋ yɔɔ pɛwɛɛ. Halɩ Aarɔɔnɩ ya sika neɣye sɛtʋ ndʋ se “[Yehowa] hɩɖɛ ɖʋʋ kazandʋ!” Suwe Yehowa maɣzaa? Ɛmaɣzaa se samaɣ lesi ke-siɣsiɣ wɛtʋ. Eheyi Moyizi se “kalabɩ kɩwɛɛkɩm” nɛ “[kalɩ] lɔŋ nʋmɔʋ ŋgʋ mawɩlɩ-wɛ yɔ kɩ-taa.” Peeɖe Yehowa ‘pana mʋ miŋ’ nɛ ɛyɔɔdɩ se ɛɖɩzɩɣ Izrayɛɛlɩ samaɣ.—Ejl. 32:5-10.
Ðɩñɩnɩ fezuu taa ñɩm
(Ejipiti Lɩʋ 31:17) ma nɛ Izrayɛɛlɩ piya ɖɛ-hɛkʋ taa nɛ tamtam mayaɣ; kɩyakɩŋ loɖo Kɩbaɣlʋ labɩ ɛsɔ nɛ tɛtʋ, nɛ kɩyakʋ lʋbɛ ŋgʋ wiye lɛ eyele tʋmɩyɛ labʋ nɛ ɛhɛzɩ.’”
Alɩwaatʋ natʋyʋ wɛɛ se pala tʋmɩyɛ nɛ natʋyʋ wɛɛ se pɛhɛzɩ
4 Kɩɖaŋ weyi Yehowa nɛ Yesu pahaɣ nɛ palakɩ tʋma sakɩyɛ yɔ, ɛzɩ ɩwɩlɩɣ se pɩtɩcɛyɩ se ɖɩhɛzɩ yaa we? Aayɩ. Pɩɩnɩɣ Yehowa kpa nɛ pʋyɔɔ lɛ, pɩtɩcɛyɩ se ɛhɛzɩ. Ɛlɛ Bibl yɔɔdʋʋ se Yehowa lɩzɩ ɛsɔdaa nɛ tɛtʋ lɛ, “eyele tʋmɩyɛ labʋ nɛ ɛhɛzɩ.” (Ejl. 31:17) Ye mbʋ, pɩwɩlɩɣ se Yehowa sɩnzɩ ɛ-tʋmɩyɛ nɛ ɛnɩɩ leleŋ mbʋ ɛtɛm labʋ yɔ pɩ-yɔɔ. Nɛ alɩwaatʋ ndʋ Yesu kaawɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ, paa ɛlakaɣ tʋmɩyɛ siŋŋ yɔ, ɛkpakaɣ alɩwaatʋ nɛ ɛhɛzɩɣ nɛ ɛ nɛ ɛ-taabalaa pɔtɔkɩ tɔɔnaɣ.—Mat. 14:13; Luka 7:34.
(Ejipiti Lɩʋ 32:32, 33) Yaa, ye ŋŋlakɩ mbʋ yɔ, hɩzɩ-m takayaɣ ŋga ŋmawa yɔ, ka-taa.” 33 Kɩbaɣlʋ cosi-i se: “Weyi ɛɖʋ-m ɖɩwɩzɩyɛ yɔ, ɛnʋ mahɩzɩɣ man-takayaɣ taa.
w87 1/9 29
Tɔm ndʋ ɖa-takayɩsɩ kalɩyaa pɔzʋʋ yɔ
Ye alɩwaatʋ natʋyʋ taa, nɔɔyʋ tɔm ɛkɛdɩnɩ Ɛsɔ nɛ ɛlɛ ma ɛ-hɩɖɛ wezuu takayaɣ taa nɛ ɛtɔzʋʋ ɛ-yɔɔ yɔ, pɩɩwɩlɩɣ se paa pɩɩla ɛzɩma yɔ ɛyʋ ɛnʋ ɛkaɣ hiɣu ñʋʋ yabʋ. Ye ɛlɛɣzɩ ɛ-wɛtʋ yɔ, Ɛsɔ lɛɣzɩɣ lɩmaɣza wena ɛɛwɛnɩ ɛ-yɔɔ yɔ. Moyizi kaatendi Yehowa se ekpeɣ Izrayɛɛlɩ piya sɩ-kɩwɛɛkɩm lɛ, esuyaa se: “Yaa, ye ŋŋlakɩ mbʋ yɔ, hɩzɩ-m takayaɣ ŋga ŋmawa yɔ, ka-taa.” Yehowa cosi-i se: “Weyi ɛɖʋ-m ɖɩwɩzɩyɛ yɔ, ɛnʋ mahɩzɩɣ man-takayaɣ taa.” (Ejipiti Lɩʋ 32:32, 33) Toovenim, paa nɔɔyʋ tɔm ɛkɛdɩnɩ Ɛsɔ nɛ Ɛsɔ ma ɛ-hɩɖɛ “ɛ-takayaɣ” taa yɔ, ɛyʋ ɛnʋ ɛpɩzɩɣ nɛ elesi e-tisuu nɛ ɛpɩsɩ kaañamtʋ tʋ. Ye pɩlabɩ mbʋ yɔ Ɛsɔ kaɣ “hɩzʋʋ ɛ-hɩɖɛ wezuu takayaɣ taa.”—Natʋ 3:5.
Bibl kalʋʋ
(Ejipiti Lɩʋ 32:15-35) Nɛ Moyizi tii pʋʋ, ɛɖɔkɩ e-nesi tɛɛ ɛgbɛyɛ pɣtʋ pɩtaahalanzɩ naalɛ, pama tɔm sɩ-taa nɛ sɩ-wayɩ, 16 Ɛsɔ kaalabɩnɩ-sɩ nɛ Ɛsɔ maɣmaɣ matʋ kaawɛnɩ pɩtaahalanzɩ yɔɔ. 17 Yozuwee nɩɩ samaɣ kɔkɔɖɛ nɛ eheyi Moyizi se: “You tuli maalika taa!”18 Moyizi cosi-i se: “Pɩtɩkɛ waɖaa kubuka, ɛlɛ wondu teyaa kubuka manɩɣ.” 19 Ɛñɔtɩnɩ maalika lɛ, elesi neɣye nɛ hendu teyaa; nɛ ɛ-hɔyɛ pɩsɩ pɩŋŋ nɛ ɛlɔ pɩtaahalanzɩ nzɩ sɩɩwɛ e-nesi tɛɛ yɔ nɛ ɛyɔkɩ-sɩ nɛ pʋʋ kiɖe. 20 Ɛkpaɣ neɣye nɖɩ paaluba yɔ, ɛñaɣzɩ-ɖɩ miŋ nɛ ɛnaŋ-ɖɩ nɛ pɩpɩsɩ mʋlʋm, ɛkpaɣ-pʋ nɛ ɛmɩzɩ lɩm taa nɛ ɛcɛlɩ Izrayɛɛlɩ piya se sɩñɔɔ. 21 Moyizi pɔzɩ Aarɔɔnɩ se: “Samaɣ kanɛ yɔ, kalabɩ-ŋ we nɛ ŋkɔnɩ ka-ñʋʋ taa kɩwɛɛkɩm sɔsɔm pʋnɛ yɔ?” 22 Ɛlɛ cosi-i se: “Pɩtaawɩzɩ man-tʋ; ña-maɣmaɣ ŋsɩm mbʋ se kɩdɛkɛdɩm malɩnɩ samaɣ kanɛ yɔ. 23 Pɔpɔzɩ-m se: “Labɩ-ɖʋ Ɛsɔ weyi ɛɛɖɛɛ ɖɔ-nɔɔ yɔ; ɖɩɩsɩŋ se ɛbɛ labɩ Moyizi weyi ɛlɩzɩ-ɖʋ Ejipiti yɔ.” 24 Moncosi-wɛ se: “Mɩ-taa anɩ wɛnɩ sika? Palɩzɩ nɛ pɔkɔnɩ-m, mɔhɔbɩ-kɛ miŋ; nɛ pɩla neɣye ɖɩnɛ yɔ.” 25 Moyizi na se pɩkʋyɩnɩ samaɣ; Aarɔɔnɩ kaayebini yem nɛ palaɣ sɩɩnaa po-koyindinaa hɛkʋ taa. 26 Moyizi sɩŋ maalika nɔnɔɔ taa nɛ ɛtɔ se: “Weyi ɛkɛ Kɩbaɣlʋ ɛyʋ yɔ, ɛkɔɔ nɛ ɛkpɛndɩ mɔ-yɔɔ.” Leevi pɩyalaa kpeekpe wolo nɛ pɛkpɛndɩ ɛ-yɔɔ. 27 Eheyi-wɛ se: “Kɩbaɣlʋ Izrayɛɛlɩ tɛ Ɛsɔ tɔŋ se: Paa weyi lɛ, ɛkpaɣ e-seɣye. Iwolo nɛ ɩcɔɔ nɔnɔsɩ taa maalika taa, nɛ paa weyi lɛ ɛkʋ e-koobu nɛ ɛ-ɛgbaɣdʋ nɛ ɛ-taabalʋ.” 28 Leevi pɩyalaa la ɖɔɖɔ ɛzɩ Moyizi pɔzʋʋ-wɛ yɔ; puwiye mba pɔtɔlɩ samaɣ taa nɛ pasɩ yɔ, patalɩ ɛzɩ ɛyaa akpaba naadozo yɔ. 29 Nɛ Moyizi tɔ se: “Ɩkpa mɩ-tɩ sɔnɔ layaa, paa weyi lɛ ɛla Kɩbaɣlʋ ɛ-pɩyalʋ nɛ e-koobu se pɩwazɩ mɩ-yɔɔ.” 30 Tɛʋ fema lɛ, Moyizi heyi samaɣ se: “Ɩlabɩ kɩwɛɛkɩm sɔsɔm pɩŋŋ; mankpaɣ Kɩbaɣlʋ cɔlɔ nɛ mana se maapɩzɩ nɛ monkuu-i tɛtʋ mɩ-kɩwɛɛkɩm yɔɔ.” 31 Ɛpɩsaa lɛ, ɛtɔŋ Kɩbaɣlʋ se: “Mentendiɣ-ŋ, samaɣ ŋga kalabɩ kɩwɛɛkɩm sɔsɔm pɩŋŋ, nɛ kama ka-tɩ sika sɩʋ kpeliɣa; yaa ŋkpeɣu-wɛ kɩwɛɛkɩm mbʋ, 32 yaa, ye ŋŋlakɩ mbʋ yɔ, hɩzɩ-m takayaɣ ŋga ŋmawa yɔ, ka-taa.” 33 Kɩbaɣlʋ cosi-i se: “Weyi ɛɖʋ-m ɖɩwɩzɩyɛ yɔ, ɛnʋ mahɩzɩɣ man-takayaɣ taa. 34 Ña yɔ, wolo ŋtalɩ samaɣ ŋga nɛ ŋwoni ɖenɖe mɔntɔmɩ-ŋ se ŋtanɩ-kɛ yɔ: men-tiyiyu kaɣ-ŋ nɔɔ ɖɛʋ; piyele ma yɔ kɩmɩyɛ kpaʋ kɩyakʋ wiye mankaɣ pa-nɩŋgbaaŋ hɔm pa-kɩwɛɛkɩm yɔɔ.” 35 Kɩbaɣlʋ ma samaɣ neɣye kɩwɛɛkɩm yɔɔ, nɖɩ Aarɔɔnɩ kaalaba yɔ.
