CHANRU NAQOKSI LI TENQʼ TUMIN
Xqatenqʼahebʼ li hermaan chiru li chihabʼ 2021
1 RE ENERO 2022
Chiru li qakʼanjel saʼ li chihabʼ 2021,a li COVID-19 jwal kixchʼaʼajki li ruuchichʼochʼ. Joʼ kichʼolobʼamank saʼ li tzolom «Li tenqʼ li kikʼemank chiru li COVID-19», ak xqasach naabʼal miyon chi dólarb re xqʼaxbʼal ru li chʼaʼajkilal aʼin ut kixaqabʼamank numenaq 950 li chʼuut re tenqʼank.
Naq yook chaq chi numeʼk li nimla yajel aʼin, jalan chik li chʼaʼajkilal joʼ li kʼebʼil chaq xbʼaan li winq kixchʼaʼajki ajwiʼ ebʼ li qechpaabʼanel. Joʼkan naq li chʼuut li naril li chaqʼrabʼ ut li rahilal re li Nekeʼjolomink re Xmolam li Jehobʼa kixkʼulubʼa naq t-oksimanq 8 miyon chi dólar re xqʼaxbʼal ru numenaq 200 li chʼaʼajkilal jalanq wiʼ chiru li tumin li kiʼoksimank choʼq re li COVID-19. Qilaq chanru kiʼoksimank leetenqʼ tumin saʼ wiibʼ li chʼaʼajkilal li tojeʼ kikʼulmank.
Kipukʼeʼk li volcán Nyiragongo
Saʼ li 22 re mayo 2021, kipukʼeʼk li volcán Nyiragongo li wank República Democrática del Congo. Li xaml kixjukʼ ebʼ li tzolebʼaal, ebʼ li ochoch ut jun li naʼaj bʼarwiʼ nekeʼxkʼula li haʼ. Abʼan moko kaʼaj tawiʼ aʼin kikʼulmank. Chiru naabʼal kutan, li volcán kixkut naabʼal li pojtzʼ li moko us ta saʼ xbʼeen li tenamit Goma ut kiwank naabʼal li hiik. Numenaq li xyijachil li poyanam li wankebʼ saʼ li tenamit xeʼjaleʼk xnaʼaj. Chi mil ebʼ li kristiʼaan keʼelelik ut wankebʼ keʼwulak toj Ruanda.
Saʼ jun li Chʼutlebʼaal Kabʼl yookebʼ xjekʼinkil li uqʼun.
Saʼ xyanqebʼ li xeʼjaleʼk xnaʼaj, wankebʼ 5,000 aj Testiiw. Wiibʼ oxibʼ keʼsach li rochochebʼ naq kipukʼeʼk li volcán ut junchʼol chik xeʼok aj elqʼ saʼ li rochochebʼ naq maaʼanihebʼ chik aran. Ebʼ li chʼuut re tenqʼank re li tenamit Ruanda ut re li tenamit República Democrática del Congo xeʼkʼanjelak saʼ junajil. Li qamolam li wank saʼ li tenamit Congo naʼaatinak chirix jun rehebʼ li chʼuut: «Naq toj maajiʼ nekeʼjaleʼk xnaʼaj li kristiʼaan, li chʼuut ak yook xjekʼinkil li tzekemq, li haʼ, li isbʼ ut li tʼikr, usta xuwajel ru li xwanjik li tenamit». Saʼ jun li tenamit bʼarwiʼ xkohebʼ numenaq 2,000 aj Testiiw, jun li chʼuut re tenqʼank kixyiibʼ ebʼ li muhebʼaal ochoch, kixjekʼi ebʼ li maskariiy ut kixye rehebʼ kʼaru teʼxbʼaanu re naq inkʼaʼ teʼchapeʼq xbʼaan li COVID-19 ut li numeʼsaʼ haʼ xaʼaw.
Ebʼ li bʼools chi tzekemq xbʼeenwa nabʼismank re xtaqlankil rehebʼ laj Testiiw li xeʼxkanabʼ li rochoch.
Chiru oxibʼ po, ebʼ li hermaan ak xeʼxjekʼi numenaq 60 kintal chi arros, numenaq 60 kintal chi ariin, numenaq 8,000 liitr li aseeyt ut numenaq 8,000 liitr li haʼ. Re xkolbʼal rix li tumin, li qamolam kixloqʼ naabʼal li tzekemq saʼebʼ li kʼayibʼaal li wankebʼ aran ut inkʼaʼ kixpatzʼ xkʼambʼal chaq saʼ jalanq chik li tenamit.
