Ñʋʋ 7
Kediɣzisi nzɩ siyeki se “ɖiseɣti ɖama se ɖɩwɩlɩ sɔɔlɩm nɛ ɖɩla tʋma kɩbana” yɔ
KPAƔNƖ ɖooo caanaʋ taa, Yehowa samaɣ kpeɣliɣ nɛ kɔñɔɔzʋʋ ka-tɩ se kala ɛ-sɔɔlɩm. Caanaʋ taa Izrayɛɛlɩ taa, abalaa tɩŋa ɖɔŋaɣ nʋmɔʋ nɛ powoki Yeruzalɛm se pɔtɔɔ pɩnaɣ taa kazandʋ sɔsɔtʋ naadozo. (Wp. 16:16) Kajalaɣ pɩnzɩ mɩnʋʋ taa, Krɩstʋ ñɩma kpeɣlaɣ ɖoŋ ɖoŋ; nabʋyʋ taa lɛ, nabɛyɛ ɖɩsɩ taa pekpeɣlaɣ. (Filem. 1, 2) Sɔnɔ ɖa ɖɔɖɔ ɖɩlakɩ kediɣzisi, egeetiye kigbeɣliŋ nɛ kigbeɣliŋ sɔsɔŋ. Ɛbɛ yɔɔ Ɛsɔ sɛyaa kpeɣliɣ? Lɩmaɣzɩyɛ kɩcɛyɩyɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ ɖikpeɣliɣ yɔ nɖɩ yɔ: Pɩkɛ ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ hɔɔlʋʋ sɔsɔʋ nakʋyʋ.—Keɣa 94:6; Kol. 3:16.
2 Kediɣzisi wazɩɣ ɖɔɖɔ mba pɔkɔŋ sɩ-taa yɔ. Paaɖʋ Izrayɛɛlɩ mba paɣtʋ nɛ peheyi-wɛ ɛzɩma pɩwɛɛ se pɔtɔɔ paa Kizinzikiŋ Kazandʋ lʋbɛ ñɩndʋ ndʋ lɛ yɔ. Paɣtʋ ndʋ yɔ: “Kpeɣli abalaa nɛ halaa, piya nɛ agɔma, mba pɛwɛ ñɛ-tɛtʋ taa yɔ, pewelisiɣ lɛ, pɛkpɛlɩkɩ ñam [Yehowa] mɩ-Ɛsɔ nɛ pɔɖɔkɩ nɛ pala paɣtʋ tʋnɛ yɔ tɩ-taa tɔm kpeekpe yɔɔ.” (Wp. 31:12) Pɩwɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se lɩmaɣzɩyɛ kɩcɛyɩyɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ ɖikpeɣliɣ yɔ nɖɩ yɔ: Ðɩkɛ “[Yehowa] sukulibiya.” (Iza. 54:13) Kediɣzisi haɣ-ɖʋ waɖɛ ɖɔɖɔ se ɖɩtɩlɩ ɖama, ɖiseɣti ɖama nɛ ɖɩtɩŋnɩ koobiɖe sɔɔlɩm yɔɔ nɛ ɖɩkpazɩ ɖama ɖoŋ fezuu taa.
ƐGBƐYƐ TAA KEDIƔZISI
3 Yesu wayɩ tɩŋɩyaa mba paakpeɣlaɣ pɩnaɣ 33 tɛ Pantekooti wayɩ yɔ, pɛ-ɛsa kaasɛnɩ apostoloowaa wɩlɩtʋ “nɛ paa kɩyakʋ ŋgʋ lɛ, paawɛ templo taa nɛ tamaɣ kʋɖʋmaɣ.” (Tʋma 2:42, 46) Pʋwayɩ Krɩstʋ ñɩma kpeɣliɣ se pɛsɛɛ Ɛsɔ lɛ, pakalɩɣ takayɩsɩ nzɩ fezuu kiɖeɖeu sɩnaa nɛ pama yɔ, pɩkpɛndɩnɩ nzɩ apostoloowaa nɛ Krɩstʋ tɔmkpɛlɩkɩyaa lalaa mawa yɔ. (1 Kɔr. 1:1, 2; Kol. 4:16; 1 Tes. 1:1; Yak. 1:1) Pekpeɣlaɣ nɛ patɩmɩɣ ɖɔɖɔ. (Tʋma 4:24-29; 20:36) Nabʋyʋ taa pɔyɔɔdaɣ ɛzɩma tɔm susuu tʋmɩyɛ ɖɔŋ yɔ pɩ-tɔm. (Tʋma 11:5-18; 14:27, 28) Patazaɣ Bibl wɩlɩtʋ nɛ natʋ tɔm ndʋ tɩwɛɛ nɛ tɩlakɩ yɔ, tɩ-taa. Peheyaɣ-wɛ mbʋ pɩwɛɛ se pala nɛ pɛkɛ Krɩstʋ ñɩma kɩbama nɛ ɛzɩma paha pa-tɩ Ɛsɔ yɔ. Peseɣtaɣ pa-tɩŋa se pɛwɛɛ kpekpeka tɔm kɩbandʋ susuu taa.—Roma 10:9, 10; 1 Kɔr. 11:23-26; 15:58; Efɛz. 5:1-33.
