‘Yaa ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa’

1. Ɛzɩma Yehowa wɩlaa se ɛ-sɛyaa mʋ ñɩm ɛ-ɛsɩndaa?

YEHOWA sɛyaa mʋ ñɩm siŋŋ ɛ-ɛsɩndaa. Ɛkpaɣ Yesu calɩm nɛ ɛyabɩnɩ-wɛ, nɛ ɛɖʋ tʋmɩyɛ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa se pɔcɔnɩ pɔ-yɔɔ. (Tʋma 20:28) Ɛsɔ sɔɔlaa se ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa ɩcɔnɩ ɛ-sɛyaa yɔɔ nɛ sɔɔlɩm. Ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa ɖɔŋ Yesu lɔŋ tasʋʋ yɔɔ nɛ pakpazɩɣ koobiya ɖoŋ nɛ pasɩɣnɩ-wɛ se pɛwɛɛ siɣsiɣ Yehowa ɛsɩndaa.—Iza. 32:​1, 2.

2. Mba yɔɔ Yehowa kɩlɩɣ maɣzʋʋ? (Ezekɩyɛɛlɩ 34:​15, 16)

² Yehowa maɣzɩɣ ɛ-sɛyaa tɩŋa yɔɔ siŋŋ, ɛlɛ ɛmaɣzɩɣ mba panɩɣ siziŋ yɔ pɔ-yɔɔ nɛ pɩkɩlɩɣ. Ɛtɩŋɩɣnɩ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa yɔɔ nɛ ɛsɩɣnɩ mba palabɩ kɩwɛɛkɩm nabʋyʋ nɛ piyele nɛ panɩɣ siziŋ yɔ. (Kalɩ Ezekɩyɛɛlɩ 34:​15, 16.) Ɛlɛ Yehowa sɔɔlaa se ɛsɩnɩ ɖa-tɩŋa alɩwaatʋ ndʋ pɩpɔzʋʋ-ɖʋ sɩnʋʋ yɔ. Ɛsɔɔlaa se ɖɩtɩmnɩ-ɩ nɛ ɛsɩnɩ-ɖʋ, ɛlɛ ɛsɔɔlaa ɖɔɖɔ se ɖɩpɔzɩ mba «pɛkɛ ninɖiɣyaa nɛ wɩlɩyaa» ɛgbɛyɛ taa yɔ se pasɩnɩ-ɖʋ.—Efɛz. 4:​11, 12.

3. (a) Tɔm pɔzʋʋ mbʋ yɔɔ ɖɩkaɣ cosuu tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa? (b) Ɛzɩma tɔm pɔzʋʋ mbʋ pɩ-yɔɔ cosuu pɩzɩɣ nɛ pɩwazɩ ɖa-tɩŋa?

³ Tɔm ñʋʋ kʋnɛ kɩ-taa, ɖɩkaɣ naʋ ɖʋtʋ ndʋ Yehowa laba se pɩsa nɛ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa sɩnɩ-ɖʋ ye ɖa nɛ ɩ ɖa-taabalɩyɛ ɛsʋ kaɖɛ taa yɔ. Ðɩkaɣ cosuu tɔm pɔzʋʋ pʋnɛ pɩ-yɔɔ: Ɛzɩmtaa pɩwɛɛ se ɖɩpɔzɩ ɛzʋtʋyaa se pasɩnɩ-ɖʋ? Ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩpɔzɩ-wɛ se pasɩnɩ-ɖʋ? Nɛ ɛzɩma pasɩɣnɩ-ɖʋ? Paa lɛɛlɛɛyɔ taabalɩyɛ kɩbanɖɛ ɛwɛ ɖa nɛ Yehowa ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ, tɔm pɔzʋʋ mbʋ pɩ-yɔɔ cosuu kaɣ yebu nɛ ɖɩwɛɛnɩ ɛsɩmɩyɛ Yehowa ɖʋtʋ ndʋ tɩ-yɔɔ nɛ pɩkɩlɩ, nɛ tɩpɩzɩɣ nɛ tɩya ɖa-ñʋʋ wiɖiyi.

ƐZƖMTAA PƖWƐƐ SE ‘ÐƖYAA ƐGBƐYƐ TAA ƐZƲTƲYAA’?

4. Ɛbɛ yɔɔ ɖɩyɔɔdʋʋ se Yakubu 5:​14-16, 19, 20 yɔɔdʋʋ ɛyʋ weyi ɛ nɛ Yehowa pa-taabalɩyɛ sʋ kaɖɛ taa yɔ ɛ-tɔm na? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmɩŋ.)

