Ex hermaan winq, ma teeraj wank joʼ aj tenqʼanel saʼ li chʼuut?

1. Kʼaru naxkʼoxla li apóstol Pablo chirixebʼ laj tenqʼanel saʼ li chʼuut?

KAW nekeʼkʼanjelak laj tenqʼanel saʼ li chʼuut. Joʼkan naq li apóstol Pablo naroxloqʼihebʼ. Kixkʼe xsahilebʼ xchʼool laj tenqʼanel ut ebʼ li cheekel winq naq kixtaqla jun li esilhu rehebʼ laj paabʼanel re Filipos (Filip. 1:1).

2. Kʼaru naxkʼoxla laj Luis chirix li xkʼanjel joʼ aj tenqʼanel?

² Ebʼ laj tenqʼanel kʼajoʼ nekeʼwulak chiruhebʼ xbʼaanunkil li xkʼanjel, aʼ yaal ma saajebʼ malaj cheekebʼ. Laj Devan wank waqxaqlaju chihabʼ re naq kixaqabʼaak joʼ aj tenqʼanel. Abʼan laj Luis ak numenaq 50 chihabʼ wank re naq kixaqabʼaak. Li hermaan aʼin naxye chanru nekeʼrekʼa ribʼ wiibʼ oxibʼ naq nekeʼxaqabʼaak joʼ aj tenqʼanel: «Kʼajoʼ nawulak chiwu kʼanjelak joʼ aj tenqʼanel. Ebʼ li hermaan nekeʼxkʼutbʼesi naq nikineʼxra ut laaʼin naru tinkʼutbʼesi chiruhebʼ naq ninrahebʼ».

3. Kʼaru ebʼ li patzʼom tqasume?

³ Wi ak xkubʼeek chik aahaʼ ut toj maajiʼ wankat joʼ aj tenqʼanel, ma naru taasikʼ li kʼanjel aʼin? Kʼaʼut naq nakaawaj xbʼaanunkil li kʼanjel aʼin ut kʼaru naxye li Santil Hu naq aajel ru naq taabʼaanu? Saʼ li tzolom aʼin tqasume ebʼ li patzʼom aʼin. Abʼan xbʼeenwa tqatzʼil rix kʼaru xkʼanjel laj tenqʼanel saʼ li chʼuut.

KʼARU XKʼANJEL LAJ TENQʼANEL SAʼ LI CHʼUUT?

4. Kʼaru xkʼanjel laj tenqʼanel saʼ li chʼuut? (Chaawil li jalam u).

⁴ Ebʼ laj tenqʼanel saʼ li chʼuut li ak kubʼenaqebʼ xhaʼ xaqabʼanbʼilebʼ xbʼaan li santil musiqʼej re naq teʼxtenqʼa ebʼ li cheekel winq saʼ jalan jalanq li kʼanjel saʼ li chʼuut. Wankebʼ nekeʼxtenqʼa laj puktesinel re naq teʼxnaw bʼar teʼpuktesinq ut teʼwanq xtasal hu. Naabʼalebʼ nekeʼtenqʼank re xsaabʼesinkil ut xyiibʼankil wiʼ chik li xpoʼeʼk saʼ li Chʼutlebʼaal Kabʼl. Wankebʼ nekeʼkʼanjelak joʼ aj kʼulul ulaʼ malaj nekeʼxkʼanjela li kʼanjelobʼaal re bʼideo ut yaabʼ kuxej saʼ li chʼutam. Usta yaal naq naʼajmank li kʼanjel li nekeʼxbʼaanu laj tenqʼanel abʼan li jwal wank xwankil aʼan naq kawebʼ saʼ xpaabʼal. Nekeʼxra li Jehobʼa ut nekeʼxyuʼami li naxye li Santil Hu. Joʼkan ajwiʼ nekeʼxra ebʼ li hermaan (Mat. 22:​37-39). Kʼaru tento tixbʼaanu jun li qechpaabʼanel re naq twanq joʼ aj tenqʼanel?

