RE TATRUUQ CHI TZOLOK Watchtower
Watchtower
RE TATRUUQ CHI TZOLOK
Q’eqchi’
ʼ
  • ʼ
  • SANTIL HU
  • EBʼ LI TASAL HU
  • EBʼ LI CHʼUTAM
  • w25 abril ebʼ li perel 26-31
  • At saaj, kʼam aawe rikʼin laj Marcos ut laj Timoteo

Maakʼaʼ arin li bʼideo li nakaasikʼ.

Chaakuy qamaak, inkʼaʼ xchap li bʼideo.

  • At saaj, kʼam aawe rikʼin laj Marcos ut laj Timoteo
  • Laj Kʼaakʼalehom Naxye resil li Xʼawabʼejilal li Jehobʼa (kʼubʼanbʼil re tzolok) 2025
  • Xkabʼ xjolomil li tzolom
  • Li naʼaatinak ajwiʼ chirix aʼin
  • YAL AAQʼE CHI KʼANJELAK CHOʼQ REHEBʼ LI JUNCHʼOL JOʼ XBʼAANU LAJ MARCOS
  • KʼUTBʼESI NAQ NAKAAKʼE AACHʼOOL CHIRIXEBʼ LI JUNCHʼOL JOʼ LAJ TIMOTEO
  • TRUUQ AATENQʼANKIL LI NAʼLEBʼ LI KIXKʼE LAJ PABLO
  • EBʼ LI OSOBʼTESIHOM LI NAQATAW NAQ NOKOOKʼANJELAK CHIRUHEBʼ LI JUNCHʼOL
  • Ex hermaan winq, ma teeraj wank joʼ aj tenqʼanel saʼ li chʼuut?
    Laj Kʼaakʼalehom Naxye resil li Xʼawabʼejilal li Jehobʼa (kʼubʼanbʼil re tzolok) 2024
  • Sikʼ xtenqʼ li Jehobʼa rikʼin li taawaj xbʼaanunkil
    Qayuʼam ut Qakʼanjel joʼ aj Paabʼanel-Xhuhil li qachʼutam 2023
  • Qajultikaq naq li Jehobʼa aʼan «li yoʼyookil Yos»
    Laj Kʼaakʼalehom Naxye resil li Xʼawabʼejilal li Jehobʼa (kʼubʼanbʼil re tzolok) 2024
  • Chanru xyalbʼal xsahil li puktesink
    Laj Kʼaakʼalehom Naxye resil li Xʼawabʼejilal li Jehobʼa (kʼubʼanbʼil re tzolok) 2024
Chaawil xkomon
Laj Kʼaakʼalehom Naxye resil li Xʼawabʼejilal li Jehobʼa (kʼubʼanbʼil re tzolok) 2025
w25 abril ebʼ li perel 26-31

NAʼLEBʼ RE TZOLOK 18

BʼICH 65 Maakanabʼ kʼiik saʼ laapaabʼal

At saaj, kʼam aawe rikʼin laj Marcos ut laj Timoteo

«Kʼam chaq chaawix laj Marcos xbʼaan naq aʼan nikinxtenqʼa saʼ li xkʼanjel li Yos» (2 TIM. 4:11).

RUʼUJIL LI TZOLOM

Saʼ li tzolom aʼin, tqil chanru ebʼ li saaj naru teʼxkʼam re rikʼin li kixbʼaanu laj Marcos ut laj Timoteo re xtawbʼal li naʼlebʼ li ttenqʼanq rehebʼ chi xkʼebʼal xtzʼaqobʼ li xkʼanjel choʼq re li Jehobʼa ut choʼq rehebʼ li hermaan.

1, 2. Kʼaru raj kiramok chiru laj Marcos ut laj Timoteo xkʼebʼal xtzʼaqobʼ xkʼanjel chiru li Jehobʼa?

