Ðɩfɛyɩ ɖe-ɖeke kpa

1-2. (a) Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkatɩɣ kala yɔ, ɛbɛ yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyɔɔdɩ se ɖɩfɛyɩ ɖe-ɖeke kpa? (b) Ɛbɛ ɖɩkaɣ naʋ tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa?

ALƖWAATƲ ndʋ ɖɩkatɩɣ kala sɔsɔna naayɛ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩlabɩ-ɖʋ ɛzɩ ɖɩwɛ ɖe-ɖeke laʋ sɔsɔʋ nakʋyʋ tɛɛ nɛ ɖɩɩnaɣ nʋmɔʋ se ɖɩlɩɩ yɔ. Ɛlɛ, ɖɩfɛyɩ ɖe-ɖeke. Pɩtasɩna se ɖa-Caa sɔɔlɩm tʋ weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ ɛnaɣ kala wena ɖɩkatɩɣ yɔ lɛ, ɛlabɩ-ɖʋ ɖɔɖɔ tamaɣ se ɛsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩlʋbɩnɩ-yɛ. Yehowa heyi ɛ-sɛyaa siɣsiɣ tɩnaa nɛ sɔɔlɩm se ɛkaɣ-wɛ sɩnʋʋ.—Iza. 41:10.

² Tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa, ɖɩkaɣ naʋ ɛzɩma Yehowa tɩŋɩɣnɩ nʋmɔŋ ɩnɛ ɩ-yɔɔ nɛ ɛsɩɣnɩ-ɖʋ yɔ: (1) Eɖiyiɣ-ɖʋ, (2) ɛcɔŋnɩ ɖa-kɩcɛyɩm ɖeɖe, (3) ɛkandɩyɩɣ ɖɔ-yɔɔ nɛ (4) ɛhɛzɩɣ ɖa-laŋa. Yehowa labɩ-ɖʋ tamaɣ se paa kala wena ɖɩkatɩɣ ɖe-wezuu caɣʋ taa yɔ, ɛɛkaɣ ɖɔ-yɔɔ sɔʋ kpa. Ɛɛkaɣ-ɖʋ lɔʋ kaaʋ. Ye mbʋ, ɖɩfɛyɩ ɖe-ɖeke kpa.

YEHOWA ÐIYIƔ-ÐƲ

3-4. Ɛzɩma Yehowa ɖiyiɣ-ɖʋ? (Keɣa 48:14)

³ Kalɩ Keɣa 48:14. Yehowa nawa se ɖɩɩpɩzɩɣ nɛ ɖiɖiyi ɖa-tɩ nɛ pʋyɔɔ lɛ, pɩwɛɛ se eɖiyi-ɖʋ. Ɛzɩma eɖiyiɣ ɛ-sɛyaa siɣsiɣ tɩnaa sɔnɔ? Nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ɛtɩŋɩɣna nɛ eɖiyiɣ-ɖʋ yɔ, ɩ-taa nakʋyʋ lɛ Bibl. (Keɣ. 119:105) Yehowa tɩŋɩɣnɩ ɛ-Tɔm yɔɔ nɛ ɛsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩkpaɣ lɩmaɣza kɩbana, nɛ ɛsɩɣnɩ-ɖʋ ɖɔɖɔ se ɖɩwɛɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ. Ye ɖɩɖɔŋ tɔm ndʋ ɛwɩlɩɣ-ɖʋ Bibl taa yɔ tɩ-yɔɔ yɔ, piyeki nɛ ɖɩwɛɛ koboyaɣ taa lɛɛlɛɛyɔ nɛ ɖihiɣ wezuu maatɛŋ cee wayɩ.a Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Ɛwɩlɩɣ-ɖʋ se ɖɩtaacaɣnɩ ɖama, ɖɩwɛɛ toovenim mbʋ payɩ ɖɩlakɩ yɔ pɩ-taa nɛ ɖɩsɔɔlɩ ɛyaa lalaa siŋŋ pɩlɩɩnɩ ɖa-laŋɩyɛ taa. (Keɣ. 37:8; Ebr. 13:18; 1 Pɩy. 1:22) Ye ɖɩɖɔŋ lɔŋ tasʋʋ mbʋ pɩ-yɔɔ yɔ, ɖɩkaɣ kɛʋ lʋlɩyaa kɩbama, walaa yaa halaa kɩbama nɛ taabalaa kɩbama.

