Paabʼ naq li Jehobʼa nakatxra

1. Kʼaʼut xaaqʼaxtesi laayuʼam chiru li Jehobʼa? (Chaawil ebʼ li jalam u).

MA JULTIK aawe naq xaaqʼaxtesi laayuʼam chiru li Jehobʼa? Xaabʼaanu li naʼlebʼ aʼin saʼ xkʼabʼaʼ naq xaanaw ru ut qʼaxal xaara. Xaaye re naq li qʼaxal wank xwankil saʼ laayuʼam aʼan xbʼaanunkil li rajom ut naq junelik taara chi anchal laachʼool, laawaanm ut laametzʼew (Mar. 12:30). Chalen aran kiʼok chi kʼiik laarahom. Wi teʼxpatzʼ raj aawe «Ma nakaara li Jehobʼa?». Chʼolchʼo naq taaye naq qʼaxal nakaara chiru yalaq kʼaru.

2, 3. Kʼaru naraj li Jehobʼa? (Jeremías 31:3). Kʼaru tqil saʼ li tzolom aʼin?

² Wi teʼxpatzʼ raj aawe «Ma tzʼaqal yaal naq li Jehobʼa nakatxra?». Maare tchʼaʼajkoʼq chaawu xsumenkil li patzʼom aʼin, xbʼaan naq nakaakʼoxla naq moko aakʼulubʼ ta xrahom li Jehobʼa. Jun li hermaan li chʼaʼaj xkʼiijik naxye: «Ninnaw naq ninra li Jehobʼa, abʼan wank sut ninkʼoxla ma nikinxra tawiʼ aʼan». Kʼaru tatxtenqʼa chi xnawbʼal kʼaru narekʼa li Jehobʼa chaawix?

³ Li Jehobʼa naraj naq chʼolchʼooq chaawu naq nakatxra (yaabʼasi Jeremías 31:​3, TNM).a Joʼkan naq kixsikʼ aawu re naq tatwanq choʼq ramiiw. Naq xaaqʼaxtesi laayuʼam re ut xaasubʼ aawibʼ saʼ haʼ kixkʼe aawe jun li naʼlebʼ li jwal chaabʼil aʼan li xrahom li maajunwa t-osoʼq. Ut aʼan li narekʼa chiqix chiqajunqal. Xbʼaan li rahom aʼin oxloqʼat chiru (Mal. 3:17). Li Jehobʼa moko naraj ta naq twiibʼanq aachʼool chirix li xrahom, naraj bʼan naq taawekʼa joʼ li apóstol Pablo naq kixye: «Chʼolchʼo chiwu naq chi moko li kamk chi moko li yuʼam, chi moko ebʼ li ánjel chi moko ebʼ li awabʼejilal, chi moko li tkʼulmanq anaqwan chi moko li tkʼulmanq moqon, chi moko ebʼ li wankilal, chi moko li wank taqeʼq chi moko li wank taqʼa, chi moko junaq chik li yobʼtesihom naru najachok qe rikʼin li xrahom li Yos» (Rom. 8:​38, 39). Saʼ li tzolom aʼin tqatzʼil rix kʼaʼut naq aajel ru naq chʼolchʼooq chiqu naq nokooxra li Jehobʼa ut kʼaru ttenqʼanq qe chi xnaʼlebʼankil li naʼlebʼ aʼin.

KʼAʼUT WANK XWANKIL NAQ CHʼOLCHʼOOQ CHIQU NAQ LI JEHOBʼA NOKOOXRA

4. Kʼaru li raʼal naroksi laj Tza? Kʼaru tento tqabʼaanu re naq kawaqo chiru?

⁴ Wi chʼolchʼo chiqu naq li Jehobʼa nokooxra maajunwa tqakanabʼ naq laj Tza tooxʼaale (Efes. 6:11). Bʼar wank jun rehebʼ li aaleek naroksi laj Tza re naq tqakanabʼ kʼanjelak chiru li Jehobʼa? Naraj naq tqakʼoxla naq li Jehobʼa moko nokooxra ta. Misach saʼ qachʼool naq laj Tza junelik yook xsikʼbʼal chanru qarahobʼtesinkil. Li Santil Hu naxye naq chanchan jun li kaqkoj (1 Ped. 5:​8, 9). Jun li kaqkoj naxsikʼebʼ li xul li wankebʼ xjunes ut moko kawebʼ ta ribʼ re xrahobʼtesinkilebʼ. Joʼkan ajwiʼ naxbʼaanu laj Tza naq nachʼinaak li qachʼool xbʼaan li qawanjik malaj xbʼaan li qakʼaʼuxl (Prov. 24:10). Naru naq kawaqo chiru laj Tza ut li xraʼal, wi chʼolchʼo chiqu naq li Jehobʼa nokooxra (Sant. 4:7).