5. Kʼaru tento taabʼaanu wi taawaj wank joʼ aj tenqʼanel?

⁵ Saʼ li Santil Hu natawmank li naʼajmank re naq junaq txaqabʼaaq joʼ aj tenqʼanel (1 Tim. 3:​8-10, 12, 13). Abʼan, kʼaru taabʼaanu re wank joʼ aj tenqʼanel? Naq taayal aaqʼe chi xyuʼaminkil li naʼlebʼ li naxye li Santil Hu. Abʼanan, xbʼeenwa tento taatzʼil rix kʼaʼut nakaawaj xbʼaanunkil li kʼanjel aʼan.

KʼAʼUT NAKAAWAJ XBʼAANUNKIL?

6. Kʼaʼut nakaawaj xtenqʼankilebʼ li hermaan? (Mateo 20:28; chaawil li jalam u).

⁶ Qakʼoxlaq rix li kixbʼaanu li Jesukriist. Aʼan naxra li Xyuwaʼ ut li qas qiitzʼin, joʼkan naq naqaye naq li rahok naʼekʼasink re. Ut xbʼaan aʼin kixbʼaanu chi chaabʼil li xkʼanjel ut kixkubʼsi ribʼ re xtenqʼankilebʼ li junchʼol (yaabʼasi Mateo 20:28; Juan 13:​5, 14, 15). Wi li rahok naʼekʼasink aawe, li Jehobʼa tatrosobʼtesi ut tatxtenqʼa re naq tatwanq joʼ aj tenqʼanel (1 Cor. 16:14; 1 Ped. 5:5).

7. Kʼaʼut jun laj paabʼanel tento tixtzʼeqtaana li nimobʼresink ibʼ?

⁷ Ebʼ li qas qiitzʼin li maawaʼebʼ aj paabʼanel nekeʼxkʼe xwankil li kristiʼaan li nekeʼxnima ribʼ. Abʼan saʼ li xmolam li Jehobʼa moko nakʼulmank ta aʼin. Li hermaan li naxrahebʼ li junchʼol joʼ kixbʼaanu li Jesús inkʼaʼ naraj xjolominkil ebʼ li junchʼol chi moko naraj ta naq t-ileʼq joʼ li wank xwankil. Wi naxaqabʼaak raj saʼ li chʼuut junaq li hermaan li naxnimobʼresi ribʼ maare inkʼaʼ traj xbʼaanunkil wiibʼ oxibʼ li kʼanjel li jwal naʼajmank re xtenqʼankilebʼ li hermaan. Maare tixkʼoxla naq ebʼ li kʼanjel aʼin tixkubʼsi xwankil (Juan 10:12). Li Jehobʼa maajunwa trosobʼtesi li nekeʼxbʼaanu li kristiʼaan li nekeʼxnimobʼresi xwankil (1 Cor. 10:​24, 33; 13:​4, 5).

8. Kʼaru kixye li Jesús rehebʼ li xʼapóstol?

⁸ Ebʼ li ramiiw li Jesús wank sut nekeʼraj xtawbʼal li kʼanjel abʼan moko chaabʼil ta li naʼekʼasink rehebʼ. Wiibʼ re li xʼapóstol xeʼxkʼul aʼin: aʼ laj Santiago ut laj Juan. Aʼanebʼ xeʼxye re li Jesús naq teʼkʼeheʼq xchaabʼil kʼanjel saʼ li Xʼawabʼejilal. Abʼan li Jesús moko sa ta kiril naq xeʼxnimobʼresi ribʼ, joʼkan naq kixye re li kabʼlaju chi apóstol: «Li naraj naq nimaq saʼ eeyanq tento twanq choʼq xmoos ebʼ li junchʼol ut li naraj wank chiʼubʼej saʼ eeyanq, tento twanq choʼq xmoos chixjunilebʼ» (Mar. 10:​35-37, 43, 44). Ebʼ li hermaan li nekeʼkʼanjelak chi anchalebʼ xchʼool kʼajoʼ nekeʼtenqʼank saʼ li chʼuut (1 Tes. 2:8).

KʼARU TATXTENQʼA RE NAQ T-ALAAQ SAʼ AACHʼOOL XTENQʼANKILEBʼ LI JUNCHʼOL?