⁴ Pɩtasɩ lɛ, Yehowa yeba nɛ pama ɛyaa nabɛyɛ wezuu caɣʋ tɔm Bibl taa; ɛyaa mba, paakatɩ kala nɛ pɩlakaɣ-wɛ ɖɔɖɔ ɛzɩ ɖa yɔ. (1 Kɔr. 10:13; Yak. 5:17) Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkalɩɣ kɛdɛsɩ nzɩ nɛ ɖɩɖɔŋ lɔŋ weyi ɖɩkpɛlɩkɩɣ sɩ-taa yɔ ɩ-yɔɔ yɔ, pɩwazɩɣ-ɖʋ hɔɔlɩŋ 2 taa. Kajalaɣ lɛ, ɖiɖiɣziɣna se ɖɩfɛyɩ ɖe-ɖeke mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛyaa lalaa katɩ kala ana a-ɖɔndɩ nɛ palʋbɩnɩ-yɛ. (1 Pɩy. 5:9) Nabʋlɛ lɛ, ɖɩkpɛlɩkɩɣ ɛzɩma ɖɩlʋbɩnɩ kala wena ɖɩkatɩɣ yɔ.—Roma 15:4.

5. Mba yɔɔ Yehowa tɩŋɩɣna nɛ eɖiyiɣ-ɖʋ wezuu nʋmɔʋ taa?

⁵ Yehowa tɩŋɩɣnɩ ɖɔɖɔ ɖo-koobiya yɔɔ nɛ eɖiyiɣ-ɖʋ.b Kɩɖaŋ nɩɩyɩ yɔ: Egeetiye yɔɔ cɔnɩyaa kilimiɣ agbaa yɔɔ nɛ pakpazɩɣ-ɖʋ ɖoŋ. Samaɣ taa tɔm ndʋ pɔyɔɔdʋʋ yɔ tɩkpazɩɣ ɖe-tisuu ɖoŋ nɛ tɩsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖiyele nɛ nɔɔ kʋɖʋmaɣ wɛɛ ɖɛ-hɛkʋ taa tam. (Tʋma 15:40–16:5) Ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa ɖɔɖɔ ñakɩ pana siŋŋ se pasɩnɩ ɖa-taa paa weyi nɛ ɛñɔɔnɩ Yehowa. (1 Pɩy. 5:​2, 3) Lʋlɩyaa sɩɣnɩ pe-piya fezuu taa, pasɩɣnɩ-sɩ se sɩkpaɣ lɩmaɣza kɩbana nɛ sɩwɛɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ. (Adu. 22:6) Nɛ koobiya halɩñɩma mba papɩ fezuu taa yɔ, pasɩɣnɩ piya pelesi alɩwaatʋ ndʋ patɩŋɩɣnɩ pa-lakasɩ yɔɔ nɛ pahaɣ-sɩ kɩɖaʋ kɩbaŋʋ, patasɩɣ-sɩ lɔŋ kɩbaŋ nɛ pakpazɩɣ-sɩ ɖoŋ yɔ.—Tiiti 2:​3-5.

6. Ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩla nɛ nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ Yehowa tɩŋɩɣna nɛ eɖiyiɣ-ɖʋ yɔ ɩwazɩ-ɖʋ?

⁶ Yehowa ha-ɖʋ mbʋ payɩ pɩpɔzʋʋ-ɖʋ yɔ se pɩsa nɛ ɖɩkpaɣ lɩmaɣza kɩbana nɛ ɖɩwɛɛ koboyaɣ taa. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩwɩlɩ ɖɛ-ɛsɩmɩyɛ Yehowa mbʋ ɛlabɩ-ɖʋ pɩ-yɔɔ? Aduwa 3:​5, 6 yɔɔdʋʋ se: «Taa Yehowa liu nɛ ña-laŋɩyɛ kpeekpe, nɛ taataa ña-maɣmaɣ ñɔ-tɔm taa nɩʋ lɛɣtʋ liu.» Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, «ɛkaɣ labʋ nɛ [ɖa-nʋmɔŋ] tʋʋzɩ,» pʋ-tɔbʋʋ lɛ se ɛkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩfɛɛ kala sakɩyɛ nɛ ɖɩnɩɩ wezuu leleŋ. Ðɩwɛnɩ ɛsɩmɩyɛ siŋŋ se Yehowa tasɩɣ-ɖʋ lɔŋ weyi pɩpɔzʋʋ ɖa-taa paa anɩ yɔ.—Keɣ. 32:8.

