NAʼLEBʼ RE TZOLOK 37
BʼICH 114 «Wanq eekuyum»
Chanru toonaʼlebʼaq chiru li maaʼusilal
«Li Qaawaʼ kiroybʼeni naq teʼxbʼaanu li us, ut maaʼusilal chik kixtaw» (IS. 5:7).
RUʼUJIL LI TZOLOM
Tqatzol chirix chanru kinaʼlebʼak li Jesús naq kiril naq ebʼ li junchʼol nekeʼxkʼul li maaʼusilal ut chanru tqakʼam qe rikʼin.
1, 2. a) Chanru nekeʼnaʼlebʼak li qas qiitzʼin naq nekeʼril li maaʼusilal? b) Kʼaru tqil saʼ li tzolom aʼin?
NAABʼALEBʼ li kristiʼaan saʼebʼ li qakutan nekeʼxkʼul li maaʼusilal saʼ xkʼabʼaʼ li xwanjik, xbʼonol li xtibʼel, li xtumin malaj li raatinobʼaal. Joʼkan ajwiʼ ebʼ li nekeʼawabʼejink ut ebʼ li bʼihom kaʼajwiʼ nekeʼxkʼe xchʼool chirix chanru xtawbʼal xkomon li xtumin. Li chʼaʼajkilal aʼin nokooxchʼaʼajki malaj naxchʼaʼajki junaq li naqanaw ru.
2 Chiqajunilo naqaj wank saʼ tuqtuukilal ut naq sa tooʼileʼq. Ak re naq ebʼ li qas qiitzʼin xikʼ nekeʼril li maaʼusilal. Wankebʼ nekeʼokenk chirix li awabʼej, li mululij ibʼ ut jalan chik li naʼlebʼ. Wankebʼ nekeʼxyal xtuqubʼankil ru li chʼaʼajkilal li wank saʼ ruuchichʼochʼ malaj saʼ xsutamebʼ. Joʼ aj paabʼanel naqanaw naq moko reho ta li ruuchichʼochʼ ut naq li Xʼawabʼejilal li Yos trisi li maaʼusilal (Juan 17:16). Usta joʼkan, ra naqekʼa ut xikʼ naqil naq naabʼal li maaʼusilal. Maare tqakʼoxla: «Chanru tinnaʼlebʼaq chiru li naʼlebʼ aʼin? Ma wank kʼaru tinbʼaanu re xtuqubʼankil ru aʼin?». Saʼ li tzolom aʼin tqasume ebʼ li patzʼom aʼin. Abʼan xbʼeenwa, qilaq kʼaru narekʼa li Jehobʼa ut li Jesús naq nekeʼril li maaʼusilal.
LI JEHOBʼA UT LI JESÚS XIKʼ NEKEʼRIL LI MAAʼUSILAL
3. Kʼaʼut naq ak re naq xikʼ naqil li maaʼusilal? (Isaías 5:7).
3 Li Santil Hu naxye kʼaʼut naq ak re naq xikʼ naqil li maaʼusilal. Li Jehobʼa xooxyobʼtesi joʼ li xjalam u ut «aʼan qʼaxal naxra li tiikil chʼoolej ut li yaal» (Sal. 33:5; Gén. 1:26). Inkʼaʼ naraj naq tqabʼaanu junaq li maaʼusilal xbʼaan naq aʼan maajunwa naxbʼaanu li maaʼusilal (Deut. 32:3, 4; Miq. 6:8; Zac. 7:9). Saʼ xkutankil laj Isaías, li Jehobʼa kiril «li rahobʼtesink ibʼ» li yookebʼ xbʼaanunkil ebʼ laj Israel chiribʼilebʼ ribʼ (yaabʼasi Isaías 5:7). Kixkʼe chi xtojbʼalebʼ xmaak li yookebʼ xrahobʼtesinkilebʼ li junchʼol ut li yookebʼ xqʼetbʼal li Xchaqʼrabʼ (Is. 5:5, 13).
