Koobiya abalɩñɩma: Ɩwɛɛ nɛ ɩñakɩ pana se ɩkɛ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖaa na?

1. Suwe apostoloo Pɔɔlɩ maɣzaɣ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖaa tʋmɩyɛ yɔɔ?

ƐGBƐYƐ taa tʋmlaɖaa lakɩ tʋma wena a-tɔm cɛyaa yɔ agbaa taa. Koobiya abalɩñɩma siɣsiɣ tɩnaa mba, pa-tʋmɩyɛ kaamʋ ñɩm apostoloo Pɔɔlɩ ɛsɩndaa. Pʋyɔɔ alɩwaatʋ ndʋ ɛɛma takayaɣ Krɩstʋ ñɩma mba pɛwɛ Filiipi yɔ, ɛɛsɛ kɔzɩ kɔzɩ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖaa nɛ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa.—Filp. 1:1.

2. Suwe Luis maɣzɩɣ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖʋ tʋmɩyɛ yɔɔ?

² Koobiya abalɩñɩma sakɩyɛ mba pɛkɛ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖaa yɔ, pehikiɣ taa leleŋ sɔsɔŋ tʋmɩyɛ nɖɩ ɖɩ-taa, paa pɛkɛ evebiya yaa akpadɩyaa yɔ. Kɩɖaŋ nɩɩyɩ yɔ: Payaɣ koobu nɔɔyʋ se Devan. Ɛɛpɩsɩ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖʋ alɩwaatʋ ndʋ ɛɛwɛnɩ pɩnzɩ 18 yɔ. Payaɣ koobu lɛlʋ se Luis; ɛlɛ pɩsɩ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖʋ alɩwaatʋ ndʋ ɛcɛzɩ pɩnzɩ 50 yɔ. Suwe ɛmaɣzɩɣ tʋmɩyɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ? Ɛyɔɔdaa se: «Man-taa wɛ leleŋ pɩdɩɩfɛyɩ se mantɩŋɩɣnɩ nʋmɔʋ ŋgʋ kɩ-yɔɔ nɛ manɖʋʋ lɩm mon-koobiya ɛgbɛyɛ taa. Paawɩlɩ-m sɔɔlɩm pɩdɩɩfɛyɩ, nɛ lɛɛlɛɛyɔ lɛ manpɩzɩɣ nɛ mawɩlɩ-wɛ ɖɔɖɔ sɔɔlɩm.» Mbʋ ɖɔɖɔ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖaa sakɩyɛ maɣzɩɣ.

3. Tɔm ndʋ yɔɔ ɖɩkaɣ cosuu?

³ Ye ŋkɛ koobu abalɩñɩnʋ nɛ pamɩyɩsɩ-ŋ lɩm nɛ ŋtɩkɛtɩ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖʋ yɔ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋɖʋ ña-tɩ kaɖʋwa ŋga? Ɛbɛ pɩzɩɣ piseɣti-ŋ nɛ ŋla mbʋ? Wɛtʋ ndʋ Bibl yɔɔdʋʋ se pɩwɛɛ se ŋwɛɛna pʋcɔ nɛ ŋkɛ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖʋ? Ðɩkaɣ tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ cosuu tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa. Ɛlɛ kajalaɣ lɛ, iyele nɛ ɖɩna tʋma wena ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖaa lakɩ yɔ.

TƲMA WENA ƐGBƐYƐ TAA TƲMLAÐAA LAKƖ?

4. Tʋma wena ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖaa lakɩ? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmʋʋ.)