12-18 OCTOBRE
ÑƖM MBƲ PƖWƐ ƐSƆTƆM TAA YƆ | EJIPITI LƖƲ 33-34
“Yehowa wɛtʋ ndʋ tɩ-wayɩ fɛyɩ yɔ”
(Ejipiti Lɩʋ 34:5) Nɛ Kɩbaɣlʋ tibi mɩndʋ taa lɛ, ɛsɩŋ peeɖe, ɛ nɛ ɩ, nɛ ɛyaɣ Kɩbaɣlʋ hɩɖɛ.
it-2 412 § 4
Hɩɖɛ
Wondu kɩlɩzɩtʋ wɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se Ɛsɔ wɛɛ, ɛlɛ tɩɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩtɩlɩ Ɛsɔ hɩɖɛ. (Keɣa 18:2; Rom 1:20) Ɛsɔ tɩlʋʋ yem ɖeke tɩmaɣ. (4Aw 6:33) Pɔtɔm se ɖɩtɩlɩ Ɛsɔ hɩɖɛ yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se ɖɩtɩlɩ tɔm ndʋ Bibl yɔɔdʋʋ pɩlɩɩnɩ weyi ɛkɛnaa, ɛ-tamaɣ, ɛ-lakasɩ nɛ ɛ-wɛtʋ pɔ-yɔɔ yɔ. (Kpaɣ-tʋ nɛ ŋmaɣzɩnɩ 1Aw 8:41-43; 9:3, 7; Neh 9:10) Moyizi weyi Yehowa ‘kaasɩmɩ-ɩ nɛ ɛ-hɩɖɛ’, pʋ-tɔbʋʋ se ɛɛsɩmɩ-ɩ camɩyɛ kpayɩ kpayɩ yɔ, ɛ-kɩɖaʋ ñɩkɩɣ niye lɩmaɣzɩyɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ. (Ejl 33:12) Moyizi kaahiɣ waɖɛ sɔsɔɖɛ nɛ ɛna Yehowa ɖoŋ lakasɩ nɛ ɛnɩɩ ɖɔɖɔ ‘paya Yehowa hɩɖɛ.’ (Ejl 34:5) Pɩtaakɛ Yehowa hɩɖɛ yem ɛɛnɩwa, ɛlɛ ɛɛna Yehowa ɖoŋ lakasɩ nzɩ sɩlakɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ ɛ-wɛtʋ yɔ. “Kɩbaɣlʋ, Kɩbaɣlʋ Ɛsɔ, pʋtɔdɩyɛ nayʋ nɛ hɛndɩyʋ, suuɖu tʋ nɛ pʋtɔdɩyɛ tʋ nɛ tʋtʋyɛ tʋ, weyi ɛnaɣ pʋtɔdɩyɛ pɩnzɩ kudoku yɔ, weyi ɛhɩzɩɣ azuluma nɛ kʋzɔɔtʋ nɛ kɩwɛɛkɩm yɔ, eeyeki nabʋyʋ nɩŋgbaaŋ hɔm, weyi ɛhɔŋ piya nɛ sayɩnaa nɩŋgbaaŋ, pa-caanaa kɩwɛɛkɩm yɔɔ nɛ piwolo pɩtalɩ tozo taa nɛ naza taa mba yɔ.” (Ejl 34:6, 7) Pɩtasɩ lɛ, hendu ndʋ Moyizi tewa nɛ ɛtɔ se “mayaɣ Kɩbaɣlʋ hɩɖɛ” yɔ tɩ-taa, ɛyɔɔdɩ Yehowa wɛtʋ nɛ mbʋ mbʋ ɛlabɩ Izrayɛɛlɩ mba yɔ pɩ-tɔm.—Wp 32:3-44.
(Ejipiti Lɩʋ 34:6) Kɩbaɣlʋ ɖɛɣaɣ ɛ-cɔlɔ lɛ, Kɩbaɣlʋ ɛnʋ ɛma kubuka se: “Kɩbaɣlʋ, Kɩbaɣlʋ Ɛsɔ, pʋtɔdɩyɛ nayʋ nɛ hɛndɩyʋ, suuɖu tʋ nɛ pʋtɔdɩyɛ tʋ nɛ tʋtʋyɛ tʋ,
w09 1/5 18 § 3-5
Yehowa lɩzɩ weyi ɛkɛnaa yɔ nɛ ɛwɩlɩ
Kajalaɣ lɛ, Yehowa yɔɔdaa se ɛkɛ “Ɛsɔ pʋtɔdɩyɛ nayʋ nɛ hɛndɩyʋ (yaa weyi ɛnɩɣ lalaa wɩzasɩ yɔ.)” (Kalɩtʋ 6) Bibl taa tazɩyʋ nɔɔyʋ yɔɔdaa se Ebree tɔm piye nɖɩ pɛɖɛzaa se “pʋtɔdɩyɛ nayʋ” yɔ, ɖɩlakɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ “ɛzɩma caja nɔɔyʋ naɣ e-piya pʋtɔdɩyɛ yɔ.” Tɔm piye nɖɩ pɛɖɛzaa se hɛndɩyʋ yɔ, palɩzɩ-ɖɩ nɛ lakaɣ nakɛyɛ taa, nɛ lakaɣ ŋga, kawɩlɩɣ “ɛzɩma ɛyʋ laŋɩyɛ tuyuu-i se ɛla nabʋyʋ nɛ ɛsɩnɩ weyi ɛwɛ kɩcɛyɩm taa yɔ.” Yehowa sɔɔlaa se ɖɩtɩlɩ se ɛcɔŋnɩ ɛ-sɛyaa yɔɔ ɛzɩ lʋlɩyaa cɔŋnʋʋ pe-piya yɔɔ nɛ sɔɔlɩm nɛ pɔcɔŋnɩ pa-kɩcɛyɩm ɖeɖe yɔ.—Keɣa 102:8, 13.
Yehowa yɔɔdɩ pʋwayɩ se ɛkɛ “suuɖu tʋ (yaa ɛɛkɔʋ pana lɛɛ lɛɛ)” (Kalɩtʋ 6) Yehowa ɛɛkɔʋ pana lɛɛ lɛɛ nɛ ɛ-sɛyaa mba pɛwɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ. Ɛlɛ ɛɖʋʋ suuɖu nɛ ɛsɩɣnɩ-wɛ se palʋbɩnɩ pɛ-ɛjandʋ nɛ ɛhaɣ-wɛ ɖɔɖɔ alɩwaatʋ se pala lɛɣzɩtʋ ndʋ pɩpɔzʋʋ yɔ.—2 Pɩyɛɛrɩ 3:9.
Ɛsɔ wobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛyɔɔdɩ se “pʋtɔdɩyɛ tʋ nɛ tʋtʋyɛ tʋ” pʋ-tɔbʋʋ se ɛ-sɔɔlɩm siɣsiɣ ñɩmbʋ nɛ e-toovenim ɖɔ pɩdɩɩfɛyɩ. (Kalɩtʋ 6) Sɔɔlɩm siɣsiɣ kɛ wɛtʋ kɩbandʋ siŋŋ ndʋ Yehowa wɛna nɛ ɛlakɩnɩ-tʋ tʋmɩyɛ tam se pɩwazɩ ɛ-samaɣ yɔ. (Wayɩ Wayɩ Paɣtʋ 7:9) Yehowa kɛ ɖɔɖɔ toovenim hiɖe nɖɩ ɖɩwɛɣ tam yɔ. Eepeɣziɣ nɔɔyʋ nɛ nɔɔyʋ ɛɛpɩzɩɣ nɛ epeɣzi-i ɖɔɖɔ. Ɛkɛ “tʋtʋyɛ Ɛsɔ” nɛ pʋyɔɔ lɛ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtaa liu tɔm ndʋ payɩ ɛyɔɔdʋʋ yɔ, pɩkpɛndɩnɩ tamaɣ ŋga ɛlabɩ cee wayɩ yɔɔ yɔ.—Keɣa 30:6.