YEHOWA CƆŊNƖ ÐA-KƖCƐYƖM ÐEÐE

7. Nʋmɔŋ weyi yɔɔ Yehowa tɩŋɩɣna nɛ ɛcɔŋnɩ ɖa-kɩcɛyɩm ɖeɖe? (Filiipi mba 4:19)

⁷ Kalɩ Filiipi mba 4:19. Pɩtasɩna se Yehowa ɖiyiɣ-ɖʋ fezuu taa lɛ, ɛwazɩɣ pana wena ɖɩñakɩ se ɖihiɣ tɔɔnaɣ, wondu kususutu nɛ ɖɩzʋyɛ yɔ. (Mat. 6:33; 2 Tes. 3:12) Toovenim se pɩmʋnɩ mbʋ se ɖɩnɩɣzɩ ɖo-tomnaɣ yɔɔ kɩcɛyɩm yɔɔ, ɛlɛ Yehowa seɣtiɣ-ɖʋ se ɖɩtaakɩlɩ nɩɣzʋʋ. (Mat. 6:25) Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖa-Caa ɛɛkaɣ lɔʋ ɛ-sɛyaa siɣsiɣ tɩnaa alɩwaatʋ ndʋ pɛwɛɣ kɩcɛyɩm taa yɔ kpa. (Mat. 6:8; Ebr. 13:5) Yehowa yɔɔdaa se ɛkaɣ cɔnʋʋ ɖɔ-yɔɔ, pʋyɔɔ lɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtaa-ɩ liu kiya.

8. Ɛzɩma Yehowa sɩnɩ Daviid?

⁸ Iyele nɛ ɖɩna ɛzɩma Yehowa sɩnɩ Daviid yɔ. Pɩnzɩ nzɩ sɩ-taa Daviid seɣaɣ se Wiyaʋ Sɔɔlɩ ɛtaakʋ-ɩ yɔ sɩ-taa, Yehowa kaaha ɛ nɛ abalaa mba patɩŋaɣ-ɩ yɔ mbʋ pɩpɔzaɣ-wɛ yɔ se pɩsa nɛ pacaɣ wezuu. Daviid maɣzɩ ɛzɩma Yehowa cɔnɩ ɛ-yɔɔ pɩnzɩ nzɩ sɩ-taa yɔ pɩ-yɔɔ lɛ, ɛma se: «Maakɛ evebu nɛ lɛɛlɛɛyɔ mankpadɩyaa, ɛlɛ wiɖiyi mantɩna pɔlɔ ɛyʋ siɣsiɣ tʋ nɔɔyʋ, nɛ mantɩna ɖɔɖɔ e-piya ñɩnɩɣ tɔɔnaɣ.» (Keɣ. 37:25) Pɩtʋʋ fɛyɩ se ña ɖɔɖɔ ñe-wezuu caɣʋ taa, ŋna ɛzɩma Yehowa cɔnɩ ɛ-sɛyaa siɣsiɣ tɩnaa kɩcɛyɩm ɖeɖe nɛ sɔɔlɩm yɔ.

9. Sɔnɔ, alɩwaatʋ ndʋ asɛyɩŋ lakɩ yɔ, ɛzɩma Yehowa cɔŋnɩ ɛ-sɛyaa kɩcɛyɩm ɖeɖe? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmɩŋ.)