9. Kʼaru tatxtenqʼa re naq t-alaaq saʼ aachʼool xtenqʼankilebʼ li junchʼol?

⁹ Chʼolchʼo naq nakaara li Jehobʼa ut nakaawaj xtenqʼankilebʼ li hermaan. Usta joʼkan, maare moko naʼalaak ta saʼ aachʼool kʼanjelak joʼ aj tenqʼanel. Kʼaru tatxtenqʼa re naq t-alaaq saʼ aachʼool kʼanjelak saʼ li chʼuut? Naru taakʼoxla li sahil chʼoolejil li natawmank naq nakaatenqʼahebʼ li hermaan. Joʼ kixye li Jesús: «Numtajenaq li sahil chʼoolejil natawmank saʼ li kʼehok chiru li kʼuluk» (Hech. 20:35). Li Jesús moko kaʼaj tawiʼ kixye aʼin kixbʼaanu bʼan, kʼajoʼ li sahil chʼoolejil kixtaw saʼ xkʼabʼaʼ naq kixtenqʼahebʼ li junchʼol. Joʼkan ajwiʼ naru taakʼul laaʼat.

10. Chanru kixkʼutbʼesi li Jesús naq naxtaw xsahil xchʼool naq naxtenqʼahebʼ li junchʼol? (Marcos 6:​31-34).

¹⁰ Qajultikaq jun li naʼlebʼ bʼarwiʼ li Jesús kixkʼutbʼesi naq sa xchʼool chi xtenqʼankilebʼ li junchʼol (yaabʼasi Marcos 6:​31-34). Saʼ jun kutan li Jesús ut ebʼ li xtzolom xeʼxsikʼ jun li naʼaj bʼarwiʼ teʼhilanq xbʼaan naq lubʼlukebʼ, abʼan jun chʼuut chi qas qiitzʼin xeʼwulak chi xsikʼbʼal li Jesús re naq tixkʼut chiruhebʼ li naʼlebʼ. Aʼan kiruuk raj xyeebʼal naq inkʼaʼ naraj. Xbʼaan naq aʼan ut ebʼ li xtzolom «inkʼaʼ xeʼwank xhoonal re waʼak». Joʼkan ajwiʼ kiruuk raj xkʼutbʼal jun malaj wiibʼ li naʼlebʼ ut moqon xchaqʼrabʼinkilebʼ. Abʼan saʼ xkʼabʼaʼ naq naxrahebʼ «kiʼok xtzolbʼalebʼ chirix naabʼal li naʼlebʼ». Ut naq kixkʼe reetal ak xʼewu chik (Mar. 6:35). Moko xbʼaanu ta xbʼaan naq minbʼil ru xbʼaanu bʼan xbʼaan naq «kʼajoʼ kixtoqʼobʼa ruhebʼ». Naxrahebʼ joʼkan naq kiraj xkʼutbʼal li naʼlebʼ chiruhebʼ. Chʼolchʼo naq xtenqʼankilebʼ li junchʼol naxkʼe xsahil xchʼool.

