Chanru teʼkawuuq saʼ li xpaabʼal li hermaan winq li toj saajebʼ?

1. Kʼaru teʼxbʼaanu ebʼ li hermaan winq re naq us teʼelq?

LI AWABʼEJ David kixye re laj Salomón: «Kawaq aachʼool ut wanqat joʼ chaabʼil winq» (1 Rey. 2:​1-3). Chixjunilebʼ laj paabʼanel winq us raj naq teʼxyuʼami li naʼlebʼ aʼin. Re naq us teʼelq, tento teʼxtzol abʼink chiru li xchaqʼrabʼ li Jehobʼa ut teʼxyuʼami li xnaʼlebʼ li Santil Hu (Luc. 2:52). Kʼaʼut jwal wank xwankil naq ebʼ li hermaan winq li saajebʼ teʼkawuuq saʼ li xpaabʼal?

2, 3. Kʼaʼut jwal wank xwankil naq li hermaan winq li saajebʼ teʼkawuuq saʼ li xpaabʼal?

² Ebʼ li hermaan winq wankebʼ naabʼal xkʼanjel saʼ li xjunkabʼal ut saʼ li chʼuut. Wi laaʼat jun li hermaan winq li saajat, chʼolchʼo naq ak xaakʼoxla rix ebʼ li kʼanjel li tatruuq xtawbʼal. Maare ak xaakʼubʼ naq tat-oq joʼ aj kʼamolbʼe saʼ li puktesink, aj tenqʼanel saʼ li chʼuut ut moqon joʼ cheekel winq. Maare taawaj ajwiʼ sumlaak ut naq twanq aawalal aakʼajol (Efes. 6:4; 1 Tim. 3:1). Re naq taataw aʼin ut naq us tat-elq tento naq kawaqat saʼ laapaabʼal.b

³ Kʼaru ttenqʼanq aawe re naq tatkawuuq saʼ laapaabʼal? Kʼaru ebʼ li kʼanjel li ttenqʼanq aawe tento taatzol? Ut chanru taakawresi aawibʼ anaqwan re naq us tat-elq saʼ li kʼanjel li taakʼul moqon? Qilaq.

KʼARU TTENQʼANQ AAWE RE NAQ TATKAWUUQ SAʼ LAAPAABʼAL?

4. Bʼar tatruuq xtawbʼal ebʼ li chaabʼil eetalil? (Chaawil ebʼ li jalam u).

⁴ Sikʼ li chaabʼil eetalil. Naru taatzʼil rix li eetalil chirixebʼ li winq li tiikebʼ xchʼool chiru li Yos li naʼaatinak wiʼ li Santil Hu, li xeʼxkʼutbʼesi naq nekeʼxra li Yos ut xeʼril li xtenamit saʼ jalan jalanq li naʼlebʼ. Chʼolchʼo naq saʼ laajunkabʼal ut saʼ laachʼuut wankebʼ li hermaan li kawebʼ saʼ xpaabʼal rikʼin li tatruuq xkʼambʼal aawe (Heb. 13:7). Joʼkan ajwiʼ, wank li eetalil li tzʼaqal re ru li kixkanabʼ li Jesukriist (1 Ped. 2:21). Naq taatzʼil rix chixjunil ebʼ li eetalil aʼin, kʼoxla li chaabʼil naʼlebʼ li nawulak chaawu chirix li junjunq (Heb. 12:​1, 2). Moqon, kʼoxla rix li taabʼaanu re naq taakʼam aawe rikʼinebʼ.