4. Chanru narekʼa li Jesús naq moko us ta naʼileʼk junaq li kristiʼaan? (Chaawil ebʼ li jalam u).
4 Li Jesús naxra xbʼaanunkil li usilal joʼ li Jehobʼa ut xikʼ naril li maaʼusilal. Naq kiwank saʼ Ruuchichʼochʼ kiril xtoqʼobʼaal ru jun li winq li sik li ruqʼ ut kixkʼirtasi. Naq ebʼ laj kʼamolbʼe saʼebʼ li paabʼal rehebʼ laj judiiy xeʼril aʼin, xeʼjosqʼoʼk rikʼin li Jesús. Xbʼaan naq xeʼxkʼe xwankil li chaqʼrabʼ chirix li kutan sábado chiru xtenqʼankil junaq li kristiʼaan. Naq li Jesús kiril chanru xeʼnaʼlebʼak «kirahoʼk saʼ xchʼool chi rilbʼalebʼ naq maakʼaʼ chik naʼok saʼ xchʼoolebʼ» (Mar. 3:1-6).
Ebʼ laj kʼamolbʼe saʼ li paabʼal inkʼaʼ nekeʼxtoqʼobʼa ruhebʼ li yaj abʼan li Jesús naxtoqʼobʼa ruhebʼ. (Chaawil li raqal 4).
5. Kʼaru tento tqajultika wi nokoojosqʼoʼk xbʼaan junaq li maaʼusilal?
5 Li Jehobʼa ut li Jesús nekeʼjosqʼoʼk naq nekeʼril li maaʼusilal, moko maak ta naq xikʼ naqil li maaʼusilal (Efes. 4:26). Usta wank xyaalal naq nokoojosqʼoʼk, weent tqabʼaanu xbʼaan naq naru nokooyajerk ut aʼin inkʼaʼ narisi li maaʼusilal (Sal. 37:1, 8; Sant. 1:20). Joʼkan naq re xnawbʼal chanru toonaʼlebʼaq rikʼin rilbʼal li maaʼusilal, qilaq li kixbʼaanu li Jesús.
CHANRU KINAʼLEBʼAK LI JESÚS NAQ KIRIL LI MAAʼUSILAL
6. Kʼaru li maaʼusilal kiril li Jesús naq kiwank saʼ Ruuchichʼochʼ? (Chaawil ebʼ li jalam u).
6 Li Jesús kiril naabʼal li maaʼusilal naq kiwank saʼ Ruuchichʼochʼ. Naxnaw naq ebʼ laj kʼamolbʼe saʼebʼ li paabʼal nekeʼxxaqabʼ naabʼal li chaqʼrabʼ re xrahobʼtesinkilebʼ naabʼal li kristiʼaan (Mat. 23:2-4). Chʼolchʼo chiru chanru ebʼ laj Roma nekeʼxrahobʼtesi ebʼ li qas qiitzʼin. Naabʼalebʼ laj judiiy inkʼaʼ chik nekeʼraj wank rubʼel xwankil ebʼ aj Roma. Wankebʼ xeʼxchʼutubʼ ribʼ re pleetik rikʼinebʼ aj Roma. Li Jesús moko kitzʼaqonk ta saʼ junaq li chʼuut re xyalbʼal xjalbʼal li awabʼejilal. Naq ebʼ li qas qiitzʼin xeʼraj xkʼebʼal li Jesús joʼ awabʼej saʼ junpaat kiʼelelik (Juan 6:15).
Naq ebʼ li qas qiitzʼin xeʼraj xkʼebʼal li Jesús joʼ awabʼej saʼ junpaat kiʼelelik. (Chaawil li raqal 6).
7, 8. Kʼaʼut naq li Jesús inkʼaʼ kixyal risinkil li maaʼusilal naq kiwank saʼ Ruuchichʼochʼ? (Juan 18:36).
7 Li Jesús inkʼaʼ xtzʼaqonk saʼ xʼawabʼejilal li winq re xyalbʼal xsachbʼal li maaʼusilal. Xbʼaan naq naxnaw naq ebʼ li kristiʼaan moko wank ta saʼ ruqʼebʼ xbʼeresinkil li xyuʼam (Sal. 146:3; Jer. 10:23). Chi moko nekeʼruuk risinkil li nakʼamok chaq re li maaʼusilal. Xbʼaan naq laj Tza naxjolomi li ruuchichʼochʼ ut naroksi li xwankil re naq ebʼ li kristiʼaan teʼnaʼlebʼaq joʼ aʼan (Juan 8:44; Efes. 2:2). Joʼ ajwiʼ saʼ xkʼabʼaʼ naq aj maako, wank naabʼal li maaʼusilal (Ecl. 7:20).