5. Kʼaʼut wank xwankil rekʼankil naq li Jehobʼa nokooxra ut naq oxloqʼo chiru?

⁵ Wi chʼolchʼo chiqu naq li Jehobʼa nokooxra, aʼin tooxtenqʼa chi jilok rikʼin. Kʼaʼut? Xbʼaan naq li Jehobʼa xooxyobʼtesi re naq toorahoq ut re naq tooʼeʼxra. Naq junaq naxkʼutbʼesi chiqu naq nokooxra, laaʼo ajwiʼ naqaj xraabʼal. Naq naqekʼa naq li Jehobʼa nokooxra ut nokooroxloqʼi, laaʼo ajwiʼ naqaj xraabʼal (1 Juan 4:19). Ut naq qʼaxal naqara li Jehobʼa, qʼaxal wiʼ chik nokooxra xbʼaan naq li Santil Hu naxye: «Jilonqex chixkʼatq li Yos ut aʼan tjiloq cheekʼatq» (Sant. 4:8). Qilaq kʼaru truuq qatenqʼankil re naq chʼolchʼooq chiqu naq li Jehobʼa nokooxra.

KʼARU TTENQʼANQ AAWE RE NAQ CHʼOLCHʼOOQ CHAWU NAQ LI JEHOBʼA NAKATXRA?

6. Kʼaru taatzʼaama re li Jehobʼa wi nachʼaʼajkoʼk chaawu xpaabʼankil naq nakatxra?

⁶ Tzʼaama re li Jehobʼa naq tatxtenqʼa chi xtawbʼal ru kʼaʼut nakatxra (Luc. 18:1; Rom. 12:12). Maare tento taaye re li Jehobʼa naabʼal sut naq tatxtenqʼa rilbʼal laanaʼlebʼ joʼ chanru naril aʼan. Wi nachʼaʼajkoʼk chaawu xpaabʼankil naq li Jehobʼa nakatxra, jultika naq li Jehobʼa qʼaxal nim xwankil chiru laachʼool (1 Juan 3:​19, 20). Aʼan naxnaw aawu chiʼus ut naril laachaabʼil naʼlebʼ li inkʼaʼ nakaawil laaʼat (1 Sam. 16:7; 2 Crón. 6:30). Misach saʼ laachʼool xyeebʼal re li nakaawekʼa ut tzʼaama re naq tatxtenqʼa re naq chʼolchʼooq chaawu naq nakatxra (Sal. 62:9). Moqon bʼaanu li kʼaru nakaapatzʼ re. Qilaq junjunq li naʼlebʼ li tatruuq xbʼaanunkil.

7, 8. Chanru nokooxtenqʼa li raqal aʼin re Salmo re naq chʼolchʼooq chiqu naq li Jehobʼa nokooxra?

⁷ Paabʼ li naxye li Jehobʼa. Li Jehobʼa kiroksi li xsantil musiqʼej re naq li keʼtzʼiibʼank re li Raatin teʼxtzʼiibʼa chi tzʼaqal re ru li xnaʼlebʼ. Kʼe reetal li kixye laj David: «Nachʼ wank li Qaawaʼ rikʼinebʼ li nekeʼmaynak xchʼool: aʼan naxkolebʼ li maakʼaʼ chik roybʼenihomebʼ» (Sal. 34:19). Wi joʼkan nakaawekʼa aawibʼ maare taakʼoxla naq maaʼani natawok ru li nakaakʼul ut naq inkʼaʼ teʼruuq aatenqʼankil. Abʼan li Jehobʼa naxye naq junelik tatxtenqʼa naq t-ajmanq chaawu. Saʼ jun chik li salmo, laj David kixye: «Chakʼul li xyaʼal wu saʼ laakuk» (Sal. 56:9). Li xyaʼal qu qʼaxal oxloqʼ chiru li Jehobʼa chanchan tawiʼ naq naxtzʼiibʼa saʼ li xhu rajlal sut naq narahoʼk qachʼool malaj naq nokooyaabʼak. Laj David kixye ajwiʼ re li Jehobʼa: «Nakakʼe reetal joʼchʼinal joʼnimal li ninbʼaanu» (Sal. 139:3). Li Jehobʼa naril chixjunil li nakaabʼaanu ut kaʼajwiʼ naxkʼe reetal laachaabʼil naʼlebʼ (Heb. 6:10). Kʼaʼut? Xbʼaan naq oxloqʼ chiru chixjunil li nakaabʼaanu re xsahobʼresinkil xchʼool.b