11. Chanru kixtenqʼa li Jesús ebʼ li nekeʼabʼink re? (Chaawil li jalam u).

¹¹ Li Jesús moko kaʼaj tawiʼ kikʼutuk. Kixkʼe ajwiʼ rehebʼ li naʼajmank chiruhebʼ, kixbʼaanu jun li sachbʼachʼoolej rikʼin li tzekemq ut moqon kixye rehebʼ li xtzolom naq teʼxjekʼi (Mar. 6:41). Chi joʼkan kixkʼut chiruhebʼ li xtzolom li naraj xyeebʼal kʼanjelak choʼq rehebʼ li junchʼol. Joʼkan ajwiʼ, kixkʼut chiruhebʼ naq jwal wank xwankil xtenqʼankilebʼ rikʼin li naʼajmank chiruhebʼ joʼ nekeʼxbʼaanu laj tenqʼanel. Kʼajoʼ tana keʼsahoʼk xchʼool ebʼ li apóstol. Xeʼxtenqʼa li Jesús re xjekʼinkil li tzekemq toj reetal naq «chixjunilebʼ xeʼwaʼak ut xeʼkʼojlaak xchʼool» (Mar. 6:42). Moko kaʼaj tawiʼ saʼ li sut aʼin li Jesús kixkʼe chiʼubʼej li naʼajmank chiruhebʼ li junchʼol chiru li naraj aʼan. Naq kiwank saʼ Ruuchichʼochʼ kixkʼe xchʼool chi kʼanjelak choʼq rehebʼ li junchʼol (Mat. 4:23; 8:16). Kʼajoʼ kisahoʼk xchʼool li Jesús chi xtzolbʼalebʼ li kristiʼaan chirix naabʼal li naʼlebʼ ut xkʼebʼal rehebʼ li naʼajmank chiruhebʼ. Joʼkan ajwiʼ naru taakʼul laaʼat: wi nakaakʼe aachʼool chi kʼanjelak choʼq rehebʼ li junchʼol naru taataw li sahil chʼoolejil joʼ jun aj tenqʼanel.

12. Kʼaʼut naq moko us naq tqakʼoxla naq maakʼaʼ tooruuq xbʼaanunkil saʼ li chʼuut?

¹² Ut wi nakaakʼoxla naq maakʼaʼ junaq aaseebʼal? Michʼinaak aachʼool, chʼolchʼo naq wank jalan chik li naʼlebʼ li tatruuq xyuʼaminkil re tenqʼank saʼ li chʼuut. Jun li naʼlebʼ li tatxtenqʼa aʼan tijok ut xyaabʼasinkil li naxye 1 Corintios 12:​12-30. Saʼ li raqal aʼin laj Pablo kixye naq jwal oxloqʼat ut naʼajmank laakʼanjel saʼ li chʼuut joʼ chixjunilebʼ laj kʼanjel chiru li Jehobʼa. Joʼkan naq michʼinaak aachʼool wi toj maajiʼ nakatruuk wank joʼ aj tenqʼanel. Kʼe aachʼool chi kʼanjelak choʼq re li Jehobʼa ut choʼq rehebʼ li junchʼol. Ebʼ li cheekel winq teʼxkʼe saʼ ajl li tatruuq xbʼaanunkil naq teʼxkʼe junaq laakʼanjel (Rom. 12:​4-8).

13. Kʼaru tento tqajultika chirix ebʼ li naʼlebʼ li naʼajmank re xxaqabʼankil jun aj tenqʼanel saʼ li chʼuut?

¹³ Kʼoxla aʼin: ebʼ li naʼlebʼ li naʼajmank naq teʼxyuʼami li nekeʼraj wank joʼ aj tenqʼanel aʼan ajwiʼ li naʼlebʼ li tento teʼxyuʼami chixjunilebʼ laj paabʼanel. Tento naq chixjunilebʼ teʼjiloq chixkʼatq li Jehobʼa, teʼxyal xsahil xtenqʼankilebʼ li junchʼol ut xkʼutbʼesinkil naq chaabʼilebʼ xnaʼlebʼ. Abʼan, chirix kʼaru ebʼ li naʼlebʼ tento tixkʼe xchʼool jun li hermaan winq li naraj xtawbʼal xkomon li xkʼanjel?

LI NAʼLEBʼ LI TENTO TEʼXCHAABʼILOBʼRESI

14. Kʼaru naraj xyeebʼal naq tento teʼxkʼe xchʼool saʼ li xkʼanjel? (1 Timoteo 3:​8-10, 12).

¹⁴ Qilaq wiibʼ oxibʼ li naʼlebʼ li naʼaatinak wiʼ 1 Timoteo 3:​8-10, 12 (yaabʼasi). Ebʼ laj tenqʼanel saʼ li chʼuut tento naq «teʼoxloqʼinq». Aʼin moko naraj ta xyeebʼal naq inkʼaʼ teʼseʼeq ut teʼbʼatzʼunq rikʼinebʼ li junchʼol (Ecl. 3:​1, 4). Abʼan tento naq teʼxkʼe xchʼool saʼ li xkʼanjel ut paabʼajelebʼ. Chi joʼkan teʼoxloqʼiiq xbʼaan li chʼuut.

