Pɩwɛ ɖeu kpem se ɖɩñɔtɩnɩ ɖo-koobiya

1-2. (a) Ɛbɛ tɔm cɛyɩ Yehowa ɛsɩndaa siŋŋ? (b) Ɛbɛ Yehowa sɔɔlaa se ɖɩla?

WƐTƲ ndʋ ɖɩwɛnɩ ɛyaa lalaa yɔɔ yɔ, tɩ-tɔm cɛyɩ Yehowa ɛsɩndaa siŋŋ. Yesu wɩlɩ-ɖʋ se pɩwɛɛ se ɖɩsɔɔlɩ ɛyʋ lɛlʋ ɛzɩ ɖa-maɣmaɣ yɔ. (Mat. 22:​37-39) Pɩwɩlɩɣ se pɩwɛɛ se ɖɩla kɩbandʋ halɩ pɩkpɛndɩnɩ mba paasɛɣ Yehowa yɔ. Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, ɖɩmaɣzɩɣnɩ Ɛsɔ Yehowa weyi «eyeki nɛ wɩsɩ lɩɣ kɩdɛkɛdaa nɛ kɩbama pɔ-yɔɔ, nɛ eyeki nɛ tɛʋ nɩɣ siɣsiɣ tɩnaa nɛ mba pɛfɛyɩ siɣsiɣ yɔ pɔ-yɔɔ» yɔ.—Mat. 5:45.

² Yehowa sɔɔlɩ ɛyaa tɩŋa, kɔzɩ kɔzɩ lɛ ɛsɔɔlɩ mba palakɩ mbʋ pɩtʋʋzaa yɔ siŋŋ. (Yoh. 14:21) Ɛsɔɔlaa se ɖɩmaɣzɩnɩ-ɩ. Eseɣtiɣ-ɖʋ se ‘ɖɩsɔɔlɩ ɖo-koobiya siŋŋ’ nɛ ɖɩwɩlɩ-wɛ «sɔɔlɩm sɔsɔm.» (1 Pɩy. 4:8; Roma 12:10) Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩmaɣzɩɣ sɔɔlɩm mbʋ pɩ-yɔɔ yɔ, pɩtɔzʋʋ-ɖʋ ɛzɩma ɖɩsɔɔlɩ ɖɔ-hɔʋ taa tʋ nɔɔyʋ yaa ɖa-taabalʋ nɔɔyʋ yɔ pɩ-yɔɔ.

3. Sɔɔlɩm yɔɔ tɔm ndʋ pɩwɛɛ se ɖɩtɔzɩ?

³ Sɔɔlɩm wɛ ɛzɩ hɛɖʋʋ ŋgʋ pɩwɛɛ se pɔcɔnɩ kɩ-yɔɔ pʋcɔ nɛ kɩpaɣlɩ yɔ. Apostoloo Pɔɔlɩ tasɩ Krɩstʋ mba lɔŋ se: «Iyele nɛ mi-koobiye sɔɔlɩm wɛɛ tam.» (Ebr. 13:1) Yehowa sɔɔlaa se ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩsɔɔlʋʋ ɛyaa lalaa. Tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa, ɖɩkaɣ naʋ mbʋ pɩ-yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩñɔtɩnɩ ɖo-koobiya nɛ pɩkɩlɩ yɔ nɛ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩñɔtʋʋnɩ-wɛ yɔ.

ƐBƐ YƆƆ PƖWƐƐ SE ÐƖÑƆTƲƲNƖ ÐAMA NƐ PƖKƖLƖƔ?

4. Ɛzɩ Keɣa 133:1 yɔɔdʋʋ yɔ, ɛbɛ pɩzɩɣ nɛ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ nɔɔ kʋɖʋmaɣ ŋga kɛwɛ ɖa nɛ ɖo-koobiya ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ kamʋ ñɩm ɖɛ-ɛsɩndaa tam? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmɩŋ.)