Kɛdɛzaɣ kaɖɛ kɩyakɩŋ ɛnɛ ɩ-taa, pɩwɛɛ se ɖikpeɣliɣ ɖoŋ ɖoŋ nɛ pakpazɩɣ-ɖʋ ɖoŋ
4 Sɔnɔ kediɣzisi labʋ hɔɔlʋʋ taa lɛ, ɖɩmaɣzɩɣnɩ mbʋ palakaɣ apostoloowaa alɩwaatʋ taa yɔ. Ðɩlakɩnɩ tʋmɩyɛ lɔŋ tasʋʋ mbʋ fezuu kiɖeɖeu sɩnaa nɛ pama Ebree mba 10:24, 25 taa yɔ: “Iyele nɛ ɖɩmaɣzɩ ɖama yɔɔ . . . , ɖitaayeki ɖama kpeɣluu ɛzɩ nabɛyɛ lakʋʋ yɔ, ɛlɛ ɖɩkpazɩɣ ɖama ɖoŋ, nɛ ɖɩla mbʋ nɛ pɩkɩlɩ, ɛzɩma ɩnaɣ se kɩyakʋ ɖiɣni ñɔtʋʋ yɔ.” Kɛdɛzaɣ kaɖɛ kɩyakɩŋ ɛnɛ ɩ-taa, pɩwɛɛ se ɖikpeɣliɣ ɖoŋ ɖoŋ nɛ pakpazɩɣ-ɖʋ ɖoŋ nɛ pɩkɩlɩ nɛ pɩsa ɖɔɖɔ nɛ ɖɩcɛyɩsɩ ɖe-tisuu nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖe-siɣsiɣ wɛtʋ. (Roma 1:11, 12) Ðɩkɛ Krɩstʋ ñɩma ɛlɛ, ɖɩwɛ kpaɖʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ nɛ ŋgʋ kɩɩlakɩ mbʋ pɩtʋʋzaa yɔ kɩ-taa. Ðɩlɔ Ɛsɔ yɔɔ kaañamtʋ wɛnʋʋ nɛ ɖɩlɔ ɖɔɖɔ ɛjaɖɛ kɔɖɛyɩ. (Fil. 2:15, 16; Tiiti 2:12-14) Toovenim taa lɛ, le ɛyʋ pɩzɩɣ ɛwɛɛ nɛ pɩkɩlɩ ɖeu ye pɩtɩkɛ Ɛsɔ samaɣ taa yɔ? (Keɣa 83:11) Nɛ ɛbɛ pɩzɩɣ pɩwɛɛnɩ wazaɣ nɛ pɩkɩlɩ se ɖɩkpɛlɩkɩɣ nɛ ɖɩtazɩɣ Ɛsɔtɔm taa? Yele nɛ ɖɩyɔɔdɩ kediɣzisi ndɩ ndɩ nzɩ pɔñɔɔzaa se pɩwazɩ-ɖʋ yɔ sɩ-tɔm.
SAMAƔ TAA TƆM YƆƆDƲƲ KEDIƔZAƔ
5 Kajalaɣ kediɣzaɣ ŋga palakɩ kpɩtaʋ ɖɩdɛnɖɛ yɔ, payaɣ-kɛ se samaɣ taa tɔm yɔɔdʋʋ. Kediɣzaɣ ŋga ka-taa, patazɩɣ Bibl taa tɔm natʋyʋ taa, nɛ ka-kaɖʋwa lɛ se kotukuni samaɣ taa ɛyaa tɩŋa laŋa, nɛ pɩkpɛndɩnɩ mba pɔkɔm kediɣzaɣ ŋga kajalaɣ ɖeɖe yɔ. Kediɣzaɣ kanɛ, kasɩɣna nɛ pɔcɔŋnɩ ɛyaa fezuu taa kɩcɛyɩm ɖeɖe, paa pɩtɩɩkɛ mba pɛkɛ kɩfama yaa ɛgbɛyɛ taa tɔm susuyaa yɔ.—Tʋma 18:4; 19:9, 10.
6 Ɛzɩma Krɩstʋ Yesu, ɛ-apostoloowaa nɛ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa lalaa pɔyɔɔdaɣ samaɣ taa tɔm yɔ, mbʋ ɖɔɖɔ Yehowa samaɣ lakɩ sɔnɔ. Ndɛŋgbɛzaɣ fɛyɩ se Yesu kɛnɩ samaɣ taa tɔm yɔɔdɩyʋ weyi ɛ-wayɩ fɛyɩ yɔ. Pɔyɔɔdɩ ɛ-yɔɔ tɔm se: “Wiɖiyi ɛyʋ nɔɔyʋ tɩyɔɔdɩ tɔm mbʋ.” (Yoh. 7:46) Ɛwɩlaɣ tɔm ɛzɩ ɛyʋ weyi ɛwɛnɩ ɖoŋ yɔ nɛ pɩɖɩɣzɩɣ mba pewelisaɣni-i yɔ. (Mat. 7:28, 29) Mba pakpaɣ ɛ-tɔm ndʋ nɛ palabɩnɩ tʋmɩyɛ yɔ, pehiɣ wazasɩ sakɩyɛ. (Mat. 13:16, 17) Apostoloowaa maɣzɩnɩ-ɩ. Ye ɖɩkalɩ Tʋma 2:14-36 yɔ, ɖɩnaɣ ɛzɩma Pɩyɛɛrɩ yɔɔdɩ samaɣ taa tɔm nɛ kpekpeka pɩnaɣ 33 tɛ Pantekooti wiye yɔ. Piseɣti ɛyaa kudokiŋ sakɩyɛ se pɔɖɔ tɔm ndʋ panɩwa yɔ tɩ-yɔɔ. Pʋwayɩ Pɔɔlɩ yɔɔdɩ samaɣ taa tɔm Atɛɛnɩ tɛtʋ taa nɛ piyele nɛ ɛyaa sakɩyɛ wɛɛnɩ tisuu.—Tʋma 17:22-34.
7 Mbʋ ɖɔɖɔ ɖa-alɩwaatʋ taa, ɛyaa sakɩyɛ hikiɣ wazasɩ pɩlɩɩnɩ samaɣ taa tɔm ndʋ pɔyɔɔdʋʋ ɛgbɛyɛ taa paa kpɩtaʋ ŋgʋ yɔ, nɛ samaɣ taa tɔm ndʋ pɔyɔɔdʋʋ egeetiye kigbeɣliŋ nɛ kigbeɣliŋ sɔsɔŋ taa yɔ, tɩ-yɔɔ. Tɔm yɔɔdʋʋ mbʋ pɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩcaɣnɩ ɖɛ-ɛsa nɛ ɖɩmʋ Krɩstʋ wɩlɩtʋ nɛ ɖɩwɛɛ kpekpeka Kewiyaɣ tɔm susuu taa. Ðɩyaɣ laŋa kɩbana tɩnaa nɛ ɛyaa lalaa se pɔkɔɔ nɛ panɩɩ samaɣ taa tɔm yɔɔdʋʋ lɛ, ɖɩhaɣ-wɛ waɖɛ se panɩɩ Bibl wɩlɩtʋ taa camɩyɛ.