⁴ Tɔm kpɛlɩkɩyʋ Yakubu yɔɔdɩ ɛzɩma Yehowa tɩŋɩɣnɩ ɛzʋtʋyaa yɔɔ nɛ ɛsɩɣnɩ-ɖʋ yɔ pɩ-tɔm. Ɛyɔɔdaa se: «Pɩwɩɣ mɩ-taa nɔɔyʋ? Ɛyaa ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa ɛ-cɔlɔ.» (Kalɩ Yakubu 5:​14-16, 19, 20.) Masɩ sɩnɛ sɩ-taa, Yakubu wɛɛ nɛ ɛyɔɔdʋʋ ɛyʋ weyi ɛ nɛ Yehowa pa-taabalɩyɛ sʋ kaɖɛ taa yɔ ɛ-tɔm na. Ɛbɛ yɔɔ ɖɩyɔɔdʋʋ mbʋ? Yakubu tɩyɔɔdɩ se kʋdɔndʋ ɛyaa ɖɔkɔtɔ, ɛlɛ ɛyɔɔdaa se ɛyaa ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa nɛ pasɩnɩ-ɩ. Pɩtasɩ lɛ, ɛyɔɔdaa se kʋdɔndʋ ɛnʋ ɛ-yɔɔ kaɣ cɛbʋ alɩwaatʋ ndʋ Ɛsɔ kpeɣu-i ɛ-kɩwɛɛkɩm yɔ. Ðoŋ ɖoŋ lɛ pɩsa nɛ ɛyʋ weyi pɩwɩɣ-ɩ yɔ ɛ-yɔɔ cɛ lɛ, pɩwɛɛ se ewolo nɛ ɛna ɖɔkɔtɔ nɛ eheyi-i ɛzɩma pɩlakɩ-ɩ yɔ. Pʋwayɩ lɛ, pɩwɛɛ se ɛɖɔ ɖɔkɔtɔ lɔŋ tasʋʋ yɔɔ. Mbʋ ɖɔɖɔ ye ɖɩsɔɔlaa se taabalɩyɛ kɩbanɖɛ ɛɖaɣnɩ wɛʋ ɖa nɛ Yehowa ɖɛ-hɛkʋ taa yɔ, pɩwɛɛ se ɖiwolo nɛ ɖɩna ɛzʋtʋyaa nɛ ɖiheyi-wɛ kaɖɛ nɖɩ ɖɩkatɩɣ yɔ ɖɩ-tɔm. Nɛ pʋwayɩ lɛ, ɖɩɖɔ lɔŋ weyi patɩŋɩɣnɩ Bibl yɔɔ nɛ patasɩ-ɖʋ yɔ ɩ-yɔɔ.

5. Ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩla nɛ ɖɩna se taabalɩyɛ kɩbanɖɛ wɛ ɖa nɛ Yehowa ɖɛ-hɛkʋ taa?

⁵ Yakubu ñʋʋ 5 taa, Yakubu seɣtiɣ-ɖʋ se ɖiwolo nɛ ɖɩna ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa alɩwaatʋ ndʋ ɖɩnaɣ se ɖa nɛ Yehowa ɖa-taabalɩyɛ caɣ sʋʋ kaɖɛ taa yɔ. Ɛlɛ pɩcɛyaa kpem se ɖɩpɔzɩ-wɛ se pasɩnɩ-ɖʋ pʋcɔ nɛ ɖa nɛ Yehowa ɖa-taabalɩyɛ sʋʋ kaɖɛ taa. Ye mbʋ, pɩwɛɛ se ɖiheyi ɖa-tɩ toovenim. Masɩ heyiɣ-ɖʋ se ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩmaɣzɩ se taabalɩyɛ kɩbanɖɛ wɛ ɖa nɛ Yehowa ɖɛ-hɛkʋ taa ɛlɛ toovenim taa lɛ pɩtɩkɛ mbʋ. (Yak. 1:22) Mbʋ kaatalɩnɩ kajalaɣ pɩnzɩ mɩnʋʋ taa tɛtʋ ndʋ payaɣ se Saardɩ yɔ tɩ-taa Krɩstʋ ñɩma nabɛyɛ. Pamaɣzaɣ se pɔ-tɔm kaakɛdɩnɩ Yehowa, ɛlɛ Yesu heyi-wɛ se pɔ-tɔm tɩtasɩ kɛdɩnʋʋ Yehowa. (Natʋ 3:​1, 2) Ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ ɖɩla nɛ ɖɩna se taabalɩyɛ kɩbanɖɛ wɛ ɖa nɛ Yehowa ɖɛ-hɛkʋ taa? Mbʋ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla yɔ pɩ-taa nabʋyʋ lɛ se ɖɩpɔzɩ ɖa-tɩ se: «Kpekpeka ŋga maawɛna alɩwaatʋ ndʋ pamɩyɩsɩ-m lɩm yɔ kɛkpɛndɩ kɛwɛ mbʋ? (Natʋ 2:​4, 5) Mɔnsɔɔlɩ Bibl kalʋʋ nɛ mamaɣzɩɣ tɔm ndʋ mankalɩɣ yɔ tɩ-yɔɔ ɛzɩ ɖooo lɛ yɔ? Mowoki kediɣzisi tɩŋa na? Mɔñɔɔzʋʋ-sɩ pʋcɔ nɛ mowoki? Mɔnsɔɔlɩ tɔm susuu ɛzɩ ɖooo lɛ yɔ yaa mɔnsɔɔlɩ aleɣya nɛ pɩkɩlɩ? Mamaɣzɩɣ tomnaɣ yɔɔ wondu yɔɔ lɛɛlɛɛyɔ nɛ pɩkɩlɩ ɖooo lɛ?» Tɔm pɔzʋʋ mbʋ pɩ-yɔɔ cosuu pɩzɩɣ pɩsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩna se ɛzɩ ɖa nɛ Yehowa ɖa-taabalɩyɛ kpɛndɩ ɖɩwɛ ɖoŋ na. Ɛlɛ ye ɖiɖiɣzinaa se ɖa nɛ Yehowa ɖa-taabalɩyɛ caɣ sʋʋ kaɖɛ taa yɔ, pɩwɛɛ se ɖɩla nabʋyʋ kpɛdɛyɛ nɛ ɖɩtaatɛzɩ wɛɛkʋʋ. Ye ɖɩɩpɩzɩɣ se ɖɩla nabʋyʋ ɖa-maɣmaɣ nɛ ɖɩcɛyɩsɩ ɖa nɛ Yehowa ɖa-taabalɩyɛ yaa ye ɖɩtɛm labʋ kɩwɛɛkɩm nabʋyʋ yɔ, pɩwɛɛ se ɖɩpɔzɩ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa nɛ pasɩnɩ-ɖʋ.