15. Kʼaru naraj xyeebʼal naq «maawaʼaqebʼ aj kapakʼal u» «chi moko teʼxik xchʼool chi xrahinkil ru li tumin»?

¹⁵ «Maawaʼaqebʼ aj kapakʼal u». Aʼin naraj xyeebʼal naq tento teʼxye li yaal ut paabʼajelebʼ. Tento teʼxbʼaanu li nekeʼxyeechiʼi xbʼaanunkil ut maaʼani teʼxbʼalaqʼi (Prov. 3:32). «Moko teʼxik ta xchʼool chi xrahinkil ru li tumin». Aʼin naraj xyeebʼal naq inkʼaʼ teʼbʼalaqʼiq naq teʼyakoq ut chanru nekeʼroksi li tumin re li chʼuut. Ut inkʼaʼ teʼxpatzʼ xtumin rehebʼ li hermaan saʼ xkʼabʼaʼ naq rechpaabʼanelebʼ.

16. a) Kʼaru naraj xyeebʼal naq «moko teʼrukʼ ta naabʼal li bʼiin»? b) Kʼaru naraj xyeebʼal naq «saqebʼ ru li xchʼool»?

¹⁶ «Moko teʼrukʼ ta naabʼal li bʼiin». Aʼin naraj xyeebʼal naq moko teʼrukʼ ta naabʼal li haʼ li nakaltesink chi moko nawbʼilebʼ ru xbʼaan aʼin. Joʼkan ajwiʼ, tento naq «saqebʼ ru li xchʼool» xbʼaan naq nekeʼxyuʼami li xchaqʼrabʼ li Jehobʼa. Usta maaʼani qe tzʼaqal re ru li xyuʼam naru toowanq saʼ tzʼaqal amiiwil rikʼin li Jehobʼa ut aʼin tixbʼaanu naq tuqtuuq ru qachʼool.

17. Chanru naʼilmank wi jun li hermaan truuq xbʼaanunkil jun li kʼanjel? (1 Timoteo 3:10; chaawil li jalam u).

¹⁷ Jun chik li naʼlebʼ aʼan naq «xbʼeenwa tkʼemanq reetal ma kawresinbʼilebʼ». Aʼin naraj xyeebʼal naq ak xeʼxkʼutbʼesi naq naru teʼkʼeheʼq xkʼanjel. Naq nekeʼkʼeheʼk xkʼanjel xbʼaanebʼ li cheekel winq tento naq teʼxbʼaanu li nekeʼyeeheʼk re ut teʼxbʼaanu li naxye li qamolam. Tento naq teʼxtaw ru chi chaabʼil chanru xbʼaanunkil chiʼus li xkʼanjel ut joqʼe teʼxchoy xbʼaanunkil. Wi nekeʼxyal xqʼe chi xbʼaanunkil chi chaabʼil li xkʼanjel, ebʼ li hermaan saʼ li chʼuut teʼxkʼe reetal naq yookebʼ chi kʼiik saʼ li xpaabʼal. Kʼehomaq eechʼool ex cheekel winq chi rilbʼal ebʼ li hermaan li saajebʼ li texruuq xkawresinkil (yaabʼasi 1 Timoteo 3:10). Kʼoxla, ma wankebʼ li saaj saʼ leechʼuut li maajiʼ tzʼaqlojenaqebʼ xchihabʼ? Ma nekeʼxkʼe xchʼool chi xkawresinkil li xpaabʼal? Ma rajlal nekeʼtzʼaqonk saʼ li chʼutam ut li puktesink? Wi joʼkan, naru naq teʼxkʼe xkʼanjel, aʼ yaal li teʼruuq xbʼaanunkil ut li xchihabʼ. Chi joʼkan texruuq rilbʼal ma kawresinbʼilebʼ re xbʼaanunkil jun li kʼanjel. Joʼkan ajwiʼ naq ttzʼaqloq li xchihabʼ naru naq txaqabʼamanq joʼ aj tenqʼanel.