(Ejipiti Lɩʋ 34:7) weyi ɛnaɣ pʋtɔdɩyɛ pɩnzɩ kudoku yɔ, weyi ɛhɩzɩɣ azuluma nɛ kʋzɔɔtʋ nɛ kɩwɛɛkɩm yɔ, eeyeki nabʋyʋ nɩŋgbaaŋ hɔm, weyi ɛhɔŋ piya nɛ sayɩnaa nɩŋgbaaŋ, pa-caanaa kɩwɛɛkɩm yɔɔ nɛ piwolo pɩtalɩ tozo taa nɛ naza taa mba yɔ.”
w09 1/5 18 § 6
Yehowa lɩzɩ weyi ɛkɛnaa yɔ nɛ ɛwɩlɩ
Toovenim tɔm lɛɛtʋ ndʋ Yehowa sɔɔlaa se ɖɩtɩlɩ ɛ-yɔɔ yɔ, ndʋ lɛ se ɛkɛ “weyi ɛhɩzɩɣ azuluma nɛ kʋzɔɔtʋ nɛ kɩwɛɛkɩm yɔ.” (Kalɩtʋ 7) Kɩwɛɛkɩm laɖaa mba pekpiɖiɣ pa-kɩwɛɛkɩm yɔɔ yɔ, ‘ekpeɣu-wɛ faaa.’ (Keɣa 85:5) Paa mbʋ yɔ, Yehowa eehuuzuu ɛ-ɛsa kɩwɛɛkɩm yɔɔ. Ɛlɩzɩ pɩ-taa se “eeyeki nabʋyʋ nɩŋgbaaŋ hɔm.” (Kalɩtʋ 7) Mba palakɩ kɩwɛɛkɩm nɛ paakpiɖiɣ yɔ, Ɛsɔ kele kele tʋ nɛ siɣsiɣ tʋ hɔŋ pa-nɩŋgbaaŋ. Paa pɩɩla ɛzɩma, pakaɣ kʋm pee kɩdɛkɛda wena pa-kɩwɛɛkɩm lʋlaa yɔ.
Ðɩñɩnɩ fezuu taa ñɩm
(Ejipiti Lɩʋ 33:11) Kɩbaɣlʋ yɔɔdaɣnɩ Moyizi ɛ-ɛsɩndaa, ɛzɩ ɛyʋ yɔɔdʋʋnɩ ɛ-ɛgbaɣdʋ yɔ. Ɛpɩsaɣ maalika taa lɛ, ɛ-lɩmɖʋyʋ Yozuwee, Nuuni pɩyalʋ, tiposuu ɛ-tɩ nɛ kizinziku.
(Ejipiti Lɩʋ 33:20) Ɛtasɩ se: “Ŋŋpɩzɩɣ nɛ ŋna mɛ-ɛsɩndaa, mbʋ yɔ ɛyʋ ɛna mɛ-ɛsɩndaa kɔyɔ, ɛɛwɛɣ.”
w04 15/3 27 § 5
Ejipiti Lɩʋ takayaɣ taa lɩmaɣza sɔsɔna
33:11, 20—Ye pɔtɔm se Ɛsɔ kaawɛ Moyizi “ɛsɩndaa” nɛ ɛyɔɔdɩnɩ-ɩ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe? Tɔm loyaɣ ŋga, kawɩlɩɣ se Ɛsɔ nɛ Moyizi pɔyɔɔdaɣnɩ ɖama ɛzɩ taabalaa kɩbama siŋŋ yɔɔdʋʋnɩ ɖama yɔ. Ɛsɔ tiyiyu nɔɔyʋ Moyizi kaayɔɔdɩnaa, nɛ ɛlɛ heyi-i mbʋ Yehowa sɔɔlaa se ɛla yɔ. Ɛlɛ Moyizi taana Yehowa mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ‘ɛyʋ ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛna Ɛsɔ nɛ ɛtasɩ caɣʋ wezuu.’ Toovenim taa lɛ, pɩtɩkɛ Yehowa maɣmaɣ kaayɔɔdɩnɩnɩ Moyizi. Ɛzɩ Galaatii mba 3:19 yɔɔdʋʋ yɔ, “Ɛsɔ tiyiyaa ɖʋzɩnɩ Paɣtʋ loliyu nɔɔyʋ nesi tɛɛ nɛ ɛlɛ yele nɛ patɩlɩ-tʋ.”
(Ejipiti Lɩʋ 34:23, 24) Paa ñɛ-tɛ abalʋ weyi lɛ, ewolo tɔm naadozo pɩnaɣ taa Izrayɛɛlɩ tɛ Kɩbaɣlʋ Ɛsɔ ɖoŋ tɩŋa tʋ ɛsɩndaa. 24 Mɔnɖɔɔnɩ ɛyaa ñɛ-ɛsɩndaa nɛ mawalanzɩ ña-kamasɩ nɛ nɔɔyʋ liu ɛɛtasɩɣ kɔtʋʋnɩ ñɛ-tɛtʋ, pɩnaɣ taa tɔm nabudozo ŋŋkpa nɛ ŋwɩlɩ ña-tɩ Kɩbaɣlʋ ñɛ-Ɛsɔ ɛsɩndaa.
w98 1/9 20 § 5
Tɩlɩ mbʋ pɩ-tɔm kɩlɩ cɛyʋʋ yɔ nɛ ŋsɩɩ-pʋ kajalaɣ lone taa
Pɩɩwɛɛ se Izrayɛɛlɩ abalaa nɛ abalaa mba paakɛ sɩɩnaa layaa nɛ papɩsɩ Yehowa sɛyaa yɔ, powoki Yehowa ɛsɩndaa tam nabudozo paa pɩnaɣ ŋga. Hɔŋ ñʋndɩnaa sakɩyɛ kaawoki Yehowa ɛsɩndaa lɛ, pɛkpɛndɩɣnɩ pa-halaa nɛ pe-piya, mbʋ pʋyɔɔ yɔ panawa se ɖʋtʋ ndʋ tɩpɩzɩɣ nɛ tɩwazɩ pɔ-hɔʋ kpeekpe. Ɛlɛ akaɣ cɔnʋʋ pa-ɖɩsɩ nɛ pa-hayɩm yɔɔ alɩwaatʋ ndʋ powoki Yehowa ɛsɩndaa yɔ? Yehowa labɩ tamaɣ se: “Nɔɔyʋ liu ɛɛtasɩɣ kɔtʋʋnɩ ñɛ-tɛtʋ, pɩnaɣ taa tam nabudozo ŋŋkpa nɛ ŋwɩlɩ ña-tɩ Kɩbaɣlʋ ñɛ-Ɛsɔ ɛsɩndaa” lɛ. (Ejipiti Lɩʋ 34:24) Pɩɩpɔzɩ Izrayɛɛlɩ piya tisuu pʋcɔ nɛ sɩna se ye sɩsɩɣ fezuu taa wondu kajalaɣ lone taa yɔ, pɩɩkaɣ-sɩ ɖʋzʋʋ tomnaɣ yɔɔ. Yehowa ɖɔm ɛ-tɔm yɔɔ? Ɛɛɛ ɛɖɔm tɩ-yɔɔ.