Jun li hermaan naxye: «Qʼaxal ra li yooko chaq xnumsinkil». Li rochoch li tojeʼ kikabʼlamank kijukʼeʼk xbʼaan li volcán, abʼan li xjunkabʼal kixkʼul li tenqʼ re naq kawaqebʼ saʼ li xpaabʼal joʼ ajwiʼ saʼ li xjunxaqalil. Aʼan naxye: «Bʼanyox re li Jehobʼa naq wank chixjunil li naʼajmank chiqu. Xqil chi tzʼaqal re ru chanru xooxtenqʼa chi xkʼambʼal li qiiq».
Saʼ li tenamit Venezuela wank li chʼaʼajkilal chirix li tumin
Naabʼal chihabʼ rokik li chʼaʼajkilal chirix li tumin saʼ li tenamit Venezuela. Maakʼaʼ chik li tzekemq ut xnumtaak li kamsink. Jwal chʼaʼaj li xwanjikebʼ li hermaan aran, abʼan li xmolam li Jehobʼa maajunwa naxkanabʼ xtenqʼankilebʼ.
Ebʼ li hermaan yookebʼ xtaqsinkil li arros saʼ jun li kamiʼon re xtaqlankil saʼ jalan chik xteepal Venezuela.
Saʼ li qakʼanjel re li chihabʼ li tojeʼ kiraqeʼk, kisachmank kachʼin chik ma 2 miyon chi dólar re xloqʼbʼal li tzekemq ut li xaabʼon re xkʼebʼal rehebʼ li hermaan li naʼajmank chiruhebʼ. Li qamolam li wank Venezuela naxye: «Jwal chʼaʼaj xtaqlankil rajlal po 1,300 kintal chi tzekemq saʼ junjunq xteepal li tenamit choʼq rehebʼ li hermaan li naʼajmank chiruhebʼ». Re naq inkʼaʼ ttzʼeqmanq li tzekemq, ebʼ li hermaan nekeʼxtaqla li tzekemq li moko saʼ junpaat ta naqʼaak. Li qamolam naxye: «Li tzekemq li naqaloqʼ aʼan li toj yook chi elk saʼ xqʼehil ut naqaloqʼ chi naabʼal re naq kubʼenaq t-elq. Moqon naqataqla ut naqasikʼ bʼar kubʼenaq xtaqlankil».
Saʼ xkʼabʼaʼ naq maakʼaʼ gasoliin ut kamiʼon, ebʼ li hermaan li saajebʼ nekeʼxbʼeni 18 kilómetro re xik ut sutqʼiik wiʼ chik re xkanabʼankil xtzekemq li chʼuut.
Laj Leonel li natzʼaqonk saʼ li chʼuut re tenqʼank jwal nawulak chiru li naxbʼaanu. Aʼan naxye: «Jwal oxloqʼ choʼq we xtenqʼankilebʼ li nekeʼxkʼul li rahilal. Ut aʼin jwal kinxtenqʼa re naq sa twekʼa wibʼ naq kikamk li wixaqil xbʼaan li COVID-19. Joʼkan ajwiʼ laatzʼ wu ut nawekʼa naq ninruuk xtenqʼankilebʼ li hermaan rikʼin li naʼajmank chiruhebʼ. Ninkʼe reetal naq li Jehobʼa maajunwa naxkanabʼ xjunes li xtenamit ut naxbʼaanu li naxye».
Kʼe reetal li naxye jun li hermaan li kikʼanjelak saʼ jun li chʼuut re tenqʼank, aʼan naxye: «Anaqwan naʼajmank chiwu naq tineʼxtenqʼa. Moko kaʼaj tawiʼ keʼxkʼe qe li kʼaʼaq re ru. Ebʼ li hermaan xineʼxtenqʼa ut xeʼxtenqʼa ajwiʼ li wixaqil re naq chaabʼil toonaʼlebʼaq, kooʼeʼril, keʼxwaklesi ut keʼxkʼojobʼ qachʼool».
Wank sut nakʼulmank junaq li rahilal chi maakʼaʼ resil. Usta joʼkan, li qamolam naxtaw ut naxjekʼi saʼ junpaat li kʼaʼaq re ru li natenqʼank. Saʼ donate.jw.org teetaw chanru teetaqla leetenqʼ tumin. Jwal naqabʼanyoxi naq nekextenqʼank chi anchal eechʼool!
a Li qakʼanjel re li chihabʼ 2021 natiklaak saʼ li 1 re septiembre 2020 ut naraqeʼk saʼ li 31 re agosto 2021.
b Saʼ li tzolom aʼin, li tumin li naʼoksimank aʼan dólar americano.