⁴ Ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖaa kɛnɩ koobiya abalɩñɩma mba pamɩyɩsɩ-wɛ lɩm, nɛ fezuu kiɖeɖeu lɩzɩ-wɛ se pasɩnɩ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa nɛ pala ɛgbɛyɛ taa tʋma wena a-tɔm cɛyaa yɔ. Ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖaa nabɛyɛ tʋmɩyɛ lɛ se pɔcɔna nɛ pana se koobiya wɛnɩ kookasɩ nzɩ sɩ-taa pɩwɛɛ se posusi tɔm yɔ nɛ takayɩsɩ nzɩ pɩwɛɛ se posusini tɔm yɔ. Lalaa sɩɣna se pɔñɔɔzɩ Kewiyaɣ kpaaŋ nɛ kɩwɛɛ cɩɖɩ cɩɖɩ. Ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖaa nabɛyɛ kɛ ɛyaa mʋʋ tʋmɩyɛ ɖɔkɩyaa, lalaa cɔŋnɩ miikroowaa nɛ tɔm yɔɔdʋʋ nɛ videowaa menziiniwaa yɔɔ kediɣzisi taa. Tʋma ana a-tɩŋa awazɩɣ ɛgbɛyɛ. Ɛlɛ kɔzɩ kɔzɩ lɛ, ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖaa kɛ koobiya mba papɩ fezuu taa, pɔsɔɔlɩ Yehowa nɛ pacakɩ wezuu ŋgʋ kɩlakɩ nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ ɛ-paɣtʋ yɔ. Pɩtasɩ lɛ, pɔsɔɔlɩ po-koobiya siŋŋ. (Mat. 22:​37-39) Ɛbɛ pɩwɛɛ se koobu abalɩñɩnʋ weyi pamɩyɩsɩ-ɩ lɩm yɔ ɛla nɛ ɛpɩsɩ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖʋ?

5. Ɛbɛ koobu abalɩñɩnʋ nɔɔyʋ pɩzɩɣ ɛla nɛ pɩsɩnɩ-ɩ nɛ ɛpɩsɩ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖʋ?

⁵ Bibl yɔɔdʋʋ wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ pɩmʋnaa se koobu nɔɔyʋ ɛwɛɛna pʋcɔ nɛ ɛpɩsɩ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖʋ yɔ tɩ-tɔm. (1 Tim. 3:​8-10, 12, 13) Ye ŋsɔɔlaa se ŋpɩsɩ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖʋ yɔ, kpɛlɩkɩ nɛ ŋtɩlɩ wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ camɩyɛ nɛ ŋñaɣ pana nɛ ŋwɛɛnɩ-tʋ. Ɛlɛ kajalaɣ lɛ, pɩpɔzʋʋ se ŋmaɣzɩ camɩyɛ nɛ ŋna se ɛbɛ yɔɔ ŋsɔɔlaa se ŋpɩsɩ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖʋ.

ƐBƐ YƆƆ ŊSƆƆLAA SE ŊPƖSƖ ƐGBƐYƐ TAA TƲMLAÐƲ?

6. Ɛbɛ pɩwɛɛ se piseɣti-ŋ nɛ ŋsɔɔlɩ se ŋɖʋ ño-koobiya lɩm? (Maatiyee 20:28; cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmʋʋ.)

⁶ Maɣzɩ Yesu kɩɖaʋ yɔɔ nɛ ŋna. Sɔɔlɩm mbʋ ɛɛwɛnɩ ɛ-Caa nɛ ɛyaa lalaa yɔɔ yɔ, mbʋ kaaseɣtini-i nɛ ɛla mbʋ payɩ ɛlaba yɔ. Sɔɔlɩm mbʋ piituyini-i nɛ ɛla tʋmɩyɛ nɛ kpekpeka nɛ halɩ pɩkpɛndɩnɩ tʋma wena lalaa maɣzɩɣ se akɛ ɛyaa yemwaa tʋma yɔ. (Kalɩ Maatiyee 20:28; Yoh. 13:​5, 14, 15) Ye sɔɔlɩm eseɣtiɣni-ŋ se ŋpɩsɩ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖʋ yɔ, Yehowa kaɣ-ŋ wazʋʋ nɛ ɛsɩnɩ-ŋ nɛ ŋtalɩ kaɖʋwa ŋga.—1 Kɔr. 16:14; 1 Pɩy. 5:5.

7. Ɛbɛ yɔɔ pɩfɛyɩ ɖeu se tɩ kpazʋʋ lɩmaɣza iseɣtini koobu abalɩñɩnʋ nɔɔyʋ nɛ ɛsɔɔlɩ se ɛpɩsɩ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖʋ?