WI TOJ saajat, chʼolchʼo naq nakaawaj xbʼaanunkil xkomon li kʼanjel saʼ xkʼanjel li Jehobʼa ut nakaawaj xkʼebʼal xtzʼaqobʼ laakʼanjel saʼ li chʼuut. Nasahoʼk sa qachʼool rilbʼal naq ebʼ li saaj winq nekeʼraj xtenqʼankilebʼ li junchʼol (Sal. 110:​3, TNM). Abʼan aʼin wank sut chʼaʼaj xbʼaanunkil. Maare tchʼaʼajkoʼq chaawu xkʼulubʼankil junaq li kʼanjel xbʼaan naq nakatxuwak chi xbʼaanunkil jun li kʼanjel li maajun sut xaayal xbʼaanunkil. Maare inkʼaʼ xaakʼulubʼa jun li kʼanjel xbʼaan naq xaawekʼa naq moko kawresinbʼilat ta re xbʼaanunkil. Abʼan, matkʼoxlak. Moko kaʼaj tawiʼ laaʼat nakaawekʼa chi kamaʼin.

2 Chanchan tawiʼ aʼin xeʼxkʼul laj Marcos ut laj Timoteo. Usta inkʼaʼ nekeʼxnaw chanru tjalaaq li xyuʼam malaj nekeʼrekʼa ribʼ naq moko kawresinbʼilebʼ ta re xbʼaanunkil li kʼanjel, keʼxkʼe xtzʼaqobʼ li xkʼanjel choʼq re li Jehobʼa. Maare laj Marcos toj wank saʼ rochoch li xnaʼ naq li apóstol Pablo ut laj Bernabé xeʼxbʼoq chirixebʼ re xbʼaanunkil li xkʼanjel li Yos (Hech. 12:​12, 13, 25). Laj Marcos xkʼulubʼa chi anchal xchʼool li kʼanjel ut kixkanabʼ li rochoch. Xbʼeenwa xkoho Antioquía ut moqon chik kibʼihaajik rochbʼeen laj Pablo ut laj Bernabé saʼ jalanq chik li naʼajej (Hech. 13:​1-5). Kamaʼin ajwiʼ kixkʼul laj Timoteo, maare toj wank rikʼin li xnaʼ xyuwaʼ naq laj Pablo xbʼoq chirix re xbʼaanunkil li xkʼanjel li Yos. Laj Timoteo kiruuk raj xkʼoxlankil naq toj saaj ut naq maakʼaʼ xchihabʼ re xkʼulubʼankil jun li kʼanjel joʼ aʼin (juntaqʼeeta rikʼin 1 Corintios 16:​10, 11 ut 1 Timoteo 4:12). Abʼan chi anchal xchʼool xkʼulubʼa xik chirix laj Pablo ut naabʼal li osobʼtesihom kixkʼul (Hech. 16:​3-5).

3. a) Chanru naqanaw naq laj Pablo jwal naxra chaq laj Marcos ut laj Timoteo? (2 Timoteo 4:​6, 9, 11; chaawil ebʼ li jalam u). b) Kʼaru ebʼ li patzʼom tqatzʼil rix?

3 Naq toj saaj chaq laj Marcos ut laj Timoteo xeʼxtzol xbʼaanunkil naabʼal li kʼanjel saʼ li chʼuut, joʼkan naq jwal oxloqʼ choʼq re laj Pablo li kʼanjel li xeʼxbʼaanu. Naq laj Pablo kixnaw naq tkamsiiq, kiraj naq laj Marcos ut laj Timoteo teʼxik rilbʼal (yaabʼasi 2 Timoteo 4:​6, 9, 11). Kʼaʼut laj Pablo qʼaxal kixra laj Marcos ut laj Timoteo? Chanru teʼruuq ebʼ li saaj xkʼambʼal rehebʼ rikʼin laj Marcos ut laj Timoteo? Kʼaru li chaabʼil naʼlebʼ li kixye laj Pablo truuq xtenqʼankilebʼ li saaj?