5. Kʼaru tatruuq xbʼaanunkil re naq taanaw kʼoxlak chiʼus ut kʼaʼut jwal wank xwankil? (Salmo 119:9).

⁵ Chiwanq ut «kʼuula saʼ laachʼool li chaabʼil […] kʼaʼuxl» (Prov. 3:21). Ebʼ li winq li nekeʼxyuʼami li naʼlebʼ aʼin, nekeʼxkʼe xhoonal re xkʼoxlankil rix li nekeʼxsikʼ xbʼaanunkil saʼ li xyuʼam. Joʼkan naq, kʼe aachʼool chi xyuʼaminkil li naʼlebʼ aʼin ut maatzʼeq. Kʼaʼut? Saʼ li ruuchichʼochʼ aʼin li xkʼihalil li saaj nekeʼxkanabʼ naq li nekeʼxkʼoxla ut nekeʼrekʼa ttaqlanq saʼ xbʼeenebʼ (Prov. 7:7; 29:11). Joʼkan ajwiʼ, li tele, ebʼ li pelikula, li internet ut jalan chik li naʼlebʼ naru naʼokenk saʼ laayuʼam. Joʼkan bʼiʼ, kʼaru tatruuq xbʼaanunkil re naq taanaw kʼoxlak chiʼus? Xbʼeenwa, taatzol li xnaʼlebʼ li Santil Hu ut taakʼoxla kʼaʼut li naxye aawe li Jehobʼa us choʼq aawe. Moqon, oksi li xaatzol re naq us li taasikʼ xbʼaanunkil saʼ laayuʼam re naq taasahobʼresi xchʼool li Jehobʼa (taayaabʼasi Salmo 119:9). Xtzolbʼal aawibʼ chi kʼoxlak chiʼus tatxtenqʼa re naq tatkawuuq saʼ laapaabʼal (Prov. 2:​11, 12; Heb. 5:14). Anaqwan tqil chanru kʼoxlak chiʼus tatxtenqʼa 1) re naq chaabʼil taakʼam aawibʼ rikʼinebʼ li hermaan ixq ut 2) re naq chaabʼil tatnaʼlebʼaq chirix chanru nakaatiqibʼ aawibʼ.

6. Chanru tixkʼutbʼesi naq naroxloqʼihebʼ li hermaan ixq jun li saaj li nakʼoxlak chiʼus?

⁶ Li kʼoxlak chiʼus tatxtenqʼa chi roxloqʼinkilebʼ li ixq. Jun eetalil, maare jun li saaj al nawulak chiru jun li hermaan ixq ut naraj xnawbʼal ru. Moko maak ta aʼin. Abʼanan, jun li saaj al li naxnaw kʼoxlak chiʼus inkʼaʼ tixye, tixtzʼiibʼa chi moko tixbʼaanu junaq li naʼlebʼ li tixkʼoxla naq naxik xchʼool chirix wi inkʼaʼ yook xkʼoxlankil sumlaak rikʼin (1 Tim. 5:​1, 2).Malaj wi yook xnawbʼal ru junaq li hermaan maajunwa tkanaaq xjunes rikʼin wi maaʼani naʼochbʼeenink rehebʼ, re naq inkʼaʼ teʼaatinaq chirix li hermaan ixq (1 Cor. 6:18).

7. Kʼaru tixkʼe saʼ ajl jun li saaj li nakʼoxlak chiʼus naq naxsikʼ chanru tixyiibʼ ut tixtiqibʼ ribʼ?

⁷ Jun chik li naʼlebʼ bʼarwiʼ jun li saaj naxkʼutbʼesi naq xtzol kʼoxlak joʼ li Jehobʼa, aʼan chirix chanru naxtiqibʼ ribʼ ut naxtʼe li rismal. Ebʼ li nekeʼxyiibʼ li tʼikr ut li nekeʼxkʼe chi naweʼk chirix, inkʼaʼ nekeʼroxloqʼi li Jehobʼa ut nekeʼxyuʼami li tzʼiʼbʼeetalil naʼlebʼ. Joʼkan naq li tʼikr li nekeʼxyiibʼ jwal laatzʼ ru malaj naxbʼaanu naq ebʼ li winq chanchanaqebʼ ixq. Jun li saaj li yook xyalbʼal xqʼe re naq tkawuuq saʼ li xpaabʼal tixkʼe saʼ ajl li xnaʼlebʼ li Santil Hu ut ebʼ li chaabʼil eetalil li wank saʼ li chʼuut naq tixsikʼ chanru tixyiibʼ ut tixtiqibʼ ribʼ. Naru tixkʼoxla aʼin: «Ma naxkʼutbʼesi li ninsikʼ xbʼaanunkil naq ninkʼoxlak chiʼus ut naq nawoxloqʼi li nekeʼxkʼoxla ebʼ li junchʼol? Ma naxkʼutbʼesi lintiqibʼankil naq ninkʼanjelak chiru li Yos?» (1 Cor. 10:​31-33; Tito 2:6). Ebʼ li saaj li nekeʼkʼoxlak chiʼus moko kaʼaj tawiʼ nekeʼoxloqʼiik xbʼaanebʼ li rechpaabʼanel, nekeʼoxloqʼiik ajwiʼ xbʼaan li Jehobʼa.