⁷ Ɛjaɖɛ yɔɔ, ɖoŋ ɖoŋ lɛ, ɛyaa ɖʋʋ hɩɖɛ mba pɔsɔɔlaa se pɩna-wɛ yɔ. Ɛlɛ pɩfɛyɩ mbʋ Yehowa ɛgbɛyɛ taa. Ɛzɩ Yesu yɔ, koobu abalɩñɩnʋ weyi ɛsɔɔlɩ lalaa yɔ, ɛɛñazɩɣ lalaa yaa eeyeki se lalaa ɩmaɣzɩ se ɛ-tɔm cɛyaa nɛ pɩkɩlɩ-wɛ. Ye palɩzɩ ɛyʋ weyi ɛwɛnɩ lɩmaɣza ana yɔ se ɛkɛ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖʋ yɔ, pɩtɩla ɛɛkaɣ tisuu nɛ ɛla ɛgbɛyɛ taa tʋma wena apɔzʋʋ tɩ luzuu yɔ yaa tʋma lɛɛna wena pɩpɔzʋʋ se pala nɛ pɔcɔnɩ Yehowa heɣsi yɔɔ yɔ. Ɛpɩzɩɣ nɛ ɛmaɣzɩ se tʋma ana atɩmʋnɩ-ɩ. (Yoh. 10:12) Yehowa ɛɛkaɣ wazʋʋ weyi ɛkpazɩɣ ɛ-tɩ yaa weyi ɛsɔɔlaa se pɩna-ɩ yɔ ɛ-pana ñaɣʋ yɔɔ.—1 Kɔr. 10:​24, 33; 13:​4, 5.

8. Lɔŋ weyi Yesu tasɩ ɛ-apostoloowaa?

⁸ Alɩwaatʋ natʋyʋ, lɩmaɣza kɩdɛkɛda kaaseɣti Yesu taabalaa nɛ pɔsɔɔlɩ se pɛwɛɛnɩ wala naayɛ. Maɣzɩ mbʋ apostoloo Yakubu nɛ apostoloo Yohanɛɛsɩ paalaba yɔ pɩ-yɔɔ nɛ ŋna. Pɔpɔzɩ Yesu se ɛha-wɛ lona sɔsɔna e-Kewiyaɣ taa. Yesu tɩsam-wɛ pa-lɩmaɣza ana a-yɔɔ. Ɛlɛ eheyi ɛ-apostoloowaa tɩŋa se: «Weyi ɛsɔɔlaa se ɛpɩsɩ sɔsɔ mɩ-hɛkʋ taa yɔ, pɩwɛɛ se ɛkɛ mɩ-lɩmɖʋyʋ, nɛ weyi ɛsɔɔlaa se ɛkɛ kajalaɣ tʋ mɩ-hɛkʋ taa yɔ, pɩwɛɛ se ɛkɛ mɩ-tɩŋa payɩ mi-yom.» (Mark. 10:​35-37, 43, 44) Koobiya mba pɛwɛnɩ lɩmaɣza kɩbana, pʋ-tɔbʋʋ se mba pɔsɔɔlaa se paɖʋ lalaa lɩm yɔ, pakaɣ kɛʋ wazaɣ siŋŋ ɛgbɛyɛ.—1 Tes. 2:8.

ƐBƐ PƖZƖƔ PƖSƖNƖ-Ŋ NƐ ŊSƆƆLƖ SE ŊPƖSƖ ƐGBƐYƐ TAA TƲMLAÐƲ?

9. Ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋsɔɔlɩ se ŋpɩsɩ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖʋ?

⁹ Pɩtʋʋ fɛyɩ se ŋsɔɔlɩ Yehowa nɛ ŋsɔɔlaa ɖɔɖɔ se ŋɖʋ ño-koobiya lɩm. Paa mbʋ yɔ, pɩtɩla pɩɩlakɩ-ŋ liu se ŋpɩsɩ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖʋ. Ɛbɛ pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ŋ nɛ ŋsɔɔlɩ se ŋpɩsɩ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖʋ? Maɣzɩ taa leleŋ weyi ŋhikiɣ alɩwaatʋ ndʋ ŋlakɩ tʋmɩyɛ nɛ pɩwazɩ ño-koobiya yɔ ɩ-yɔɔ. Yesu yɔɔdaa se: «Taa leleŋ wɛ haʋ taa nɛ pɩkɩlɩ mʋʋ taa.» (Tʋma 20:35) Nɛ ɛ-maɣmaɣ ɛɖɔm tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ. Ehiɣ taa leleŋ siŋŋ alɩwaatʋ ndʋ ɛɖʋwaɣ lalaa lɩm yɔ, nɛ ña ɖɔɖɔ ŋpɩzɩɣ nɛ ŋhiɣ taa leleŋ ɛnɩ.

