Ɛbɛ yɔɔ Yehowa hɩɖɛ tɔm cɛyɩ Yesu ɛsɩndaa kpem?

1-2. (a) Ðoo wena aɖɛwa pʋcɔ nɛ pakʋ Yesu yɔ a-taa, ɛbɛ ɛlaba? (b) Tɔm ndʋ yɔɔ ɖɩkaɣ cosuu tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa?

PƖNAƔ 33 taa, Saɖakawaɣ wiye Nisaŋ 14 ɖanaɣ yɔɔ, Yesu nɛ ɛ-apostoloowaa mba pɛwɛ siɣsiɣ yɔ paawɛɛ nɛ palakɩ Kɩbaɣlʋ ɖanaɣ tɔɔnaɣ sɔnzɩ. Ɛɛnawa se piileɖiɣ lɛ, pakaɣ ɛ-wayɩ lɩʋ, pahʋʋnɩ-ɩ tɔm, pakʋ ɛ-tɔm, panazɩ-ɩ nɛ pakʋ-ɩ. Pɛtɛm tɔɔnaɣ tɔɔʋ lɛ, ɛyɔɔdɩ tɔm sakɩyɛ nɛ ɛkpazɩnɩ ɖoŋ ɛ-apostoloowaa. Pɩɩkazɩ pazɩ se paya ɖama lɛ, Yesu la adɩma naayɛ nɛ a-tɔm kaacɛyɩ kpem. Apostoloo Yohanɛɛsɩ ma adɩma ana. Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩna-yɛ Yohanɛɛsɩ ñʋʋ 17 taa.

² Tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa, ɖɩkaɣ naʋ lɔŋ weyi ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩkpɛlɩkɩ Yesu adɩma ana a-taa yɔ. Pɩɩkazɩ alɩwaatʋ pazɩ se pakʋ-ɩ lɛ, ɛbɛ yɔɔ ɛnɩɣzaɣ? Ɛbɛ tɔm kaakɩlɩ cɛyʋʋ ɛ-ɛsɩndaa alɩwaatʋ ndʋ ɛɛwɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ? Iyele nɛ ɖicosi tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ.

«MEYEBA NƐ PATƖLƖ ÑA-HƖÐƐ»

3. (a) Tɔm ndʋ Yesu yɔɔdɩ Yehowa hɩɖɛ yɔɔ? (b) Nɛ suwe ɛñɩnaɣ yɔɔdʋʋ? (Yohanɛɛsɩ 17:​6, 26)

³ Yesu yɔɔdɩ ɛ-adɩma taa se: «Meyeba nɛ patɩlɩ ña-hɩɖɛ.» Halɩ tam nabʋlɛ ɛyɔɔdaa se eyeba nɛ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa tɩlɩ Yehowa hɩɖɛ. (Kalɩ Yohanɛɛsɩ 17:​6, 26.) Suwe ɛñɩnaɣ yɔɔdʋʋ? Ɛzɩ hɩɖɛ nɖɩ pataatɩlɩ yɔ ɛwɩlɩ-wɛ? Yesu tɔmkpɛlɩkɩyaa kaakɛ Yuuda mba, ye mbʋ paatɛm tɩlʋʋ se Ɛsɔ hɩɖɛ lɛ Yehowa. Palabɩnɩ hɩɖɛ nɖɩ tʋmɩyɛ tam kudokiŋ sakɩyɛ Ebree Masɩ taa. Ye mbʋ, Yesu taayɔɔdʋʋ Ɛsɔ hɩɖɛ maɣmaɣ tɔm na; ɛlɛ ɛyɔɔdaɣ mbʋ hɩɖɛ nɖɩ ɖɩsɩŋnaa yɔ pɩ-tɔm na. Yesu yeba nɛ patɩlɩ mbʋ ɖeyi ɖeyi weyi payaɣ se Yehowa yɔ ɛkɛnaa yɔ, ɛ-kaɖʋsɩ, ɛ-tʋma nɛ ɛ-wɛtʋ kɩbandʋ; nɛ e-ɖeke ɛpɩzaɣna se ɛsɩnɩ-wɛ nɛ patɩlɩ-ɩ camɩyɛ mbʋ.