8. Chanru jun li saaj tixtzol ribʼ re naq paabʼajelaq li raatin?

⁸ Paabʼajelaq laawaatin. Aʼin naraj xyeebʼal naq taabʼaanu chi chaabʼil laakʼanjel (Luc. 16:10). Kʼoxla rix li kixbʼaanu li Jesús li tzʼaqal re ru. Aʼan maajunwa kixkanabʼ junaq li kʼanjel chi inkʼaʼ ta tixbʼaanu. Kixbʼaanu bʼan chixjunil li kiyeeheʼk re xbʼaan li Jehobʼa usta wank sut chʼaʼaj xbʼaanunkil. Naxrahebʼ li kristiʼaan, qʼaxal wiʼ chik ebʼ li xtzolom ut kixkʼe li xyuʼam saʼ xkʼabʼaʼebʼ (Juan 13:1). Joʼ li Jesús, kʼe aaqʼe chi xbʼaanunkil yalaq kʼaru li kʼanjel li tkʼeheʼq aawe. Wi inkʼaʼ nakaanaw chanru xbʼaanunkil, kubʼsi aawibʼ ut patzʼ aatenqʼ re jun li hermaan li kaw saʼ xpaabʼal. Mikʼojlaak aachʼool rikʼin xbʼaanunkil bʼayaq (Rom. 12:11). Choy bʼan li xeʼxye aawe naq taabʼaanu ut bʼaanu «choʼq re li Jehobʼa ut inkʼaʼ choʼq rehebʼ li qas qiitzʼin» (Col. 3:23). Yaal, moko tzʼaqal ta re ru laayuʼam, joʼkan naq kʼulubʼa naq nakatpaltoʼk (Prov. 11:2).

TZOL EBʼ LI KʼANJEL LI TATXTENQʼA

9. Kʼaʼut jun li hermaan saaj tixtzol ebʼ li kʼanjel li ttenqʼanq re saʼ li xyuʼam?

⁹ Re naq tatkawuuq saʼ laapaabʼal, naʼajmank naq taatzol junjunq ebʼ li naʼlebʼ li tatxtenqʼa. Aʼin tatxtenqʼa re naq taakʼulubʼa ebʼ li kʼanjel saʼ li chʼuut, re naq taataw junaq li kʼanjel li tatxwenteni malaj tixwenteni laajunkabʼal ut re naq taakʼam aawibʼ saʼ usilal rikʼinebʼ li junchʼol. Qilaq wiibʼ oxibʼ rehebʼ aʼin.

10, 11. Kʼaʼut us choʼq re jun li hermaan saaj ut choʼq re li chʼuut naq tixtzol ilok ru hu ut tzʼiibʼak chi chaabʼil? (Salmo 1:​1-3; chaawil li jalam u).

¹⁰ Tzol ilok ru hu ut tzʼiibʼak chi chaabʼil. Li Santil Hu naxye naq li winq li sa xchʼool ut us naʼelk naxyaabʼasi li Santil Hu wulaj wulaj ut naxnaʼlebʼa rix. (taayaabʼasi Salmo 1:​1-3). Chi joʼkan naxnaw chanru nakʼoxlak li Jehobʼa ut aʼin naxtenqʼa re naq tkʼoxlaq chiʼus (Prov. 1:​3, 4). Saʼ li chʼuut naʼajmank naq ebʼ li winq teʼnaʼlebʼaq chi joʼkaʼin. Kʼaʼut?