Ebʼ li jalam u: 1. Laj Marcos naxkʼe xtzekemq laj Pablo ut laj Bernabé. 2. Laj Timoteo naxyaabʼasi jun li esilhu rehebʼ li cheekel winq ut aʼanebʼ nekeʼxkʼe xchʼool chi abʼink.

Laj Marcos ut laj Timoteo xeʼxkʼe chaq xchʼool chi xkʼulubʼankil jalan jalanq li kʼanjel naq toj saajebʼ chaq ut xbʼaan aʼin kʼajoʼ xeʼraheʼk xbʼaan laj Pablo. (Chaawil li raqal 3).b


YAL AAQʼE CHI KʼANJELAK CHOʼQ REHEBʼ LI JUNCHʼOL JOʼ XBʼAANU LAJ MARCOS

4, 5. Chanru xkʼutbʼesi laj Marcos naq naxyal xqʼe chi xtenqʼankil ebʼ li junchʼol?

4 Jun li tasal hu naxye naq kʼanjelak choʼq rehebʼ li junchʼol, naraj xyeebʼal naq kaw tatkʼanjelaq re xtenqʼankilebʼ li junchʼol usta wank sut chʼaʼaj xbʼaanunkil. Aʼin li kixbʼaanu laj Marcos. Naq laj Pablo inkʼaʼ kiraj xkʼambʼal chirix re rulaʼaninkil wiʼ chik ebʼ li hermaan, laj Marcos maare kirahoʼk xchʼool ut kipoʼk (Hech. 15:​37, 38). Abʼan, ma xchʼina xchʼool ut inkʼaʼ chik kiraj kʼanjelak choʼq rehebʼ li junchʼol? Chʼolchʼo naq inkʼaʼ!

5 Laj Marcos xkoho rochbʼeen li rech-alal, laj Bernabé saʼ jalanq chik li teep. Junlaju chihabʼ chirix aʼin laj Pablo wank chaq saʼ tzʼalam aran Roma, abʼan laj Marcos aʼan jun rehebʼ li kiwulak chi xtenqʼankil (Filem. 23, 24). Joʼkan naq li apóstol Pablo kixbʼanyoxi li xtenqʼ laj Marcos ut xye naq kʼajoʼ kixwaklesi xchʼool (Col. 4:​10, 11).

6. Kʼaru li osobʼtesihom kixkʼul laj Marcos xbʼaan naq kirochbʼenihebʼ li hermaan li kawebʼ saʼ xpaabʼal? (Chaawil li xyaalal).

6 Laj Marcos kirochbʼeni ebʼ li hermaan li kawebʼ saʼ xpaabʼal. Aʼin kʼajoʼ kitenqʼank re. Naq ak kirochbʼeni laj Pablo aran Roma, xkoho Babilonia re rochbʼeninkil laj Pedro. Laj Pedro xwank saʼ tzʼaqal amiiwil rikʼin laj Marcos joʼkan naq kixye naq «chanchan [r]alal» (1 Ped. 5:13). Maare laj Pedro wank chaq rikʼin laj Marcos naq kixseeraqʼi re chirix li xyuʼam ut li xkʼanjel li Jesús, ut moqon chik laj Marcos kixtzʼiibʼa li naʼlebʼ aʼin saʼ li xhu.a