4-5. (a) Ɛzɩma nɔɔyʋ hɩɖɛ pɩzɩɣ nɛ ɖɩmʋ ñɩm ɖɛ-ɛsɩndaa? Ha kɩɖaʋ nakʋyʋ. (b) Ɛbɛ sɩnɩ Yesu tɔmkpɛlɩkɩyaa nɛ patɩlɩ Yehowa camɩyɛ?

⁴ Pɩsa nɛ ɖɩnɩɩ pɩ-taa lɛ, kpaɣ se ɛzʋtʋyʋ nɔɔyʋ wɛ ñɛ-ɛgbɛyɛ taa, payaɣ-ɩ se David; ɛkɛ ɖɔɖɔ ɖɔkɔtɔ. Ŋsɩm koobu ɛnʋ yɔ, pɩlakɩ pɩnzɩ sakɩyɛ. Ɛlɛ kɩyakʋ nakʋyʋ lɛ, ŋtɔlɩ kʋdɔŋ nɛ pɩpɔzɩ se ɖɔkɔtɔ nɔɔyʋ ɛsɩnɩ-ŋ. Pakpaɣ-ŋ nɛ powoni ɖɔkɔtɔ ŋgʋ kɩ-taa koobu ɛnʋ ɛlakɩ tʋmɩyɛ yɔ nɛ ɛya ña-ñʋʋ. Pɩtʋʋ fɛyɩ se lɛɛlɛɛyɔ ŋsɔɔlʋʋ koobu ɛnʋ nɛ pɩkɩlɩ, nɛ alɩwaatʋ ndʋ ŋnɩɣ ɛ-hɩɖɛ yɔ ŋtɔzʋʋ mbʋ ɛlabɩ-ŋ yɔ pɩ-yɔɔ. Kpaɣnɩ alɩwaatʋ ndʋ lɛ, David tɩtasɩ kɛʋ ɛzʋtʋyʋ yem ñɛ-ɛsɩndaa, ɛlɛ ɛkɛ ɖɔɖɔ ɖɔkɔtɔ weyi ɛyabɩ ña-ñʋʋ yɔ.

⁵ Mbʋ ɖɔɖɔ Yesu tɔmkpɛlɩkɩyaa kaatɛm sɩm Yehowa hɩɖɛ. Ɛlɛ hɩɖɛ nɖɩ ɖɩmʋ ñɩm pɛ-ɛsɩndaa nɛ pɩkɩlɩ alɩwaatʋ ndʋ Yesu sɩnɩ-wɛ nɛ patɩlɩ Yehowa camɩyɛ yɔ. Ɛbɛ yɔɔ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyɔɔdɩ mbʋ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yesu maɣzɩnɩ ɛ-Caa ɛ-yɔɔdaɣ nɛ ɛ-lakasɩ taa. Pʋyɔɔ alɩwaatʋ ndʋ ɛ-apostoloowaa welisi ɛzɩma ɛwɩlaɣ tɔm yɔ nɛ pana wɛtʋ ndʋ ɛɛwɛnɩ ɛyaa lalaa yɔɔ yɔ lɛ, pɩsɩnɩ-wɛ nɛ «patɩlɩ» Yehowa camɩyɛ.—Yoh. 14:9; 17:3.

«ÑA-HƖÐƐ NÐƖ ŊCƐLƖ-M YƆ»