¹¹ Ebʼ li hermaan winq ut ixq naʼajmank naq teʼkʼuteʼq ut teʼkʼeheʼq re li chaabʼil naʼlebʼ rikʼin li Santil Hu xbʼaanebʼ li hermaan winq (Tito 1:9). Wi nakaanaw ilok ru hu ut tzʼiibʼak chi chaabʼil tatruuq xkawresinkil ebʼ li seeraqʼ ut ebʼ li chaabʼil sumenk li tixkawubʼresi xpaabʼalebʼ li junchʼol. Joʼkan ajwiʼ, naq tattzoloq ut taawabʼi ebʼ li seeraqʼ saʼ li chʼuut ut saʼebʼ li nimla chʼutam tatruuq xtzʼiibʼankil ebʼ li chaabʼil naʼlebʼ li tatxtenqʼa re xkawubʼresinkil laapaabʼal ut xwaklesinkil xchʼoolebʼ li hermaan.

12. Kʼaru ttenqʼanq aawe re aatinak chiʼus rikʼinebʼ li junchʼol?

¹² Tzol aatinak chiʼus rikʼinebʼ li junchʼol. Aʼin jun li naʼlebʼ li jwal wank xwankil li teʼxyuʼami ebʼ li hermaan winq. Aʼin naraj xyeebʼal rabʼinkil ut xtawbʼal ru li nekeʼrekʼa ut nekeʼxkʼoxla ebʼ li junchʼol (Prov. 20:5). Tatruuq xnawbʼal kʼaru naxye jun li kristiʼaan rikʼin li xyaabʼ xkux, li rilobʼaal ut li xjunxaqalil. Aʼin kaʼajwiʼ natzolmank wi nakaanumsi aahoonal rikʼinebʼ. Wi junelik nakaawoksi li korreo malaj li mensaaj re aatinak rikʼinebʼ tchʼaʼajkoʼq chaawu aatinak rikʼinebʼ naq taawil ruhebʼ saʼ kristiʼaanil. Joʼkan naq sikʼ hoonal re naq tat-aatinaq saʼ kristiʼaanil rikʼinebʼ li junchʼol (2 Juan 12).

13. Kʼaru chik tento tixtzol jun li hermaan saaj? (1 Timoteo 5:8; chaawil li jalam u).

¹³ Tzol xwenteninkil aawibʼ. Jun laj paabʼanel li kaw saʼ xpaabʼal tento naq truuq xwenteninkil ribʼ ut xwenteninkil li xjunkabʼal (taayaabʼasi 1 Timoteo 5:8). Saʼ wiibʼ oxibʼ li tenamit ebʼ li saaj nekeʼxtzol jun li kʼanjel li naxbʼaanu li xyuwaʼ malaj junaq li xkomon, junchʼol chik nekeʼxtzol junaq li kʼanjel li ttenqʼanq rehebʼ. Aʼ yaal li taasikʼ xbʼaanunkil us naq taatzol kʼaru xbʼaanunkil re xwenteninkil aawibʼ (Hech. 18:​2, 3; 20:34; Efes. 4:28). Kaw kʼanjelan ut choy laakʼanjel. Chi joʼkan us teʼaatinaq chaawix ut maare tatruuq xtawbʼal jun li kʼanjel li inkʼaʼ taatzʼeq saʼ junpaat. Ebʼ li chaabʼil naʼlebʼ ut xtzolbʼal ebʼ li kʼanjel li xooʼaatinak wiʼ tatxtenqʼa ajwiʼ re xbʼaanunkil ebʼ li kʼanjel li taakʼul moqon. Qilaq wiibʼ oxibʼ rehebʼ.