⁸ Rikʼin ebʼ li raqal li xqil chanchan tawiʼ li Jehobʼa yook chi xyeebʼal: «Nawaj naq taanaw naq qʼaxal nakatinra ut naq ninkʼe inchʼool chaawix». Abʼan joʼ xqil, laj Tza naraj naq tqapaabʼ naq li Jehobʼa inkʼaʼ nokooxra. Wi wank sut t-oq aakʼaʼuxl chirix wi nakatxra li Jehobʼa, kʼoxla: «Ani tinpaabʼ re, ma li xyuwaʼil aj tikʼtiʼ malaj aʼ li Xyosil li Yaal?» (Juan 8:44; Sal. 31:6).

9. Kʼaru naxye li Jehobʼa rehebʼ li nekeʼrahok re? (Éxodo 20:6).

⁹ Naʼlebʼa rix li narekʼa li Jehobʼa chirixebʼ li nekeʼrahok re. Jun eetalil, kʼe reetal li kixye re laj Moisés ut ebʼ laj Israel (yaabʼasi Éxodo 20:6). Kixye naq junelik tixrahebʼ li nekeʼrahok re xbʼaan naq tiik xchʼool ut maajunwa tixkanabʼ qaraabʼal (Neh. 1:5). Abʼan wi toj nachʼaʼajkoʼk chaawu xpaabʼankil naq li Jehobʼa nakatxra, kʼoxla aʼin: «Ma ninra li Jehobʼa?». Moqon kʼoxla rix, wi nakaara ut yookat xyalbʼal aaqʼe chi xsahobʼresinkil xchʼool chʼolchʼooq chaawu naq aʼan ajwiʼ qʼaxal wiʼ chik tatxra (Dan. 9:4; 1 Cor. 8:3). Aʼin naraj xyeebʼal wi chʼolchʼo tzʼaqal chaawu naq nakaara li Jehobʼa, aʼan tatxra ut maajunwa tatxkanabʼ.

10, 11. Chanru naraj li Jehobʼa naq taawil li xkamik li Jesús? (Gálatas 2:20).

¹⁰ Naʼlebʼa rix li xkamik li Jesús. Li xkamik li Jesús aʼan jun li nimla maatan li kixkʼe li Jehobʼa rehebʼ li poyanam (Juan 3:16). Abʼan moko kaʼaj tawiʼ choʼq rehebʼ kixkʼe, choʼq aawe ajwiʼ. Kʼoxla li kixkʼul li apóstol Pablo. Naq toj maajiʼ naʼok joʼ aj paabʼanel kixbʼaanu chaq naabʼal li yibʼru aj naʼlebʼ ut tento kixyal xqʼe chi xkanabʼankil aʼin (Rom. 7:​24, 25; 1 Tim. 1:​12-14). Usta joʼkan kiril li xkamik li Jesús joʼ jun nimla maatan (yaabʼasi Gálatas 2:20). Jultika naq li Jehobʼa kiroksi li xsantil musiqʼej re naq laj Pablo tixtzʼiibʼa aʼin, re naq chixjunil li wank saʼ li Santil Hu tkʼanjelaq anaqwan re qatzolbʼal (Rom. 15:4). Xbʼaan naq naraj ajwiʼ naq laaʼat taawil li xkamik li Jesús joʼ jun nimla maatan li kixkʼe aawe. Wi joʼkan taawil chʼolchʼooq chaawu naq li Jehobʼa nakatxra.

¹¹ Naqabʼanyoxi re li Jehobʼa naq kixtaqla chaq li Ralal re kamk saʼ qakʼabʼaʼ. Abʼan li Jesús moko xchalk ta saʼ Ruuchichʼochʼ kaʼajwiʼ xbʼaan aʼin. Re bʼan ajwiʼ xkʼebʼal chi naweʼk li yaal chirix li Jehobʼa, joʼ li narekʼa chirixebʼ li ralal xkʼajol ut chirix aʼin tooʼaatinaq anaqwan (Juan 18:37).