6. Ye nɔɔyʋ ɛlabɩ kɩwɛɛkɩm sɔsɔm nabʋyʋ yɔ, ɛbɛ pɩwɛɛ se ɛla?

⁶ Ɛlɛ kɩwɛɛkɩm nabʋyʋ pɩzɩɣ piyele nɛ palɩzɩ ɛyʋ ɛgbɛyɛ taa ye etikpiɖi yɔ. Ye nɔɔyʋ ɛlabɩ kɩwɛɛkɩm mbʋ yɔ, pɩcɛyaa se ewolo nɛ ɛna ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa. (1 Kɔr. 5:​11-13) Ɛyʋ weyi ɛlabɩ kɩwɛɛkɩm sɔsɔm yɔ, ɛ-maɣmaɣ ɛɛpɩzɩɣ nɛ ɛñɔɔzɩ ɛ nɛ Yehowa pa-taabalɩyɛ. Pɩsa nɛ Yehowa kpaɣ ɛ-kɩwɛɛkɩm mbʋ nɛ ekpeɣ-i lɛ, pɩpɔzʋʋ se ‘ɛla tʋma wena awɩlɩɣ se ekpiɖi ɛ-kɩwɛɛkɩm yɔɔ yɔ.’ (Tʋma 26:20) Tʋma ana a-taa naɖɩyɛ lɛ se ewolo nɛ ɛna ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa.

7. Mba ɖɔɖɔ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa sɩɣna?

⁷ Pɩtɩkɛ ɛyaa mba palabɩ kɩwɛɛkɩm sɔsɔm nabʋyʋ yɔ pe-ɖeke ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa sɩɣna; ɛlɛ pasɩɣnɩ ɖɔɖɔ mba pɛwɛnɩ ɛjandʋ natʋyʋ fezuu taa yɔ. (Tʋma 20:35) Pɩtɩla pɩwɛ-ŋ kaɖɛ kpem se ŋlʋbɩnɩ kɔɖɛyɩ kɩdɛkɛdʋʋ nakʋyʋ. Pɩpɩzɩɣ nɛ pɩlabɩ-ŋ kaɖɛ nɛ pɩkɩlɩ kɔzɩ kɔzɩ ye ŋñɔwaɣ tabakʋʋyaɣ, ŋcɔŋnaɣ kʋzʋʋ kɩlɛmɩŋ yaa ŋŋcaɣ wezuu kɩdɛkɛdʋʋ pʋcɔ nɛ ŋtɩlɩɣ toovenim yɔ. Pɩfɛyɩ se ŋlʋbɩnɩ kala ana ñe-ɖeke. Ŋpɩzɩɣ nɛ ŋyɔɔdɩnɩ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyʋ weyi ŋtaɣ-ɩ liu se ɛkaɣ-ŋ welisinuu nɛ ɛtasɩ-ŋ lɔŋ kɩbaŋ nɛ eyele nɛ ña-taa tɛ se ye ŋwobi pɩ-yɔɔ nɛ ŋlʋkɩnɩ kɔɖɛyɩ kɩdɛkɛdʋʋ yɔ ñɔ-tɔm pɩzɩɣ nɛ pɩkɛdɩnɩ Yehowa yɔ. (Ekl. 4:12) Pɩtɩla pitibi-ŋ yɔɔɔ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋwɛɛ nɛ ŋlʋkɩnɩ kɔɖɛyɩ kɩdɛkɛdʋʋ ɛlɛ pɩɩcɔʋ. Ye mbʋ yɔ, ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa kaɣ-ŋ tɔzʋʋ se Yehowa taa wɛ-ŋ nɛ leleŋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ŋpɔzɩ-wɛ se pasɩnɩ-ŋ. Nɛ pɩwɩlɩɣ se ŋŋtaɣ ña-maɣmaɣ ño-ɖoŋ liu nɛ ŋmaɣzɩɣ ña nɛ Yehowa mɩ-taabalɩyɛ yɔɔ.—1 Kɔr. 10:12.

8. Pɩtɩŋa pɩ-taa pɩcɛyaa se ɖiwolo nɛ ɖɩna ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa se pasɩnɩ-ɖʋ? Lɩzɩ pɩ-taa.