Bibl kalʋʋ
(Ejipiti Lɩʋ 33:1-16) Kɩbaɣlʋ heyi Moyizi se: “Wolo ŋɖɛɛ lone nɖɩ yɔ ɖɩ-yɔɔ, ña nɛ ña-samaɣ ŋga ŋlɩzɩ Ejipiti yɔ, nɛ ŋwolo nɛ ŋsʋʋ tɛtʋ ndʋ monɖuuni Abraham, Izaakɩ nɛ Yakɔɔb nɛ mɔntɔ se mankaɣ-tʋ cɛlʋʋ ñe-liɖe taa mba yɔ, tɩ-taa. 2 Mankaɣ tiyuu nɔɔyʋ se ɛkɛ ñɔ-nɔɔ ɖɛyʋ, nɛ mankaɣ ɖɔɔnʋʋ Kanaŋ tʋ nɛ Amoori tʋ nɛ Perizi tʋ nɛ Yebuuzi tʋ, 3 nɛ ŋkaɣ sʋʋ tɛtʋ ndʋ tɩ-taa nɛ naalɩm nɛ tʋŋ num pekpeŋ yem yɔ, maakaɣ-ŋ sɩʋ se ma nɛ ŋ ɖɩkpa, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋkɛ samaɣ ŋga ka-ñʋʋ taa caɣ ɖoŋ yɔ, maakʋ-ŋ nʋmɔʋ taa. 4 Samaɣ nɩ pana tɔm ndʋ yɔ lɛ, kacaɣ kʋñɔŋ, nɛ nɔɔyʋ tɩtasɩ ɛ-yɔɔ ɖʋʋ ɛ-kazandʋ wondu. 5 Nɛ Kɩbaɣlʋ heyi Moyizi: “Yɔɔdɩnɩ Izrayɛɛlɩ piya se: ŋkɛ samaɣ ŋga ka-ñʋʋ taa caɣ ɖoŋ yɔ; ye mankʋyaa se mansɩɣ-mɩ cɛɛkɛ alɩwaatʋ pazɩ yem kɔyɔ, mɔntɔyɩtʋʋ-mɩ. Mbʋ lɛ, lɛɛlɛɛyɔ lɛ hɔzɩ ña-kazandʋ wondu, menɖiɣzini mbʋ mankaɣ-ŋ labʋ yɔ.” 6 Pɩkpaɣnɩ Orɛɛbʋ pʋʋ liu tɛ yɔ, Izrayɛɛlɩ piya hɔzɩ sɩ-kazandʋ wondu. 7 Moyizi kpaɣ kizinziku nɛ ewona esiɣ-kʋ poliŋ, maalika nɛ wayɩ; nɛ ɛyaa-kʋ se kediɣzaɣ kizinziku. Nɛ weyi ɛñɩnɩɣ Kɩbaɣlʋ lɛ, ɛlɩɣ maalika taa nɛ ewoki kizinziku cɔlɔ. 8 Moyizi lɩɣaɣ se ewoki kizinziku cɔlɔ lɛ, samaɣ kpeekpe kʋyaɣ nɛ kasɩŋɩɣ, paa weyi lɛ ɛ-nɔnɔɔ taa; pɔcɔŋnaɣ Moyizi nimaɣ wayɩ pɩkɔɔ pɩtalɩ ɛsʋ kizinziku tɛɛ. 9 Ɛsʋwaɣ kizinziku tɛɛ lɛ, mɩndʋ tilimiye tiki nɛ ɖɩsɩŋɩɣ kizinziku nɔnɔɔ yɔɔ nɛ Kɩbaɣlʋ yɔɔdʋʋnɩ Moyizi, 10 Ɛyaa naɣ mɩndʋ tilimiye sɩŋ kizinziku nɔnɔɔ yɔɔ lɛ, samaɣ kpeekpe kʋyɩ nɛ kasɩŋ nɛ paa weyi lɛ eluŋuu e-kizinziku nɔnɔɔ taa. 11 Kɩbaɣlʋ yɔɔdaɣnɩ Moyizi ɛ-ɛsɩndaa, ɛzɩ ɛyʋ yɔɔdʋʋnɩ ɛ-ɛgbaɣdʋ yɔ. Ɛpɩsaɣ maalika taa lɛ, ɛ-lɩmɖʋyʋ Yozuwee, Nuuni pɩyalʋ, tiposuu ɛ-tɩ nɛ kizinziku. 12 Moyizi heyi Kɩbaɣlʋ se: “Ŋtɔm se mantalɩ samaɣ kanɛ yɔ, ɛlɛ ŋŋheyiɣ-m se anɩ ŋkaɣ tiyuu se ɛsɩ-m; ɛlɛ ŋŋtɔm se: “Mansɩmɩ-ŋ nɛ ña-hɩɖɛ, nɛ ŋhiɣ kʋjɔʋ mɔn-cɔlɔ. “ 13 Mbʋ lɛ ye mehiɣ kʋjɔʋ ñɛ-ɛsɩndaa kɔyɔ, wɩlɩ-m ñɔ-nʋmɔʋ nɛ mansɩmɩ-ŋ nɛ menɖeni-ŋ, cɔna se ɛjaɖɛ ɖɩnɛ yɔ ɖɩkɛ ña-samaɣ.” 14 Nɛ Kɩbaɣlʋ cosi se: “Mankaɣ wobu nɛ malabɩ-ŋ nɛ ŋhɛzɩ.” 15 Nɛ Moyizi cosi-i se: “Ye ŋŋtɩŋɩɣ-ɖʋ yɔ, taakʋsɩ-ɖʋ cɩnɛ. 16 pakaɣ naʋ nɛ we se ma nɛ ña-samaɣ ɖihiɣ kʋjɔʋ ñɔ-cɔlɔ, nɛ pasa ma nɛ ña-samaɣ ɛyaa kpeekpe mba pɛwɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ, pɛ-ɛsɩndaa?”
19-25 OCTOBRE
ÑƖM MBƲ PƖWƐ ƐSƆTƆM TAA YƆ | EJIPITI LƖƲ 35-36
“Pafalɩsɩɣ-ɖʋ se ɖɩla Yehowa tʋmɩyɛ”
(Ejipiti Lɩʋ 35:25, 26) Halaa mba pasɩm pɩsatʋ tɔʋ nɛ pɩsaŋ lʋʋ yɔ, pɔtɔ pɩsatʋ nɛ pe-nesi nɛ palʋʋ nɛ pɔkɔnɩ kpɩtaŋ kɩsɛɛmɩŋ welewele nɛ kɩsɛɛmɩŋ ɖʋʋɖʋʋ nɛ kɩsɛɛmɩŋ cɩɩɩ nɛ anasaayɩ pɩsatʋ tɩɖɩɖɩ. 26 nɛ halaa mba pɛwɛnɩ pɩ-yɔɔ ɛhʋyɛ nɛ pasɩm labʋ pe-nesi tɛɛ yɔ, palʋʋ pʋnʋ hʋndʋ.
w14 15/12 4 § 4
Yehowa wazɩɣ mba pɛwɛnɩ tɩ laʋ lɩmaɣza yɔ
Pɩtɩkɛ tomnaɣ yɔɔ wondu ndʋ ɛyaa haɣaɣ yɔ, ndʋ kaahanɩ Yehowa taa leleŋ; ɛlɛ tɩ laʋ lɩmaɣza wena ɛ-sɛyaa kaawɛna nɛ paɖʋʋ nesi kele kele sɛtʋ yɔ, ana kaahanɩ-ɩ taa leleŋ. Pahaɣaɣ ɖɔɖɔ pa-alɩwaatʋ nɛ po-ɖoŋ. Pɔyɔɔdɩ “halaa mba pasɩm pɩsatʋ tɔʋ nɛ pɩsaŋ lʋʋ yɔ” pɔ-tɔm. Toovenim taa lɛ, “halaa mba pɛwɛnɩ pɩ-yɔɔ ɛhʋyɛ nɛ pasɩm labʋ pe-nesi tɛɛ yɔ, palʋʋ pʋnʋ hʋndʋ.” Pɩtasɩ lɛ, Yehowa ha Bɛtɩsaalɛɛlɩ “niye, lɔŋ se ɛtɩlɩ tʋma ndɩ ndɩ kpeekpe labʋ.” Toovenim taa Yehowa ha Bɛtɩsaalɛɛlɩ nɛ Oholiyaabɩ lɛɣtʋ ndʋ pɩpɔzʋʋ yɔ nɛ papɩzɩ nɛ pala tʋma wena ɛɖʋ-wɛ yɔ.—Ejl. 35:25, 26, 30-35.
(Ejipiti Lɩʋ 35:30-35) Nɛ Moyizi heyi Izrayɛɛlɩ piya se: Ɩna! Kɩbaɣlʋ ya Bɛtɩsaalɛɛlɩ, Uri pɩyalʋ, Huuri pɩyalʋ, Yuuda cejewiye taa; 31 ɛhaɣzɩ-ɩ Ɛsɔ fezuu, ɛha-ɩ niye, lɔŋ se ɛtɩlɩ tʋma ndɩ ndɩ kpeekpe labʋ, 32 se ɛtɩlɩ tʋma lɩmaɣza maɣzʋʋ nɛ a-labʋ nɛ sika nɛ liidiye nɛ ñɩɣyʋʋ, 33 nɛ ɛkpalɩ ñɩɣlɩm pɛɛ wena pasandɩɣnɩ yɔ, nɛ ɖasɩ labɩnʋʋ tʋmɩyɛ, nɛ ɛpɩzɩɣ labʋ paa tʋmɩyɛ nɖɩ. 34 Ɛɖʋ ɖɔɖɔ ɛ-taa maɣzɩm se ɛwɩlɩ lalaa, ɛ nɛ Oholiyaabɩ, Ahisamaakɩ pɩyalʋ, Daanɩ cejewiye taa. 35 Ɛha pa-naalɛ lɔŋ se patɩlɩ labʋ saɣyʋ tʋmɩyɛ kpeekpe, pɩsaŋ sandɩyʋ tʋmɩyɛ, weyi eliɣ pɩsaŋ tɔlɩm kɩsɛɛmɩm wele wele nɛ kɩsɛɛmɩm ɖʋʋɖʋʋ nɛ kɩsɛɛmɩm cɩɩɩ nɛ anasaayɩ pɩsatʋ tɩɖɩɖɩ yɔ, yaa pasɩm ɖɔɖɔ pɩsaŋ lʋʋ yem; papɩzɩɣ pala paa tʋma wena nɛ pasɩm lubu pa-ñʋʋ taa.
w11 15/12 18 § 6
Caanaʋ taa ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa mba Ɛsɔ fezuu kaaɖiyaa yɔ
6 Moyizi alɩwaatʋ taa abalʋ weyi payaɣ se Bɛtɩsaalɛɛlɩ yɔ, ɛ-kɩɖaʋ wɩlɩɣ-ɖʋ ɛzɩma Ɛsɔ fezuu lakɩ tʋmɩyɛ yɔ. (Kalɩ Ejipiti Lɩʋ 35:30-35) Paaha Bɛtɩsaalɛɛlɩ waɖɛ se ɛɖɛɛ nɔɔ nɛ pala Ɛsɔ sɛtʋ kɩɖanɖʋʋ nɛ kɩ-tɛɛ wondu ndɩ ndɩ. Ɛɛwɛ niye nɛ ɛwɛɛnɩ lɛɣtʋ ndʋ pɩpɔzʋʋ se palabɩnɩ tʋmɩyɛ nɖɩ yɔ? Pɩtɩla, ɛlɛ tɔm lɛ se filikinaa lɩzʋʋ kɛnɩnɩ kɛdɛzaɣ tʋmɩyɛ nɖɩ ɛɛlabɩ Ejipiti pʋcɔ nɛ paɖʋʋ-ɩ ɖɩnɛ yɔ. (Ejl. 1:13, 14) Ye mbʋ ɛzɩma Bɛtɩsaalɛɛlɩ pɩzɩɣ nɛ ɛla tʋmɩyɛ sɔsɔɖɛ ɖɩnɛ? Yehowa ha-ɩ ‘niye, lɔŋ se ɛtɩlɩ tʋma ndɩ ndɩ kpeekpe labʋ . . . se ɛtɩlɩ tʋma lɩmaɣza maɣzʋʋ . . . nɛ ɛpɩzɩ labʋ paa tʋmɩyɛ nɖɩ.’ Paa Bɛtɩsaalɛɛlɩ maɣmaɣ kaawɛ niye hɔɔlɩŋ nɩɩyɩ taa yɔ, fezuu kiɖeɖeu sɩnɩnɩ-ɩ nɛ ɛla tʋmɩyɛ nɖɩ. Mbʋ ɖɔɖɔ pɩɩwɛ Oholiyaabɩ hɔɔlʋʋ taa. Pɩɩpɔzaa se Bɛtɩsaalɛɛlɩ nɛ Oholiyaabɩ pɛkpɛlɩkɩ tʋmɩyɛ nɖɩ ɖɩ-labʋ camɩyɛ; mbʋ pʋyɔɔ yɔ, mba pɩɩwɛɛ se pɛkpɛlɩkɩ-ɖɩ lalaa mba paɖʋʋ-wɛ nesi yɔ. Pɩtʋʋ fɛyɩ Ɛsɔ sɩnɩ-wɛ nɛ papɩsɩ wɩlɩyaa kɩbama.