6. Yesu yɔɔdʋʋ se pɛcɛlɩ-ɩ Yehowa hɩɖɛ yɔ suwe ɛñɩnaɣ yɔɔdʋʋ? (Yohanɛɛsɩ 17:​11, 12)

⁶ Yesu adɩma taa, ɛtɩmɩ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa yɔɔ nɛ ɛyɔɔdɩ se: «Ña-hɩɖɛ nɖɩ ŋcɛlɩ-m yɔ ɖɩ-yɔɔ lɛ, cɔnɩ pɔ-yɔɔ.» (Kalɩ Yohanɛɛsɩ 17:​11, 12.) Ɛzɩ tɔm ndʋ tɩ-tɔbʋʋ lɛ se payaɣ Yesu se Yehowa? Aayɩ. Yʋsɩ se Yesu adɩma taa, alɩwaatʋ ndʋ ɛyɔɔdaɣ Yehowa hɩɖɛ tɔm yɔ ɛyɔɔdaa se «Ña-hɩɖɛ.» Pɩwɩlɩɣ se Yehowa hɩɖɛ tɩpɩsɩ Yesu ñɩnɖɛ. Ye mbʋ, Yesu yɔɔdʋʋ se pɛcɛlɩ-ɩ Ɛsɔ hɩɖɛ yɔ suwe ɛñɩnaɣ yɔɔdʋʋ? Kajalaɣ lɛ, Yesu kɛ Yehowa lone taa caɣyʋ nɛ ɛyɔɔdʋʋ Yehowa hɩɖɛ taa. Ɛkɔm ɛ-Caa hɩɖɛ taa nɛ ɛ-hɩɖɛ nɖɩ, ɖɩ-taa ɛlabɩ maamaaci lakasɩ. (Yoh. 5:43; 10:25) Pɩtasɩ lɛ, Yesu hɩɖɛ tɔbʋʋ lɛ se «Yehowa kɛ ñʋʋ yabʋ.» Ye mbʋ, Yehowa hɩɖɛ wɛ Yesu hɩɖɛ taa.

7. Ɛbɛ yɔɔ Yesu pɩzaɣ se ɛyɔɔdɩ Yehowa hɩɖɛ taa? Ha kɩɖaʋ nakʋyʋ.

⁷ Pɩsa nɛ ɖɩnɩɩ pɩ-taa lɛ, iyele nɛ ɖɩkpaɣ kɩɖaʋ kʋnɛ. Ñʋʋdʋ nɔɔyʋ pɩzɩɣ nɛ etiyi nɔɔyʋ se ewolo nɛ ɛyɔɔdɩnɩ nabɛyɛ e-lone taa. Ðɩnɛ ɛlɛ, tɔm ndʋ weyi ñʋʋdʋ ɛnʋ etiyaa yɔ ɛyɔɔdʋʋ yɔ tɩwɛɣnɩ ɖoŋ ɛzɩ ñʋʋdʋ ɛnʋ ɛ-tɔm yɔ. Mbʋ ɖɔɖɔ Yesu kɔm Yehowa lone taa nɛ ɛyɔɔdɩnɩ ɛyaa Yehowa hɩɖɛ taa.—Mat. 21:9; Luka 13:35.

8. Ɛbɛ yɔɔ Yehowa yɔɔdaa se ɛ-hɩɖɛ wɛ Yesu «yɔɔ» halɩ pʋcɔ nɛ Yesu kɔŋ tɛtʋ yɔɔ? (Ejipiti Lɩʋ 23:​20, 21)

⁸ Bibl ya Yesu se Tɔm, mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yehowa tɩŋnɩ ɛ-yɔɔ nɛ eheyi tiyiyaa nɛ ɛyaa tɔm ndʋ ɛsɔɔlaa se patɩlɩ nɛ mbʋ ɛsɔɔlaa se pala yɔ. (Yoh. 1:​1-3) Pɩtɩla Yesu kɛnɩ tiyiyu weyi Yehowa kaatiyaa nɛ ɛcɔnɩ Izrayɛɛlɩ mba yɔɔ alɩwaatʋ ndʋ paalɩnɩ Ejipiti yɔ. Alɩwaatʋ ndʋ Yehowa heyaɣ Izrayɛɛlɩ mba se paña tɔm ndʋ tiyiyu ɛnʋ ɛyɔɔdʋʋ yɔ, ɛyɔɔdaa: «Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ma-hɩɖɛ wɛ ɛ-yɔɔ.»a (Kalɩ Ejipiti Lɩʋ 23:​20, 21.) Yehowa hɩɖɛ wɛ Yesu «yɔɔ» mbʋ pʋyɔɔ yɔ Yesu yɔɔdʋʋ ɛ-hɩɖɛ taa nɛ ɛnʋ kɩlɩnɩ lʋbʋ Yehowa hɩɖɛ yɔɔ nɛ ɛnʋ kɩlɩnɩ ɖɩ-yɔɔ ñalʋʋ.

«CAA, SA ÑA-HƖÐƐ»

9. Ɛzɩma Yehowa hɩɖɛ tɔm kaacɛyɩ siŋŋ Yesu ɛsɩndaa? Lɩzɩ pɩ-taa.