LI JESÚS KIXKʼUT NAQ LI JEHOBʼA NAKATXRA

12. Kʼaʼut naq tqapaabʼ li kixye li Jesús chirix li Jehobʼa?

¹² Naq li Jesús kiwank saʼ Ruuchichʼochʼ kixkʼut chanru xnaʼlebʼ li Jehobʼa (Luc. 10:22). Ut chixjunil li kʼaru kixye chirix li Xyuwaʼ paabʼajel, xbʼaan naq maaʼani chik nanawok ru li Jehobʼa joʼ li Jesús. Kiwank saʼ choxa rochbʼeen chiru naabʼal chihabʼ (Col. 1:15). Li Jesús kiril ut kirekʼa li xnimal xrahom li Jehobʼa li kixkʼutbʼesi chiruhebʼ li ralal xkʼajol li tiikebʼ xchʼool chiru, joʼ li wankebʼ saʼ Ruuchichʼochʼ ut saʼ choxa. Qilaq chanru tooxtenqʼa li kixkʼut li Jesús re naq chʼolchʼooq chiqu naq li Jehobʼa qʼaxal nokooxra.

13. Chanru naraj li Jesús naq tqil li Jehobʼa?

¹³ Li Jesús naraj naq laaʼo ajwiʼ tqil li Jehobʼa joʼ naril aʼan joʼ jun chaabʼil Yuwaʼbʼej li qʼaxal nokooxra. Saʼ Mateo toj Juan li Jesús kiroksi numenaq 160 sut li aatin «Yuwaʼ» naq naʼaatinak chirix li Jehobʼa. Ut naq naʼaatinak rikʼinebʼ li xtzolom, li Jesús naroksi li aatin «Leeyuwaʼ» ut «leechoxahil Yuwaʼ» (Mat. 5:16; 6:26). Naq li Jesús toj maajiʼ nakʼulunk saʼ Ruuchichʼochʼ ebʼ laj kʼanjel chiru li Jehobʼa nekeʼroksi chaq li aatin «Nimajwal Yos» ut «Xnimal ru aj Yobʼtesinel» malaj jalan chik li kʼabʼaʼej naq nekeʼaatinak chirix li Jehobʼa. Abʼan naq li Jesús naxye «Yuwaʼ» re li Jehobʼa, naxkʼutbʼesi chiqu naq li Jehobʼa naraj naq sa tqekʼa qibʼ rikʼin joʼ naq jun li alalbʼej sa narekʼa ribʼ rikʼin li xyuwaʼ. Qatzʼilaq rix wiibʼ li eetalil bʼarwiʼ li Jesús kiroksi li aatin «Yuwaʼ» naq kiʼaatinak chirix li Jehobʼa.

14. Chanru kixkʼutbʼesi li Jesús naq qʼaxal oxloqʼo chiru li Jehobʼa? (Mateo 10:​29-31; chaawil ebʼ li jalam u).

¹⁴ Qakʼehaq reetal li raatin li Jesús li natawmank saʼ Mateo 10:​29-31 (yaabʼasi). Aran li Jesús naxye naq li Jehobʼa naxnaw naq jun li chʼina xul natʼaneʼk. Wi li Jehobʼa qʼaxal naxkʼe xchʼool chirix li chʼina xul aʼin li inkʼaʼ naxloqʼoni ru chi moko naxra, qʼaxal wiʼ chik naxkʼe xchʼool chirixebʼ laj kʼanjel chiru li nekeʼxloqʼoni ut nekeʼxra. Li Jesús kixye ajwiʼ naq li Jehobʼa naxnaw jarubʼ li qismal wank. Saʼ xkʼabʼaʼ naq li Jehobʼa naxnaw chixjunil aʼin chʼolchʼooq chiqu naq naraj qatenqʼankil. Rikʼin aʼin li Jesús naraj naq chʼolchʼooq chiqu naq qʼaxal oxloqʼo chiru li qachoxahil Yuwaʼ.

