RESIL LI XYUʼAM
Li Jehobʼa junelik xooxtenqʼa ut sa chaq saʼ qachʼool aʼ yaal bʼar xooʼeʼxtaqla
LAJ Mats ut li xʼAnn-Catrin, jun li sumal li wankebʼ Suecia, junelik xeʼtenqʼaak xbʼaan li Jehobʼa naq xeʼjalaak li xwanjik ut sahebʼ chaq saʼ xchʼool aʼ yaal bʼar nekeʼtaqlaak.
Laj Mats ut li xʼAnn-Catrin xeʼwulak saʼ Galaad saʼ 1979 ut saʼ xnumikebʼ li chihabʼ xeʼtaqlaak saʼ Irán, Mauricio, Myanmar, Tanzania, Uganda ut Zaire. Laj Jack Redford, jun rehebʼ laj kʼutunel, kixye rehebʼ naq teʼxkʼulubʼa chi sahebʼ saʼ xchʼool aʼ yaal bʼar teʼtaqlaaq. Ut li naʼlebʼ aʼin kitenqʼank rehebʼ naq naabʼal sut xeʼtaqlaak saʼ jalan jalanq chi naʼajej. Qabʼihaq li xeʼxnumsi chaq.
Yehomaq qe xbʼeenwa chanru xeenaw li yaal?
Mats: Naq yook chaq li xkabʼ nimla yalok u linyuwaʼ wank chaq Polonia ut kixkʼe reetal naq ebʼ laj katoolk inkʼaʼ nekeʼxyuʼami li naʼlebʼ li nekeʼxkʼut. Usta joʼkan, naxye: «Chʼolchʼo naq wank li yaal saʼ junaq naʼajej». Saʼ xnumik li kutan xinkʼe reetal naq yaal li kixye. Nawulak chaq chiwu xloqʼbʼal ebʼ li tasal hu li ak oksinbʼil. Saʼ jun kutan xinloqʼ li hu La verdad que lleva a vida eterna. Li naʼlebʼ li wank chisaʼ kiwulak chiwu, xinyaabʼasi chixjunil saʼ li qʼoqyink ajwiʼ aʼan. Wulajaq xchʼolaak chiwu naq xintaw li yaal.
Chalen abril 1972 xinyaabʼasi naabʼal chik ebʼ li xtasal hu ebʼ laj Testiiw ut xintaw xsumenkil ebʼ linpatzʼom chirix li Santil Hu. Nawekʼa chaq wibʼ joʼ laj yakonel li kiʼaatinak wiʼ li Jesús li kixkʼayi chixjunil li kʼaru re naq kixtaw li chʼinaʼusil pek. Li xinkʼayi re xloqʼbʼal «li chʼinaʼusil pek» aʼan naq inkʼaʼ chik xintzolok re wank joʼ aj bʼanonel (Mat. 13:45, 46). Ut saʼ 10 re diciembre 1972 xinsubʼ wibʼ saʼ haʼ.
Saʼ li chihabʼ ajwiʼ aʼan, linyuwaʼ ut li wiitzʼin xeʼxkʼulubʼa li yaal ut xeʼxsubʼ ajwiʼ ribʼ saʼ haʼ. Saʼ julio 1973 xinʼok joʼ aj kʼamolbʼe saʼ li puktesink li nekeʼxbʼaanu 50 hoor saʼ li qakutan. Saʼ li qachʼuut wank chaq li xʼAnn-Catrin, aj kʼamolbʼe saʼ li puktesink li kaw xpaabʼal. Ut qʼaxal xwulak chiwu, moqon chik saʼ 1975 xoosumlaak. Chiru kaahibʼ chihabʼ xookanaak saʼ jun li naʼaj li naxkʼabʼaʼi Strömsund, jun rehebʼ li tenamit re Suecia bʼarwiʼ naabʼalebʼ li kristiʼaan nekeʼraj xnawbʼal li naxkʼut li Santil Hu.
Ann-Catrin: Linyuwaʼ kixnaw li yaal naq yook chi tzolok saʼ li nimla tzolebʼaal saʼ Estocolmo. Nikinxkʼam saʼ li puktesink ut saʼ chʼutam usta wank chaq oxibʼ po we. Aʼin inkʼaʼ xwulak chiru linnaʼ ut kixyal xkʼutbʼal naq moko yaal ta li nekeʼxkʼut ebʼ laj Testiiw. Abʼan inkʼaʼ xru. Saʼ xnumikebʼ li chihabʼ linnaʼ kixsubʼ ribʼ saʼ haʼ. Xinsubʼ wibʼ saʼ haʼ naq wank 13 chihabʼ we ut naq wank 16 chihabʼ we xinʼok joʼ aj kʼamolbʼe saʼ li puktesink li nekeʼxbʼaanu 50 hoor saʼ li qakutan. Naq ak xinkʼanjelak saʼ Umeå bʼarwiʼ naʼajmank li tenqʼ saʼ li puktesink, xineʼxxaqabʼ joʼ aj kʼamolbʼe saʼ li puktesink joʼ li nekeʼxbʼaanu 100 hoor saʼ li qakutan.