⁹ Alɩwaatʋ ndʋ asɛyʋʋ nakʋyʋ lakɩ yɔ, Yehowa cɔŋnɩ ɖɔɖɔ ɛ-sɛyaa kɩcɛyɩm ɖeɖe. Kɩɖaʋ nakʋyʋ yɔ: Alɩwaatʋ ndʋ ñɔɔsɩ lɩ kajalaɣ pɩnzɩ mɩnʋʋ taa yɔ, Krɩstʋ ñɩma mba paawɛ tɛtʋ ndɩ ndɩ taa yɔ, petiyini haɖɛ se pɩsɩnɩ po-koobiya mba paawɛ kɩcɛyɩm taa yɔ. (Tʋma 11:​27-30; Roma 15:​25, 26) Sɔnɔ ɖɔɖɔ, Ɛsɔ samaɣ taa mba sɩɣnɩ po-koobiya mba pɛwɛ kɩcɛyɩm taa yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ asɛyʋʋ nakʋyʋ lakɩ yɔ, Yehowa seɣtiɣ ɛ-samaɣ nɛ sɔɔlɩm se kaha tɔɔnaɣ, lɩm, wondu kususutu nɛ kɔ mba pɛwɛ lone nɖɩ ɖɩ-taa asɛyʋʋ laba yɔ. Koobiya mba pamaɣ kuduyuŋ yɔ pɔñɔɔzʋʋ ɖɩsɩ nɛ Kewiyaɣ kpaamɩŋ weyi pɩcamɩ-ɩ yɔ. Nɛ Yehowa sɛyaa hɛzɩɣ mba pelesi pɛ-ɛyaa kʋsɔɔlaa yɔ pa-laŋa nɛ patɩŋɩɣnɩ Bibl yɔɔ nɛ pakpazɩɣ-wɛ ɖoŋ.c

10-11. Ɛbɛ Borys kɩɖaʋ kpɛlɩkɩɣ-ŋ?

¹⁰ Yehowa cɔŋnɩ ɖɔɖɔ mba patɩpaɣzɩtɩ-ɩ sɛʋ yɔ pa-kɩcɛyɩm ɖeɖe. Ða ɖɔɖɔ ɖɩñɩnɩɣ nʋmɔŋ weyi ɩ-yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩtɩŋna nɛ ɖɩla camɩyɛ lakasɩ ɛyaa mba paasɛɣ Yehowa yɔ. (Gal. 6:10) Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩlakɩ mbʋ yɔ pɩhaɣ-ɖʋ waɖɛ nɛ ɖɩsɩnɩ-wɛ nɛ pɛkpɛlɩkɩ nɛ patɩlɩ ɖɔ-yɔɔ tɔm nɛ Yehowa nɛ pɩkɩlɩ. Iyele nɛ ɖɩna Borys kɩɖaʋ, ɛkɛ sukuli nakʋyʋ ñʋʋdʋ Ukrɛɛnɩ ɛjaɖɛ taa. Paa Borys ɛtɩkɛ Yehowa Aseɣɖe Tʋ yɔ, paa ɛzɩmtaa ɛlakɩ camɩyɛ lakasɩ e-sukuli piya nzɩ sɩkɛ Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa yɔ nɛ ɛñaŋ si-tisuu. Alɩwaatʋ ndʋ ɛkpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se eseɣ ɖenɖe you wɛɛ yɔ nɛ ewolo ɛjaɖɛ hɔɔlʋʋ ŋgʋ kɩ-taa you fɛyɩ yɔ lɛ, ɖo-koobiya sɩnɩ-ɩ. Pʋwayɩ, Borys wobi Krɩstʋ sɩm yɔɔ tɔzʋʋ sɔnzɩ taa. Ɛmaɣzɩ mbʋ payɩ koobiya labɩ-ɩ yɔ pɩ-yɔɔ lɛ, ɛyɔɔdɩ se: «Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa kaalabɩ-m camɩyɛ lakasɩ nɛ pɔcɔnɩ mɔ-yɔɔ camɩyɛ. Mɛnsɛɣ Yehowa Aseɣɖe Tɩnaa kpem se palabaɣ lɛ.»

¹¹ Ða ɖɔɖɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ ɖa-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ ɛ-pʋtɔdɩyɛ naʋ ye ɖɩwɩlɩɣ sɔɔlɩm ɛyaa mba pɛwɛ kɩcɛyɩm taa yɔ paa pɛsɛɣ Yehowa yaa paasɛɣ-ɩ yɔ. (Luka 6:​31, 36) Ðɩtaɣ liu se sɔɔlɩm mbʋ ɖɩwɩlɩɣ lalaa yɔ pɩkaɣ-wɛ seɣtuu nɛ pɔsɔɔlɩ se papɩsɩ Krɩstʋ tɔmkpɛlɩkɩyaa. (1 Pɩy. 2:12) Ɛlɛ paa palɩzaa se pɛsɛɣ Yehowa yaa paasɛɣ-ɩ yɔ, ɖa-taa kaɣ labʋ leleŋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ «taa leleŋ wɛ haʋ taa nɛ pɩkɩlɩ mʋʋ taa.»—Tʋma 20:35.