KAWRESI AAWIBʼ CHOʼQ RE LI KUTAN CHALK RE

14. Kʼaru ttenqʼanq re jun li saaj re xkawresinkil ribʼ re xkʼebʼal chixjunil li xhoonal re kʼanjelak chiru li Jehobʼa?

¹⁴ Naru nakaakʼe chixjunil laahoonal re kʼanjelak chiru li Jehobʼa. Naabʼalebʼ li hermaan li anaqwan kawebʼ saʼ li xpaabʼal xeʼok joʼ aj kʼamolbʼe saʼ li puktesink naq saajebʼ chaq. Wi nakat-ok joʼ aj kʼamolbʼe taatzol kʼanjelak rikʼin jalan jalanq li hermaan ut roksinkil chiʼus li tumin (Filip. 4:​11-13). Kʼaʼut inkʼaʼ nakaatiqibʼ ok joʼ aj kʼamolbʼe saʼ li puktesink li naxbʼaanu 30 hoonal chiru li po? Aʼin ak xtenqʼa naabʼalebʼ re naq moqon teʼoq joʼ aj kʼamolbʼe saʼ li puktesink li nekeʼxbʼaanu 50 hoonal chiru li po. Ut aʼin tatxtenqʼa ajwiʼ re xbʼaanunkil jalan chik li kʼanjel joʼ xyeechiʼinkil aawibʼ re kabʼlak malaj kʼanjelak saʼ Betel.

15, 16. Kʼaru tento tixbʼaanu jun li hermaan saaj li naraj wank joʼ aj tenqʼanel malaj cheekel winq?

¹⁵ Naru tatwanq joʼ aj tenqʼanel saʼ li chʼuut malaj cheekel winq. Chixjunilebʼ li hermaan tento raj teʼxbʼaanu li naʼajmank re wank joʼ cheekel winq saʼ li chʼuut. Li Santil Hu naxye naq li nekeʼraj kʼanjelak choʼq rehebʼ li hermaan nekeʼraj «jun li chaabʼil kʼanjel» (1 Tim. 3:1). Re wank joʼ cheekel winq, xbʼeenwa t-oq joʼ aj tenqʼanel. Ebʼ laj tenqʼanel nekeʼxtenqʼa ebʼ li cheekel winq saʼ jalan jalanq li kʼanjel. Ebʼ li cheekel winq ut ebʼ laj tenqʼanel nekeʼxtenqʼa ebʼ li hermaan ut nekeʼpuktesink chi anchalebʼ xchʼool. Jun li saaj naru naxbʼaanu li naʼajmank re ok joʼ aj tenqʼanel usta toj saaj. Ut naru xxaqabʼankil joʼ cheekel winq jun laj tenqʼanel li kawresinbʼil chiʼus naq ak wank junmay chihabʼ re.

¹⁶ Li naʼlebʼ li naʼajmank re wank joʼ aj tenqʼanel ut cheekel winq natawmank saʼ li Santil Hu ut naʼokenk ajwiʼ laarahom chirix li Jehobʼa, laajunkabʼal ut li chʼuut (1 Tim. 3:​1-13; Tito 1:​6-9; 1 Ped. 5:​2, 3). Usta moko wank ta junaq li muqmukil naʼlebʼ re xbʼaanunkil aʼin, li ttenqʼanq aawe aʼan xyalbʼal aaqʼe chi xtawbʼal ru kʼaru naraj xyeebʼal ut xtzʼaamankil re li Jehobʼa naq tatxtenqʼa chi xbʼaanunkil.c

17. Chanru truuq xkawresinkil ribʼ jun li saaj re wank joʼ chaabʼil bʼeelomej ut joʼ li najolomink re li junkabʼal? (Chaawil li jalam u).