Naq ak xoosumlaak, xooruuk xkʼutbʼal li yaal chiruhebʼ wiibʼ oxibʼ li qas qiitzʼin. Jun rehebʼ aʼan li xMaivor, li kixkanabʼ tzʼaqonk saʼ li bʼatzʼunk saʼ xkʼabʼaʼ li yaal usta toj saaj chaq ut rochbʼeen li wiitzʼin xeʼwank joʼ aj kʼamolbʼe saʼ li puktesink li nekeʼxbʼaanu 50 hoor. Ut saʼ 1984, saʼ kabʼichal xeʼbʼoqeʼk saʼ Galaad ut xeʼtaqlaak chi puktesink Ecuador.
Xexwank joʼ li taqlanbʼilebʼ chi puktesink saʼ jalan jalanq chi naʼajej. Kʼaru kitenqʼank eere re naq texkʼayq saʼebʼ li naʼajej aʼan?
Mats: Yaal naq naabʼal sut «xooʼeʼxtaqla» saʼ jalan jalanq chi naʼajej. Abʼan xqayal qaqʼe chi xyuʼaminkil li kubʼsink ibʼ, li kixkʼutbʼesi li Jesús (Col. 2:6, 7). Jun eetalil, inkʼaʼ xqoybʼeni naq ebʼ li hermaan teʼxbʼaanu li kʼaynaqo xbʼaanunkil. Xqayal bʼan qaqʼe chi xtawbʼal ru kʼaʼut nekeʼxbʼaanu wiibʼ oxibʼ li naʼlebʼ, chanru li xwanjikebʼ ut chanru nekeʼkʼoxlak. Naq naqayal qaqʼe chi xkʼambʼal qe rikʼin li Jesús naqekʼa qibʼ joʼ «jun toon chi cheʼ awbʼil chire roq nimaʼ», chi joʼkan sa xqekʼa qibʼ saʼ jalan jalanq li kʼanjel li xqabʼaanu choʼq re li Yos (Sal. 1:2, 3).
Naq wanko chaq Zaire, junelik nokoobʼihajik re rulaʼaninkilebʼ li chʼuut.
Ann-Catrin: Naq jun li cheʼ najaleʼk xnaʼaj ut naʼaweʼk saʼ jalan chik naʼajej, naʼajmank chiru li saqʼe. Joʼkan ajwiʼ li Jehobʼa kixkʼe qe ebʼ li hermaan li qʼaxal nokooʼeʼxra. Jun eetalil, ebʼ li hermaan re li chʼuut Teherán (Irán) chanchanebʼ li hermaan li naʼaatinak wiʼ li Santil Hu xbʼaan naq nekeʼkʼehok ochochnal. Saʼ julio 1980, li awabʼej kixram li qakʼanjel ut kixye naq saʼ junpaat tooʼelq saʼ li tenamit, usta toj xqaj raj kanaak saʼ li tenamit Irán abʼan inkʼaʼ chik xooruuk. Moqon chik xooʼeʼxtaqla saʼ li tenamit África li nawbʼil chaq ru joʼ Zaire li nayeemank re anaqwan joʼ República Democrática del Congo.
Naq wanko chaq chi kʼanjelak saʼ li tenamit Zaire (1982).
Naq xwabʼi resil naq tooʼeʼxtaqla África, kʼajoʼ xinyaabʼak. Naxkʼe chaq inxiw xbʼaan naq nawabʼi resil naq aran wank naabʼal li yajel ut ebʼ li kʼantiʼ. Abʼan wiibʼ li qamiiw li ak keʼwank chaq naabʼal chihabʼ aran xeʼxye qe: «Wi maajunwa eenawom África us raj naq teekʼulubʼa xik!». Ut yaal li xeʼxye, ebʼ li hermaan qʼaxal nekeʼrahok. Naq waqibʼ chihabʼ moqon xeʼxram li qakʼanjel ut xeʼxye qe naq tooʼelq aran, nachalk inseʼ xbʼaan naq kʼajoʼ ninpatzʼ chaq re li Jehobʼa naq tooxkanabʼ jarubʼaq chihabʼ chik África.