⁴ Kalɩ Keɣa 133:1. Ðitisiɣ Keɣa maɖʋ weyi ɛmawa se ye ɖɩɖʋʋ taabalɩyɛ nɛ mba pɔsɔɔlɩ Yehowa yɔ «pɩwɛ ɖeu kpem nɛ pɩwɛ leleŋ ɖɔɖɔ kpem» yɔ ɛ-tɔm yɔɔ. Ɛlɛ ɛzɩ ɛyʋ nɔɔyʋ naɣʋ tɩʋ sɔsɔʋ nakʋyʋ paa evemiye nɖɩ nɛ piiheyiɣ-i natʋyʋ yɔ, mbʋ ɖɔɖɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩnaɣ nɔɔ kʋɖʋmaɣ ŋga kɛwɛ ɖa nɛ ɖo-koobiya ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ ɛlɛ piiheyiɣ-ɖʋ natʋyʋ. Ðɩnaɣ ɖo-koobiya ɖoŋ ɖoŋ, pɩtɩla ɖɩnaɣ-wɛ tam sakɩyɛ kpɩtaʋ taa. Ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩla nɛ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩsɔɔlʋʋ-wɛ? Ye ɖɩkpakɩɣ alɩwaatʋ nɛ ɖɩmaɣzɩɣ ɛzɩma paa koobu weyi lɛ ɛmʋ ñɩm ɛgbɛyɛ taa yɔ nɛ ɛzɩma ɛmʋ ñɩm ɖɛ-ɛsɩndaa yɔ pɩ-yɔɔ yɔ, pɩkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩsɔɔlɩ ɖo-koobiya nɛ pɩkɩlɩ.

5. Sɔɔlɩm mbʋ ɖɩwɩlɩɣ ɖama yɔ, ɖoŋ weyi pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛnɩ ɛyaa lalaa yɔɔ?

⁵ Ɛyaa nabɛyɛ kɔŋ ɖe-kediɣzisi kajalaɣ ɖeɖe nɛ panaɣ sɔɔlɩm mbʋ pɩwɛ ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ lɛ, pitukuuni-wɛ siŋŋ. Pɩtɩla pi-ɖeke piyekina nɛ pa-taa tɛŋ se palɩ toovenim yɔɔ. Yesu yɔɔdaa se: «Ye sɔɔlɩm ɛwɛ mɩ-hɛkʋ taa yɔ, piyeki nɛ ɛyaa tɩŋa tɩlɩ se ɩkɛ mɔn-tɔmkpɛlɩkɩyaa.» (Yoh. 13:35) Ðɩna Chaithra kɩɖaʋ. Ɛlakaɣ sukuli kɩtɛzʋʋ lɛ, ɛ nɛ Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa papaɣzɩ Bibl kpɛlɩkʋʋ. Paaya-ɩ se ewolo kigbeɣluu sɔsɔʋ nakʋyʋ nɛ etisi nɛ ewolo. Kigbeɣluu kajalaɣ evemiye tɛma lɛ, eheyi weyi ɛkpɛlɩkaɣnɩ-ɩ Bibl yɔ se: «Ma-lʋlɩyaa tɩlabɩ-m aatuu wiɖiyi kpa. Ɛlɛ mi-kigbeɣluu kʋnɛ kɩ-taa, evemiye ɖɩnɛ ɖi-ɖeke ɖɩ-taa, ɛyaa labɩ-m aatuu tam 52. Yehowa tɩŋnɩ fezuu taa hɔʋ kʋnɛ kɩ-yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ-m se ɛsɔɔlɩ-m. Mɔnsɔɔlaa se mansʋʋ hɔʋ ŋgʋ kɩ-taa.» Chaithra wobi Bibl kpɛlɩkʋʋ yɔɔ nɛ ɛla lɛɣzɩtʋ e-wezuu caɣʋ taa nɛ pamɩyɩsɩ-ɩ lɩm pɩnaɣ 2024 taa. Alɩwaatʋ ndʋ ɛyaa kɩfama naɣ ɖa-tʋma kɩbana, pɩkpɛndɩnɩ sɔɔlɩm mbʋ ɖɩwɩlɩɣ ɖama yɔ lɛ, ɖoŋ ɖoŋ lɛ pituyuu-wɛ se pɛsɛɛ Yehowa.—Mat. 5:16.