(Ejipiti Lɩʋ 36:1, 2) Bɛtɩsaalɛɛlɩ, Oholiyaabɩ nɛ paa ɛyʋ lɔŋ tʋ weyi, Kɩbaɣlʋ ha-wɛ lɔŋ nɛ lɛɣtʋ se patɩlɩ labʋ tʋma wena Kɩbaɣlʋ tɔm se awɛ kɛdɛɖaɣ kooka taa kilizaɣ taa yɔ. 2 Moyizi yaa Bɛtɩsaalɛɛlɩ, Oholiyaabɩ nɛ paa abalʋ weyi Kɩbaɣlʋ ha-ɩ yɔ, mba pe-kpeekpe pɔsɔɔlɩ pe-nesi ɖʋʋ tʋmɩyɛ labʋ taa yɔ.
w11 15/12 19 § 7
Caanaʋ taa ɛyaa siɣsiɣ tɩnaa mba Ɛsɔ fezuu kaaɖiyaa yɔ
7 Mbʋ pɩwɩlɩɣ ɖɔɖɔ se fezuu kiɖeɖeu kaasɩnɩ Bɛtɩsaalɛɛlɩ nɛ Oholiyaabɩ yɔ, mbʋ lɛ pɩnzɩ nzɩ palabɩnɩ tʋmɩyɛ Ɛsɔ sɛtʋ kɩɖanɖʋʋ nɛ kɩ-taa wondu yɔ. Palabɩnɩ tʋmɩyɛ Ɛsɔ sɛtʋ kɩɖanɖʋʋ nɛ kɩ-taa wondu pɩnzɩ ɛzɩ 500 mbʋ yɔ. (4 Aw. 1:2-6) Sɔnɔ wondu luɖaa sɔɔlɩ maʋ pa-hɩla wondu ndʋ poluba yɔ tɩ-yɔɔ, ɛlɛ Bɛtɩsaalɛɛlɩ nɛ Oholiyaabɩ pataala mbʋ. Peyeba se tʋmɩyɛ nɖɩ palaba yɔ, ɖɩsa Yehowa.—Ejl. 36:1, 2.
Ðɩñɩnɩ fezuu taa ñɩm
(Ejipiti Lɩʋ 35:1-3) Izrayɛɛlɩ piya kazɩɣa kpeekpe lɛ, eheyi-kɛ se: “Ndʋ Kɩbaɣlʋ tɔm se pala lɛ yɔ: 2 Kɩyakɩŋ loɖo lɛ, ɩɩla tʋmɩyɛ, kɩyakʋ lʋbɛ ŋgʋ ɛkɛ-mɩ kiɖeɖeu, Sabaatɩ nɛ Kɩbaɣlʋ hɛzʋʋ, weyi ɛlabɩ tʋmɩyɛ ki-wiye yɔ, pakaɣ-ɩ kʋʋ. 3 Sabaatɩ kɩyakʋ wiye ɩɩkaɣ miŋ puzuu mɩ-ɖɩɣa nakɛyɛ taa kaaʋ.
w05 15/5 23 § 14
Yehowa nʋmɔŋ tɩlʋʋ
14 Sɩɩ fezuu taa wondu kajalaɣ lone taa. Pataaha Izrayɛɛlɩ mba nʋmɔʋ se pasɩɩ tomnaɣ yɔɔ kɩcɛyɩm kajalaɣ lone taa nɛ pɔsɔɔ fezuu taa tʋma yɔɔ. Pɩtaapɔzɩ se pɛ-ɛsa ɩsɛɛnɩ tomnaɣ yɔɔ wondu ñɩnʋʋ. Paa kpɩtaʋ ŋgʋ lɛ, Yehowa lɩzɩ alɩwaatʋ natʋyʋ se tɩkɛnɩ kele kele alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa palakɩ fezuu taa tʋma ɖeke yɔ. (Ejipiti Lɩʋ 35:1-3; Kɩgalʋʋ 15:32-36) Paa pɩnaɣ ŋga lɛ, palɩzɩɣ ɖɔɖɔ alɩwaatʋ natʋyʋ ndʋ tɩ-taa palakɩ kele kele kigbeɣliŋ yɔ. (Levitiki 23:4-44) Pɩhaɣaɣ Izrayɛɛlɩ mba waɖɛ se pɔyɔɔdɩ Yehowa tʋma sɔsɔna tɔm, pɔtɔzɩ ɛ-nʋmɔŋ yɔɔ nɛ pawɩlɩ-ɩ pɛ-ɛsɩmɩyɛ kɩbam mbʋ payɩ ɛlakɩ-wɛ yɔ, pɩ-yɔɔ. Alɩwaatʋ ndʋ palakɩ mbʋ yɔ, pɛcɛyɩsɩɣ tisuu, sɔɔndʋ nɛ sɔɔlɩm mbʋ pɛwɛnɩ Ɛsɔ yɔɔ yɔ nɛ pɩsɩɣnɩ-wɛ se pɔɖɔ ɛ-nʋmɔŋ taa. (Wayɩ Wayɩ Paɣtʋ 10:12, 13) Paɣtʋ kila wena awɛ lɔŋ tasʋʋ kɩbambʋ mbʋ pɩ-taa yɔ, awazɩɣ Yehowa sɛyaa halɩ nɛ sɔnɔ.—Ebree mba 10:24, 25.
(Ejipiti Lɩʋ 35:21) Nɛ mba mba pɛwɛnɩ pɩ-yɔɔ ɛhʋyɛ yɔ, powolo pɔkɔnɩnɩ sɔɔlɩm pa-haɖɛ Kɩbaɣlʋ se palabɩnɩ kediɣzaɣ kizinziku nɛ mbʋ mbʋ kilizaɣ pɔzʋʋ yɔ nɛ mbʋ paañɛyɩnɩ tokonaa kiɖeɖema yɔ.
w00 11/1 29 § 1
Haʋ kɔŋnɩ wazasɩ sakɩyɛ
Lɛɛlɛɛyɔ maɣzɩ nɛ ŋna ɛzɩma pɩlakaɣ Izrayɛɛlɩ mba yɔ. Kpanɖaŋ sakɩyɛ kaalabɩ kʋñɔŋ yomiye taa Ejipiti. Ɛlɛ lɛɛlɛɛyɔ Izrayɛɛlɩ mba lɩ yomiye taa nɛ pɛwɛɛnɩ tomnaɣ yɔɔ ñɩm sakɩyɛ. Pɩkɛdaɣnɩ-wɛ se pa nɛ lalaa patayɩ pa-ñɩm mbʋ? Papɩzaɣ se pamaɣzɩ se pɩtɩkɛnɩ kɩjɛyʋʋ se pɔkɔyɩ pa-ñɩm yɔɔ nɛ palabɩnɩ haɖɛ. Ɛlɛ alɩwaatʋ ndʋ pɩɩpɔzaa se pala haɖɛ nɛ paɖʋnɩ nesi kele kele sɛtʋ yɔ, pataañɩɣ pɔ-yɔɔ kɩñɩʋ nɛ pataatɩŋnɩ ajitu nʋmɔʋ nakʋyʋ yɔɔ ɖɔɖɔ se pekizi labʋ haɖɛ. Pataasɔɔ se Yehowa sɩnɩnɩ-wɛ nɛ pehiɣ tomnaɣ yɔɔ ñɩm mbʋ. Pʋyɔɔ paha ñɩɣyʋʋ kɩsɛɛmʋʋ, sika nɛ wondu lɛɛtʋ sakɩyɛ. Paawɛnɩ “laŋɩyɛ kɩbanɖɛ.” Pa-laŋa kaatuyi-wɛ nɛ pala haɖɛ alɩwaatʋ ndʋ peheyi-wɛ se: “Ɩtaɣ mɩ-ñɩm yɔɔ pʋyʋ nɛ ɩha Kɩbaɣlʋ” yɔ.—Ejl. 25:1-9; 35:4-9, 20-29; 36:3-7.