Ma naru teeye qe wiibʼ oxibʼ li naʼlebʼ li xeekʼul saʼ leeyuʼam li kixkʼe xsahil eechʼool?
Li «qawaribʼaal» saʼ Tanzania (1988).
Mats: Jun rehebʼ aʼan, aʼan li qamiiwil rikʼinebʼ li hermaan li chalenaqebʼ saʼ jalan jalanq li tenamit. Xooruuk ajwiʼ xkʼebʼal naabʼal li tzolok chirix li Santil Hu, wank sut xeʼwank 20 li qatzolom chiqajunqal. Wank ajwiʼ saʼ inchʼool li xrahomebʼ ut chanru xooʼeʼxtenqʼa ebʼ li hermaan re África. Naq wanko chaq saʼ li tenamit Zaire chi ulaʼanink chʼuut, wank sut naqakanabʼ li qabʼelebʼaal chʼiichʼ Volkswagen Kombi li wank choʼq qochoch chixkʼatq ebʼ li rochoch ebʼ li hermaan. Ut ebʼ li hermaan qʼaxal nekeʼwulak chiru kʼehok ut xqakʼe reetal naq ebʼ li hermaan «xeʼxkʼe chixjunil li wank saʼ ruqʼebʼ» re qatenqʼankil (2 Cor. 8:3). Ut jun li qʼaxal wank xwankil choʼq qe aʼan «xseeraqʼinkil li xqakʼul chiru li kutan». Naq toj maajiʼ nokooxik chi wark li xʼAnn-Catrin ut laaʼin nokooʼaatinak chirix li xqakʼul chiru li kutan ut naqabʼanyoxi re li Jehobʼa naq junelik nokooril.
Ann-Catrin: Kʼajoʼ xwulak chiwu xnawbʼal ruhebʼ li hermaan re jalan jalanq chi tenamit. Xqatzol naabʼal li aatinobʼaal joʼ li francés, luganda, persa ut suajili ut xqakʼe ajwiʼ reetal naq wank jalan jalanq li wanjik. Joʼkan ajwiʼ, xooruuk xtenqʼankil naabʼal li hermaan, xqataw naabʼal li qamiiw ut xqayal xsahil kʼanjelak chiru li Jehobʼa chi junaj ru qachʼool rikʼinebʼ (Sof. 3:9).
Joʼkan ajwiʼ xqil jalan jalanq li xyobʼtesihom li Jehobʼa. Rajlal naq naqakʼulubʼa junaq li kʼanjel naqekʼa naq tqatzol jalan chik li akʼ naʼlebʼ. Li Jehobʼa xooxtenqʼa xbʼaanunkil jalan jalanq chi kʼanjel li maajunwa raj xooruuk xbʼaanunkil qajunes.
Saʼ Tanzania nokoopuktesink saʼ jalan jalanq chi naʼaj.
Kʼaru li chʼaʼajkilal xeekʼul ut chanru xeenumsi?
Mats: Saʼ xnumikebʼ li chihabʼ xqanumsi jalan jalanq li yajel joʼ li raxkehobʼ malaj li tiq. Ut li xʼAnn-Catrin naabʼal sut xeʼxchoʼ. Jun chik li xkʼe qakʼaʼuxl aʼan naq ebʼ li qanaʼ qayuwaʼ xeʼok chi cheekoʼk. Abʼan ebʼ li hermaan rikʼin kuyum ut rahok xooʼeʼxtenqʼa rilbʼal ebʼ li qanaʼ qayuwaʼ ut kʼajoʼ naqabʼanyoxi rehebʼ li xeʼxbʼaanu (1 Tim. 5:4). Rikʼin chixjunil aʼin wank sut inkʼaʼ sa naqekʼa qibʼ xbʼaan naq saʼ xkʼabʼaʼ naq najt wanko inkʼaʼ nokooruuk xtenqʼankilebʼ chiʼus.
Ann-Catrin: Saʼ 1983, naq toj wanko Zaire, xinyajerk xbʼaan li cólera. Laj bʼanonel kixye re laj Mats: «Kʼam saʼ junpaat saʼ jalan chik tenamit xbʼaan naq naru nakamk!». Chi wulajaq xqataw jun li avión li nakʼamok iiq re xik Suecia.
Mats: Usta laj bʼanonel kixye naq li xʼAnn-Catrin inkʼaʼ chik tkʼiraaq abʼan kikʼiraak. Usta joʼkan ra xqekʼa ut kʼajoʼ xooyaabʼak xbʼaan naq xqakʼoxla naq inkʼaʼ chik tootaqlaaq saʼ jalan chik naʼajej chi puktesink. Abʼan, jun chihabʼ chik moqon xoosutqʼiik Zaire ut xookʼanjelak saʼ jun li chʼina chʼuut re li aatinobʼaal suajili saʼ Lubumbashi.