6. Ye ɖɩñɔtʋʋnɩ ɖo-koobiya yɔ, ɛzɩma pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkandɩyɩ ɖɔ-yɔɔ?

⁶ Ye ɖɩñɔtʋʋnɩ ɖo-koobiya yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkandɩyɩ ɖɔ-yɔɔ. Pɔɔlɩ tasɩ lɔŋ e-koobiya Krɩstʋ mba se: «Ɩwɛɛ ɖama ɖoŋ kpazʋʋ yɔɔ paa evemiye nɖɩ. . . se ɖoŋ weyi kɩwɛɛkɩm wɛna se pipeɣzi ɛyaa yɔ, etaayele nɛ mɩ-taa nɔɔyʋ laŋɩyɛ sʋʋ kpɩzɩŋ.» (Ebr. 3:13) Ye pitibi-ɖʋ yɔɔɔ nɛ halɩ pɩwɛɛ-ɖʋ kaɖɛ se ɖɩla mbʋ pɩtʋʋzaa yɔ, Yehowa pɩzɩɣ nɛ ɛtɩŋnɩ koobu weyi ɛyʋsaa se ɖɩwɛ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa yɔ ɛ-yɔɔ nɛ ɛsɩnɩ-ɖʋ. (Keɣ. 73:​2, 17, 23) Toovenim taa lɛ, sɩnʋʋ mbʋ pɩwɛ ɖeu kpem.

7. Ɛzɩma sɔɔlɩm yeki se nɔɔ kʋkʋmaɣ ɛwɛɛ ɖa nɛ ɖo-koobiya ɖɛ-hɛkʋ taa? (Koloosi mba 3:​13, 14)

⁷ Ðihikiɣ wazasɩ sakɩyɛ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖɩwɛ ɛyaa mba pañakɩ pana siŋŋ se pawɩlɩ ɖama sɔɔlɩm yɔ pɛ-hɛkʋ taa. (1 Yoh. 4:11) Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Sɔɔlɩm seɣtiɣ-ɖʋ se ‘ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɔ-tɔm ɛtaanɩɩ ɖama,’ nɛ piyeki se ɖa nɛ ɖo-koobiya ɖɩwɛɛ nɔɔ kʋɖʋmaɣ taa. (Kalɩ Koloosi mba 3:​13, 14; Efɛz. 4:​2-6) Pʋyɔɔ ɖɩnɩɣ leleŋ ɖe-kediɣzisi taa, nɛ pɩfɛyɩ mbʋ tɛtʋ yɔɔ ɛgbɛyɛ naɖɩyɛ taa nɛ pɩtasɩnɩ ɖɛ-ɛgbɛyɛ.

ÐƖÐƲ ÐAMA HƖÐƐ

8. Ɛbɛ Yehowa lakɩ nɛ ɛsɩɣnɩ-ɖʋ se nɔɔ kʋɖʋmaɣ ɛwɛɛ ɖɛ-hɛkʋ taa?

⁸ Nɔɔ kʋɖʋmaɣ ŋga kɛwɛ ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ koobiya hɛkʋ taa yɔ, kɛkɛnɩ piti lakasɩ. Paa ɖɩtɩtalɩ pilim yɔ Yehowa yeba nɛ nɔɔ kʋɖʋmaɣ wɛɛ ɖɛ-hɛkʋ taa. (1 Kɔr. 12:25) Bibl yɔɔdʋʋ se ‘Ɛsɔ wɩlɩ-ɖʋ se ɖɩsɔɔlɩ ɖama.’ (1 Tes. 4:9) Pʋ-tɔbʋʋ lɛ se Yehowa tɩŋɩɣnɩ Masɩ yɔɔ nɛ eheyiɣ-ɖʋ mbʋ ɖeyi ɖeyi pɩwɛɛ se ɖɩla nɛ pɩsa nɛ ɖa nɛ ɖo-koobiya ɖɩñɔtɩnɩ ɖama yɔ. Ye ɖɩkpɛlɩkɩɣ Ɛsɔtɔm camɩyɛ nɛ ɖɩɖɔŋ tɩ-yɔɔ yɔ, pɩwɩlɩɣ se ɛwɛɛ nɛ ɛwɩlɩɣ-ɖʋ tɔm. (Ebr. 4:12; Yak. 1:25) Mbʋ ɖeyi ɖeyi Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa ñakɩ pana nɛ palakɩ.