10. Ɛzɩma Yesu wɩlaa se ɛ-taa wɛ leleŋ se ɛɖʋ lalaa lɩm? (Maarɩkɩ 6:​31-34)

¹⁰ Iyele nɛ ɖɩna ɛzɩma Yesu wɩlaa se ɛ-taa wɛ leleŋ se ɛɖʋ lalaa lɩm yɔ. (Kalɩ Maarɩkɩ 6:​31-34.) Kɩyakʋ nakʋyʋ, pɩɩnɩ Yesu nɛ ɛ-apostoloowaa. Paawɛɛ nɛ powoki lone naɖɩyɛ taa se pɛhɛzɩ. Ɛlɛ samaɣ nakɛyɛ ɖɛɛ-wɛ nɔɔ, kañɩnaɣ se Yesu ɛkɔɔ nɛ ɛwɩlɩ-kɛ tɔm. Ɛpɩzaɣ se ekizi, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛ nɛ ɛ-apostoloowaa «pataahiɣ alɩwaatʋ se pɔtɔɔ tɔɔnaɣ maɣmaɣ.» Yaa Yesu pɩzaɣ se ɛwɩlɩ-kɛ tɔm pazɩ yem nɛ eyele-kɛ nɛ kɛɖɛɛ. Ɛlɛ sɔɔlɩm tuyi-i nɛ «ɛpaɣzɩ-kɛ tɔm sakɩyɛ wɩlʋʋ.» Nɛ ewobi pɩ-yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ-kɛ tɔm pɩkɔɔ pɩtalɩ alɩwaatʋ ndʋ «wɩsɩ caɣaɣ ɖʋʋ» yɔ. (Mark. 6:35) Pɩtaakɛnɩ-ɩ kɩjɛyʋʋ se ɛla mbʋ; ɛlɛ ɛlabɩ mbʋ, mbʋ pʋyɔɔ yɔ «kɔ-tɔm labɩ-ɩ pʋtɔdɩyɛ.» Ɛɛsɔɔlaa se ɛwɩlɩ samaɣ tɔm, mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛɛsɔɔlɩ-kɛ. Yesu hikaɣ taa leleŋ sɔsɔŋ alɩwaatʋ ndʋ ɛɖʋwaɣ lalaa lɩm yɔ.

11. Ɛzɩma Yesu sɩnɩ mba pewelisaɣni-i yɔ tomnaɣ yɔɔ? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmʋʋ.)

¹¹ Alɩwaatʋ ndʋ Yesu sɩnɩ samaɣ yɔ, pɩtɩkɛ tɔm ɖeke ɛwɩlɩ-kɛ. Ɛcɔnɩ ɖɔɖɔ ko-tomnaɣ yɔɔ kɩcɛyɩm ɖeɖe. Ɛlabɩ maamaaci lakasɩ nɛ tɔɔnaɣ ŋga paawɛnɩ pazɩ yɔ kohuu, nɛ ɛcɛlɩ-kɛ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa se patayɩ-kɛ samaɣ. (Mark. 6:41) Ɛlabɩ mbʋ se ɛwɩlɩ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa ɛzɩma pɩwɛɛ se paɖʋ lalaa lɩm yɔ. Ɛwɩlɩ-wɛ ɖɔɖɔ se tʋma wena awazɩɣ ɛyaa lalaa yɔ, ɛzɩ tʋma wena ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖaa lakɩ sɔnɔ yɔ, a-tɔm cɛyaa. Maɣzɩ nɛ ŋna taa leleŋ weyi apostoloowaa hiɣaa alɩwaatʋ ndʋ pa nɛ Yesu pɛkpɛndaa nɛ paha ɛyaa lalaa tɔɔnaɣ nɛ «pa-tɩŋa pɔtɔɔ nɛ pahaɣ» yɔ. (Mark. 6:42) Toovenim taa lɛ, pɩtɩkɛ alɩwaatʋ ndʋ ti-ɖeke tɩ-taa Yesu ɖɛzɩ lalaa kɩcɛyɩm nɔɔ. Mbʋ ɛlaba alɩwaatʋ ndʋ payɩ ɛɛwɛ tɛtʋ yɔɔ yɔ. (Mat. 4:23; 8:16) Yesu hikaɣ taa leleŋ siŋŋ alɩwaatʋ ndʋ ɛwɩlaɣ lalaa tɔm nɛ ɛcɔŋnɩ pa-kɩcɛyɩm ɖeɖe yɔ. Pɩtʋʋ fɛyɩ se ña ɖɔɖɔ ŋkaɣ hiɣu taa leleŋ siŋŋ ye ŋsɔɔlɩ faaa se ŋpɩsɩ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖʋ nɛ ŋɖʋ ño-koobiya lɩm yɔ.