⁸ Pɩtɩkɛ pɩtɩŋa pɩ-taa pɩcɛyaa se ɖiwolo nɛ ɖɩna ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa se pasɩnɩ-ɖʋ. Ðɩkpaɣ se ŋyɔɔdɩ tɔm natʋyʋ nɛ pɩɖʋ koobu nɔɔyʋ ɖɩwɩzɩyɛ, yaa ŋtɩpɩzɩ nɛ ŋɖɔkɩ ña-pana wɛtʋ natʋyʋ taa. Mbʋ ɛzɩ ŋŋwoba nɛ ŋna ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa kpaagbaa lɛ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋɖɔ Yesu lɔŋ tasʋʋ yɔɔ nɛ ŋwolo nɛ ŋna ño-koobu ɛnʋ nɛ ɩñɔɔzɩ tɔm ndʋ tɩwɛ mɩ-hɛkʋ taa yɔ. (Mat. 5:​23, 24) Ŋpɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ ŋñɩnɩ ɖɛ-ɛgbɛyɛ takayɩsɩ taa nɛ ŋna mbʋ ŋpɩzɩɣ ŋla nɛ ŋwɛɛnɩ hɛɛɛ wɛtʋ, suuɖu nɛ tɩ ɖɔkʋʋ nɛ pɩkɩlɩ yɔ. Ye ŋlabɩ pɩtɩŋa mbʋ yɔ ɛlɛ ŋmaɣzɩɣ se pɩpɔzʋʋ se pasɩnɩ-ŋ yɔ, ŋpɩzɩɣ nɛ ŋyɔɔdɩnɩ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyʋ nɔɔyʋ nɛ ɛsɩnɩ-ŋ. Takayaɣ ŋga apostoloo Pɔɔlɩ ma Filiipi mba yɔ ka-taa, eheyi koobu abalɩñɩnʋ nɔɔyʋ se ɛsɩnɩ Evoodii nɛ Sɛntiisi nɛ pɔñɔɔzɩ tɔm ndʋ tɩkɔm pɛ-hɛkʋ taa yɔ. Nɛ mbʋ ɖɔɖɔ ñɛ-ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyʋ nɔɔyʋ pɩzɩɣ nɛ ɛsɩnɩ-ŋ.—Filp. 4:​2, 3.

ƐBƐ YƆƆ PƖWƐƐ SE ÐƖPƆZƖ ƐGBƐYƐ TAA ƐZƲTƲYAA SE PASƖNƖ-ÐƲ?

9. Ye ɖɩlabɩ kɩwɛɛkɩm nabʋyʋ yɔ, ɛbɛ yɔɔ pɩwɛɛ se ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩyɔɔdɩnɩ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa paa fɛyɛ ɛkpaɣ-ɖʋ yɔ? (Aduwa 28:13)

⁹ Ye ɖɩlabɩ kɩwɛɛkɩm sɔsɔm nabʋyʋ yaa ye ɖɩwɛɛ nɛ ɖɩlʋkɩnɩ ɛjandʋ natʋyʋ ɛlɛ pɩɩcɔʋ yɔ, pɩpɔzʋʋ-ɖʋ tisuu nɛ abalɩtʋ pʋcɔ nɛ ɖɩpɔzɩ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa se pasɩnɩ-ɖʋ. Paa fɛyɛ ɛkpaɣ-ɖʋ yɔ, pɩwɛɛ se ɖɩñaɣ pana nɛ ɖɩyɔɔdɩnɩ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa. Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ, Yehowa lɩzɩ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa se pasɩnɩ-ɖʋ nɛ taabalɩyɛ kɩbanɖɛ wɛɛ ɖa nɛ ɩ ɖɛ-hɛkʋ taa. Ye mbʋ, alɩwaatʋ ndʋ ɖiwoki nɛ ɖɩyɔɔdɩnɩ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa yɔ, ɖɩwɩlɩɣ se ɖɩtaɣ Yehowa liu nɛ ɖɩñaŋɩ-ɩ. Ðɩwɩlɩɣ ɖɔɖɔ se ɖiɖiɣzinaa se pɩpɔzʋʋ se Yehowa ɛsɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖiwolo pɩ-yɔɔ nɛ ɖɩla mbʋ pɩtʋʋzaa yɔ. (Keɣ. 94:18) Pɩtasɩ lɛ, ye ɖɩlabɩ kɩwɛɛkɩm nɛ ɖikuli pɩ-yɔɔ nɛ ɖiheyi ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa nɛ ɖiyele-pʋ labʋ yɔ, Yehowa kaɣ kpaɣʋ nɛ ekpeɣ-ɖʋ.—Kalɩ Aduwa 28:13.