7. Chanru kixkʼam re rikʼin laj Marcos laj Seung-Woo? (Chaawil ebʼ li jalam u).

7 Chanru tatruuq xkʼambʼal aawe rikʼin laj Marcos? Laj Marcos jwal laatzʼ chaq ru saʼ xkʼanjel li Jehobʼa ut kirochbʼeni ebʼ li hermaan li kawebʼ saʼ xpaabʼal. Maare nakaawaj xkʼebʼal xtzʼaqobʼ laakʼanjel choʼq re li Jehobʼa. Maare nakaawaj wank joʼ aj tenqʼanel malaj joʼ cheekel winq. Wi toj maajiʼ nekeʼxkʼe aawe junaq rehebʼ li kʼanjel aʼin, michʼinaak aachʼool. Kʼe bʼan aachʼool chi xbʼaanunkil jalan chik li kʼanjel choʼq re li Jehobʼa ut choʼq rehebʼ li hermaan. Kʼoxla li kixkʼul laj Seung-Woo. Naq saaj chaq, naxjuntaqʼeeta ribʼ rikʼinebʼ li rechsaajilal. Naq xkʼe reetal naq wiibʼ oxibʼ yookebʼ chi xaqabʼaak joʼ aj tenqʼanel malaj cheekel winq, kirahoʼk saʼ xchʼool. Ut xbʼaan aʼin kiʼaatinak rikʼinebʼ li cheekel winq. Jun rehebʼ kixye re naq tixyal xqʼe chi xtenqʼankilebʼ li junchʼol usta maajun tixkʼe reetal li naxbʼaanu. Anaqwan laj Seung-Woo wank joʼ cheekel winq. Naq naxjultika li kixkʼul naxye: «Xintzol kʼaru naraj xyeebʼal kʼanjelak choʼq rehebʼ li junchʼol ut xinkʼe reetal naq xtenqʼankilebʼ li hermaan jwal naxkʼe xsahil inchʼool».

Jun li hermaan saaj naxkʼam saʼ li chʼutam jun li hermaan li ak cheek chik.

Kʼaʼut jwal us naq ebʼ li saaj teʼxkʼe xhoonal re rochbʼeeninkilebʼ li hermaan li ak naabʼal chihabʼ rokikebʼ saʼ li yaal? (Chaawil li raqal 7).


KʼUTBʼESI NAQ NAKAAKʼE AACHʼOOL CHIRIXEBʼ LI JUNCHʼOL JOʼ LAJ TIMOTEO

8. Kʼaʼut naq laj Pablo kiraj naq t-ochbʼeniiq xbʼaan laj Timoteo? (Filipenses 2:​19-22).

8 Naq laj Pablo kirulaʼani ebʼ li naʼajej bʼarwiʼ kirahobʼtesiik, kiʼajmank chiru naq t-ochbʼeniiq xbʼaanebʼ li hermaan li inkʼaʼ nekeʼxuwak. Xbʼeenwa kixsikʼ ru laj Silas, xbʼaan naq aʼan junxil naʼok chi kʼanjelak chiru li Jehobʼa (Hech. 15:​22, 40). Moqon chik kixsikʼ laj Timoteo xbʼaan naq chaabʼil nekeʼaatinak chirix (Hech. 16:​1, 2). Joʼkan ajwiʼ, laj Pablo naxnaw naq laj Timoteo naxkʼe xchʼool chirixebʼ li hermaan (yaabʼasi Filipenses 2:​19-22).

9. Chanru kixkʼutbʼesi laj Timoteo naq naxkʼe xchʼool chirixebʼ li hermaan?

9 Chalen naq laj Timoteo kixtikibʼ kʼanjelak rochbʼeen laj Pablo, xkʼutbʼesi naq naxkʼe xchʼool chirixebʼ li hermaan. Joʼkan naq laj Pablo kixkanabʼ aran Berea re xwaklesinkil xchʼool ebʼ li hermaan li toj yookebʼ chi ok saʼ li yaal (Hech. 17:​13, 14). Saʼ li hoonal aʼan naabʼal kixtzol laj Timoteo rikʼin laj Silas, xbʼaan naq aran ajwiʼ kikanaak laj Silas. Moqon chik laj Pablo kixtaqla laj Timoteo aran Tesalónica re xwaklesinkil xchʼool li chʼuut (1 Tes. 3:2). Chiru oʼlaju chihabʼ kiwank aran Tesalónica ut jwal kixrahebʼ li hermaan, xbʼaan aʼin, wank sut kiyaabʼak rikʼinebʼ li nekeʼyaabʼak (Rom. 12:15; 2 Tim. 1:4). Chanru ebʼ li saaj teʼruuq xkʼambʼal re rikʼin laj Timoteo?