8 Patazɩɣ tɔm ñʋŋ ndɩ ndɩ taa samaɣ taa tɔm yɔɔdʋʋ taa. Patazɩɣ Bibl wɩlɩtʋ nɛ natʋ tɔm taa. Patɩŋɩɣnɩ ɖɔɖɔ Bibl paɣtʋ kila yɔɔ nɛ patasɩɣ lɔŋ weyi itukuuni nesi ɖɔkɩyaa, piya evelisi nɛ wezuu caɣʋ ŋgʋ kɩmʋnɩ Krɩstʋ tʋ yɔ. Tɔm ñʋŋ nɩɩyɩ taa lɛ, pɔyɔɔdʋʋ Yehowa wondu kɩlɩzɩtʋ tɔm. Tɔm ñʋŋ lɛɛŋ yɔɔdʋʋ mba paha tisuu, abalɩtʋ nɛ siɣsiɣ wɛʋ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ Bibl taa yɔ, pɔ-tɔm nɛ lɔŋ weyi ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ pɩ-taa yɔ.
9 Pɩsa nɛ samaɣ taa tɔm yɔɔdʋʋ mbʋ palakɩ yɔ pɩwazɩ-ɖʋ lɛ, pɩcɛyaa se ɖikemsi camɩyɛ, ɖɩñɩnɩɣ masɩ nzɩ tɔm yɔɔdɩyʋ yaɣ yɔ nɛ ɖɩtɩŋɩ-ɩ alɩwaatʋ ndʋ ɛkalɩɣ-sɩ nɛ ɛlɩzɩɣ sɩ-taa yɔ. (Luka 8:18) Ye ɖɩñakɩ pana se ɖɩna se tɔm ndʋ pɔyɔɔdʋʋ yɔ tɩkɛ toovenim yɔ, pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩtɛ ɖa-taa nɛ ɖɩñɔɔnɩ-tʋ nɛ ɖɩɖɔŋ tɩ-yɔɔ.—1 Tes. 5:21.
10 Ye tɔm yɔɔdɩyaa ɩɖɔ ɛgbɛyɛ naɖɩyɛ taa yɔ, pɩtʋʋ fɛyɩ se pɛwɛɣnɩ samaɣ taa tɔm yɔɔdʋʋ paa kpɩtaʋ ŋgʋ. Papɩzɩɣ ɖɔɖɔ payaa agbaa wena añɔtɩnɩ-wɛ yɔ a-taa tɔm yɔɔdɩyaa. Ɛlɛ ye tɔm yɔɔdɩyaa ɩtɩɖɔɔ nɛ ye pɩsaŋ yɔ, palakɩ po-ɖoŋ ɖeɖe nɛ pɔyɔɔdʋʋ samaɣ taa tɔm ɖoŋ ɖoŋ.
11 Payaɣ kpɩtaʋ ɖɩdɛnɖɛ kediɣzaɣ naalɛ ñɩŋga se Feŋuu Tilimiye kpɛlɩkʋʋ. Patɩŋɩɣnɩ tɔm pɔzʋʋ nɛ tɔm cosuu yɔɔ nɛ patazɩɣ Feŋuu Tilimiye nɖɩ pɛkpɛlɩkɩɣ yɔ ɖɩ-taa tɔm ñʋʋ nakʋyʋ taa. Yehowa tɩŋɩɣnɩ Feŋuu Tilimiye yɔɔ nɛ ɛhaɣ-ɖʋ fezuu taa tɔɔnaɣ alɩwaatʋ ndʋ tɩmʋnaa yɔ tɩ-yɔɔ.
12 Tɔm ñʋŋ weyi ɩ-taa patazɩɣ yɔ, ɖoŋ ɖoŋ lɛ ɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩtɩlɩ ɛzɩma ɖɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ Bibl paɣtʋ kila ɖe-wezuu caɣʋ taa yɔ. Ɩkpazɩɣ Krɩstʋ ñɩma ɖoŋ se papɩzɩ nɛ palʋbɩnɩ “ɛjaɖɛ fezuu” nɛ lakasɩ kɩdɛkɛdɩsɩ. (1 Kɔr. 2:12) Feŋuu Tilimiye sɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩnɩɩ Bibl wɩlɩtʋ nɛ natʋ ndɩ ndɩ taa camɩyɛ nɛ pɩkɩlɩ. Ðɩsɩɣnɩ-ɖʋ ɖɔɖɔ se ɖɩtɩlɩ toovenim tɔm kɩfatʋ, nɛ ɖɩɖɔ ɛyʋ siɣsiɣ tʋ nʋmɔʋ taa. (Keɣa 96:11; Adu. 4:18) Ye ɖiwoki Feŋuu Tilimiye kpɛlɩkʋʋ kediɣzaɣ taa nɛ ɖicosuu tɔm yɔ, pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩka ɖɛ-ɛsa Yehowa ɛjaɖɛ kɩfaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa siɣsiɣ wɛtʋ kaɣ wɛʋ yɔ ɖɩ-yɔɔ. (Roma 12:12; 2 Pɩy. 3:13) Ða nɛ ɖo-koobiya Krɩstʋ ñɩma ɖikpeɣliɣ lɛ, piseɣtiɣ-ɖʋ se ɖɩwɛɛnɩ fezuu piye nɛ pɩkpazɩɣ-ɖʋ ɖoŋ se ɖɩsɛɛ Yehowa nɛ kpekpeka. (Gal. 5:22, 23) Pɩkpazɩɣ-ɖʋ ɖɔɖɔ ɖoŋ se ɖɩlʋbɩnɩ kala nɛ ɖɩwɛɛnɩ “cee wayɩ tigiɖe kɩbanɖɛ” nɛ ‘pɩsa nɛ ɖɩɖɔkɩ wezuu siŋŋ.’—1 Tim. 6:19; 1 Pɩy. 1:6, 7.