10. Ye ɖɩlabɩ kɩwɛɛkɩm nabʋyʋ nɛ ɖɩmɛsɩ-pʋ yɔ, ɛbɛ pɩzɩɣ nɛ pɩtalɩ-ɖʋ?

¹⁰ Alɩwaatʋ ndʋ ɖiheyiɣ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa ɖa-kɩwɛɛkɩm yɔ, Yehowa pɩzɩɣ nɛ ɛkpaɣ nɛ ekpeɣ-ɖʋ nɛ taabalɩyɛ kɩbanɖɛ ɖaɣnɩ wɛʋ ɖa nɛ ɩ ɖɛ-hɛkʋ taa. Ɛlɛ ye ɖɩmɛsɩ-pʋ yɔ, pɩkɔŋnɩ-ɖʋ kaɖɛ nɛ pɩkɩlɩ. Alɩwaatʋ natʋyʋ Wiyaʋ Daviid kaalabɩ kɩwɛɛkɩm nɛ ɛmɛsɩ-pʋ, piyeba nɛ ɛnɩɩ siziŋ siŋŋ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɛɛnawa se taabalɩyɛ kɩbanɖɛ taatasɩ wɛʋ ɛ nɛ Yehowa pɛ-hɛkʋ taa. (Keɣ. 32:​3-5) Alɩwaatʋ ndʋ pɩwɩɣ-ɖʋ yaa ɖɩmʋʋ heŋ nɩɩyɩ yɔ, ye ɖɩtɩla nabʋyʋ kpɛdɛyɛ yɔ, ɖɩnɩɣ siziŋ nɛ pɩkɩlɩ; mbʋ ɖɔɖɔ ye ɖɩlabɩ kɩwɛɛkɩm nabʋyʋ nɛ ɖitiheyi ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa lɔŋ se pasɩnɩ-ɖʋ yɔ, ɖɩnɩɣ siziŋ nɛ pɩkɩlɩ. Yehowa tɩsɔɔlɩ se pɩtalɩ-ɖʋ mbʋ, pʋyɔɔ eheyiɣ-ɖʋ se ye ɖɩlabɩ kɩwɛɛkɩm sɔsɔm nabʋyʋ yɔ, ɖiwolo nɛ ɖɩna ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa nɛ pasɩnɩ-ɖʋ nɛ taabalɩyɛ kɩbanɖɛ ɖaɣnɩ wɛʋ ɖa nɛ ɩ ɖɛ-hɛkʋ taa.—Iza. 1:​5, 6, 18.

11. Ye ɖɩlabɩ kɩwɛɛkɩm sɔsɔm nabʋyʋ yaa ɖɩnɩwa se nɔɔyʋ labɩ kɩwɛɛkɩm sɔsɔm nabʋyʋ nɛ ɖɩmɛsɩ-pʋ yɔ, ɖoŋ weyi pɩpɩzɩɣ nɛ pɩwɛɛnɩ ɛgbɛyɛ yɔɔ?

¹¹ Ye ɖɩlabɩ kɩwɛɛkɩm sɔsɔm nabʋyʋ nɛ ɖɩmɛsɩ-pʋ yɔ, pɩpɩzɩɣ nɛ pɩkɔnɩ ɛyaa lalaa kaɖɛ. Ɛbɛ yɔɔ ɖɩyɔɔdʋʋ mbʋ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ ɖa-kɩwɛɛkɩm pɩzɩɣ piyele nɛ fezuu kiɖeɖeu ɛɛtasɩɣ labʋ tʋmɩyɛ ɛgbɛyɛ yɔɔ. Nɛ pɩpɩzɩɣ ɖɔɖɔ nɛ pɩwɛɛkɩ laŋhɛzɩyɛ nɖɩ ɖɩwɛ koobiya hɛkʋ taa yɔ. (Efɛz. 4:30) Ye ɖɩnɩwa se koobu nɔɔyʋ labɩ kɩwɛɛkɩm sɔsɔm nabʋyʋ nɛ ɖihuuzi ɛsa pɩ-yɔɔ yɔ, ɖa ɖɔɖɔ ɖɩlabɩ kɩwɛɛkɩm. (Lev. 5:1) Pʋyɔɔ lɛ, pɩwɛɛ se ɖiseɣti weyi ɛlabɩ kɩwɛɛkɩm sɔsɔm yɔ se ewolo nɛ eheyi ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa. Ɛlɛ ye alɩwaatʋ ɛwɛɛ nɛ tɩɖɛɣ nɛ koobu ɛnʋ etiwolo se ɛna ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa yɔ, pɩwɛɛ se sɔɔlɩm mbʋ ɖɩwɛnɩ Yehowa yɔɔ yɔ piseɣti-ɖʋ nɛ ɖiwolo ɖiheyi-wɛ kɩwɛɛkɩm mbʋ ɛlaba yɔ. Ye ɖɩlabɩ mbʋ yɔ, pɩkandɩyɩɣ ɛgbɛyɛ yɔɔ nɛ ɖɩsɩɣnɩ koobu weyi ɛlabɩ kɩwɛɛkɩm yɔ se taabalɩyɛ kɩbanɖɛ ɛɖaɣnɩ wɛʋ ɛ nɛ Yehowa pɛ-hɛkʋ taa.

ƐZƖMA ƐZƲTƲYAA SƖƔNƖ-ÐƲ?

12. Ɛzɩma ɛzʋtʋyaa sɩɣnɩ mba pañɩnɩɣ se taabalɩyɛ kɩbanɖɛ ɛɖaɣnɩ wɛʋ pa nɛ Yehowa pɛ-hɛkʋ taa yɔ?