YEHOWA KANDƖYƖƔ ÐƆ-YƆƆ

12. Tamaɣ ŋga Yehowa labɩ ɛ-samaɣ? (Keɣa 91:​1, 2, 14)

¹² Kalɩ Keɣa 91:​1, 2, 14. Sɔnɔ, Yehowa labɩ-ɖʋ tamaɣ se ɛkandɩyɩɣ ɖɔ-yɔɔ nɛ nabʋyʋ ɛtaakɔnɩ kaɖɛ ɖa nɛ ɩ ɖa-taabalɩyɛ. Ɛɛkaɣ haʋ nʋmɔʋ Sataŋ kpa se episi toovenim Ɛsɔ sɛtʋ. (Yoh. 17:15) Nɛ ɖa-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se «kʋñɔŋ sɔsɔʋ» alɩwaatʋ taa, Yehowa kaɣ ɖɔm tamaɣ ŋga ɛlaba se ɛkandɩyɩɣ ɛ-samaɣ yɔɔ fezuu taa nɛ tomnaɣ yɔɔ yɔ kɔ-yɔɔ.—Natʋ 7:​9, 14.

13. Ɛzɩma Yehowa kandɩyɩɣ ɖa-taa paa weyi lɛ ɛ-yɔɔ?

¹³ Ɛzɩma Yehowa kandɩyɩɣ ɖa-taa paa weyi lɛ ɛ-yɔɔ? Yehowa tɩŋɩɣnɩ Masɩ yɔɔ nɛ ɛsɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩɖʋ tʋkaɣ kɩbam nɛ kɩdɛkɛdɩm pɛ-hɛkʋ taa. (Ebr. 5:14) Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩɖɔŋ Bibl paɣtʋ kila yɔɔ yɔ, ɖɩkandɩyɩɣ ɖa nɛ Yehowa ɖa-taabalɩyɛ yɔɔ nɛ ɖɩkpakɩɣ ɖɔɖɔ lɩmaɣza kɩbana wena asɩɣnɩ-ɖʋ se ɖɩnɩɩ leleŋ ɖe-wezuu caɣʋ taa nɛ ɖɩwɛɛnɩ tɔnʋʋ taa alaafɩya yɔ. (Keɣ. 91:4) Pɩtasɩ lɛ, Yehowa tɩŋɩɣnɩ ɛgbɛyɛ yɔɔ nɛ ɛkandɩyɩɣ ɖɔ-yɔɔ. (Iza. 32:​1, 2) Ðo-koobiya mba pɛwɛ ɛgbɛyɛ taa yɔ, pɔsɔɔlɩ Yehowa nɛ pañaŋɩ-ɩ. Ye ɖa nɛ wɛ ɖikpeɣliɣ kediɣzisi taa, ɖɩlɩɣ tɔm susuu nɛ ɖɩkpɛndɩɣ nɛ ɖɩmʋʋ helim yɔ, pɩkpazɩɣ-ɖʋ ɖoŋ nɛ pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖise mbʋ pɩfɛyɩ ɖeu yɔ.—Adu. 13:20.

14. (a) Ɛbɛ yɔɔ Ɛsɔ eehuuzuu ɖɔ-yɔɔ kʋñɔmɩŋ tɩŋa taa? (b) Keɣa 9:10 yeki se ɖa-taa ɛtɛmnɩ tɔm ndʋ? (Kalɩ ɖɔɖɔ pɩ-tɛɛ tɔm.)

¹⁴ Caanaʋ taa, nabʋyʋ taa Yehowa kandɩyaɣ ɛ-samaɣ yɔɔ se kaɖɛ naɖɩyɛ ɛtaatalɩ-kɛ tomnaɣ yɔɔ yaa pataaɖɩzɩ-kɛ. Paa mbʋ yɔ, pɩtɩkɛ paa ɛzɩmtaa ɛlakaɣ mbʋ. Alɩwaatʋ natʋyʋ lɛ, «mbʋ ɛyʋ tɩɖʋna yɔ» pɩtalɩɣ-ɖʋ. (Ekl. 9:11) Pɩtasɩ lɛ, Yehowa ha nʋmɔʋ se panazɩ ɛ-sɛyaa nabɛyɛ nɛ halɩ pakʋ-wɛ se pɩsa nɛ ɛwɩlɩ se Sataŋ kɛ cɛtɩyʋ. (Yɔɔb 2:​4-6; Mat. 23:34) Sɔnɔ ɖɔɖɔ, pɩtalɩɣ Yehowa sɛyaa mbʋ. Paa Yehowa eeyeki se kala wena ɖɩkatɩɣ yɔ asɩɩ tɩnaɣ yɔ, ɖa-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se ɛɛkaɣ lɔʋ mba pɔsɔɔlɩ-ɩ yɔ kpa.d—Keɣ. 9:10.