12. Ɛbɛ yɔɔ pɩfɛyɩ se ɖa-taa nɔɔyʋ ɛmaɣzɩ se ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛla nabʋyʋ nɛ pɩwazɩ ɛgbɛyɛ?

¹² Ye pɩlakɩ-ŋ ɛzɩ ŋfɛyɩ niye tʋmɩyɛ naɖɩyɛ labʋ taa yɔ, pitaatibi-ŋ yɔɔɔ. Pɩtʋʋ fɛyɩ se ŋwɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ natʋyʋ, nɛ tɩpɩzɩɣ tɩwazɩ ɛgbɛyɛ. Maɣzɩ tɔm ndʋ Pɔɔlɩ yɔɔdɩ 1 Kɔrɛntɩ mba 12:​12-30 taa yɔ tɩ-yɔɔ nɛ ŋpɔzɩ Yehowa se ɛsɩnɩ-ŋ nɛ ŋna ɛzɩma titukuuni-ŋ yɔ. Tɔm ndʋ Pɔɔlɩ yɔɔdaa yɔ, tɩwɩlɩɣ kpayɩ kpayɩ se ɛzɩ Yehowa sɛyaa lalaa yɔ, ña ɖɔɖɔ ŋwɛnɩ wazaɣ nɛ ŋmʋ ñɩm ɛgbɛyɛ taa. Ye ŋfɛyɩnɩ wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ tɩpɩzɩɣ tɩsɩnɩ-ŋ se ŋpɩsɩ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖʋ lɛɛlɛɛyɔ yɔ, taalɔ lidaʋ. Wolo pɩ-yɔɔ nɛ ŋlakɩ mbʋ ŋpɩzɩɣ yɔ Yehowa sɛtʋ taa, nɛ ŋsɩɣnɩ ɖɔɖɔ ño-koobiya. Ña-taa pɩzɩɣ nɛ pɩtɛ se ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa kaɣ maɣzʋʋ ñɔ-yɔɔ nɛ paɖʋ-ŋ tʋma wena ŋpɩzɩɣ nɛ ŋlabɩ-yɛ yɔ.—Roma 12:​4-8.

13. Ɛbɛ wɩlɩɣ se pɩtɩkɩlɩ kaɖɛ se koobu abalɩñɩnʋ ɛwɛɛnɩ wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ tɩsɩɣnɩ-ɩ se ɛpɩsɩ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖʋ yɔ?

¹³ Na lɩmaɣzɩyɛ lɛɛɖɛ nɖɩ ɖɩ-yɔɔ pɩwɛɛ se ŋñaɣ pana nɛ ŋpɩsɩ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖʋ yɔ: Wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ pɩpɔzʋʋ se ɛyʋ ɛwɛɛna pʋcɔ nɛ ɛpɩsɩ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖʋ yɔ, pɩpɔzʋʋ se Krɩstʋ mba tɩŋa ɩwɛɛnɩ tɩ-taa sakɩyɛ. Pɩpɔzʋʋ se Krɩstʋ mba tɩŋa ɩñɔtɩnɩ Yehowa, pɛkɛ mba palakɩ kʋjɔʋ nɛ taa leleŋ yɔ nɛ pacaɣ wezuu ŋgʋ kɩkɛdɩɣnɩ Ɛsɔ yɔ. Ye mbʋ, pɩtɩla ŋtɛm wɛnʋʋ wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ pɩpɔzʋʋ se ɛyʋ ɛwɛɛna nɛ ɛpɩsɩ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖʋ yɔ tɩ-taa sakɩyɛ. Ɛbɛ ɖeyi ɖeyi pɩwɛɛ se koobu abalɩñɩnʋ nɔɔyʋ ɛla nɛ ɛpɩsɩ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖʋ?

ƐBƐ ŊPƖZƖƔ ŊLA NƐ ŊPƖSƖ ƐGBƐYƐ TAA TƲMLAÐƲ?