13 Ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩla nɛ fezuu taa tɔɔnaɣ ŋga kawazɩ-ɖʋ camɩyɛ? Pɩpɔzʋʋ se ɖɩñɔɔzɩ tɔm ñʋʋ ŋgʋ kɩ-taa pakaɣ tazʋʋ yɔ pʋcɔ nɛ ɖiwolo. Ðɩpɩzɩɣ ɖɩñɔɔzɩ-kʋ ɖe-ɖeke yaa ɖa nɛ ɖɔ-hɔʋ taa ñɩma, ɖɩkalɩ masɩ nzɩ sɩwɛ kɩ-taa yɔ nɛ ɖɩtalɩɣ kediɣzaɣ taa lɛ, ɖicosi tɔm nɛ ɖa-maɣmaɣ ɖɔ-tɔm pee. Piyeki nɛ toovenim tɔm tii ɖa-laŋɩyɛ taa nɛ tisuu tɔm ndʋ ɖɩyɔɔdʋʋ yɔ, tɩwazɩ ɖɔɖɔ lalaa. Ye ɖiwelisiɣ lalaa tɔm cosuu camɩyɛ yɔ, ɖihikiɣ wazasɩ sakɩyɛ paa kpɩtaʋ ŋgʋ.
KPƖTAƲ HƐKƲ TAA KEDIƔZAƔ
14 Paa kpɩtaʋ ŋgʋ lɛ, ɛgbɛyɛ taa ñɩma kpeɣliɣ Kewiyaɣ Kpaaŋ taa nɛ palakɩ kediɣzaɣ ŋga payaɣ se Ðe-wezuu caɣʋ nɛ ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ yɔ. Kediɣzaɣ ŋga kɛwɛnɩ hɔɔlɩŋ sɔsɔŋ naadozo weyi ɩsɩɣnɩ-ɖʋ se “ɖɩmʋnɩ camɩyɛ” nɛ ɖɩla Ɛsɔ tʋmɩyɛ yɔ. (2 Kɔr. 3:5, 6) Paa fenaɣ ŋga lɛ, ɖɩnaɣ kediɣzaɣ ŋga ka-ɖʋtʋ Ðe-wezuu caɣʋ nɛ ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ—Kpɛlɩkʋʋ takayaɣ taa. Takayaɣ ŋga ka-taa ɖɔɖɔ ɖɩnaɣ ɛzɩma ɖɩpaɣzɩ kɛdɛsɩ tɔm susuu taa yɔ.
15 Kediɣzaɣ ŋga, ka-kajalaɣ hɔɔlʋʋ sɔsɔʋ lɛ Ñɩm mbʋ pɩwɛ Ɛsɔtɔm taa yɔ. Hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩtɩlɩ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa Bibl tɔm ndɩ ndɩ kaalaba yɔ nɛ ɛzɩma tɔm ndʋ tɩwazɩɣ-ɖʋ sɔnɔ yɔ. Hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩ-taa pɔyɔɔdʋʋ tɔm, pakalɩ tɔm nɛ patazɩ Bibl hɔɔlʋʋ ŋgʋ ɖɩkalɩ kpɩtaʋ taa yɔ kɩ-taa. Kɩlɛmɩŋ nɛ tɔm pɔzʋʋ mbʋ pɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩtazɩ tɔm taa camɩyɛ yɔ, pɩwɛ ɖɔɖɔ Ðe-wezuu caɣʋ nɛ ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ Kpɛlɩkʋʋ takayaɣ taa. Ye mbʋ, hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩtazɩ Bibl taa kpayɩ kpayɩ, nɛ pɩwazɩ-ɖʋ ɖe-wezuu caɣʋ nɛ ɖɔ-tɔm wɩlʋʋ tʋmɩyɛ taa nɛ piyele nɛ ɖa-taa paa weyi kɛ Ɛsɔ ɛyʋ weyi “pɔñɔɔzɩ-ɩ camɩyɛ se ɛpɩzɩ nɛ ɛla paa tʋmɩyɛ kɩbanɖɛ nɖɩ” yɔ.—2 Tim. 3:16,17.
16 Payaɣ hɔɔlʋʋ sɔsɔʋ naalɛ ñɩŋgʋ se Falɩsɩ ña-tɩ nɛ ŋsusi tɔm camɩyɛ. Hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩ-taa pahaɣ paa weyi waɖɛ se ɛkpɛlɩkɩ nʋmɔŋ ndɩ ndɩ weyi ɩ-yɔɔ ɛpɩzɩɣ ɛtɩŋna nɛ ɛkɛ tɔm susuyu nɛ tɔm wɩlɩyʋ kɩbanʋ yɔ. Pɩtasɩnɩ sukulibiya tʋma lɛ, ɖɩcɔŋnɩ ɛzɩma ɖɩpaɣzɩ kɛdaɣ yɔ tɛ videowaa. Kediɣzaɣ hɔɔlʋʋ sɔsɔʋ kʋnɛ kɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩwɛɛnɩ “lɔŋ nzʋlʋmɩyɛ” nɛ ɖɩpɩzɩ nɛ ‘ɖɩyɔɔdɩnɩ weyi pɩnɩ-ɩ yɔ nɛ ɖɩkpazɩ-ɩ ɖoŋ.’—Iza. 50:4.