Ann-Catrin: Naq toj wanko chaq Lubumbashi, xinkanaak saʼ yuʼam abʼan moko xyoʼlaak ta linkʼuulaʼal. Usta moko wank ta chaq saʼ qachʼool wank joʼ yuwaʼbʼej, xrahoʼk qachʼool naq kikamk li qakʼuulaʼal. Abʼan saʼ li hoonal aʼan, li Jehobʼa kʼajoʼ xoorosobʼtesi ut xqatikibʼ xkʼebʼal naabʼal li tzolom chirix li Santil Hu. Maajiʼ jun chihabʼ kikʼiik li chʼuut. Kaw yooko chaq chi kʼanjelak saʼ li puktesink ut xqekʼa naq li Jehobʼa yook qosobʼtesinkil xbʼaan naq naabʼal xeʼok chi wulak saʼebʼ li chʼutam, saʼ xkʼabʼaʼ aʼin sa chik xwekʼa wibʼ. Usta joʼkan rajlal nokooʼaatinak chirix li qakʼuulaʼal ut naqaj xnawbʼal chi anchal qachʼool kʼaru tixbʼaanu li Jehobʼa re naq maakʼaʼaq chik xrahil qachʼool.
Mats: Saʼ xnumikebʼ li chihabʼ li xʼAnn-Catrin junelik lubʼlu li xtibʼel ut moko sa ta chik narekʼa li xjunxaqalil. Ut saʼ li hoonal aʼan xeʼxye we naq wank inkanser ut xbʼaan aʼin xineʼxchoʼ. Abʼan, us chik wankin anaqwan ut li xʼAnn-Catrin toj naxyal xqʼe chi kʼanjelak chiru li Yos.
Chʼolchʼo chiqu naq moko kaʼaj tawiʼ laaʼo naqakʼul li rahilal. Naq ak xraqeʼk li kamsink ibʼ li kiwank Ruanda saʼ 1994, xqulaʼanihebʼ li hermaan li wankebʼ saʼ li naʼaj bʼarwiʼ wankebʼ li nekeʼxkanabʼ xtenamit xbʼaan li rahilal. Naq xqakʼe reetal naq ebʼ li hermaan kawebʼ xpaabʼal, wankebʼ xkuyum ut nekeʼkʼehok ochochnal, xchʼolaak chiqu naq li Jehobʼa junelik tooxtenqʼa maakʼaʼ naxye kʼaru tqakʼul (Sal. 55:23).
Ann-Catrin: Xqanumsi jun chik chʼaʼajkilal saʼ 2007. Naq xqʼaxtesimank chiru li Jehobʼa li qamolam re Uganda, xoowulak saʼ li chʼutam. Naq xraqeʼk li chʼutam, xoosutqʼiik Nairobi (Kenia) rochbʼeenebʼ 25 li hermaan li taqlanbʼilebʼ chi puktesink ut li wankebʼ saʼ Betel. Abʼan naq toj maajiʼ nokoowulak Kenia, jun li bʼelebʼaal chʼiichʼ kixpikʼaʼ ribʼ chiru li bʼelebʼaal chʼiichʼ li yooko wiʼ chi xik. Xbʼaan aʼin, oobʼ li hermaan ut li nachʼeʼok li bʼelebʼaal chʼiichʼ xeʼkamk saʼ li hoonal aʼan ut moqon chik kikamk jun li hermaan saʼ bʼanlebʼaal. Chi sa qachʼool naqaj wi chik rilbʼalebʼ ru li qamiiw! (Job 14:13-15).
Saʼ xnumik li chihabʼ xkʼiraak lintochʼolal saʼ linjunxaqalil. Abʼan, laj Mats, laaʼin ut wiibʼ oxibʼ chik li hermaan junelik naxkʼe qakʼaʼuxl li xkʼulmank. Moko ninruuk ta chi wark xbʼaan naq junelik yook inkʼaʼuxl chirix li xkʼulmank chaq wank sut yook inxiw naq ninʼajk nawekʼa naq chanchan tawiʼ yookin chi kamk. Li xtenqʼank qe xqʼaxbʼal ru aʼin, aʼan tijok chiru li Jehobʼa ut xyaabʼasinkil wiibʼ oxibʼ ebʼ li xraqal li Santil Hu li nawulak chiqu ut xkʼoxlankil rix. Joʼkan ajwiʼ, xʼajmank chiqu xsikʼbʼal xtenqʼ laj bʼanonel. Xqatzol xnumsinkil aʼin rikʼin xtenqʼ li Jehobʼa ut naqatzʼaama re li Jehobʼa naq ttenqʼahebʼ li yookebʼ xnumsinkil li chʼaʼajkilal joʼ aʼin.