¹² Bibl heyiɣ ɛzʋtʋyaa se pasɩnɩ mba pañɩnɩɣ se taabalɩyɛ kɩbanɖɛ ɛɖaɣnɩ wɛʋ pa nɛ Yehowa pɛ-hɛkʋ taa yɔ. (1 Tes. 5:14) Ye ŋlabɩ kɩwɛɛkɩm yɔ, ɛzʋtʋyaa pɩzɩɣ nɛ pɔpɔzɩ-ŋ tɔm ndɩ ndɩ se pɩsa nɛ patɩlɩ ña-lɩmaɣza nɛ ɛzɩma pɩlakɩ-ŋ yɔ. (Adu. 20:5) Pɩpɩzɩɣ pɩlabɩ-ŋ kaɖɛ se ŋheyi ɛzʋtʋyaa ña-taa tɔm mbʋ pʋyɔɔ yɔ fɛyɛ kpaɣ-ŋ se ŋheyi-wɛ mbʋ pɩlaba yɔ pɩ-tɔm. Ɛlɛ ye ŋheyi ɛzʋtʋyaa kaɖɛ nɖɩ ŋkatɩɣ yɔ ɖɩ-tɔm yɔ, pɩsɩɣnɩ-wɛ nɛ patɩlɩ ɛzɩma papɩzɩɣ nɛ pasɩnɩ-ŋ yɔ. Sɔɔndʋ ɛtaakpa-ŋ se pɩtaakɛdɩ nɛ ŋyɔɔdɩ tɔm ndʋ tɩtɩmʋna yɔ. (Yɔɔb 6:3) Ɛzʋtʋyaa ɩɩkaɣ kpedesuu se pahʋʋnɩ-ŋ tɔm, ɛlɛ pakaɣ-ŋ welisinuu camɩyɛ nɛ panɩɩ wɛtʋ ndʋ tɩ-taa ŋwɛɛ yɔ tɩ-taa pʋcɔ nɛ patasɩ-ŋ lɔŋ. (Adu. 18:13) Ɛzʋtʋyaa nawa se pʋcɔ nɛ pasɩnɩ nɔɔyʋ fezuu taa lɛ, pɩkpakɩɣ alɩwaatʋ; pʋyɔɔ lɛ pɩpɩzɩɣ nɛ pɩpɔzɩ se ña nɛ wɛ ɩkatɩ tam sakɩyɛ pʋcɔ nɛ papɩzɩ pasɩnɩ-ŋ.

13. Ɛzʋtʋyaa tɩmɩɣ ɖɔ-yɔɔ nɛ patɩŋnɩ Bibl yɔɔ nɛ patasɩ-ɖʋ lɔŋ lɛ, ɛzɩma pɩwazɩɣ-ɖʋ? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmɩŋ.)

¹³ Alɩwaatʋ ndʋ ŋwoki nɛ ŋna ɛzʋtʋyaa yɔ, paakaɣ nabʋyʋ labʋ yaa paakaɣ natʋyʋ yɔɔdʋʋ nɛ piyele nɛ ŋtɛzɩɣ ña-tɩ tɔm kʋʋ. Ɛlɛ pakaɣ tɩmʋʋ ñɔ-yɔɔ. Yehowa kaɣ welisuu adɩma wena palabɩ ñɔ-yɔɔ yɔ mbʋ pʋyɔɔ yɔ ‘awɛnɩ ɖoŋ siŋŋ,’ nɛ akaɣ yebu nɛ ŋkpa ɖoŋ nɛ ña-laŋɩyɛ hɛɛ nɛ pɩcɛzɩ ɛzɩma ŋmaɣzaɣ yɔ. Pɩtasɩ lɛ, pakaɣ-ŋ «[taʋ] num Yehowa hɩɖɛ taa.» (Yak. 5:​14-16) «Num» mbʋ lɛ toovenim tɔm ndʋ tɩwɛ Bibl taa yɔ. Ɛzʋtʋyaa kaɣ tɩŋnʋʋ Bibl yɔɔ nɛ pɛhɛzɩ ña-laŋɩyɛ nɛ pasɩnɩ-ŋ nɛ ŋñɔɔzɩ ña nɛ Yehowa mɩ-taabalɩyɛ. (Iza. 57:18) Lɔŋ weyi patɩŋɩɣnɩ Bibl yɔɔ nɛ patasɩ-ŋ yɔ, ɩkaɣ-ŋ kpazʋʋ ɖoŋ nɛ ŋtɛ ña-taa se ŋlakɩ mbʋ pɩtʋʋzaa yɔ. Ɛzʋtʋyaa kaɣ-ŋ sɩnʋʋ nɛ ŋnɩɩ Yehowa nɔɔ, kɛwɛɛ nɛ keheyiɣ-ŋ se: ‘Nʋmɔʋ kɔyɔ. Ðɔ kɩ-taa.’—Iza. 30:21.

14. Ɛzɩ Galaatii mba 6:1 yɔɔdʋʋ yɔ, ɛzɩma ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa sɩɣnɩ koobu weyi «ɛkpɛzɩ nɩŋgbaŋaɣ kɩdɛkɛdaɣ nakɛyɛ» yɔ? (Cɔnɩ ɖɔɖɔ kɩlɛmɩŋ.)