17 Hɔɔlʋʋ sɔsɔʋ naadozo ñɩŋgʋ lɛ, Caɣ wezuu ɛzɩ Krɩstʋ tʋ yɔ. Kɩ-taa ɖɩkpɛlɩkɩɣ ɛzɩma ɖɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ Bibl paɣtʋ kila ɖe-wezuu caɣʋ hɔɔlɩŋ kpeekpe taa yɔ. (Keɣa 118:105) Hɔɔlʋʋ sɔsɔʋ ŋgʋ kɩ-taa palakɩ Ɛgbɛyɛ taa Bibl kpɛlɩkʋʋ. Pɩkɛ tɔm pɔzʋʋ nɛ tɔm cosuu ɛzɩ palakʋʋ Feŋuu Tilimiye kpɛlɩkʋʋ taa ɖɔɖɔ yɔ.
18 Paa fenaɣ ŋga, palɩzɩɣ Ðe-wezuu caɣʋ nɛ ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ Kpɛlɩkʋʋ takayaɣ kɩfalaɣ lɛ, ɛzʋtʋyaa tʋmɩyɛ kpɛndɩyʋ yaa ɛzʋtʋyʋ lɛlʋ weyi ɛsɩɣnɩ-ɩ yɔ, ɛkpakɩɣ alɩwaatʋ nɛ ɛtazɩ ka-taa camɩyɛ nɛ ɛla ɖʋtʋ. Paa kpɩtaʋ ŋgʋ lɛ, ɛzʋtʋyʋ weyi ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa lɩzaa nɛ ɛkɛ wɩlɩyʋ kɩbanʋ yɔ, ɛnʋ cɔŋnɩnɩ kediɣzaɣ ŋga kɔ-yɔɔ. Pɩpɔzʋʋ se eyele nɛ Kediɣzaɣ paɣzɩ alɩwaatʋ yɔɔ nɛ kɛtɛ ɖɔɖɔ alɩwaatʋ yɔ. Pɩwɛɛ ɖɔɖɔ se ɛtasɩ lɔŋ nɛ ɛsa mba paha-wɛ sukulibiya tʋma yɔ.
19 Ye ɖɩñɔɔzʋʋ Ðe-wezuu caɣʋ nɛ ɖɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ kediɣzaɣ camɩyɛ, ɖiwoki ka-taa ɖoŋ ɖoŋ nɛ ɖicosuu tɔm yɔ, pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩtɩlɩ masɩ camɩyɛ, ɖɩnɩɩ Bibl paɣtʋ kila taa, ɖɩkpa ɖoŋ tɔm susuu taa nɛ ɖɩwɛɛ niye kpɛlɩkɩyaa labʋ tʋmɩyɛ taa. Mba powoki kediɣzaɣ ŋga nɛ patɩmɩyɩsɩtɩ-wɛ lɩm se pɛkɛ Aseɣɖe Tɩnaa yɔ, ye paɖʋʋ taabalɩyɛ nɛ koobiya nɛ patazɩɣ Bibl tɔm taa yɔ, piyeki nɛ pehiɣ wazasɩ. Pɩsa nɛ ɖɩñɔɔzɩ kediɣzaɣ kanɛ nɛ lɛɛsɩ camɩyɛ lɛ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩlabɩnɩ tʋmɩyɛ Watchtower Library, JW Library®, INTƐRNƐƐTƖ YƆƆ TAKAYƖSƖ ÐƖZƖYƐ™ (ye wondu ndʋ tɩwɛ ɖa-kʋnʋŋ taa yɔ), nɛ Kewiyaɣ Kpaaŋ taa takayɩsɩ ɖɩzɩyɛ. Takayɩsɩ ndɩ ndɩ nzɩ Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa lɩzaa yɔ, Index des Publications des Témoins de Jéhovah yaa Guide de Recherches des Témoins de Jéhovah, Biblwaa ndɩ ndɩ, masɩ ñɩnʋʋ takayaɣ, tɔm kpou nɛ tɔm ñɩnʋʋ takayɩsɩ lɛɛsɩ wɛ Kewiyaɣ Kpaaŋ taa takayɩsɩ ɖɩzɩyɛ. Pʋcɔ nɛ kediɣzisi paɣzɩ yaa sɩtɛŋ lɛ, paa weyi ɛpɩzɩɣ nɛ ɛlabɩnɩ takayɩsɩ nzɩ tʋmɩyɛ.
TƆM SUSUU KEDIƔZISI
20 Kpɩtaʋ hɛkʋ taa yaa kpɩtaʋ ɖɩdɛnɖɛ, koobiya kpeɣliɣ cabɩ cabɩ nɛ palakɩ tɔm susuu kediɣzisi alɩwaatʋ ndɩ ndɩ yɔɔ. Ðoŋ ɖoŋ lɛ, palakɩ kediɣzisi nzɩ ɖɩsɩ yaa lona lɛɛna wena amʋnaa yɔ a-taa. Papɩzɩɣ nɛ palabɩ-sɩ ɖɔɖɔ Kewiyaɣ Kpaaŋ taa. Ɛzɩma tɔm susuyaa kpeɣliɣ cabɩ cabɩ hɔɔlɩŋ ndɩ ndɩ taa yɔ, piyeki se koobiya ɩñɔtɩnɩ tɔm susuu kediɣzisi lona nɛ tɔm susuu kookasɩ. Piyeki nɛ patayɩ tɔm susuyaa lɔŋ nɛ papaɣzɩ tɔm susuu kpaagbaa. Piyeki ɖɔɖɔ se tɔm susuu ɛgbɛyɛ yɔɔ cɔnɩyʋ ɛpɩzɩ nɛ ɛsɩnɩ paa ɛ-tɔm susuu ɛgbɛyɛ taa koobu weyi lɛ. Pɩkɛ toovenim se pɩkɩlɩɣ ɖeu se tɔm susuu agbaa ikpeɣli lona ndɩ ndɩ taa, ɛlɛ nabʋyʋ taa lɛ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩpɔzɩ se tɔm susuu agbaa sakɩyɛ ikpeɣli lone kʋɖʋmɖɩyɛ taa. Ye koobiya mba palɩɣ tɔm susuu kpɩtaʋ hɛkʋ taa yɔ patɩɖɔɔ yɔ, pɩwɛɣ ɖeu se tɔm susuu agbaa sakɩyɛ yaa ɛgbɛyɛ kpeekpe ɛkpɛndɩ nɛ pala tɔm susuu kediɣzaɣ Kewiyaɣ Kpaaŋ yaa lone lɛɛɖɛ taa. Piyeki nɛ paa tɔm susuyu weyi lɛ, ehiɣ weyi ɛ nɛ ɩ palɩɩ nɛ posusi tɔm yɔ. Pɩwɛɣ ɖeu ɖɔɖɔ se ɛgbɛyɛ kpeekpe ɛla tɔm susuu kediɣzaɣ Kewiyaɣ Kpaaŋ taa, ɛjaɖɛ yɔɔ ñɩma kazandʋ avema wiye. Pɛkpɛlɩkɩɣ Feŋuu Tilimiye nɛ pɩtɛ lɛ, ɛgbɛyɛ kpeekpe pɩzɩɣ nɛ ɖikpeɣli ɖɔɖɔ nɛ ɖɩla tɔm susuu kediɣzaɣ.