Bibl kalʋʋ
(Ejipiti Lɩʋ 35:1-24) Izrayɛɛlɩ piya kazɩɣa kpeekpe lɛ, eheyi-kɛ se: “Ndʋ Kɩbaɣlʋ tɔm se pala lɛ yɔ: 2 Kɩyakɩŋ loɖo lɛ, ɩɩla tʋmɩyɛ, kɩyakʋ lʋbɛ ŋgʋ ɛkɛ-mɩ kiɖeɖeu, Sabaatɩ nɛ Kɩbaɣlʋ hɛzʋʋ, weyi ɛlabɩ tʋmɩyɛ ki-wiye yɔ, pakaɣ-ɩ kʋʋ. 3 Sabaatɩ kɩyakʋ wiye ɩɩkaɣ miŋ puzuu mɩ-ɖɩɣa nakɛyɛ taa kaaʋ. 4 Nɛ Moyizi heyi Izrayɛɛlɩ piya se: 5 “Kɩbaɣlʋ tɔm ndʋ lɛ yɔ: Ɩtaɣ mɩ-ñɩm yɔɔ pʋyʋ nɛ ɩha Kɩbaɣlʋ. Paa laŋɩyɛ kɩbanɖɛ tʋ weyi lɛ, ɛha Kɩbaɣlʋ pʋnɛ yɔ: sika nɛ liidiye nɛ ñɩɣyʋʋ; 6 tɔlɩm kɩsɛɛmɩm wele wele nɛ ɖʋʋɖʋʋ, kɩsɛɛmɩm cɩɩɩ, anasaayɩ pɩsatʋ tɩɖɩɖɩ nɛ pʋnʋ hʋndʋ; 7 ɛyaŋ tɔna wena peli-yɛ tɔlɩm kɩsɛɛmɩm yɔ, tɔnɛ nɖɩ ɖɩwɛ ɖɔfɩɩ yɔ nɛ sɛya kpoŋgbolonaa; 8 fɩtɩla taa num, tɩlaaɖɩ weyi paalabɩnɩ Krisma num yɔ nɛ sɔzɩŋ pɛɛ kɩbana; 9 sɔzɩŋ pɛɛ nɛ ñɩɣlɩm pɛɛ wena paasandɩnɩ toko yulaa nɛ laŋɩyɛ taa pataŋa yɔ. 10 Mɩ-taa mba pasɩma labʋ pe-nesi tɛɛ camɩyɛ yɔ, pɔkɔɔ pe-kpeekpe nɛ pala tʋmɩyɛ nɖɩ Kɩbaɣlʋ ɖɩɣa yɔ:11 Kooka, ke-kizinziku nɛ kɔ-lɔbɩtʋ, kɔ-lɔɔjɔnaa nɛ ka-kadɩɖɩnaa, ka-sʋntʋ, ke-tilima nɛ ko-hoo; 12 aɖakaɣ nɛ ka-ɖaŋ, sika tebeli nɛ kɛdɛɛka ŋga kekendiɣ kɔ-yɔɔ yɔ; 13 tebeli nɛ kɩ-ɖaŋ, nɛ wondu kpeekpe, nɛ haɖɛ kpɔnʋ; 14 mintʋsʋʋ fɛlɛ kanaɣ, kɔ-yɔɔ wondu, ka-fɩtɩlanaa nɛ fɩtɩla num; 15 tɩlaaɖɩnaa altaaru nɛ kɩ-ɖaŋ, Krisma num; sɔzɩŋ num kɩpam nɛ kooka nɔnɔɔ taa pɩsaʋ kususuu; 16 kɩlaŋ miŋ kɩñaɣzɩŋ altaaru nɛ kɩ-ñɩɣyʋ piyiu, kɩ-ɖaŋ nɛ ki-wondu kpeekpe, tasɩñanaɣ nɛ ko-hoye; 17 taɣ yɔɔ pɩsaŋ kususuŋ, ki-tilima, ko-hoo, taɣ nɔnɔɔ yɔɔ pɩsaŋ kususuŋ; 18 kooka nɛ taɣ pa-ɖaŋ weyi pesiɣaa yɔ, pɩ nɛ nima; 19 kooka taa kilizaɣ ñɩɣlɩm tokonaa, layʋ sɔsɔ Aarɔɔnɩ tokonaa kiɖeɖema nɛ ɛ-pɩyalaa tokonaa mba paalabɩnɩ-m cɔjɔtʋ tʋmɩyɛ yɔ.” 20 Ðɩnɛ ɛlɛ Izrayɛɛlɩ piya kazɩɣa kpeekpe caŋ nɛ kɛɖɛɛ Moyizi yɔɔ, 21 Nɛ mba mba pɛwɛnɩ pɩ-yɔɔ ɛhʋyɛ yɔ, powolo pɔkɔna nɛ sɔɔlɩm pa-haɖɛ Kɩbaɣlʋ se palabɩnɩ kediɣzaɣ kizinziku nɛ mbʋ mbʋ kilizaɣ pɔzʋʋ yɔ nɛ mbʋ paañɛyɩnɩ tokonaa kiɖeɖema yɔ. 22 Abalaa nɛ halaa, pe-kpeekpe pɔkɔnɩ pɔ-sɔɔlɩm taa pɩsatʋ, kokoo, kʋkɔtʋ, sɔkasɩ, sika naŋgbacaɣlanaa, mba paasɩ sika wonuu nakʋyʋ se pahaɣ Kɩbaɣlʋ yɔ, pe-kpeekpe pɔkɔnaa. 23 Mba mba paawɛnɩ wondu kɩsɛɛmtʋ wele wele, kɩsɛɛmtʋ ɖʋʋɖʋʋ, kɩsɛɛmtʋ cɩɩɩ yɔ, anasaayɩ pɩsatʋ tɩɖɩɖɩ, pʋnʋ hʋndʋ, ɛyaŋ tɔna wena peli-yɛ tɔlɩm kɩsɛɛmɩm nɛ tɔnɛ ɖɔfɩɩ yɔ, pɔkɔnaa, 24 mba mba papɩzaɣ liidiye cɔʋ nɛ ñɩɣtʋ kɔnʋʋ yɔ, pɔkɔna pa-haɖɛ Kɩbaɣlʋ, paha ɖɔɖɔ sɛya kpoŋgbolonaa se pɩwazɩ Kɩbaɣlʋ tʋmɩyɛ taa.
26 OCTOBRE–1er NOVEMBRE
ÑƖM MBƲ PƖWƐ ƐSƆTƆM TAA YƆ | EJIPITI LƖƲ 37-38
“Wazaɣ ŋga Ɛsɔ sɛtʋ kɩɖanɖʋʋ tɛɛ altaarunaa kaawɛnɩ kele kele sɛtʋ taa?”
(Ejipiti Lɩʋ 37:25) Ɛlabɩ tɩlaaɖɩnaa altaaru nɛ sɛya ɖasɩ, kɩ-ɖaɣlɩkɩŋ kɛ nuŋgoloŋa kʋyʋmaɣ, kɩ-walanzɩ kɛ nuŋgoloŋa kʋyʋmaɣ, kɩ-kʋkʋyɩŋ kɛ nuŋgolonzi naalɛ, nɛ kɩ-pama mʋnɩ-kʋ.
it-1 230 § 1
Altaaru
Tɩlaaɖɩnaa altaaru. Pɩtʋʋ fɛyɩ se tɩʋ ŋgʋ payaɣ se saya yaa akasɩya yɔ, ki-kpoŋgbolonaa paalabɩnɩ tɩlaaɖɩnaa altaaru (payaɣ-kʋ ɖɔɖɔ se sika altaaru [Ejl 39:38]), nɛ paata kɩ-yɔɔ nɛ kɩ-taa sika. Sika kaawɛ kɩ-hɔɔlɩŋ tɩŋa yɔɔ kpɛɛɛ. Altaaru ɖaɣlɩkɩŋ kaakɛnɩ santimɛtawaa 44.5, kɩ-kʋkʋyɩŋ kaakɛ santimɛtawaa 89 nɛ kɩɩwɛnɩ “hɩŋ” kɩ-kɔnanaa naanza taa. Paalabɩ sika kokoo naalɛ kɩ-nɔsɩ tɛɛ se pɩsa nɛ papɩzɩ pɔɖɔkɩ ɖaŋ weyi pakpakɩɣnɩ-kʋ yɔ. (Ejl 30:1-5; 37:25-28) Pañaɣzaɣ ŋgee tɩlaaɖɩ nakʋyʋ altaaru ŋgʋ kɩ-yɔɔ tam nabʋlɛ paa evemiye nɖɩ, tanaŋ tɛɛ nɛ ɖanaɣ yɔɔ. (Ejl 30:7-9, 34-38) Ðoŋ ɖoŋ lɛ, alɩwaatʋ ndʋ pɔyɔɔdʋʋ tɩlaaɖɩ tɔm yɔ, pɔyɔɔdʋʋ ɖɔɖɔ tɩlaaɖɩ ɖɩhɔbɩyɛ nɛ sɔzɩŋ ñɔsɩ mookaɣ (miŋ ñanaɣ) pɔ-tɔm. Pɩwɩlɩɣ se palakaɣnɩ wondu ndʋ tʋmɩyɛ tɩlaaɖɩnaa altaaru yɔɔ. (Lev 16:12, 13; Ebr 9:4; Nat 8:5; kpaɣ nɛ ŋmaɣzɩnɩ 4Aw 26:16, 19) Tɩlaaɖɩnaa altaaru kaawɛ Ɛsɔ sɛtʋ kɩɖanɖʋʋ tɛɛ, Lone Kiɖeɖeye Sɔsɔyɛ tɛ pɩsaʋ kikenduu ɛsɩndaa, pʋyɔɔ pɔtɔŋaɣ se kɩwɛ “Aseɣɖe aɖakaɣ ɛsɩndaa.”—Ejl 30:1, 6; 40:5, 26, 27.