8 Li Jesús naxnaw naq kaʼajwiʼ li Xʼawabʼejilal li Yos truuq risinkil chi junajwa li maaʼusilal. Joʼkan naq kixkʼe xchʼool «xkʼebʼal chi naweʼk li chaabʼil esil chirix li Xʼawabʼejilal li Yos» (Luc. 8:1). Ut kixye rehebʼ li kristiʼaan «li nekeʼalaak chiruhebʼ xbʼaanunkil li us» naq tsachmanq chi junajwa li maaʼusilal (Mat. 5:6; Luc. 18:7, 8). Aʼin truhanq saʼ xkʼabʼaʼ li Xʼawabʼejilal li Yos li «moko re ta li ruuchichʼochʼ aʼin» (yaabʼasi Juan 18:36).
NAQ NAQAKʼUL LI MAAʼUSILAL QAKʼAMAQ QE RIKʼIN LI JESÚS
9. Kʼaʼut chʼolchʼo chaawu naq kaʼajwiʼ li Xʼawabʼejilal li Yos trisi li maaʼusilal?
9 Saʼ xkʼabʼaʼ naq wanko «saʼ xraqik ebʼ li kutan», numtajenaq wiʼ chik li maaʼusilal naqil chiru li kiril li Jesús. Saʼ xkʼabʼaʼ laj Tza wank li maaʼusilal ut ebʼ li kristiʼaan nekeʼxkʼam re rikʼin (2 Tim. 3:1-5, 13; Apoc. 12:12). Joʼ li Jesús, naqanaw naq kaʼajwiʼ li Xʼawabʼejilal li Yos trisi chi junajwa li maaʼusilal. Joʼkan naq inkʼaʼ nokootzʼaqonk re xyalbʼal xjalbʼal li wanjik saʼ li tenamit malaj inkʼaʼ nokootzʼaqonk saʼ li mululij ibʼ. Qilaq li kixkʼul li xStacy.a Naq toj maajiʼ naʼok xtzolbʼal li Santil Hu kiʼok chi tzʼaqonk saʼ jun li chʼuut re xyalbʼal xjalbʼal li wanjik saʼ li tenamit. Kiwiibʼank xchʼool chirix wi wank rusilal li yook xbʼaanunkil. Aʼan naxye: «Naq nintzʼaqonk saʼ li chʼuut aʼin, wank sut ninkʼoxla ma yookin chi tzʼaqonk saʼ li awabʼejilal li truuq xtuqubʼankil ru li chʼaʼajkilal. Anaqwan nintzʼaqonk chirix li Xʼawabʼejilal li Yos ut ninnaw naq trisi chi junajwa li maaʼusilal. Ut ninnaw ajwiʼ naq truuq xkolbʼalebʼ li kristiʼaan li nekeʼxkʼul li maaʼusilal» (Sal. 72:1, 4).
10. Joʼ naxye Mateo 5:43-48, kʼaʼut inkʼaʼ naqayal xjalbʼal li wanjik saʼ li tenamit? (Chaawil ebʼ li jalam u).
10 Naabʼalebʼ li kristiʼaan nekeʼxchʼutubʼ ribʼ re xyalbʼal xjalbʼal li wanjik saʼ li tenamit abʼan qʼetqʼetebʼ ut aʼin inkʼaʼ naxchap ribʼ rikʼin li kixye ut kixbʼaanu li Jesús (Efes. 4:31). Laj Jeffrey naxye: «Naq ebʼ li kristiʼaan nekeʼxchʼutubʼ ribʼ saʼ junpaat nekeʼok chi josqʼoʼk, nekeʼok chi elqʼak ut xtawasinkil ebʼ li junchʼol». Abʼan li Jesús kixkʼut chiqu naq tento tqarahebʼ li qas qiitzʼin usta wank sut nekeʼxbʼaanu maaʼusilal qe (yaabʼasi Mateo 5:43-48). Joʼkan naq naqayal qaqʼe xkʼambʼal qe rikʼin ut rikʼin li xkʼutum saʼ chixjunil li qayuʼam.
Tento naq kawaq qachʼool re naq inkʼaʼ tootzʼaqonq saʼ xnaʼlebʼ li awabʼej ut ebʼ li chʼuut li nekeʼraj xjalbʼal li awabʼejilal. (Chaawil li raqal 10).