10. Chanru kixtzol laj Woo Jae xkʼebʼal xchʼool chirixebʼ li hermaan?

10 Naq saaj chaq laj Woo Jae nachʼaʼajkoʼk chiru seeraqʼik rikʼinebʼ li hermaan li ak cheekebʼ chik. Naq narilebʼ li hermaan saʼ li Chʼutlebʼaal Kabʼl, kaʼajwiʼ naxkʼe xsahilebʼ xchʼool. Re xtenqʼankil, jun li cheekel winq kixye re naq naru tixye rehebʼ li hermaan li nawulak chiru chirixebʼ. Kixye ajwiʼ re naq tixkʼoxla kʼaru li naʼlebʼ twulaq chiruhebʼ li hermaan. Laj Woo Jae kixpaabʼ li kiyehek re. Kixtzol xkʼebʼal xchʼool chirixebʼ li junchʼol. Anaqwan wank joʼ cheekel winq ut naxye: «Anaqwan moko nachʼaʼajkoʼk ta chiwu aatinak rikʼinebʼ li hermaan, maakʼaʼ naxye jarubʼ chihabʼ wankebʼ re. Sa inchʼool xbʼaan naq moko nachʼaʼajkoʼk ta chiwu xtenqʼankilebʼ, nintaw bʼan ru kʼaru li chʼaʼajkilal nekeʼxnumsi».

11. Chanru teʼruuq ebʼ li saaj xkʼebʼal xchʼool chirixebʼ li hermaan saʼ li chʼuut? (Chaawil li jalam u).

11 At saaj, laaʼat ajwiʼ tatruuq xkʼutbʼesinkil naq nakaakʼe aachʼool chirixebʼ li hermaan. Naq tatwulaq saʼ li chʼutam, seeraqʼin rikʼinebʼ. Maakʼaʼ naxye jarubʼ chihabʼ wank rehebʼ, abʼi li nekeʼxye ut patzʼ rehebʼ chanru wankebʼ. Saʼ xnumik li kutan aʼin ttenqʼanq aawe re naq tatruuq xtenqʼankilebʼ. Maare taakʼe reetal naq jun li sumal li cheek chik nachʼaʼajkoʼk chiruhebʼ roksinkil li kʼanjelobʼaal JW Library® malaj inkʼaʼ nekeʼxtaw li rochbʼeen re xik chi puktesink. Ma naru taatenqʼahebʼ chi roksinkil li selular malaj puktesink rikʼinebʼ? Wi nakaatenqʼahebʼ li junchʼol, yooqat xkʼebʼal jun chaabʼil eetalil choʼq re li chʼuut.

Wiibʼ li hermaan nekeʼpuktesink chirekabʼlal. Li ak cheek chik naʼaatinak rikʼin laj echal ochoch, ut li saaj naxkʼut jun li bʼideo.

Ebʼ li saaj teʼruuq xbʼaanunkil naabʼal li naʼlebʼ re tenqʼank saʼ li chʼuut. (Chaawil li raqal 11).


TRUUQ AATENQʼANKIL LI NAʼLEBʼ LI KIXKʼE LAJ PABLO

12. Kʼaru teʼruuq xbʼaanunkil ebʼ li saaj re xtawbʼal rusilal li naʼlebʼ li kixkʼe laj Pablo re laj Timoteo?

12 Laj Pablo kixkʼe xnaʼlebʼ laj Timoteo re naq us t-elq saʼ li xyuʼam ut saʼ xkʼanjel li Jehobʼa xbʼaan naq naril joʼ ralal (1 Tim. 1:18; 2 Tim. 4:5). Kʼaru taabʼaanu re naq tatxtenqʼa li naʼlebʼ li kixkʼe laj Pablo? Naru taayaabʼasi wiibʼ li esil hu li kixtaqla re laj Timoteo, chanchan tawiʼ tzʼiibʼanbʼil choʼq aawe ut kʼe reetal chanru taayuʼami li naʼlebʼ li kixye. Qilaq wiibʼ oxibʼ li eetalil.