(Ejipiti Lɩʋ 37:29) Ɛñɔɔzɩ ɖɔɖɔ Krisma num kiɖeɖem nɛ sɔzɩŋ pɛɛ, ɛzɩ tɩlaaɖɩ laɖʋ sɩm labʋ yɔ.
it-1 756
Tɩlaaɖɩ
Ñɩm wondu ndɩ ndɩ ndʋ ɛgbɛyɛ kaahawa yɔ, ndʋ paakpaɣ nɛ palabɩnɩ ŋgee tɩlaaɖɩ ŋgʋ palakaɣnɩ tʋmɩyɛ Ɛsɔ sɛtʋ kɩɖanɖʋʋ tɛɛ yɔ. Kañɩmbusuu taa paalabɩ-kʋ. (Ejl 25:1, 2, 6; 35:4, 5, 8, 27-29) Yehowa heyaɣ Moyizi mbʋ mbʋ pɩwɛɛ se pakpaɣ nɛ palabɩnɩ tɩlaaɖɩ ŋgʋ yɔ lɛ, ɛyɔɔdaa se: “Caa sɔzɩŋ ñɩtʋ: sɔzɩŋ cɩyɩm, kpou cɩkpaŋ cɩyɩm, galɩbaanɔɔm cɩyɩm, sɔzɩŋ ñɩtʋ nɛ sɔzʋʋ pɛɛ siŋŋ pɩɖɔɔ kɩmaŋ. nɛ ŋsidi-wɛ nɛ pɩla tɩlaaɖɩ ŋgʋ pañaɣzɩ miŋ yɔ, tɩlaaɖɩnaa mba pesidi-wɛ ɖama taa yɔ, ɛzɩ tɩlaaɖɩnaa laɖʋ lakʋʋ ŋgʋ kɩ-taa nɛ ɖɔm nɛ, kɩwɛ kele kele yɔ. Ŋŋyɔkɩ hɔɔlaɣ nakɛyɛ, ŋnaŋ-kɛ mʋlʋm ɖɔfɩɩ nɛ ŋɖʋ ɛgbɛyɛ aɖakaɣ cɔlɔ, Kediɣzaɣ kizinziku ɛsɩndaa, ɖenɖe mankaɣ-ŋ katɩnʋʋ yɔ: Ɩɩcɔnɩ tɩlaaɖɩ ŋgʋ se kɩkɛ kiɖeɖeu pɩŋŋ.” Pʋwayɩ lɛ, pɩsa nɛ samaɣ nɩɩ pɩ-taa se tɩlaaɖɩ ŋgʋ kɩwɛ ŋgee nɛ kɩwɛɛ ɖɔɖɔ kele kele lɛ, Yehowa sɔzaa se: “Weyi ɛlabɩ kɩ-lɛzʋʋ se ɛsɔŋ kɔyɔ, ɛkaɣ lebu ɛ-samaɣ taa.”—Ejl 30:34-38; 37:29.
(Ejipiti Lɩʋ 38:1) Ɛla kɩlaŋ miŋ kɩñaɣzɩŋ altaaru nɛ sɛya ɖasɩ, kɩ-ɖaɣlɩkɩŋ kɛ nuŋgolonzi kagbanzɩ, kɩ-walanzɩ kɛ nuŋgolonzi kagbanzɩ, kɩ-hɔɔlɩŋ wɛɛ kɩmaŋ, kɩ-kʋkʋyɩŋ kɛ nuŋgolonzi naadozo.
it-1 229 § 5
Altaaru
Ɛsɔ sɛtʋ kɩɖanɖʋʋ tɛɛ altaarunaa. Alɩwaatʋ ndʋ paama Ɛsɔ sɛtʋ kɩɖanɖʋʋ yɔ, paama ɖɔɖɔ altaarunaa naalɛ. Ɛsɔ kaawɩlɩ ɛzɩma ɖeyi ɖeyi pɩɩwɛɛ se pama-wɛ yɔ. Saya yaa akasɩya kpoŋgbolonaa paalabɩnɩ kɩlaŋ miŋ kɩñaɣzɩŋ altaaru (payaɣ-kʋ ɖɔɖɔ se ñɩɣyʋʋ kɩsɛɛmʋʋ altaaru [Ejl 39:39]), nɛ kɩɩwɛ ɛzɩ aɖakaɣ ŋga kɛwɛ haaa yɔ. Kɩ-ɖaɣlɩkɩŋ kaakɛ mɛtanaa 2.2 nɛ kɩ-kʋkʋyɩŋ ñaakɛ mɛta 1.3, nɛ kɩɩwɛnɩ “hɩŋ” kɩ-kɔnanaa naanza taa. Paata ñɩɣyʋʋ kɩsɛɛmʋʋ kɩ-tɩŋa kɩ-yɔɔ. Paaɖʋ kɩ-yɔɔ piyuu ŋgʋ palabɩnɩ ñɩɣyʋʋ kɩsɛɛmʋʋ yɔ, nɛ kɩɩwɛ altaaru “hɛkʋ taa kiŋ.” Paalabɩ kokoo naanza altaaru kɔnanaa naanza taa, nɛ aawɛ ñɩɣyʋʋ kɩsɛɛmʋʋ piyuu cɔlɔ, nɛ pɩtʋʋ fɛyɩ se kokoo ana, ana kaakɛnɩ ɖɩɖɔkɩyɛ nɖɩ ɖɩ-taa pɛlɛkaɣ ɖaŋ weyi pakpakaɣnɩ altaaru yɔ. Pɩwɩlɩɣ se pɩtɩla paahʋyɩ pɔŋ altaaru hɔɔlɩŋ naalɛ yɔɔ se pɩsa nɛ patʋʋ ɖaŋ weyi pakpakɩɣnɩ-kʋ yɔ. Bibl taa tazɩyaa wɛnɩ lɩmaɣza ndɩ ndɩ tɔm tʋnɛ tɩ-yɔɔ. Sakɩyɛ maɣzɩɣ se kokoo tindima naalɛ kaawɛna. Nɛ tindimiye naalɛ ñɩnɖɛ kokoo taa patʋwaɣ ɖaŋ weyi pakpakaɣnɩ altaaru yɔ. Paakpaɣ ñɩɣyʋʋ kɩsɛɛmʋʋ nɛ palabɩnɩ wondu ndɩ ndɩ ɛzɩ tɔkasɩ nzɩ pokuuni tɔlɩma yɔ, ñanzɩ nzɩ sɩ-taa paɖʋʋ kpɩna calɩm yɔ, kela lɔyɩsɩ nzɩ pakpakɩɣnɩ nandʋ yɔ nɛ miŋ ñanzɩ mbʋ yɔ.—Ejl 27:1-8; 38:1-7, 30; Kɩg 4:14.
Ðɩñɩnɩ fezuu taa ñɩm
(Ejipiti Lɩʋ 37:1) Bɛtɩsaalɛɛlɩ saɣ aɖakaɣ nɛ sɛya ɖasɩ, ka-ɖaɣlɩkɩŋ kɛ nuŋgolonzi naalɛ nɛ hɔɔlʋʋ, ka-walanzɩ taa nuŋgoloŋa kʋyʋmaɣ nɛ hɔɔlʋʋ.
(Ejipiti Lɩʋ 37:10) Ɛlabɩ taabɩlɩ nɛ sɛya ɖasɩ, kɩ-ɖaɣlɩkɩŋ taa kɛ nuŋgolonzi naalɛ, nɛ kɩ-walanzɩ taa nuŋgolonzi naalɛ, nɛ kɩ-kɩkʋyɩŋ nuŋgoloŋa nɛ hɔɔlʋʋ.
(Ejipiti Lɩʋ 37:25) Ɛlabɩ tɩlaaɖɩnaa altaaru nɛ sɛya ɖasɩ, kɩ-ɖaɣlɩkɩŋ kɛ nuŋgoloŋa kʋyʋmaɣ, kɩ-walanzɩ kɛ nuŋgoloŋa kʋyʋmaɣ, kɩ-kʋkʋyɩŋ kɛ nuŋgolonzi naalɛ, nɛ kɩ-pama mʋnɩ-kʋ.
it-1 34
Akasɩya
Akasɩya kɛ tɩʋ ŋgʋ kɩpaɣlɩɣ nɛ kɩkʋyʋʋ siŋŋ nɛ ki-pilinzi ɖaɣlɩɣ pɩdɩɩfɛyɩ yɔ. Ye akasɩya tɩŋ sakɩyɛ ɩwɛ ɖama cɔlɔ yɔ, i-pilinzi lɛɣtɩɣ ɖama taa nɛ ɖenɖe ɩwɛɛ yɔ peeɖe wɛɣ cɔnʋʋ kpem, nɛ Bibl taa lɛ, payaɣ lona kɩbana ana se shittim. Akasɩya tɩʋ pɩzɩɣ kɩkʋyɩ nɛ kɩtalɩ mɛtanaa ɛzɩ 6 nɛ piwolo 8 mbʋ yɔ, ɛlɛ pɩwɛ kaɖɛ se pana akasɩya tɩʋ ŋgʋ kɩpaɣlaa nɛ kɩtalɩ mbʋ yɔ. Tɩŋ ɛnɩ ɩ-hatʋ wɛ ɛzɩ kalɩhʋndʋ yɔ, tɩwɛnɩ sʋtʋ lɩm tɔlɩm nɛ tɩlɩɣ sɔzɩŋ camɩyɛ. I-pee wɛ pɔɔyɩŋ nɩɩyɩ taa. Akasɩya hɔɔyɛ kpeyiti camɩyɛ, nɛ ɖɩ-yɔɔ nɛ pɔɔyɛɛ kɩkpɛɛdɛɛ; pʋyɔɔ kpandɩkpama ɩɩwɛɛkɩɣ tɩŋ ɛnɩ. Akasɩya tɩŋ wɛtʋ ndʋ nɛ ɛzɩma ɩɩtɔyɩ kañɩmbusuu taa yɔ, pʋyɔɔ pɩɩmʋnaa se pakpaɣ-ɩ nɛ palabɩnɩ Ɛsɔ sɛtʋ kɩɖanɖʋʋ nɛ kɩ-taa wondu. Akasɩya paakpaɣ nɛ palabɩnɩ ɛgbɛyɛ ɖʋʋ aɖakaɣ (Ejl 25:10; 37:1), kpɔnɔnaa taabɩlɩ (Ejl 25:23; 37:10), altaarunaa (Ejl 27:1; 37:25; 38:1), ɖaŋ weyi pakpakɩɣnɩ wondu ndʋ yɔ (Ejl 25:13, 28; 27:6; 30:5; 37:4, 15, 28; 38:6), pɩsaʋ kikenduu tilima (Ejl 26:32, 37; 36:36), Ɛsɔ sɛtʋ kɩɖanɖʋʋ tɛ kadɩɖɩwaa (Ejl 26:15; 36:20), nɛ ɖaŋ sɔsɔŋ (Ejl 26:26; 36:31).