⁹ Ɛzɩ ɖɩyɔɔdʋʋ nɛ pɩɖɛɛ yɔ, halɩ pʋcɔ nɛ Yesu kɔŋ tɛtʋ yɔɔ lɛ, Yehowa hɩɖɛ tɔm kaacɛyɩ ɛ-ɛsɩndaa siŋŋ. Alɩwaatʋ ndʋ ɛɛwɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ, mbʋ payɩ ɛɛlaba yɔ pɩ-taa, ɛwɩlaa ɖɔɖɔ se Yehowa hɩɖɛ tɔm cɛyɩ siŋŋ ɛ-ɛsɩndaa. Ɛ-Ɛsɔ sɛtʋ tʋmɩyɛ wɩzɩ tɛm lɛ, ɛtɩmɩ nɛ ɛpɔzɩ Yehowa se: «Caa, sa ña-hɩɖɛ.» Kpaagbaa mbʋ lɛ ɛ-Caa cosi-i nɛ nɔɔ kɩkʋyaɣ nɛ ɛsɔdaa kiŋ se: «Mansam-ɖɩ nɛ mankaɣ-ɖɩ tasʋʋ sam.»—Yoh. 12:28.

10-11. (a) Ɛzɩma Yesu sam ɛ-Caa hɩɖɛ? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmʋʋ.) (b) Ɛbɛ yɔɔ pɩcɛyaa se pañalɩ Yehowa hɩɖɛ yɔɔ nɛ palʋ ɖɩ-yɔɔ?

¹⁰ Yesu ɖɔɖɔ sam ɛ-Caa hɩɖɛ. Ɛzɩma tɩyɛ? Eheyi ɛyaa lalaa ɛ-Caa wɛtʋ kɩbandʋ nɛ tʋma wena ɛ-Caa laba yɔ a-tɔm. Ɛlɛ ɛlabɩ nabʋyʋ ɖɔɖɔ. Pɩɩwɛɛ se Yesu ɛñalɩ Yehowa hɩɖɛ yɔɔ nɛ ɛlʋ ɖɩ-yɔɔ.b Yesu wɩlaa se pɩ-tɔm cɛyɩ ɛ-ɛsɩndaa alɩwaatʋ ndʋ ɛkpɛlɩkɩ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa kɩɖaʋ adɩma yɔ. Ɛyɔɔdaa se: «Ða-Caa ña weyi ŋwɛ ɛsɔdaa yɔ, ña-hɩɖɛ yɔɔ ɛñalɩ.»—Mat. 6:9.

¹¹ Ɛbɛ yɔɔ pɩcɛyaa se pañalɩ Yehowa hɩɖɛ yɔɔ nɛ palʋ ɖɩ-yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ Sataŋ Eleeu pisi Ɛsɔ Yehowa hɩɖɛ nɛ ɛyɔɔdɩ cɛtɩm tɔm ɛ-yɔɔ Edɛɛnɩ kaɖaɣ taa. Sataŋ yɔɔdaa se Yehowa kɛ cɛtɩyʋ nɛ ɛwɛɛ nɛ ɛpɛŋ Aɖam nɛ Ɛva pʋyʋ kɩbanʋ nɔɔyʋ. (Kiɖe 3:​1-5) Sataŋ wɩlaa ɖɔɖɔ se mbʋ Yehowa lakɩ yɔ pɩtɩtʋʋzɩ. Sataŋ cɛtɩm tɔm ndʋ tipisi Yehowa hɩɖɛ. Pʋwayɩ, Yɔɔb alɩwaatʋ taa, Sataŋ yɔɔdaa se mba pɛsɛɣ Yehowa yɔ pɛsɛɣ-ɩ mbʋ pʋyɔɔ yɔ pɔsɔɔlaa se pehiɣ kɛzɛɣa nakɛyɛ ɛ-cɔlɔ. Cɛtɩyʋ ɛnʋ ɛyɔɔdaa ɖɔɖɔ se ye ɛyaa ɩkatɩɣ kala yɔ, pakaɣ yebu Yehowa sɛʋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ patɩsɔɔlɩ-ɩ siŋŋ. (Yɔɔb 1:​9-11; 2:4) Pɩsa nɛ patɩlɩ weyi ɛkɛ cɛtɩyʋ Yehowa nɛ Sataŋ pa-naalɛ pa-taa yɔ lɛ, pɩɩpɔzɩ alɩwaatʋ.