9. Ðama hɩɖɛ ɖʋʋ nʋmɔʋ taa lɛ, lɔŋ weyi Roma mba 12:​9-13 kpɛlɩkɩɣ-ɖʋ?

⁹ Ɛsɔtɔm wɩlɩɣ-ɖʋ mbʋ pɩwɛɛ se ɖɩla nɛ ɖɩñɔtɩnɩ ɖama yɔ. Ɛzɩma tɩyɛ? Iyele nɛ ɖɩna tɔm ndʋ Pɔɔlɩ yɔɔdɩ Roma mba 12:​9-13 taa yɔ. (Kalɩ Roma mba 12:​9-13.) Ɛyɔɔdaa se: «Ðama hɩɖɛ ɖʋʋ nʋmɔʋ taa lɛ, ɩkɛ mba pɛɖɛɣ nɔɔ yɔ.» Tɔm ndʋ tɩ-tɔbʋʋ lɛ suwe? Pɩwɛɛ se ɖɩɖɛɛ nɔɔ nɛ ɖɩwɩlɩ ɛyaa lalaa «sɔɔlɩm sɔsɔm.» Nɛ ɖɩlakɩ mbʋ ye ɖɩkpakɩɣ nɛ ɖikpeɣu ɛyaa lalaa, ɖɩkɛ agɔma mʋyaa nɛ kʋjɔʋ tɩnaa yɔ. (Efɛz. 4:32) Pɩtɩcɛyɩ se ŋɖaŋ se ño-koobu ɛcalɩnɩ-ŋ ñɔtɩnʋʋ. Ŋpɩzɩɣ nɛ ‘ŋɖɛɛ nɔɔ’ nɛ ŋla mbʋ. Yesu yɔɔdaa se: «Taa leleŋ wɛ haʋ taa nɛ pɩkɩlɩ mʋʋ taa.»—Tʋma 20:35.

10. Ðama hɩɖɛ ɖʋʋ nʋmɔʋ taa lɛ, ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɩlɩ se ɖɩlakɩ tʋmɩyɛ nɛ kpekpeka? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmʋʋ.)

¹⁰ Pɩlabɩ ɖeu se Pɔɔlɩ yɔɔdaa se ɖɩɖɛɛ nɔɔ ɖama hɩɖɛ ɖʋʋ nʋmɔʋ taa nɛ pɩtɛ kpaagbaa lɛ eseɣti-ɖʋ se ‘ɖɩla tʋmɩyɛ nɛ kpekpeka, ɖɩtaala feendu.’ Ɛyʋ weyi ɛwɛ kpekpeka yɔ, alɩwaatʋ ndʋ paɖʋʋ-ɩ tʋmɩyɛ naɖɩyɛ yɔ ɛlakɩ-ɖɩ camɩyɛ. Aduwa 3:​27, 28 yɔɔdʋʋ se: «Taakizi kɩbandʋ labʋ mba pɩwɛɛ se ŋlabɩ-wɛ pʋ yɔ ye ŋpɩzɩɣ se ŋsɩnɩ-wɛ yɔ.» Pʋyɔɔ lɛ, ye ɖɩnawa se nɔɔyʋ wɛ kɩcɛyɩm nabʋyʋ taa yɔ, ɖɩlakɩ mbʋ ɖɩpɩzɩɣ yɔ nɛ ɖɩsɩnɩ-ɩ. Ðɩɩtɔŋ se pʋwayɩ lɛ ɖɩɩsɩnɩ-ɩ yaa ɖɩɩmaɣzɩɣ se nɔɔyʋ kaɣ-ɩ sɩnʋʋ.—1 Yoh. 3:​17, 18.

11. Ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩñɔtɩnɩ ɖama?