13. Kʼaru ttenqʼanq aawe chi xkʼebʼal aachʼool chi xloqʼoninkil li Yos?

13 Laj Pablo kixye re laj Timoteo: «Kʼe aachʼool chi xbʼaanunkil li kʼaru naraj li Dios» (1 Tim. 4:7b, Wy). Aʼin naraj xyeebʼal naq tiikaq qachʼool chiru li Jehobʼa ut xbʼaanunkil li nawulak chiru. Moko ak nokooyoʼlaak ta rikʼin li naʼlebʼ aʼin, naʼajmank bʼan naq tqatzol. Chanru naqabʼaanu? Laj Pablo kixye: «Kʼe aachʼool». Saʼ li aatinobʼaal griego, li aatin aʼin naʼoksimank re xchʼolobʼankil naq jun laj aanilanel naxkawresi ribʼ re naq tqʼaxoq u. Laj aanilanel aʼin weent tixbʼaanu rikʼin li naʼlebʼ li naru tramoq chiru xtawbʼal li naraj. Joʼkan ajwiʼ laaʼo, naʼajmank chiqu naq kaw tookʼanjelaq re naq tqakawresi li qamiiwil rikʼin li Jehobʼa.

14. Kʼaru naqaj xbʼaanunkil ut chanru tqabʼaanu? Kʼe jun eetalil.

14 Jultika naq li jwal wank xwankil aʼan naq tatjiloq chixkʼatq li Jehobʼa. Xyaabʼasinkil li Santil Hu tatxtenqʼa chi xbʼaanunkil aʼin. Kʼoxla naq yookat xyaabʼasinkil naq li Jesús kiʼaatinak rikʼin jun li awabʼej li saaj ut bʼihom (Mar. 10:​17-22). Chʼolchʼo chiru li saaj aʼin naq li Jesús aʼan li Sikʼbʼil Ru, abʼan moko kaw ta li xpaabʼal joʼkan naq inkʼaʼ kiʼok joʼ xtzolom li Jesús. Usta joʼkan, li Santil Hu naxye naq li Jesús qʼaxal kixra li saaj aʼin. Maare tat-ok xkʼoxlankil, kʼaʼut li Jesús kiraatina saʼ qʼunil li winq aʼin? Chʼolchʼo naq kiraj naq li saaj aʼin tnaʼlebʼaq chiʼus. Kʼaru tatruuq xtzolbʼal chirix li Jehobʼa? Xbʼaan naq li Jesús naxkʼam re rikʼin li Jehobʼa, li eetalil aʼin naxkʼutbʼesi naq li Jehobʼa kixra ajwiʼ li saaj aʼin (Juan 14:9). Joʼkan ajwiʼ, xkʼoxlankil li naʼlebʼ chirix li saaj aʼin ut xkʼoxlankil laawanjik, tixbʼaanu naq taakʼoxla: «Kʼaru chik tinruuq xbʼaanunkil re naq tinjiloq chixkʼatq li Jehobʼa ut tinkʼe xtzʼaqobʼ linkʼanjel re xtenqʼankilebʼ li junchʼol?».

15. Kʼaʼut jun li saaj tento tixkʼe jun chaabʼil eetalil choʼq rehebʼ li junchʼol? (1 Timoteo 4:​12, 13).

15 «Kanabʼ [ . . . ] jun chaabʼil eetalil choʼq rehebʼ li nekeʼkʼanjelak chiru li Yos» (yaabʼasi 1 Timoteo 4:​12, 13). Laj Pablo kixye re laj Timoteo naq tento tixtzol kʼutuk ut yaabʼasink chiʼus, abʼan kixye ajwiʼ naq aajel ru naq saqaq ru li xchʼool, wanq xpaabʼal ut tixkʼutbʼesi li rahok. Kʼaʼut? Xbʼaan naq li naqabʼaanu jwal wank xwankil chiru li naqaye. Qayehaq naq teʼxye aawe naq taakʼe jun li seeraqʼ li naʼaatinak chirix xkʼebʼal qachʼool saʼ li puktesink. Moko tchʼaʼajkoʼq ta chaawu xkʼebʼal wi laaʼat nakaakʼe aachʼool saʼ li puktesink. Ut inkʼaʼ tchʼaʼajkoʼq chiruhebʼ li hermaan xbʼaanunkil li nakaaye, xbʼaan naq teʼril naq laaʼat nakaakʼe aachʼool chi puktesink (1 Tim. 3:13).