¹⁴ Kalɩ Galaatii mba 6:1. Ye pɔtɔm se Krɩstʋ tʋ nɔɔyʋ kpɛzɩ «nɩŋgbaŋaɣ kɩdɛkɛdaɣ nakɛyɛ» yɔ, pɩwɩlɩɣ se ɛɛɖɔŋ Yehowa paɣtʋ yɔɔ. Pɩtɩla ɛyʋ ɛnʋ ɛkpaɣ lɩmaɣzɩyɛ kɩdɛkɛdɩyɛ naɖɩyɛ yaa ɛlabɩ kɩwɛɛkɩm sɔsɔm nabʋyʋ. Sɔɔlɩm kaɣ seɣtuu ɛzʋtʋyaa nɛ pañaɣ pana nɛ pɔñɔɔzɩ «ɛyʋ ɛnʋ nɛ hɛɛɛ wɛtʋ.» Grɛɛkɩ tɔm piye nɖɩ pɛɖɛzaa se «ɩñɔɔzɩ» yɔ, palakaɣnɩ-ɖɩ tʋmɩyɛ nɛ pɔyɔɔdʋʋ ɛzɩma ɖɔkɔtɔ nɔɔyʋ ñɔɔzʋʋ mɔɔyɛ nɖɩ ɖituwa yɔ se ɖɩpɩsɩ ɖi-lone taa yɔ. Ðɔkɔtɔ kɩbanʋ kaañɔɔzʋʋ mɔɔyɛ nɖɩ ɖɩpɛlaa yɔ se ɖɩtʋʋzɩ camɩyɛ lɛ, ɛñakɩ pana se kʋdɔndʋ ɛtaakɩlɩ siziŋ nɩʋ. Mbʋ ɖɔɖɔ alɩwaatʋ ndʋ ɛzʋtʋyaa sɩɣnɩ weyi ɛkpɛzɩ nɩŋgbaŋaɣ kɩdɛkɛdaɣ nakɛyɛ yɔ, pañakɩ pana se ɛtaanɩɩ siziŋ nɛ pɩkɩlɩ, ɛlɛ palakɩ mbʋ papɩzɩɣ yɔ se patasɩ-ɩ lɔŋ nɛ sɔɔlɩm. Bibl heyiɣ ɛzʋtʋyaa se alɩwaatʋ ndʋ pasɩɣnɩ koobu nɔɔyʋ se ɛɖɔ Bibl paɣtʋ yɔɔ yɔ, ‘pɛ-ɛsa ɩwɛɛ pa-maɣmaɣ pa-tɩ yɔɔ.’ Ɛbɛ yɔɔ? Mbʋ pʋyɔɔ yɔ patɩtalɩ pilim nɛ pa-maɣmaɣ papɩzɩɣ pɛkpɛzɩ nɩŋgbaŋaɣ kɩdɛkɛdaɣ nakɛyɛ. Ye mbʋ, pɩwɛɛ se pakpa pa-tɩ nɛ pataamaɣzɩ se pɛwɛ weewee nɛ pɩkɩlɩ weyi pɛwɛɛ nɛ pasɩɣna yɔ, ɛlɛ pɩwɛɛ se poluzi pa-tɩ nɛ panɩɩ koobu ɛnʋ e-siziŋ.—1 Pɩy. 3:8.

15. Ye ɖɩkatɩ kaɖɛ naɖɩyɛ yɔ, ɛbɛ ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩla?

¹⁵ Ðɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩtaa ɖɛ-ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa liu, mbʋ pʋyɔɔ yɔ pafalɩsɩ-wɛ se pataaheyi mɛsaɣ tɛɛ tɔm ɛyaa lalaa. Pɩtasɩ lɛ, pafalɩsɩ-wɛ se pataatɩŋɩɣnɩ pa-maɣmaɣ pa-lɩmaɣza yɔɔ nɛ patasɩɣ ɛyaa lalaa lɔŋ ɛlɛ patɩŋnɩ Bibl yɔɔ. Pafalɩsɩ-wɛ ɖɔɖɔ se pasɩnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩlʋbɩnɩ kala wena ɖɩkatɩɣ yɔ. (Adu. 11:13; Gal. 6:2) Paa ɛzʋtʋyʋ weyi lɛ, ɛ nɛ ɛ-wɛtʋ. Pɩtasɩ lɛ, ɛzʋtʋyaa nabɛyɛ pɩzɩɣ nɛ pɛwɛɛ niye hɔɔlɩŋ nɩɩyɩ taa nɛ pɩkpaɖɩ lalaa. Paa mbʋ yɔ ye ɖɩkatɩ kaɖɛ naɖɩyɛ yɔ, ɖɩpɩzɩɣ nɛ ɖɩyɔɔdɩnɩ paa ɛzʋtʋyʋ weyi faaa. Ɛlɛ pɩfɛyɩ se ɖɩcɔʋ ɛzʋtʋyaa mba pɔ-yɔɔ kʋɖʋm kʋɖʋm nɛ ɖɩpɔzʋʋ-wɛ lɔŋ tasʋʋ se pɩsa nɛ peheyi-ɖʋ ndʋ ɖɩsɔɔlaa se ɖɩnɩɩ yɔ. Ye ɖɩlakɩ mbʋ yɔ, pɩwɛ ɛzɩ ɖɩtɩsɔɔlɩ «wɩlɩtʋ kɩbandʋ» ndʋ tɩwɛ Bibl taa yɔ ɛlɛ ɖɩsɔɔlaa se ‘pasaɣyɩ ɖa-nɩŋgbaaŋ taa’ yɔ. (2 Tim. 4:3) Alɩwaatʋ ndʋ ŋheyiɣ ɛzʋtʋyʋ nɔɔyʋ kaɖɛ nɖɩ ŋwɛɛ nɛ ŋkatɩɣ yɔ ɖɩ-tɔm yɔ, ɛpɩzɩɣ nɛ ɛpɔzɩ-ŋ se ŋtɛm ɛzʋtʋyaa nabɛyɛ heyuu kaɖɛ nɖɩ ɖɩ-tɔm na? Ye ɛɛɛ, lɔŋ weyi patasɩ-ŋ? Tɩ luzuu pɩzɩɣ piseɣti ɛzʋtʋyʋ ɛnʋ nɛ ɛlɩzɩ se ɛpɔzʋʋ ɛzʋtʋyʋ lɛlʋ lɔŋ tasʋʋ pʋcɔ nɛ ecosi-ŋ.—Adu. 13:10.