¹⁷ Naru taakʼoxla rix wi tatsumlaaq ut wank joʼ li najolomink re li junkabʼal. Joʼ kixye li Jesús, wankebʼ li hermaan li kawebʼ saʼ li xpaabʼal nekeʼxsikʼ kanaak xjunes (Mat. 19:12). Abʼan, wi taasikʼ sumlaak taakʼulubʼa wank joʼ bʼeelomej ut joʼ li najolomink re li junkabʼal (1 Cor. 11:3). Li Jehobʼa naroybʼeni naq li bʼeelomej tixra li rixaqil ut tixkʼe re li naʼajmank saʼ li xjunxaqalil, li narekʼa ut saʼ li xpaabʼal (Efes. 5:​28, 29). Ebʼ li chaabʼil naʼlebʼ ut ebʼ li kʼanjel li xqil saʼ li tzolom aʼin, joʼ kʼoxlak chiʼus, roxloqʼinkilebʼ li ixq ut naq paabʼajelaq laawaatin tatxkawresi re naq chaabʼilaqat joʼ bʼeelomej ut joʼ li najolomink re li junkabʼal.  

18. Chanru truuq xkawresinkil ribʼ jun li saaj re naq chaabʼilaq joʼ yuwaʼbʼej?

¹⁸ Naru naq taawanq aawalal aakʼajol. Wi tatsumlaaq maare naru naq twanq aakokʼal. Li xʼeetalil li Jehobʼa truuq xkʼutbʼal chaawu naabʼal li naʼlebʼ re wank joʼ chaabʼil yuwaʼbʼej (Efes. 6:4). Maakʼaʼ kiramok chiru li Jehobʼa xyeebʼal re li Ralal, aʼ li Jesús naq naxra ut naq narusila ru (Mar. 1:11). Wi tatwanq joʼ yuwaʼbʼej, us raj naq taakʼaytesi aawibʼ re xyeebʼal rehebʼ laawalal aakʼajol naq nakaarahebʼ ut xkʼebʼal xsahilebʼ xchʼool naq nekeʼxbʼaanu jun chaabʼil naʼlebʼ. Ebʼ li yuwaʼbʼej li nekeʼxkʼam re rikʼin li Jehobʼa nekeʼxtenqʼa ebʼ li ralal xkʼajol re naq teʼkawuuq saʼebʼ li xpaabʼal. Chanru tatruuq xkawresinkil aawibʼ chalen anaqwan re naq chaabʼilaqat joʼ yuwaʼbʼej? Xkʼutbʼesinkil chiru laajunkabʼal ut ebʼ li hermaan saʼ li chʼuut naq nakaarahebʼ ut xtzolbʼal xyeebʼal rehebʼ naq nakaarahebʼ ut naq oxloqʼebʼ chaawu (Juan 15:9). Aʼin moko kaʼaj tawiʼ tatxtenqʼa wi saʼ jun kutan tatsumlaaq ut twanq aawalal aakʼajol, tatxtenqʼa ajwiʼ anaqwan re naq oxloqʼat choʼq re li Jehobʼa, laajunkabʼal ut li chʼuut.

MA TAT-OQ CHI KʼANJELAK?

19, 20. Kʼaru tento tixbʼaanu jun li hermaan saaj re naq tkawuuq saʼ li xpaabʼal? (Chaawil ebʼ li jalam u chiru li hu).

¹⁹ Wi laaʼat jun li saaj, jultika naq moko saʼ junpaat ta tatkawuuq saʼ laapaabʼal. Tento taasikʼ ebʼ li chaabʼil eetalil, tatkʼoxlaq chiʼus, paabʼajelaq laawaatin, xtzolbʼal ebʼ li kʼanjel li tatxtenqʼa ut xkawresinkil aawibʼ choʼq re li tkʼulmanq moqon.

²⁰ Naq nakaakʼoxla rix chixjunil li taabʼaanu, maare nakaaye naq numtajenaq wiʼ chik li taabʼaanu. Abʼan michʼinaak aachʼool, tatruuq xbʼaanunkil! Misach saʼ aachʼool naq li Jehobʼa naraj aatenqʼankil (Is. 41:​10, 13). Ebʼ li hermaan winq ut ixq re laachʼuut wanqebʼ aran re aatenqʼankil. Naq taayuʼami li naʼlebʼ li naraj li Jehobʼa naq taabʼaanu, qʼaxal sahaq aachʼool. Nakatqara ut naqaj naq li Jehobʼa trosobʼtesi li nakaabʼaanu re naq tatkawuuq saʼ laapaabʼal (Prov. 22:4).