21 Ye tɔm susuu agbaa ikpeɣli lona ndɩ ndɩ taa yɔ, paa tɔm susuu ɛgbɛyɛ nɖɩ lɛ, ɖɩ-yɔɔ cɔnɩyʋ lakɩnɩ tɔm susuu kediɣzaɣ. Nabʋyʋ taa, tɔm susuu ɛgbɛyɛ yɔɔ cɔnɩyʋ pɩzɩɣ nɛ eheyi weyi ɛsɩɣnɩ-ɩ yaa koobu lɛlʋ weyi ɛmʋnaa yɔ se ɛcɔnɩ tɔm susuu kediɣzaɣ yɔɔ. Weyi ɛcɔŋnɩ tɔm susuu kediɣzaɣ yɔɔ yɔ, pɩwɛɛ se ɛñɔɔzɩ ɛ-tɩ nɛ ɛtazɩ lɩmaɣza wena apɩzɩɣ nɛ asɩnɩ koobiya tɔm susuu taa yɔ a-taa. Pɛtɛŋ tɔm susuu kediɣzaɣ lɛ, koobu nɔɔyʋ la adɩma. Nɛ koobiya paɣzɩ tɔm susuu kpaagbaa. Pɩwɛɛ se tɔm susuu kediɣzaɣ ɛmaɣnɩ cɛcɛsɩ kagbanzɩ yaa lʋbɛ mbʋ yɔ. Ɛlɛ ye pɛtɛm labʋ kediɣzaɣ nakɛyɛ Kpaaŋ taa pʋcɔ nɛ palakɩ-kɛ yɔ, pɩtaatalɩ mbʋ. Pɩwɛɛ se kediɣzisi nzɩ, sɩkpazɩ koobiya ɖoŋ nɛ sɩwɩlɩ-wɛ lɛɣtʋ ndʋ palabɩnɩ tʋmɩyɛ tɔm susuu taa yɔ. Pɩwɛɛ se paɖʋ mba pɛkɛ kɩfama yaa mba pɛfɛyɩ niye yɔ nɛ koobiya mba pɛwɛ niye yɔ nɛ pɩsa nɛ pafalɩsɩ-wɛ.
KEDIƔZISI NZƖ PALAKƖ AGBAA KƖFANA YAA AGBAA WENA ATƖPAƔLƖ YƆ A-TAA YƆ
22 Tɔmkpɛlɩkɩyaa wɛɛ nɛ pɔɖɔʋ nɛ pʋyɔɔ lɛ, agbaa ɖɔɖɔ wɛɛ nɛ aɖɔʋ. Ðoŋ ɖoŋ lɛ, egeetiye yɔɔ cɔnɩyʋ pɩwɛɛ se ɛpɔzɩ nɛ patʋlɩ ɛgbɛyɛ kɩfaɖɛ naɖɩyɛ. Paa mbʋ yɔ, nabʋyʋ taa pɩwɛɣ ɖeu se agbaa wena atɩpaɣlɩ yɔ, akpɛndɩ agbaa wena añɔtɩnɩ-yɛ yɔ, a-yɔɔ.
23 Nabʋyʋ taa, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩla se koobiya halaa ɖeke wɛnɩ agbaa wena atɩpaɣlɩ yɔ a-taa. Ye mbʋ yɔ, koobu halɩñɩnʋ weyi ɛlakɩ adɩma yaa ɛcɔŋnɩ kediɣzaɣ yɔɔ Kpaaŋ taa yɔ, pɩwɛɛ se ehuuzi ɛ-ñʋʋ yɔɔ ɛzɩ Masɩ pɔzʋʋ yɔ. (1 Kɔr. 11:3-16) Sakɩyɛ taa lɛ, pɩwɛɛ se ɛcaɣ nɛ ɛha ɛsa nɛ samaɣ. Koobiya halaa ɩɩlakɩ tʋmɩyɛ nɖɩ payaɣ se samaɣ taa tɔm yɔɔdʋʋ yɔ. Ɛlɛ papɩzɩɣ nɛ pakalɩ takayɩsɩ nzɩ ɛgbɛyɛ lɩzaa yɔ, palɩzɩ sɩ-taa yaa nabʋyʋ taa, patɩŋnɩ tɔm pɔzʋʋ yɔɔ nɛ patazɩ sɩ-taa yaa pala la ŋwɩlɩwaa. Ɛgbɛyɛ Piliŋa pɩzɩɣ nɛ kalɩzɩ koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ nɛ keheyi-i ɛzɩma pɩwɛɛ se ɛcɔŋnɩ kediɣzisi yɔɔ yɔ. Palakɩ mbʋ nɛ pɩkɔɔ pɩsɩɩnɩ alɩwaatʋ ndʋ koobiya abalaa talɩɣ tʋma ana a-labʋ yɔ.