MBƲ PƖWƐƐ SE ÐA-MAƔMAƔ ÐƖLA YƆ

16. Ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖa-maɣmaɣ ɖɩla?

¹⁶ Pɩkɛ toovenim se ɛzʋtʋyaa tasɩɣ-ɖʋ lɔŋ nɛ pasɩɣnɩ-ɖʋ alɩwaatʋ ndʋ ɖɩkatɩɣ kaɖɛ naɖɩyɛ yɔ, paa mbʋ yɔ paakpakɩɣ lɩmaɣza ɖo-lone taa. Ða-taa paa weyi pɩwɛɛ se ɛtɩŋnɩ ɛ-yɔɔdaɣ nɛ ɛ-lakasɩ yɔɔ nɛ ɛwɩlɩ paa evemiye nɖɩ se ɛsɔɔlɩ Yehowa nɛ ɛsɔɔlaa se ɛ-tɔm ɛkɛdɩnɩ-ɩ, nɛ ɛkaɣ-ɖʋ sɩnʋʋ nɛ ɖɩkpaɣ lɩmaɣza kɩbana nɛ ɖɩwɛɛ siɣsiɣ ɛ-ɛsɩndaa. (Roma 14:12) Ye mbʋ, ɛzʋtʋyaa iiheyiɣ-ɖʋ mbʋ pɩwɛɛ se ɖɩla wɛtʋ natʋyʋ taa yɔ, ɛlɛ pawɩlɩɣ-ɖʋ Bibl taa tɔm ndʋ Yehowa maɣzɩɣ wɛtʋ ndʋ tɩ-yɔɔ yɔ nɛ pʋwayɩ lɛ, ɖa-maɣmaɣ ɖɩkpaɣ lɩmaɣza. Ye ɖɩɖɔŋ lɔŋ weyi patɩŋɩɣnɩ Bibl yɔɔ nɛ patasɩɣ-ɖʋ yɔ ɩ-yɔɔ yɔ, pɩsɩɣnɩ-ɖʋ nɛ ɖɩfalɩsɩ ‘ɖoŋ weyi ɖɩwɛna se ɖɩnɩɩ tɔm taa yɔ’ nɛ piyeki nɛ ɖɩkpaɣ lɩmaɣza kɩbana.—Ebr. 5:14.

17. Ɛbɛ pɩwɛɛ se ɖɩtɛ ɖa-taa se ɖɩlakɩ?

¹⁷ Pɩkɛnɩ-ɖʋ waɖɛ kpem se ɖɩkɛ Yehowa sɛyaa. Yesu kɛnɩ «ninɖiɣyu kɩbanʋ,» nɛ Yehowa tiyi-i se ɛhɛyɩ kɩhɛyʋʋ pʋ-ñʋʋ taa ɖɔ-yɔɔ se pɩsa nɛ ɖihiɣ waɖɛ nɛ ɖɩcaɣ wezuu tam. (Yoh. 10:11) Pɩtasɩ lɛ, Yehowa ha-ɖʋ ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa se pɔcɔnɩ ɖɔ-yɔɔ ɛzɩ ɛlabʋ tamaɣ yɔ. Ɛyɔɔdaa se: «Mankaɣ-mɩ haʋ ninɖiɣyaa ɛzɩ ma-maɣmaɣ ma-laŋɩyɛ sɔɔlʋʋ yɔ, nɛ pakaɣ-mɩ calʋʋ nɛ sɩmtʋ nɛ lɛɣtʋ.» (Yer. 3:15) Ye mbʋ, ye ɖiɖiɣzinaa se ɖe-tisuu wɛɛ nɛ pɩhɛɣ yɔ, sɔɔndʋ ɛtaakpa-ɖʋ se ɖɩyaa ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa se pasɩnɩ-ɖʋ. Tɛtɛ nɛ ɖɩtɛ ɖa-taa se ɖɩlakɩ mbʋ payɩ ɖɩpɩzɩɣ yɔ nɛ ɖʋtʋ ndʋ Yehowa laba se ɛgbɛyɛ taa ɛzʋtʋyaa ɩsɩnɩ-ɖʋ yɔ tɩwazɩ-ɖʋ.