14. Ye pɔtɔm se ŋkɛ ‘ɛyʋ weyi ɛmʋnaa yɔ,’ pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe? (1 Timootee 3:​8-10, 12)

¹⁴ Iyele nɛ ɖɩtazɩ wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ pɔyɔɔdɩ tɩ-tɔm 1 Timootee 3:​8-10, 12 taa yɔ tɩ-taa. (Kalɩ 1 Timootee 3:​8-10, 12.) Pɩwɛɛ se ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖʋ ɛkɛ ‘ɛyʋ weyi ɛmʋnaa yɔ.’ Tɔm loyaɣ ŋga, papɩzɩɣ nɛ pɛɖɛzɩ-kɛ ɖɔɖɔ se ‘ɛyʋ weyi ɛmʋnaa se pañamɩ-ɩ yɔ.’ Pɩtɩwɩlɩ se pɩtɩpɔzɩ kpa se ŋhoŋi yaa ŋla faawɩyɛ. (Ekl. 3:​1, 4) Ɛlɛ pɩwɩlɩɣ se pɩcɛyaa se ŋla tʋma wena paɖʋʋ-ŋ yɔ a-tɩŋa camɩyɛ. Ye paa ɛzɩmtaa, ŋlakɩ tʋma wena paɖʋʋ-ŋ yɔ camɩyɛ nɛ ŋtɛŋ-yɛ alɩwaatʋ yɔɔ yɔ, piyeki nɛ ɛgbɛyɛ taa koobiya ñamɩ-ŋ nɛ pɩkɩlɩ.

15. Ye pɔtɔm se ‘ŋtaakɛ nɔsɩ naalɛ tʋ’ nɛ ‘ŋtaasɔɔlɩ mulum kɛzɛɣa’ yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe?

¹⁵ Ye pɔtɔm se ‘ŋtaakɛ nɔsɩ naalɛ tʋ’ yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se ŋkɛ ɛyʋ weyi ɛwɛ toovenim nɛ papɩzɩɣ nɛ pataa-ɩ liu yɔ. Ŋɖɔŋ ñɔ-tɔm yɔɔ nɛ ŋŋpeɣziɣ ɛyaa lalaa. (Adu. 3:32) Ye pɔtɔm se ‘ŋtaasɔɔlɩ mulum kɛzɛɣa’ yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se ŋwɛɛ toovenim tadɩyɛ nʋmɔʋ taa nɛ liidiye hɔɔlʋʋ taa. Ŋŋtɩŋɩɣnɩ taabalɩyɛ kɩbanɖɛ nɖɩ ɖɩwɛ ña nɛ ño-koobiya mɩ-hɛkʋ taa yɔ ɖɩ-yɔɔ se ŋhiɣ liidiye.

16. (a) Ye pɔtɔm se ‘ŋtaakɛ sʋlʋm sakɩyɛ ñɔyʋ’ yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe? (b) Ye pɔtɔm se ŋwɛɛnɩ «ɛhʋyɛ kele kele ñɩnɖɛ» yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe?

¹⁶ Ye pɔtɔm se ‘ŋtaakɛ sʋlʋm sakɩyɛ ñɔyʋ’ yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se ŋtaakɛ sʋlʋm kpaŋɩyʋ yaa ŋtaakɛ weyi pasɩmɩ-ɩ se ɛñɔʋ sʋlʋm sakɩyɛ yɔ. Ye pɔtɔm se ŋwɛɛnɩ «ɛhʋyɛ kele kele ñɩnɖɛ» yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se ŋcaɣ wezuu nɛ pɩla nɔɔ kʋɖʋmaɣ nɛ Yehowa paɣtʋ kila. Paa ŋtɩtalɩ pilim yɔ, taabalɩyɛ kɩbanɖɛ wɛɣ ña nɛ Ɛsɔ mɩ-hɛkʋ taa, nɛ taabalɩyɛ nɖɩ ɖiyeki nɛ ŋhiɣ laŋhɛzɩyɛ.

17. Ye pɔtɔm se ‘patakɩɣ nɔɔyʋ se pana se ɛmʋnaa’ yaa ɛtɩmʋna yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe? (1 Timootee 3:10; cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmʋʋ.)