«MƐNCƐLƖ ME-WEZUU»

12. Ɛbɛ Yesu kaatisi faaa nɛ ɛla nɛ ɛwɩlɩ se ɛsɔɔlɩ Yehowa hɩɖɛ?

¹² Yesu kaasɔɔlaa se ɛla mbʋ payɩ ɛpɩzɩɣ yɔ nɛ ɛñalɩ Yehowa hɩɖɛ yɔɔ nɛ ɛlʋ ɖɩ-yɔɔ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛɛsɔɔlɩ-ɩ. Yesu yɔɔdaa se: «Mɛncɛlɩ me-wezuu.» (Yoh. 10:​17, 18) Halɩ, etisi faaa nɛ ɛsɩ Yehowa hɩɖɛ yɔɔ.c Ɛyaa kajalaɣ ñɩma mba paatalɩ pilim yɔ, paha Yehowa siɣye nɛ patɩnɩ Sataŋ yɔɔ; mba lɛ Aɖam nɛ Ɛva. Ɛlɛ, Yesu ñetisi faaa nɛ ɛkɔɔ tɛtʋ yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ se ɛsɔɔlɩ Yehowa. Yesu tɩŋnɩ ɛ-lakasɩ nɛ ɛ-yɔɔdaɣ yɔɔ nɛ ɛña Yehowa nɛ ɛwɩlɩ se ɛsɔɔlɩ-ɩ. (Ebr. 4:15; 5:​7-10) Ɛɛɖɔkɩ e-siɣsiɣ wɛtʋ Yehowa ɛsɩndaa e-wezuu caɣʋ taa pɩkɔɔ pɩtalɩ sɩm taa nazɩm sizika yɔɔ. (Ebr. 12:2) Ɛtɩŋnɩ nʋmɔʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ se ɛsɔɔlɩ Yehowa nɛ ɛ-hɩɖɛ.

13. Ɛbɛ yɔɔ Yesu pɩzaɣna se ɛwɩlɩ se Sataŋ kɛ cɛtɩyʋ nɛ pɩkpaɖɩ paa anɩ? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmʋʋ.)

¹³ Yesu tɩŋnɩ e-wezuu caɣʋ yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ kpayɩ kpayɩ se Sataŋ kɛnɩ cɛtɩyʋ, ɛlɛ pɩtɩkɛ Yehowa. (Yoh. 8:44) Yesu sɩm Yehowa camɩyɛ nɛ pɩkɩlɩ paa anɩ. Ye tɔm ndʋ Sataŋ yɔɔdɩ Yehowa yɔɔ yɔ tɩ-taa natʋyʋ ɛɛkɛ toovenim yɔ, Yesu kaatɩlaa. Ɛlɛ Yesu kaatɛm ɛ-taa se ɛlʋkɩ Yehowa hɩɖɛ yɔɔ. Halɩ alɩwaatʋ ndʋ Yehowa kaayebi Yesu yɔɔ kandɩyʋʋ yɔ, Yesu wobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛɖɔkɩ e-siɣsiɣ wɛtʋ nɛ etisi faaa nɛ ɛsɩ; ɛtaañɩnɩɣ se eyele ɛ-Caa sɔɔlʋʋ.—Mat. 27:46.d

«MƐNTƐM TƲMƖYƐ NÐƖ ŊÐƲ-M . . . YƆ»

14. Ɛzɩma Yehowa wazɩ Yesu e-siɣsiɣ wɛtʋ yɔɔ?