¹¹ Nʋmɔʋ lɛɛkʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩɖʋ ɛyaa lalaa hɩɖɛ yɔ ŋgʋ lɛ se ɖɩkpaɣ nɛ ɖikpeɣ-wɛ lɛɛ lɛɛ alɩwaatʋ ndʋ payʋsʋʋnɩ-ɖʋ yɔ. Efɛɛzɩ mba 4:26 yɔɔdʋʋ se: «Ɩtaawɛɛ pana taa mbʋ nɛ wɩsɩ ɖʋ.» Ɛbɛ yɔɔ? Kalɩtʋ 27 yɔɔdʋʋ se mbʋ pʋyɔɔ yɔ, ‘ɖɩhaɣ Eleeu waɖɛ naɖɩyɛ.’ Yehowa heyi-ɖʋ tam sakɩyɛ ɛ-Tɔm taa se ɖɩkpaɣ nɛ ɖikpeɣ ɖama. Koloosi mba 3:13 seɣtiɣ-ɖʋ se ‘ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖikpeɣ ɖama faaa.’ Nʋmɔŋ kɩbaŋ weyi ɩ-yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩñɔtɩnɩ ɛyaa lalaa yɔ, ɩ-taa nakʋyʋ lɛ se ɖɩkpaɣ nɛ ɖikpeɣ-wɛ alɩwaatʋ ndʋ payʋsʋʋnɩ-ɖʋ yɔ. Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, ɖɩɖʋʋ nesi se ‘nɔɔ kʋɖʋmaɣ ŋga fezuu yeba nɛ ɖɩwɛɛna yɔ kɛwɛɛ mbʋ tam laŋhɛzɩyɛ tomiye nɖɩ ɖɩhɔkɩ-ɖʋ nɛ ɖama yɔ ɖɩ-taa.’ (Efɛz. 4:3) Tobi lɛ, ye ɖɩkpakɩɣ nɛ ɖikpeɣu lalaa yɔ ɖɩɖʋʋ nesi se nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ laŋhɛzɩyɛ ɩwɛɛ Yehowa ɛgbɛyɛ taa.

12. Ɛzɩma Yehowa sɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩkpaɣ nɛ ɖikpeɣ ɛyaa lalaa?

¹² Pɩkɛ toovenim se pɩpɩzɩɣ nɛ pɩlabɩ-ɖʋ kaɖɛ se ɖɩkpaɣ nɛ ɖikpeɣ mba payʋsʋʋnɩ-ɖʋ yɔ. Ɛlɛ Ɛsɔ fezuu pɩzɩɣ nɛ kɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩkpaɣ nɛ ɖikpeɣ-wɛ. Masɩ seɣti-ɖʋ se ‘ɖɩsɔɔlɩ ɖama nɛ sɔɔlɩm sɔsɔm’ nɛ ‘ɖɩla tʋmɩyɛ nɛ kpekpeka’ nɛ pɩtɛ lɛ, sɩtasɩ-ɖʋ lɔŋ ɩnɛ: «Fezuu eyele nɛ ɩwɛɛ kpekpeka.» Pʋ-tɔbʋʋ lɛ se Ɛsɔ fezuu pɩzɩɣ kiyele nɛ ɖɩwɛɛ kpekpeka siŋŋ. (Roma 12:11) Ye mbʋ, Ɛsɔ fezuu pɩzɩɣ nɛ kɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩwɩlɩ ɖama sɔɔlɩm sɔsɔm nɛ ɖɩkpaɣ ɖikpeɣ ɖama faaa. Pʋyɔɔ ɖitendiɣ Yehowa siŋŋ se ɛsɩnɩ-ɖʋ.—Luka 11:13.

«TAYƲƲ ƐTAAWƐƐ MƖ-HƐKƲ TAA»

13. Ɛbɛ pɩzɩɣ nɛ pɩkɔnɩ tayʋʋ ɖɛ-hɛkʋ taa?