¹⁷ Ye pɔtɔm se ŋkɛ weyi ‘patakɩ-ɩ nɛ pana se ɛmʋnaa’ yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ se ŋlakɩ tʋma wena paɖʋʋ-ŋ yɔ camɩyɛ nɛ papɩzɩɣ nɛ pata-ŋ liu. Ye mbʋ, alɩwaatʋ ndʋ ɛzʋtʋyaa ɖʋʋ-ŋ tʋmɩyɛ naɖɩyɛ yɔ, ɖɔ lɔŋ weyi patasɩɣ-ŋ yɔ nɛ lɔŋ weyi ɛgbɛyɛ tasɩɣ-ŋ yɔ ɩ-yɔɔ camɩyɛ nɛ ŋlabɩ-ɖɩ. Ñaɣ pana nɛ ŋnɩɩ tʋmɩyɛ nɖɩ pɔpɔzʋʋ-ŋ se ŋla yɔ ɖɩ-taa camɩyɛ nɛ ŋtɩlɩ alɩwaatʋ ndʋ tɩ-yɔɔ pɩwɛɛ se ŋtɛm-ɖɩ yɔ. Ye ŋlakɩ tʋma wena paɖʋʋ-ŋ yɔ camɩyɛ nɛ kpekpeka yɔ, koobiya kaɣ naʋ se ŋwɛɛ nɛ ŋɖɛɣnɩ ɛsɩndaa. Ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa, ɩñaɣ pana nɛ ɩfalɩsɩ koobiya abalɩñɩma mba pamɩyɩsɩ-wɛ lɩm yɔ. (Kalɩ 1 Timootee 3:10.) Piya evelisi nasɩyɩ wɛ mɩ-ɛgbɛyɛ taa nɛ sɩwɛnɩ kpaɣnɩ pɩnzɩ 10 nɛ piwolo 14 yaa sɩtɩtalɩ mbʋ nɛ pamɩyɩsɩ-sɩ lɩm na? Sɩwɛnɩ tɩ yɔɔ kpɛlɩkʋʋ ɖʋtʋ kɩbandʋ nɛ sɩñɔɔzʋʋ kediɣzisi camɩyɛ na? Sicosuu tɔm ɖoŋ ɖoŋ kediɣzisi taa nɛ sisusuu tɔm ɖoŋ ɖoŋ? Ye ɛɛɛ yɔ, ɩɖʋ-sɩ tʋma wena amʋnɩ sɩ-wɛtʋ nɛ sɩ-pɩnzɩ yɔ. Ðɩnɛ ɛlɛ ɩwɛɛ nɛ ‘ɩtakɩɣ-sɩ se ɩna se sɩmʋnaa’ yaa sɩtɩmʋna. Piyeki nɛ alɩwaatʋ ndʋ sɩwɛɣnɩ kpaɣnɩ pɩnzɩ 17 nɛ piwolo 19 yɔ, sɩpɩzɩɣ nɛ sɩmʋna se sɩkɛ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖaa.

18. Ye pɔtɔm se ‘patɩna nɔɔyʋ yɔɔ kɩdɛkɛdɩtʋ natʋyʋ’ yɔ, pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe?

¹⁸ Ye pɔtɔm se ‘patɩna ñɔ-yɔɔ kɩdɛkɛdɩtʋ natʋyʋ’ yɔ, pɩwɩlɩɣ se nɔɔyʋ ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛyɔɔdɩ se ŋlakɩ kɩdɛkɛdɩm sɔsɔm nabʋyʋ. Pɩkɛ toovenim se papɩzɩɣ nɛ pakʋ Krɩstʋ mba tɔm ɖulum. Ɛyaa kaakʋ Yesu tɔm ɖulum, nɛ ɛyɔɔdaa se mbʋ ɖɔɖɔ pakaɣ kʋʋ ɛ-wayɩ tɩŋɩyaa tɔm ɖulum. (Yoh. 15:20) Ɛlɛ ye ŋwobi pɩ-yɔɔ nɛ ŋcakɩ wezuu ŋgʋ kɩmʋnaa yɔ ɛzɩ Yesu yɔ, ŋkaɣ wɛnʋʋ hɩɖɛ kɩbanɖɛ ɛgbɛyɛ taa.—Mat. 11:19.