11. Kʼaʼut wank sut tchʼaʼajkoʼq chiqu xpaabʼankil li kixye li Jesús?
11 Usta naqanaw naq kaʼajwiʼ li Xʼawabʼejilal li Yos trisi li maaʼusilal chi junajwa, maare wank sut tchʼaʼajkoʼq chiqu xpaabʼankil li Jesús naq naqakʼul junaq maaʼusilal. Qilaq li kixkʼul li xJaniya, li xikʼ naʼileʼk xbʼaan li xbʼonol li xtibʼel. Naxye: «Ra inchʼool, yook injosqʼil ut nawaj naq tento teʼxtoj rix li xeʼxbʼaanu we. Joʼkan naq xinʼok saʼ jun li chʼuut li yook xyalbʼal xqʼe chirix li maaʼusilal aʼin. Xinkʼoxla naq aʼan tinxtenqʼa». Abʼan saʼ xnumikebʼ li kutan kixkʼe reetal naq tento tixjal li xnaʼlebʼ. Aʼan naxye: «Xinʼok xpaabʼankil li nekeʼxye li junchʼol ut moko ninkʼojobʼ ta chik inchʼool rikʼin li Jehobʼa. Joʼkan naq xintzʼeqtaana chixjunil aʼin». Naq naqakʼul li maaʼusilal ak re naq nokoojosqʼoʼk. Abʼan weent tqabʼaanu xkuybʼal qajosqʼil ut mootzʼaqonk saʼ xnaʼlebʼ li ruuchichʼochʼ (Juan 15:19).
12. Kʼaʼut weent tqabʼaanu rikʼin li naqil, naqayaabʼasi ut li naqabʼi?
12 Kʼaru tooxtenqʼa wi naqakʼul junaq li maaʼusilal? Jun rehebʼ li naʼlebʼ li tooruuq xbʼaanunkil aʼan naq weent tqabʼaanu rikʼin li naqabʼi, naqil ut naqayaabʼasi. Wankebʼ li esil li nekeʼxye naabʼal li tikʼtiʼ ut nekeʼok xwechʼinkil ebʼ li awabʼej. Li nekeʼyehok esil moko nekeʼxye ta joʼ chanru kikʼulmank, nekeʼxye bʼan li nekeʼxkʼoxla. Usta wi wank jun li esil li yaal naxye chirix li maaʼusilal, maakʼaʼ aj e naq yooqo xkʼoxlankil rix. Xbʼaan naq wi naqakʼe naabʼal li hoonal rilbʼal, xyaabʼasinkil malaj rabʼinkil ebʼ li esil aʼin, naru naxkʼe qajosqʼil ut naxchʼina li qachʼool (Prov. 24:10). Ut li qʼaxal xiw xiw ru, aʼan naq tsachq saʼ qachʼool naq kaʼajwiʼ li Xʼawabʼejilal li Yos t-isinq re chi junajwa li maaʼusilal.
13. Chanru nokooxtenqʼa xyaabʼasinkil li Santil Hu wulaj wulaj?
13 Jun chik li naʼlebʼ li tooxtenqʼa aʼan xyaabʼasinkil li Santil Hu ut xkʼoxlankil rix wulaj wulaj. Li xʼAlia ra narekʼa naq naxkʼe reetal naq ebʼ li kristiʼaan nekeʼxkʼul li maaʼusilal ut li nekeʼxbʼaanu li maaʼusilal maakʼaʼ nekeʼyeeheʼk re. Naxye: «Aajel ru naq xinjultika naq kaʼajwiʼ li Jehobʼa truuq xtuqubʼankil ru li chʼaʼajkilal aʼin. Ut xinyaabʼasi Job 34:22-29, bʼarwiʼ naxye naq maaʼani naru naxmuq ribʼ chiru li Jehobʼa. Kaʼajwiʼ aʼan naru xtuqubʼankil ru li chʼaʼajkilal aʼin». Abʼan, ma wank kʼaru tento tqabʼaanu anaqwan naq toj maajiʼ nachalk li Xʼawabʼejilal li Yos re risinkil chi junajwa li maaʼusilal?
KʼARU TENTO TQABʼAANU ANAQWAN?
14. Kʼaru jun li naʼlebʼ li tooruuq xbʼaanunkil anaqwan? (Colosenses 3:10, 11).
14 Inkʼaʼ naru naq ebʼ li junchʼol inkʼaʼ teʼxbʼaanu junaq maaʼusilal, abʼan naru naqakʼe reetal chanru tqilebʼ li junchʼol. Joʼ ak xqatzol qakʼamaq qe rikʼin li Jesús rikʼin xkʼutbʼesinkil li rahok. Ut aʼin tixbʼaanu naq tqilebʼ li junchʼol saʼ usilal usta wank sut nekeʼxbʼaanu maaʼusilal qe (Mat. 7:12; Rom. 12:17). Sa xchʼool li Jehobʼa naq naqilebʼ li junchʼol saʼ usilal (yaabʼasi Colosenses 3:10, 11).