EGEETIYE KIGBEƔLIŊ
24 Paa pɩnaɣ ŋga, palakɩ ɖʋtʋ se pɩsa nɛ paa egeetiye nɖɩ lɛ, ɖɩ-taa agbaa kpeɣli tam nabʋlɛ nɛ pala kigbeɣluu evemiye kʋɖʋmɖɩyɛ. Pɩkɛnɩ-ɖʋ taa leleŋ alɩwaatʋ, nɛ pɩhaɣ-ɖʋ waɖɛ se “ɖikuli . . . ɖa-laŋɩyɛ wamm” koobiya lalaa hɛkʋ taa. (2 Kɔr. 6:11-13) Yehowa ɛgbɛyɛ maɣzɩɣ ɖa-kɩcɛyɩm yɔɔ nɛ ɖɩtɩŋɩɣnɩ Masɩ yɔɔ nɛ ɖɩlakɩ kigbeɣliŋ ɛnɩ ɩ-ɖʋtʋ. Patɩŋɩɣnɩ tɔm yɔɔdʋʋ, la ŋwɩlɩwaa, mbʋ pɩlaba nɛ pɩɖɛɛ yɔ pɩ-tɛ la ŋwɩlɩwaa, tɩ yɔɔdɩnʋʋ nɛ samaɣ ɛsɩndaa tɔm pɔzʋʋ yɔɔ nɛ pawɩlɩɣ-ɖʋ tɔm. Mba payɩ powoki kigbeɣliŋ ɛnɩ yɔ, pehikiɣ ɖoŋ kpazʋʋ. Kigbeɣliŋ ɛnɩ ɩkɛnɩ waɖɛ tɔmkpɛlɩkɩyaa kɩfama se patɩŋnɩ lɩm mɩyɩsʋʋ yɔɔ nɛ pawɩlɩ se paha pa-tɩ Yehowa.
KIGBEƔLIŊ SƆSƆŊ
25 Paa pɩnaɣ ŋga, palakɩ kigbeɣliŋ sɔsɔŋ. Ðoŋ ɖoŋ lɛ, agbaa wena alɩnɩ ageeta ndɩ ndɩ taa yɔ, ana kpeɣliɣni kɩyakɩŋ naadozo nɛ alakɩ kigbeɣliŋ ɛnɩ. Ɛgbɛyɛ Pilinzi cikpesi pɩzɩɣ sikpeɣli agbaa wena sɩcɔŋnɩ a-yɔɔ yɔ, lone kʋyʋmɖɩyɛ taa nɛ ala kigbeɣliŋ ɛnɩ. Ɛlɛ ajɛɛ naayɛ taa lɛ, ɖʋtʋ pɩzɩɣ nɛ tɩlɛɣzɩ pɩlɩɩnɩ ɛzɩma wɛtʋ wɛ ndɩ ndɩ nɛ ɛzɩma ɛgbɛyɛ sɔɔlaa se pala yɔ pɩ-cɔlɔ. Nabʋyʋ taa koobiya kudokiŋ sakɩyɛ mba palɩnɩ ajɛɛ ndɩ ndɩ taa yɔ, pekpeɣliɣ nɛ pala ajɛɛ kigbeɣluu yaa ŋgee kigbeɣluu. Ɛyaa sakɩyɛ kpɛlɩkɩ Kewiyaɣ tɔm kɩbandʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ panɩ Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa kigbeɣliŋ sɔsɔŋ yɔɔ tɔm kɩbandʋ.
26 Kigbeɣliŋ ɛnɩ, ɩkɛnɩ taa leleŋ alɩwaatʋ nɛ pɩkɛnɩ waɖɛ mba paha pa-tɩ Yehowa yɔ se pɛsɛɛ-ɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ taa. Pɩkɛnɩ alɩwaatʋ ndʋ toovenim mintʋsʋʋ ñandɩɣ camɩyɛ yɔ. Kigbeɣliŋ nɩɩyɩ taa, palɩzɩɣ takayɩsɩ kɩfasɩ nzɩ sɩwazɩɣ tɩ-yɔɔ kpɛlɩkʋʋ, ɛgbɛyɛ taa Bibl kpɛlɩkʋʋ nɛ tɔm susuu taa yɔ. Kigbeɣliŋ alɩwaatʋ taa ɖɔɖɔ pamɩyɩsɩɣ ɛyaa lɩm. Pɩkɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa pakpazɩɣ ɖe-tisuu ɖoŋ yɔ. Pɩwɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se Yehowa sɛyaa kɛ ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ koobiya mba sɔɔlɩm wɛ pɛ-hɛkʋ taa yɔ, nɛ mba kɛnɩnɩ Yesu Krɩstʋ tɔmkpɛlɩkɩyaa.—Yoh. 13:35.
27 Ye ɖiwoki ɛgbɛyɛ taa kediɣzisi nɛ kigbeɣliŋ weyi Yehowa samaɣ lakɩ yɔ, pɩkpazɩɣ-ɖʋ ɖoŋ nɛ ɖɩla Yehowa sɔɔlɩm. Pɩkandɩyɩɣ ɖɔ-yɔɔ ɖɔɖɔ se ɛjaɖɛ fezuu ɛtaawɛɛnɩ ɖoŋ ɖe-tisuu yɔɔ. Kediɣzisi nzɩ, sɩɖʋʋ Yehowa hɩɖɛ nɛ sɩhaɣ-ɩ ñamtʋ. (Keɣa 34:18; Adu. 14:28) Pɩwɛɛ se ɖɩwɩlɩ Yehowa ɖɛ-ɛsɩmɩyɛ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛlabɩ ɖʋtʋ ndʋ se pɩkpazɩ ɛ-samaɣ ɖoŋ fezuu taa kɛdɛzaɣ kɩyakɩŋ ɛnɛ ɩ-taa.