¹³ «Ɛyaa ndɩ ndɩ» wɛnɩ ɛgbɛyɛ taa nɛ palɩnɩ sɔnzɩ ndɩ ndɩ taa. (1 Tim. 2:​3, 4) Ye ɖɩtɩkpa ɖa-tɩ yɔ, wɛtʋ ndʋ tɩpɩzɩɣ nɛ tɩkɔnɩ tayʋʋ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkpakɩɣ lɩmaɣza wondu suu nɛ ɖa-tɩ ñɔɔzʋʋ, kɔyɛ labʋ yaa aleɣya wena ɖɩlakɩ yɔ pɩ-hɔɔlʋʋ taa yɔ. (Roma 14:4; 1 Kɔr. 1:10) Ɛsɔ wɩlɩ-ɖʋ se ɖɩsɔɔlɩ ɖama, pʋyɔɔ lɛ pɩwɛɛ se ɖɩkpa ɖa-tɩ nɛ ɖɩtaakɩlɩɣ yɔɔdʋʋ lɩmaɣza wena ɖa-maɣmaɣ ɖɩkpakɩɣ yɔ a-tɔm nɛ ɖiyele nɛ lalaa maɣzɩ se ana kpaɖɩnɩ ɖeu.—Filp. 2:3.

14. (a) Ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩla paa ɛzɩmtaa? (b) Nɛ ɛbɛ yɔɔ?

¹⁴ Ye ɖɩñakɩ pana se ɖɩhɛzɩ ɛyaa lalaa laŋa nɛ ɖɩkpazɩ-wɛ ɖoŋ paa ɛzɩmtaa yɔ, piyeki ɖɔɖɔ se tayʋʋ ɛtaawɛɛ ɛgbɛyɛ taa. (1 Tes. 5:11) Pitileɖi yɔ, ɛyaa mba paahɛ fezuu taa yaa paalɩzɩ-wɛ ɛgbɛyɛ taa yɔ, pa-taa sakɩyɛ pɩsaa nɛ pɔkɔɔ ɛgbɛyɛ taa. Ðɩmʋʋ-wɛ nɛ taa leleŋ. (2 Kɔr. 2:8) Koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ hɛ fezuu taa nɛ pɩla pɩnzɩ 10 lɛ, ewolo kediɣzaɣ nakɛyɛ. Iyele nɛ ɖɩna mbʋ pɩlaba yɔ. Ɛyɔɔdaa se: «Paa weyi ɛmʋʋyaɣnɩ-m nɛ ɛhaɣ-m nesi.» (Tʋma 3:19) Ðoŋ weyi camɩyɛ lakasɩ kɛlɛʋ ñɩnzɩ nzɩ sɩɩwɛnɩ ɛ-yɔɔ? Ɛyɔɔdaa se: «Pɩlabɩ-m ɛzɩ Yehowa kaawɛɛ nɛ ɛsɩɣnɩ-m se manɖaɣnɩ hiɣu taa leleŋ yɔ.» Ye ɖɩñakɩ pana se ɖɩkpazɩ ɛyaa tɩŋa ɖoŋ yɔ, Krɩstʋ pɩzɩɣ nɛ ɛtɩŋnɩ ɖɔ-yɔɔ nɛ ɛhɛzɩ ‘mba palakɩ kʋñɔŋ nɛ sʋʋtʋ nɩ-wɛ yɔ pa-laŋa.’—Mat. 11:​28, 29.

15. Nʋmɔʋ lɛɛkʋ ŋgʋ yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩŋna nɛ ɖiyele nɛ nɔɔ kʋɖʋmaɣ wɛɛ ɖɛ-hɛkʋ taa? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmʋʋ.)

¹⁵ Nʋmɔʋ lɛɛkʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩŋna nɛ ɖiyele nɛ nɔɔ kʋɖʋmaɣ wɛɛ ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ lɛ ɖɔ-yɔɔdaɣ. Yɔɔb 12:11 yɔɔdʋʋ se: «Nɩŋgbaŋʋʋ ɛɛtakɩɣ tɔm pee se kɩna ɛzɩ nzʋlʋmɩyɛ ɖɩkʋʋ tɔɔnaɣ se ɖɩna yɔ?» Ɛzɩ tɔɔnaɣ laɖʋ kɩbanʋ ɖɩkʋʋ tɔɔnaɣ se ɛna se kɛwɛ leleŋ pʋcɔ nɛ ɛtayɩɣ-kɛ yɔ, pɩwɛɛ ɖɔɖɔ se ɖɩmaɣzɩ ndʋ ɖɩcaɣ yɔɔdʋʋ yɔ tɩ-yɔɔ camɩyɛ pʋcɔ nɛ ɖɩyɔɔdɩ-tʋ. (Keɣ. 141:3) Paa ɛzɩmtaa lɛ, ɖɩsɔɔlaa se tɔm ndʋ ɖɩcaɣ yɔɔdʋʋ yɔ tɩkpazɩ mba panɩɣ-tʋ yɔ ɖoŋ, tɩhɛzɩ pa-laŋa nɛ ‘tɩwazɩ-wɛ.’—Efɛz. 4:29.