16. a) Saʼ kʼaru oobʼ chi naʼlebʼ naru naq ebʼ li saaj teʼwanq joʼ jun chaabʼil eetalil? b) Kʼaru truuq xbʼaanunkil jun li saaj re xkʼutbʼesinkil naq aʼan jun chaabʼil eetalil rikʼin chanru naʼaatinak?

16 Saʼ 1 Timoteo 4:​12, laj Pablo kiʼaatinak chirix oobʼ chi naʼlebʼ bʼarwiʼ jun li saaj truuq xkʼutbʼesinkil naq aʼan jun chaabʼil eetalil choʼq re jalanebʼ chik. Naq tattzoloq saʼ junesal, ma naru naq taatzʼil rix li oobʼ chi naʼlebʼ aʼin? Qayehaq naq nakaawaj xchaabʼilobʼresinkil «chanru nakat-aatinak». Re xbʼaanunkil aʼin aajel ru naq taakʼoxla chiʼus kʼaru taaye re xwaklesinkilebʼ xchʼool ebʼ li hermaan. Ma naru taabʼanyoxi re laanaʼ laayuwaʼ chixjunil li nekeʼxbʼaanu chaawix wi toj wankat saʼ li rochochebʼ? Naq tattzʼaqonq saʼ li chʼutam, ma naru taaye li nakaakʼoxla? Ut naq traqeq li chʼutam, ma naru taaye re jun li hermaan li xwulak chaawu chirix li kixye? Wi nakaakʼe aachʼool chi xkʼutbʼesinkil naq laaʼat jun chaabʼil eetalil choʼq re jalanebʼ chik saʼ xkʼabʼaʼ chanru nakat-aatinak, ebʼ li junchʼol teʼril naq yookat xkʼebʼal aaqʼe chi wank joʼ jun aj chaabʼil kʼanjel chiru li Yos (1 Tim. 4:15).

17. Kʼaru ttenqʼanq re jun li saaj re naq tkʼiiq saʼ xpaabʼal? (2 Timoteo 2:22).

17 «Elelin chiru li nekeʼxrahi ru ebʼ li saaj ut sikʼ li tiikilal» (yaabʼasi 2 Timoteo 2:22). Laj Pablo kixye re laj Timoteo naq tento tixtzʼeqtaana chixjunil li tramoq chiru kʼanjelak chiru li Jehobʼa. Maare laaʼat taakʼe reetal naq nakaabʼaanu wiibʼ oxibʼ li naʼlebʼ li moko maak ta xbʼaanunkil, abʼan naxram chaawu xkawresinkil laapaabʼal. Naru taakʼos li hoonal li nakaawoksi re rajsinkil aawu joʼ bʼatzʼunk saʼ internet ut taakʼe xtzʼaqobʼ laakʼanjel choʼq re li Jehobʼa ut ebʼ li hermaan. Maare tatruuq chi tenqʼank re xsaabʼesinkil li Chʼutlebʼaal Kabʼl malaj tatpuktesinq bʼarwiʼ nekeʼnumeʼk naabʼal li kristiʼaan. Aʼin tatxtenqʼa chi xtawbʼal ebʼ li amiiw li tateʼxtenqʼa re naq tatkʼiiq saʼ laapaabʼal.