18. Kʼaru naraj xyeebʼal naq maaʼani tqʼabʼanq rehebʼ?

¹⁸ Ebʼ laj tenqʼanel tento naq maaʼani tqʼabʼanq rehebʼ. Aʼin naraj xyeebʼal naq maaʼani tqʼabʼanq re chi maakʼaʼ xyaalal naq kixbʼaanu jun nimla maak. Yaal, ebʼ laj paabʼanel naru naq nekeʼqʼabʼaak chi maakʼaʼ xmaak xbʼaan naq aʼan kixkʼul li Jesús ut kixye naq li xtzolom teʼxkʼul ajwiʼ aʼin (Juan 15:20). Usta joʼkan, ebʼ laj paabʼanel li saqebʼ ru xnaʼlebʼ joʼ li Jesús, chaabʼil teʼaatinaq chirixebʼ saʼ li chʼuut (Mat. 11:19).

19. Kʼaru naraj xyeebʼal naq li bʼeelomej «jun ajwiʼ rixaqil teʼwanq»?

¹⁹ Ebʼ li hermaan li sumsukebʼ ut nekeʼraj wank joʼ aj tenqʼanel saʼ li chʼuut tento naq «jun ajwiʼ rixaqil teʼwanq». Tento teʼroxloqʼi li kixxaqabʼ saʼ xtiklajik: naq kaʼajwiʼ tsumlaaq jun winq ut jun ixq (Mat. 19:​3-9). Chʼolchʼo naq jun laj paabʼanel maajunwa tixmux li xsumlajik (Heb. 13:4). Abʼan li bʼeelomej tiikaq xchʼool rikʼin li rixaqil ut maajunwa taaxik xchʼool chirix jalanebʼ chik li ixq (Job 31:1).

20. Chanru jun li winq naxchʼolani chiʼus li xjunkabʼal?

²⁰ Naʼoybʼenimank ajwiʼ naq ebʼ laj tenqʼanel saʼ li chʼuut «teʼxbʼeresi chiʼus ebʼ li xkokʼal ut ebʼ li xjunkabʼal». Li nekeʼjolomink re li junkabʼal tento naq teʼxkʼe xchʼool chi xbʼaanunkil chiʼus li kʼanjel li tenebʼanbʼil saʼ xbʼeen. Teʼxbʼeresi li loqʼonink joʼ junkabʼal rajlal xamaan, rajlal teʼtzʼaqonq saʼ li puktesink rikʼin li xjunkabʼal ut teʼxtenqʼa ebʼ li ralal xkʼajol re naq teʼxkawresi li ramiiwil rikʼin li Jehobʼa (Efes. 6:4). Li winq li naxchʼolani chiʼus li xjunkabʼal naxkʼutbʼesi naq truuq rilbʼal ajwiʼ chiʼus li chʼuut (juntaqʼeeta rikʼin 1 Timoteo 3:5).

21. Kʼaru tatruuq xbʼaanunkil wi toj maajiʼ wankat joʼ aj tenqʼanel saʼ li chʼuut?

²¹ Wi moko wankat ta joʼ aj tenqʼanel saʼ li chʼuut, naqawaklesi aachʼool re naq tattijoq chiru li Jehobʼa ut taatzʼil rix li naʼlebʼ li wank saʼ li tzolom aʼin. Tzʼil rix li naʼlebʼ li naʼajmank chaawu re wank joʼ aj tenqʼanel saʼ li chʼuut ut kʼe aachʼool chi xbʼaanunkil. Chi kʼiik laarahom chirix li Jehobʼa ut chirixebʼ li hermaan ut kʼoxla kʼaʼut nawaj kʼanjelak chirixebʼ (1 Ped. 4:​8, 10). Kʼe aachʼool re naq tatruuq wank joʼ aj tenqʼanel saʼ li chʼuut ut chʼolchʼo naq sahaq saʼ aachʼool chi kʼanjelak choʼq rehebʼ li hermaan saʼ li chʼuut. Li Jehobʼa taxaq trosobʼtesi li naqabʼaanu re wank joʼ aj tenqʼanel saʼ li chʼuut! (Filip. 2:13).