16. Kɔzɩ kɔzɩ lɛ, mba pɩwɛɛ se patɩŋnɩ pɔ-yɔɔdaɣ yɔɔ nɛ pakpazɩ lalaa ɖoŋ?

¹⁶ Kɔzɩ kɔzɩ lɛ, pɩwɛɛ se walaa nɛ lʋlɩyaa pañaɣ pana nɛ tɔm ndʋ pɔyɔɔdʋʋ yɔ, tɩkɛ tɔm ndʋ tɩkpazɩɣ ɖoŋ yɔ. (Kol. 3:​19, 21; Tiiti 2:4) Pɩwɛɛ se ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa ɖɔɖɔ ɩkɛ mba pakpazɩɣ Yehowa ewiɖe taa mba ɖoŋ nɛ pɛhɛzɩɣ pa-laŋa yɔ. (Iza. 32:​1, 2; Gal. 6:1) Aduwa takayaɣ yɔɔdʋʋ se: «Tɔm ndʋ pɔyɔɔdɩ alɩwaatʋ kɩbandʋ yɔɔ yɔ, tɩwɛ ɖeu mbʋ suwe!»—Adu. 15:23.

«ÐƖSƆƆLƖNƖ LAKASƖ NƐ TOOVENIM»

17. Ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩla nɛ sɔɔlɩm mbʋ ɖɩwɛnɩ ɖo-koobiya yɔɔ yɔ pɩlɩɩnɩ ɖa-laŋɩyɛ taa?

¹⁷ Apostoloo Yohanɛɛsɩ yɔɔdaa se: «Pɩtɩmʋna se ɖɩsɔɔlɩnɩ yɔɔdaɣ yaa nzʋlʋmɩyɛ, ɛlɛ ɖɩsɔɔlɩnɩ lakasɩ nɛ toovenim.» (1 Yoh. 3:18) Ðɩsɔɔlaa se sɔɔlɩm mbʋ ɖɩwɛnɩ ɖo-koobiya yɔɔ yɔ pɩlɩɩnɩ ɖa-laŋɩyɛ taa. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla mbʋ? Ye ɖɩkpakɩɣ alɩwaatʋ sakɩyɛ nɛ ɖa nɛ ɖo-koobiya ɖɩcakɩ yɔ, ɖa nɛ wɛ ɖɩñɔtʋʋnɩ ɖama nɛ pɩkɩlɩ, nɛ ɖɩsɔɔlʋʋ ɖama ɖɔɖɔ nɛ pɩkɩlɩ. Ye mbʋ, ñɩnɩ alɩwaatʋ nɛ ña nɛ lalaa ɩcakɩ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkɛ kediɣzisi taa yaa tɔm susuu taa mbʋ yɔ. Ñɩnɩ alɩwaatʋ ɖɔɖɔ nɛ ŋwoki koobiya tɛ. Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, ɖɩwɩlɩɣ se ‘Ɛsɔ wɛɛ nɛ ɛwɩlɩɣ-ɖʋ se ɖɩsɔɔlɩ ɖama.’ (1 Tes. 4:9) Nɛ ɖɩkaɣ wobu pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩnaɣnɩ ɖɛ-ɛsa se «pɩwɛ ɖeu kpem nɛ pɩwɛ leleŋ ɖɔɖɔ kpem se koobiya ɩwɛɛ ɖoli kʋɖʋm nɔɔ kʋɖʋmaɣ taa!»—Keɣ. 133:1.