KƖBAƔLƲ ÐANAƔ TƆƆNAƔ
28 Paa pɩnaɣ ŋga, pɩtalɩɣ Yesu sɩm yɔɔ tɔzʋʋ alɩwaatʋ lɛ, Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa agbaa wena awɛ ɛjaɖɛ kpeekpe yɔɔ yɔ, alakɩ Krɩstʋ sɩm yɔɔ tɔzʋʋ sɔnzɩ yaa Kɩbaɣlʋ ɖanaɣ tɔɔnaɣ sɔnzɩ. (1 Kɔr. 11:20, 23, 24) Pɩnaɣ taa lɛ, kediɣzaɣ ŋga kɔ-tɔm kɩlɩnɩ cɛyʋʋ Yehowa samaɣ ɛsɩndaa. Pɩkɛnɩ-ɖʋ paɣtʋ se ɖɩla sɔnzɩ nzɩ.—Luka 22:19.
29 Krɩstʋ sɩm yɔɔ tɔzʋʋ sɔnzɩ tʋʋzɩnɩ Bibl taa Paska alɩwaatʋ. (Ejl. 12:2, 6; Mat. 26:17, 20, 26) Paska kɛ kazandʋ ndʋ Izrayɛɛlɩ piya lakaɣ paa pɩnaɣ ŋga nɛ sɩtɔzʋʋnɩ ɛzɩma sɩlɩ yomiye taa Ejipiti, pɩnaɣ 1513 P.P.Y. yɔ, pɩ-yɔɔ. Alɩwaatʋ ndʋ, Yehowa ɖʋ-sɩ paɣtʋ se kajalaɣ fenaɣ tɛ kɩyakʋ 14 ñɩŋgʋ wiye lɛ, sɩtɔɔ Paska heɣa nɛ pɩwɩlɩ ɛzɩma sɩlɩ yomiye taa Ejipiti yɔ. (Ejl. 12:1-51) Kpiziɣɖe alɩwaatʋ taa, wɩsɩ nɛ ɖoo pɛwɛɣ kɩmaŋ lɛ, pakalɩɣ kɩyakɩŋ 13 kpaɣnɩ alɩwaatʋ ndʋ panaɣ fenaɣ Yeruzalɛm yɔ, nɛ kɩyakʋ ŋgʋ fenaɣ ñandɩɣ camɩyɛ yɔ, palakɩ kazandʋ ndʋ. Ðoŋ ɖoŋ lɛ, Yesu sɩm yɔɔ tɔzʋʋ sɔnzɩ tʋʋzʋʋnɩ alɩwaatʋ ndʋ fenaɣ ñandɩɣ camɩyɛ kpiziɣɖe alɩwaatʋ taa yɔ.
30 Maatiyee 26:26-28 yɔɔdʋʋ ɛzɩma Yesu maɣmaɣ ɖʋwa se pala ɛ-sɩm yɔɔ tɔzʋʋ sɔnzɩ yɔ. Pɩtɩkɛ piti sɔnzɩ nasɩyɩ palakɩ, ɛlɛ pɩkɛ alɩwaatʋ ndʋ mba pɛwɛnɩ waɖɛ se pa nɛ Yesu Krɩstʋ pakaɣ tɔɔʋ kewiyitu ɛsɔdaa yɔ, pɔtɔkɩ tɔɔnaɣ ŋga kawɩlɩɣ se pɛwɛnɩ waɖɛ nɖɩ yɔ. (Luka 22:28-30) Peseɣtiɣ Krɩstʋ ñɩma tɩŋa nɛ mba pɔsɔɔlaa yɔ, se powolo Kɩbaɣlʋ ɖanaɣ tɔɔnaɣ sɔnzɩ nzɩ sɩ-ɖɩlaɖɛ. Mba powoki sɔnzɩ nzɩ sɩ-ɖɩlaɖɛ yɔ, pawɩlɩɣ Yehowa pɛ-ɛsɩmɩyɛ mbʋ yɔɔ yɔ, ɛla ɛ-Pɩyalʋ Yesu Krɩstʋ se pɩwazɩ ɛyaa kpeekpe. Pɩkazɩɣ kɩyakɩŋ pazɩ se pala sɔnzɩ nzɩ lɛ, palakɩ ŋgee samaɣ taa tɔm yɔɔdʋʋ nabʋyʋ, mbʋ piseɣtiɣ ɛyaa se powolo sɔnzɩ nzɩ sɩ-ɖɩlaɖɛ nɛ pʋwayɩ pɛkpɛlɩkɩ ɖɔɖɔ Bibl yɔ.
31 Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa ɖaŋɩɣnɩ taa leleŋ se kediɣzisi nɛ kigbeɣliŋ ɩtalɩ lɔŋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ, pɩhaɣ-ɖʋ waɖɛ nɛ “ɖiseɣti ɖama se ɖɩwɩlɩ sɔɔlɩm nɛ ɖɩla tʋma kɩbana.” (Ebr. 10:24) Yom siɣsiɣ tʋ nɛ lɔŋsɩnɖʋ maɣzɩɣ ɖe-fezuu taa kɩcɛyɩm yɔɔ nɛ ɛlakɩ kediɣzisi ɖʋtʋ. Peseɣtiɣ Yehowa sɛyaa nɛ mba payɩ pɔsɔɔlaa yɔ, se pañaɣ pana nɛ powoki kigbeɣliŋ ɛnɩ nɛ pehiɣ ɩ-taa wazasɩ. Ɛsɔ sɛyaa ñakɩ pana se pɛwɛɛ nɔɔ kʋɖʋmaɣ taa nɛ patɩŋnɩ pɩ-yɔɔ nɛ pawɩlɩ Yehowa pɛ-ɛsɩmɩyɛ, tɔɔnaɣ kɩbaŋa ŋga ɛtɩŋɩɣnɩ ɛ-ɛgbɛyɛ yɔɔ nɛ ɛhaɣ-wɛ yɔ kɔ-yɔɔ. Mbʋ pɩ-tɔm kɩlɩ cɛyʋʋ yɔ lɛ se ɖɩsaŋ Yehowa nɛ ɖɩɖʋʋ-ɩ hɩɖɛ.—Keɣa 110:1.