15. Chanru naqatenqʼahebʼ li qas qiitzʼin naq naqakʼe chi naweʼk li chaabʼil esil?
15 Li jwal us xbʼaanunkil re xtenqʼankilebʼ li kristiʼaan aʼan xkʼebʼal chi naweʼk li chaabʼil esil. Kʼaʼut? Xbʼaan naq «li xnaʼlebʼ li Qaawaʼ» naru naxbʼaanu naq jun li kristiʼaan li jwal yibʼru xnaʼlebʼ truuq xchaabʼilobʼresinkil li xnaʼlebʼ (Is. 11:6, 7, 9, Wy). Naq toj maajiʼ naxtzol li Santil Hu, laj Jemal kitzʼaqonk saʼ jun li chʼuut li naxqʼet ribʼ chiru li awabʼej. Naxye: «Inkʼaʼ tatruuq xjalbʼal xnaʼlebʼebʼ li kristiʼaan naq tatyaloq rikʼinebʼ kaʼajwiʼ bʼan tatruuq xjalbʼal xnaʼlebʼebʼ rikʼin xyuʼaminkil li naxye li Santil Hu. Aʼan li xinkʼul laaʼin». Li kixtzol saʼ li Santil Hu kitenqʼank re chi xjalbʼal li xnaʼlebʼ. Naq junaq naʼok xtzolbʼal li Santil Hu yooko xtenqʼankil li kristiʼaan aʼin re naq inkʼaʼ chik tixrahobʼtesi ebʼ li junchʼol.
16. Kʼaʼut nakaawaj xkʼebʼal chi naweʼk li chaabʼil esil?
16 Joʼ li Jesús, naqaj xyeebʼal rehebʼ li kristiʼaan naq kaʼajwiʼ li Xʼawabʼejilal li Yos trisi li maaʼusilal chi junajwa. Chi joʼkan li nekeʼxkʼul li maaʼusilal wanq roybʼenihomebʼ (Jer. 29:11). Li xStacy, li xooʼaatinak wiʼ saʼ li raqal 9 naxye: «Xbʼaan naq xinnaw naq li Yos trisi li rahilal inkʼaʼ ninjosqʼoʼk naq nawil malaj naq ninkʼul li rahilal. Li Jehobʼa naxkʼojobʼ qachʼool rikʼin li Santil Hu». Abʼan re naq tooruuq xwotzbʼal aʼin rikʼinebʼ li junchʼol aajel ru naq chʼolchʼooq chiqu naq kaʼajwiʼ li Xʼawabʼejilal li Yos trisi li maaʼusilal. Ut xbʼaan aʼin moko tchʼaʼajkoʼq ta chiqu aatinak chirix aʼin saʼ li tzolebʼaal malaj saʼ li qakʼanjel.b
17. Chanru nokooxtenqʼa li Jehobʼa chi xkuybʼal li maaʼusilal?
17 Naqanaw naq toj wank li maaʼusilal xbʼaan naq laj Tza toj yook xjolominkil li ruuchichʼochʼ. Abʼan li Jehobʼa tooxtenqʼa ut naxye naq chi seebʼ «t-isiiq» laj Tza (Juan 12:31). Li Santil Hu naxye ajwiʼ qe kʼaʼut wank naabʼal li maaʼusilal ut naq li Jehobʼa narahoʼk saʼ xchʼool rilbʼal aʼin (Sal. 34:18-20). Ut saʼ xkʼabʼaʼ li Jesús naxkʼut chiqu chanru toonaʼlebʼaq naq naqakʼul junaq li rahilal ut naq li Xʼawabʼejilal trisi chi junajwa li maaʼusilal (2 Ped. 3:13). Joʼkan bʼiʼ, qakʼehaq qachʼool chi xyeebʼal li chaabʼil esil chirix li Awabʼejilal naq toj yooko roybʼeninkil li kutan naq numtajenaqaq «li tiikilal ut li kʼulubʼej» saʼ Ruuchichʼochʼ (Is. 9:7).
BʼICH 158 Inkʼaʼ tbʼayq chaq!
a Xjalmank wiibʼ oxibʼ li kʼabʼaʼej.
b Chaawil li hu Li rahok tatrekʼasi chi xtzolbʼalebʼ, apéndice A, naʼlebʼ 24 toj 27.