¹⁴ Adɩma wena Yesu labɩ ɖoo wena aɖɛwa pʋcɔ nɛ pakʋ-ɩ yɔ a-taa yɔ, ɛyɔɔdaa se: «Mɛntɛm tʋmɩyɛ nɖɩ ŋɖʋ-m se mala yɔ.» Ɛ-taa kaatɛma se Yehowa kaɣ-ɩ wazʋʋ e-siɣsiɣ wɛtʋ yɔɔ. (Yoh. 17:​4, 5) Yesu kaawɛnɩ toovenim se ɛtaa ɛ-Caa liu. Yehowa tiyebi-i pɩlaʋ taa. (Tʋma 2:​23, 24) Efezi Yesu nɛ ɛha-ɩ lone sɔsɔɖɛ ɛsɔdaa. (Filp. 2:​8, 9) Pɩtɛmnaa se Yesu pɩsɩ Ɛsɔ Kewiyaɣ Wiyaʋ nɛ ɛpaɣzɩ kewiyitu tɔɔʋ. Ɛbɛ Kewiyaɣ ŋga kakaɣ labʋ? Yesu cosi tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ alɩwaatʋ ndʋ ɛwɩlɩ ɛ-tɔmkpɛlɩkɩyaa se patɩmɩ se: «Ñe-Kewiyaɣ ɛkɔɔ. Ñɔ-sɔɔlɩm ɛla tataa ɛzɩ ɛsɔdaa yɔ.»—Mat. 6:10.

15. Ɛbɛ ɖɔɖɔ Yesu kaɣ labʋ?

¹⁵ Piileɖiɣ lɛ, Yesu kaɣ yonuu Ɛsɔ koyindinaa nɛ ɛɖɩzɩ ɛyaa kɩdɛkɛdaa Armaagedɔɔ you taa. (Natʋ 16:​14, 16; 19:​11-16) You ŋgʋ kɩtɛŋ nɛ piileɖiɣ lɛ, ɛkaɣ kpaʋ Sataŋ nɛ ɛpɛɖɩ-ɩ «pɔʋ sɔsɔʋ» taa nɛ ɛwɛɛ salaka taa peeɖe nɛ ɛɛkaɣ pɩzʋʋ nɛ ɛtasɩ nabʋyʋ labʋ. (Natʋ 20:​1-3) Yesu Pɩnzɩ kudoku kewiyitu tɔɔʋ alɩwaatʋ taa, ɛkaɣ kɔnʋʋ laŋhɛzɩyɛ nɛ eyele nɛ ɛyaa tɩŋa talɩ pilim. Ɛkaɣ fezuu sɩɖaa. Ɛkaɣ labʋ nɛ tɛtʋ kpeekpe pɩsɩ paradisuu. Yehowa tamaɣ kaɣ labʋ.—Natʋ 21:​1-4.

16. Ɛzɩma wezuu caɣʋ kaɣ wɛʋ Pɩnzɩ kudoku kewiyitu tɔɔʋ wayɩ?

¹⁶ Ɛzɩma wezuu caɣʋ kaɣ wɛʋ Pɩnzɩ kudoku kewiyitu tɔɔʋ wayɩ? Kɩdɛkɛdɩm nɛ mantɩtalɩ pilim wɛtʋ ɩɩkaɣ tasʋʋ wɛʋ. Pɩɩkaɣ tasʋʋ pɔzʋʋ se ɛyaa ɩpɔzɩ se patɩŋnɩ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa kɩlaʋ yɔɔ nɛ pakpaɣ pa-kɩwɛɛkɩm nɛ pekpeɣ-wɛ. Nɛ pɩɩkaɣ tasʋʋ pɔzʋʋ ɛyaa loliyu nɔɔyʋ yaa cɔjɔnaa. Nɛ «kɛdɛzaɣ koyindu weyi pakaɣ-ɩ ɖɩzʋʋ yɔ, ɛnʋ lɛ sɩm» mbʋ Aɖam kɩwɛɛkɩm kɔnaa yɔ. Pɩlaŋ kaɣ wɛʋ kpɛɖɛ. Pakaɣ fezuu sɩɖaa. Ɛyaa tɩŋa kaɣ talʋʋ pilim tɛtʋ yɔɔ.—1 Kɔr. 15:​25, 26.

17-18. (a) Ɛbɛ kaɣ labʋ alɩwaatʋ ndʋ Pɩnzɩ kudoku kewiyitu tɔɔʋ tɛŋ yɔ? (b) Yesu kewiyitu tɔɔʋ alɩwaatʋ tɛŋ lɛ, ɛbɛ ɛkaɣ labʋ? (1 Kɔrɛntɩ mba 15:​24, 28) (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmʋʋ.)