(Ejipiti Lɩʋ 38:8) Ɛkpaɣ halaa mba palakaɣ tʋmɩyɛ kediɣzaɣ kizinziku tɛɛ yɔ pa-ñɩnɩŋ nɛ elubini ñɩɣyʋʋ tasɩñanaɣ nɛ ko-hoye.
w15 1/4 15 § 4
Ŋŋsɩm-tʋ?
Caanaʋ taa ñɩnɩŋ fɛyɩ ɛzɩ sɔnɔ ñɩnɩŋ yɔ. Palakaɣ ñɩnɩŋ ɛnɩ nɛ ñɩɣyʋʋ ŋgʋ pɔñɔɔzɩ-kʋ camɩyɛ nɛ kɩwɛɛ cɔnʋʋ yɔ; nɛ ɖoŋ ɖoŋ lɛ, pɩkɛɣnɩ ñɩɣyʋʋ ŋgʋ kɩ-tɔlɩm wɛ huluu tɩyɛ yɔ (yaa bronze), ɛlɛ nabʋyʋ taa lɛ, pɩkɛɣnɩ ñɩyʋʋ kɩsɛɛmʋʋ, liidiye ñɩɣyʋʋ yaa ñɩɣyʋʋ ŋgʋ paɖʋ miŋ taa nɛ kɩwɛɛ kele kele yɔ (yaa électrum). Alɩwaatʋ ndʋ pamaɣaɣ Ɛsɔ sɛtʋ kɩɖanɖʋʋ yɔ, pacalɩ yɔɔdʋʋ ñɩnɩŋ tɔm Bibl taa. Ɛsɔ sɛtʋ kɩɖanɖʋʋ kaakɛnɩ Izrayɛɛlɩ mba kajalaɣ Ɛsɔ sɛtʋ lone. Halaa kaaha ñɩnɩŋ se pakpaɣ-ɩ nɛ palabɩnɩ ñɩɣyʋʋ tasɩñanaɣ nɛ ko-hoye. (Ejipiti Lɩʋ 38:8) Pɩɩpɔzaa se paɖʋ ñɩnɩŋ ɛnɩ miŋ taa nɛ iyoli pʋcɔ nɛ papɩzɩ nɛ palabɩnɩ-ɩ tʋmɩyɛ nɖɩ.
Bibl kalʋʋ
(Ejipiti Lɩʋ 37:1-24) Bɛtɩsaalɛɛlɩ saɣ aɖakaɣ nɛ sɛya ɖasɩ, ka-ɖaɣlɩkɩŋ kɛ nuŋgolonzi naalɛ nɛ hɔɔlʋʋ, ka-walanzɩ taa nuŋgoloŋa kʋyʋmaɣ nɛ hɔɔlʋʋ. 2 Ɛbɛ kɔ-yɔɔ sika kele kele ŋga, ka-taa nɛ kɔ-yɔɔ, nɛ kɛ-kpɛnzɩ yɔɔ sika mʋlʋm. 3 Elu aɖakaɣ kokoo naanza nɛ ɛɖʋ-yɛ ka-nɩŋgbanzɩ naanza: kokoo naalɛ hɔɔlʋʋ nɛ naalɛ hɔɔlʋʋ. 4 Ɛla ɖɔɖɔ sɛya ɖasɩ ɖaŋ nɛ ɛpɔ ɩ-yɔɔ sika. 5 Nɛ ɛsɔzɩ kokoo wena paɖʋ-yɛ aɖakaɣ hʋyɩŋ taa yɔ a-taa ɖaŋ weyi paakpaɣnɩ-kɛ yɔ. 6 Ɛla ɖɔɖɔ sika kele kele ñɩŋga taabɩlɩ; kɩ-ɖaɣlɩkɩŋ kɛ nuŋgolonzi naalɛ nɛ hɔɔlʋʋ nɛ kɩ-walanzɩ kɛ nuŋgoloŋa kʋɖʋmaɣ nɛ hɔɔlʋʋ. 7 Elubini hama sika Kerebimwaa nɛ esiɣ-wɛ aɖakaɣ ɛsɩndaa nɛ ka-wayɩ: 8 Kerebim nɔɔyʋ kpɛŋa lɛɛka yɔɔ nɛ lɛlʋ kpɛŋa lɛɛka yɔɔ. Pa nɛ sika taabɩlɩ kɩ-ɛsɩndaa nɛ kɩ-wayɩ, pɩkpɛndɩ pamʋnɩ ɖama ɛsɩndaa nɛ wayɩ. 9 Kerebimwaa keŋ posini hayo nɛ pekendiɣ sika aɖakaɣ yɔɔ. Papam ɖama nɛ ɛsa, pɛkɛzɩ ɛsa nɛ sika taabɩlɩ cɔlɔ. 10 Ɛlabɩ taabɩlɩ nɛ sɛya ɖasɩ, kɩ-ɖaɣlɩkɩŋ taa kɛ nuŋgolonzi naalɛ, nɛ kɩ-walanzɩ taa nuŋgolonzi naalɛ, nɛ kɩ-kɩkʋyɩŋ nuŋgoloŋa nɛ hɔɔlʋʋ. 11 nɛ ɛpɔ kɩ-yɔɔ sika kpaagbaa ɖɔfɩɩ ñɩŋga nɛ ɛpɔ kɩ-kpɛnzɩ yɔɔ sika mʋlʋm. 12 Ɛñɛyɩ kɩ-kpɛnzɩ yɔɔ kpɩtaʋ, kɩ-walanzɩ maɣnɩ nandaka, nɛ ɛpɔ sika mʋlʋm pɩ-yɔɔ kpɛɛɛ. 13 Elubi-kʋ sika kokoo naanza nɛ ɛɖʋ kɩ-kpɛnzɩ naanza kɔnanaa naanza taa 14 kpɩtaʋ cɔlɔ; nɛ ɛsʋzɩ a-taa ɖaŋ weyi paakpaɣnɩ taabɩlɩ yɔ. 15 Ɛlabɩ ɖaŋ ɛnɩ ɖɔɖɔ nɛ sɛya ɖasɩ nɛ ɛpɔ ɛ-yɔɔ sika; 16 nɛ wondu ndʋ tɩwazɩɣ taabɩlɩ yɔɔ yɔ: ñanzɩ, kɔŋkɔŋnaa, kokaa: ɛlabɩ pɩtɩŋa mbʋ yɔ nɛ sika kele kele ñɩŋga. 17 Ɛlabɩ fɛlɛ kanaɣ sɔsɔɔ nɛ sika kele kele ñɩŋga, ka nɛ kɔ-tɔbʋʋ nɛ kɔ-hɔɔyɛ, kɔ-kɔŋkɔŋnaa, butɔŋnaa nɛ hɛtʋ, pɩkpɛndɩ pɩmʋnɩ ɖama. 18 Pilinzi loɖo lɩ hʋyɩŋ yɔɔ: naadozo hɔɔlʋʋ lɛɛkʋ yɔɔ nɛ naadozo hɔɔlʋʋ lɛɛkʋ yɔɔ. 19 Kɔɔnɔɔ piliŋa yɔɔ nɛ kɔŋkɔŋnaa naadozo ɛzɩ taŋalʋʋ hɛɖʋʋ yɔ, pɩ nɛ butɔŋ nɛ hɛɖʋʋ. Piliŋa naalɛ ŋga yɔɔ nɛ kɔŋkɔŋnaa naadozo ɛzɩ taŋalʋʋ hɛɖʋʋ yɔ, pɩ nɛ butɔŋ nɛ hɛɖʋʋ. Mbʋ ɖɔɖɔ pɩwɛ pilinzi loɖo yɔɔ, nzɩ sɩlɩɣnɩ fɛlɛ kanaɣ sɔsɔɔ yɔɔ yɔ. 20 Fɛlɛ kanaɣ maɣmaɣ yɔɔ nɛ kɔŋkɔŋnaa naanza ɛzɩ taŋalʋʋ hɛɖʋʋ yɔ, pɩ nɛ butɔŋ nɛ hɛɖʋʋ, 21 pɩwɛ ɛzʋnɔ: butɔŋ kʋɖʋmʋʋ kajalaɣ pilinzi naalɛ tɛɛ, kɩlɩnɩ fɛlɛ kanaɣ sɔsɔɔ yɔɔ; kʋɖʋmʋʋ naalɛ lɛɛsɩ tɛɛ; kʋɖʋmʋʋ wayɩ wayɩ naalɛ nzɩ tɛɛ: pɩlabɩ pilinzi lʋbɛ, nzɩ sɩlɩɣnɩ fɛlɛ kanaɣ sɔsɔɔ yɔɔ yɔ. 22 Butɔŋnaa nɛ pilinzi pamʋnɩ fɛlɛ kanaɣ sɔsɔɔ nɛ pɩkpɛndɩ pʋyʋ kʋyʋm, nɛ sika palabɩnɩ pɩtɩŋa nɛ pamabɩnɩ hama. 23 Ɛla fɛlɛ kanaɣ yɔɔ fɩtɩlanaa lʋbɛ, pɩ nɛ pa-kpɩtɩyɩsɩ nɛ tɔlɩma tatasɩ: ɛlabɩ pɩtɩŋa nɛ sika kele kele ñɩŋga. 24 Sika paɣyɛ pilim elubini fɛlɛ kanaɣ sɔsɔɔ nɛ ke-wondu kpeekpe.