YEHOWA HƐZƖƔ ÐA-LAŊA

15. Ɛzɩma adɩma, Ɛsɔtɔm nɛ ɖo-koobiya pɛhɛzɩɣ ɖa-laŋɩyɛ? (2 Kɔrɛntɩ mba 1:​3, 4)

¹⁵ Kalɩ 2 Kɔrɛntɩ mba 1:​3, 4. Nabʋyʋ taa ɖɩsʋʋ kʋñɔwiye taa, sɔɔndʋ kpaɣ-ɖʋ siŋŋ yaa ɖɩnɩɣzɩɣ. Pɩtɩla ŋwɛɛ nɛ ŋkatɩɣ wɛtʋ natʋyʋ nɛ tɩhaɣ-ŋ nɩɣzɛ nɛ pɩlakɩ-ŋ ɛzɩ ŋwɛ ñe-ɖeke yɔ. Ɛzɩ nɔɔyʋ nɩɣ ɛzɩma pɩlakɩ-ŋ yɔ pɩ-taa? Ɛɛɛ, Yehowa nɩɣ pɩ-taa. Pɩtasɩna se ɛnɩɣ ɖe-siziŋ lɛ, «ɛhɛzɩɣ ɖa-laŋa ɖa-nazɩm kpeekpe taa» ɖɔɖɔ. Ɛzɩma tɩyɛ? Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩtɩmɩɣnɩ Yehowa yɔ, ɛhaɣ-ɖʋ «Ɛsɔ tɛ laŋhɛzɩyɛ nɖɩ ɖɩcɛzɩ tɔm taa nɩʋ lɛɣtʋ tɩŋa yɔ.» (Filp. 4:​6, 7) Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkalɩɣ Yehowa tɔm Bibl taa yɔ, ɖihikiɣ ɖɔɖɔ laŋɩyɛ hɛzʋʋ. Yehowa heyiɣ-ɖʋ kɩ-taa ɛzɩma ɛsɔɔlɩ-ɖʋ yɔ, ɛwɩlɩɣ-ɖʋ mbʋ pɩwɛɛ se ɖɩla nɛ ɖɩkɛ lɔŋsɩnɖaa yɔ nɛ ɛhaɣ-ɖʋ lidaʋ. Nɛ alɩwaatʋ ndʋ ɖiwoki kediɣzisi nɛ ɖɩkpɛlɩkɩɣ Bibl taa tɔm ndʋ tɩkpazɩɣ-ɖʋ ɖoŋ nɛ ɖɩkatɩɣ ɖo-koobiya mba pɔsɔɔlɩ-ɖʋ yɔ lɛ, pɩhɛzɩɣ ɖɔɖɔ ɖa-laŋɩyɛ.

16. Ɛbɛ Nathan nɛ Priscilla pa-kɩɖaʋ kpɛlɩkɩɣ-ŋ?