¹⁷ Ɛbɛ ɖɔɖɔ kaɣ labʋ Pɩnzɩ kudoku kewiyitu tɔɔʋ wayɩ? Alɩwaatʋ ndʋ tɩ-taa, nabʋyʋ kaɣ labʋ nɛ pɩwɛ ŋgee kpem. Paa weyi ɛ-taa kaɣ tɛm se Yehowa kɛ kiɖeɖeu nɛ ɛkɛ Ɛsɔ weyi ɛwɛ siɣsiɣ yɔ. Ɛzɩma tɩyɛ? Edɛɛnɩ kaɖaɣ taa, Sataŋ yɔɔdaa se Yehowa kɛ cɛtɩyʋ nɛ eeɖiyiɣ ɛyaa nɛ sɔɔlɩm. Kpaɣnɩ alɩwaatʋ ndʋ, ɛyaa mba pɛsɛɣ Yehowa yɔ pawɩlɩ tam sakɩyɛ se Yehowa nʋmɔŋ kpaɖɩnɩ ɖeu. Ye mbʋ, Pɩnzɩ kudoku kewiyitu tɔɔʋ tɛŋ lɛ, paa weyi ɛkaɣ naʋ kpayɩ kpayɩ se Sataŋ cɛtɩnɩ Yehowa taa. Yehowa kaɣ wɩlʋʋ kpayɩ kpayɩ se ɛkɛ Caja sɔɔlɩm tʋ.

¹⁸ Pɩnzɩ kudoku kewiyitu tɔɔʋ wayɩ, paa weyi ɛkaɣ naʋ kaɣlaa se tɔm ndʋ payɩ Sataŋ kaayɔɔdɩ Yehowa yɔɔ yɔ, tɩɩkɛ cɛtɩm. Yesu kewiyitu tɔɔʋ alɩwaatʋ tɛŋ lɛ, ɛbɛ ɛkaɣ labʋ? Ɛzɩ ɛkaɣ labʋ ɛzɩ Sataŋ yɔ nɛ ɛkaɖɩnɩ Yehowa? Aayɩ! (Kalɩ 1 Kɔrɛntɩ mba 15:​24, 28.) Yesu kaɣ pɩsɩnʋʋ Kewiyaɣ nɛ ɛɖʋzɩ ɛ-Caa nesi tɛɛ. Ɛkaɣ luzuu ɛ-tɩ Yehowa kewiyitu tɔɔʋ tɛɛ. Yesu fɛyɩ ɛzɩ Sataŋ yɔ, toovenim taa lɛ, etisiɣ faaa se ɛcɛlɩ e-ɖoŋ tɩŋa Yehowa mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛsɔɔlɩ-ɩ.

19. Ɛzɩma tɩyɛ Yehowa hɩɖɛ tɔm cɛyɩ Yesu ɛsɩndaa?

¹⁹ Pɩnaɣ kpayɩ kpayɩ se Yehowa kaatisi faaa nɛ ɛcɛlɩ Yesu ɛ-hɩɖɛ. Yesu wɩlaa se ɛkɛ ɛ-Caa lone taa caɣyʋ weyi ɛlabɩ mbʋ ɖeyi ɖeyi ɛ-Caa kaasɔɔlaa se ɛla yɔ. Ye mbʋ, ɛzɩma tɩyɛ Yehowa hɩɖɛ tɔm cɛyɩ Yesu ɛsɩndaa? Hɩɖɛ nɖɩ ɖɩ-tɔm cɛyɩ ɛ-ɛsɩndaa nɛ pɩkɩlɩ pɩtɩŋa. Etisi faaa nɛ ɛsɩ Yehowa hɩɖɛ yɔɔ, nɛ ɛkaɣ tisuu faaa nɛ ɛpɩsɩnɩ pɩtɩŋa nɛ ɛɖʋzɩ ɛ-Caa nesi tɛɛ alɩwaatʋ ndʋ Pɩnzɩ kudoku kewiyitu tɔɔʋ tɛŋ yɔ. Ɛzɩma ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩnɩ Yesu kɩɖaʋ? Ðɩkaɣ cosuu tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ tɔm ñʋʋ ŋgʋ kɩkɔŋ yɔ kɩ-taa.