19. Bibl yɔɔdʋʋ se koobiya abalɩñɩma ɩkɛ «walaa mba pɛwɛnɩ halʋ kʋɖʋm yɔ,» pʋ-tɔbʋʋ lɛ suwe?

¹⁹ Pɩwɛɛ se ŋkɛ ‘walʋ weyi ɛwɛnɩ halʋ kʋɖʋm yɔ.’ Ye ŋɖɔkɩ nesi yɔ, pɩwɛɛ se ŋɖɔ paɣtʋ ndʋ Yehowa kaaɖʋ nesi ɖɔkʋʋ yɔɔ kiɖe tɛɛ yɔ tɩ-yɔɔ. Pʋ-tɔbʋʋ se pɩwɛɛ se ŋwɛɛnɩ halʋ kʋɖʋm. (Mat. 19:​3-9) Pɩtɩmʋna kpa se koobu abalɩñɩnʋ Krɩstʋ tʋ ɛcaɣ kʋzʋʋ kɩdɛkɛdʋʋ wezuu. (Ebr. 13:4) Ɛlɛ pɩtɩsɩɩnɩ pi-ɖeke. Pɩwɛɛ se ŋñɔɔnɩ ña-halʋ kpam. Ye mbʋ, pɩfɛyɩ kpa se ŋcɛbɛlɩɣnɩ halaa lalaa.—Yɔɔb 31:1.

20. Ɛzɩma koobu abalɩñɩnʋ nɔɔyʋ pɩzɩɣ nɛ eɖiyi ɛ-hɔʋ taa mba «camɩyɛ»?

²⁰ Pɩwɛɛ se ŋkɛ weyi ‘eɖiyiɣ e-piya nɛ ɛ-maɣmaɣ ɛ-ɖɩɣa taa mba camɩyɛ yɔ.’ Ye ŋkɛ hɔʋ ñʋʋdʋ yɔ, pɩwɛɛ se ŋla tʋmɩyɛ nɖɩ camɩyɛ. Lakɩ hɔʋ taa Ɛsɔ sɛtʋ ɖoŋ ɖoŋ. Ña nɛ ña-halʋ nɛ ñe-piya isusuu tɔm ɖoŋ ɖoŋ. Sɩnɩ ñe-piya nɛ taabalɩyɛ kɩbanɖɛ wɛɛ sɩ nɛ Yehowa pɛ-hɛkʋ taa. (Efɛz. 6:4) Koobu abalɩñɩnʋ weyi ɛcɔŋnɩ ɛ-hɔʋ yɔɔ camɩyɛ yɔ, ɛwɩlɩɣ se ɛpɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ ɛcɔnɩ ɛgbɛyɛ yɔɔ camɩyɛ.—Kpaɣ-tʋ nɛ ŋmaɣzɩnɩ 1 Timootee 3:5.

21. Ye ɩtɩpɩsɩtɩ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖaa yɔ, ɛbɛ ɩpɩzɩɣ nɛ ɩla?

²¹ Koobiya abalɩñɩma, ye ɩtɩpɩsɩtɩ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖaa yɔ, ɖitendi-mɩ ɩkalɩ tɔm ñʋʋ kʋnɛ camɩyɛ nɛ ɩtɩmnɩ Yehowa tɔm ndʋ tɩ-yɔɔ. Ɩtazɩ wɛtʋ kɩbandʋ ndʋ pɩpɔzʋʋ se ɛyʋ ɛwɛɛna pʋcɔ nɛ ɛpɩsɩ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖʋ yɔ tɩ-taa nɛ ɩñaɣ pana nɛ ɩwɛɛnɩ-tʋ. Ɩmaɣzɩ sɔɔlɩm mbʋ ɩwɛnɩ Yehowa nɛ mi-koobiya pɔ-yɔɔ yɔ pɩ-yɔɔ. Iyele nɛ sɔɔlɩm mbʋ ɩwɛna se ɩɖʋ mi-koobiya lɩm yɔ pɩpaɣlɩ nɛ pɩkɩlɩ. (1 Pɩy. 4:​8, 10) Ɩñaɣ pana nɛ ɩpɩsɩ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖaa; ɩkaɣ hiɣu taa leleŋ siŋŋ alɩwaatʋ ndʋ ɩɖʋʋ mi-koobiya lɩm yɔ. Tɛtɛ nɛ Yehowa wazɩ-mɩ siŋŋ pana wena iɖiɣni ñaɣʋ se ɩpɩsɩ ɛgbɛyɛ taa tʋmlaɖaa yɔ a-yɔɔ.—Filp. 2:13.