Naq xooʼaatinak chirix chanru xeenumsi ebʼ li chʼaʼajkilal, xeeye naq li Jehobʼa xexkʼam joʼ nakʼameʼk li rax aj «mol». Ma naru teeye qe kʼaru naraj xyeebʼal aʼin?
Mats: «Xooxkʼam joʼ nakʼameʼk li rax aj mol». Naq jun li qas qiitzʼin naxkʼam li rax aj mol tento weent tixbʼaanu re naq inkʼaʼ tjoreʼq. Joʼkan ajwiʼ, li Jehobʼa junelik xooxkʼaakʼale saʼ jalan jalanq li kʼanjel li xqabʼaanu. Junelik kixkʼe qe li naʼajmank chiqu. Ut xqil li xtenqʼ ut li xrahom li Jehobʼa rikʼin li nekeʼxkʼut chiqu li Nekeʼjolomink re Xmolam li Jehobʼa.
Ann-Catrin: Li kixye laj Mats chirix chanru li Jehobʼa xooxtenqʼa, naxjultika chiwu naq saʼ jun kutan xooʼeʼxbʼoq ut xeʼxye qe naq linyuwaʼ wank saʼ bʼanlebʼaal. Abʼan laj Mats moko sa ta narekʼa ribʼ xbʼaan naq kiketeʼk xbʼaan li tiq ut ke, xbʼaan aʼin maakʼaʼ qatumin re xik Suecia. Joʼkan naq, xqakʼoxla xkʼayinkil li qabʼelebʼaal chʼiichʼ re xtojbʼal li qapasaaj. Abʼan xooʼeʼxbʼoq wiibʼ oxibʼ li hermaan. Li xbʼeen, xooxbʼoq jun li sumal li xnaw li yooko xkʼulbʼal ut xeʼxtoj li qapasaaj. Jun chik li hermaan cheek xooxbʼoq ut kixtoj jun chik li qapasaaj. Xqakʼe reetal chanru li Jehobʼa xooxtenqʼa saʼ junpaat (Heb. 13:6).
Kʼaru xeetzol naq ak 50 chihabʼ nekeekʼam chi kʼanjelak chiru li Jehobʼa?
Saʼ Myanmar, bʼarwiʼ wanko anaqwan.
Ann-Catrin: Xintzol li naxye Isaías 30:15, wi toowanq saʼ xyaalal ut kʼojkʼooq qachʼool rikʼin li Jehobʼa junelik tooxtenqʼa. Naq naqakʼojobʼ qachʼool rikʼin li Jehobʼa chanchan tawiʼ naq naqakanabʼ naq aʼan tpleetiq saʼ qakʼabʼaʼ (2 Crón. 20:15, 17). Saʼ xkʼabʼaʼ naq xqabʼaanu chixjunil li xooruuk saʼ xkʼanjel li Jehobʼa, numtajenaq li osobʼtesihom xqakʼul chiru naq xqabʼaanu raj junaq li kʼanjel li nawulak chiqu.
Mats: Li xnimal ru naʼlebʼ li xintzol, aʼan naq wi kʼojkʼo inchʼool rikʼin li Jehobʼa junelik tinxtenqʼa maakʼaʼ naxye wi yookin xkʼulbʼal junaq li chʼaʼajkilal. Chi joʼkan tinkʼe reetal chanru nikinxtenqʼa (Sal. 37:5). Xbʼaan naq naxye, junelik wanqin eerikʼin. Ut anaqwan naq wanko saʼ Betel re Myanmar naqekʼa naq li Jehobʼa inkʼaʼ naxkanabʼ qatenqʼankil.
Chi anchal qachʼool naqaj naq ebʼ li hermaan saaj li nekeʼraj xkʼebʼal xkomon li xhoonal saʼ xkʼanjel li Jehobʼa, teʼrekʼa ajwiʼ li xnimal xrahom li Jehobʼa joʼ xqekʼa laaʼo. Chʼolchʼo chiqu naq ebʼ li saaj teʼruuq xbʼaanunkil li xkʼanjel li Jehobʼa aʼ yaal bʼar wanqebʼ wi nekeʼxkanabʼ naq li Jehobʼa ttenqʼanq rehebʼ.