¹⁶ Pɩsa nɛ ɖɩna ɛzɩma Yehowa tɩŋɩɣnɩ ɛ-Tɔm yɔɔ nɛ ɛkpazɩɣ-ɖʋ ɖoŋ yɔ lɛ, iyele nɛ ɖɩna Nathan nɛ Priscilla pa-kɩɖaʋ. Pɛwɛ Etaazuunii ɛjaɖɛ taa. Pɩlakɩ pɩnzɩ nasɩyɩ yɔ, paakpaɣ lɩmaɣzɩyɛ se pakʋyʋʋ nɛ powolo ɖenɖe pɩpɔzʋʋ Kewiyaɣ tɔm susuyaa sakɩyɛ nɛ pɩkɩlɩ yɔ. Nathan yɔɔdaa se: «Ðɩtaɣaɣ liu se Yehowa kaɣ wazʋʋ ɖa-pana ñaɣʋ yɔɔ.» Ɛlɛ, patalɩ peeɖe lɛ pɔtɔlɩ kʋdɔŋ nɛ pakatɩ liidiye kʋñɔŋ. Nɛ pɩtɛmnaa se papɩsɩ pɛ-tɛ, ɛlɛ peɖiɣni katʋʋ liidiye kʋñɔŋ halɩ nɛ sɔnɔ. Nathan yɔɔdaa se: «Mɔnpɔzaɣ man-tɩ se ɛbɛ yɔɔ Ɛsɔ tɩwazɩ-ɖʋ ɛzɩ ɖɩɩmaɣzɩɣ yɔ? Halɩ manpaɣzɩ maɣzʋʋ se yaa malabɩ kɩwɛɛkɩm nabʋyʋ.» Ɛlɛ, alɩwaatʋ wɛɛ nɛ tɩɖɛɣ lɛ, Nathan nɛ Priscilla peɖiɣzina se Ɛsɔ taalɔ-wɛ alɩwaatʋ ndʋ paawɛ kɩcɛyɩm taa yɔ. Nathan kɛdaa se: «Kaɖɛ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa, Bibl kaawɛ ɛzɩ taabalʋ lɔŋsɩnɖʋ weyi ɛkpazɩɣ-ɖʋ ɖoŋ nɛ eɖiyiɣ-ɖʋ yɔ. Ðɩtɩka ɖa-lɩmaɣza kaɖɛ nɖɩ ɖɩkatɩɣ yɔ ɖɩ-yɔɔ, ɛlɛ ɖɩkam ɖa-lɩmaɣza ɛzɩma Yehowa sɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩɖɔkɩ ɖa-laŋɩyɛ kaɖɛ nɖɩ ɖɩ-taa yɔ pɩ-yɔɔ. Piyeba nɛ ɖa-taa tɛ se Yehowa kaɣ wobu pɩ-yɔɔ nɛ ɛsɩɣnɩ-ɖʋ cee wayɩ.»

17. Ɛzɩma pɛhɛzɩ koobu halɩñɩnʋ weyi payaɣ se Helga yɔ ɛ-laŋɩyɛ? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmʋʋ.)

¹⁷ Ðo-koobiya pɩzɩɣ nɛ pɛhɛzɩ ɖa-laŋɩyɛ ɖɔɖɔ. Ɛzɩma tɩyɛ? Iyele nɛ ɖɩna koobu halɩñɩnʋ nɔɔyʋ kɩɖaʋ. Payaɣ-ɩ se Helga; ɛwɛ Hɔŋgirii ɛjaɖɛ taa. Ɛɛkatɩ kala pɩnzɩ sakɩyɛ nɛ piyeba nɛ ɛnɩɣzɩɣ nɛ pɩlakɩ-ɩ ɛzɩ ɛfɛyɩ wazaɣ yɔ. Ɛlɛ, ɛmaɣzɩ mbʋ pɩtalɩ-ɩ pɩnzɩ nzɩ sɩ-taa yɔ pɩ-yɔɔ lɛ, eɖiɣzina se Yehowa kaatɩŋnɩ ɛgbɛyɛ yɔɔ nɛ ɛhɛzɩ ɛ-laŋɩyɛ. Ɛyɔɔdaa se: «Paa ɛzɩmtaa lɛ Yehowa kaawɛɛ nɛ ɛsɩɣnɩ-m alɩwaatʋ ndʋ ɛnaɣaɣ se man-tʋmɩyɛ yekaɣ nɛ mon-ɖoŋ tɛŋ yɔ. Pɩtasɩ lɛ, man-pɩɣa kɛ kʋdɔndʋ; kɔ-yɔɔ cɔnʋʋ nɛ kala lɛɛna yekaɣ ɖɔɖɔ nɛ mon-ɖoŋ tɛŋ. Pɩnzɩ 30 nzɩ sɩɖɛwa yɔ sɩ-taa, evemiye naɖɩyɛ tɩɖɛɛ nɛ Yehowa tɩɖɔ tamaɣ ŋga ɛlaba se ɛhɛzɩɣ ma-laŋɩyɛ yɔ kɔ-yɔɔ. Ðoŋ ɖoŋ lɛ, ɛtɩŋaɣnɩ ɛyaa lalaa tɔm pee kɩbana yɔɔ nɛ ɛkpazɩɣ-m ɖoŋ. Sakɩyɛ taa lɛ koobiya tiyaɣni-m message waa; pamaɣaɣ tɔm takayɩsɩ cikpesi yɔɔ nɛ petiyiɣni-m, nɛ pasaŋaɣ-m alɩwaatʋ ndʋ ɖeyi ɖeyi pɩɩpɔzaa yɔ tɩ-yɔɔ.»

18. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩhɛzɩ lalaa laŋa?

¹⁸ Ðɩwɛnɩ waɖɛ se ɖɩmaɣzɩnɩ ɖɛ-Ɛsɔ nɛ ɖɩhɛzɩ ɛyaa lalaa laŋa. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla mbʋ? Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩɖʋ suuɖu nɛ ɖiwelisini-wɛ, ɖiheyi-wɛ tɔm ndʋ tɩkpazɩɣ-wɛ ɖoŋ yɔ nɛ ɖɩla nabʋyʋ nɛ ɖɩsɩnɩ-wɛ. (Adu. 3:27) Ðɩñakɩ pana se ɖɩhɛzɩ ɛyaa mba payɩ palakɩ kʋñɔŋ yɔ pa-laŋa, pɩkpɛndɩnɩ mba patɩpaɣzɩtɩ sɛʋ Ɛsɔ yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɔ-cɔlɔ mba wɛɣ kʋñɔwiye taa, pɩwɩɣ-wɛ, yaa pɛwɛɣ nɩɣzɛ taa yɔ, ɖiwoki nɛ ɖikilimiɣ pɔ-yɔɔ, ɖiwelisiɣni-wɛ nɛ ɖiheyiɣ-wɛ Bibl taa tɔm ndʋ tɩkpazɩɣ-wɛ ɖoŋ yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ ɖɩmaɣzɩɣnɩ Yehowa, «laŋɩyɛ hɛzʋʋ kpeekpe tɛ Ɛsɔ» yɔ, pɩtɩkɛ ɖo-koobiya ɖeke ɖɩsɩɣna se pɔɖɔkɩ pa-laŋa kala taa, ɛlɛ pɩtɩla ɖɩsɩɣnɩ ɖɔɖɔ mba paasɛɣ Yehowa yɔ se piseɣti-wɛ nɛ pɛkpɛlɩkɩ ɛ-yɔɔ tɔm.—Mat. 5:16.

YEHOWA KAƔ-ÐƲ SƖNƲƲ PAA ƐZƖMTAA

19. (a) Ɛbɛ Yehowa lakɩ-ɖʋ? (b) Nɛ ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ-ɩ?

¹⁹ Yehowa maɣzɩɣ mba payɩ pɔsɔɔlɩ-ɩ yɔ pɔ-yɔɔ siŋŋ. Ɛɛlɔʋ-ɖʋ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkatɩɣ kala yɔ. Ɛzɩ lʋlɩyʋ nɔɔyʋ cɔŋnʋʋ ɛ-pɩɣa yɔɔ nɛ sɔɔlɩm yɔ, mbʋ ɖɔɖɔ Yehowa cɔŋnɩ ɛ-sɛyaa siɣsiɣ tɩnaa yɔɔ. Eɖiyiɣ-ɖʋ, ɛcɔŋnɩ ɖa-kɩcɛyɩm ɖeɖe, ɛkandɩyɩɣ ɖɔ-yɔɔ nɛ ɛhɛzɩɣ ɖa-laŋa. Ðɩmaɣzɩɣnɩ ɖa-Caa weyi ɛwɛ ɛsɔdaa yɔ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩsɩɣnɩ lalaa nɛ ɖɩkpazɩɣ-wɛ ɖoŋ kala taa yɔ. Paa ɖɩkatɩɣ kala nɛ laŋwɛɛkɩyɛ yɔ, ɖa-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se Yehowa wɛ ɖɔ-cɔlɔ. Halɩ ɛlabɩ-ɖʋ tamaɣ kanɛ: «Sɔɔndʋ ɛtaakpa-ŋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ mɛwɛ ñɔ-cɔlɔ.» (Iza. 41:10) Tɔm tʋnɛ tɩhaɣ-ɖʋ lidaʋ siŋŋ. Toovenim taa lɛ, ɖɩfɛyɩ ɖe-ɖeke kaaʋ.