15. Kʼaru naxkʼut chaawu Juan 6:44 chirix li Jehobʼa?

¹⁵ Jun chik li eetalil bʼarwiʼ li Jesús kiroksi li aatin «Yuwaʼ» aʼan li wank saʼ Juan 6:44 (yaabʼasi). Joʼ naqakʼe reetal li qachoxahil Yuwaʼ xatxkʼam chaq rikʼin xbʼaan li xnimal rusilal xbʼaan naq kiril laachaabʼil naʼlebʼ (Hech. 13:48). Naq li Jesús kixye li aatin li wank saʼ Juan 6:44 maare kiraj xyeebʼal ebʼ li aatin li kixye li Jehobʼa re li xtenamit: «Xatinnachʼobʼresi wikʼin rikʼin linrahom li inkʼaʼ naʼosoʼk» (Jer. 31:3; TNM; juntaqʼeeta rikʼin Oseas 11:4). Li Jehobʼa nakatxra ut aʼin naraj xyeebʼal naq naril laachaabʼil naʼlebʼ usta inkʼaʼ nakaakʼe reetal.

16. a) Kʼaru naxkʼut chiqu li Jesús ut kʼaʼut naq tqapaabʼ li naxye? b) Kʼaru ttenqʼanq aawe re naq chʼolchʼooq chaawu naq li Jehobʼa aʼan jun chaabʼil Yuwaʼbʼej choʼq aawe? (Chaawil li kaaxukuut «Li Jehobʼa aʼan jun li chaabʼil Yuwaʼbʼej choʼq qe»).

¹⁶ Joʼkan naq rikʼin aʼin li Jesús chanchan tawiʼ yook xyeebʼal: «Li Jehobʼa moko kaʼaj tawiʼ Inyuwaʼ aʼan ajwiʼ Aayuwaʼ ut chʼolchʼooq chaawu naq aʼan nakatxra ut naq naxkʼe xchʼool chaawix». Abʼan wi wank sut nachʼaʼajkoʼk chaawu xpaabʼankil naq li Jehobʼa nakatxra: Jultika li kixye li Jesús, ut paabʼ li kixye xbʼaan naq junelik naxye li yaal ut naq kaʼajwiʼ aʼan naxnaw ru chiʼus li Jehobʼa (1 Ped. 2:22).

JUNELIK CHʼOLCHʼOOQ CHAAWU NAQ LI JEHOBʼA NAKATXRA

17. Kʼaʼut naq junelik chʼolchʼooq chiqu naq li Jehobʼa nokooxra?

¹⁷ Joʼ ak xqil, laj Tza aʼan li xikʼ naʼilok qe ut naraj xbʼaanunkil yalaq kʼaru li naʼlebʼ re naq tqakanabʼ kʼanjelak chiru li Jehobʼa. Jun rehebʼ li naʼlebʼ li naroksi re xchʼinankil qachʼool, aʼan naq tqakʼoxla naq li Jehobʼa inkʼaʼ nokooxra. Abʼan miqakanabʼ naq laj Tza tooxnajtobʼresi rikʼin li Jehobʼa (Job 27:5). Qayalaq bʼan qaqʼe re naq junelik chʼolchʼooq chiqu naq li Jehobʼa nokooxra.

18. Kʼaru ttenqʼanq aawe re naq chʼolchʼooq chaawu naq li Jehobʼa nakatxra?

¹⁸ Saʼ li tzolom aʼin xqatzʼil rix wiibʼ oxibʼ li naʼlebʼ li truuq aatenqʼankil re naq chʼolchʼooq chaawu naq li Jehobʼa nakatxra. Naru taatzʼaama re li Jehobʼa naq tatxtenqʼa chi rilbʼal laanaʼlebʼ joʼ naril aʼan ut xkʼoxlankil rix ebʼ li raqal li naxkʼutbʼesi li xrahom li Jehobʼa chirixebʼ laj kʼanjel chiru. Us ajwiʼ naq taajultika naq li Jehobʼa maajunwa naxkanabʼ xraabʼalebʼ li nekeʼrahok re. Jultika naq naru ajwiʼ nakaawil li xkamik li Jesús joʼ jun maatan li kixkʼe aawe li Jehobʼa. Ut joʼ kixye li Jesús, li Jehobʼa aʼan ajwiʼ Laayuwaʼ. Joʼkan naq, wi teʼxpatzʼ aawe, «Ma chʼolchʼo chaawu naq nakatxra li Jehobʼa?» naru nakaaye: «Chʼolchʼo chiwu! Ut junelik ninyal inqʼe chi xkʼutbʼesinkil chiru li Jehobʼa naq ninra ajwiʼ».