EBʼ LI OSOBʼTESIHOM LI NAQATAW NAQ NOKOOKʼANJELAK CHIRUHEBʼ LI JUNCHʼOL

18. Kʼaʼut naqaye naq laj Marcos ut laj Timoteo xeʼxyal xsahil li xyuʼam?

18 Laj Marcos ut laj Timoteo xeʼxkʼe xchʼool chi kʼanjelak chiruhebʼ li junchʼol, ut xbʼaan aʼin naabʼal li osobʼtesihom xexkʼul ut sahebʼ chaq saʼ xchʼool (Hech. 20:35). Laj Marcos kibʼihajik saʼ jalan jalanq chi naʼajej re xtenqʼankilebʼ li hermaan ut xtzʼiibʼa jun li hu li wank saʼ li Santil Hu, li naʼaatinak chirix li xyuʼam li Jesús. Laj Timoteo kixtenqʼa laj Pablo re xxaqabʼankil ebʼ li chʼuut ut re xwaklesinkil xchʼool ebʼ li hermaan. Li Jehobʼa jwal sa saʼ xchʼool rikʼin laj Marcos ut laj Timoteo, xbʼaan naq xeʼxkʼe xchʼool chi kʼanjelak chiru.

19. Kʼaʼut aajel ru naq ebʼ li qech paabʼanel winq li toj saajebʼ teʼxyuʼami li naʼlebʼ li kixkʼe chaq laj Pablo?

19 Rikʼin li esilhu li kixtzʼiibʼa laj Pablo choʼq re laj Timoteo naqatzol wiibʼ li naʼlebʼ. Li xbʼeen aʼan naq li apóstol Pablo kʼajoʼ naxra chaq laj Timoteo. Ut li xkabʼ aʼan naq li Jehobʼa nakatxra, naraj naq sahaq laachʼool ut naq chaabʼil tat-elq saʼ laayuʼam. Joʼkan naq, joʼ saaj aajel ru naq taayuʼami li naʼlebʼ li kixkʼe chaq laj Pablo ut taatzol kʼanjelak chiruhebʼ li hermaan chi anchal aachʼool. Wi taabʼaanu chi joʼkan, taayal xsahil laayuʼam anaqwan ut saʼ li kutan chalk re (1 Tim. 6:​18, 19).

KʼARU RAJ TAASUME?

  • Kʼaru xaatzol rikʼin xʼeetalil laj Marcos?

  • Kʼaru xaatzol rikʼin xʼeetalil laj Timoteo chirix chanru tqil ebʼ li junchʼol?

  • Kʼaru li naʼlebʼ kixkʼe laj Pablo truuq xtenqʼankil ebʼ li saaj winq re naq teʼxkʼe xtzʼaqobʼ li xkʼanjel chiru li Jehobʼa?

BʼICH 82 «Chilemtzʼunq leesaqenkil»

a Laj Pedro junelik naxye chanru narekʼa ribʼ, joʼkan naq moko kichʼaʼajkoʼk ta chiru xyeebʼal re laj Marcos li kirekʼa, li kixbʼaanu ut li kixye li Jesús. Maare xbʼaan aʼin laj Marcos moko kaʼaj tawiʼ kixtzʼiibʼa li kixbʼaanu li Jesús, kixtzʼiibʼa bʼan ajwiʼ li kirekʼa (Mar. 3:5; 7:34; 8:12).

b XCHʼOLOBʼANKIL LI JALAM U: Laj Marcos naxtenqʼa laj Pablo ut laj Bernabé rikʼin li naʼajmank chiruhebʼ saʼ li xbʼihaaj li xeʼxbʼaanu re xkʼebʼal chi naweʼk li chaabʼil esil. Laj Timoteo narulaʼani jun li chʼuut re xkawresinkil ut xtenqʼankilebʼ li hermaan.

    Ebʼ li tasal hu saʼ Qʼeqchiʼ (1993-2025)
    Elen
    Okan
    • Q’eqchi’
    • xwotzbʼal
    • Xyiibʼankil
    • Copyright © 2025 Watch Tower Bible and Tract Society of Pennsylvania
    • Chanru roksinkil li naʼaj aʼin
    • Moko naqakʼe ta chi naweʼk laakʼabʼaʼ
    • Sikʼ li taawaj xwotzbʼal
    • JW.ORG
    • Okan
    xwotzbʼal